Russen moeten al
lang met plan
bezig zijn geweest
i
Sergeant bekent in
bloes jesaf faire
Russische stap pijnlijke
verrassing voor Belgrado
NOG GEEN SCHOT IN
BRAZILIË GELOST
Amerika maakt gedetailleerde gegevens over explosie bekend
Dollemansrit
van dronken
autorijder
m
BAAYENS
Waternood in
Toulon
r
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Niet
vaag
Zwakker
Vermoedens
^pCüS
Israëlische
journalisten
geweerd
Brandewijn hielp
hen de grens over
Nog ruim 170.000
trekpaarden
Weerstanden caravans
Ringen van hertog van
Wellington gestolen
CITY THEATER
ELECTRO BIOSCOOP
De Gordijnen Specialist
MAISON VAN WESTEN"
't Interlockhuis Viola
Restaurant WÖHLER
Zie vertier pag. 9
Wachten op Goulart
LAATSTE NIEUWS
BUSCHAUFFEUR BIJ
BOTSING GEDOOD
mm
SCHRIJVERS'
STOFFEHHUIS
HEEL
ERG
MOOI
DE MUYNCK
BEVAHUIS
^9^
J
De BiltWarm
Zonnig weekeinde
Het
weer overal
Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: G. J.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 01100—6901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuien,
Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 011503189,
Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter#
T cent per woord met een minimum van 1,—
16e JAARGANG No. 4949
Zaterdag 2 september 1961
PROEF PRECIES WAARGENOMEN
De bekendmaking van gisteren uit
het Witte Huis was duidelijker: in de
streek van Semipalatinsk. Geen vaag
heden dus, maar een duidelijk blijk dat
Amerika beschikt over technische mid
delen voor het waarnemen van dit soort
gebeurtenissen in of boven de Sowjet-
Aangenomen mag worden dat bij het
verrichten van die waarnemingen het
indrukwekkende netwerk van Ameri
kaanse kunstmanen dat de aarde nu
omspant een belangrijke, zo niet de al
lerbelangrijkste, rol heeft gespeeld.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM Achtervolgd door
drie woede automobilisten, een diep
teleurgestelde vriend in een taxi en
een politiewagen raasde gisteravond
de 23-jarige montagewerker L. J. van
H. uit Schiedam zigzaggend met een
personenauto door het westen van
Rotterdam. Op de hoek van de 's-Gra-
vendijkwal en de Rochussenstraat reed
één van de achtervolgers hem klem.
Verontwaardigde omstanders rukten
een portier open en sleurden de dron
ken man achter het stuur weg. Agen
ten konden ternauwernood voorko
men dat hij een aframmeling kreeg.
De woeste rit was begonnen bij een café
aan de Aelbrechtskade. Van H. en zijn
kennis raakten daar dermate onder in
vloed, dat de vriend een taxi liet komen
en een extra chauffeur om zijn auto naar
huis te rijden. Van H. wist de chauffeur
de contactsleutel afhandig te maken cn
er als een dolleman met de auto vandoor
te gaan.
Hij botste onderweg tegen vijf auto's,
drie rijdende en twee stilstaande. De rij
dende gingen hem onmiddellijk achterna.
Bij de stoet sloten zich later de politie
wagen en de taxi met de vriend aan.
Van H. was niet alleen dronken, hij
had ook geen rijbewijs.
Semipalatinsk, een stad in het uiter
ste noordoosten van de republiek Ka-
zachstan, een onderdeel van de Sowjet
unie, ligt op 80 graden oosterlengte en
50 graden noorderbreedte. De afstand
tot de Noordzee is ongeveer zesduizend
kilometer.
Eigen nieuwsdienst
WASHINGTON. „De Sowjetunie heeft vandaag een kernproef
genomen in de streek van Semipalatinsk, in Centraal Azië. De bom,
in de middenklasse, was van aanzienlijke kracht. Hij werd in de
dampkring tot ontploffing gebracht."
