Dr. O.: Gif kwam via ouders
van L. in Arie's bezit
a^AMET
DE POSITIE VAN
Mr. HUYGENS
;en op
Astrid Naess
ROGIER EN MARIA VANDERHAEGEN BEZWEKEN
NIET BIJ ZEER SCHERP KRUISVERHOOR
,.ZO LANG GELEDEN" EEN
AFLEIDEND WAPEN
Vermoeden
van meineed
Voor Nw.-Giiinea
drie bataljons
Kort geding over
dealerscontract
Opnieuw onlusten
in Turkije
tmrn
DIRECTEUR-HOOFDREDACTEUR
DAGBLAD VAN RIJN EN GOUWE
Ph. J. G. Roest jubileert
RESA-HILVERSUM
Bevestiging Oostduits
vonnis: levenslang
voor Oberlander
Waar bleef die
tien gram
Gelogen
Maagpijn
Echt niet
Waarom die reis
Van Duivenvoorde
OVERHEID HOUDT
VROONGRONDEN
Zo dom
Onder indruk
De ruime
tent die voor
gemak en
zorgt mei
9 vervolmakingen
Zo lang geleden
ft
Zaterdag 30 april 1960
ZEEUWSCH DAGBLAD
Pag. 7
LEEUWARDEN. - Het was gisteren wel de tot nu
toe meest spectaculaire dag van het proces-O. Niet
alleen werd de Gentse fotograaf Vanderhaegen ge
hoord. maar ook dr. O. zelf werd uitvoerig over allerlei
aspecten van zijn zaak ondervraagd.
Rogier Vanderhaegen was op het
laatste nippertje met zijn vrouw naar
Leeuwarden gekomen. In een met
gespannen verwachting geladen at
mosfeer werd het echtpaar een
uiterst scherp kruisverhoor afgeno
men, waarin ook de moeder en de
stiefvader van Arie L„ de heer en
mevrouw Duivenvoorde, werden ge
mengd. Aan het eind van de uren
lange ondervragingen, die behalve
Advertentie
Geslaagd dank zij
(Bekende Schriftelijke Cursus)
H.B.S., GymnaBiimV. ipnderw.akte
Middelbare Akten: Fr., D-, Eng- en-Ned. M.O.
Tolk-Vertaler. Hoofclcorr.. V.-T.H,-diploma.
BERLIJN (Reuter) Het Oostduitse
hooggerechtshof heeft gisteren het
schijnproces" tegen de Westduitse mi
nister voor vluchtelingenzaken, professor
Theodor Oberlander, besloten met diens
veroordeling bij verstek tot levenslange
dwangarbeid wegens het plegen van „tal
loze moorden". Het hof ontnam Ober
lander ook voor het leven de burgerrech
ten en veroordeelde hem tot betaling
van de kosten van het proces.
De openbare aanklager deelde nadat
het vonnis was geveld aan journalisten
mede dat Oberlander zal worden gear
resteerd wanneer hij naar Oost-Diiits-
land mocht komen.
De Oostduitse regering schijnt voor
nemens te zijn de uitlevering' van Ober
lander te vragen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. De legerleiding
maakt spoed met de vorming van de
expeditionaire macht voor Nieuw-
Guinea. Gisteren zijn bij de voorbe
reiding van deze krijgsmacht drie
bataljons opgeheven. Het zijn de ba
taljons veertien en vijftien van de 7-
decemberdivisie uit Arnhem en Gra
ve en het tot de vierde divisie beho
rende 46ste bataljon uit Steenwijker-
wold.
De meeste van de tot deze batal
jons behorende militairen zullen
naar Nieuw-Guinea worden gezonden.
Het resterende personeel zal wor
den gebruikt als aanvulling van en
kele andere bataljons en voor de op
richting van een paraat verkennings
bataljon, dat tot nu toe mobilisabel
was.
Het personeel voor Nieuw-Guinea,
waarschijnlijk een totaal van onge
veer tweeduizend man omvattend, zal
op zeer korte termijn beginnen aan
de tropenopleiding. Deze zal gegeven
worden in de Saksen-Weimarkazerne
jn Arnhem.
