Rederij van Santa Maria vraagt hulp van Interpol Twee doden
I
Schrijver
moet boek
delen met
hypnotiseur
WACHTEN IS OP
INSTALLATIE
VAN QUADROS
Het go lid bleef
van Sjoukje
,NA CHT VOL VREES
KINDEREN IN ANTILLEN
LEREN VAN TULPEN
EN SPITSMUIZEN
bij kleine 10MMEi;
brandjes
BRUID ONTVLAMDE VOOR
ALTAAR EN WERD GEBLUST
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Mede-auteur
Na vier jaar
Drie jongens stalen
uit offerblokken
HAAST
STARTVERBOD VOOR AMERIKANEN
Servatius terug
naar Israël
Rapport: leer ze wat over eigen land!
Vluchten op Texel
en Ameland
VLIEGTUIG GEREED
VOOR NEDERLANDERS
Loonsverhoging voor
„gedestilleerd"
De BiltZacht
Wind houdt aan
Kans
op regen
VERWOERD KRIJGT
VELE HONDERDEN
KAARTEN UIT
NEDERLAND
NOZEMS GEEN
PROBLEEM
VEERTIG ROOMSOEZEN EN 'N KIST VOL FRITES...
Wat bezielt toch die anonieme
telefoonmaniakken? Hebt u het
artikel over hen gemist? Jammer!
Directeur: JACQ DE SMIT: Chefred.: G. J. BREUKEH
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90 Postbus 4, Giro
116666. telefoon Directie en administratie 011Q0-
6901 Redactie- 01100-6901 en 5366
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50. tel 01180-2009.
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604, Post
bus 26, Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzen. N.'euwstraut 38, tel. 01150-3189:
Zlerlkzee, Havenpark 24 tel. 01110-2991.
Zeeuwsch Dagblad
Losse nummers 13 cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartaal
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter»
7 cent per woord met een minimum van 1,—.
16e JAARGANG No. 4768
Maandag 30 januari 1961
KAPERS VOOR DE KUST VAN
Van onze correspondent
BONN. De schrijver van de roman
„Die verratene Armee", Heinrich
Gerlach, heeft voor de rechtbank
van Oldenburg toegegeven, dat dé
Münchense arts en hypnotiseur dr.
Karl Schmitz zijn geheugen heeft
opgefrist. De schrijver ging akkoord
met een vergelijk waarbij hij 9500
DM aan Schmitz betaalt uit de op-
BRAZILIË
Van onze correspondent
LONDEN Na twee etmalen langzaam in zuidwestelijke rich
ting te hebben gestoomd, af en toe zigzag varend om opsporing te
ontgaan, is de gekaapte Santa Maria gisteren voor de Braziliaanse
kust verschenen. Zij zal daar, even huiten de territoriale wateren,
brengst van zijn onder hypnose ge- blijven wachten tot er overeenstemming is bereikt over de ont
schreven succesrijke ïoman. scheping van de passagiers. Daarvoor zijn onderhandelingen nodig
GVchee^ghSgevangensechap:'dit boekSver met ll<" Braziliaanse regering en met de Amerikaanse marine. Die
de vernietigende Duitse nederlaag bij onderhandelingen konden gisteravond elk ogenblik beginnen.
Stialtrt.crvnrl Tri rlcVi u nc tran r\a cptfori. O o 00
Stalingrad. In de chaos van de gevan
genkampen verloor hij evenwel het ma
nuscript, dat uit vele beduimelde stuk
jes papier had bestaan. In Duitsland
teruggekeerd zag hij zonder deze kat
tebelletjes geen kans meer zijn roman
te reconstrueren. Hij herinnerde zich
natuurlijk wel de grote lijnen van zijn
boek, maar het lukte hem niet de vers
beleefde en spontaan beschreven ellen
de van Stalingrad op verantwoorde
wijze opnieuw tot een roman uit te
laten kristalliseren.
Ten einde raad wendde Gerlach zich tot
de Zuidduitse arts en hypnotiseur dr.
Karl Schmitz, die thans zeventig jaar
is.
