Onrust in Brazilië „Nooit in mijn leven was ik zo bang" Plotselinge stap doorbreekt conferentie van Genève Reddingen staaltjes van heldenmoed Zitstaking in Sappemeer Henk Nijdam kampioen MOSKOU: „ONDER DRUK VAN DOOR HET WESTEN GESCHAPEN REDDERS EN GEREDDEN BELEEFDEN IN CHAMONIX NACHT DER VERSCHRIKKING Blijdschap in Amersfoort Drie jaren DREIGING VAN BERGEROORLOG Ambassadeurs confereren in Den Haag Dreigen „Bereid" CHAUFFEUR DOOR BOTSING GEDOOD KOGEL VOOR RUS DIE STAL Zij zagen het Als een slinger Zie verder pag. 7 Man slaat zuster schedel in H.T.M. VERKOOPT BUSSEN Clochards nemen te veel bezit van monumenten Koninklijk gezin terug van vakantie Spoorwegkraan plaatste monument op sokkel De BiltZonnig Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: O. I, Breuker. Kantoren te. Middelburg, Plein 1940 nrs. 68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009 en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4, telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33, Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen, Nieuwstraat 40, Postbus 53, tefefoon 01150—3189, Zierikzee, Havenpark 24, telefoon 01110—2991. Zeeuwsch Dagblad PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND Losse ntfffiri#ps V5 uenfc, Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwartet!' Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter* T cent per woord met een minimum van 1 1,—J 16e jaargang No. 4946 Donderdag 31 augustus 1961 RUSLAND HERVAT KERNPROEVEN ■ililiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiillliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilii <l!lllll!llllllllllllllllllll|flll!lllllllllllllllllll|l|||||||l||||||||ll|||l|l||||||||||||l|||||||||||||||||||||||||||i||llllllllllllllll llllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllli|llllll|||||||||||l|lllllllll!lllllllllllllll|||lllllllll!]||||lilll|lllll||>||l« MOSKOU (Reuter) De Sowjetunie heeft gister avond Iaat bekend gemaakt dat zij zich genoodzaakt ziet haar proeven met kernwapens te hervatten. Dit bericht kwam slechts enkele uren nadat het Ameri kaanse departement van buitenlandse zaken bekend had gemaakt dat het een dienstmededeling van het Russische persbureau Tass had onderschept waaruit bleek dat de Sowjetunie op het punt stond kern wapens te beproeven. De Russische regering zegt dat zij tot deze stap heeft moeten over gaan onder de druk van de inter nationale toestand. Zij ziet de ernst van haar stap ten volle in, maar kan niet anders handelen onder de druk van een internationale situatie die in het leven is geroepen door de imperialistische landen. De poli tiek van de leidende landen in de Navo de Verenigde Staten, Groot- Britannië, Frankrijk en West-Duits- land en van het agressieve blok als geheel laten de Sowjetunie, zo zegt het officiële bericht van de Russische regering, geen andere keus. Al drie Jaar lang wordt er op de kernwapenconferentie te Genève ge probeerd een einde te maken aan proeven met kernwapens. Sinds het begin van die conferentie zijn er, voor zover bekend, geen proeven meer ge nomen door de Verenigde Staten, Groot-Britannië of de Sowjetunie. RIO DE JANEIRO (Reuter/AP) Brazilië wankelt op de rand van een burgeroorlog. Overal in het land stijgt de spanning nu de strijd om de erkenning van Goularts grond wettelijke rechten op het president schap nog steeds voortduurt. Er ont stond gisteren een run op de banken en bij de Staatsbank van Brazilië alleen al werden zestig miljoen cruzeiro's opgenomen. Vice-president Joao Goulart is inmid dels uit Parijs naar New York vertrok ken om vandaar via Argentinië naar de Braziliaanse staat Rio Grande do Sul te vliegen. Hij kan daar zeker zijn van een hartelijke begroeting: elders in het land schijnen velen hem eerder een „warm onthaal" te willen geven. Ongeregeldheden hebben zich tot nu toe beperkt tot een demonstratie in Rio de Janeiro, waar politie en militairen gisteren gebruik maakten van traangas en de gummistok om een betoging in de binnenstad uiteen te drijven. Onge veer vijfhonderd betogers eisten de vrijlating van maarschalk Henrique Teixeira Lott, die door het_ leger