De Gaulle:
afstand van
bijzondere
volmachten
BEDE MV,
Vuren gestaakt ter nagedachtenis van Hammarskjoeld
Tsjombe liet
aan Uno geen
andere keus
Even lunchen bij de Gaulle
SLIM VOORZITTER
VAN ASSEMBLEE
ZEEUWSCH DAGBLAD
Melkhandel in
Amsterdam een
miljoen achter
Waarom nu het Zeeuwsch Daghlad?
DE VROEGE KRANT VOOR ZEELAND
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Donderdag 21 september 1961
LAATSTE SPOREN VAN
PUTSCH UITGEWIST
Twee scheepsrampen
in Indonesië
TOEZICHT VAN VIER
„KAPITAAL SCHULDIG"
RUSSEN TERUG
BENOEMING TOT
SECRETARIS VAN
AFRO-AZIATEN
AFHANKELIJK
Kanza's papieren
niet in orde
Bliksembezoek
ging voorbij aan
de Parijzenaars
BEHANDELING VAN
KINDERBIJSLAG NA
BESCHOUWINGEN
Nieuwe borden op
beruchte weg
staan verkeerd
Schaakbond krijgt
mes op de keel
Veertiende Russische
kernexplosie
De Bilt: Koeler
NIEUWER-AMSTEL
NU AMSTELVEEN
HET IS NU
Directeur: JACQ. DE SMIT: Cbefred.: tl. I.
Breuker. Kantoren te. Middelburg, Plein 1940 nrs.
68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84. Postbus 4,
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33.
Postbus 24, telefoon 011843224 Terneuren,
Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 011503189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwarts»!'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouters
T cent per woord met een minimum van 1,—
16e JAARGANG No. 4965
BESTAND IN KATANGA
Van onze correspondent
PARIJS. President de Gaulle
zal aan het einde van deze
maand afstand doen van de vol
machten die hem overeenkom
stig art. 16 van de Grondwet
waren verleend. Dit betekent
dat met ingang van 1 oktober,
twee dagen voor het begin van
het Franse parlementaire jaar,
de normale betrekkingen tussen
regering en parlement kunnen
worden hersteld.
De Gaulle had deze volmachten gekregen
op 23 april, daags na het uitbreken van
de Algerijnse putsch. Zij hadden ten
doel de president in staat te stellen
buiten het parlement om sneller en ef
ficiënter die maatregelen te nemen die
nodig waren om de opstand neer te
slaan, de schuldigen te straffen en het
kader van leger- en overheidsorganen
te zuiveren. Intussen kon het parlement
zijn wetgevende en controlerende taak
zonder bezwaar voortzetten hetgeen
tussen 25 april en 24 juli dan ook ge
schiedde.
Verrassing
Na het einde van de opstand in Algerije
kon de Gaulle het Franse volk mede
delen dat hij de volmachten wilde be
houden tot ook de laatste sporen van
die opstand uitgewist zouden zijn. Om
dat de Gaulle meent dat dit punt thans
is bereikt doet hij afstand van zijn vol
machten. Alle maatregelen tot hand
having van rust en orde in Algerije en
in het moederland die krachtens de
volmachten zijn genomen, zullen echter
van kracht blijven.
Hoewel men in Frankrijk dit besluit
reeds enige tijd verwachtte, is het toch
nog als een verrassing gekomen. Men
is er van overtuigd dat het oorspron
kelijk niet in de bedoeling van de
president heeft gelegen, de volmachten
zo spoedig te laten schieten. Hij zou
daartoe zijn gedwongen door de vak
bonden en politieke partijen.
Onder druk
Vooral de partijen hebben de Gaulle on
der druk gezet en wel door middel
van hun motie van wantrouwen, die
zowel de regering als de kamervoor
zitter Chaban-Delmas in een onmoge
lijke positie bracht. Vooral de heftige
reactie van socialisten en radicalen
(die na de gaullistische partij, de
U.N.R. de grootste politieke partijen
in Frankrijk zijn) op het besluit van
Chaban-Delmas om de motie van wan
trouwen niet voor 3 oktober ontvan
kelijk te verklaren, liet aan duidelijk
heid niets te wensen over. De con
clusie was: afwachten tot 3 oktober
en dan gaat de regering-Debré er on
herroepelijk aan.