ROTTERDAM De n.v. Joh. d<»
Heer Autobedrijf heeft een kort geding
aanhangig gemaakt tegen Simca Neder
land n.v. Eiseres is van mening dat ge
daagde onrechtmatig het dealerscontract
heeft beëindigd. Simca zou dit hebban
gedaan omdat eiseres beneden catalo
gusprijs Simca produkten zou hebben
verkocht.
De president van de rechtbank, mr.
J. G. L. Reuder. zarl thans de vraag
moeten beantwoorden, of in dit geval al
of niet van een usance in de autohan
del kan worden gesproken.
Enige vooraanstaande figuren uH \d"
autowereld (de directeur van R. Stok
vis en Zn., de algemeen secretaris ea
de secretaris van de Bovag, de secre
taris van de RAI) verklaarden als getui
gen: „Het is niet ongebruikelijk reduc
tie te geven op catalogusprijzen, „bet
is nog nooit eerder voorgekomen da'
om deze reden een dealerscontract
werd opgezegd" en „de prijshandnaving
is afhankelijk van de marktpositie".
Getuigen van de tegenpartij spraken
over prijsbederf.
Mevrouw mr. L. H. Gehrels bepleit
te de belangen van Simca, mr. J. Ane-
ma die van De Heer. Op JQ mei sta)
de president uitspraak doen.
het vermoeden dat er door iemand
een meineed werd gepleegd, niets
nieuws opleverden, trokken de rech
ters zich 's middags om half drie
voor een twee uur lange onderbre
king in raadkamer terug. De presi
dent motiveerde de ongewoon lange
pauze: „De rechtbank wilde gele
genheid hebben om eerst even haar
gedachten te ordenen." Zo groot was
de verwarring inmiddels geworden.
Tijdens het verhoor van de vrouw
van Rogier Vanderhaegen, dr. O.'s nicht
Maria, had de rechtbank zich ook te
ruggetrokken. De rechters bleven toen
maar even weg.
Het gebeurde op het dramatische
hoogtepunt van de ondervraging. De
president had Maria Vanderhaegen
die maar steeds bleef ontkennen iets
meer van de cyaankali-affaire te weten
dan dal zij en haar man een buisje met
vergif „voor proeven" naar de familie
van Arie L. hadden gestuurd eraan
herinnerd, dat zij onder ede stond. Zij
had tweemaal moeten zweren, eerst in
Belgische trant („Ik zweer de waarheid
te zeggen en niets dan de waarheid. Zo
helpe mij God") en toen volgens de
Nederlandse formule.
De president gaf haar de gelegeriheidv
zo zij onwaarheid sprak, haar meineed
-ongedaan te makenr maar Maria, vhleef
op haar stuk staan. Zij wist niets* meer
dan wat zij reeds in België tegenover
de justitie aldaar had verklaard, zo zei
zij.
Kernpunt van de discussie vormde
het raadselachtige verdwijnen van de
tien gram cyaankali, die aan de voor
raad bij Vanderhaegen thuis had ont
broken. Er was maar tachtig gram gif
bij hem gevonden. Hij had er honderd
gekocht en tien gram naar de familie
Duivenvoorde („voor Piet") gezonden.
Waar was nu de rest? Maria wist het
niet. „En als ik wilde liegen", zo rede
neerde zij, „dan had ik toch wel een
verhaaltje kunnen vertellen. Ik had
kunnen zeggen, dat ik die ontbrekende
tien gram had gebruikt om de kat van
de buren te vergiftigen."
U bent toch goed katholiek? vroeg
de president.
Ja zeker, zei Maria.
President: Dan weet u toch dat een
meineed een zware zonde is in Gods
ogen?
Maria: Dat weet ik heel goed, maar
ik pleeg^ geen meineed.
President: Maar u hebt anders wel
tegen de politie in België gelogen toen
u zei, dat u alle brieven die dr. O. in
de loop der jaren u had gestuurd, aan
de justitie had afgegeven. U hebt toen
verzwegen, dat u diè brieven had ver
nietigd, die op cyaankali betrekking
hadden.
Maria aarzelde en gaf even later toe,
dat zij inderdaad gelogen had.
Dr. O. vertelde op een vraag van de
president, dat hij zijn neef Vanderhae
gen bij diens bezoek aan Leeuwarden
in december 1957 had gevraagd de cy-
aankalipost te vernietigen. „Dat vroeg
ik aan zo veel mensen".
O, repliceerde de president.
