A'
De Gaulle stelt reis door
Oost-Frankrijk uit
VOOR WALCHEREN KOMT UIT HET WESTEN
EEN NIEUWE BRUISENDE VLOED"
Boerenzoon
Meulenbelt
geeft vast
lessen in
waterskiën
MèNMÊ
Een reportage uit het Zeeuwse eilandenrijk
dat afscheid heeft genomen van de zee en
zich afvraagt of het er beter of slechter
van gaat worden.
Diefstallen door
Duitse kelners
Omgekomen door
kolendamp
Gissingen naar diepere oorzaak
Verliespunt
P
Nieuwe glans
DE,
Sterk genoeg
Zeeuwse muur
Commies-griffier Tweede
Kamer gepromoveerd
liPr
DE BUNGALOWS SCHIETEN
MET GROTE SNELHEID UIT
NOORDBEVELANDS GROND
Nieuwe schacht voor
staatsmijn Emma
1
lis
Zai.e^ug uprü JLVOi ZfcEUwSOi UA^BLAÜ Bag. 0
Van onze
verslaggever
LS DE VLOED OPKOMT in de Zeeuwse
gaten, vindt hij sinds kort nieuwe
obstakels op zijn weg. In het Veerse
gat loopt het water borrelend naar
binnen met een vaart van achttien tot twintig
meter per seconde. Het stuift in lange schuini-
banen onder de caissons door, die daar uit de
beide wallen groeien als koele
en onwrikbare wachters tegen
het blonde duin. Een boerin
uit Aagtekerk, die met haar
man is komen kijken schudt
het hoofd over zoveel geweld
en zoveel menselijk vernuft.
De grijperkraan van Thomsen
smakt tonnen mijnsteen in de
vrachtauto's, die de caissons
volplempen, tot ze zich veilig
en zwaar zetten op het zand
van de zeebodem.
Voor Walcheren komt straks
ook een vloed op. Niet met twin
tig meter per seconde, maar met
het geweld van het Nederlandse
Westen, dat eindelijk Zeeland
weer onder zijn bereik krijgt.
De ene Delta-dijk na de andere
zal groeien in het tegenstribbe
lende water.
Walcheren komt vlakbij de rand
stad Holland te liggen.*
Boven het grijze stadhuis van Mid
delburg zet een hoge straaljager al
vast een lang uitroepteken tegen de
blauwe lucht.
Er zijn vele nieuwe winkelpuien
rondom de Markt verrezen.
De boerin zegt tegen haar man:
Het is goed zo, laten ze dat water
maar temmen.'
.,Dus een terugkeer van de Gou
den Eeuw?"
De heer Wagenfeld lachte voorzich
tig, als bevroedde hij een strikvraag:
„Wat Zeeland vroeger bijdroeg was
poëtisch, wat het nu aan de Neder
landse gemeenschap zal geven zal
prozaïsch zijn: keiharde zakelijkheid."
TN Miniatuur-Walcheren stond
hij, de heer Wagenfeld,
als een onwezenlijk grote kolos
tussen de kerktorentjes en spoorweg
emplacementen, die tot aan zijn lmie
reikten. Hij geloofde nog in een nieu
we toekomst voor Walcheren, een
toekomst, die met verlies gepaard zal
gaan, maar die een oude roem van
Zeeland tot nieuwe glans zal bren
gen.
„Zeeland heeft ééns in de geschie
denis van Nederland een doorslag
gevende rol gespeeld. Holland-en-Zee-
land was in de Gouden Eeuw van
Nederland één begrip, vervuld van
ondernemingsgeest en vastberaden
heid. Toen is er iets wonderlijks ge
beurd. Het verkeer over land werd
sneller en sneller, en het verkeer
over water kon deze wedloop niet bij
houden. Zeeland werd door'dit ver
schil in snelheid geïsoleerd en bin
nen een eeuw was het voor de ge
jaagde bewoners van de Hollanden
geworden tot een soort reser
vaat, een eilandengebied. waar men
met ietwat neerbuigende vriendelijk
heid over sprak. Nu komt er de dijk
langs de kust, over enkele jaren zal
Zeeland een gesloten gemeenschap
met Holland gaan vormen, zoals in
de gouden tijd van weleer".
