Passagiers juichten opgelucht I Alle 44
EINDELIJK AAN WAL, "ei
landers
Bemanning verlaat het schip,
dat Galvao nog wil behouden
IS! a
DEMARQUET VLIEGT ZIJN
ARRESTATIE TEGEMOET
28 AUTO's
BOTSTEN OP
RIJKSWEG 13
Laatste uren aan boord moeilijk
Maas vormt geen
dreiging meer
Kruideniers gaan
gepasteuriseerde
melk verkopen
Ambassade met
keien bekogeld
LAATSTE NIEUWS
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Onderhandelen
Mevrouw was naar
feest van politie
Huilend
Onder de indruk
Van onze speciale
verslaggever
Wuivend
Directeur: JACQ DE SMIT; Chefred.: G. J. BREUKEB
Hoofdkantoor: Goes, L Vorststraat 90. Postbus 4, Giro
116666, telefoon Directie en administratie 01100-
6901 Redactie: 01100-6901 en 5366
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180*2009.
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post
bus 26. Vlissingen, Nieuwendjjk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzen. N.euwstraat 38, tel. 01150-3189;
Zierikzee, Havenpark 24 tel 01110-2991.
Zeeuwsen Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs f 0,56 per week, 7,per kwartaal'
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,—%
ïfie jaargang No. 4772 Vrijdag 3 februari 1961
zijn van
boord
RADIOGRAFISCH OVERGEBRACHTE FOTO'S
Toen de eerste sleepboot langszij kwam, hieven de passagiers, die zich aan de railing verdrongen, een juichkreet aan. Onmiddellijk
daarna verdwenen zij weer naar beneden om hun bagage te halen. Zij wisten toen nog niet dat de ontscheping een eindeloze historie
zou worden.
Behoedzaam worden kinderen
de smalle staatsietrap afgeholpen
naar de sleepboot die de passagiers
van de Santa Maria naar de kade
zal brengen.
„proclamatie van de Portugese revolu
tionaire beweging". In die proclamatie
zette hij uiteen met welk doel hij het
passagiersschip had gekaapt.
„Wij wilden de aandacht vestigen
op het drama in PortugalWij zijn
in oorlog met de Portugese dictatuur."
Daarna gaf hij zijn visie op de wijze
waarop het land van de dictatuur moet
worden verlost, zodat er een nieuwe
orde kan worden gevestigd.
De Santa Maria ligt nu zo, dat zij
zonder veel moeite en m zeer weinig
tijd de haven van Recife kan verlaten.
Of de Braziliaanse regering haar on
gemoeid zal laten uitvaren was nog
altijd niet bekend. Gisteravond duur
den de onderhandelingen tussen Galvao
en de Braziliaanse autoriteiten nog
steeds voort.
De Braziliaanse wet staat de gezag
voerder van een schip dat aan de
ketting is gelegd toe, daartegen in be
roep te gaan. De termijn waarin dat
beroep moet worden aangetekend is
tien dagen. In die tijd zou Galvao dus
olie kunnen bunkeren, zijn turbine
laten repareren en vers drinkwater in
nemen.
Zou zijn beroep succes hebben, dan
zou hij dus na tien dagen kunnen uit
varen, maar buitengaats liggen nu twee
oorlogsschepen op de loer en over
tien dagen kunnen het er vijf zijn.
Ontsnapping is dan helemaal niet meer
mogelijk.
Zou hij nu meteen na de ontscheping
van zijn onvrijwillige gasten zee kiezen,
dan ziet het er trouwens weinig beter
voor hem uit omdat hij maar zeer
weinig brandstof meer heeft, niet vol
doende water en een te kleine beman
ning. In elk geval zal hij met zijn
brandstofvoorraad de Spaanse kruiser
en de Portugese torpedobootjager niet
kunnen ontlopen.
Hij weet dat alles zeer goed en het
is dan ook niet verwonderlijk dat hij
gisteren het dreigement heeft laten
horen dat hij de Santa Maria desnoods
buiten de territoriale wateren tot zinken
zal brengen wanneer hem geen andere
weg meer openstaat.
Van onze correspondent
PARIJS Demarqet, een van
de beschuldigden in het proces van
de barricaden, die met Lagaillarde
naar Spanje was gevlucht, zal van
daag naar Frankrijk terugkeren. Hij
neemt het gewone lijnvliegtuig van
Madrid naar Parijs en zal om kwart
over elf vanochtend op het vliegveld
Orly bij Parijs landen.
Ongetwijfeld zal hij onmiddellijk
daarna in arrest worden gesteld en
evenals zijn mede-beklaagde, Ferral,
die met hem gevlucht was doch later
werd gearresteerd, vastgehouden wor
den tot het einde van het proces.
