Ulbrieht wil niemandsland tussen Oost en West
VERBITTERDE
GEVECHTEN
IN KATANGA
RENAULT
DAUPHINE
MODEL
1962
\0
I
f
Met steun
van Russen
ZEEUWSCH DAGBLAD
Terwijl Hammarskjoeld feestje gaf
Moluks protest
bij de Uno
Zevenduizend
man moeten
twee maanden
langer dienen
feJB
MICHEL R.
MET BRITSE
BESCHERMER
VERTROKKEN
BAAYENS
De Bilt: Warm
HET IS NU
Waarom nu het Zeeuwsch Dagblad?
DE VROEGE KRANT VOOR ZEELAND
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Zaterdag 16 september 1961
Twee jaar niet
op de fiets
Voorzorg
Twee op een
Oud plan
CITY THEATER
ELECTRO BIOSCOOP
De Gordijnen Specialist
MAISON VAN WESTEN
't Interlockhuis Viola
Restaurant WÖHLER
SCHRIJVERS'
STOFFENHUIS
DE MUYNCK
BEVAHUIS
SCHOOL ONGEWENST
Gemeente Laren
een ton beloofd
LAATSTE NIEUWS
Doodvonnis voor Menderes
iCais
Directeur: JACQ. DE SMTT: Chefred.: G. J.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen,
Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 01150—3189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991.
Zeeuwsen Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
7 cent per woord met een minimum van 1,—
16c JAARGANG No. 4961
MASSALE DEPORTATIE DREIGT
Van een speciale verslaggever
ELISABETHSTAD De kansen in Katanga schijnen te keren. De
Indische, Zweedse en Ierse troepen van de Verenigde Naties een kleine
vijfduizend man werden in hetdefensief gedrongen, toen president
Tsjombe gisteren enkele vliegtuigen, gevechtswagens en honderden nieuwe
soldaten in de strijd wierp. Tsjombe kondigde aan niet het onderste uit de
kan te willen hebben en trachtte gisteravond tot onderhandelingen te
komen met het hoofd van de Uno in het gebied, de Ier Conor O'Brien.
Het Katangaanse overwicht in man
kracht is duidelijk: Tsjombe's strijd
krachten beschikken zeker over elf
duizend man in alle delen van het
land. Het Katangaanse offensief be
paalde zich dan ook niet tot Elisabeth -
stad alleen. Ook de sterke Uno-basis
Kamina kwam onder hevig mortier
en machinegeweervuur te liggen van
een compagnie Katangaanse gendar
mes die over pantserwagens beschik
ten. Een Katangaanse straaljager be
stookte het vliegveld van Elisabeth-
stad met bommen en boordvuur en
ondersteunde daarna de aanval op
Kamina. Aan de stuurknuppel zat een
gehuurde Rhodesische piloot die twee
dagen eerder in Katanga was aange
komen. De Uno kon weinig uitrichten
tegen het toestel omdat zij niet over
luchtdoelgeschut beschikte.
Ingesloten
De aanval op Kamina kwam juist
even voor het ogenblik waarop de
Verenigde Naties hoopten door de
lucht versterkingen aan te kunnen
voeren voor de in Jadotstad ingesloten
Ierse troepen. Er heerste ernstige be
zorgdheid over het lot van de Ieren
die door zeker tweeduizend manschap
pen van Tjombe's leger werden be
laagd. Pogingen om de Ieren te ont
zetten stuitten gisteren af op vastbera
den tegenstand van Katangaanse een
heden.
Volgens O'Brien hadden de Ieren
zware verliezen geleden; naar in Eli-
sabethstad verluidde 57 man van de
500. Hij kon niet bevestigen of het be
richt op waarheid berustte dat de om
singelde Ieren zich al zouden hebben
overgegeven. In Ierland heerst grote
bezorgdheid over het lot van de sol
daten, zo werd gisteravond uit Londen
vernomen. De ongerustheid nam nog
toe toen bekend werd dat het opper
hoofd van de Bajekestam de Katan
gaanse troepen zijn steun had toege
zegd en honderden krijgers ter assis
tentie stuurde. Jadotstad ligt op 120
km van Elisabethstad. Het Ierse dra
ma speelde zich af op het vliegveld
even buiten de stad, waar de Ieren zich
hadden ingegraven tegen de aanvallen
van het Katangaanse leger en beschie
tingen van uit de lucht.