Deze vastberadenheid moet de presi
dent hebben geschokt. Hij had tegen
deze motie van wantrouwen geen en
kele verdediging, omdat artikel 16 het
parlement een volledige voortzetting
van zijn werkzaamheden garandeert,
maar tegelijkertijd de president belet
het parlement te ontbinden.
Wapen
Door afstand te doen van artikel 16
is het wapen tegen een onwillig parle
ment automatisch in handen van de
president teruggekeerd: kamerontbin
ding. Door de snelheid waarmee hij
zijn beslissing heeft genomen, is het
alsof hij het parlement heeft villen
waarschuwen: als ge de regering-
Debré ten val brengt bij de opening
van het parlementaire jaar. ontbind
ik de kamer en laat het op nieuwe ver
kiezingen aankomen.
Tegelijkertijd heeft hij zich als het ware
van Debré gedistantieerd door in hel
conflict tussen de premier en de nieu
we (onafhankelijke) minister van
Landbouw, Pisani. over de melkprijs
persoonlijk te arbitreren en Pisani ge
lijk te geven. Daarmee heeft hij duide
lijk willen maken dat zijn persoon en
zijn politieke opvattingen, die immers
de grondslag zijn van de gaullistische
partij, en de persoon van de eerste
minister niet onafscheidelijk verbon
den zijn.
56 mensen verdronken:
DJAKARTA (Reuter). Twee
scheepsrampen in de Indonesische
wateren hebben 56 mensenlevens
geëist.
In een zware zee is een motor
scheepje, de Maese, dat op weg was
was van de Sangihe naar de Talaud
eilanden, vergaan. Alle dertig opva
renden worden vermist.
Een vaartuig met 93 mensen aan
boord is tussen Boeton en Balikpapan
gezonken: 21 mensen verdronken, vijf
worden er vermist. De overigen wer
den door een ander schip gered.
Eigen nieuwsdienst
NDOLA Boven verwachting snel zijn de
Uno en Katanga het eens geworden over een
voorlopige wapenstilstand. Sedert middernacht
Wijven in Katanga tot nader order de wapens
gestrdkt. De gisteren door premier Tsjomhe van
Katanga en de Tunesische onderhandelaar van
de Uno, Mahmoud Khiari, ondertekende over
eenkomst houdt verder een uitwisseling van ge
vangenen en een stilstand van alle troepenbe
wegingen en alle vervoer van wapens en munitie
in.
at laatste was zeer belangrijk, vooral voor
Katanga, omdat de Zweedse regering op verzoek
van de Uno juist had besloten vier straaljagers
af te staan voor bescherming van de luchtvloot
van de volkerenorganisatie in Congo, die tegen de
Katangaanse straaljagers machteloos was ge
bleken. Vier andere straaljagers, afgestaan door
Abessinië, waren naar Congo onderweg.
De afkondiging van het bestand betekende dat de
luchtvloot van de Uno het voorlopig zonder de bescherming
van de acht beschikbaar gestelde straaljagers moest stellen.
Tsjombe zou het bestand goed kunnen gebruiken om het
aantal straaljagers van de Katangaanse luchtmacht uit te
breiden.
Tsjombe maakte na de ondertekening van het bestands
akkoord bekend op het vliegveld van Ndola dat een
commissie van vier man toezicht op naleving van het
bestand zou uitoefenen. Enige uren eerder, toen het wachten
was op bericht uit New York over het oordeel van het
hoofdbureau van de Uno over Tsjombe:s voorstellen, had
de Katangaanse premier verklaard het in het belang van de
gehele mensheid te achten dat het leger van de Uno
terstond uit Katanga werd teruggetrokken.
Van een opgeven van de zelfstandigheid van Katanga
wilde Tsjomhe niets weten. Hij distantieerde zich krachtig
van het standpunt van de Uno, de vorige week geuit in
Leopoldstad, dat Katanga als onafhankelijke staat zou
hebben opgehouden te bestaan.
