Ontsteltenis na ramptijding uit Congo I Verwarring in Uno zonder leider ONGELUK OF OPZET? Negen honderd boetes voor fitters' tegen kernwaoens CRISIS Verkeer eist vijf levens ZEEUWSCH DAGBLAD VERKLARINGEN PROF. DE QUAY EN MR. LUNS Koelhuisboter uit regeringsopslag HET IS NU Éi Penningmeester met f700.000 er vandoor ONTZAG VOOR OUDERDOM De Bilt: Warmer Waarom nu het Zeeuwsch Dagblad? DE VROEGE KRA1NT VOOR ZEELAND PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Neergeschoten Onzeker HET WEER OVERAL Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: G. S. Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs. 68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009 en 4469. Goes, Lange Vorst straat 84, Postbus 4, telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33, Postbus 24, telefoon 011843224. Temeuzen, Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 011503189, Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991. Zeeuwsch Dagblad Losse nummers 13 cent Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwarta^ Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter# T cent per woord met een minimum van 1,— 16e JAARGANG No. 4963 Dinsdag 19 september 1961 HAMMARSKJOELD OMGEKOMEN Eigen nieuwsdienst DEN HAAG. De minister-pre sident, prof. dr. J. E. de Quay en de minister van buitenlandse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, hebben in verkla ringen hun leedwezen uitgesproken over de ontijdige dood van de secre taris-generaal van de Verenigde Naties, Dag Hammarskjoeld. „De wereld heeft een toegewijde persoonlijkheid verloren die uitblonk in onkreukbaarheid en bekwaam heid", aldus mr. Luns. „De dood trof de heer Hammar skjoeld, zo gaat de verklaring verder, terwijl hij bezig was aan één van de belangrijkste taken van zijn ambt en op een tijdstip dat zijn aanwezig heid was vereist voor niets minder dan de handhaving van de wereld vrede." De blauwe vlag van de Verenig de Naties werd gisteren kort na het middaguur halfstok gehesen. Na uren van twijfel en onzekerheid stond het vast, dat secretaris-gene raal Dag Hammarskjoeld bij een vliegongeluk het leven had verloren. Eigen nieuwsdienst DEN HAAG. Minister Marijnen (Landbouw) heeft besloten koelhuis- boter uit de regeringsopslag van het in- en verkoopkantoor van de voed selvoorziening voor de handel be schikbaar te stellen. Deze boter zal na een proces van ontdooien, verpak ken en distribueren begin oktober bij de detailhandel verkrijgbaar zijn. De koelhuisboter zal worden ver kocht voor circa 0.90 per pakje van 250 gram; de groothandelsprjjs zal 3.10 per kilo bedragen. HET OGENBLIK HET ZEEUWSCH DAGBLAD TE LEZEN het laatste nieuws het éérst, gloeiendheet van de naald. onafhankelijk, dus ongekleurde, betrotiwhare bericht geving. betrouwbare bezorging door EIGEN bezorgdienst, 's morgens vroeg. Kortom, DE krant voor het nieuws, waarover V niet vroeg en uitvoerig genoeg ingelicht kunt worden. En dat is veel waard, in deze spannende maanden. Administratie Zeeuwsch Dagblad, Postbus 26, Middelburg. AKKOORD, üc wil uitvoerig en betrouwbaar voorgelicht worden over het belangrijke wereldnieuws, binnenlandse en Zeeuwse nieuws, sport, enz. Koteer mij: voor gratis bezorging van het Zeeuwsch Dagblad gedurende een week. voor 4 weken bezorging voor slechts 1,12 weekabonnee voor 0,56 per week noteer mij a's jiwartaaiaj30nnee voor 7^ per kw. (Doorhalen wat niet verlangd wordt. Punt 3 kunt desgewenst combineren met punt 1 of 2). Handtekening: Adres Plaats:Datum: VERENIGDE NATIES Dag Ham marskjoeld, secretaris-generaal der Ver enigde Naties, is tijdens een poging om een wapenstilstand in Katanga tot stand te brengen om het leven gekomen bij een vliegtuigongeluk. Zijn dood heeft in de gehele wereld grote ontsteltenis en be zorgdheid veroorzaakt omdat de Uno plotseling zonder leider is gekomen. Er is geen opvolger en algemeen heerst de vrees dat de communistische landen van de gelegenheid gebruik zullen maken 0111 de door hen gewenste driehoofdige leiding door te drijven en 0111 het werk