Met deze korte bekendmaking van het Witte Huis werd gisteren
de bodem ingeslagen aan de algemene verwachtingen, dat de
Sowjetunie zich hij het hervatten van kernproeven zou bepalen tot
ondergrondse proeven, omdat daardoor geen radioactief materiaal
in de dampkring terecht kan komen.
Enige uren voor deze bekendmaking
had de Amerikaanse commissie voor
atoomenergie medegedeeld dat van alle
radioactieve neerslag die in de atmos
feer terecht was gekomen na de ont
ploffing van de eerste twee atoombom
men vlak voor het einde van de
tweede wereldoorlog nog maar vijf
procent schadelijk was en dat de overi
ge 95 procent onschadelijk was gewor
den. De totale hoeveelheid van dat
materiaal, verdeeld in fijne stofjes,
schatte de commissie op ongeveer vijf
duizend kilo.
Een dag eerder was aan de hoop. dat
de Sowjetunie zich tot ondergrondse
proeven zou beperken, voedsel gegeven
door de vermoedens dat een op vele
punten op aarde geregistreerde z.ware
aardschok een ondergrondse kernproef
kon zijn geweest.
Dat die hoop de bodem in werd ge
slagen door de Sowjetunie was te op
merkelijker omdat het de laatste jaren
sedert 1956 juist de Sowjetunie
is geweest die politieke munt heeft ge
slagen uit angst voor radioactieve ver
giftiging van de atmosfeer.
De plaatsbepaling in de bekendma
king van het Witte Huis duidde op een
zeer grote waarnemingsprecisie. De een
dag eerder uitgesproken vermoedens
van een onderaardse kernexplosie wa
ren gebaseerd op seismografische ge
gevens die alle ruimte voor twijfel lie
ten. Zelfs de juiste afstand van de
haard van de explosie viel slechts bij
benadering te bepalen. Verder dan
„ergens in centraal Azië" en „in de
buurt van de woestijn Gobi" durfden
de seismologen niet gaan.
In officiële Amerikaanse kringen twij
felt men er niet aan dat deze kernproef
lange tijd van voorbereiding moet heb
ben gevergd en dat de Sowjetunie daar
om de laatste maanden in het kern-
wapenoverleg in Genève zo'n starre
houding heeft aangenomen en zo weinig
belangstelling heeft getoond voor de
westelijke tegemoetkomingsvoorstellen.
Uit de eerste bekendmaking bleek
niet op welke hoogte het Russische
kernwapen tot ontploffing was gebracht
en of dat was gebeurd met een vlieg
tuig of een raket.
Uit de Amerikaanse mededeling bleek
volgens deskundigen dat een bom met
een explosieve kracht gelijk aan 109
tot 150 kiloton springstof was beproefd.
Dat zou duiden op een bom die vijf tot
zeven en een half maal zo krachtig was
als de eerste atoombom die Hirosjima
vernietigde, en een die veel zwakker
was dan een waterstofbom.
Advertentie
BRILLEN
BANDAGES
EL. KOUSEN
sinds 1893
GOES EN
MIDDELBURG
Hoe ernstig de situatie ook is Soekarno
(links) ziet nog reden tot opgewektheid.
Ti echts Nehroc.
BELGRADO Vijf Israë
lische journalisten werden gis
teren in Belgrado verwijderd
van de ingang van de zaal waar
de conferentie van neutrale
landen zou beginnen. Recher
cheurs namen hun perskaarten
in beslag. Ze zouden die latei-
terugkrijgen.
Een Zuidslavische mededeling
zei dat een en ander het gevolg
was van een verzoek van „be
paalde staatshoofden" dat de Is
raëliërs niet te dieht in hun
buurt zouden worden toegelaten.
Niemand twijfelt er aan dat
dit verzoek afkomstig is van de
Arabische deelnemers aan de
conferentie. Vooral president
Nasser zou bang zijn dat er van
Israëlische zijde een aanslag op
hem gepleegd zou worden.
BAD HARZBURG (AP). Met be
hulp van een fles eigengemaakte bran
dewijn hebben twee jonge Oostduitsers
gisteravond kans gezien naar het Wes
ten te vluchten.