Half jaar voor jongelui
AMSTERDAM (ANP). „Heel
veel Duitse jongelui komen hier
met vakantie en bezorgen op som
mige plaatsen heel wat overlast.
Voor dergelijke excessen moet een
behoorlijke straf worden gegeven."
Dit zei gisteren de Amsterdamse po
litierechter, mr. B. van der Waerden,
die twee kelners uit Keulen, die tij
dens hun paasvakantie tn ons land en
kele diefstallen en een inbraak had
den gepleegd, tot een half jaar gevan
genisstraf met aftrek veroordeelde.
De officier van justitie had dezelfde
straffen geëist
De beide kelners, dertig en twintig
jaar oud, die in Duitsland al waren
veroordeeld wegens autodiefstallen,
hadden onderweg van Egmond aan
zee naar Amsterdam een aanrijding
gekregen. De rode sportauto van de
oudste kelner had daardoor ruim hon
derd gulden schade opgelopen. Boven
dien moesten de twee Duitsers door
dit ongeluk vier dagen lager in Neder
land blijven, zodat zij in geldelijke
moeilijkheden kwamen.
Die moeilijkheden probeerden zij op
te lossen door diefstallen uit cafés en
een inbraak in een Amsterdamse win
kel.
DEN HAAG (ANP) Door kolen
dampvergiftiging is de 63-jarige me
vrouw L. Akkersdijk-Hauet in haar
woning in Den Haag om het leven
gekomen.
Toen haar twee kostgangers donder
dagavond thuiskwamen, hoorden zij
haar luid snurken. Aanvankelijk dach
ten zij dat mevrouw Akkersdijk haar
middagdutje wat lang had voortgezet,
maar toen zij om half negen nog geen
gehoor kregen, waarschuwden zij de po
litie. Die vond de vrouw dood op bed
liggen.
De kachel, waarvan de pijp door roet
was verstopt, was afgesloten nadat zij
vol kolen was gegooid.
De 78-jarige mejuffrouw T. Boersma
uit Soest is gisteren in haar woonplaats
bij het oversteken onder een vrachtauto
gekomen en verongelukt.
DE nuchterheid van zijn uitspraak
maakte hem even stil. Hij
zocht naar een verdediging van zijn
eigen gevoel, dat nog geen volledige
vrede had gevonden met het beeld
van de toekomst.
..Ach, wij Zeeuwen, Wij zijn feite
lijk van ons isolement gaan houden.
Wij wisten ons hier op ons-zelf en
wij vonden het heerlijk. Wij leefden
nog in een echt eigen land. Maar de
charme van het isolement zal ver
dwijnen; dit is een verliespunt, dat
wij graag bijdragen in de naamloze
vennootschap van de vernieuwing en
de toekomst".
Het zijn echter niet alleen de so
ciale en economische omwenteling,
die Zeeland wacht, als de dammen
van het land een verlengstuk van
Randstad Holland zullen hebben ge
maakt.
Cultureel neemt Zeeland en spe
ciaal Walcheren een zeer bijzondere
plaats in. Op Walcheren vindt men
kleine groepjes kunstenaars, die nog
niet in de eerste plaats reclamechefs
voor zichzelf kunnen zijn, maar
die de kunst bedrijven, omdat zij de
kunst beminnen, ongeacht de bekend
heid, die zij er mee kunnen verwer
ven.
De heer Bulthuis, leraar tekenen
aan de rijks H.B.S. in Middelburg,
had al over de positie van deze ty
pisch Walcheriaanse cultuur in het
toekomstige Zeeland gesproken.
„Nu is het nog zo", had hij gezegd,
„dat de jeugd tien maanden per jaar
trouw is aan de cultuur van Walche
ren. De twee andere maanden zijn
de jongeren op vakantie of zijn de
vakantiegangers uit het Noorden hier."