Angst en spanning
In Elisabethstad zelf. waar Tsjombe
vanuit zijn villa de verdediging- tegen de
„internationale aanval op de onafhan
kelijkheid van Katanga" leidt, werd gis
teravond laat nog altijd verbitterd ge
vochten. Er heerste een sfeer van angst
en niet aflatende spanning. Niemand
mocht tot twee uur in de middag op
straat komen, behalve militairen van de
Uno. Maar niemand had daaraap blijk
baar ook behoefte. De bevolking teerde
op haar voorraadjes; het was levensge
vaarlijk op straat, waar op alles wat los
of vast is werd geschoten. Aan geen van
beide zijden werd genade betoond. De
Uno-troepen hadden van het heroverde
postkantoor en zelfs van het hospitaal
bastions gemaakt, van waaruit zij steeds
vuur afgaven. De artsen van de stad
zouden tegen het misbruik van het zie
kenhuis en tegen de beschieting van
rode-kruiswageens geprotesteerd heb
ben. Volgens een zakenman die uit de
stad vluchtte en veilig in Kitwe aan
kwam. is het Uno-hospitaal een arsenaal
van troepen en wapens. De Indische
troepen schieten graag en zonder onder
scheid des persoons en ook de Ieren tre
den barbaars op, zei hij. De opvatting
van de Zweedse soldaten was echter an
ders. Vele Zweden hadden bij hun supe
rieuren geprotesteerd over het optreden
van de Uno en meer dan één officier
had gedreigd ontslag te nemen.
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. In een tele
gram aan de secretaris-generaal
van de Uno hebben vertegen
woordigers van de republiek der
Zuid-Molukken in Nederland ge
protesteerd tegen de acties van
de Verenigde Naties in Katanga.
In het telegram wordt onmid
dellijke terugtrekking geëist van
de troepen van de volkerenorga
nisatie.
De Federatie van Nederlandse
oud-strijders heeft bij premier De
Quay, geprotesteerd tegen zo
als wordt gezegd het mede
door Nederland gefinancierde op
treden van de Uno tot het bloe
dig onderdrukken van het zelfbe
schikkingsrecht van de anti-com-
münistische Katangese natie.
Het ministerie van buitenlandse
zaken in Den Haag heeft nog
geen oordeel over de toestand in
de Congolese provincie. ,.De thans
beschikbare gegevens geven de
toestand nog onduidelijk weer.
Het uitspreken van een oordeel
is op dit moment derhalve niet
mogelijk", zo wordt gezegd.
maken hoe het tot de huidige gevechten
is gekomen.
Hoewel het beeld van wat er zich
in Katanga afspeelt nog niet duidelijk
is, twijfelt men er hier niet aan dat
Conor O'Brien, de hoogste vertegen
woordiger van de Uno in Katanga, vol
ledig verantwoordelijk is voor de ge
beurtenissen. Hammarskjoeld immers
bleek gisteren slecht op de hoogte van
de ontwikkelingen.
Geschokt
Ook president Kennedy is evenals
Engeland en Frankrijk zeer geschokt
over het optreden van de troepen der
Verenigde Naties in Katanga. Hij zei
met afschuw vervuld te zijn over het
geweld waarmee In dit deel van Congo
werd gevochten, nadat de troepen van
de Uno tot de aanval waren overgegaan.
De vier Westelijke ministers van bui
tenlandse zaken, die thans in Washing
ton bijeen zijn, hebben zich gisteren ook
met Katanga bezig gehouden. De Fran
se regering uitte haar bezorgdheid in
een verklaring, waarin zij de Uno ver
weet buiten haar mandaat te zijn ge
gaan: „De opdracht van Hammarskjoeld
was slechts het herstel van orde en
vrede".