Het tweetal, een 22-jarige metselaar
en zijn 19-jarige vriend gaven enkele
communistische grenswachten een gro
te fles brandewijn, zogenaamd „om de
maatregelen tegen het Westen te vie
ren".
Toen de grenswachten eenmaal dron
ken waren konden de jongemannen zon
der moeite over de grens komen. Zij
verklaarden tegenover de Westduitse
politie dat zij al maandenlang van plan
waren met behulp van dit trucje te
vluchten.
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM De aanranding in Oudewater, waarvan de technisch
hoofdambtenaar van het ministerie van defensie F. H. van der Putten de
dader had moeten zijn, is geënsceneerd door de sergeant F., een vroegere
medewerker van de heer Van der Putten. Dit is gebleken uit een nader
onderzoek dat staatssecretaris Calmeyer heeft laten instellen. De sergeant
heeft bekend; hij heeft een reprimande gekregen.
De heer Van der Putten heeft zich
altijd op het standpunt gesteld, dat zijn
overplaatsing van een controlerende
technische functie in Amsterdam naar
een administratieve en naar zijn me
ning minder belangrijke functie in
Nieuw-Millingen verband houdt met
een campagne van een aantal vroegere
K.N.I.L.-officieren, die hem een lastige
dwarskijker zouden vinden. De geën
sceneerde aanranding van mevrouw
Van der B„ echtgenote van een Oude-
waterse carrosseriebouwer, zou een
onderdeel van die hetze zijn geweest.
Proces-verbaal
De Koninklijke Marechaussee heeft
gisteren in samenwerking met de rijks-
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG. De paardenstapel in
ons land bedraagt ruim 170.000 stuks.
Op ongeveer tachtig procent van de
Nederlandse landbouwbedrijven wordt
nog geheel of gedeeltelijk met paarden
gewerkt.
Dit blijkt uit de in mei gehouden land
bouwtelling waarvan het resultaat gis
teren door de koninklijke vereniging
..Het Nederlandse trekpaard" bekend is
gemaakt. Volgens deze vereniging is
voorts gebleken dat op vele bedrijven i
in ons land het paard de voordeligste
krachtbron is. Zeer duidelijk zou dit tot
uiting komen in de publicatie over be- j
drijfseconomisehe onderzoekingen, waar-
bij de uitkomsten tussen paarden- eo
trekkersbedrijven werden vergeleken, i
DEN HAAG (ANP) Het laboratori
um voor voertuigtechniek van d'e Tech
nische Hogeschool te Delft heeft een ap
paratuur ontwikkeld, waarmee het moge
lijk is de rol- en luchtweerstanden van
caravans te meten. Met de resultaten
van deze metingen kan het type caravan
worden bepaald dat een bepaalde auto
kan trekken, zonder dat hierdoor tech
nische gebreken ontstaan. Tot nu toe
werden slechts theoretische berekeningen
gemaakt.
De nieuwe caravandienst van de
A.N.W.B. verzamelt gegevens over de
prestaties van bepaalde combinaties van
auto's en caravans in d'e bergen en over
kruissnelheden per combinatie op vlakke
politie van Oudewater proces-verbaal
tegen de carrosseriebouwer opge
maakt. Volgens de heer Van der Put
ten heeft Van der B. in 1958 vals
heid in geschrifte gepleegd bij de in
schrijving voor een legerorder. Het
proces-verbaal werd opgemaakt in de
kazerne van de Marechaussee in Am
sterdam. Er zouden in deze zaak al
dertig getuigen zijn gehoord.
De mededeling van staatssecretaris
Calmeyer dat de aanranding die
bekendheid kreeg ais de bloesjes
affaire door sergeant F. was ge-
sceneerd, moet zijn gedaan tijdens een
gesprek met enkele leden van de
Tweede Kamer.
Vroeg
De sergeant heeft overigens reeds
in een vroeg stadium van het onder
zoek bekend. De heer Van der Putten
meende toen evenwel, aldus een mede
deling van het ministerie van defen
sie, dat een ander voor de enscene
ring verantwoordelijk was.
maat.
