Jonge toeristen van spionage beschuldigd
2 NEDERLANDERS IN RUSLAND
Rebellen-
generaals
met oproep
voor Algiers'
tv-zender
GEARRESTEERD^® VAN
OVER
G.G.D. AMSTERDAM
Rode protestnota bij
ambassadeur inMoskou
Gevangene
van
TASS: IN OPDRACHT
VAN DE NAVO
Auto vol kunst in
New York geroofd
t0ttéU;
I
ZEEUWSCH DAGBLAD
HONDERDEN
GEZINNEN
VERHUISD
Schilderijendief
gearresteerd
De Bilt: Mist
P Bakker n.v.
I MENSEN DIE
I HET GOED
I BEKIJKEN
KIEZEN
1 ARISTONA
ANDERS DAN ANDEREN
rutoua
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Vrijdag 22 september 1961
Hoe durft u?
Dood van jongen
zou te wijten zijn
aan nalatigheid
HET IS NU
Waarom nu het Zeeuwsch Dagblad?
DE VROEGE KRANT VOOR ZEELAND
Over de radio
In zwembroeken
Zie verder pag. 5
Pakhuis uitgebrand
in Groningen
■Het Ld rut tijet otk te fiZatvfan,
Esther in beweging
(ook Kennedy's kinderen)
Tilburger ontsnapte
aan ..politicieger"'
Bert Garthoff presenteert:
Directeur: JACQ. DE SMIT: Chefred.: G. 3.
Breaker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4.
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen,
Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 011503189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, f 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
T cent per woord met een minimum van 1,—*
16e JAARGANG No. 4966
Van onze correspondent
PAKIJS. Voor de derde maal
heeft de O.A.S., de organisatie
van het geheime leger, gebruik
weten te maken van de Franse
televisiezender in Algiers om
toespraken en oproepen tot de
bevolking -te richten. Ditmaal
kwamen de uit hun rang ont
zette generaals Gardy en Salan
voor de camera. De uitzending
duurde twintig minuten.
Om acht uur gisteravond, juist toen het
televisiejournaal zou beginnen, ver
dween het beeld van het scherm. En
kele ogenblikken later hoorde men
„Hier Radio Frankrijk, hier de stem
van de O.A.S.". Daarna volgde het
Lied van de Afrikanen.
Toen dit voorhij was, kondigde de ge
heimzinnige omroeper aan: „Generaal
Gardy zal tot u spreken". Daarna
kwam ex-generaal Gardy voor de mi
crofoon en zei: „De organisatie van
het geheime leger zal binnenkort laten
zien, dat zij de gehele natie vertegen
woordigt. Het is ons onmogelijk nog
langer onze verontwaardiging te ver
bergen over de politiek van president
de Gaulle".
Aanval
Nadat hij gezegd had, dat de dagorder
van generaal Ailleret niets anders was
dan een oproep tot burgeroorlog, deed
hij een scherpe aanval op de Franse
opperbevelhebber in Algerije en op de
gouverneur-generaal. Hij riep de be
volking op om deel te nemen aan de
monstraties.
Om kwart over acht was de toespraak
van Gardy ten einde, waarna de om
roeper Salan aankondigde. Na het spe
len van de Marseillaise sprak ex-gene
raal Salan vijf minuten: „Onze strijd
heeft zijn nut gehad, maar wij moeten
allen waakzaam blijven en het belang
van de O.A.S. in Algerije begrijpen.
Wij willen niet, dat de F.L.N. zich in
het Zomerpaleis (het gouvernement-
generaal) vestigt.
Alle Algerijnen moeten zich als gemobi
liseerd beschouwen. Wij moeten de
broederschap terugvinden, die ons op
13 mei (1958) met onze Arabische
broeders verbond. Deze broederschap
zal Algerije zijn vertrouwen hergeven".
De generaal besloot zijn toespraak met
de bevolking op te roepen om vandaag
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Twee jonge Nederlandse toeristen, de 25-jarige Lou de Jager uit
Oostdongeradeel in Friesland en de dertig-jarige Evert Reydon uit Amsterdam zijn in
Rusland gearresteerd, beschuldigd van spionage. Hoewel zij al op 20 augustus werden
aangehouden, heeft de Russische regering pas gisteren de Nederlandse ambassade inge
licht. De Nederlandse ambassadeur, ontboden op het ministerie van buitenlandse zaken
te Moskou, moest tevens een protestnota van de Russen in ontvangst nemen.
De heren De Jager en Reydon waren op 30 juni per auto ver
trokken voor een reis door de Sow jetunie met als reisdoel Jalta.