Tsjombe's bestandsvoorstellen waren zo geformuleerd dat
het de Uno bij voorbaat onmogelijk was ze van de hand te
wijzen. Het bestand, aldus Tsjombe, diende te worden
afgekondigd „ter nagedachtenis van Dag Hammarskjoeld",
de omgekomen secretaris-generaal van
de Uno, wiens vurigste wens immers
het beëindigen van de strijd in Congo
geweest was.
Hem welkome steun kreeg Tsjombe
gisteren van president Youlou van
Congo-Brazzaville. Youlou kondigde
aan dat alle Zweden zijn land zouden
moeten verlaten tenzij de Zweedse
troepen van net leger van de Uno
vertrokken uit Katanga. Youlou liet
weten dat hij niet kon toelaten dat
Zweden in het ene deel van Afrika
de vrede predikten en elders in Afrika
..gewelddaden pleegden en dood en
verderf zaaiden". De Zweden die nit
Congo-Brazzaville zouden moeten ver
trekken zijn hoofdzakelijk zendelingen.
De Congolese minister van buiten
landse zaken. Bomboko, reageerde op
Youlou's voorkeur voor Tsjombe met
de verklaring, dat interventie van
Congo-Brazzaville ten gunste van Ka-
tanga door de Congolese regering
beschouwd zou worden als een „oor
logsverklaring".
Premier Adoela van Conigo zette in
een radiorede uiteen, dat de „kapitalis
tische machten" die Tsjombe steunden
schuld hadden aan de dood van Ham
marskjoeld. Katanga, aldus Adoela, was
geheel in de macht van het „kapitalis
tische imperialisme". Hij maakte dui
delijk welke machten hij bedoelde,
toen hij zei, dat Hammarslcjoeld het
slachtoffer was geworden van belan
gengroepen voor wie een mensenleven
evenveel betekent als een gram koper
of uranium. De koper- en uranium-
winning in Congo is in handen van
de Union Minière du Haut Katanga,
een Belgische onderneming.
Met een handkus nam prins Bernhard gistermiddag
afscheid van mevrouw de Gaulle. Het koninklijk paar
was een paar uur op het Elysée geweest, waar het de
lunch had gebruikt met de Franse president en
zijn vrouw.
Met stille trom keerden gisteren de
Russische diplomaten, die in september
van het vorige jaar op last van presi
dent Kasavoeboe Congo moesten ver
iaten, in Leopoldstad terug, evenals
Tsjechische en Poolse diplomaion en
de diplomatieke vertegenwoordigers
van de republiek Mali. Zij arriveerden
uit Stanleystad, waar zij na hun ge
dwongen vertrek uit Leopoldstad heen
waren gegaan.
De Tunesische onderhandelaar
van de Uno, Mahmoud Khiari,
had geen keuze toen Moïse
Tsjombe een bestand „ter nage
dachtenis van Dag Hammar
skjoeld" voorstelde.
Van onze correspondent
NEW YORK. De Algemene Ver
gadering van de Uno is gistermiddag
bijeengekomen in vrij sombere stem
ming vanwege de moeilijkheden die
worden verwacht bij het zoeken naar
een opvolger voor de omgekomen
secretaris-generaal Hammarskj oeld.
Men werd het zeer spoedig eens over
de benoeming van de Tunesische
diplomaat Mongi Slim tot voorzitter
van de Algemene Vergadering. Hij
is ook de man die de meerderheid
van de 99 leden van de Uno gaarne
zou zien als tijdelijk plaatsvervan
ger van Hammarskjoeld.
Voor, na en ook tijdens de bijeen
komst van de Assemblée ging het werk
achter de schermen door. Overal zag
men groepjes ministers en andere di
plomaten bijeen, bezig zich te oriën
teren over de mogelijkheden die er
zijn om de Russische tegenstand tegen
de benoeming van Mongi Slim tot tijde
lijk secretaris-generaal te omzeilen.