Demarquet die lange tijd op Mallor-
ca heeft doorgebracht en niet, zoals La-
Van onze correspondent
HENGELO Bij de beschermvrouwe
van de Hengelose politievereniging is
woensdagavond ingebroken terwijl zij
naar een feest van de politie was.
Toen zij tegen middernacht met haar
man thuiskwam stond de achterdeur
van hun villa open. Alle kasten en la
den waren overhoop gehaald en kost
bare antieke sieraden en eeuwenoude
horloges waren verdwenen. Van een
halssnoer was alleen het gouden slot
meegenomen.
AMSTERDAM De Amsterdamse
rechtbank heeft gisteren de 31-jarige P,
de J., een amateur-fotograaf die bestel
ler-chauffeur bij de posterijen is geweest,
conform de eis veroordeeld wegens ver
duistering van vijf postpakketten moet ca
mera's en toebehoren.
De J. kreeg een jaar gevangenisstraf
met aftrek, waarvan drie maanden voor
waardelijk. en toezicht van d°
ring gedurende de drie jaar proeftijd. I
gaillarde en de zijnen steeds in Madrid
is gebleven, heeft verklaard dat zijn
besluit om naar Parijs terug te keren,
niet. op politieke maar op juridische
gronden berust.
Uit deze terugkeer kan men welhaast
de conclusie trekken, dat het plan om
een Frans-Algerijnse regering in lïet
buitenland op te richten althans voor
lopig van de baan is, ondanks het feit
dat Poujade en generaal Salan eergis
teren nog een langdurig onderhoud te
Madrid hebben gehad.
Van onze correspondent
DELFT Een lange rij van 28 ge
kneusde automobielen stond gisteravond
onder Delft op de rijksweg 13 tussen
Den Haag en Rotterdam. Een onverwacht
afremmende bestuurder van een per
sonenauto was aan het glijden gegaan
en in een oogwenk was er een geweldig
spektakel aan de gang. De ene na de
andere auto botste. Het werd een ketting
van twee kilometer.
Zes wagens waren dermate gehavend,
dat zij moesten worden weggesleept, de
rest kon op eigen kracht verder. De 47-
jarige Amsterdamse koopman A. van der
W. was de enige die verwondingen op
liep. Maar met een verband, in het
ziekenhuis in Delft gelegd, kon ook hij
naar huis.
De Sam Houston, de 23ste Amerikaanse
onderzeeboot die door kernenergie wordt
voortgedreven, is te N-nvo-wtnews te wa
ter gelaten He"? i J '-„wa_
pend met rak' ?n i .ui ytHolaris
De Santa Maria is gis
teravond volgens radio-
Lissabon bezet door Bra
ziliaanse mariniers. Gal
vao was aan de wal met
de meeste van zijn kame
raden. De Braziliaanse
regering hoopt dat Galvao
het schip vandaag offi
cieel aan haar wil over
dragen.
MAASTRICHT (ANP, AP) D«
inwoners van de Maasdorpen Borg
haren, Bunde en Itteren zien da
toekomst wat minder zorglijk in,
nu het water van de Maas gestaag
uit de straten wegvloeit. De verbin
dingen tussen Borgharen en Bunde
en die tussen Bunde en Itteren
mogen dan nog gestremd zijn, d«
meeste woningen in de getroffen
dorpen zijn weer bereikbaar.
Bij de stuw van Borgharen stond het
water gisteren 45, 47 meter boven
N.A.P. In vergelijking met de hoogste
stana1, die woensdagmorgen werd be
reikt, betekende dit een val van 42 cen
timeter. Ook vandaag zal het water
blnven zakken.
De stuwen in de rivier zijn nog over
al gestreken: de veerdienst over de
Maas bij Wessem is voorshands nog ge
stremd. Ondanks sneeuw en regen in
België is ook daar het water geleide
lijk gaan zakken.
Noordelijker in Limburg wordt in
de loop vair de morgen de hoogste
stand van de rivier verwacht. De oude
kern van het dorp Bergen is sedert
gistermiddag een eiland geworden en
d'e weg tussen het dorp en de rijksweg
Venlo—Nijmegen staat onder water.
De buurtschappen Aijen en Well zijn
geïsoleerd.
In Venlo zijn losplaatsen en in de lager
gelegen stadsdelen kelders volgelopen
Het water staat zo hoog, dat hoogliggen
de schepen niet onder de spoorbrug door
kunnen. Een flink aantal schepen is voor
de brug voor anker gegaan. In het dorp
Geysteren wilde men het water voor zijn
door het aanleggen van een nooddijkje,
maar het water was vlugger, Varkens en
kippen werden geëvacueerd.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur;
Veranderlijke be
wolking met hier
en daar een bui.
Meest matige
noordwestelijke
wind. Weinig ver
andering in tem
peratuur.
MIESJE: Zorgen
Rat zü niet aan
depressies ga»t
lijden.