Gerlach zette zich direct na enige bezoe
ken aan de hypnotiseur aan zijn schrijf
tafel en kon vrij vlot voor de tweede
maal zijn roman schrijven, waarmee
hij groot succes had, niet alleen in
Duitsland, maar ook in vele andere
landen.
Voor Schmitz was de kous echter met
het betalen van het honorarium voor
enkele bezoeken niet af! De arts bezat
een vel papier waarop Gerlach had ge
krabbeld 22 pet. van zijn honorarium
te zullen afdragen. Die 22 pet. be
schouwde Schmitz als mede-auteurs
recht; zijns inziens was Gerlach niet
langer alleen de schrijver van de ro
man.
Zier jaar lang heeft Gerlach zich tegen
deze eis hardnekkig verzet. Hij stelde
dat het best mogelijk was dat hij de
verklaring over de 22 pet. onder hyp
nose had geschreven. Voorts betoogde
Gerlach dat er toch geen sprake kon
zijn van een mede-auteurschap:
Schmitz had een medische prestatie
verricht, was daarvoor betaald en kon
geen enkel recht doen gelden op een
aandeel in een schrijvershonorarium.
De schrijver besloot tenslotte tot een
compromis: hij betaalt Schmitz thans
9500 DM en daarmee is de kous voor
beiden af.
Eigen nieuwsdienst
BERGEN OP ZOOM. Door de op
lettendheid van een koster heeft de re
cherche in Bergen op Zoom drie jon
gens kunnen arresteren, die ervan wor
den verdacht herhaaldelijk offerblokken
tè hebben leeggehaald. Eén van hen is
dertien jaar oud; de anderen zijn veer
tien.
De jongens gingen er met de fiets op
uit. Het staat al vast, dat zij op Tho-
len, in Roosendaal en in Breda offer
blokken hebben gelicht. In Bergen op
Zoom moesten twee kerken het ontgel
den. Ondanks hun leeftijd zijn de jon
gelui al goede bekenden van de politie,
Voor de Amerikaanse admiraal
Allen Smith is een zeer delicate taak
weggelegd. Hij moet zorgen dat de
onderhandelingen met Galvao tot
een goed einde worden gebracht.
Het grote passagiersschip, dat
een week geleden in handen viel
van de Portugese revolutionair
Galvao, vaart langzaam langs de
kust van Brazilië, ter hoogte van
de havenstad Recife. De Ameri
kaanse admiraal Allen Smith trof
gisteravond voorbereidingen om
besprekingen met Galvao te begin
nen over de ontscheping van de
zeshonderd passagiers. Hoe hij aan
boord moet komen van de Santa
Maria was niet duidelijk, want de
jager Wilson, die uit Porto Rico op
weg was naar de Braziliaanse kust,
was nog in geen velden of wegen
te bekennen.
Waarschijnlijk heeft admiraal Smith
meer haast dan de gewezen leger-
kapitein Galvao. Die heeft gistermid
dag namelijk van zijn hoogste chef, de
gewezen Portugese generaal Delgado,
die zichzelf beschouwt als hoofd van
een Portugese regering in ballingschap,
de raad gekregen om nog wat te
wachten. „Blijf in internationale wate
ren kruisen", zo luidde die raad, „tot
de nieuwe Braziliaanse president Qua-
dros is geïnstalleerd". Dat gebeurt
dinsdag.
Deze raad is gebaseerd op de veronderstelling dat Quadros de Santa
Maria met alle voorkomendheid zal ontvangen en de revolutionairen kalm
hun gang zal laten gaan. Hij zou zelfs hebben gezegd dat hij bereid is,
GaJvao alle garanties te geven die hij wenst en dat hij de Santa Maria
in geen geval aan Portugal zal teruggeven.
Hoe dat zij het is een feit dat uit alles blijkt dat Galvao rustig buiten
de Braziliaanse wateren wil afwachten wat de nieuwe president zal doen. De
oude, Kubitschek, heeft slechts laten weten dat hij de Santa Maria aan de
ketting zou laten leggen wanneer het schip een Braziliaanse haven zou binnen,
komen.