Het reisbureau Müller Co. te Amsterdam, optredend voor de
Russische toeristenorganisatie Intoerist, had voor hen de nodige
papieren klaargemaakt. Zij waren op 21 juli in Oezjgorod aan de
Russisch-Tsjechoslowaakse grens aangekomen en bezochten met
hun auto verder Lwow, Kief, Charkof, Jalta en Odessa. Via Kief
keerden zij naar Oézjgorod terug, waar zij op 20 augustus werden
gearresteerd.
Het Russische persbureau Tass weet te melden dat de twee
Nederlanders hebben bekend dat zij in opdracht van de Nederlandse
geheime dienst de Sowjetunie bereisden met het doel inlichtingen
voor de Navo te verkrijgen. Zij.zouden films en een notitieboek bij
zich hebben gehad en verder wat Tass noemt „technische apparaten
voor visuele waarneming en voor het fotograferen van militaire
objecten", waarmee zeer wel de gewone toeristische attributen van
verrekijker" en fototoestel kunnen zijn omschreven.
De Nederlandse toeristen zouden
hebben meegedeeld dat zij vóór hun
vertrek naar de Sowjetunie in Amster
dam in tegenwoordigheid van „ver
tegenwoordigers van de Navo", in
structies hadden gekregen voor hun
spionage-activiteiten. In de protest
nota. die aan de Nederlandse ambas-
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM. De Vereniging
„Ons Suriname" heeft zich bij de
gevolmachtigd minister van het
rijksdeel Suriname in ons land, mr.
dr. R. H. Pos, ernstig beklaagd over
het optreden van de Gemeentelijke
Geneeskundige en Gezondheids
dienst te Amsterdam. Het bestuur
van de vereniging beschuldigt de
G.G.D. van grove nonchalance en
nalatigheid bij de behandeling van
een spoedmelding over de geestes
gesteldheid van een Surinaamse jon
geman, die enkele uren na de mel
ding zelfmoord pleegde.
Het droeve voorval heeft zich afge
speeld op 9 september. De jongeman,
W., werd die dag 's ochtends op straat
niet goed. Hij gedroeg zich vreemd en
een voorbijganger riep de hulp van de
om tien uur 's avond een demonstratie
te houden.
Volgens een eerste onderzoek zou de
piratenzender aan de overzijde van de
baai Matifou, waaj- de Franse televisie
zender staat op ongeveer 25 kilome
ter van Algiers deze uitzending op
de zendmast hebben gericht, waardoor
het beeld verdrongen werd en moest
plaats maken voor een eigen uitzen
ding. Reeds tijdens die uitzending
werdi het gebouw van de Franse radio
door militairen bezet en overal in de
stad werden versperringen opgericht.
HET OGENBLIK HET ZEEUWSCH DAGBLAD TE LEZEN
het laatste nieuws het éérst, gloeiendheet van de naald.
onafhankelijk, dus ongekleurde, betrouwbare bericht
geving.
betrouwbare bezorging door EIGEN bezorgdienst,
's morgens vroeg.
Kortom, DE krant voor het nieuws, waarover U niet vroeg
en uitvoerig genoeg ingelicht kunt worden. En dat is veel
waard, in deze spannende maanden.
Administratie Zeeuwsch Dagblad, Postbus 26, Middelburg.
AKKOORD. Ik wil uitvoerig en betrouwbaar voorgelicht
worden over het belangrijke wereldnieuws, binnenlandse
en Zeeuwse nieuws, sport, enz. Noteer mij:
voor gratis bezorging van bet Zeeuwsch Dagblad gedurende
een week.
voor 4 weken bezorging voor slechts 1,12
weekabonnee voor 0,56 per week
noteer mij als; J
kwartaalabonnee voor J 7,- per kw.
(Doorhalen wat niet verlangd wordt. Punt 3 kunt U desgewenst
combineren met punt 1 of 2).
Naam:Handtekening:
Adres:
Plaats:Datum:
sadeur is overhandigd wordt in sa
menhang daarmee gevraagd: Hoe
durft u spionnen naar de Sowjetunie te
zenden vermomd als toeristen.
In die nota wordt niet gesproken
over een proces. Slechts wordt gezegd
dat het onderzoek nog gaande is.
Van Nederlandse kant wordt ieder
denkbeeld aan spionage door deze
twee jongelieden van de hand gewe
zen. Het ministerie van buitenlandse
zaken deelt mee dat de Nederlandse
regering tot 11 september volkomen
onkundig is geweest van het verblijf
van de heren De Jager en Reydon in
Rusland. Op die datum heeft de stief
vader van de heer De Jager, de heer
F. Sijtsma, burgemeester van de
kleine Friese gemeente Oostdongera
deel, zich tot het ministerie gewend.