4 febr.zon op 8.16, zon onder 17 33-
maan op 21.38, maan onder 9.44.
Eigen nieuwsdienst
RECIFE Zenuwachtig lachend of huilend
zijn gistermiddag de eerste passagiers van de
gekaapte Santa Maria aan wal gekomen in het
hete Recife. Het schip lag eindelijk voor anker
binnen de pieren van de haven, maar nog altijd
vele honderden meters uit de wal. Galvao wens
te onmiddellijk na het einde van de ontscheping
zee te kiezen om te voorkomen dat ,.zijn" Santa
Maria aan de ketting werd gelegd. Daar echter
bijna de gehele bemanning ook van boord wenst
te gaan, overwegen de Braziliaanse havenauto
riteiten het schip het uitvaren te beletten omdat
het zonder voldoende bemanning onzeewaardig
is. Bovendien kan er elk ogenblik beslag op het
schip worden gelegd op grond van een verzoek
van de reders en van de Portugese regering. Wat
het uitvaren bijzonder riskant maakt is dat de
Portugese torpedobootjager Lima en de Spaanse
kruiser Canarias vlak bujten de territoriale wa
teren kruisen en loeren op de Santa Maria. Ten
slotte is gebleken dat een van de turbines van
het meer dan twintigduizend ton metende schip
niet in orde is, dat er nog maar voor een paar
dagen brandstof aan boord is en dat de water
voorraad maar net voldoende is voor een of
twee etmalen.
volkslied klonk op het grote grijze
schip en de ontscheping kon beginnen.
Een pa ar bemanningsleden namen
geen risico en lieten zich aan touwen
neer om zwemmend de wal te bereiken.
Zij waren bang dat zij doo-r Galvao en
zijn zeventig revolutionairen gedwongen
zouden wonden om aan boord te blijven.
Een Braziliaanse sloep pikte hen op
en bracht hen naar de wal.
Daarna meerden de sleepboten langs
de romp van de Santa Maria. De eer
ste vrouwen en kinderen verlieten het
schip. De mees-ten huilden van aandoe
ning. Op de kade stonden rijen autobus
sen gereed om hen naar de Portugese
club te brengen, waar zij onderdak
krijgen tot zij per vliegtuig of per schip
naar hun bestemming kunnen worden
gebracht.
De rederij van de Santa Maria heeft
bekend laten maken dat zij zich nog
steeds verantwoordelijk gevoelt voor
de passagiers en ervoor zal zorgen dat
zij zo comfortabel mogelijk hun oor
spronkelijke reisdoel bereiken.
De meeste passagiers hadden weinig
lust om iets te vertellen. Er waren er
maar weinig die oprecht van het zee
rovers avontuur schenen te hebben ge
noten. De reis over de Atlantische
Oceaan hadden de meesten nog wel op
prijs gesteld, maar het dagenlange
wachten voor de kust had zelfs de op-
gewekste na-tu-ren niet bekoord. „De
enige afwisseling was de scheepsbios-
coop", zei een Amerikaan, „maar we
hadden alle films langzamerhand al
een paar keer gezien en bovendien was
er maar weinig variatie. Er waren
oorlogsfilms bij, van de invasie in 1944
en van landingen op eilanden in de
Stille Oceaan. Het werd op het laatst
ontzettend vervelend."
De meesten waren diep onder de in
druk van de maatregelen die de Ame
rikaanse marine had genomen om de
passagiers te beschermen. „Ik betaal
voortaan met plezier mijn belasting",
zei een Amerikaanse. „Ik weet nu dat
wij toch wel waar voor ons geld krij
gen."
Verscheidene passagiers zijn naar zie
kenhuizen gebracht omdat zij tekenen
van shock vertoonden. Het lange wach
ten. aan boord van het schip had hen
erg aangegrepen en de ontroering bij
de debarcatie was hun te veel ge
worden.
Leden van de bemanning, die al die
dagen hun best hadden gedaan om het
de passagiers toch nog zo aangenaam
mogelijk te maken, waren de eersten
die van boord wilden. Zij waren dooi
de revolutionairen met de dood be
dreigd als zij hun werk niet zouden
blijven doen en zij vreesden dat het
schip onmiddellijk na de ontscheping
zijn avontuurlijke reis opnieuw zou be
ginnen. Het had hen bijzonder gehin
derd dat Galvao's mannen geen uur
hun wapens hadden afgelegd. Ook op
de passagiers had dat een onaangename
indruk gemaakt.
Nog voor de eerste passagiers goed
en wel van boord waren gehaald door
de twee sleepboten, had Galvao een
sloep naar de wal gezonden met een
RECIFE Alle 44 Nederlaif
ders zijn veilig van de Santa
Maria in Recife ontscheept. Zij
zijn in goede welstand en hebben
geen directe klachten over de
behandeling door de rebellen
wel over het eten. Vannacht zon
het vliegtuig van de K.L.M., ge
charterd door de Shell, via de
Kaap Verdische Eilanden en Lis
sabon, waar de Portugezen van
boord gaan, naar Schiphol ver
trekken. Als het doorgaat, kan de
DC-6b vanavond tegen half tien
in Amsterdam zijn.