Juist op het ogenblik dat de recht
bank zijn nicht onder de hoogst mo
gelijke druk zette, kromp de Berkelse
arts plotseling in een. Niemand, scheen
het te merken, behalve zijn advocaat
mr. Schootstra. Die stopte zijn cliënt,
die kennelijk onder hevige maagpijnen
leed, een tabletje toe. Even later her
stelde dr. O. zich.
De kwestie van de ontbrekende tien
gram werd nog wat ingewikkelder
doordat de Haagse gerechtelijke toxy-
coloog Boer kwam verklaren dat zijn
laboratorium van dezelfde firma die
ook aan Vanderhaegen geleverd had,
een fles cyaankali had betrokken,
waarin niet de aangegeven honderd
gram zat, doch slechts 98 gram. Der
gelijke slordigheden kwamen meer
voor, vertelde de heer Boer.
De papieren van het echtpaar
Vanderhaegen stegen, want de me
dedeling van de toxycoloog kon een
verklaring inhouden voor het ont
breken van de „tien gram".
Rogier was scherp ondervraagd over
zijn bezoek aan dr. O. in december
1957. Had hij toen echt geen vergif naar|
binnen gesmokkeld? Ook niet via de
w.c.?
Neen, mijnheer de voorzitter,
sprak de Belg onder het vertoon van
veel pathos, echt niet.
President: Hebt u dr. O. toen geen
sigaar gegeven, waarin cyaankali ver
borgen zat?
Rogier: Neen, ik heb hem wel een
sigaar aangeboden, maar hij mocht die
niet aannemen.
President: Maar een vrouw van
een gedetineerde met wie u op de te- 1
rugweg in de trein hebt gezeten, heeft
verteld, dat u haar hebt gezegd: „Ik
heb hem een paar sigaren gegeven", I
President: U bent zich toch wel goed
bewust dat u onder 'ede staat(Van
links naar rechts: de president mr. Van
Maanengetuige R. Vanderhaegenge
tuige H. C. Duivenvoorde, raadsman mr.
A. Schootstra, verdachte O.
en daar deed u toen heel geheimzinnig
over en u was erg zenuwachtig toen
de trein nog op 'het perron in Leeu
warden stond, hield de president aan.
Rogier gaf een ontwijkend antwoord,
dat geen enkel verder aanknopings
punt bood.
Een .vari,de,rechters rrieckte,op:. „jHet
is toeft wel' vreemd, dat 'u'. terwijl u
al een schriftelijk verzoek had gekre
gen om cyaankali te kopen, voor de zg.
proeven van dr. O. nog helemaal naar
Leeuwarden moest reizen om die klei
ne details over de verzending aan de
familie Duivenvoorde te vernemen. U
had, toen u in Leeuwarden kwam, de
cyaankali toch al gekocht?"
Rogier: Die had ik inderdaad al
gekocht.
De Vanderbaegens, die ook scherp
werden ondervraagd over een illegale
brief, die dr. O. hun door bemiddeling
van de vrouw van een medegedetineer
de zou hebben gezonden, verklaarden
beiden onvoorwaardelijk in de onschuld
van dr. O. te geloven. De president
hield hun voor. dat toch „achtenswaar
dige lieden" hem lot levenslang had
den veroordeeld wegens moord op zijn
vrouw. Een rechterlijke dwaling ge
beurde toch met zo maar?
Akkoord, zei Rogier, maar,
mijnheer de voorzitter, vergissen is
menselijk.
President: Inderdaad, maar ik
hoop dat u dat ook ten aanzien van
uw eigen verklaringen denkt.
Rogier: Ja, zeker, voorzitter, dat
doe ik, maar ik heb het over feiten."
Niet alleen de Vanderhaegens
kwamen gisteren „op het rooster"
terecht, ook de familie van Duiven
voorde, het contactadres voor de gif
zending, kwam voor hete vuren te
staan. De stiefvader en de moeder
van A. L. hadden al eens met het
scepticisme van de rechters kennis
gemaakt.
Op de eerste procesdag waren ze
reeds stevig aan de tand gevoeld. De
vader moest alles wat hij met het
buisje cyaankali had gedaan nog eens
haarfijn vertellen. Hij. voegde enkele
details aan zijn oude verklaring toe,
doch bracht geen wezenlijk nieuwe
dingen op tafel. De president hield hem
voor, dat het wel vreemd was dat
iemand die wel een brief aan mr. Huy-
gens smokkelt, ineens gewetensbezwa
ren krijgt als hij een pakje naar de
gevangenis moet sturen.