Hij had geruime tijd al niets meer
van zijn stiefzoon gehoord en vroeg
of inlichtingen konden worden inge
wonnen.
De Nederlandse ambassade te Moskou
heeft dat gedaan, maar zij kreeg pas
gisteren antwoord door de mededeling
dat de heren De Jager en Reydon op
20 augustus in Transkarpatië waren
aangehouden. De Nederlandse ambas
sade heeft de Russische autoriteiten on
middellijk verzocht de nodige maatrege
len te nemen opdat aan de twee Neder
landers de gebruikelijke consulaire bij
stand kan worden verleend. Daarop was
gisteravond nog geen antwoord ontvan
gen.
Hoe onkundig het ministerie was,
bleek wel uit het feit dat de naam
Evert Reydon geheel onbekend was. De
heer Sijtsma kon men natuurlijk wel op
de hoogte stellen, maar de vader van
de heer Reydon vernam het schokkende
nieuws over de radio. Hij belde direct
voor bevestiging het departement op.
Het is volstrekt onduidelijk op welke
gronden de beide jongemannen zijn ge
arresteerd.
Het schijnt dat de Russische uitleg
over wat in de Sowjetunie wel of
niet als militair object is te beschou
wen en dus niet gefotografeerd mag
worden, naar believen kan worden ge
rekt. Het persbureau Tass vermeldt
overigens nog een bijzonderheid: de tal
rijke films die bij de twee Nederlan
ders in beslag werden genomen, wer
den aangetroffen in zwembroeken, die
speciaal voor dit doel waren gemaakt.
Opmerkelijk is dat enige tijd gele
den op een zelfde soort beschuldiging
in Rusland de 22-jarige Amerikaanse
student Harvin Makinen werd gear
resteerd. Ook hij werd aangehouden
tijdens een toeristische reis door het
gebied Oezjgorod-Lwow-Kief. Zijn ar
restatie werd begin deze maand be
kend gelijk met de mededeling dat hij
was veroordeeld tot acht jaar gevan
genisstraf. Tegenover Amerikaanse con
sulaire ambtenaren heeft Makinen ver
klaard dat hij de Russische bepalingen
op het fotograferen had overtreden.
Waarschijnlijk wordt geacht dat in
de koude-oorlogvoering de Sowjetunie
elk Nayo-land op zijn beurt die oor
log wil laten voelen. Daarbij gaan de
gedachten ook uit naar het niet toela
ten van Oostduitsers in Nederland.
Van onze correspondent
GRONINGEN. Een brand in een
opslagplaats van chemische stoffen heeft
gisteren urenlang een stinkende gele
damp verspreid over de binnenstad van
Groningen. Al die uren hebben brand
weerlieden toegerust met zuurstofmas
kers en asbestpakken in een oud pak
huis aan de Lage ter A een hardnekkig
gevecht geleverd tegen schijnbaar on
blusbare vlammen. In een grote cirkel
rondom het pakhuis hield de politie de
mensen op een afstand, omdat de kans
groot was dat zich gevaarlijke gassen
zouden ontwikkelen. Pas tegen de avond
was het vuur gedoofd. Een groot deel van
de voorraad chemische stoffen was ver
brand, het pakhuis was onherstelbaar
beschadigd.
Het is niet bekend hoe de brand is
ontstaan. Wel is gebleken dat de aan
grenzende pakhuizen, die de brandweer
met moeite had weten te behouden, door
het oog van de naald waren gekropen:
in één daarvan stond dertigduizend liter
spiritus.
ARNHEM. Het gerechtshof in Arn
hem heeft gisteren de 21-jarige zandver-
zetter J. B. R. uit Silvolde veroordeeld
tot drie jaar jeugdgevangenis.
De zandverzetter was met twee 'kor
nuiten herhaaldelijk op bromfietsen met
open knalpotten langs het huis van de
landbouwer H. in Silvolde geraasd.
De laatste keer was H. woedend naar
buiten gerend. Er was een vechtpartij
ontstaan waarbij R. de landbouwer een
dodelijke steek met een mes had toege
bracht.
E. Reydon, één van de twee Neder
landse toeristen die in Rusland zijn
gearresteerd.