„Het was verschrikkelijk. We kre
gen weinig of geen water en het beetje
eten, dat men ons toeschoof, was af
schuwelijk". John (Johannes) Remme,
een steviger vijftiger, die het beste
deel van zijn leven op Aruba heeft
doorgebracht als employé van de
Shell en die als een van de eerste
Nederlanders voet aan wal zette, zegt
het verbeten. Zijn twintigjarige, don
kere dochter Mary knikt instemmend:
„Verschrikkelijk is het juiste woord":
Mevrouw Remme valt er tussen: „En
die vuistgevechten, dat voortdurende
onderlinge geknokik ben zo blij,
dat alles vooorbij is".
Water op rantsoen
Het zijn korte, verbrokkelde zinnen <*p
de kade van Recife, waar in de late
avond van deze wonderlijke donderdag
de eerste Nederlanders van de Santa
Maria komen opgepropt met honder
den lotgenoten op de sleepbootjes, die
af en aan blijven varen om de ontsche
ping zo snel mogelijk te doen verlopen.
Zie verder pag. S
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. Binnenkort zal in
alle Nederlandse kruidenierszaken ge
pasteuriseerde melk in flessen mogen
worden verkocht. De verkoop van ge
steriliseerde melk was al vrij voor de
kruideniers.
Onder de nieuwe regeling, die aan
vankelijk nogal wat verzet bij de melk-
«lijters heeft gewekt, vallen geen pro-
dukten als yoghurt e.d.
ROME (Reuter). Met brandspuiten
heeft de politie van Rome gisteren hon
derden studenten uit elkaar gedreven
die met stenen gooiden naar de Oos
tenrijkse ambassade.
De jongelui protesteerden op die ma
nier tegen de daden van terreur die
zich de laatste tijd in de noordelijke
Italiaanse provincie Alto Adige (Zuid-
Tirol) hebben voorgedaan. Oostenrijk
eist dat deze provincie, die na de eer
ste wereldoorlog aan Italië kwam,
I autonomie krijgt.
Twintig van de met stenen gooiende
studenten werden gearresteerd. Vijf
Romeinse politiemannen werden ge
wond. De Oostenrijkse ambassade is
niet beschadigd.
Eindelijk lag gistermiddag de Santa Maria werkelijk voor anker binnen de
beschutting van de havenpieren van Recife. Het bootje op de voorgrond is op
weg naar de Santa Maria. De Braziliaanse matrozen hebben tot taak, ervoor
te zorgen dat niemand in het water valt.
De passagiers hebben het de
laatste 48 uur bijzonder moeilijk
gehad. Het drinkwater was ge
rantsoeneerd en zoet water
mocht niet worden gebruikt om
mee te wassen. Erger nog was
dat ook de luchtverversingsin
stallatie het had begeven, zodat
aan boord dezelfde brandende
hitte heerste als op de stoffige
kaden van de haven van Recife.
Het was dan ook tot demonstra
ties gekomen aan boord van het
gekaapte schip, toen er een ogenblik
sprake van was dat Galvao had af
gezien van zijn plan om de passa
giers in Recife aan land te brengen.
Volgens de eerste verhalen van de
passagiers is er zelfs gevochten.
De laatste onderhandelingen hebben
twee etmalen geduurd. Zelfs toen Gal
vao had toegestemd in ontscheping bin
nen de pieren, wilde hij het schip nog
niet aan een kade laten meren. Hij
bleef erbij dat het zijn plicht was, zo
snel mogelijk weer zee te kiezen om
een^Afnkaanse haven te bereiken.
Aan ndets was te zien dat de Santa
Maria een gekaapt passagiersschip
was, toen het d'e haven tergend lang
zaam binnenstoomde. Zij was gepavoi-
seerd als gold het een plezierreis van
het soort waarvoor zij is ontworpen.
Een radio speelde luid en de passa
giers, hoewel doodmoe en ontevreden,
wuifden naar de Brazilianen.
Op enige afstand lagen de Ameri
kaanse en Braziliaanse torpedobootja-
gers gemeerd die 'het schip de laatste
dagen hadden beschermd' tegen de Por
tugese marine, die de hoop niet heeft
opgegeven, de Santa Maria te herove
ren op de revolutionairen.
Eindelijk ratelden de ankerkettingen
uit de roestige kluizen. Het Portugese
Onder de eersten die aan land konden gaan bevond zich de Portugees
Antonio Garcia Cabrera, die gewond werd bij het korte gevecht tijdens
de overname van het schip, dertien dagen geleden.