Er is de afgelopen twee dagen nogal wat geharrewar geweest tussen de
Amerikanen en de Brazilianen over de vliegtuigen van de Amerikaanse marine
die de Santa Maria moesten schaduwen. De Amerikaanse piloten namen het als
«evolg van de spanning niet meer zo nauw met de goede gebruiken, die o.a.
willen dat de Braziliaanse autoriteiten bij elke start een lijst krijgen met namen
en andere gegevens over de bemanning, het doel van de vlucht, enz.
Dat werd een paar maal achterwege gelaten, waarop de Brazi
liaanse regering aan alle vluchten een einde maakte door een
startverbod af te kondigen. Geen enkel Amerikaans militair vlieg
tuig mocht meer van een Braziliaans vliegveld af zoeken naar de
Santa Maria.
Na een etmaal van koortsachtig onderhandelen werd het verbod weer inge
trokken Dat was toen vaststond dat het schip de kust steeds meer naderde.
Het is mogelijk dat de onzekerheid van de Braziliaanse regering, die spreekt
uit het telkens veranderen van haar houding, ook iets te maken heeft met het
naderbij komen van de ambtsaanvaarding van de nieuwe president.
Van de zeshonderd passagiers is de laatste dagen weinig of niets meer
gehoord. De indruk is dan ook, dat de leefwijze aan boord van het gekaapte
schip heel wat soberder is geworden dan in de eerste week het geval was.
De spanning is groter en de romantiek is vergeten.
Zie vertier pag. 5
C JOUKJE DIJKSTRA verdedigde
♦O in het Westberlijnse sportpaleis
haar Europese titel kunstrijden
met succes. Zaterdag toonde zy
zich superieur aan de overige deel
neemsters, van wie de Oostenrijk
se Regine Heitzer haar nog het
meest kon henaderen.
Na afloop van het kampioen
schap werd het „gouden" meisje
uit Amstelveen, tijdens de prijs
uitreiking. stormachtig toegejuicht
door zevenduizend dicht op el
kaar gezeten Duitsers. Terwijl zy
op de hoogste trede van het ere
podium plaats nam, flitsten extra
lampen aan, begomien filmcame
ra's te snorren.
Naast Sjoukje Dijkstra kwamen
de tweede en derde prys winnares
te staan. Links Regine Heitzer, die
het zilver veroverde, en rechts de
Tsjechische jana Mrazkova, die
het brons ontving.
Voor verder nieuws zie pag. 9.
Van onze Amsterdamse redactie
AMSTERDAM Op zichzelf on
beduidende binnenbrandjes hebben
in het afgelopen weekeinde in Am
sterdam twee mensenlevens geëist.
In de Albert Cuypstraat is een 87-
jarige man gisternacht bij zijn
straalkacheltje in slaap gevallen, op
de grond gegleden en verbrand. In
een logement in de Reguliersdwars
straat is in dezelfde nacht een 58-
jarige emballeur op zijn zolderka
mertje gestikt in rook.
De tragedie op de derde verdie
ping in de Albert Cuypstraat is be-
gonnen, doordat een poot van de stoel,
waarop de bewoner zat te slapen,
vlam vatte door een dichtbij staand
straalkacheltje. De poot brak, en de
oude man, die vandaag in een verzor
gingstehuis zou worden opgenomen,
viel op de grond. In zijn val heeft hij
het kacheltje vermoedelijk omgewor
pen. Hij moet te zwak zijn geweest
om weer op te staan. Zijn kleren en
het vloerkleed van zijn kamer vatten
vlam.
De benedenburen lagen te slapen,
en hadden niets gemerkt. De brand
weer werd gealarmeerd door overbu
ren, die een zwak schijnsel hadden
gezien. Toen men de oude man vond
was hij bewusteloos. Op weg naar het
Wilhelminagpsthuis is hij overleden.
De brand ap de zolder van het lo
gement in de Regulierdwarsstraat is
ontstaan doordat een oude leunstoel,
die dicht bij een brandende kachel
stond, vlam vatte. In korte tijd stond
de hele ruimte, waarin op dat ogen
blik vier mensen sliepen, in lichter
laaie. Drie logementgasten konden
zich redden: de vierde, een emballeur,
is vermoedelijk toen hij zich aan
kleedde, bedwelmd geraakt en gestikt.
Aha! Meneer Pellrom gaat nog wat
vertellen over ons prachtige jaarver
slag.