HAARLEM. Op een opslagterrein
van een kolenhandelaar in Haarlem is
gistermiddag het driejarig dochtertje
van de familie Kletters onder een ach
teruit rijdende vrachtauto gekomen. Het
kind was op slag dood.
politie van het bureau Overtoom in.
Daar verwees men hem naar het Wil-
helminagasthuis. In het ziekenhuis
kwam een vrouwelijke arts tot de con
clusie dat W. in een psychiatrische in
richting moest worden opgenomen,
maar omdat er in het W.G. geen plaats
was, stuurde ze hem naar huis. In de
loop van de dag zou een controlerend
geneesheer van de G.G.D. komen en
zou over de opname definitief worden
beslist.
W. vertoonde toen nog geen ver
schijnselen van een geestesgesteldheid
die voor hemzelf of anderen gevaarlijk
was. Hij bracht de verdere dag door
bij de eveneens uit Suriname afkom
stige familie Tam op de Looiersgracht.
Hij was daar in de kost. De heer Tam
was in het Wilhelmina'gasthuis aanwe
zig, toen W. daar werd onderzocht.
SPRONG
In de loop van de middag, om onge
veer vier uur, ging W. zich zo vreemd
gedragen, dat zijn kostbaas bang werd.
Hij belde de G.G.D. en vroeg onmid
dellijke hulp. Hij kon de jongen niet
meer in zijn macht houden. De G.G.D.
beloofde, aldus de heer Tam, te zullen
komen.
Even later kalmeerde W. een beetje,
maar om zes uur werd zijn toestand
veel erger. Hij begon door het huis te
rennen en poogde een paar maal uit
een raam te springen. De heer Tam
hield hem tegen en toen rende de jon
gen naar boven, greep een paar messen
en sprong pardoes uit de 3de etage door
een gesloten raam op het platje van de
tweede. Men kon hem de messen af
nemen,'maar weer rende de jongen
naar boven en toen sprong hij door de
ruit van een ander raam.
Opnieuw kwam hij op het platje te
recht. Hij snelde de tweede etage bin
nen en rende naar het balkon aan de
voorkant. De heer Tam kon hem nog
net bij een van zijn benen grijpen. Het
was echter te laat. De jongeman had
een sprong genomen en hij viel neer
op strz at. Een uur later overleed hij in
het Wilhelminagasthuis. Weer een uur
later meldde zich aan de Looiersgracht
de psychiater van de G.G.D. voor het
's morgens toegezegde onderzoek.
FANTASIE?
Alles draait nu om het telefoonge
sprek dat de heer Tam 's middags om
vier uur met de G.G.D. zegt te hebben
gehad. Het vreemde is, dat de G.G.D.
categorisch ontkent dat de boodschap
is binnengekomen.
De directeur van de dienst, dr. Kitt-
man, toonde zich er tegenover ons over
gebelgd dat de heer Tam zich via de
Vereniging „Ons Suriname" tot minis
ter Pos had gewend. Hij trok de be
trouwbaarheid van de heer Tam in twij
fel en veronderstelde dat die het hele
verhaal wel eens zou hebben kunnen
gefantaseerd.
De heer Tam is echter zeer positief
in zijn verklaring. Hij herinnert zich,
zo zegt hij, dat hij een man aan de an
dere kant van de lijn heeft gehad. Hij
begon het gesprek met deze ambtenaar
met de vraag of die iets van het 's och
tends aan het W.G. gepresenteerde ge
val afwist. De ambtenaar van de G.G.D.
informeerde enkele ogenblikken elders
en kwam terug met de mededeling dat
men ervan op de hoogte was en dat
men wel zou komen. De heer Tam zei
toen dat men direct komen moest, om
dat de patiënt niet meer te houden
was en diens toestand steeds erger
werd. De G.G.D. zei toen: „We komen
er aan".
OF WAARHEID?
De politie, die de heer Tam uitvoe
rig heeft gehoord, is ervan overtuigd
dat hij de waarheid spreekt. Dr. Kitt-
man, die, toen het drama zich voordeed
met vakantie was en die niet met de
heer Tam heeft gesproken, meent ech
ter dat diens verklaring niet juist kan
zijn. Hij is verder van oordeel dat het
uitgesloten is, dat een van zijn ambte
naren een fout heeft gemaakt.
Minister Pos zal, zo heeft hij ons
gisteren meegedeeld, de Amsterdamse
G.G.D. om inlichtingen vragen. Pas
daarna zal hi] beslissen over eventueel
te nemen stappen.
NEW YORK (A.P.) Met revolvers gewapende rovers hebben woensdag
een geslaagde overval gedaan op een vrachtauto met kunstvoorwerpen ter
waarde van ongeveer een half miljoen gulden.