van de volkerenorganisatie te saboteren en te verlammen. DE sleutel tot het geheim zinnige drama dat zich boven het Afrikaanse oerwoud moet hebben afgespeeld ligt in handen van de enige overlevende, de Ameri kaanse sergeant Harold Julian. Hij is zeer zwaar gewond maar kon gisteravond toch een ver klaring afleggen. Op het eerste gezicht schijnt zijn getuigenis een bevestiging te zijn van de veronderstelling van de eigenaars van het vliegtuig. Die zijn ervan overtuigd dat het óf is neergeschoten, óf als gevolg van een daad van sabotage is neergestort. Sergeant Julian vertelde dat de se- cretaris-generaal vlak voor het berei ken van zijn bestemming het vlieg veld van Ndola, waar Tsjo.rn.be wacht te opdracht had gegeven naar een andere plaats te vliegen. Vlak nadat de piloot dienovereenkomstig zijn koers had verlegd deed zich aan boord een zware ontploffing voor, gevolgd door een reeks kleinere explosies. De ze verklaring komt overeen met die van een blanke politie-agent die in de nacht een serie lichtflitsen had waar genomen omstreeks het ogenblik dat Hammarskjöelds vliegtuig moet zijn neergestort. Het is niet duidelijk of het vliegtuig, een toestel van de Zweedse chartermaat schappij Transair in Malmö, is neerge stort als gevolg van een of ander tech nisch euvel dan wel als gevolg van sabo tage of enige vijandelijke actie. De DC-6 is zwaar beschadigd neergestort bij Ndola in Noord-Rhodesië. Zij was een etmaal tevoren beschoten door een straaljager van de Katangaanse luchtmacht en voor lopig hersteld. Er waren vermoedelijk dertien man aan boord van wie één, zwaar gewond, de ramp heeft overleefd. Het lijk van Hammarskjoeld was het enige dat gemakkelijk herkend kon wor den. Dag Hammarskjoeld was op weg naar Ndola voor een ontmoeting met de Katangaanse leider Moïse Tsjombe. Hij wilde proberen tot overeenstemming met Tsjombe te komen over een wapen stilstand. Daar alle personeel van de Uno in Congo zonder leiding is achter gebleven is het nu de vraag wie met Tsjombe over een wapenstilstand moet onderhandelen die een einde kan maken aan de bloedige strijd. Evenmin als op het hoofdkwartier van de U110 in New York is er een opvolger voor hem in Congo. Zelfs zijn er geen instructies ge geven voor het geval de secretaris-gene raal niet van zijn reis zou terugkereu. Bij de Verenigde Naties in Leopold- stad houdt men terdege rekening met de mogelijkheid dat het Zweedse vlieg tuig is neergeschoten door een van de Katangaanse straaljagers die de laat ste dagen aanval op aanval doen op de troepen van de Uno. Hetzelfde toe stel was immers reeds een dag tevo ren beschoten. Hoe gevaarlijk die twee of drie straaljagers zijn bleek gisteravond nog toen O'Brien, de Ierse stafchef van de internationale politiemacht, bijna om het leven kwam bij een lucht aanval op zijn tijdelijke hoofdkwar tier in Elisabethstad. Mitrailleurko gels doorboorden dak en muren van Op deze plaais bij Ndola in Noord Rhodesia-vond men de wraakstukken van het vliegtuig, waarin Hammarskjoeld zat. (Radiografisch overgebrachte foto) vliegtuig het zwijgen. Twintig minu ten later stortte het vliegtuig neer. Sinds het ogenblik dat het vliegtuig Loeloeaburg passeerde, was de radio niet meer gebruikt, omdat het toen steeds dichter bij het gebied kwam waar de straaljagers van Tsjombe gestationeerd zijn. Het was toen al helemaal donker. Pas bij het naderen van het vliegveld Ndola verbrak de piloot van de secretaris-generaal het stilzwijgen om toestemming te vragen voor de landing. De Katangaanse president Tsjombe keerde gistermiddag, toen het vast stond dat Dag Hammarskjoeld dood was, naar Katanga terug. Terwijl van alle kanten telegrammen van rouwbeklag binnenstroomden op het hoofdkwartier van de Uno in New York, waar nu de blauwe vlag van de wereldorganisatie halfstok waait, heerste er geweldige diplomatieke ac tiviteit. Nauwelijks enkele uren nadat de dood van de secretaris-generaal bekend was geworden bleek ai hoezeer het soepel functioneren van de Uno afhankelijk is van de persoon van de secretaris-generaal. Er