„Het maakt allemaal een vreemde in-
indruk", concludeert mr. van Maanen.
De stiefvader was het daarin met hem
eens. „Het is gek", zei hij, „maar het is
niet anders."
Hoe onoverzichtelijk de hele gif
affaire was, moge blijken uit de woor
den die de president tegen het eind
van het verhoor tot Maria Vanderhae
gen sprak: „Moeten wij als justitie voor
dit raadsel blijven staan?"
„Tja", zei Maria nadenkend.
Foto
Na een lange schorsing, die nog wat
werd verlengd om het bandopname
apparaat in de raadkamer terug te
draaier., werd met dr. O. uitvoerig in
gegaan op een foto van zijn vrouw, die
na de dood van L. in diens cel was ge
vonden. De foto zat met een bankbiljet
van tien gulden verstopt in de kaft
van een boek.
De ondervraging had een uiterst be
klemmend karakter, want onontkoom
baar drong zich de suggestie op, dat
dr. O. die foto zelf weieens in het boek
had kunnen leggen om zodoende het
bestaan van „Piet Berger" en diens
desastreuze relatie tot mevTouw O. te
schragen.
De Berkelse arts vertelde gisteren
omstandig dat hij, toen hij in Leeuwar
den arriveerde, een foto van zijn vrouw
bij zich had gehad. Die was hij op een
gegeven ogenblik kwijt geraakt. Hii
schreef dat toe aan slordigheid zijner
zijds. Dr. O. placht brieven en pape
rassen stelselmatig te verbranden om
te voorkomen dat zij in handen van
bewakers of gedetineerden zouden
raken.
Hij vertelde dat sommige gevan
genen er een sport van maken om de
snippers van verscheurde brieven bijeen
te zoeken en ze weer aan elkaar te
plakken. De foto in kwestie had een
briefkaartmodel en was groter dan het
portretje dat bij L. was aangetroffen.
Midden in het verhoor haalde een van
de rechters plots een kleine foto voor
de dag. Dr. O. bekeek die en consta
teerde dat er hetzelfde beeld op stond
als op zijn briefkaart, alleen het formaat
van de kaart niet het beeld was
kleiner. „Dat. klopt", zei de rechter, „de
randen zijn er afgeknipt."
O. zei de Berkelse arts verbaasd, zijn
die er afgeknipt
Ja, zei dé rechter droogjes.
O ja, zei dr. O. nadat hij Öe foto had
betast.
Uitvoerig moest toen een politieman
vertellen over een verhoor dat hij kort
na de dood van L. aan dr. O. had
afgenomen. De Berkelse arts had bij
die gelegenheid gezegd dat A. wel
eens geld en -dergelijke, de gevangenis'
in smokkelde. De rechercheurs moesten
maar eens gaan kijken achter de kaften*
van boeken in L.'s cel. De politieman
nen hadden die raad opgevolgd en toen
tot hun stomme verbazing de foto ge
vonden. Op de achterkant, waaraan
met een scherp voorwerp was geknoeid,
was nog vaag te lezen: „Mevrouw O."
Op dit punt nam de president de
ondervraging over.
Advertentie
VI
Bier: Oranjeboom Super Pilsner
t i vs
r k r ij g b a r b Ij Horaea-badry'Ymn m n (Jw taveranclmr
Paardrijkleding: Frits Rolff. Foto: Paul Huf
•öL- uroc Viii daT maar lat.pr
ANKARA (Reuter). De studenten
relletjes in de grote steden van Turkije
zijn gisteren voortgezet. De staat van
beleg blijft dan ook gehandhaafd evenals
het uitgaansverbod in de avond en d§
nacht. Er zijn gisteren vele gewonden
gévallen toen de politie trachtte, betogers
uiteen te drijven; of er ook doden zijn
gevallen is als gevolg van censuur on
bekend.