KEULEN (Reuter) De Westduitse
verdediger van Eichmann, dr. Serva
tius, is van plan dinsdag of woensdag
naar Israël terug te vliegen. De jong.
ste berichten uit Jeruzalem, dat de Is
raëlische justitie hem nu wel een onder
houd onder vier ogen met zijn cliënt wil
toestaan, hebben Servatius nieuwe
moed gegeven; de Keulse jurist ver
klaarde Eichmanns verdediging slechts
te kunnen handhaven indien men hem
in de gelegenheid stelt vertrouwelijk te
spreken met Eichmann, hetgeen hem
tot nog toe niet mogelijk was gemaakt.
Van onze correspondent
LEEUWARDEN. Sinbergs lucht
vaartbedrijf n.v. te Rotterdam opent
deze zomer vanaf het vliegveld Eelde
een vliegdienst op Texel en Ameland.
Zowel van Eelde als van beide eilan
den zullen rondvluchten en dagtrips
worden gemaakt. De vluchten worden
uitgevoerd met eenmotorige Franse
vliegtuigjes, die vier passagiers kunnen
vervoeren.
HILVERSUM (ANP) De Cura-
saose regering en de Koninklijke Ne
derlandse Shell overwegen een vlieg
tuig van de KLM te charteren om de
Nederlandse passagiers van de Santa
Maria op te halen, als het schip de
Braziliaanse haven Recife zou aan
doen. Op Curagao wordt daarvoor een
toestel gereed gehouden.
Het vliegtuig blijft zeker tot woens
dag wachten, omdat men veronder
stelt, dat de Santa Maria pas dan een
Braziliaanse haven binnen zal lopen.
De Nederlandse passagiers zijn voor
een groot deel personeelsleden van
de Shell en Antilliaanse functionaris
sen. Portugese passagiers van de San
ta Maria zullen vermoedelijk oolr
door het vliegtuig worden vervoerd.
SCHIEDAM De c.a.o. in de indus
trie van gedestilleerd die einde van
dit jaar afloopt, is vernieuwd. Als het
college van rijksbemiddelaars ermee
akkoord gaat, wordt de werkweek ver
kort tot gemiddeld 4644 uur, met de mo
gelijkheid incidenteel tot 45 uur te gaan.
De basis-weeklonen worden met drie
gulden verhoogd.
Van onze correspondent
ROERMOND. De woorden van de pastoor „Gij zult uw vrouw be
schermen" klonken nog in zijn oren na, toen een jeugdige bruidegom in
Roermond ze zaterdag al meteen in praktijk kon brengen.
Toen de bruid tijdens de plechtigheid met een brandende kaars naar
het altaar schreed, vatte haar sluier vlam. Die stond in een oogwenk in
brand. Haar man snelde onmiddellijk toe en rukte de brandende tule van
haar hoofd.
Blootshoofds en wat bleek om de neus, maar toch zielsgelukkig, verliet
de bruid even later aan de arm van haar kordate echtgenoot de kerk.
Eigen nieuwsdienst
LISSABON. Zes leden van de
bemanning van de Santa Maria die
een etmaal nadat de legerkapitein
Galvao zich van hun schip had
meester gemaakt, aan land waren ge
zet op het Britse eilandje St. Lucia
in de Caraïbische Zee, zijn in Lissa
bon aangekomen. Veel gejuich was
er niet. De mannen werden onmid
dellijk door de hoogste politie-offi-
cieren aan een scherp verhoor
onderworpen.
Pas daarna mochten zij in contact
komen met de verslaggevers, die
uiteraard zeer benieuwd waren naar
wat de mannen te vertellen hadden.
Tijdens het interview werden de
zeelui scherp bewaakt door agenten
en inspecteurs in burger. Uit elk
woord bleek dat de zes mannen
precies was verteld wat zij wel en
wat zij niet mochten zeggen. Zij
waren volledig geïndoctrineerd.
VOORBEREID
Volgens het relaas van het zestal
was Galvao onmiddellijk na het over
nemen van de macht begonnen het
voedsel aan boord te rantsoeneren.
Hij was kennelijk van meet af aan
voorbereid op een lang beleg.