Ontvangst
Terwijl de strijd gisteravond steeds
verbitterd werd. hield Hammars
kjoeld in Leopoldstad een ontvangst
voor diplomaten, functionarissen van de
Uno en hoge militairen. Een doedel
zakorkest van de Indische troepen
speelde opgewekte wijsjes, terwijl er
hapjes koude kip en pittige drankjes
werden rondgediend.
Erg opgewekt was het feest overigens
niet, want iedereen sprak vol bezorgd
heid over de luchtaanvallen die troe
pen van de Uno te verduren hadden.
Wapenstilstand
De Britse regering heeft inmiddels
de secretaris-generaal van de volkeren
organisatie in Leopoldstad bij monde
van haar vertegenwoordiger Lord Lans-
downe dringend verzocht een wapen
stilstand te bewerkstelligen. Men vindt
het in Londen veel belangrijker de
strijd te doen staken, dan eerst uit te
Eigen nieuwsdienst
DORDRECHT De politierechter te
Dordrecht heeft een inwoner van Zwijn-
drecht overeenkomstig de eis twee jaar
verboden te fietsen. Bovendien werd de
man, die dronken op een fiets aan het
verkeer had deelgenomen, veroordeeld
tot twee weken gevangenisstraf voor
waardelijk en vijftig gulden boete.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Zevenduizend, man
van de parate troepen zullen
twee maanden langer moeten
dienen. Enkele eenheden van de
Koninklijke landmacht zullen
voor oefening naar het noorden
van West-Duitsland worden ge
zonden.
Deze maatregelen zijn gisteren door de
minister van defensie genomen ter
verhoging van de militaire sterkte van
de Nederlandse bijdrage aan de Navo.
De werkelijke sterkte van de parate
troepen komt daardoor van tachtig op
negentig procent. De maatregel houdt
in dat het klein verlof van 4 maanden
wordt gehalveerd.
Voor het overgrote deel van de dienst
plichtigen brengt de verkorting van
het klein verlof de werkelijke dienst
tijd van achttien op twintig maanden;
voor kader en specialisten komt hij
van 21 op 22 maanden.
Een maand geleden besloot de minister
raad nog geen maatregelen te nemen.
Deze beslissing gold echter slechts
voor het ogenblik en zij zou met
de dag kunnen wijzigen. Toen al
hebben wij gemeld dat de dienst
plichtigen, die eind september zouden
afzwaaien er niet op moesten rekenen
dat zij naar huis konden gaan.
De afgelopen weken is er voortdurend
overleg geweest tussen Den Haag en
het opperbevel van de geallieerde
strijdkrachten in Europa te Fontaine-
bleau. Evenals bij de in de laatste
weken door verscheidene bondgenoten
in de Navo getroffen militaire voor
zieningen, gaat het hier om een voor
zorgsmaatregel, die nodig is geworden
door de internationale politieke toe
stand.
De beperking van het klein verlof houdt
in dat voorlopig iedere twee maanden
ongeveer zevenduizend dienstplichti
gen, die normaal zouden afzwaaien, in
dienst worden gehouden. Het besluit
van de minister van defensie is on
middellijk van kracht geworden. Gis
termiddag om half vier zijn de dienst
plichtigen, die onder deze maatregel
vallen, ervan in kennis gesteld.
Het in dienst houden van ongeveer
zevenduizend klein-verlofgangers
brengt enkele moeilijkheden mee. Het
oefenprogramma van de vierde divisie
was trouwens al m de war door het
stopzetten van de oefeningen in La
Courtine. Deze divisie zou er deze
maand heengegaan zijn.
Het is verder niet mogelijk om op zo
korte termijn oefeningen op te zetten
in Nederland, tengevolge van het ge
brek aan geschikte oefenterreinen. De
huisvesting van de militairen, die in
dienst blijven zal niet op grote moei
lijkheden stuiten, aangezien de belang
rijkste legerplaatsen nog niet vol
waren.