Zal deze typische cultuur-gemeen
schap niet overspoeld worden door
een vrij genivelleerde gemeenschap
uit Randstad Holland, die binnen niet
al te lange tijd Zeeland zal binnen
stromen?
Zal de liefde voor individuele kunst,
die op Walcheren nog zo veel wordt
gevonden, bestand zijn tegen jukebox
en, draagbare radiootjes, bromfiet-
sen-langs-de-stoeprand en leren ves
ten?
Of zullen de betrekkelijk kleine
groepjes 'in de vloedgolf van indus
trialisatie, flatgebouwen en massa-
vermaak verdwijnen?
heer Wagenfeld was
niet pessimistisch: De
groepjes, die de cultuur op Walche
ren een patroon geven, zijn door hun
isolement sterk geworden, zoals in
Amerika de negercultuur door de
verdrukking krachtig werd. Daarom
geloof ik, dat Walcheren cultureel be
vruchtend zal kunnen werken op de
grote groep, die straks naar onze
eilanden zal komen. De Walcherse ge
meenschap is klein genoeg om een
hechte gemeenschap te vormen en
groot genoeg om nieuwe groepen er
op te enten".
De heer Wagenfeld kwam met be-,
wijzen: „Waarom is Vlissingen on
danks alle import een rasechte
Vlissinger is bijna niet meer te vin
den toch een echte Zeeuwse stad
gebleven?"
Hij gaf zichzelf antwoord: „Niet-
Zeeuwen, die naar ons eiland komen,
voelen, dat ze in een bestaande ge
meenschap komen. Meestal hebben
ze daarvoor het respect, dat ieder
een voelt, die het huis van een vreem
de binnenkomt. Ze krijgen na ver
loop van tijd begrip voor onze le
venssfeer en allengs nemen ze deze
over".
We waren aan een tafeltje gaan
zitten, onder de lichte Zeeuwse lucht
en de warme zon, die voor heel Ne
derland scheen. Tegenover de heer
Wagenfeld zat de heer De Graaff,
een geboren Rotterdammer, die mee
helpt aan de organisatie van Minia
tuur-Walcheren, De heer De Graaff
glimlachte, een beetje cynisch. Hij
geloofde er niet in. Hij kende, mis
schien beter dan de heer Wagenfeld,
de kracht van jachtende mensen, die
bijna doelloos worden gedreven naar
vreugdeloze vermaken. Hij kende
wellicht beter de grote groep men
sen. die straks naar Zeeland zal uit
stromen en die nooit heeft geleerd
ee:i andere dan hun eigen levenshou
ding als aanvaardbaar te beschou
wen.
JIJ gelooft er niet in, he?"
vroeg de heer Wagenfeld
;f een vleugje verwijt
bleef weer even
peinzen en besloot toen als mens, die
de betrekkelijkheid van alle dingen
heeft leren aanvaarden: „Het zal wel
donquichotterie van me zijh, maar
ik heb zoveel vertrouwen in de
Zeeuwse muur, dat ik niet bevreesd
ben of we zullen de stoomwals van
de nivellering kunnen tegenhouden"
De toekomst zal uitmaken wat de
winst, wat het verlies wordt. Middel
burg. Veere, ze liiken onaantastbaar
onder het hoge Zeeuwse licht, dat
overal zijn weerkaatsing vindt in het
water rondom. Ze zullen hun atmos
feer niet gauw verliezen. De men
sen van Middelburg, van het hele
eiland zijn er wél eens bang voor.
Industrie geeft import van nieuwe
mensen, nieuwe levensgewoonten ook.
In Biggekerke wordt bij een begrafe
nis nog een twijg gestoken in de
deur van de buren van de overlede
ne als klem teken van gezamenlij
ke rouw. Stel eens. dat er een to
renflat gebouwd "wordt....
hem mef een
in zijn stem. Hij
-M- De heer Slotema, de man, die als
aannemer vele bungalows op
Noord-Beveland bouwt.