BELGRADO (Reuter) Gisteravond laat werd ook op de conferentie van niet-verbonden staten
te Belgrado het nieuws bekend dat de Sowjetunie het woord bij de daad had gevoegd en een kernbom
tot ontploffing had gebracht. Het bericht maakte diepe indruk op de staatshoofden en regerings
leiders, die al de hele dag met zorgelijke gezichten hadden betoogd dat de toestand in de wereld met
de dag slechter werd.
Het besluit van de Ilussische rege
ring om de proeven met kernwapens te
hervatten was al door vele sprekers
veroordeeld. Velen hadden gisteravond
het gevoel dat de Russische regering
zich van de gevoelens van de „neutra
le" landen niets aantrekt. Zij moet toch
zeer wel weten dat juist deze landen
zonder uitzondering ten zeerste gekant
zijn tegen dit soort proefnemingen.
Veroordeeld
Uit vele gesprekken bleek dat men
met name het feit dat de proef in de
atmosfeer was genomen veroordeelt
omdat het gevaar van vergrote radio
activiteit nu opnieuw dreigt. Men geeft
er zich ter conferentie ook terdege re
kenschap van dat de Russen al geruime
tijd met de- voorbereiding van hun
proeven moeten zijn beziggeweest, het
geen blijkt uit de geringe tijd die is ver
lopen tussen de aankondiging en de eer
ste werkelijke ontploffing nog geen
twee etmalen.
Onze Moskouse correspondent tele
foneerde ons gisteravond uit Belgrado:
Een zonnig en feestelijk versierd Bel
grado heeft gisteren de opening van
de neutrale topconferentie een opge
wekter karakter gegeven dan uit het
verloop van de eerste zitting gerecht
vaardigd is gebleken.
Nadat president Tito de in het Zuid
slavische parlementsgebouw bijeenge
komen gedelegeerden had welkom ge
heten, hebben achtereenvolgens de
presidenten Soekarno, Nasser, Abboud
en Boerguiba het woord gevoerd. Geen
hunner kon ontkomen aan de schadu
wen die de internationale ontwikkeling
van de laatste dagen over de wereld
heeft geworpen.
Aan de rand
President Tito sprak van „proble
men die de gehele wereld aan de rand
van de grootste catastrofe in zijn ge
schiedenis voeren". Zonder de Sowjet-
russische verklaring over het hervatten
van de kernwapenproeven met zoveel
woorden te noemen, ging hij ervan uit
dat deze proeven binnenkort zouden
wordenAiervat een reeds juist geble
ken veronderstelling en wat ver
scherping van de bewapeningswedloop
zou meebrengen. Hij drong er met klém
op aan dat de conferentie „helder en
ondubbelzinnig" stelling zou nemen in
zake de meest vitale problemen van
dit ogenblik, opdat de grote mogend
heden met meer werkelijkheidszin dan
tevoren hun meningsverschillen zou
den kunnen bijleggen.
LONDEN (Reuter) Twee gouden
zegelringen die eens hebben toebehoord
aan de hertog van Wellington, zijn ge
stolen uit het r useum van het Engelse
stadje Halifax.
De directeur van het museum zei
dr'. de ringen vermoedelijk waren ont
vreemd door iemand die door de be
richten omtrent de diefstal van het
portret van de hertog opgewonden was
geraakt.
Advertentie
U bént altijd welkom bij
en
MIDDELBURG
„UW SPECIAALZAAK" voor zeer
moderne vitrages en dekoratiestoffen.
Hoek Lange Vorststraat-Ganzepoortstr.
Goes Telefoon 7814
Uw speciaal adres voor
HEREN- en KINDERKLEDING
Lange Vorststraat Goes
SPECIAALZAKEN
U ontvangt elke dag 10% korting
het gehele jaar door.
Lange Vorststraat 4547 GOES
en na afloop bij
een GEZELLIG onder-onsje
Nu kijken of
achteruit moet
nog weet hoe u
PORTO ALEGRE (A.P.)