Vooral, bij de lagere eenheden, zoals de
compagnieën, batterijen en escadrons,
zal de indeling de eerste tijd nogal
wat last bezorgen. Door het langer in
dienst houden van kaderpersoneel en
specialisten zullen straks in vele ge
vallen twee militairen beschikbaar zijn
voor één plaats.
RIJSWIJK De 47-jarige glaszetter
C. R. Staal uit Den Haag is gistermor
gen van de zevende verdieping van een
flatgebouw in aanbouw aan de Vreden-
bergweg in Rijswijk gevallen. Hij is ern
stig gewond in een ziekenhuis opgeno
men.
Het besluit om troepen voor oefening
naar West-Duitsland te zenden berust
op een reeds lang bestaand plan.
Twee jaar geleden heeft generaal
Norstad, de opperbevelhebber van de
strijdkrachten van de Navo in Europa,
al de wens uitgesproken dat Neder
landse troepen in West-Duitsland zou
den worden gelegerd, ter versterking
van het zogenaamde schild van de
conventionele strijdkrachten van de
Navo in West-Duitsland.
Behalve de hoge kosten, die een der
gelijke legering zou meebrengen,
stuitte dit tot nu toe ook op andere
moeilijkheden af. In West-Duitsland
zijn alle beschikbare oefenterreinen al
in gebruik. Daar oefenen behalve de
Duitse troepen ook de Amerikanen en
verder Canadezen, Engelsen en Fran
sen.
Nu daar nog Nederlandse troepen bij
komen, zal het internationale lege-
rings- en oefensehema ingrijpend die
nen te worden herzien.
Advertentie
en
MIDDELBURG
„UW SPECIAALZAAK" voor zeer
moderne vitrages en dekoratiestoffen.
Hoek Lange Vorststraat-Ganzepoortstr.
Goes Telefoon 7814
Uw speciaal adres voor
HEREN- en KINDERKLEDING
Lange Vorststraat Goes
SPECIAALZAKEN
U ontvangt elke dag 10% korting
het gehele jaar door.
Lange Vorststraat 45—47 GOES
en na afloop bij
een GEZELLIG onder-onsje
nieuwe na ja ars.
Lange Vorststraat.
HEEL
ERG
MOOI
OPTIEK - FOTOHANDEL
Ganzepoortstraat 3 - Goes - Tel. 5214.
1 Maak eens ken
nis met Oxford
en Superdam cos-
tuums. In onze
1 zaak voordeliger'.
L. Vorststraat 64 |0ok a]s maat_
GOES confectie
J
op Afrikaanse pas
Van onze Amsterdamse redactie
SCHIPHOL. De Griekse in
genieur Michel R., bekend gewor
den door zijn aandeel in de ge
ruchtmakende valsemunterij voor
de F.L.N., heeft ons land verlaten.
Gistermiddag om zes uur is hij
met bestemming Londen van
Schiphol vertrokken.
Van Londen zal hij naar de
Noordafrikaanse staat reizen, die
hem en zijn vrouw een paspoort
heeft gegeven. Het is niet duide
lijk geworden welke staat het is.
Tunesië en Marokko zijn het meest
genoemd.
Legertje
Een leger politiemensen in uni
form en in burger was op de been
om R., die door de Nederlandse
regering als ongewenste vreemde
ling een verblijf in ons land was
geweigerd, uitgeleide te doen.
De Griekse ingenieur werd gis
terochtend ontslagen uit de gevan
genis, waar hij op grond van een
vonnis van de Amsterdamse recht
bank één jaar en twee maanden
had moeten verblijven.
Met hem stapte het Engelse La
gerhuislid John Baird in het vlieg
tuig. Die had hier de laatste da-
gen moeite gedaan de zaak-R. zo
soepel mogelijk te laten verlopen.
De Engelsman had alle respect
voor de hulp van de Amsterdamse
vreemdelingenpolitie. In Den
Haag, zo viel uit zijn woorden op
te maken, was hij evenwel op niets
dan ambtelijk formalisme gestuit.
Ongewenst
De Griekse zaakgelastigde had
Baird gezegd dat Miehei R„ als hij
ooit in zijn vaderland zou terug
keren, onmiddellijk naar het ei
land Aegina de verblijfplaats
van politiek ongewenste figuren
zou worden gebracht.