Er zouden onder de piraten maar
zes of zeven Portugezen zijn, ver
telden de mannen. De overige re
bellen waren waarschijnlijk Span
jaarden, voor het merendeel niet
ouder dan zestien of zeventien jaar.
Ze spraken tenminste allemaal
Spaans met elkaar, zei een van de zes
teruggekeerden.
De kapitein werd, zo vervolgden
de zeelui hun relaas, onder bedrei
ging van geweren, mitrailleurs en
handgranaten naar de machinekamer
gebracht, waar hij nieuwe orders
moest geven. Het ging allemaal erg
vlug in zijn werk, wisten de zes
mannen zich nog te herinneren.
EERSTE KLAS
Ze deden de kapitein zelfs hand
boeien aan, vulde een ander van het
zestal aan. Die eerste nacht was er
een vol vrees voor iedereen. Alle
passagiers eerste klas werden naar
de tweede klas overgeplaatst en zelfs
naar de toeristenklasse, want de pi
raten moesten de eerste klas hutten
hebben. Bij iedere trap staat een
piraat, deelden de zes opvarenden
nog mee.
Zoals men weet heeft de Portugese
regering eerder bekend gemaakt dat
Galvao zelf de derde officier van de
Santa Maria, Nasimeo da Costa, met
drie schoten zou hebben gedood. De
zes mannen die terug kwamen ver
telden daarentegen dat een jonge
Spaans sprekende piraat dat gedaan
had.
„Toen we het schip verlieten wa
ren er voortdurend machinegeweren
op ons gericht", zo besloten de man
nen in Lissabon hun relaas. „Ze
hebben helemaal niet voor de ge
wonden aan boord gezorgd, een van
hen was in de lever getroffen. Galvao
liet meteen de onderscheidingsteke
nen van kapitein maken voor zich
zelf. Dat moest gebeuren in de werk
plaats aan boord. Hij had lijn eigen
machinist, marconist en loods bij
zich".
Eigen nieuwsdienst
WILLEMSTAD, Curasao. De
Nederlandse invloed op het onder
wijs op de lagere scholen in de Ne
derlandse Antillen is op bepaalde
punten te sterk. Tot die conclusie
komt het jongste jaarverslag over
1958 van het Antilliaanse departe
ment van onderwijs.
De conclusie is gebaseerd op de rap
porten van de inspecties van de scho-
Het K.N.M.Ï. in De Bilt berichtte
gisteravond om 23.15 uur;
Zwaar bewolkt A
met nu en dan
regen. Matige tot -sZc Wi//v
krachtige, langs
de kust krachtige
tot stormachtige
wind tussen zuid
west en west.
Weinig verande
ring in tempera
tuur.
MIESJE: Wat ze
zacht noemen!
31 jan.: zon op 8.23. zon onder 17.25;
maan op 17.24, maan onder 7.55.
Van onze weerkundige medewerker
Zaterdagochtend om elf uur is
er voor het laatst vorst gemeten in
ons land. Daarna is de tempera
tuur snel gestegein; 's middags
werd In het zuiden al zeven gra
den gemeten. Gisteren is op vele
plaatsen negen graden bereikt en
gisteravond wezen om tien uur tal
van thermometers deze tempera
tuur nog aan.
Het binndringen van de warme
lucht heeft heel wat regen tot ge
volg gehad, vooral zaterdagmid
dag, ofschoon het ook zondag ner
gens droog is gebleven. Bovendien
heeft het hard gewaaid. Het was
allemaal het gevolg van een de
pressie die met een vaart van hon
derd km per uur van Amerika
naar het oosten trok en gisteravond
boven de Noordzee lag.
Doordat boven Zuid-Europa de
luchtdruk nauwelijks daalde, wer
den de verschillen in luchtdruk zo
groot dat de wind aan de kust tot
volle storm aanwakkerde. Om tien
uur gisteravond meldde het licht
schip Texel een zware zuidwester
storm, kracht tien, wat neerkomt
op een gemiddelde snelheid van
negentig kilometer per uur. In Den
Helder was toen al tijdens stoten
110 km per uur bereikt-
Met dat al is de warme lucht van
de Ocea-an ver Europa binnenge
drongen; gisteravond had zij Rus
land -al bereikt. Onderweg heeft zij
boven het sneeuwdek in Duitsland
heel wat van haar warmte verlo
ren; in Engeland en Frankrijk is
gisteren tien tot twaalf graden ge
meten; in West-Rusland werd het
nog niet warmer dan één of twee
graden.
Van vorst is onder deze omstan
digheden voorlopig geen sprake
meer. Wij mogen vandaag en ze
ker ook morgen op zacht weeT re
kenen. Maar de wind zal niet on
middellijk gaan liggen. Bovendien
zijn er nog kleine depressies die
zich over Engeland met grote snel
heid naar de Noordzee spoeden, zo
dat de kans op regen en wind
groot blijft.
len, waaraan een aantal citaten is ont
leend. Uitdrukkelijk wordt in het ver
slag vooropgesteld, dat de rapporten
ook veel goeds vermelden.
In een der rapporten wordt melding
gemaakt van een leerling, die braaf
navertelde dat de Batavieren hondera
jaar voor Christus in ons land kwa
men. Toen hem daar wat meer over
werd gevraagd bleek hij in de veron
derstelling te ieven ciat dit volk wel
op een van de naburige eilanden zou
leven.
„De kinderen halen alles door el
kaar. Dit onderwijs is hun volkomen
vreemd. Het ware beter de Nederland
se geschiedenis in het geheel niet in
het vierde leerjaar te behandelen,
maar iets te vertellen over de Antil
liaanse geschiedenis of voor te lezen
en te vertellen van het leven van de
Indianen", aldus het verslag.
Het verslag komt voorts tot de slot
som dat het weinig zin heeft op de
Antilliaanse scholen bij de plant- en
dierkunde bv. de aardappel, de tuip
en het viooltje of de mol, de spitsmuis
en de egel te behandelen. Het wordt
beter geacht buiten de algemene
plant- en dierkunde, planten en dieren
uit het eigen gebied te behandelen.
Over de zangles wordt in een van
de rapporten het volgende voorbeeld
uit de praktijk gegeven: De leerlin
gen zingen versjes als De mosselman,
Hoedje van papier, De zak van Sinter
klaas. De onderwiizeres kent de lied
jes slechts vagelijk. Zij zingt „blij
van Sint" in plaats van „blij van zin".
Minstens de helft van de leerlingen
bromt maar wat.
Eigen nieuwsdienst
AMSTERDAM. De jongerenconfe-
rentie van de Partij van de Arlbeid, die
zaterdag in Amsterdam werd gehouden
is geemdigd met een appel. Daarin
werd een beroep op de regering en het
parlement gedaan „te bevorderen dat
Nederland en andere welvarende lan
den zo spoedig mogelijk tenminste één
procent van hun nationale inkomen op
met-commerciële grondslag zullen be
steden voor de technische, socciale en
economische ontwikkeling van de min
der ontwikkelde gebieden".
De jongerensecretaris van de Partij
van de Arbeid, mr. J. van den Bergh
beloofde er persoonlijk voor te zullen
ijveren dat. wanneer zijn partij weer
in de regering komt, de „eén procent
daadwerkelijke gerechtigheid" in het
regeringsprogramma zal worden opge
nomen. Die één procent betekent voor
ons land drie- tot vierhonderdmiljoen
gulden, zo merkte prof. dr. J. Tinber
gen op, die een inleiding hield. Hij ver
telde dat een bijdrage van één procent
van ons nationale inkomen het ontwik
kelingstempo van de onderontwikkelde
landen met twee procent kan opvoeren.
Aan de conferentie die was ge
wijd aan de rassendiscriminatie en de
minder ontwikkelde gebieden",
ongeveer zestienhonderd jongeren deel.
veel meer dan verwacht was. Vrijwel
allen stuurden aan de Zuidafrikaanse
president. Verwoerd, een kaart met het
vignet van de conferentie en de leus:
GRONINGEN. De minister van
justitie, mr. A. C. W. Beerman, ge
looft niet in een nozemprobleem in
Nederland. Dat de jeugd in ons land
zich op een hellend vlak zou bewegen,
acht hij niet aannemelijk, omdat de
criminaliteit onder de jeugd nauwe
lijks merkbaar stijgt.
Advertentie
i