Vice-president Goulart is van
nacht op Braziliaans grond
gebied teruggekeerd. Zijn
aanhangers hebben hem on
middellijk tot president van
Brazilië uitgeroepen.
ZENDEREN. Bij een botsing tussen
een autobus en een vrachtauto in de
Overijsselse plaats Zenderen is gister
ochtend de 44-jarige J. W. Seppenwolde
uit Rijssen om het leven gekomen. Een
paar anderen liepen lichte verwondin
gen op.
De Rijssenaar was met de bus op weg
naar zijn werk in Enschede. Op de Al-
meloseweg in Zenderen schoof het ach
tereind van de wagen laar links, toen
de chauffeur moest remmen. Het sloeg
tegen een passerende vrachtauto.
De bus reed na de botsing langs een
paar bomen en over het fietspad eei;
droge sloot in.
Advertentie
RIO DE JANEIRO (AP/Reuter)
Het wachten is op Goulart. Zo
lang de Braziliaanse vice-president
zich nog, niet duidelijk heeft uitge
sproken of hij wil ingaan op de com
promis-voorstellen van het congres
in Brasilia, blijven de verdeelde
strijdkrachten kennelijk huiverig
De inspecteur-generaal
A'
NIEUWE NAJAARS-
STOFFEN
Lange Vorststraat.
OPTIEK - F0T0HANDEL
Ganzepoortstraat 3 - Goes - Tel. 5214.
Maak eens ken
nis met Oxford
en Superdam cos-
tuums. In onze
zaak voordeliger!
L. Vorststraat
GOES
Ook als
confectie
maat-
om een gewapend conflict alias een
burgeroorlog te ontketenen. On
danks talloze verontrustende berich
ten over snel optrekkende legers
schijnt er tot nu toe nog nergens een
schot gelost te zijn.
Goulart, zelf ook bevreesd om bet
startschot te geven voor een bloedige
strijd, talmt nog steeds om zijn land
binnen te gaan. Zekerheidshalve is hij
gisteren in het buurland Uruguay ge
bleven.
Daar bracht een officiële regerings
delegatie uit Brasilia hem op de hoogte
van de jongste voorstellen van het con
gres, waarmee ook Goularts tegenstan
ders, de drie ministers van de strijd
krachten, zich akkoord hadden ver
klaard.
Goulart zou president kunnen wor
den. maar dan pas na een grondwets
wijziging, die het presidentschap van
de grote uitvoerende macht zou bero
ven, welke de Braziliaanse staatshoof
den tot nu toe bezeten hebben.
Onbekend
De delegatie, die onder leiding stond
van Juracy Magalhaes, verzocht Gou
lart niet eerder naar zijn land terug te
komen voordat het vraagstuk van de
opvolging van Janio Quadros zou zijn
opgelost. Goularts antwoord is onbe
kend, al verluidde in de wandelgangen
van het Braziliaanse congres dat Gou
lart er niet voor voelt zijn macht te
laten beknotten.
Gistermorgen deden hardnekkige ge
ruchten de ronde dat het tweede leger
uit Sao Paulo landingen zou hebben
verricht op de kust van de zuidelijke
provincie Rio Grande do Sul, die door
het muitende derde leger in staat van
verdediging was gebracht. De bevel
hebber van het derde leger, de door
minister Denys ontslagen generaal Ma-
chado Lopes, ontkende echter iets van
deze landingen te weten.
Gouverneur Brizola van Rio Grande,
de zwager van Goulart, riep de arbei
ders in Rio de Janeiro en Sao Paulo
door de radio op om sympathiestakir.-
gen voor Goulart af te kondigen. Hij
schijnt hierin geslaagd te zijn, want
uit Rio werd gisteren bericht dat de
havenarbeiders uit sympathie voor de
(linkse) Goulart het werk al hadden
neergelegd en dat er nog meer stakin
gen konden worden verwacht.
Castro
Premier Castro van Cuba schijnt in
middels in troebel water te willen vis
sen. Hij zou volgens berichten uit re
geringskringen in Brasilia de Goulart-
gezinde zuidelijke provincies Rio Gran
de do Sul, Parana en Santa Catarina
militaire steun hebben aangeboden.