was letterlijk niemand die wist wat er gedaan dien de te worden. Het wrak van het vliegtuig waarin Hammarskjöld omkwam werd gisteren ge vonden op enkele kilometers van Ndola (zie pijl), de plaats van bestemming in Noord-Rhodesië. Van onze correspondent PARIJS Robert Duquenne, de penningmeester van de bond van invalide zeelieden, is al drie weken zoek. Kort voor zijn verdwijning inde hij een cheque van ruim 700.000. Inmiddels is ook een fraude van ruim 100.000 in zijn boeken ontdekt en heeft de politie tegen hem een arres tatiebevel uitgevaardigd. Robert Duquenne was een van de be kendste en meest geziene mensen in Algiers, waar hij in 1931 arriveerde en sedertdien heeft gewoond. Hij was jaren lang voorzitter van de exclusieve water sportvereniging aldaar. Daarna werd hij penningmeester van de bond van invalide zeelieden. Onlangs was hij overgeplaatst naar Bretagne waar hij de volgende maand zou beginnen te werken. De politie is van mening, dat hij na enkele malen een overplaatsing en promotie geweigerd te hebben deze tenslotte geaccepteerd had, omdat hij wist, dat wanneer hij opnieuw zou wei geren, een controle van zijn boeken onvermijdelijk zou zijn. Nu was deze controle uitgesteld tot na zijn vertrek. Op de laatste dag dat hij in dienst was, ging hij op de bank van Algiers een cheque halen van ruim 700.000. bestemd voor uitbetaling van pensioenen. Dat bedrag was vrijwel de gehele inhoud van de pensioenkas. Vergeten Duquenne had sedert twee dagen geen procuratie meer, maar de bond had ver geten dit aan de bank te melden. Verder lenkt de politie, dat hij dit geld heeft opgenomen, omdat hij, eenmaal ontmas kerd, toch gearresteerd zou worden. In de bar van hotel Aletti, waar zijn voormalige vrienden bijeen plegen te komen, fluistert men echter dat hij met het geld in de organisatie van het ge heime leger is ondergedoken. het gebouw en enkele bommen sloe gen vlakbij in. Het heeft achteraf althans sterk de aandacht getrokken dat er gisteren in Leopoldstad drie Belgen en een Congolees zijn gearresteerd en in staat van beschuldiging gesteld omdat zij inlichtingen over de geheime vliegroutes van de toestellen van de Uno hadden verzameld en doorgege ven aan Katanga. De arrestaties ge schiedden voordat iets bekend was over het lot van Hammarskjoeld. Ruim negen uur na de ramp heeft men de wrakstukken van het Zweedse vliegtuig gevonden. Zij lagen bijna tien kilometer van het vliegveld van Ndola. Uit de lucht kon men duidelijk zien hoe het toestel een spoor van twee honderd meter door het oerwoud had getrokken. Grote bomen lagen ontwor teld. Het wrak lag in dezelfde rich ting als de landingsbaan van het vliegveld waar het oorspronkelijk had moeten landen. Er waren strenge veiligheidsmaat regelen genomen voor de vlucht van Hammarskjoeld naar Ndola. Een daarvan was geen gebruik maken van de radio tijdens de vlucht. Om kwart voor elf verbrak de piloot van het Vandaag zou de Algemene vergade ring van de Uno zijn begonnen en Hammarskjoeld had aanwezig zullen GÖTTINGEN. fA.P.) Een tachtigjarig vrouwtje uit een Westduits plaatsje aan de zonegrens is erin geslaagd de communisten te overbluffen met haar kordaatheid. Ze stapte een paar dagen geleden dwars door de gevreesde „strook des doods", waar de Oostduitse grenswachters anders zonder waarschuwing op ieder een schieten, op een paar communis tische bewakers toe en eiste als was het de gewoonste zaak vrije doortocht om haar broer in het oosten te kunnen bezoeken. „Als je ook maar één vinger naar me uitsteekt sla ik je tot moes met mijn paraplu", zei ze tot de ver blufte grensbewaker. Deze haalde zijn superieur erbij, en ook die kreeg te horen dat hij een pak slaag kon krijgen. Niemand legde haar een strobreed in de weg. Het vrouwtje liep door, vierde in Oost-Duitsland de verjaardag van haar broer, en keerde de volgende dag zonder moeilijkheden naar huis terug. De Zweedse piloot van het verongelukte toestel, Erik Hallon. kvist. Het vliegtuig waarmee se cretaris-generaal Hammarskjoeld en zijn medewerkers neerstortten