Lange lijst van
sabotagedaden
Goudvisser van
JVormer loog
Noordelijk Laos dreigt
rode staat te worden
Groot
IJgllE M8»!
machtsvertoon tegen
betogingen
A.R. blij met
reparatie
Twee vrouwen
vermoord in
Engeland
Algerijnen op weg
om Lagaillarde
te liquideren
De Bilt: Regen
Minister verwerkt
motie-Andriessen
al in begroting
Antwerpen
Cordon
Scherpe aanval
Morgenmiddag debat
regeringsverklaring
Tijd en moeite
WESTEN STREEFT
NAAR OVERLEG
Vijf gulden
Vrouwen gingen stelen
met autobusje
PROTESTANTS-CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
Om de „schat" van de Renate Leonhardt
EYSKENS STAAT PAL
Dicht aaneengesloten reed de Rijks
wacht te paard gisteren met getrokken
sabel op de betogers te Brussel in. Die
hadden juist heel ordelijk gedemon
streerd tegen de regering-Eyskens. Bij
het uit elkaar gaan op het Rogierplein
kwam opeens de charge van de Rijks
wacht.
Van onze correspondent
BRUSSEL. De Belgische regering heeft de stellige overtui
ging, dat de linkse stakingsbeweging over haar hoogtepunt heen
is, dat zij in Vlaanderen al duidelijk verloopt en dat de stakers ook
in het Waalse land de strijd niet vol kunnen houden. Deze over
tuiging viel af te leiden uit de zelfverzekerdheid en de kracht,
waarmee leden van de regering gistermiddag de socialistische op
positie tegemoet traden. Zij werd indirect bevestigd door de ter
neergeslagen houding van de socialisten, die, overrompeld door
de buiten hen om ontketende actie, en bovendien aan verdeeldheid
ten prooi, alle strijdlust hadden laten varen en niet eens reageerden
op de felste beschuldigingen.
De stakingsbeweging heeft na het
nieuwjaarsweekeinde geen uitbreiding
gekregen. Er is hier en daar in Vlaan
deren wel een staking bijgekomen,
doch steeds op kleine schaal. Het be
wijs, dat de stakingen, behalve in de
provincies Henegouwen en Luik, over
hun hoogtepunt heen zijn, kan worden
afgeleid uit het feit, dat slechts in die
twee provincies de beperkingen op het
gebruik van elektrische stroom moe
ten worden gehandhaafd. In de andere
provincies zijn de beperkingen inge
trokken. In Gent had dit meteen tot
gevolg dat de textielindustrie de deu
ren weer kon openen.
In alle stakingscentra van het land
zijn gisteren betogingen gehouden. Zij
verliepen over het algemeen onder ge
ringere belangstelling dan de vorige week
en zonder verstoringen van de orde, be
halve in Antwerpen, waar in het centrum
van de stad omstreeks één uur weer
trams werden aangevallen en ruiten van
winkels, warenhuizen en ook van het
postkantoor, werden ingegooid. Onder de
twintig gewonden telde men negen
politieagenten.
In Brussel verliep de betoging, die de
neutrale zone om het parlementsgebouw
had vermeden, ordelijk totdat zij op het
Rogierplein voor het Noorder station ont
bonden werd. Toen kwam een in reserve
gehouden eskadron bereden gendarmerie
net iets te vroeg te voorschijn en dit
prikkelde de betogers. Op het werpen
met projectielen werd toen met charges
geantwoord en het zag er even lelijk uit,
doch alles liep Zonder gewonden af.
Gisterochtend waren rondom het par
lementsgebouw op grote schaal veilig
heidsmaatregelen genomen. Veel politie
agenten, veel gendarmerie, veel rijks
wacht, uitgerust met pantserwagens,
radio-auto's, waterkanonnen en Friese
ruiters om de wegen te versperren. Dit
machtsapparaat is niet nodig geweest. De
betogers hebben niet geprobeerd het par
lementsgebouw te bereiken.
De vergadering van de Kamer heeft
drie uur lang kalm geluisterd naar leden
van de socialistische oppositie en naar
een zelfverzekerd antwoord van eerste-
minister Eyskens. Aan beide kanten had
men duidelijk instructie gegeven alle in
terrupties te vermijden en de Kamer
was een voorbeeld van hoffelijke rust.
Dat veranderde toen Lefèbre, de liberale
minister van binnenlandse zaken, aan
het woord kwam om zich tegen socialis
tische interpellanten te verdedigen over
de instructies aan de burgemeesters en
over de veiligheidsmaatregelen die in het
gehele land genomen zijn.
Tal van burgemeesters en wethouders,
aldus de minister, zijn tekortgeschoten
en hebben zich niet gedragen overeen
komstig de door hen afgelegde eed op
de Grondwet. Zonder al te diep te wil
len treden in de vraag of overheidsper
soneel staken mag, verklaarde de minis
ter met kracht, dat de regering de
machtsmiddelen, waarover zij beschikt,
nergens gebruikt heeft om stakingen te
breken De regering eerbiedigt het sta
kingsrecht, want iedere burger heeft het
recht om van zijn ontevredenheid te ge
tuigen
De grens van het recht om het werk
neer te leggen, ligt echter waar de vrij
heid begint van anderen die willen blij
ven werken en die een beroep kunnen
doen op de overheid, opdat die vrijheid
geëerbiedigd wordt. Wij allen, aldus de
minister, die zich nadrukkelijk keerde
tot de er bleek bij zittende socialistische
kamerleden, keuren aantastingen van de
verkeersvrijheid af evenals beperkingen
van de bewegingsvrijheid van de mid
denstand, daden van sabotage aan parti
culier en rijksbezit. Doch alleen al de
gendarmerie heeft sedert het uitbreken
van de stakingen tot 1 januari 540 daden
van sabotage moeten constateren. Tegen
over een dergelijke toestand heeft de re
gering het recht en de plicht om op te
treden
Zijn aanval op de socialisten verscher
pend wees de minister van binnenlandse
zaken erop, dat het voor vele stakings
leiders al lang niet meer ging om de een-
heidswet, maar om de functionering van
de constitutionele en parlementaire in
stellingen. Tot wanhoop van de socialis
ten citeerde de minister uit een Luiks so
cialistisch weekblad een artikel van Yer-
na, een rechterhand van Renard, die ge
schreven heeft dat de parlementaire ac
tie niet in de plaats mag komen van de
zg. directe actie en dat het die directe
actie is, welke de arbeidersklasse haar
overwinningen heeft bezorgd.
„Wij hebben bewezen, aldus deze sta
kingsleider, dat ons parlementaire regiem
een vervalsing van de democratie is."
Het artikel valt ook de socialistische par
lementsleden aan. „Er bestaat een schei
ding tussen hen, die hun syndicaal man
daat paren aan een politiek mandaat en
die het eerste aan het tweede onderge
schikt maken en hen die voorstanders
zijn van totale onafhankelijkheid van de
vakbeweging en weigeren mee te doen
aan het parlementaire spel, daarbij op
komend voor directe actie."
Zie verder pag. 5
Van onze parlementaire redacteur
DEN HAAG Het debat in de
Tweede Kamer over de regerings
verklaring zal morgenmiddag om
een uur beginnen. De Kamer is wel
voor vanmiddag bijeengeroepen,
maar uitsluitend om de regerings
verklaring aan te horen, die minis
ter-president prof. dr. J. E. de Quay
zal afleggen.
De A.R. zal volgens haar voorzitter,
dr. W. P. Berghuis, in het algemeen
toejuichen, dat het kabinet is gere
pareerd" en kan doorgaan zoals het
zat. Dr. Berghuis zei dat gisteravond
in een nogal optimistisch getint vraag
gesprek voor de radio, kennelijk om
aan de vooravond van het Kamer
debat over de regeringsverklaring de
onaangename indruk weg te werken
van de radiorede, die het a.r. Tweede-
Kamerlid drs. Hazenbosch de vorige
week donderdag had gehouden.
Er was niet zozeer kortsluiting ge
weest in de partij, aldus dr. Berghuis,
als wel in het gemeen overleg tussen
regering en Staten-Generaal. Blijkbaar
doelde hij hierbij op de verhouding
tussen de a.r. ministers en de a.r.
Tweede-Kamerfractie en hij voegde
eraan toe dc hoop te hebben dat deze
kortsluiting door de gang van zaken
is „opgeklaard".
De spanningen en nuances in de
A.R. beschouwde dr. Berghuis als nor
maal in elke levende en gezonde poli
tieke partij.
In Antwerpen trokken merendeels jon
ge heethoofden gistermiddag de stenen
uit het plaveisel om aan projectielen
te komen. Van huisvuil en kerstbomen
bouwden zij versperringen in de straten.
Van een onzer verslaggevers
ROTTERDAM. P. Visser uit Wijdewormer heeft tegenover de
rechter-commissaris van de rechtbank te Alkmaar bekend te hebben
gelogen. P. Visser is de man, die in 1954 de Coöperatieve bergings
vereniging Renate Leonhardt oprichtte. Hij maakte binnen een paar
jaar ongeveer een half miljoen gulden op van 3300 aandeelhouders,
die geloofden in de miljoenenschat aan boord van het in de eerste
wereldoorlog voor de Nederlandse kust gezonken Duitse vracht
schip Renate Leonhardt.
De bekentenis slaat op een zin in
een brief van 23 juni 1956 aan de heer
J. Kuyl jr. te Gorinchem, waarin P.
Visser schreef de bewijzen te hebben
dat het vrachtschip goud aan boord
had. Ook zou hij in het bezit zijn van
de scheepspapieren en het scheeps
journaal en de merken en de num
mers van de kistjes met goud. .,Dat
heb ik gelogen", heeft hij verklaard
tegenover de Alkmaarse rechter-com
missaris.
Deze mededeling staat in een ruim
achtduizend woorden tellende circulai
re van de zg. contactcommissie-van
drie, die al jarenlang pogingen doet
het mysterieuze waas over de Renate
Leonhardt weg te nemen. In het bij
zonder de heer Kuyl geeft hier
aan veel tijd en moeite. Na zijn on
derzoekingen in Duitsland, heeft hij
zich tot Engeland gewend. Hij corres
pondeerde met de Admiraliteit en het
Public Record Office te Londen.
Naspeuringen in de archieven lever
den geen enkele aanwijzing op dat de
Renate Leonhardt in 1917 beschoten
zou zijn omdat de Engelsen wisten of
vermoedden, dat het schip smokkel-
goud aan boord zou hebben. De enige
mededeling behelsde het op 23 augus
tus van dat jaar tot zinken brengen
van het Duitse vrachtschip door een
onderzeeboot.
De circulaire vermeldt verder, dat
P. Visser nog steeds ,,bergings"-pogin-
gen doet op zijn manier. In augustus.
Van onze correspondent
LONDEN. Drie jaar na de
nimmer opgehelderde moord op het
Nederlandse meisje Mary Kriek,
dat vreselijk verminkt werd aan
getroffen in een greppel bij Boxted
in het Engelse graafschap Leices
tershire, is in diezelfde buurt op
nieuw een jonge vrouw vermoord.
Mary Kriek was negentien jaar;
ditmaal is een meisje van zestien,
Sandra Pickering, het slachtoffer
van een moord.
Haar lijk werd dicht bij haar huis
in Sapcote gevonden. Het was zwaar
verminkt, vooral aan het hoofd.
Mary Kriek
Het onderzoek in deze nieuwe
moordzaak is in handen gegeven van
de twee rechercheurs die ook de
moord op Mary Kriek hebben behan
deld. De politie meent dat het niet
onmogelijk is dat de twee moorden
door dezelfde dader zijn. gepleegd. Er
schijnt overeenkomst te zijn tussen
de twee gevallen,.-vooral wat betreft
de aard van de verwondingen.
Ook in Essex is,/ de afgelopen 24
uur een moord gepleegd op een jonge
vrouw. In de bossen bij het dorp
Ridgewell vond men het lijk van een
ongeveer dertigjarige vrouw.
Wie zij is wist men gisteravond
laat nog niet- Haar lichaam vertoon
de sporen van aanranding.
Sandra's dood
Sandra Pickering stierf maandag
avond laat in de armen van haar ne
gentienjarige vriend Dennis Holmes,
wiens vrouw zij hoopte te worden. Het
meisje was op afschuwelijke wijze
aan het hoofd verwond.
Vergeefs wachtte Dennis in Sandra's
huis op zijn vriendin. Ze hadden af
gesproken samen uit te gaan. Toen
het meisje na anderhalf uur nog niel
terug was van een boodschap ging
haar vriend op onderzoek uit. Samen
met de moeder van het meisje vond
hij haar -'n een laantje in de buurt
van haar huis.
Ze leefde nog, maar toen een zie
kenauto arriveerde was het al te laat.
Eigen nieuwsdienst
WASHINGTON De strijd
in Laos, die het karakter
begint te krijgen van de burger
oorlog die leidde tot de splitsing
van Vietnam in een communis
tisch en een niet-communistisch
geregeerd deel, begint de Ame
rikaanse regering steeds meer
zorg te baren, vooral omdat uit
de reacties van Moskou opge
maakt kan worden dat de
Sowjetunie op een dergelijke
politieke splitsing van het land
aanstuurt.
Zolang de regering van Laos nog
geen aanleiding heeft gevonden een
spoedvergadering van de Veiligheids
raad van de Verenigde Naties te
vragen of de militaire hulp van de
landen van de Zuidoost-Aziatische
Verdragsorganisatie in te roepen
blijft de kans op het uitblijven van
een internationaal gewapend con
flict groot en blijven de mogelijk
heden van een uitweg langs de weg
van onderhandelingen aanwezig.
RUSSISCHE HULP
Over die onderhandelingsmogelijk
heden, groter geacht in de Europese
hoofdsteden dan in Washington, hield
de Amerikaanse regering ook gisteren
nog voeling met verscheidene andere
westelijke landen, waaronder in de eer
ste plaats Engeland.
Het State Department maakte gis
teren bekend dat met Russische en
Noordvietnamese vliegtuigen sedert 15
december grote aantallen Noordviet
namese soldaten en veel oorlogsmate
riaal naar het noorden van Laos wa
ren overgebracht. Voor die militiare
luchtbrug werden in zeker 180 vluchten,
voor het merendeel toestellen van het
Russische type Iljoesjin, gebruikt. Bij
die toestellen zouden ook de vijf Iljoes-
jins zijn geweest die gebruikt waren
voor het illegale vervoer van vracht
auto's en andere contrabande naar
Congo.
LUCHTBRUG
De vliegtuigen, aldus de mededelin
gen van het State Department, zouden
van de Sowjetunie via vliegvelden in
de Chinese Volksrepubliek en de vlieg
velden van Hanoi en Haiphong, in
Noord-Vietnam, naar het noorden van
Laos zijn gevlogen met kanonnen, mu
nitie, benzine, militaire noodrantsoenen
en ander oorlogsmateriaal, en ook met
Noordvietnamese soldaten.
Volgens het State Department heeft
de Sowjetunie voor de luchtbrug ge
bruik gemaakt van een speciale een
heid van de Rode Luchtmacht welker
speciale taak het is opstandige eenhe
den in het buitenland te bevoorraden.
ONAFHANKELIJKHEID
Washington hield in weerwil van deze
verontrustende mededelingen de mo
gelijkheid van onderhandelingen toch
nog open. Die mogelijkheid was volgens
het State Department een uit vele.
Amerika blijft zoeken naar het beste
middel ter waarborging en handhaving
van de onafhankelijkheid van Laos, zo
werd medegedeeld. Het wachten is op
de reactie van de regering van Laos op
de voorstellen over de heroprichting
van de internationale commissie van
toezicht voor Laos.
Van die reactie hing veel af, vooral
omdat bekend was dat de regering van
Laos bepaalde voorwaarden bleek te
willen stellen maar die nog niet had
kenbaar gemaakt.
ERKENNINGEN
In Washington en Londen nam men
aan dat de voornaamste voorwaarde
zal zijn dat de commissie alleen de re
gering van Laos zal erkennen, en niet
de afgezette regering van prins Sou-
vanna Phouma, een halfbroer van de
leider van de opstandige pro-communis
tische beweging, Pathet Lao,
Radio Moskou maakte gisteren be
kend dat troepeneenheden van de „wet-
september «n oktober van het vorige
jaar schreef hij naar twee kapitaal
krachtige mensen om hen te bewegen
met grote bedragen deel te nemen.
Aan de een schreef hij, dat de an
der vermoedelijk zou gaan tot twintig
duizend gulden... Als degeen, aan wie
dat werd geschreven, ook meedeed,
zou er een circulaire gaan naar de
aandeelhouders, met het verzoek per
aandeelhouder ten minste vijf gulden
te storten!
Niemand ging daar op in, wat er op
wijst dat iedereen nu genezen is van
zijn geloof in P. Visser en zijn goud
schip.
'De Alkmaarse rechter-commissaris,
mr. J. Markus, deelde ons gisteravond
mee dat het gerechtelijke vooronder
zoek naar de gedragingen van P. Vis
ser nog steeds gaande is. Mr. Markus
verwachtte dat zijn onderzoek ook nog
wel enkele maanden zal duren. Daar
na zal worden beslist of een vervol
ging zal worden ingesteld.
Eigen nieuwsdienst
DORDRECHT Twee vrouwen uit
Dordrecht, die een jaar lang met een
volkswagenbusje op roof uitgingen, zijn
in hun woonplaats tegen de lamp ge
lopen.
De vrouwen de 28-jarige mevrouw
J. H. M. van G.-B. en de 27-jarige me
vrouw G. M. O.-M. pleegden winkel
diefstallen in warenhuizen te Rotterdam,
Den Haag, Dordrecht en Tilburg. Ze
werkten volgens een systeem, dat een
grote buit waarborgde, Daardoor had
den ze een auto nodig.
tige regering van Laos" drie provin
cies van dat land vast in handen zou
den hebben en dat die troepen alleen
door eenheden van de Pathet Lao en
groepen „partisanen" zouden worden
gesteund en niet door Vietnamese troe
pen.
ENGELAND
Onze Londense correspondent telefo
neerde gisteravond:
In Whitehall meent men ó'at het
grootste gevaar in de kwestie Laos
geweken is. Men verheelt niet dat er
nog moeilijkheden te over zijn, maar
is toch van mening dat er rond Laos
niet meer zo'n explosieve toestand be
staat als maandag werd gevreesd.
Toen meende men dat er uit de bur
geroorlog in da,t Indodhinese land' een
tweede Korea kon ontstaan.
In de loop van dinsdag bereikte de
Britse regering het antwoord van Vien
tiane op het voorstel van Engeland een
internationale commissie op te dragen
te proberen een einde aan de burger
krijg in Laos te maken. De inhoud
van dit antwoord was gisteravond laat
nog niet bekend, maar men meende
in Londen dat prins Boen Oem, de
premier van Laos, het voorstel in be
ginsel had aanvaard. Hij had evenwel
„enige voorwaarden" gesteld.
OVEREENSTEMMING
Groot-Britannië heeft voorgesteld de
internationale commissie die in 1954
werd ingesteld en die bestond uit af
gevaardigden van Indië, Canada en
Polen, opnieuw bijeen te doen komen.
Bij de Verenigde Staten drong Engeland
er met klem op aan dit voorstel te
steunen.
Whitehall gaf zich gisteren veel moeite
de indruk te wekken dat er tussen
Engeland en Amerika inzake Laos een
grotere mate van overeenstemming be
staat dan wordt aangenomen. Zoals ge
meld zijn Londen en Washington het
niet eens over de wijze waarop de toe
stand in Laos dient te worden aan
gepakt.
Bewaking versterkt:
Van onze correspondent
PARIJS. De Madrileense politie
heeft de bewaking van Lagaillarde ver
sterkt, omdat zij via de agenten van
de Spaanse veiligheidsdienst in Marok
ko heeft vernomen, dat een bende Al
gerijnse nationalisten op weg is van
Marokko naar Madrid met het doel La
gaillarde uit de weg te ruimen.
De correspondent te Madrid van het
Franse blad Paris-Presse vertelt, dat
Lagaillarde voortdurend door vier in
specteurs van politie wordt bewaakt,
die 's nachts in zijn kamer slapen.
Vier andere inspecteurs houden voort
durend in de hal van zijn hotel de
wacht. Allen zijn gewapend met pisto
len.
Het K.N.M.I. in De Bilt berichtte
gisteren om 23.15 uur:
Wisselende be
wolking met nu en
dan buien, sommi
ge met hagel of
natte sneeuw.
Matige tot krachti
ge wind tussen
zuidwest en west,
en aan de kust
mogelijk tot hard
toenemend. Dezelf-
of iets lagere
temperaturen,
MIESJE: Dat buitje kan er nor
wel bij!
5 jan.: zon op 8.48, zon onder 16.43:
maan op 20.34, maan onder 10.24.
Directeur: JACQ DE SMIT; Chetred.: G. j. BREUKEB
Hoofdkantoor: Goes, L. Vorststraat 90, Postbus 4, Giro
116666. telefoon Directie en administratie 01100-
6901. Redactie: 01100-6901 en 5366
Bijkantoren: Middelburg, Korte Delft 50, tel. 01180-2009.
redactie Walcheren en sportredactie 01180-4604. Post
bus 26. Vlissingen, Nieuwendijk 33, tel. 01184-3224,
Postbus 24, Terneuzen, N/euwstraat 38, tel. 01150-3189;
Zlerikzee, Havenpark 24. tel. 01110-2991.
Zeeuwsen Dagblad
Lont nummert IS cent.
Abonnementsprijs 0,56 per week, 7,per kwartatl
Advertentietarieven op aanvrage. - Rubriek Kabouter*
T cent per woord met een minimum van 1,i
16e jaargang No. 4747 Woensdag 4 januari 1961
Nou moet je de eerste dag niet met
vitterijen aankomen!
Van onze Haagse correspondent.
DEN HAAG. Pijlsnel is minister
Van Aartsen na de prolongatie van het
kabinet-De Quay weer aan het wet
gevende werk gegaan. Nog voordat de
Tweede Kamer kennis heeft kunnen
nemen van de regeringsverklaring, die
vandaag wordt uitgesproken, zette hij
gistermiddag zijn handtekening onder
een nota van wijziging, waarin hij de
zakelijke inhoud van de motie-Andries
sen in zijn begroting verwerkt.
De minister vraagt in zijn brief vier
miljoen gulden meer aan voor ver
hoging van het aantal premiewoningen
met 1250 (zoals in de motie werd voor
gesteld) en nog eens 23 miljoen meer
voor de bouw van 1250 woningwet
woningen.
Ook zegt hij toe het aantal extra-
goedkope woningwetwoningen te ver
dubbelen en op tienduizend te zullen
brengen.
Na deze verwerking van de feitelijke
inhoud van de motie-Andriessen is het
wachten nog op de toezeggingen over
het bouwbeleid in de loop van dit jaar.
Hoe die precies zullen uitvallen zal
vanmiddag uit de regeringsverklaring
in de Tweede Kamer blijken.
t