R. schijnt al eens eerder moei
lijkheden met zijn regering te heb
ben gehad. Dat was voor de oorlog
ten tijde van de dictator Metaxas.
De Nederlandse regering, aldus
het Engelse parlementslid, heeft
het Noordafrikaanse paspoort van
Miehei R. niet willen erkennen.
Pas in de laatste dagen had de
Griek het gekregen en Den Haag
scheen niet zeker te zijn van de
authenticiteit.
Vandaag kan Michel R., die
volgens Baird bovenaan de lijst
van de Rode Hand slaat, onge
stoord naar zijn nieuwe land ver
trekken. De Engelse parlementa
riër had sterk de indruk dat Den
Haag alles had willen doen om te
voorkomen dat de Griekse rege
ring, die R. blijkens de beperking
van de geldigheid van het paspoort
met alle geweld „thuis" wilde heb
ben. zich beledigd zou voelen.
Geen ontmoeting
De Amsterdamse stenograaf Sal
S., die samen met de Griek terecht
had gestaan en eveneens tot één
jaar en drie maanden was veroor
deeld, probeerde gisteren op Schip
hol tot zijn oude medewerker door
te dringen.
Het lukte hem niet, omdat hij
niet werd toegelaten tot het dou-»
anegebied, waar R. in een auto
van de rijkspolitie heen was ge
bracht.
De stenograaf is een paar dagen
voor de vrijlating van R. uit de
gevangenis ontslagen.
Een politieman volgde de Griekse
ingenieur Michel R. als een schaduw
toen hij gistermiddag naar het vlieg
tuig liep dat hem van Schiphol naar
Londen zou brengen.
Advertentie
DE SPECIAALZAAK VOOR UW BRIL
LAREN Mensen, die op en bij het
landelijke terrein Werkdroger te Laren
wonen, hebben de gemeente honderd
duizend gulden beloofd, als zij voor
komt dat er op het terrein een rooms-
katholieke middelbare school wordt
gebouwd.
Hoe de gemeenteraad dat zou moe
ten doen laten zij in het midden.
„Werkdroger"' is een mooi terrein,
dat aanvankelijk een agrarische be
stemming had. De eigenaars hebben
voor elkaar weten te krijgen dat er
beperkt mag worden gebouwd. Daar
voor was een herziening van het uit
breidingsplan nodig, waarin ook een
school kan worden opgenomen.
Na het aanbod van de omwonenden
heeft de gemeenteraad die wijziging
van het uitbreidingsplan aangehouden.
Advertentie
ZIE
elders in deze
krant het nieuws over
WASHINGTON (Reuter)
De Amerikaanse regering heeft
gisteravond bekend gemaakt
dat de Oostduitse regering, met
instemming en steun van de
Russen, bezig is een plan op te
stellen voor de vorming van
een strook niemandsland langs
de Oostduitse en Oostberlijnse
grenzen.
Het zou de bedoeling zijn dat de
gehele burgerbevolking uit de ge
bieden langs de Westelijke grens
wordt opgepakt en gedeporteerd.
Deze mededeling viel samen met een
verklaring van het Oostduitse staats
hoofd Ulbrieht waarin werd gezegd
dat de Oostduitse regering nieuwe
provocaties verwacht langs de grens
tussen Oost en West-Duitsland en
in het luchtruim boven de volks
républiek. Deze verklaring zou kun
nen worden beschouwd als een voor
bereiding voor volledige ontruiming
van de grensstrook.
Plannen
De verklaring die gisteravond in
Washington namens de Amerikaanse re
gering werd afgelegd luidt:
„Rapporten hebben de Amerikaanse
regering bereikt dat het Oostduitse re
giem met steun van de Russen op het
punt staat een nieuwe slag toe te bren
gen aan de mensen onder zijn bewind".
Er zijn plannen opgesteld voor de arres
tatie en massale verwijdering van Duitse
staatsburgers uit hun woningen langs
de westelijke grens van de Russische
sector van Berlijn en langs verscheidene
delen van de westelijke grens van de
Russische bezettingszone.