Alles hangt daarbij af van het ant
woord op de vraag of de leden van het
Afro-Aziatische blok en enkele andere
kleine staten kunnen instemmen met
Mongi Slims benoeming.
Slim zelf heeft immers gezegd dat
hij één voorwaarde stelde: slechts de
communistische landen mochten tégen
hem stemmen. Het zal nog moeilijk
genoeg blijken om alle andere staten
erloe té krijgen de kandidatuur van
Slim te steunen.
De Russen zijn ondertussen druk
bezig steun te zoeken voor hun eigen
voorstel, dat inhoudt dat er een drie
hoofdige leiding van het secretariaat
NEW YORK (Reuter) Thomas
Kanza, indertijd een van de naaste
medewerkers van Patrice Loemoem-
ba, is gisteren door de Amerikaanse
immigratiedienst vastgehouden na zijn
aankomst per vliegtuig uit Congo.
Kanza deed zich voor als lid van de
delegatie van Congo naar de Algeme
ne Vergadering van de Uno, maar
bij navraag op het State Department
bleek dat zijn diplomatieke papieren
niet in orde waren, Kanza kreeg
het verzoek op het vliegveld te blij
ven tot het tijdstip van vertrek van
het eerstvolgende toestel met bestem
ming Leopoldstad,
van de Uno moet komen, Zij weigeren
de benoeming één man tot secretaris
generaal, ook al is het maar tijdelijk
te aanvaarden.
Daar er enkele weken geleden in Bel
grado, waar de voornaamste niet-ver-
bonden landen bijeen zijn geweest, ook
al stemmen zijn opgegaan om de sa
menstelling van de dagelijkse leiding
van de Uno te veranderen, lijkt het
niet onwaarschijnlijk dat de Russen
althans van enkele staten steun zullen
krijgen voor hun eigen plannen.
INDIË NIET
De Indische regering is niet van plan
het Russische voorstel te steunen. De
Russische ambassadeur in New Delhi
had gisteren een informeel verzoek om
Indische steun gedaan in een gesprek
dat ihij had met de secretaris-generaal
van het Indische ministerie van buiten
landse zaken, R. K. Nehroe.
Indië kan niet instemmen met het
splitsen van de post van secretaris
generaal in drie delen, deelde Nehroe
de ambassadeur mee. ,,Het Russische
voorstel is niet practisch", voegde hij
daaraan toe.
VERBRUIK VERMINDERT
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. De Vereniging van
consumptiemelk-bedrijven voor Am
sterdam en omgeving heeft, het be
stuur van het produktschap voor
zuivel bericht, niet langer de verant
woordelijkheid voor een goede be
drijfsvoering te kunnen dragen. De
vereniging vestigt de aandacht op de
zeer ongunstige financiële resultaten
die het onmogelijk zouden maken zon
der het nemen van maatregelen voort
te gaan.
De vereniging deelt mee dat de ach
terstand die de bedrijfsgroep per 15
juli had ongeveer een miljoen gulden
bedraagt.
Als oorzaken geeft de vereniging
aan dat het melkverbruik in Amster
dam in drie jaar tijd achteruit is ge
gaan met 13,11 procent. De bevolking
van Amsterdam is in die drie jaar
met een half procent verminderd.
Voorts worden als oorzaken genoemd
de gestegen loonkosten, verkorting
arbeidstijden en invoering van de
vrije zaterdag, de sterk gestegen kos
ten van vervoer en de zeer gespannen
arbeidsbezetting.
De vereniging meent dat een op
lossing kan worden gevonden door
het verhogen van de prijs van dag
melk in flessen.
Van onze correspondent
PARIJS. Het bliksembezoek
van koningin Juliana en prins
Bernhard aan Parijs een lunch
bij president de Gaulle is voor
de Parijzenaars ongemerkt voor
bijgegaan. De gehele protocollaire
ontvangst speelde zich af achter
de zwaar bewaakte ijzeren hekken
om het Elysée. Slechts de kan
toorjongens en -meisjes en de
winkelmeisjes op de banken van
de promenade van de Champs
Elysée, die in de middagzon hun
twaalfuurtje zaten te eten werden
ervan op de hoogte gesteld. Zij
waren even tevoren opgeschrikt
door de fameuze presidentiële mo
torpolitie, die zes zwarte wagens
naar het paleis bracht. Op de
tweede wagen hadden zij de rood-
wit-blauwe vlag en de oranje ko
ninklijke standaard gezien. Later
hoorden zij in de tuin het Neder
landse en het Franse volkslied
spelen. Dat was alles wat Parijs
van het koninklijke bezoek hoorde
en zag.