Van een onzer verslaggevers
NOORD-BEVELAND. Ferdi
Meulenbelt, boerenzoon uit Kats,
is in afwachting van de grote
dingen die komen gaan, maar
vast begonnen met het geven
van lessen in waterskiën op het
toekomstige Veersemeer.
Helemaal op de andere punt van het
eiland, in het noordwesten waar de
dam van Walcheren zijn aansluiting
op Noord-Beveland vindt, verrijst „De
Banjaard", een ander voorteken van
de komende toeristenstroom. Het is
een ideaal dorp van louter nieuwe
bungalows, met aan de voet van de
duinen het al even nieuwe hotel Kam
perduin, en een juweel van een win
kel die drie Kamperlandse bakker?"
voor hun rekening hebben genomen.
De dam door de Zandkreek verloste
het eiland uit zijn isolement, die door
het Veersegat zal veiligheid geven en
samen zullen zij de toeristen brengen.
Daarom gonst Noord-Beveland van de
voorbereidingen en het enthousiasme.
Het is alleen een jaar te laat...
MOEILIJKHEDEN
Staande op de dam door het Veerse
gat zegt V.V.-voorzitter G. P. Leen-
dertse: ,,Hij is nu wel in mei klaar,
maar deze zomer mag er nog geen
mens over. Daarom verwacht ik de
komende maanden grote moeilijkhe
den met het verkeer. Noord-Beveiand
is iets nieuws voor de meeste toeris
ten. Zij zullen van de zomer in drom
men hierheen komen."
„Iedereen die via de Zandkreekdam
het eiland op rijdt, moet er op dezelf
de manier weer af, maar onze wegen
zijn smal en kronkelend en de nieuwe
bestaan alleen nog maar op papier....
Omdat er ook geen rijwielpaden zijn,
vrees ik dat de fietsen de snelheid
van de auto's zullen bepalen."
„Nóg een naar ding. Er komt een
stroom aanvragen om logies binnen.
Van onze correspondent
PARIJS. President de Gaulle
heeft zijn reis door het oosten van
Frankrijk, die hij van 3 tot en met
6 mei zou maken, uitgesteld tot in
de maand juni. Als reden hier
voor is opgegeven, dat zijn ver
plichtingen hem beletten de reis op
de bepaalde data te maken.
Het uitstel heeft verrassing gewekt,
daar het de eerste maal is dat de
Gaulle een reis uitstelt. Drie redenen
worden hiervoor opgegeven:
1) Tijdens zijn reis zou de Gaulle
er n'let aan kunnen ontkomen om
nieuwe verklaringen over de Algerijn
se kwestie af te leggen. Na de rede
voering die hij tijdens zijn reis door
het Zuidwesten van Frankrijk heeft
gehouden, hebben er zich geen nieu
we gezichtspunten geopenbaard. Hij
voelt er weinig voor om tijdens deze
reis In herhalingen te vervallen.
2) De Gaulle wil de mogelijkheid
niet uitsluiten, dat de voorlopige Al
gerijnse regering binnen afzienbare
tijd tot het besluit komt dat de con
ferentie van Evian kan beginnen. Om
dat hiervoor reeds in Tunesische krin
gen de datum van 3 of 4 mei is ge
noemd. wil de Gaulle in ieder geval
in Parijs zijn, op het ogenblik dat
zijn delegatit naar Evian vertrekt.
3) In het geval dat de conferentie
omstreeks 4 mei zou beginnen, zou
hij de opening af op de hoogte willen
blijven om wanneer er zich moeilijk
heden voordoen zelf de Franse dele
gatie instructies te kunnen geven.
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM. De eerste-commies-
griffier van de Tweede Kamer, mr. A.
C. de Ruiter, is gisteren aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam gepromo
veerd tot doctor in de rechtsgeleerd
heid op het proefschrift „De grenzen
van de overheidstaak in de anti-revolu
tionaire staatsleer". Daarin verwerpt
dr. De Ruiter de opvatting dat er be
paalde terreinen zijn waarop overheids
bemoeiing a priori ontoelaatbaar is.