„De plannen zouden er. evenals bij
andere welbekende massale Russische
deportaties in voorzien dat tijdens de
operatie alle bewegingen in het be
trokken gebied verboden worden en
dat de resterende doorlaatposten tijde
lijk worden gesloten".
Schending
Indien deze berichten bevestigd
worden, dan zal de Russische regering
opnieuw haar verplichtingen en de
fundamentele rechten van de mens
schenden en zich onttrekken aan haar
verantwoordelijkheid, niet slechts als
een van de voornaamste geallieerde
mogendheden in de tweede wereld
oorlog maar ook als grote mogendheid
met plichten tegenover de vrede en de
stabiliteit in de wereld.
„De gebeurtenissen van 13 augustus
hebben reeds op onheilspellende wijze
geopenbaard in hoeverre de Russische
regering onstabiliteit in het hart van
Europa heeft geschapen door te pro
beren aan de bevolking van Oost-
Duitsland een ongewilde en onver
antwoorde dictatuur op te leggen. Dit
nieuwe optreden zou daarvoor een
nieuwe bevestiging vormen."
Nee geen. melk! De brouwerij heeft
ons overgenomen.
ISTANBUL (Reuter) Het
Turkse nationale eenheidscomité
heeft gisteravond de doodvonnis
sen, uitgesproken over ex-premier
Menderes, de vroegere minister
van buitenlandse zaken Zorlu en
diens ex-ambtgenoot van financiën
Polatkan bekrachtigd. De overige
twaalf doodvonnissen, waaronder
dat van ex-president Bayar, wer
den veranderd in levenslange ge
vangenisstraf.
Advertentie
BRILLEN
BANDAGES
EL. KOUSEN,
sinds 1893
GOES EN
MIDDELBURG
TOKIO (Reuter, AP). De orkaan
Nancy heeft met een snelheid van ruim
270 km per uur en vergezeld van zwa
re slagregens het Japanse eiland Kioes-
joe bereikt. Honderdduizenden mannen,
vrouwen en kinderen vluchten naar een
hoger gelegen gebied omdat men vreest
dat de orkaan die pas vandaag in vol
le hevigheid zal woeden overstromin
gen zal veroorzaken. Er zijn tot nu toe
vier doden, 48 gewonden en elf vermis
ten.
De weersverwachting van het
K.N.M.I. in De Bilt, geldig tol he
denavond:
Aanvankelijk op
klaringen; later
meer bewolking
met later op de dag
hier en daar wat
regen. Tot krachtig
en wellicht tot hard
toenemende zuide
lijke wind. Warm
weer.
MIESJE:
Nog: even genieten
van de nazomer.
17 sept.: zon op 6.17, zon onder 18.52;
maan op 17.23, maan onder 2.01.
Advertentie
HET OGENBLIK HET ZEEUWSCH DAGBLAD TE LEZEN
het laatste nieuws het éérst, gloeiemlheet van de naald.
onafhankelijk, dus ongekleurde, betrouwbare bericht
geving.
betrouwbare bezorging door EIGEN bezorgdienst,
's morgens vroeg.
Kortom, DE krant voor het nieuws, waarover U niet vroeg
en uitvoerig genoeg itigelicht kunt worden. En dat is veel
waard, in deze spannende maanden.
Administratie Zeeuwsch Dagblad, Postbus 26, Middelburg.
AKKOORD. Ik wil uitvoerig en betrouivbaar voorgelicht
worden over het belangrijke wereldnieutvs, binnenlandse
en Zeeuwse nieuws, sport, enz. Noleer mij:
voor gratis bezorging van bet Zeeuwsch Dagblad gedurende
een week.
voor 4 weken bezorging voor slechts 1,12
weekabonnee voor 0.56 per week
noteer mij als
kwartaalabonnee voor 7,- per kw.
(Doorhalen wat niet verlangd wordt. Punt 3 kunt U desgewenst
combineren met punt 1 of 2).
Naam:Handtekening:
Adres:
Plaats:Datum: