\0
SA LAN PLEEGT ZELFMOORD
CHALLE GEEFT ZICH OVER
Chaos bij
val van
Algiers
Minister Marijnen
in moeilijk parket
i
UITVAREN VAN VLOOT WAS BEGIN VAN EINDE
„Misdadige jeugd wordt
te laat opgevangen"
Mysterie op
overweg
Regering niet
optimistisch
Oneervol ontslag
van generaals
Langer weekeinde
voor militairen
Dreigende taal
van N.Y.y,
AFFAIRE-STALMANN
Weinig plezier
beleefd van
26.000 gulden
De BiltBuien
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Van onze correspondent
PARIJS - Sinds gisteravond ongeveer elf uur is Algiers weer in handen van het wet
tige Franse gezag. De muitende generaals waren al enige uren eerder uit de stad verdwe
nen nadat in de loop van de dag Oran en Constantine hun waren ontvallen.
De telefoonverbindingen met het moederland waren omstreeks middernacht al weer
hersteld en om kwart over twaalf hoorde men hoe Radio-Algiers, kennelijk weer in ge
zagsgetrouwe handen de verklaring uitzond van generaal de Gaulle.
Ga naar huis!
LAATSTE NIEUWS
Massu heeft zijn
les geleerd
Zie verder pag. 7
MR. VAN DOORN IN TWEEDE KAMER:
,ikid Bolletje/'
in de zilveren rol
''m iiuW-'
AFWACHTENDE HOUDING
Surinaamse politici
naar Nederland
Landingsrechten
f
Directeur: JACQ. DE SMIT; Chefred.: G. J.
Breuker. Kantoren te: Middelburg, Plein 1940 nrs.
6—8, Postbus 26. Giro 116666, telefoon 01180—2009
en 4469. Goes, Lange Vorststraat 84, Postbus 4,
telefoon 011006901. Vlissingen, Nieuwendijk 33,
Postbus 24, telefoon 01184—3224. Terneuzen,
Nieuwstraat 38, telefoon 011503189. Zierikzee,
Havenpark 24, telefoon 011102991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummer* 13 cent
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,— per kwartaal'
Advertentietarieven pp aanvrage. - Rubriek Kabouter»
T cent per woord met een minimum van f 1,
16e JAARGANG No. 1840
Woensdag 26 april 1961
REBELLIE
INEENGESTORT
SALAN
Zelfmoord gepleegd
CHALLE
Op genade of on
genade aan rechters
overgegeven.
ben geheerst in het door mui
ters bezette Algiers. Luisterend
naar Radio-Algiers kon men
zich daarvan een flauwe voor
stelling maken.
Terwijl om half elf nog bekend
gemaakt werd dat de vier generaals
in een werkzitting bijeen waren, en
zich daarna vermoedelijk buiten
Algiers zouden begeven om enkele
officieren te ontmoeten, klonk er
om half elf precies een anonieme
stem over radio Algiers die een hef
tige rede tegen Frankrijk hield. Deze
rede werd gevolgd door een korte
stilte. Daarna klonk weer een andere
stem die bij herhaling en op vrij
geagiteerde toon omriep: „Komt
allen op het Forum, komt allen op
het Forum".
Opnieuw volgde er stilte, die onge
veer vijf minuten duurde. Toen ging
de microfoon over in handen van de
Engelse en Amerikaanse journalisten,
die gewoontegetrouw gedurende 25 mi
nuten hun berichten via deze zender
elke avond konden doorgeven aan hun
bladen.
Radio Algiers scheen daarna niet
meer in de ether terug te komen, tot
dat ongeveer om vijf over half twaalf
een vrouwenstem aankondigde: Hier
radio Frankrijk V (de normale aan
kondiging van deze zender, voordat zij
in handen van de opstandelingen
kwam). Zij verzocht tot driemaal toe
de bevolking kalm te blijven en vroeg
haar daarna naar huis te gaan. Deze
vreemde uitzending werd door tien
minuten muziek gevolgd.
Tot ieders verwondering klonk daar
na opnieuw dezelfde vrouwenstem, die
haar intrede in de ether maakte door
aan te kondigen: „Hier de Franse radio
en televisie, zender Frankrijk V. Onze
uitzendingen zullen nu gewoon door-
Deze verklaring blijkt in feite
het begin van het einde te zijn
geweest. Het was de aankondi
ging dat de regering te Parijs
de Franse vloot naar de kust
van Algerije had gezonden en
de loyale strijdkrachten op
dracht had gegeven de muiterij
met wapengeweld te onderdruk
ken.
Kort na die verklaring van de
Gaulle hadden de muitende ge
neraals de stad Algiers „met
onbekende bestemming" verla
ten. Hun laatste maatregel was
geweest het oproepen van acht
lichtingen en het naar huis zen
den van soldaten die meer dan
achttien maanden hadden ge
diend.
Een van de eerste berichten
die Frankrijk via de herstelde
telefoonverbindingen bereikten
was dat generaal Salan zelf
moord had gepleegd terwijl de
verrader Challe, door de Gaulle
eerder op de dag van zijn rang
en zijn commando ontheven,
zich op genade of ongenade had
overgegeven.
Over het lot of de verblijf
plaats van de andere muitende
officieren was niets bekend. De
opstandige parachutisten had
den reeds voor middernacht de
stad Algiers ontruimd.
Er moet een ontstellende ver
warring in die laatste uren heb-
Om 0.40 uur maak
te het bureau van pre
sident de Gaulle be
kend dat de opstand
in Algerije was geëin
digd en dat ex-gene
raal Challe zich ter be
schikking van de jus
titie had gesteld.
Van onze correspondent
PARIJS. Generaal Massu. die als
gevolg van de opstand van de barri
caden van zijn commando in Algiers
werd ontheven en die bekend stond als
een aanhanger van een Frans Algerije,
is nog altijd in Frankrijk en heeft be
slist geweigerd zich bij de opstand aan
te sluiten.
„Degenen die zich in dit avontuur
hebben gestort", zei hij, „hebben be
paald niet geweten wat zij zijn begon
nen. Zij zijn in hoge mate onverstandig
en ik denk er niet aan, mijn lot aan het
hunne te verbinden."
Van onze correspondent
PARIJS. Het eerste decreet dat de
Gaulle heeft getekend sedert hij alle
macht aan zich heeft getrokken, was het
oneervol ontslaan van de muitende ge
neraals en kolonels. Het decreet treft
de generaals Challe, Salan, André Zei
ler, Jouhaud, Garby en Pétit en de ko
lonels Godard, Argould, Broizat en Gar
des. Zij zijn niets meer dan ex-generaals
en ex-kolonels, die alle rechten verlo
ren hebben, die hun vroegere rang met
zich mee bracht. Zij worden gedegra
deerd, geschrapt uit de officiersstand,
verliezen hun toelage en alle rechten op
pensioen. Ook de overdracht van hun
toelage aan familieleden, die zich in het
moederland bevinden, wordt onmiddel
lijk stopgezet.
Zo voer gistermiddag het Franse vliegkampschi> Arromanches de haven van Toulon uit op weg
naar de kust van Algerije. Het schip kan enige tientallen vliegtuigen herbergen.
De vierjarige Francina de Rond uit
Amsterdam is daar gisteren in een sloot
langs de Melkweg gevallen en verdron
ken.
gaan.
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG. De misdadige
jeugd wordt in vele gevallen te laat
opgevangen, pijnlijk laat, zei giste
ren de K.V.P.'er mr. H. W. van
Doorn in de Tweede Kamer bij de
voortzetting van het debat over het
nieuwe kinderstrafrecht. Het was
hem een grief dat het geheel on
doorzichtig is waar het werk van de
justitie begint.
Er is geen goede terreinafbakening.
Het voorterrein van de kinderrechter
is een slordig gebied, aldus mr. Van
Doorn, die er bij de regering op aan
drong een algemene jeugd'wet m stu
die te nemen. Vorige week sprak de
christelijk-historische woordvoerster
jonkvrouwe Wittewaal van Stoetwegen
reeds in deze geest.
Mr. C. W. Berkhouwer (lib.) was
niet pessimistisch over de misdadig
heid van de jeugd. Het zg. nozempro
bleem vindt zijn oorsprong in kortslui
ting in het gezin, waarbij de ouders
dus de schuld dragen. Ook zijn de kie
men van het kwaad vaak al gelegd
op jongere leeftijd, omstreeks het ne
gende jaar. Daarom vond mr. Berk-
Aduertentie
'houwer d'e grens van twaalf jaar, be
neden welke kinderen niet mogen wor
den berecht, te hoog. Hij wilde die
grens op tien jaar gesteld zien, maar
wilde er geen halszaak van maken.
Ook moet het volgens hem mogelijk
zijn om gevaarlijke gevallen na hun
21ste jaar volgens het kinderrecht te
'blijven behandelen.
De meerderheid van de Tweede Ka
mer neemt een afwachtende houding
aan ten opzichte van de werking van
de nieuwe voorstellen.
Ook mr. Van Doorn en mr. Berkhou
wer meenden dat het helemaal zal af
hangen van de mensen en van de in
richtingen. De liberaal mr. B. P. van
der Veen voorzag plaatsgebrek in de
inrichtingen en pleitte voor de moge
lijkheid om het verblijf in de opvang
tehuizen te verlengen. Mr. Van Doorn
wilde de tuchtschool handhaven, het
geen vorige week ook al van andere
kanten was -bepleit.
Mr. A, C. W. Beerman, de minister
van justitie, zal morgen antwoorden.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De invoering van
de vijfdaagse werkweek tegen 1 no
vember op het departement van de
fensie en in de gehele krijgsmacht be
tekent onder meer dat de recruten
op vrijdagmiddag na afloop van de
dienst naar huis zullen gaan in plaats
van op zaterdagmorgen zoals nu
gebruikelijk is. De terugkeer op zon
dagavond zal gehandhaafd blijven.
De invoering van de vijfdaagse in de
parate onderdelen is een bijzonder
moeilijke zaak.
Vele onderdelen moeten immers pa
raat zijn. Men denkt thans aan bepaal
de compensaties, zoals wisseldiensten.
Voor de meeste dienstplichtigen die pa
raat zijn en thans eens in de veertien
dagen een lang weekeinde vrij hebben,
zal de invoering van de vijfdaagsewerk-
week waarschijnlijk betekenen, dat
het vrije weekeinde langer wordt. Men
wil zoveel mogelijk voorkomen, dat die
vrije uren in of bij legerplaatsen moe
ten worden zoekgebracht.
Eigen nieuwsdienst
ROTTERDAM Het is te hopen
dat de interpellatie in het parlement
ertoe zal leiden dat er een halt wordt
toegeroepen aan het „heilloze drijven"
van de regering. Mocht het parlement
daarin niet slagen, dan zal het N.V.V.
zijn eigen weg gaan, met alle conse
quenties daaraan verbonden.
Dit dreigement werd gisteren uitge
sproken door de heer H. Korte jr., tweede
voorzitter van het N.V.V., toen hij het
woord voerde op het congres van de
Nederlandse bond van hotel-, café- en
restaurantpersoneel in Rotterdam.
Met haar loonpolitiek heeft de rege
ring een toestand in het leven geroepen
die ernstige gevaren voor de arbeidsvrede
in zich bergt, aldus de heer Korte. Van
de beloofde grotere vrijheid voor het be
drijfsleven op het punt van de lonen en
de arbeidsvoorwaarden is niets terecht
gekomen. Het ingrijpen in de werktijd
verkorting voor de bouwvakarbeiders be
schouwde hij als „het meest ergerlijke
staaltje" dat de regering sinds de in
voering van de vrijere loonpolitiek te
zien heeft gegeven.
De regering heeft het daarbij blijkbaar
niet nodig gevonden redelijk overlég te
plegen met het bedrijfsleven, i.e. de
Stichting van den Arbeid. Zij heeft zi n
gesteld tegenover de Stichting
College van rijksbemiddelaars, aldus de
heer Korte.
hoord. Kort daarna werd dr. Stalmann
Van onze speciale verslaggever op vrije voeten, gesteld.
Van onze correspondent
VIERLINGSBEEK. In Vier
lingsbeek doet zich het eigenaardi
ge verschijnsel voor dat paarden
slechts met grote moeite de over
weg Schafferaen in de spoorlijn
Nijmegen—Venlo over zijn te krij
gen.