De plechtigheid werd o.m. bijgewoond
door minister mr. J. van Aartsen, de
voorzitter van de Tweede Kamer. dr.
L. G. Kortenhorst; de griffier mr. A.
F. Schepel en leden van diverse frac
ties.
Twee identieke torens, ja, zelfs tweemaal dezelfde toren.Dat kan men zien als men met de heer Wagenfeld praat op
zijn Miniatuur Walcheren. Voorop staat de namaak- en daarachter de echte toren van Middelburg.
We hebben alles bij elkaar zes hotels,
wat bungalows en pensions van parti
culieren. De grootste vraag is echter
naar zomerhuisjes, en juist voor de
man met de wat smallere beurs heb-,
ben we te weinig accommodatie. We
hadden wel een plan voor houten zo
merhuisjes, maar dat mag niet aoor-
gaan, zolang niet definitief vaststaat
waar de dam door de Oosterscheide
op Noord-Beveland zal uitkomen. Me.i
schijnt hem nu meer naar zee te wil
len leggen, dicht bij „De Banjaard"
en juist daar lag ons uitbreidingsplan."
Zo is het moeilijk plannen maken,
maar burgemeester A. A. Schuit van
Kortgene heeft de vergunning voor
zijn jachthaven met alles wat erbij
hoort binnen. „Volgend voorjaar",
v"rte!t hij enthousiast, „moet alles
klaar zijn: ligplaats voor vierhonderd
schepen; dicht erbij maar een meter
boven de waterspiegel) zestig bunga
lows en daarachter, weer drie meter
hoger, nog eens 25 plus een groot ho
tel."
„Het moet daar heerlijk zijn, bur
gemeester. Veel animo?"
„Nu al een goede veertig van par
ticulieren en een veelvoud daarvan uit
de aannemerswereld. Wat wilt u? Heel
Noord-Beveland wordt een lustoord.
Op het meer een ideale gelegenheid
voor watersport; op het eiland de
aantrekkingskracht van de dammen,
de vloot van Veere nu in Colijnspiaat,
onze duinen en stranden."
„Moet u eens op de kaart kijken.
Mocht over vijf jaar, gelijk met de
brug over het Haringvliet, de brug
over de Oosterscheide klaar zijn, dan
zitten wij per auto in één uur op de
Coolsingel, maar omgekeerd zit het
westen dan ook in een wip bij ons op
schoot. Sinds de Zandkreekdam
klaar is crossen de auto's zondags al
door onze nauwe
straten."
„Als ook de
tweede dam klaar
is krijgen we na
tuurlijk veel door
trekkend toerisme.
Even voorbij Goes
rechtsaf over de
nieuwe weg Noord-
Beveland op, alles
hier bekijken en aan de andere kant
naar Walcheren er weer af."
SNEEUWBAL
Zo is het. en goedbeschouwd bent u
er nu ook al veel vlugger dan u denkt.
In vijf kwartier per sneltrein van Rot
terdam C.S. naar Goes, en nog eens
drie kwartier later zet de snelbus u
van de zomer af aan de voet van de
Kamperlandse duinen.
Daar werkt het toerisme in „De
Banjaard" nu al als een sneeuwbal.
Het vorige jaar verrezen er 45 bunga
lows, nu bouwen twaalf aannemers
er samen nog een kleine honderd bij.
De heer R. Slotema uit Wissekerke zet
er de meeste neer; 22.
Hij zegt; „Wij Noord-Bevelanders
hadden dit vijf jaar geleden nooit kun
nen dromen, maar burgemeester Van
Halst heeft het goed gezien. Nauwe
lijks waren wij vorig jaar begonnen,
of de aanvragen kwamen al binnen,
veel meer dan we hadden gedacht.
Vandaar deze tweede, veel grotere
portie."
Hoe korter
Ü- Een symbolische situatie op het uiterste puntje van Beveland.
het rijtje caissons in de verte wordt, hoe dichter de dam nadert, hoe meer
bungalows er verrijzen in het park de Banjaard, dat als een stadje in aanbouw is.