was aangehouden nadat hij zich achter Goulart had geschaard. (Lott was een jaar geleden de tegenkandidaat in de presidentsverkiezingen van de nu afge zette Janio Quadros.) Een aantal be togers werd gearresteerd. Barricades In Porto Alegre werden barricades opgeworpen ter bescherming van het paleis van de gouverneur Leonel Bri- zola van Rio Grande do Sul. Goulart zou volgens berichten uit Parijs name lijk van plan zijn zich zo spoedig mo gelijk naar Brizola te begeven, zijn zwager. In dit zuidelijke gebied is Goulart ze ker van een grote aanhang. Intussen zou het Braziliaanse vliegdekschip Mi- nas Gerais op last van de minister van marine, die samen met zijn ambtge noten van oorlog en luchtvoart een fer vent tegenstander van de ,,Castro-be- wonderaar" Goulart is, op weg zijn naar de provincie van de gouverneur Brizola. Deze gaf prompt bevel de toe gangen tot de havens van Porto Alegre en Rio Grande te blokkeren door drie lichters te laten zinken. Eigen nieuwsdienst DEN HAAG. - Minister mr. J. M A H. Luns. staatssecretaris dr. H. R. van Houten, de ambassadeurs uit Londen, Washington, Parijs, Moskou. Bonn Ro me. Brussel en Caracas en de perma- nente vertegenwoordigers bij JJj.il. i*., Euratom. Navo en O.E.E.S. namen gis teren in Den Haag deel aan de jaarlijK- se ambassadeursconferentie. Vandaag zal ook de ambassadeur in Wenen aan het overleg deelnemen. Volgende week vertrekt minister Luns naar het buitenland. Van 5 september tot midden oktober zal hij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bijwonen. Alleen Frankrijk, dat het laatst de be schikking heeft gekregen over der gelijke wapens, heeft in die drie jaar proeven uitgevoerd in de Sahara. De mededeling van de Russische re gering dat zij kernwapens zou gaan beproeven ihet was opvallend dat niet werd gesproken van hervatting van kernwapenproeven) werd gevolgd door een serie dreigementen. „De Sow jetunie heeft plannen gereed voor de vervaardiging van een reeks machtige kernbommen waarvan de kracht over eenkomt met die van twintig, dertig, vijftig cn honderd miljoen ton ortho doxe explósieven". En vervolgens: „Raketten, gelijk aan die waarmee Gagarin en Titof hun ruimte vluchten hebben gemaakt zullen kernwapens naar elk punt van de wereldbol kunnen brengen waar de Sowjetunie of de andere socialistische landen bedreigd worden". Daarna geeft de Russische regering de verzekering dat zij bereid blijft te allen tijde een overeenkomst te onder tekenen over algehele ontwapening. Daardoor zou dan automatisch een einde komen aan het beproeven van kernwapens. WILDERVANK (A.N.P.) Een aantal arbeiders van de N.V. Stro karton- en papierfabriek W. A. Schol ten in Sappemeer is gistermiddag een zitstaking begonnen. De vuren wer den brandend gehouden, maar verder werd door de mannen niet gewerkt. Later in de middag werd dit voor beeld gevolgd door een aantal werk nemers van de N.V. Strokartonfabriek Britannia in Oude Pekela; zij zijn echter 's avonds weer aan de slag gegaan. De werknemers en de werkgevers in d'e strokarton-industrie hebben enige tijd geleden een tussentijdse verbetering van een aantal secundaire arbeidsvoorwaar den voorgesteld. De lopende c.a.o. is van kracht tot 1 januari 1962. De looncommissie van de Stichting van de Arbeid heeft echter het College van rijksbemiddelaars geadviseerd geen toe stemming te geven voor het uitvoeren van deze tussentijdse voorstellen. Zij zag daarin een openbreken van a'e c.a.o. Dit standpunt houdt in dat het loon van de werknemers in 1961 niet meer kan wor den verhoogd. De mogelijkheid bestond echter, dat per bedrijf dispensatie zou worden ver leend om toch nog tot uitvoering van de tussentijdse voorstellen te komen. Dit zou overigens betekenen, dat er d'an per 1 januari 1962 geen ruimte voor een ver hoging meer zou zijn. Op een vergadering van de Algemene bedrijfsgroepen centrale (A.B.C.) in Ou de Pekela werd vorige week besloten dis pensatie aan te vragen. De stakingen van gisteren zijn opgezet met het doel aan de eisen van de werknemers kracht bij te zetten en de gang van zaken te be spoedigen. Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM. De zestigjarige heer Z. Varga uit Rhoon is gistermiddag bij een autobotsing op de Vondelingen weg in Rotterdam om het leven gekomen. Hij werd. toen zijn bestelauto in bot sing kwam met een tankauto, uit de auto geslingerd en daarbij zwaar ge wond. Tijdens de overbrenging naar het MOSKOU (AP). In Moskou is de vorige week een Rus wegens het ste len van balen stof uit goederentreinen veroordeeld tot de kogel. Volgens Russische krantenberichten had de man met elf medeplichtigen en met behulp van valse documenten goe deren tot een waarde van ongeveer 200.000 dollar gestolen. De Prawda meldt dat de veroor deelde tevergeefs in hoger beroep is gegaan bij de Opperste Sovvjet. VIANEN. Op het kruispunt bij Vianen in de rijksweg Utrecht-Den Bosch zijn gistermiddag verkeerslich ten in gebruik genomen. De Merwedebrug bij Gorkum heeft het verkeer op de weg zoveel drukker gemaakt dat de lichten nodig werden. Ze zullen dag en nacht in werking zijn. Op deze wijze, aan lange touwen, werden vele toeristen, onder wie het Nederlandse echtpaar Van der Zwaan en mej. Bosch, uit hun benarde positie in de gestrande gondels be vrijd. Deze afdaling was, vooral voor mensen met hoogte vrees, een beproeving. CHAMONIX Nooit gaan wij weer naar de bergen. Dit was, als gevolg van uitgestane doodsangst in een bange en zeer koude nacht, de eerste reactie van verscheidene der tientallen toeristen die gisteren de kabelbaanramp bij de Mont Blanc overleefden. Een begrijpelijke reactie was het, vooral voor degenen die eerst voor hun ogen drie gondels te pletter hadden zien slaan en daarna uren en uren lang de dood voor ogen hadden gehad. Onder de 81 mensen die de ramp overleefden zijn drie Ne derlanders, het echtpaar A. A. van der Zwaan uit Hilversum en mejuffrouw M. R. Bosch uit Amersfoort. Zij bereikten in het holst van de nacht veilige grond, toen het grootscheepse reddings werk nog nauwelijks halverwe ge was gevorderd. De ramp, zo vertelde de heer Van der Zwaan, had hem en de anderen in zijn gondel overvallen vlak na het vertrek van een tussenhalte, waar zij waren uitgestapt om zich even te vertreden en van het prachtige uitzicht te ge nieten. Lungs de kabel Het ongeluk gebeurde toen de gondel pas weer op gang was gekomen. „Wij werden tegen de grond gesmakt", ver telde Van der Zwaan. „Eerst dachten wij dat een technische storing de oor zaak was." Uren verstreken echter zonder dat de gondel van zijn plaats kwam. Met het verstrijken van die uren veranderde de bezorgdheid in angst. „Tenslotte zagen wij", aldus deze Hil versummer, „enkele druk gebarende Italianen. Wij begrepen toen dat er iets niet in de haak was." „Later kropen mannen langs de kabel naar ons toe. Zij maakten touwen aan de gondel vast en maakten ons dui delijk dat wij naar beneden moesten klimmen. Het was een klim van onge veer dertig meter. Toen ik uit de gondel kroop zonk het hart mij eerst in de schoenen, maar toen ik ongeveer hal verwege was gekomen wgs ik over mijn angst heen." Ook het gezin Butcher uit het zuiden van Wales zal deze ramp nimmer kun nen vergeten. Mary Butcher, 17 jaar, zag samen met haar broertjes Robert (10 jaar) en Bryn (7 jaar) en haar vader hoe de straaljager van de Franse vlieger Ziegler de kabel raakte waar aan de gondel hing waarin mevrouw Butcher met haar zuster plaats had ge nomen, samen met twee Italianen. Zij zagen drie andere gondels naar beneden storten. Toen begonnen voor de But chers uren van wachten in ondraaglijke spanning die pas werd gebroken toen Butcher zijn snikkende vrouw ein delijk gered in zijn armen sloot. Het gezin Butcher was even voordat het ongeluk gebeurde gescheiden. Er was niet voor alle Butchers plaats in de kleine gondel. Toen de gondel waar in mevr. Butcher zat langs de kabel teruggetrokken was moesten de redders er een gat in hakken om de inzittenden een uitgang te verschaffen. Dan was er het verhaal van de 20- jarige leerling-gids Christian Mollier die het stoute stukje uithaalde langs de kabel naar een halte te klauteren. Bij die halte aangekomen vertelde hij dat men niet moest proberen de gondel waaruit hij was ontsnapt en de naburige gondels terug te trekken omdat zij te gevaarlijk hingen en zouden kunnen neerstorten. „Nooit in mijn leven ben ik zo hang geweest", zei Mollier later. Hij ver telde dat nadat de straaljager de kabel had geraakt zijn gondel als de slinger van een klok heen en weer was gaan zwaaien. „We hoorden een harde knal, zoiets als een kanonschot", zei hii, „en toen zagen wij de gondel voor ons neerstor ten en meteen daarop, de gondel achter ons." Mollier had de straaljager zien aan komen, bijna recht op zijn gondel af. Een treffende bijzonderheid was de relatie van de straaljagerpiloot, Ziegler, tot de kabelbaan. Zijn vader, directeur van de vliegtuigfabriek Breguet, stelde indertijd de kabelbaan officieel in ge bruik uit naam van de Franse regering. Ziegler sr. was toen chef van het kabi net van dé minister van openbare wer ken. Hij vernam het nieuws over de ramp die zijn oudste zoon had veroor zaakt door de radio. Onze Parijse correspondent telefo neerde ons gisteravond: CHAMONIX De nacht van ver schrikking is voorbij. De 81 toeristen, die het avontuur van hun leven be leefden op het dak van Europa, toen een straaljager de trekkabel van de hoogste kabelbaan ter wereld aan stukken vloog, zijn behouden in Cha- monix teruggekeerd. Slechts zes hebben de catastrofe niet overleefd: het Duitse echtpaar Wolker- Bormann met hun twee kinderen van veertien en twaalf jaar en de Italiaanse vader Biancoconi met zijn zoontje van twaalf jaar. Zij zaten in de drie cabines, die tegen de pijlers van de Gros Rog non te pletter sloegen en daarna een val maakten van 150 meter, waar zij op de gletsjer neerploften. Drie andere cabines, die eveneens de pijler geraakt hadden, bleven wonder boven wonder hangen en de vijf inzit tenden konden, versuft, als eersten ge red worden. Er zijn bij deze ramp geen mensen gewond. Tivee gevaren Het reddingswerk is een van de knapste staaltjes geweest die ooit op dit gebied vertoond zijn. Dank zij de ijzerharde training van de alpinisten en dank zij hun acrobatische eigen schappen, die het moderne alpinisme van hen eist, waren alle slachtoffers vijftien uur na het ongeluk in veilig heid gebracht. Slechts twee gevaren bedreigden tij dens het reddingswerk deze slacht offers: 1. de kans dat zij door de myste rieuze attractie van de afgrond ge paard gaande aan angstcomplexen, naar beneden zouden springen en een zekere dood tegemoet zouden gaan; 2. de nachtelijke temperatuur, die in de voorafgaande nachten tot vijftien graden onder nul was gedaald, en die de licht geklede toeristen ernstig zou kunnen aantasten. Gevaar voor breuk van de draag- kabel bestond er niet, daar deze een gewicht van 96 ton kan torsen, welk gewicht nog voor geen achtste deel be reikt was. Luidsprekers Twee voorzorgsmaatregelen werden voor de nacht dan ook onmiddelijk getroffen: 1. De kabelbaan van Chamonix naar de Aiguille du Midi werd voor toeris ten gesloten en uitsluitend ter beschik king gesteld van de hulpverlening. 2. De eerste instrumenten, die naar boven gingen, waren geweldige luid sprekers om de slachtoffers gerust te stellen en een algemene paniek te voorkomen, alsmede machtige schijn werpers van de brandweer van Cha monix wier lichtbundels de mensen gedurende de nacht een geruststellend gevoel gaven. Van onze correspondent BREDA In het St. Ignatiuszie- kenhuis in Breda is gisteren de vijftig jarige vrouw A. B. uit Prinsenbeek overleden, als gevolg van een slag die haar broer, de 52-jarige A. B. uit Prin senbeek, haar de vorige week met een hamer had toegediend. De dader is ge arresteerd en na voor de officier van justitie te zijn geleid opgesloten in het huis van bewaring in Breda. Broer en zus hadden reeds geruime tijd onenigheid. Vorige week donder dag waren er opnieuw moeilijkheden. In de woning van de vrouw aan de Grindweg ontstond toen ruzie en op een gegeven moment greep B. een hamer. Hij sloeg zijn zuster een gat in haar schedel en vluchtte het huis uit, de vrouw hulpeloos achterlatend. De man meldde zich na zijn daad bij de rijkspolitie in Etten, die onmiddel lijk naar de woning ging en daar de vrouw met een ernstige schedelver wonding badend in het bloed aantrof. Zij werd naar het ziekenhuis gebracht, waar zij gisteren overleed. Van onze Haagse redactie DEN HAAG. Onverwacht heeft de H. T. M. een aantal van de nieuwe bussen, die wegens personeelsgebrek al jaren ongebruikt in de remise staan, verkocht. De leiding van de H.T.M. was niet bereid ons mee te delen om hoeveel bussen het ging of wie de ko per was. Zo men weet heeft de R.E.T. onlangs belangstelling getoond voor 36 van die bussen. De onderhandelingen over een eventuele verkoop daarvan aan Rotter dam waren naar de mening van de Rotterdamse wethouder J. U. Schilt- huis en de directie van de R.E.T. nog gaande. PARIJS. De Parijse politie heeft van de prefectuur opdracht gekregen om de clochards te beletten zich op te hou den in de buurt van openbare monumen ten, vooral tijdens het toeristenseizoen. Een van de Parijse gemeenteraadsle den had bij de prefect er zijn beklag over ingediend, dat sommige monumen ten welhaast bewoond werden door deze clochards, die de vreemdelingen en toe risten met hun bedelpartijen lastig val len. Na een onderzoek van de prefectuur zijn thans maatregelen genomen om hieraan een einde te maken. DEN HAAG. Het Koninklijke gezin is terug van vakantie. Gister avond omstreeks half zeven is de r'e- geringsfriendship, waarmee de Konin gin, de Prins en de prinsessen Bea trix, Marijke en Margriet uit Italië terugkeerden, geland op het vlieg veld Soesterberg. NEW YORK (Reuter). De weduwe van Ernest Hemingway heeft uit Cuba een aantal nog ongepubliceerde ma nuscripten van haar man meegebracht. Zij deelde mee de manuscripten naar New York te hebben gestuurd en bin nenkort besprekingen te beginnen over de uitgave. AMERSFOORT. Er heerste gis teravond grote blijdschap en opluch ting in het rusthuis De Lichtenberg te Amersfoort: uit Chamonix was een telefoontje binnengekomen namens de directrice, mejuffrouw M. R. Bosch, dat zij ongedeerd de ramp met de ka belbaan had overleefd. Ook haar zuster en zwager, mevrouw en de heer A. A. van der Zwaan, uit Hilversum, waren ongedeerd. Alle drie maakten het best. Mejuffrouw Bosch had met haar fa milie een vakantiereis naar Italië, Zwitserland en Frankrijk gemaakt. NIJDAM Eigen nieuwsdienst ZÜRICH. De Nederlandse kolonie op de tribunes van de Oerlikonbaan In Zürich heeft opnieuw uitbundig kunnen juichen. Op de lijst van de wereldkampioenen wielrennen kon gisteravond weer een Nederlandse naam worden geschreven. Het werd de naam van Henk Nijdam, die in de finale bij de amateurachter volgers zijn landgenoot Jaap Oudkerk versloeg. Twee Nederlanders in een eindstrijd, die de duizenden van het begin tot het einde in de ban hield. Een tweede triomf dus bij de we reldkampioenschappen wielrennen. Een derde bleef achterwege. In de finale bij de professionalstayers ging het zeer rumoerig toe, culminerende in een for mele slag tussen de Belg Verschueren en de Duitser Marsell. De Nederlan ders Wierstra en Van Houwelingen kwamen er in deze eindstrijd niet aan te pas. HENGELO. Honderden mensen hebben in de nacht van dinsdag op woensdag staan te kijken hoe een grote spoorwegkraan een beeldhouw werk op zijn sokkel zette. De beeldengroep „Opbouw" is ver vaardigd door de beeldhouwer Martin Stolk. Zij symboliseert de wederop bouw van de oorlogsverwoestingen in de binnenstad van Hengelo. De groep weegt 4750 kilo en er moes ten sterke krachten aan te pas komen om het kunstwerk op het bed van natte specie te zetten. Op een zware auto was het beeld tot vlak voor de Europatunnel gebracht. Een spoorwegkraan met een hijsarm van zeven meter hees het beeld hoog boven de sokkel op de tunnel en zette het nauwkeurig op zijn plaats. Het kar wei duurde ruim twee uur. Het beeldhouwwerk stelt twee arbei ders voor die een zware balk torsen. Weersverwachting van het K.N.M.I. in De Bilt geldig tot hedenavond: Droog en zonnig weer. Matige noordoostelijke wind. In het wes ten en noorden aanmerkelijk koe ler dan gisteren. In het zuidoosten nog warm weer. MIESJE: Hij kon haast niet hoger! 1 september: zon op 5.50, zon onder 19.29; maan op 22.59, maan onder 13.33.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsch Dagblad | 1961 | | pagina 1