Premier Menderes, tegen wiens bestuur
zicii de demonstraties richten, heeft gis
teren over de radio het Turkse volk toe
gesproken en gewaarschuwd tegen „mis
dadige pogingen om veiligheid en vrede
te ondermijnen". Hij vroeg om iedereen
bij de politie aan te geven die nieuws
over de onlusten verspreidt met het oog
merk, de onrust te doen toenemen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG. Ook al kunnen de
vroongronden in Zeeland in verband met
de abnormaal hoge prijzen niet door
het Staatsbosbeheer worden gekocht
dan nog beschikt de overheid over
voldoende middelen om te voorkomen
dat de gronden worden gebruikt voor
een doel dat in strijd is met de plano
logische bestemming. Dit blijkt uit het
antwoord van de ministers Marijnen,
Van Aarts en en staatssecretaris Schol
ten op vragen van het Tweede-Kamer
lid Westerhout. Bij een juiste toepas
sing van de planologische maatregelen
op gemeentelijk, provinciaal en, rijksni
veau hóeven eventuele aankopen geen
ongewenste toestanden op te leveren.
Het Staatsbosbeheer heeft onlangs
geprobeerd de Zeeuwse vroongronden
in bezit te krijgen. Door de invloed
van speculanten bleken de grondprijzen
echter te hoog te zijn opgedreven.
Hebt u enig idee, mijnheer O., hoe
de foto van uw vrouw in het bezit van
L. kwam
Dr. O. Geen enkel.
President U legde hem toch niet
zelf in het boek»? Leende u wel eens
boeken van L.
Dr. O. Weineen, mijnheer de
president.
President Vindt u het niet vreemd
dat een man, die pas in januari 1958
bekende dat hij Piet Berger was, en dit
daarvoor heftig ontkende, het bewijs
stuk bij uitnemendheid bewaarde m
een boek, dat iedereen zo maar kon
openslaan? Ik noem zoiets een dom
heid van astronomische grootte en
uitermate stupide. Wat denkt u ervan
Dr. O. (rad pratend) U moet weten:
L. behoefde niet bang te zijn dat de
bewaarders bij hem in de cel kwamen
neuzen. Hij werd als betrouwbaar be
schouwd, zoals dat heet. L. had altijd
foto's ,van vrouwspersonen, meisjes
vooral.
De president liet daarna het onder
werp varen. Hij kwam nog eens terug
op de avond van 26 januari, waarop
Arie L. zijn bekentenis aan dr. O. zou
hebben afgelegd. „Het kan ook 's mid
dags zijn geweest" interrumpeerde de
Berkelse arts.
„Goed", zei de president gelaten,
„maar u weet dat L. die dag een brief
schreef aan zijn moeder, waarin hij
keuvelde over Paul Vlaanderen, naar
wie hij zou gaan luisteren. Aan die
brief is niets bijzonders te ontdekken;
dat hebt u gisteren gehoord. Hoe ver
klaart u dat? Want volgens u was L.
nogal onder de indruk."
„Ja", zei dr. O., „aan het begin van
Advertentie
De tent
Katalogus Gratis
Donor Camping
Groothandelsgebouw, Rotterdam
Dak van ROCVAL blauw, waterdicht en.
dampdicht.
Ruimer dagverblijf.
Staat buitengewoon stevig in de wind.
i Versterkte onderdelen.
i Extra muskietengaas-deur.
Vlug opgezet.
Verplaatsbare extra-deur.
Een derde kamer mogelijk.
i En vele kleine praktische nieuwtjes.
QuoJité w France
het gesprek was hü dat, maar latei-
was hij opgelucht en dolgelukkig dat
hij het kwijt was. Die brief heeft hij
vast 's avonds geschreven, vlak voor
Paul Vlaanderen op de radio kwam en
vermoedelijk hebben wij dat gesprek
's middags gevoerd."
Voor ailes wat de president vreemd
en onverklaarbaar vond had dr. O.
gisteren aldus een verklaring. Als hem
een pertinente verklaring werd voor
gehouden, waardoor hij in strijd kwam
met de feiten, wijzigde hij die mede
deling zo, dat de stelligheid eraan werd
ontnomen. Daarvoor beriep hij zich op
het feit „dat het al weer zo lang ge
leden was."
Als het avond is geworden, wordt de
president scherp.
Ik richt nu ineens het rapier op u.
Hoe komt dat Belgische vergif op het
kastje van A. L. terecht? Er lag een
briefje hij dat op u wijst. Zegt u eens,
hoe is dat vergif daar gekomen?
Dr. O. Het is een pijnlijke ver
klaring, die ik niet goed kan bewijzen,
maar ik ben ervan overtuigd dat het
gif via de ouders van L. en een om
gekochte bewaarder in A's bezit is ge
komen.
President: Dus het pakje van de
neef is in A's handen beland?
Dr. O. Ja.
President Dus dit is uw con
structie?
Dr. O. Het is de waarheid!
President Ik wil hier helder vast
stellen (Jat dit een constrüttl'é^öt 4
Fundament .•-«
- in
Maandag zal de .hehandeling worden
voortgezet. Misschien komt de officier
van justitie dan aan zijn requisitoor
toe. Hoe zal hij het' gebeurde recon
strueren? Er is zo ontzettend veel on
begrijpelijks in deze zaak dat het 'haast
ondoenlijk lijkt enig verband te leg
gen. De officier is echter, dat is in deze
dagen wel gebleken, een schrander
man. maar zijn tegenstander, mr.
Schootstra, doet werkelijk niet voor
hem. onder. Deze kreeg gisteren een
machtig .fundament voor zijn verdedi
ging in de vorm van een verklaring
van de Groningse hoogleraarprof.
Bijlsma, die als deskundige getuigde
het onbegrijpelijk fe vinden dat A. L.
na het slikken van de „medicijn" van
dr. O. het bij een briefje had gelaten
en geen alarm had geslagen. Hij moet
onmiddellijk na het innemen pijn heb
ben gehad, want A.'s slokdarm bleek
ernstig letsel van het gif te hebben
bekomen.
Bedoelt de hooggeleerde met zijn
woorden dat 'hij toch aan de mogelijk
heid van zelfmoord geloofde?
De president kapte het betoog van
prof. Bijlsma af: ,.Dit raadsel is een
zaak die óns, rechters, in de eerste
plaats aangaat."
Jawel, zei de hooggeleerde, maar
het dossier zet iemand toch aan het
denken!
LEEUWARDEN. Opnieuw is gisteren
in de Leeuwarder rechtzaal de naeim
van mr. M. H. Huygens genoemd. De pre
sident van de rechtbank las de brief
voor, die de Haagse advocaat hem had
gestuurd en waarin deze de president
vroeg hem in bescherming te willen ne
men tegen perspublikaties over zijn aan
deel in de voorgeschiedenis van de twee
de zaak-O.
Mr. Huygens meende, dat, het publiek
uit de krantenberichten allerlei sinistere
conclusies zou kunnen trekken. De
vroegere raadsman van dr. O. verzocht
de president om in het openbaar zijn po
sitie toe te lichten. Hij schreef dat hij aan
de justitie g^en mededelingen had gedaan
over de naar hem gesmokkelde brief van
Aart verdediger
Op 2 oktober 1955 schreef dokter O]
een brief aan mr. Huygens waarin hii
'reeds de naam van Plet Berger noem-3
[de. Dokter O. schreef in die brief overt
l*ijn pogingen tot opsporing van eenl
zekere Berger aliasmet daarachter 1
f tussen haakjes: Berger is de valse
/naam< voor- de man, die in nauwe ré*
f ïatie stond met zijn vrouw, pij achtte!
*de opsporing van deze man van hol
I^JIerraotete 'belang; daar hij ernstige]
UméhmgéTi W &n%ijttn*ên had.J
«dat deze schuldig zou zijii aan de moorf
[op mevrouw O.
Qok d.d. 26 mei 1956 schreef dokier O.l
go ver een man, die hij"met B.-a&ndinh
■de, In die brief meldde hij zijn irerdeöi-
~ger: „Zeer binnehkqjjt' kan ik u dejmede-
I delingen verschaffen, cfic het om moge-
tlijk maken getuige p. B. te kunnon aan-
pakken en. hem te'.'dwingen datjtene te.
U vertellen 'Nm hij w.eet".
Deze brièf werd eveneens langs de offi-
fciële weg verzonden, wat zeggen wil, dal
fhij eërst is gelezen docr de directeur van
\de gevangenis voor hij ter post werd be-,
Pzorgd.
Arie L., omdat dat in strijd zou zijn met
zijn ambtsgeheim.
TNE president liet de officier van justitie
een korte samenvatting voorlezen van
een onderhoud, dat een rijksrechercheur
enige tijd na de dood van L. met mr.
Huygens 'ten kantore van de Haagse ju
rist mr. Mout had gehad. Dit onderhoud
werd gevoerd naar aanleiding van een
publikatie in onze krant van 22 februari
1958, waarin op gezag van mr. Huygens
verband werd gelegd tussen „Piet Ber
ger" en Arie L. Mr. Huygens had ons
verteld, dat hij beschikte over een
brief van dr. O. van 2 oktober 1955,
waarin de Berkelse arts reeds over „Piet
Berger" had gesproken. Tijdens het on
derhoud met de rijksrechercheur kwam
ook de klandestiene brief van Arie L.
aan mr. Huygens ter sprake. Mr. Huy
gens wilde ook toen daarover geen me
dedelingen doen.
MET dit vrij summiere relaas meende
de president naar vermogen te heb
ben voldaan aan het verzoek van de
Haagse advocaat om zijn positie toe te
lichten. Hij gaf geen commentaar, want,
tzo zei de president, hij had zelf geen on
derzoek ingesteld.
Advertentie
Die jaren kunt U nooit
van U afschudden...
Rheumatische Pijnen wel!
Regelmatig Kruschen nemen»
De kleine dagelijkse dosis Kruschen
doet wonderen. Door de aansporende
werking van de vijf minerale zouten op
de bloedzuiverende organen gaan deze
weer krachtiger werken en zo worden
alle onzuiverheden in Uw bloed - oorzaak
van Uw lijden1 en pijn - vanzelf afge
voerd, langs natuurlijke weg. Neem eens
proef met Kruschen. Al gauw zult U de
weldadige werking ondervinden.
OP 1 mei 1920. morgen dus veer
tig jaar geleden, gaf een jon
geman van twintig jaar die er
tot kort voor die dag steeds
van had gedroomd naar zee te
gaan, zijn leven een andere wending.
Hij was op de Machinistenschool in
Amsterdam geweest en op de School
voor Radiotelegrafie te Rotterdam,
maar de droom van de zee was gaan
vervagen, verdrongen door een ande
re, sterkere droom: de journalistiek.
Onweerstaanbaar trok dat vak hem
aan. De Arnhemsche Courant aan
vaardde het jongmaatje als stadsver
slaggever en sportredacteur op ge
noemde datum. Ph. J. G. Roest was
journalist geworden.
■JOURNALISTIEK is vak en roe-
J ping beide. Roest, thans directeur-
hoofdredacteur van het Dagblad voor
Rijn en Gouwe een der dochterbla
den van het Algemeen Dagblad is
in de veertig jaren van zijn fraaie
journalistieke carrière altijd een man
van „het vak en de roeping" geweest.
Veel heeft hij gedaan: in de roerige
jaren van de bezetting van het Rijn
land, zo in 19221923, was hij cor
respondent van Het Vaderland in Dus-
seldorp. Later werd hij redacteur van
het Dagblad Tubantia, een fünctie die
hij na enkele jaren verwisselde voor
die van directeur-hoofdredacteur van
Twentsche en Hengelosche Courant
(1928-1930). Op 1 april 1930 kwam hij
in Alphen aan den Rijn aan, als hoofd
redacteur van de toenmalige Rijnbo
de. Daar vond hij de plaats en de
streek die hij verder, dertig jaar tot
dusverre, zou liefhebben, zou dienen.
T JIT de bloeiende gemeenschap van
de Rijnstreek is „Roest van de
krant" niet meer weg te denken. In
de Rijnbode eerst, in het gedurende
de oorlog illegaal verschenen blad De
Schakel later, en van 5 mei 1945
af in het Dagblad van Rijn en Gou
we heeft hij de belangen van de Rijn
streek verdedigd, heeft hij onbevoor
oordeeld, eerlijk, soms scherp, vaak
mild, geschreven over „zijn" streek,
PH. J. 'G. ROEST
over de problemen ervan, over de
aanpak van die problemen. Kritisch
is hij vaak, onredelijk nimmer.
OOK buiten de journalistiek heeft
Roest veel gedaan. Hij schreef
feuilletons, humoristische romans, de
tectiveverhalen, vertaalde veel ro
mans. De bezetter gijzelde hem an
derhalf jaar lang in Sint Michelsges-
tel; hij was de man die in 1945 met
mr. P. J. Sanders het gedenkboek van
dat gijzelaarskamp, Beekvliet, samen
stelde. Hij was ook de auteur van het
boekje Wij gijzelden, kort na de be
vrijding verschenen.
Ph. J. G. Roest heeft veertig goede
journalistieke jaren achter de rug.
Zijn carrière is een gelukwens' waard.
Hij recipieert maandag van 17 tot
19 uur ten kantore van zijn krant..te-
Alphen aan den Rijn.
v. d. Y.
A
Vervolg van pag. 1
Met de vier andere Nederlandse ge
wonden gaat het aardig goed, even
als met de twee Spaanse handlangers.
De achtergebleven Nederlandse ge
wonden zijn: derde machinst Arthur
Piree, stoker-olieman André de
Ruyter, donkeyman Piet Stokman en
handlanger Wim van Weele.
HALF JAAR AL
Over de mogelijke oorzaak werd in
dit gesprek dus met geen woord ge
rept. Daarover heeft ons wel gespro
ken de pompman Maarten Marijnis te
Hillegom. Zijn verhaal begint op de
dag, vijf weken vóór de ramp, dat hij
aan boord stapte van de Astrid Naess.
Hij constateerde dat de gasafzuig-
installatie in de pompkamer defect
was. Van zijn voorganger in die functie
had hij gehoord dat dit al een half jaar
lang het geval was. De volgende dag
heeft hij een koelzeil opgezet, zodat er
wat frisse lucht in de pompkamer zou
kunnen waaien.
Op de ongeluksdag zei een voorman
tegen hem, op cilinder acht wijzend:
Je ziet het, we hebben er weer een.
„HEBBEN WEER WAT"
Pompman Marijnis ging weg naar
het voordek om het ankerspil te sme
ren. Een paar minuten later hoorde hij
een doffe dreun en dacht: Zo, ze heb
ben weer wat.
Ook hij was gewend geraakt aan de
carterbrandjés op de Astrid Naess,
hoewel hij op de zes Nederlandse tan
kers waarop hij sinds zomer 1951 had
gevaren, nooit iets dergelijks had mee
gemaakt.
Bij de poging het vuur te blussen
bleek dat de kap van de. machine
kamer van buitenaf niet kon worden
gesloten. Toen de nooddiesel moest
worden bijgezet voor de brandblus-
leiding bleek dat die het niet deed.
De heer Marijnis heeft meegeholpen
uit veiligheidsoverweging de pomp
kamer en de cofferdams onder water te
zetten. Daarna ontdekte hij, dat de
pompkamer met polsdikke stralen leeg
liep in de machinekamer.
Dit is hem bijgebleven. Toen later
het schip moest worden gelost moesten
de eerste en derde stuurman met hem
mee naar de pompkamer omdat hij
alleen niet durfde uit angst voor aan
wezigheid van gas. Eerste stuurman
Van Haften had een gasmeter bij zich.
Die wees ..gevaarlijk" en soms „zeer
gevaarlijk" (de wijzer stond op 5 of 6)
aan.
nuRi' f?it/Jdeed hem tegenover kapitein
JMshout 'die hij op andere schepen als
eerste stuurman en ook als kapitein
had meegemaakt) het vermoeden uit
spreken dat als water naar de
machinekamer kan stromen, ook gas
zijn weg daarheen zou kunnen vinden
Als in de machinekamer open vuur is
z?jn 6en ontploffing niet denkbeeldig
Kapitein Elshout reageerde erop met
hem op staande voet te ontslaan De
vermeldt'al V!"i V°™Pman Marijnis
vei meldt als reden daarvoor: Orde-
hel ,Trng' ?.ndisciP1'nair optreden en
betreffende rt" va" valse geruchten
betreffende de veiligheid van het
M0en °P 5 maart van dit
jaar de Naess Lion van dezelfde rederii
eoed ■•zei h,at getuigschrift: „Gedrag
zeer goed?" Ze6'' M°ed' bekwa"mheid
De pompman deelde verder mee, dat
de kapitein de eerste stuurman, een
hofmeester en een bankwerker een
verklarmg wilde laten tekenen, dat er
fh d -PS d® .P°mPkamer was. Toen
zij dit weigerden omdat anders was
geconstateerd kregen ook zij ontslag op
4