was een DC-6 van de maatschappij Transair in Malmö, die het aan de Verenigde Naties had verhuurd. •zijn. Gisteravond kon nog niemand zeggen wat er zou gebeuren. Het waar schijnlijkst leek het dat de Algemene vergadering even bijeen zou komen om onmiddeEijk daarna weer uiteen te gaan in afwachting van de oplossing die de Veiligheidsraad zou proberen te vinden voor het vacuum dat de plotse linge dood van Hammarskjoeld heeft geschapen. De Veiligheidsraad kwam gister avond om negen uur Nederlandse tijd bijeen voor een informele vergadering onder voorzitterschap van de Liberi aanse staatsman Barnes. De verwach ting was algemeen dat het zeer lang kan duren eer er overeenstemming is bereikt over een nieuwe geschikte kandidaat voor de post van secretaris generaal. Met name vreest men dat de Sowjetunie zal vasthouden aan haar oude voorstel dat de benoeming in houdt van een driemanschap. Dat moet dan bestaan uit een vertegenwoordiger van het Westen, een vertegenwoordiger van de communistische wereld en een van de niet-verbonden mogendheden. Van onze correspondent LONDEN. In de vroege uren. van maandag-kon de po litie pas de balans opmaken van haar optreden tegen de gigan tische sit-down-demonstratie in Londen tegen de kernwapens. Toen bleek, dat het aantal arres tanten 1314 bedroeg. Bijna negen honderd van deze mensen ver schenen gisteren al voor de politierechter. Zij kregen boetes die uiteenliepen van een tot twee pond, wegens verstoring van de openbare orde. Tien po litierechters waren gisteren de gehele dag in de weer met het verhoren en veroordelen van de aanhangers van het comité van honderd, dat de verboden demon stratie op Trafalgar Square had georganiseerd. Bekende namen zijn er onder degenen die voor een der tien magis- straten verschenen: John Osborne, de toneelschrijver onder andere. Hij kreeg een boete van een pond. Zijn vrouwelijke collega Shelagh Delaney moest tweemaal zoveel betalen. De schrijver Allan Sillitoe (Saturday night and Sunday morning) twee pond, Michael Redgrave's dochter Vanessa, evenals haar vader bij het toneel, hoorde zich tot een boete van twee pond veroordelen, een zelfde bedrag kreeg haar zuster in de kunst Patricia Burke. Hoogleraar Voor de politierechter van Green wich verscheen een 37-jarige hoogleraar uit Cambridge, die ook op straat was gaan zitten. Hij kreeg een boete van een pond. Fenner Brockway, socialis tisch lid van het Lagerhuis, die in de drukte en de verwarring, ook in hech tenis was genomen, komt 28 september voor de rechter Tegen zijn arrestatie hij was op Trafalgar Square als waarnemer is al scherp geprotes teerd. Kanunnik John Collins van de St. Pauls kathedraal, die ook als waar nemer aanwezig was en laat in de avond werd gearresteerd, wordt ook later berecht. Hij is voorzitter van de nationale campagne tegen de kern wapens waar het comité van honderd zich van heeft afgescheiden. Dominee Collins is tegenstander van acties van burgerlijke ongehoorzaamheid zoals de betoging van zondag. De leider van het comité van hon derd lord Russell, die vorige week tot zeven dagen gevangenisstraf werd veroordeeld, wegens het voorbereiden van de verboden demonstratie, kwam gisteren weer op vrije voeten. Ook zijn vrouw werd uit de gevangenis ont slagen. Zij kreeg net als haar man een week. Nieuwe acties Nauwelijks was de bejaarde filosoof op vrije voeten, of hij kondigde nieuwe acties van burgerlijke ongehoorzaam heid aan. Overigens zei hij graag be reid te zijn voor de zaak waar hij voor strijdt naar de gevangenis te gaan. EDE. De toestand van Henk van Hierden, de enige jongen die het er bij de ontploffing van zondagavond op het militaire schietterrein in de Hars* kamp levend vanaf heeft gebracht, is bevredigend. In het ziekenhuis in Ede moest zijn milt worden weggenomen. De jongen is buiten stervensgevaar, maar kon nog niet worden gehoord over de toedracht van het ongeluk. tvE gewelddadige dood van u secretaris-generaal Hammars kjoeld stelt de Verenigde Naties, ja, de gehele wereld voor een nieuwe crisis van de eerste