Denys, minister van oorlog en Gou
larts felste tegenstander, heeft hem
vaak van sympathie voor Castro's re
giem beschuldigd.
DE SPECIAALZAAK VOOR UW BRIL
Breed lachend en met een sigaret losjes
tussen de lippen stond prins Bernhard
als inspecteur-generaal van de land
macht gistermiddag te Weert langs
het lijntje op het sportveld van de onder-
of'ficiersschoöl. Daar werd met sport
wedstrijden het feest besloten vanwege
het tienjarig bestaan van de school
'Het is intussen de komende week 25 jaar
geleden dat koningin toen nog prinses
Juliana en prins Bernhard zich ver
loofden. Herinneringen aan die tijd halen
wij op op pagina 9.
PARIJS. Net als de stad Angers
zit ook een groot deel van de stad Tou
lon zonder water. De gemeente heeft
een rantsoenering afgekondigd. Slechts
van elf uur 's morgens tot 21 uur 's
avonds zullen de bewoners water kun
nen aftappen en dan nog met mondjes-
Weersverwachting
van het K.N.M.I.
JCin De Bilt geldig
tot hedenavond:
Warm en over
wegend zonnig
weer met een
zwakke tot matige
wind tussen noord
en oost. In de och
tend plaatselijk
mist.
MIESJE:
't Zit er ln, mor
gen.
3 september: zon op 5.54, zon onder
19.24; maan op 0.00, maan onder 15.34.
4 september: zon op 5.55, zon onder
19.22: maan op 0.22, maan onder 16.23.
Van onze weerkundige
medewerker
De zon heeft gisteren de wolken
kunnen opruimen. Plaatselijk duur
de dat erg lang, vooral in Noord
en Zuid-Holland. Daar was het al
middag eer de wolken weg waren.
Op een bepaald ogenblik scheen
in Rotterdam de zon terwijl de
hemel in Den Haag nog vrijwel
geheel met wolken was bedekt.
Deze verschillen komen ook tot
uitdrukking in de temperatuur: in
Zuid-Limburg werd dertig graden
gemeten, maar in IJmuiden was de
hoogste temperatuur gisteren acht
tien graden. Gisteravond kwamen
wolken en mistbanken op tal van
plaatsen weer opzetten. Vandaag
zullen de wolken opnieuw weg
smelten, zodat het een zonnige dag
wordt.
De zaterdag belooft dus goed
weer, op tal van plaatsen echt zo
merweer te brengen. Ook voor
zondag ziet het er goed uit; de
luchtdruk blijft hoog boven cen
traal Europa, terwijl zich van de
oceaan langzaam een gebied van
lagere druk naar Europa begint
uit te breiden. Het zag er gister
avond niet naar uit, dat dit voor
zondagavond al ernstige gevolgen
zal hebben: het weekeinde ziet er
dus zonnig en zomers uit.
Helsinki
Stockh.
Oslo
Kopen V)
Aberdeen
Londen
Amsterd.
Brussel
Luxemb.
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
Zürich
Genéve
Locarno
Wenen
Innsbr.
Athene
Rome
Ajaccrio
Madrid
Lissabon
weer
wind
max.t.
n.sl.
onbew.
ZZW
20
0
onbew.
W
24
0
orrbe w
stil
20
0
l.bew.
N
20
0
regen
Z
21
0.1
h.bew.
O
25
0
geh.bew.
NNO
19
0
l.bew.
NO
27
0
onbew.
O
29
0
onbew.
NW
32
0
zw.bew.
OZO
35
0
h.bew.
stil
31
0
onbew.
W
29
0
onbew.
Stil
30
0
onbew.
O
30
0
onbew.
O
28
0
onbew.
stil
30
0
onbew.
NO
28
0
l.bew.
ONO
28
0
onbew.
Z
26
0
onbew. veran.
30
0
l.bew.
N
26
0
onbew.
WZW
32
0
onbew.
stil
27
0
zw.bew.
ONO
25
0
l.bew.
NW
31
0
w