De dieren worden onrustig als zij er
in de buurt komen. De boeren moeten
soms vechten om de paarden naar de
andere kant te krijgen. Het is al
meermalen gebeurd, dat paarden
van schrik recht overeind gingen
staan of dat zij over de overweg moes
ten worden geduwd.
De eigenaardige gedragingen schrij
ven de boeren toe aan een zwerf-
stroom op de spoorlijn. Zij menen
dat de stroom afkomstig is van de
knipperlichten die daar zijn ge
plaatst. De boeren voelen zich ge
dupeerd. Zij willen de Nederlandsche
spoorwegen vragen een onderzoek in
te stellen.
BRUSSEL. Een van de meest
besproken figuren in de zaak Stal
mann zou tegenstrijdige beweringen
hebben geuit, waardoor minister
Marijnen in een uiterst moeilijk par
ket is gekomen. Dit kan men conclu
deren uit enkele stellige verklarin
gen die wij gisteren uit welingelichte
„Europese" bron te Brussel ontvin
gen. Volgens deze verklaringen on
derzoekt de minister op het ogenblik
of de man, die hem de feiten be
zorgde waarop hij zijn twijfel aan
de integriteit, van 'dr. Stalmann
grondde, vorige week tegenover de
Haagse officier van justitie en diens
twee Duitse collega's een afwijken
de verklaring heeft afgelegd.
Naar wij in Brussel hoorden, zou
den enige Nederlandse parlementsle
den van plan zijn geweest minister
Marijnen vragen te stellen over de
zaak-Stalmann. Hun bedoeling daar
mee zou zijn geweest de minister de
kans te geven zich te redden uit het
moelijke parket, waarin hij door de
vrijlating van dr. Stalmann was ge
raakt.
Twijfel
Dr. Stalmann, het hoofd van de af
deling buitenlandse handel van het
Westduitse ministerie van landbouw,
werd vorige week gearresteerd onder
de verdenking, dat hij steekpennin
gen had aangenomen. De arrestatie
gebeurde nadat minister Marijnen zijn
Westduitse collega Sehwarz had ver
teld, dat hij was geen twijfelen aan de
integriteit van de hoge ambtenaar. Mi
nister Marijnen zou zijn wetenschap
op dat punt hebben geput uit mede
delingen van de heer Prins, aldus
vernamen wij uit welingelichte krin
gen te Brussel.
Na de arrestatie kwamen twee West
duitse officieren van justitie naar ons
land. Zij stelden samen met de Haagse
officier van justitie, mr. Maris, een on
derzoek in, o.a. naar de vraag of van
Nederland uit steekpenningen waren
gegeven aan dr. Stalmann. Tijdens het
onderzoek is ook de heer Prins, voor
zitter van het Centraal bureau van de
tuinbouwveilingen in Nederland, ge-
De parlementsleden, die door het
stellen van vragen de minister de ge
legenheid wilden geven deze gang van
zaken uiteen te zetten, hebben op ver
zoek van de minister zelf aldus nog
steeds volgens onze inlichtingen uit
Brussel dit nagelaten. De minister
zou hun hebben gezegd, dat het onder
zoek in de zaak Stalmann niet alleen
nog niet was afgelopen, maar nu ook
in een nieuw stadium was gekomen.
Niet bekend
De voorzitter van de Algemene Bond
van groente- en fruitexporteurs, de heer
J. J. J. Bos, ontkende gisteravond
tegenover ons pertinent dat hij in de
zaak-Stalman „door de knieën" zpu
zijn gegaan en bekend zou hebben dat
hij betrokken was bij het omkopen van
de leider van de afdeling buitenlandse
handel van het Westduitse ministerie
van Landbouw. „Ik ben nimmer ver
hoord en er zou ook geen enkele aan
leiding voor enige bekentenis zijn." Er
was de laatste jaren tenslotte geen en
kel motief voor welke omkoperij ook,
omdat de import in Duitsland van tuin-
bouwprodukten óf formeel öt practisch
reeds geliberaliseerd was.