orde. Hü vond de dood terwijl hij bezig was een delicate taak uit te voe ren en de omstandigheden waar onder hij stierf bewijzen van hoe eminent belang de figuur is van secretaris-generaal van de Organi satie der Verenigde Naties. Men zal zich herinneren hoe de Sowjetunie, bijgestaan door an dere communistische en pro- communistische staten, heeft ge probeerd van de Congolese crisis gebruik te maken om de positie van de secretaris-generaal te on dermijnen, De mogendheden die inzagen dat de door de commu nisten verlangde driehoofdige lei ding in de Verenigde Naties slechts zou kunnen leiden tot ver lamming van het werk van de volkerenorganisatie waren toen gelukkig in de meerderheid en Hammarskjoeld kon blijven. tvjEN moet nu verwachten dat er zich, eerst achter de scher men, daarna in de volle open haarheid, een onverkwikkelijke strijd gaat ontwikkelen tussen de communistische landen en de rest van de wereld. Het Handvest van de Uno voorziet niet in de plot selinge vervanging van een secre taris-generaal en de Veiligheids raad zal uitmaken of althans proberen dat te doen wat er nu dient te gebeuren. Het is te hopen dat dit debat, dat in het geheim wordt gevoerd, zal worden be schouwd als een procedurekwestie, zodat niemand zijn recht van veto kan gebruiken. Met de kwestie-Berlijn op de achtergrond, de mogelijke toela- ting; van de Chinese volksrepu bliek in het verschiet en de Con golese, of liever Katangese crisis in volle gang, ziet het er voor een Organisatie der Verenigde Naties ronder leider en coördinator zeer somber uit. Van de leden van de Veiligheidsraad wordt in dit uur de grootste mate van zelfbeheer sing, staatsmanswijsheid en goede wil gevraagd. Helaas moeten wjj betwijfelen of die goede wil in voldoende mate aanwezig zal blij ken te zijn. Eigen nieuwsdienst UTRECHT. Het aantal doden door de botsing op rijksweg twaalf is geste gen tot vijf. In het Diaconessenzieken- huis te Utrecht is gisteren de 61-jarige mevrouw Klaver-Van der Woude overle den. Alle inzittenden van de auto, die werd bestuurd door de heer Van Dalsen, zijn thans overleden. De auto werd zoals bekend aangereden door een wagen, die dwars door de heg op de mid denberm reed. In de Ursulakliniek te Wassenaar is gisteren de 25-jarige bromfietser P. Nagt- zaam overleden. Hij was er zondagavond opgenomen, nadat hij was meegesleurd door een auto. De 32-jarige bromfietser C. J. Schip per uit Oost-Souburg is daar gistermor gen tegen een melkauto gereden. Hij was meteen dood. De 23-jarige G. H. Otten uit Vrooms- lioop is gisteren om het leven gekomen, toen hij met een tractor omsloeg. Hij kwam onder het werktuig terecht. Drie mannen, die ook op de tractor hadden gezeten wisten zich bijtijds uit de voeten te maken. De achttienjarige J. Hazenberg uit Dordrecht is gisteren meer dan een maand na een verkeersongeluk over leden in een Rotterdams ziekenhuis. De jongen was op straat gesmakt, toen zijn broer op 15 augustus een botsing met een fietser had gekregen. Hij had bij zijn broer achter op een bromfiets gezeten. De weersverwachting; van het K.N.M.I. in De Bilt, geldig tot hedenavond: Droog, zonnig en warm weer. In de ochtend op enkele plaatsen mist. Ma- f^itige wind uit oos- telijke richtingen. MIESJE: 'VW. Wat een dag 20 september- zon op 6.23, zon onder 18.42; maan op 17.23, maan onder 2.01. weer wind temp. n.sl. Helsinki h. bew. W 17 0 Stockh. zw. bew. W 19 0 Oslo onbew. w 20 0 Kopenh. onbew. w 18 0 Aberdeen onbew. zzw 20 0 Londen onbew. ONO 24 0 A'dam onbew. ONO 22 0 Brussel onbew. O 27 0 Luxemb. onbew. NNO 28 0 Parijs onbew. O 32 0 Bordeaux zw. bew. w 31 0 Grenoble onbew. NW 31 0 Nice onbew. stil 29 0 Berlijn onbew. NO 25 0 Frankf. onbew. O 30 o München onbew. O 28 0 Zürich onbew. stil 26 0 Genève onbew. stil 27 0 Locarno onbew. WZW 28 0 Wenen onbew. zzo 31 0 Innsbr. onbew. stil 30 0 Belgrado onbew. O 29 0 Athene onbew. N 27 0 Rome onbew. stil 33 0 Ajaccio onbew. stil 31 0 Madrid zw. bew stil 23 2 Majorca onbew. O 32 0 V

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 1