Knoeien met de grondprijzen? Kan
niet, want alle perceeltjes zijn voor
dertig jaar in erfpacht uitgegeven.
Eerst aan particulieren die wilden la
ten bouwen, zoals de vader van Sjouk-
je Dijkstra bijvoorbeeld. Van alle bun
galows zijn er zeker al vijftien aan
Duitsers verkocht, en verder veel aan
mensen uit oost- en zuid-Nederland.
Er zit nogal wat variatie in, maar de
prijzen liggen toch tussen de twaalf-
en vijf en twintigduizend gulden.
Dan gaat de bal aan het rollen.
Eerst door de bezitters die hun bun
galow vóór en na hun eigen vakantie
best willen verhuren, maar dat moei
lijk op een afstand kunnen doen.
Daar zijn bemiddelaars voor nodig,
zoals oud-hotelhouder C. Bakker uit
Ginneken. Hij deed zijn hotel van de
hand, kocht acht bungalows voor de
verhuur, en verder regelt hij vele za
ken. onder andere het toezicht en het
onderhoud.
WINST
Vrouwen uit Kamperland houden de
bungalows schoon, mannen zorgen
voor de tuinen. Zo pikt menigeen een
toeristisch graantje mee. Dat doen de
eigenaren van de bungalows ook trou
wens, want in het hoogseizoen bren
gen de huizen al gauw een 250 per
week op. Een deel van de midden
stand heeft dan zijn winst al gehad
aan de inrichting en meubilering, en
weer anderen hebben er beste klan
ten bij gekregen voor levensmidde
len.
Aannemer Slotema zou zeggen:
Noord-Beveland gaat van de kaart."
Hij bedoelt: Het is gedaan met de rust
hier. Er komen drukte, vertier en een
niet onaanzienlijke hoeveelheid geld
voor in de plaats. „De Banjaard" is
nog maar een begin.
Kortgene gaat nu grootscheeps aan
het bouwen. Recht tegenover Veere
komen langs de zuid-westkust van
Noord-Beveland ook een jachthaven
(voor de kleine watersport), een 250
bungalows, met uitzicht op het meer,
zeventig hectaren bos en een par
keerplaats voor een paar duizend
auto's.
Sommige landbouwers hebben al
bootjes gekocht voor eigen plezier.
Anderen vinden het „een aantrekkelij
ke gedachte", geld te steken in on
dernemingen di<5 zich met watersport
gaan bezig houden.
Aanpassingsmoeilijkheden van de
kant van de bevolking? Het zal best
meevallen, daar op dat Noord-Beve
land, dat geen eiland meer is. Zei
niet iemand tegen me: Vroeger liep
je bij de veerboot nogal in de gaten,
als je er zondags eens af wilde. Nu
met die dammen lang niet meer zo.
-ft Dit is het kruispunt op Noord-Beveland, waar straks, als de dam naar
Walcheren er is, al het toeristisch verkeer zich door moet wringen. Vlak by
Kamperland is het te vinden. Noord-Beveland bouwt hard aan de toekomst,
maar er moet nog veel gebeuren, zoveel, dat die twee fietsers niet meer dat
kruispunt kunnen vftllen.
HEERLEN. Door te Schinnen een
nieuwe mijnschacht in gebruik te ne
men neeft de staatsmijn Emma dc
werktijd van vijfhonderd mijnwerker-
uit Scninnen en omgeving met een uur
kunnen verlengen. Tot nu toe moesten
deze mijnwerkers een omweg van der
tien kilometer maken om hun werkpun
ten te bereiken in het „zadel van Puth"
Daardoor was hun werktijd terugge
bracht tot vijf en half uur per dag
Per dag produceren de mijnwerkers
die door de nieuwe schacht (voorlopig
geboord tot een diepte van zevenhon?
derd meter) naar beneden gaan twaalf
honderd ton steenkool. In de nabije toe
komst wordt dit vijftien honderd ton of
wel vijftien procent van de netto pro-
duktie van de mijn.
Zeeland nadert
i
WM
'V
$7