De heer Bos was de afgelopen dagen
afwezig geweest, maar heeft wel voort
durend contact gehad met het departe
ment van landbouw in Den Haag en
andere instanties. Hij beschouwt de
gehele kwestie hoe zij ook zal aflo
pen als een ernstige stap voot onze
tuinbouw, ja voor onze gehele agrari
sche export. De heer Bos ontkende niet,
dat het hier ging om een zaak die
eigenlijk al jaren onder de oppervlakte
broeide. Men kan uit zijn woorden op
maken, dat het hier een affaire betreft
die al „van oude datum" is, en die op
tot dusver raadselachtige wijze opgera
keld is.
Niets
Ten aanzien van het onderzoek, waarin
ook de heer M. Prins, voorzitter van het
Centraal bureau van de tuinbouwveilin
gen, is betrokken, wenste de heer Bos
geen nadere mededelingen te doen. Hij
wil, zo verklaarde hij ons, op geen
enkele wijze iets doen wat ten nadele
van de heer Prins zou kunnen zijn. Ten
tweede wenst hij rekening te houden
met de Nederlandse exportbelangen.
Hebt u een doos vuurwerk gezien
meneer?
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG Maria van H. uit
Den Haag, die er op 10 april met
26.000 gulden van haar baas en de
38-jarige bankwerker B. C. H. van
door ging, heeft maar weinig plezier
van het avontuur beleefd. De bank
werker was van plan met zijn vrouw
en het geld naar het buitenland te
gaan en het meisje achter te laten.
Maria was meteen met het geld naar
H. gegaan. Samen gingen ze naar Lei
den, waar een nieuwe bromfiets werd
gekocht. Daarmee reed het tweetal
naar Woudenberg, waar het onderdak
kreeg bij familie van H.
H.'s vrouw kwam diverse keren naar
Woudenberg. Zij kreeg dan geld en
ging terug naar huis.
Maria en haar vriend gingen van
Woudenberg naar Amersfoort, waar zij
zich als broer en zus in een pension
lieten inschrijven. De pensionhouder
waarschuwde de politie, die hen
's avonds in een café inrekende. Van
het geld was toen nog ruim zeventien
duizend gulden over.
Het meisje heeft verklaard, dat ze
niet veel profijt van het geld heeft
gehad. H. gaf haar alleen wat zakgeld
en een paar geschenken. Zij had al
gauw het gevoel voor H. een blok aan
het been te zijn.
Eigen nieuwsdienst
PARAMARIBO'DEN HAAG De
minister van opbouw van Suriname, dr.
ir. F. Essed, en de fractieleider van de
Nationale Partij Suriname, de heer J.
Pengel, zullen dinsdag naar Neder
land vertrekken voor de komende ronde
tafelconferentie. De overige deelnemers
aan de r.t.c. zullen in de eerste helft
van mei komen, aldus een bericht uit
Paramaribo.
Onze Haagse redactie tekent hierbij
aan dat het nog geen uitgemaakte zaak
is dat de r.t.c. in Nederland zal wor
den gehouden. Minister Korthals heeft
vorige week juist verklaard da't de
Antillen en Nederland aan Paramaribo
of Willemstad denken als plaats van
samenkomst.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. De regering is niet
optimistisch over de kansen op landings
rechten voor de K.L.M. op de Ameri
kaanse westkust, aldus deelde minister
Luns gisteren mee na zijn terugkeer uit
Amerika.
De opinie van de regering is gegrond
op het verzoek van Amerikaanse zijde om
statistieken over het Amerikaanse passa
giersvervoer van de K.L.M. over te leg
gen. Hieruit zou immers kunnen voort
vloeien dat Nederland in ruil voor lan
dingsrechten op de Westkust genoegen
zou moeten nemen met minder landingen
in andere luchtvaart-centra.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
Half tot zwaar
bewolkt met plaat
selijk enige regen,
voornamelijk in het
zuiden en westen
van het land. Mati
ge tot vrij krachti
ge wind uit ooste
lijke richtingen.
Iets lagere middag-
temperaturen dan
gisteren.
MIESJE: Ik houd
een regenjas hij
de hand!
27 april: zon op
5.19: zon onder 19.57;
maan op 16.08, maan
onder 4.19.