Advertentie
Vraagt onze gratis catalogus
WIJ verzenden
ook geschenkpakketten
met bloembollen
naar het
buitenlandSÉ
De overval werd gepleegd toen de
schilderijen en beeldhouwwerken, waar
onder beelden van Picasso, Henry
Moore, Laurens en Maillol, en een doek
van Edvard Munch, per vrachtauto
werden vervoerd van het douanepakhuis
op het vliegveld naar het Marlborough
museum in New York.
Rondrit
Toen de chauffeur, Michael Jiminez,
voor een stoplicht wachtte, stapte een
gewapende onbekende bij hem in de
auto en dwong hem naar Brooklyn te
rijden. Op een stille plek moest hij
stoppen en uitstappen. Terwijl drie an
dere rovers de vrachtauto leeghaalden,
naakte Jiminez, gebonden en met een
srop in de mond een gedwongen rond-
-it van drie uur in een auto van de
dieven. Nadat de vrachtwagen was
leeggeroofd, werd Jiminez er weer in
gezet, waar de politie hem later aan
trof.
Beroepswerk
De politie karakteriseerde de overval
als een diefstal van beroepsrovers. De
chauffeur, Jiminez, vertelde dat hij niet
wist dat zijn lading uit kunstvoorwer
pen bestond. „Men had mij gezegd dat
ik schoenen vervoerde", zei hij.-
Dit apparaat is voor dagen waarop
u niet weet waaraan u het eerst zult
beginnen
WASHINGTON (Reuter) De kin
deren van president Kennedy de
driejarige Caroline en baby John
werden gistermorgen ontijdig uit hun
slaap gewekt. Het weerkundig insti
tuut meldde nl. dat de orkaan Esther
opnieuw in beweging was gekomen en
een bedreiging zou gaan vormen voor
de kuststrook van Massachusetts,
waar het buitenverblijf van de Ken
nedy's is gelegen. Met zes neven en
nichtjes werden de twee kinderen
naar een veiliger oord gebracht. Hon
derden gezinnen besloten dit voorbeeld
te volgen en verlieten hun huizen.
Hoewel de kracht van Esther in de
afgelopen twaalf uur was afgenomen
bleef zij een gevaarlijke storm met
windsnelheden van honderd kilometer
per uur. New York is gisteren juist
aan de volle kracht van de orkaan
ontsnapt, toen Esther haar koers wij
zigde en over Long Island trok. In de
buurt van New York is geen ernstige
schade aangebracht, maar op Lon-g
Island werd de stroomvoorziening af
gesneden en een groot deel van het
telefoonverkeer verlamd. In vele
plaatsen hadden de kinderen geen
school,
LOS ANGELES (A.P.) De politie
in Los Angeles heeft een man gearres
teerd die ervan verdacht wordt op 10
september vier schilderijen ter waarde
van ongeveer twee en een half miljoen
gulden te hebben gestolen uit het huis
van de industrieel David E. Bright in
Bel Air.
De verdachte, de 39-jarige Edward
Henry Ashdown, ontkende iets van de
diefstal af te weten. Toen de politie
echter een inval in zijn huis deed, be
groette hij de agenten met de woorden:
Ik verwachtte jullie al.
De gestolen doeken, waaronder een
Modigliani en twee Picasso's, worden
nog steeds vermist.
Eigen nieuwsdienst
TILBURG. In de Van Doorenstraat
in Tiburg speelden zich gistermiddag
wilde taferelen af. Op een gegeven ogen
blik stoven van vele kanten politiewagens
naar de straat. Er sprongen vijftien
agenten uit, die koortsachtig begonnen te
zoeken. Even later verdwenen ze weer.
Het tumult was begonnen om een 27-
jarige Tilburger, die door de politie wordt
gezocht. Een agent had hem in een café
zien zitten en meteen het hoofdbureau
gewaarschuwd.
De man die'lont rook, zocht schielijk
een heenkomen. Via gangen naast en
achter huizen wist hij zich aan het oog
te onttrekken en zodra hij de kans schoon
zag ontglipte hij de agenten via het dak
van een school.
De weersverwachting van het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig tot
hedenavond:
Droog weer met
enkele zonnige pe
rioden en in de
ochtend plaatselijk
mist of laaghan
gende bewolking.
Dezelfde tempera
turen als gisteren
of iets hogere.
Meest zwakke wind.
Mies je: Een beet
je herfst met de
zomer mengen.
Advertentie
Maandag 25 september