GEEN OPHEF
Het was ook niet de bedoeling
geweest om er ophef van te ma
ken. De uitnodiging voor deze
lunch was het enige, dat tegen
de zwarte golven van de interna
tionale spanningen stand had kun
nen houden, in tegenstelling tot
het voorgenomen bezoek aan de
evenzeer voorgenomen manoeu
vres van Nederlandse legeronder
delen in La Courtine.
Prins Bernhard had de konink
lijke Fokker Friendship om tien
over half één op Orly aan de
grond gezet. De Franse minister
van buitenlandse zaken, Couve de
Murville,* had de gasten verwel
komd.
MET CHAMPAGNE
De lunch begon om half twee in
de Salon Murat, waar op een gro
te ovale tafel, over de gehele
lengte versierd met rode rozen, 24
couverts gedekt stonden.
De lunch bestond uit: 'pasteitjes
gevuld met ganzelever uit de Pé-
rigord; zeebaars gestoofd in cha-
blissaus; gebraden parelhoen met
aardappelwafeltjes en pêche mei-
ba. Hierbij werd gedronken Cor-
ton Charlemagne 1955, Romanée
St. Vivant en champagne Dom Pe-
rignon 1949.
Na afloop van de lunch gebruik
te het gezelschap de koffie in het
park, waarna president de Gaulle
en zijn vrouw om kwart voor drie
afscheid namen van de koninklij
ke gasten. Een half uur later stak
de Fokker Friendship zijn neus
weer de lucht in op weg naar Ne
derland.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG. De kinderbijslag zal
pas na de algemene politieke be
schouwingen in de Tweede Kamer aan
de orde komen, dus na de eerste week
van oktober.
Dat is zeker niet de bedoeling van
de regering, want de nieuwe minister
van economische zaken, dr. G. M. J.
Veldkamp, had al enkele weken ge
leden laten weten dat hij zo spoedig
mogelijk de draad wilde opnemen die
was afgebroken door het aftreden van
zijn voorganger.
Daar was nog een misverstand over
ontstaan. De Tweede Kamer dacht
aanvankelijk dat minister Veldkamp
gisteren, een verklaring had willen af
leggen en met nieuwe voorstellen had
zullen komen. Dat is evenwel helemaal
zijn plan niet geweest.
De minister wil wel een nota van
wijziging indienen, maar dan op voor
waarde dat deze meteen in behande
ling komt, dus bij een voortzetting
van de openbare behandeling van de
kinderbijslag op het punt waar zij
30 juni strandde.
Minister Veldkamp verscheen giste
ren niet in de Tweede Kamer, omdat
deze van een onmiddellijke hervatting
van de debatten niet wil weten. Nie
mand weet dus nog wat de minister
eigenlijk met de kinderbijslag wil.
Waarschijnlijk zal hij zijn kruit
droog houden totdat er een datum
bekend is waarop de Tweede Kamer
er weer aan wil beginnen, wellicht
pas over een week of vier.
UTRECHT Op de weg Utrecht-
Zeist zou gisteren een maximum
snelheid van zeventig kilometer
worden ingesteld. Hier is echter tot
grote teleurstelling van vele buurt
bewoners niet veel van terecht ge
komen.
Het plan was om de snelheidsbe
perking te laten gelden van de Beren
kuil tot aan de grens De Bilt-Zeist.
De beperkingsborden van zeventig
Dit bord werd gisteren geplaatst
langs de rijksweg UtrechtZeist.
Voor de bewoners langs die weg
was er niettemin weinig reden
voor vreugde. De snelheidsbeper
king is niet voor de hele weg,
maar slechts voor een gedeelte
ervan ingesteld. Tot verdriet van
bewoners en politie.
kilometer staan evenwel van de Beren
kuil tot even voor hgt Kloosterpark.
Op de rotonde van de Berenkuil is nu
een snelheidsbeperking van vijftig
kilometer ingesteld. De knelpunten
Burmikseweg en Biltse Hoek vallen
niet onder de snelheidsbeperking.
Maar juist hier komen de meeste ver
keersongelukken voor.
De politie noemde dit een halve
maatregel. Ze begreep niet dat er nu
weer half werk moest worden gele
verd.
SOFIA (ANP) Al tijdens de eer
ste dag van het congres van de in
ternationale schaakfederatie, de F i-
d e, dat te Sofia wordt gehouden,
heeft het wereldschaakparlement Ne
derland het mes op de keel gezet.
Op 27 januari 1962 zal in Amster
dam het interzonale toernooi een
etappe in de strijd om de wereldti
tel béginnen. Het congres te Sofia
heeft thans besloten, dat de KNSB
voor het einde van dit jaar moet ga
randeren, dat Oostduitse deelnemers
aan dit toernooi geen visummoeilijk
heden voor hun reis naar Nederland
zullen ondervinden. Kan die garantie
niet worden gegeven dan zal de or
ganisatie van het interzonale toernooi
aan een ander land worden overge
dragen.
Dit betekent dat het vrijwel zeker
is, da* het interzonale toernooi niet
in Nederland zal worden gehouden.
Gezien de wisselende stemmingen op
het ministerie van buitenlandse zaken
in Den Haag, waar men al eerder
beloften aan de KNSB heeft gebroken,
zal de Koninklijke Nederlandse Schaak
bond nooit reeds een maand tevoren
de verlangde garantie kunnen geven.
WASHINGTON (AFP, Reuter). De
Amerikaanse commissie voor atoom
energie heeft bekendgemaakt, dat in de
Sowjetunie woensdagochtend vroeg een
lernexplosie in de dampkring teweeg is
gebracht.
Het was de veertiende proef sinds de
Sowjetunie op 1 september de proeven
Hervatte.
De weersverwachting van het
K. N. M. I. in De Bilt, geldig tot
hedenavond:
Minder warm weer
met veranderlijKé
bewolking; op en
kele plaatsen een
regen- of onweers
bui en in hoofd
zaak in de ochtend
hier en daar mist.
Zwakke tot matige
wind aanvankelijk
noordelijk, later uit
uiteenlopende
richtingen.
MIESJE:
Boodschappen doen tussen de
buien door.
AMSTERDAM. De gemeente Nieu-
wer-Amstel heet in het vervolg Amstel
veen. De gemeenteraad heeft daar op
voorstel van B. en W. toe besloten.
HET OGENBLIK HET ZEEUWSCH DAGBLAD TE LEZEN
het laatste nieuws het éérst, gloeiendlieet van de naald.
onafhankelijk, dus ongekleurde, betrouwbare bericht
geving.
betrouwbare bezorging door EIGEN bezorgdienst,
's morgens vroeg.
Kortom, DE krant, voor het nieuws, waarover V niet vroeg
en uitvoerig genoeg ingelicht kunt worden. En dat is veel
waard, in deze spannende maanden.
Administratie Zeeuwsch Daghlad, Postbus 26, Middelburg.
AKKOORD. Ik wil uitvoerig en betrouwbaar voorgelicht
ivorden over het belangrijke wereldnieuws, binnenlandse
en Zeeuwse nieuws, sport, enz. Noteer mij:
voor gratis bezorging van het Zeeuwscli Dagblad gedurende
een week.
voor 4 weken bezorging voor slechts 1,12
weekabonnee voor 0,56 per week
noteer mij als
kwartaalabonnee voor 7,- per kw.
(Doorhalen wat niet verlangd wordt. Punt 3 kunt U desgewenst
combineren met punt 1 of 2).
Naam:Handtekening:
Adres:
Plaats:Datum:
