Algerijnse kwestie
oplossen, indien
nodig zonder FLN
I
Baf m
De Gaulle wil medezeggenschap van arbeiders in ontwikkeling
Uno contra
huurlingen
in Katanga
TREK VAN ARBEIDERS NAAR
DUITSLAND VERONTRUSTEND
Bij samenwerking behoeft
Navo niets te vrezen
Stakende Deense boeren laten
melk in de goot stromen
VVV bestolen
De Bilt: Buien
WASHINGTON i
ALAN SHEPARD
Minister Van Rooij tot Eerste Kamer:
Brabant krijgt
Venus in
bruikleen
Mr. D. V. STIKKER TE OSLO
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Minister beslist over
gebruik tv-zenclers
'i Bolletje/*
in de zilveren rol
OLIFANTWET VAN
MIN. VAN ROOY
WEER EEN REEBOK
IN HILVERSUM
Herstel van gezag
Zie verder pag. 7
Oude zaagmolen
afgebrand
Geweld
Vlees duur
Premier weg
Extra krediet voor
kunstaankopen in
's-Gravenhage
Onderwijzersstakkg
in Schotland
Directeur: JACQ. DE SMIT: Chefred.: G. J.
Breuker. Kantoren te: MIadelburg, Plein 1940 nrs.
68, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 011802009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 011843224. Terneuzen,
Nieuwstraat 38, telefoon 011503189. Zierikzee,
Havenpark 24, telefoon 011102991,
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per twartaü
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
7 cent per woord met een minimum van. t 1,—%
16e JAARGANG No. 4851
Dinsdag 9 mei 1961
ZUIVERING VAN FRANSE STAAT
Diep doordrongen van de ernst van het ogen
blik ziet Alan Shepard toe (foto rechts boven) ter
wijl president Kennedy hem de versierselen beho
rende bij een hoge onderscheiding op de borst
speldt. Kennedy had dit belangrijke onderdeel van
deze plechtigheid in de stralend zonnige tuin van
het Witte Huis in zijn opwin
ding, die afstak tegen de rust
van Shepard, bijna vergeten.
W ie echt genoot van het plech
tige ogenblik? Mevrouw Loui
se Shepard. U ziet haar, links
van haar man, staan.
Na de ontvangst in het W itte
Huis volgde de triomftocht, in
open auto's door de straten
van Washington. Shepard en
zijn vrouw (zie inzet) genoten
er intens van. Staande in de
open auto wuifden zij de tien
duizenden toé die langs de rou
te stonden en juichten tot hun
kelen schor waren.
Eigen nieuwsdienst
LSOPOLDSTAD. De Verenig
de Naties zijn begonnen met de
zuivering van Katanga van vreem
de Huurlingen. De Belgen worden
voorlopig ongemoeid gelaten. Ten
minste zeven Zuidafrikaanse onder
danen zijn gisteren door troepen
van het internationale politieleger
gevangen genomen nadat zij zich
vrijwillig hadden gemeld. De Ka-
tangaanse regering beschouwt hen
nu als deserteurs.
Het leger van Katanga wordt aan-
gevoerd door blanke officieren, in
hoofd ;aak Belgen. Hoewel de Uno
vastbesloten is de hand te houden
aan haar resolutie waarin werd ge
zegd dat alle Belgen Congo zouden
moeten verlaten, wil men daarmee
zolang mogelijk wachten. Wanneer al
le andere blanke adviseurs en huur
soldaten van Tsjombe uit Katanga
zijn weggezonden zal er een beroep
op Je Belgische regering worden ge
daan cm haar onderdanen die nog in
Katanga zijn, eenvoudig terug te roe
pen.
Deze procedure zou het voordeel
hebben da* het leger van Katanga
een bruikbaar instrument blijft tot op
het laatste ogenblik. Zodra dan het
Belgische kader het land verlaten zal
hebben, zal het. zo hopen de functio
narissen van de Uno, mogelijk zijn
om net leger dat Congo bezat toen
het ziin vrijheid verwierf, weer op te
bouwen. Het Katangaanse leger van
nu zal er dan gewoon in worden op
genomen.
Zo zal het ook gebeuren met de le
gers van de andere staten die zich
in de loop var de laatste maanden
van Congo hebben afgescheiden. Het
is de bedoeling dat binnen enkele
maanden Congo weer een eenheids
staat zal zijn met centraal bestuur
en cén leger.
Over het lot van de zondag in ver
zekerde bewaring genomen Katan
gaanse president Tsjombe is nog niets
naders bekend geworden. Men ver-
wacnt dat hij zeer spoedig naar de
hoofdstad Lebpoldstad zal worden
overgebracht.
De berichten dat de regering van
Katanga zich nu met geweld zal ke
ren tegen de Uno en tegen de centra
le regering zijn tot nu toe nog niet
door oe feiter. bevestigd. Troepen van
Katanga en van het internationale po-
litieleger staan wel tegenover elkaar
en ooit zeerst er wel enige spanning,
maar net *s nog nergens tot gevech
ten gekomen. De indruk is dat de Ka
tangaanse regering, nu zij zeker weet
dat Tsiombe niet meer zal terugke
ren, niet goea weet wat zij moet be
ginnen.
DEN HAAG De verantwoordelijk
heid voor het gebruik van de televisie
zenders ligt bij de minister van onder
wijs, kunsten en wetenschappen.
In zijn antwoord op vragen van het
Tweede-Kamerlid, de heer Tans, zegt
de staatssecretaris de verantwoorde
lijkheid te aanvaarden voor het uit
draaien van de steunzenders Goes en
Roermond gedurende de eerste helft
van de voetbalwedstrijd Nederland
Hongarije op 30 april.
De staatssecretaris geeft een uiteen
zetting om welke redenen de N.T.S. had
besloten deze twee steunzenders uit te
schakelen: De Belgische voetbalbond
had er bezwaar tegen als de uitzending
voor vijf uur 's middags in België waar
neembaar zou zijn. Volgens een af
spraak is de K.N.V.B. dan verplicht om
aan,die bezwaren tegemoet te komen
Toen hem bleek dat een verder ver
schuiven van de aanvang van de wed
strijd naar vijf uur niet mogelijk was,
heeft de bewindsman zijn goedkeuring
aan deze regeling gegeven.
Over de principiële kant van de zaak,
namelijk of het geoorloofd is een deel
van het zendernet uit te schakelen en
daardoor een discriminatie tot stand te
brengen tussen de kijkers in Neder
land, zegt staatssecretaris Scholten niets.
Dat hoeft hij ook niet, omdat het
Tweede-Kamerlid hem (jammergenoeg)
hierover geen. vragen heeft gesteld.
Advertentie
maatregelen aan. Hij deelt mee, dat de
Sociaal-economische raad een advies
over het vraagstuk van het pendelen
voorbereidt.
Op de Nederlandse arbeidsbureaus
licht men arbeiders, die daar inlichtin
gen komen vragen over de werkmoge-
lijkheden in Duitsland, zo objectief mo
gelijk voor, aldus de minister. De na
delige kanten van de pendel krijgen zij
dus ook te horen. Die nadelen, zo
schrijft minister Van Rooij, worden in
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Steeds meer Nederlandse arbeiders gaan in Duits
land werken. Het zogenaamde pendelen (op en neer reizen naar het
werk) is de laatste maanden sterk toegenomen. De Duitse arbeids
bureaus schatten dat op 1 april bijna dertienduizend mannen en
vijftienhonderd vrouwen in Nederland hun werk in Duitsland had
den. Dit betekent sinds 1 januari, toen het aantal mannen rond acht
duizend bedroeg, een toeneming met 62 pocent.
Deze trek van werkkrachten is ver
ontrustend, zo schrijft de minister van
sociale zaken, mr. dr. Ch. J. M. A. van
Rooij, in zijn memorie van antwoord
aan de Eerste Kamer. De cijfers van
de Duitse arbeidsbureaus zijn niet meer
dan grove ramingen, omdat juist het
werk van de ronselaars bijzonder is
toegenomen en zich aan de nauwkeu
rige waarneming onttrekt._ Op Neder
lands verzoek zullen de Duitse arbeids
bureaus bet werk van de ronselaars
strenger gaan controleren om zoveel
mogelijk paal en perk te stellen aan
hun activiteiten.
Bouw en metaal
Het zijn vooral arbeiders van de
bouw- en de metaalnijverheid, die naar
Duitsland trekken: daar zijn aanzienlijk
hogere lonen te verdienen dan in ons
land.
Van de grensgangers, een mm of
meer constante groep van pendelaars,
zijn de gegevens wel bekend. Deze
groep bestaat uit 6500 man, die voor
40 procent in de bouwvakken werken
en voor 36 procent in de metaalindus
trie. Van de andere geraamde
groep van 6500 man vindt naar schat
ting 63 procent zijn werk in het bouw
vak.
Minister van Rooij moet erkennen,
dat het Nederlandse bedrijfsleven niet
de mogelijkheden heeft om de voor
delen die voor de arbeiders aan de
pendel naar Duitsland zijn verbonden,
enigermate te verkleinen.
De minister kondigt geen bepaalde
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. De minister van socia
le zaken, mr. dr. Ch. J. M. A. van Rooy,
heeft de Sociaal-economische raad ad
vies gevraagd over een wetsontwerp
arbeidsvoorwaarden, een nieuwe loonwet.
Het ontwerp is de ministerraad gepas
seerd en aan de S.E.R. gestuurd.
Het ontwerp heeft, als vervanging van
het Bui'eogewoon besluit arbeidsverhou
dingen 1945, een zeer grote betekenis en
is wat dat betreft wel eens vergeleken
met de Mammoetwet van minister Cals.
vele gevallen door hen minder zwaar
genomen dan de voordelen van het
hogere loon.
Van onze correspondent
ARNHEM Inbrekers hebben gis
ternacht meer dan tienduizend gulden
gestolen uit de brandkast van het kan
toor van de V.V.V. te Arnhem. De
brandkast was goed gevuld dank zij
een geslaagde voorverkoop van kaar
ten voor My Fair Lady.
Opgewekt was rondgebazuind: De
kaarten voor alle voorstellingen zijn
in één ochtend verkocht. De inbrekers
kunnen dat ook hebben gehoord.
De buit zou nog veel groter zijn ge
weest als de boekhouder zaterdag niet
een deel van het geld naar het post
kantoor had gebracht.
HILVERSUM, In Hilversum is in
een van de woonwijken wederom een
reebok door de politie „aangehouden".
De politie krijgt in deze aanhoudingen
een zekere bedrevenheid. Het is nog
maar iets meer dan een week geleden
dat zij op de Groest een reebok aan
trof. Ook na deze tweede aanhouding
heeft de politie de reebok in de bossen
tussen Hilversum en Baarn weer los
gelaten.
Van onze correspondent
PARIJS President de Gaullë heeft het Franse volk laten weten
dat het toekomstige beleid van de Franse regering op drie punten
gericht zal zijn:
zuivering van leger en bestuur, ter versterking van het gezag
van de Franse staat;
2 oplossing van de Algerijnse kwestie, desnoods wanneer de
besprekingen te Evian mochten mislukken zonder de Al
gerijnse nationalistische leiders;
medezeggenschap van de Franse arbeiders in de toekomstige
ontwikkeling van Frankrijk door het Nationale Ontwikke
lingsplan uit de schaduw van het departement van financiën te
voorschijn te halen en te verheffen tot een zelfstandige instelling.
In de door radio en
televisie uitgezonden
redevoering die meer
dan twintig minuten
duurde en die werd
uitgesproken op de
zestiende verjaardaj
van de geallieerde
overwinning in de
laatste wereldoorlog,
gaf de president de
volgorde aan waarin
dit beleid zich in de
toekomst zal ontwik
kelen. Het eerst dient
het gezag van de
staat hersteld te wor
den om zo krachtig
en zo snel mogelijk
de Algerijnse kwestie
op te kunnen lossen.
Zonder deze oplos
sing kan Frankrijk niet voldoende
aandacht besteden aan zijn eigen
ontwikkeling.
Hierdoor viel de rede in drie dui
delijke stukken uiteen;
In het eerste deel besprak hij de ge
volgen van de opstand van de gewezen
generaals in Algerije. Na de lof van
het Franse volk in het moederland
verkondigd te hebben, zei hij, dat het
er nu eerst om ging de lichamen, belast
met de handhaving van de openbare
orde en van het landsbestuur te ont
doen van de elementen, die hun plicht
hebben verzaakt. Eerst ook zullen die
genen moeten worden gestraft die de
opstandelingen tot hun optreden heb
ben aangezet of die medeplichtig wa
ren. Passende sancties zijn of worden
genomen, hoe verdrietig dat ook moge
zijn voor degenen, vooral de Gaulle
zelf, die tot opdracht hebben de schul
digen te straffen. „Wat de belangrijkste
schuldigen betreft, zij zullen voor de
justitie moeten verschijnen."
Door zichzelf hierin te betrekken
schijnt de Gaulle te willen zeggen dat
men binnen afzienbare tijd ook een
zuivering van zijn naaste medewerkers
tegemoet kan zien. Er wordt dan ook
reeds gesproken van een vervanging
van de ministers Terrenoire (voorlich
ting), Michelet (justitie) en Rochereau
(landbouw)
MONNIKENDAM (ANP). De
oude zaagmolen in Monnikendam is
gisternacht, kort na een hevig on
weer, in vlammen opgegaan.
Omwonenden zagen de bliksem in
slaan en waarschuwden de heer N.
Dekker, die naast de molen woont. De
heer Dekker nam een kijkje, maar kon
niets verdachts vinden.
Enkele uren later ontdekte een pas
serende fietser, dat de molen in brand
stond. Toen de brandweren van Monni
kendam en Kacwoude waren gearri
veerd, viel aan redding al niet meer te
denken. De molen, de daaronder gele
gen houtopslagplaats en een schuur
brandden uit.
Majoor F. C. Spits, bekend door zijn
militaire commentaren voor de radio,
is bevorderd tot reserve-luitenant-kolo
nel voor speciale diensten.
Een foto van de Gaulle tijdens
zijn toespraak voor televisie en
radio: de vader die straffen moet
hoewel het hem pijn doet, en de
staatsman die zich door niemand
en door niets van zijn weg zal laten
afbrengen.
En hier zit ik even uit te rusten
Eigen nieuwsdienst
GRONINGEN. Noordbrabant
krijgt, wanneer de gelegenheid zich
daartoe voordoet, de steen met het
danseresje in bruikleen.
Zoals wij gisteren hebben bericht
was het Provinciaal Noordbrabants
genootschap voor kunst en wetenschap
er ontstemd over dat de Venus van
Geldrop (het meisje is door onze
krant zo gedoopt, en haar naam heeft
thans algemeen ingang gevonden)
naar Groningen was gebracht. Het be
stuur van het genootschap zou probe
ren om de Venus terug te krijgen.
Geen reden
De Rijkscommissie voor oudheidkun
dig Bodemonderzoek heeft gistermid
dag onder andere over deze zaak be
raadslaagd en is tot de conclusie ge
komen dat er geen reden is om de
steen in Noordbrabant in bewaring
te geven. Hij bevindt zich thans op
de plaats, die een internationaal cen
trum is van de studie van de cultuur
waaruit de vondst stamt, het Bio
logisch archeologisch instituut van de
Rijksuniversiteit van Groningen.
Dr. A. Bohmers, onder wiens lei
ding het onderzoek bij Geldrop ge
schiedt, is een internationaal bekende
deskundige op het gebied van de cul
turen var; de oude en midden-steen-
tijd. De directeur van het instituut,
prof. dr. H. T Waterbolk, zelf lid van
rijkscommissie, deelde ons mede dat
hij bereid is de Venus van Geldrop
voor kortere of langere tijd, bijvoor
beeld voor een tentoonstelling, in
bruikleen af te staan.
Van onze correspondent
KOPENHAGEN De stakingen
in Denemarken duren nog steeds
voort. Weliswaar zijn vorige week
negentigduizend arbeiders in de
metaalindustrie weer aan het werk
gegaan, maar nu hebben de Deense
boeren besloten de aflevering van
alle agrarische produkten stop te
zetten. Bovendien staken nog
45.000 transportarbeiders en zee
varenden, vierduizend arbeiders m
de landbouw, drieduizend in de
bosbouw en elfduizend werkne
mers in de slachthuizen.
De boeren lieten gisteren duizen
den liters melk in de goot stromen.
Zij zullen tijdens de stakingsactie
alleen melk leveren aan gezinnen
met kleine kinderen en ziekenhui
zen. Sommige kleine boeren die
niet aan de staking willen deel
nemen kunnen hun produkten niet
naar de markt brengen omdat
stakingsposten dit met geweld ver
hinderen.
De boeren eisen van de regering
subsidie ter waarde van 290 mil
joen gulden. De regering is bereid
een subsidie te verlenen van 155
miljoen gulden, maar de boeren
zijn daar niet mee akkoord gegaan.
De actie van de boeren betekent
voor de Deense bevolking nog
meer ongerief. Door de staking van
de arbeiders in de abattoirs is de
aanvoer van vlees geheel tot stil
stand gekomen. Vers vlees is nog
slechts tegen zeer hoge prijzen te
krijgen. Waarschijnlijk zal ook het
gevogelte van de markt verdwij
nen, waardoor er een toestand
dreigt te ontstaan die vele Denen
zich nog zullen herinneren uit de
oorlog.
Voor de oppositiepartijen in het
parlement is het niet zo aangenaam
dat hun aanhangers zulke radicale
wegen bewandelen. Interventie van
de regering is voorlopig niet te
verwachten. Minister-president
Kampmann reist woensdag naar
Engeland voor besprekingen met
premier Macmillan over toetreding
van Engeland en Denemarken tot
de Zes. Kampmann blijft de hele
week weg en tot zolang kunnen de
boeren in ieder geval hun gang
gaan.
OSLO (A.N.P.) De Ameri
kaanse minister van buiten
landse zaken, Dean Rusk,
heeft gisteren, op de eerste
dag van de ministersconferentie van
de Navo gezegd dat de Amerikanen
ten aanzien van Berlijn een krach
tige houding handhaven. Een Rus-
siseh-Oostduits vredesverdrag zou
een inbreuk zijn op bestaande ver
dragen. De toegang tot Berlijn moet
open blijven en de status van Berlijn
zal met alle middelen gehandhaafd
blijven.
De Nederlandse minister van buiten
landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns,
pleitte er voor dat de Navo in een aan
tal gevallen eerder tot een gemeen
schappelijke gedragslijn komt. De Ne
derlandse minister vroeg voorts begrip
voor België wat de Congolese kwestie
betreft.
Verder drongen velen ter conferentie,
onder wie ook minister Luns, er op aan
in concrete tot een duidelijker uitspraak
over Berlijn te komen. Uiteraard
schonk vooral de Westduitse minister
van buitenlandse zaken, von Brentano,
hieraan aandacht. Hij zei dat de Navo
tot onderlinge overeenstemming over
deze kwestie moet komen en dat offers
nodig zijn. Von Brentano waarschuwde
Rusland ervoor de houding van de vrije
wereld ten aanzien van Berlijn niet te
onderschatten.
Afrika
Afrika was op de eerste dag van
de conferentie, die geheel gewijd was
aan behandeling van de internationale
toestand, ook onderwerp van gesprek.
Voor de Portugese minister van bui
tenlandse zaken, Nogueira, was bet de
hoofdschotel. Hij gaf een duidelijke uit
eenzetting van het standpunt van zijn
regering maar scheen zich wel ge
matigder te hebben uitgedrukt dan
zijn voorganger, Matthias, op de vo
rige conferentie in december te Parijs.
Ook de Britse minister van buiten
landse zaken. Lord Home, besteedde
aandacht aan Afrika. Lord Home, die
zich optimistischer over de internatio
nale toestand uitliet dan zijn Portugese
ambtgenoot, wees op de noodzaak dat
de landen die verantwoordelijkheid dra
gen voor minder ontwikkelde gebie
den, de tijd wordt gegeven de plichten
die uit deze verantwoordelijkheid voort
vloeien, na te komen.
De conferentie begon met een
Eigen nieuwsdienst
DEN HAAG De gemeenteraad van
's-Gravenhage heeft vierhonderdduizend
gulden gestort in het Fonds voor de ver
zameling van kunst en wetenschap. Uit
dit fonds zal de aankoopcommissie van
het Haagse gemeentemuseum enige kunst
werken kunnen aankopen.
Binnenkort komt de commissie bijeen.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen ook
schilderijen uit de collectie-Thompson
worden gekocht. Deze verzameling, die
kortgeleden in Den Haag geëxposeerd is
geweest, is door zijn eigenaar ten ver
koop aangeboden.
openbare bijeenkomst waarin de se
cretaris-generaal, mr. D. U. Stikker,
zei d'at de vijftien landen van de
Navo voor geen enkel land of lan
dengroep onderdoen of in de toe
komst zullen onderdoen op het gebied
van beschikbare mensen, economi
sche hulpbronnen. de levensstan
daard en de produktiviteit en ten
slotte vooral ook op intellectueel en
moreel terrein.
5
De Navo kan aan elk gevaar het'
hoofd bieden indien de aangesloten lan.
den bereid zijn zoveel mogelijk samen
te gaan en de individuele en collectieve
offers te brengen die in het verleden
de prijs van de grootheid zijn geweest
en die thans de prijs van de vrede zijn.
Voorbij
Mr. Stikker wees erop dat ö'e da-i
gen waarin de Sowjetrussische drew
ging werd afgemeten naar de militai-'
re kracht van de Russen en him po-:
litieke agressiviteit in een beppaalde
sector in Europa voorbij zijn. De lan
den van de Navo weten nu dat het
gevaar zich over de gehele wereld
voordoet, nee, d'at het zich uitstrekt
tot in de wereldruimte.
Op politiek terrein is het noodza
kelijk dat krachtig gestreefd wordt
naar harmonisering van de bmtcn-
landse politiek van de aangesloten
landen aan de vooravond van belang-'
rijke en misschien beslissend'e nieuwe
ontwikkelingen, aldus mr. Stikker;
die hulde bracht aan zijn voorgan
gers, Lord Ismay en Paul-Henry
Spaak.
LONDEN. Waarschijnlijk nimmer
in de geschiedenis zijn de schoolkinde
ren van Glasgow hun ondewijzers zo
dankbaar geweest als deze week. Vier
duizend schoolmeesters en -juffrouwen
in deze stad staken deze week namelijk
om hun eisen voor hogere salarissen
meer kracht bij te zetten.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur:
Wisselend
bewolkt met
hier en daar
enige buien.
Weinig ver
andering in
temperatuur.
Aanvankelijk
krachtige tot
harde, later
matige tot
krachtige
wind tussen
west en noordwest.
MIESJE: Merkt u al wat van het
naderen van de zomer?
10 mei: zon op 4.57, zon onder 20.18:
maan op 3.26, maan onder 15.07,
