NIET SCHIETEN,
Krachtig IJslancfs protest
bij Britten ingediend
Hervormd St. Annaland kreeg
fraai verenigingsgebouw
Luchtmacht kocht twaalf
Fokker-Friendships
Twee doden bij ontploffing
in Hoek van Holland
PROJES1ANTS.CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR ZEELAND
SCHENDING VAN IJSLANDS
RECHTEN EN
BAARHEID
Premier De Gaulle
en de grondwet
Quemoy werd
zwaar beschoten
Eind september grote
N A V O-oefening
Groot offensief tegen
opstandelingen op
west-Sumatfa
Omtrent juiste toedracht
tast men in het duister
Paratyphus in Dordt
neemt niet toe
Ter vervanging van Dakota's op Ypenburg
GEEN LUXE, MAAR
BITTERE NOODZAAK
Londen ook maandag
weer onrustig
Faas Wilkes voor twee
jaar naar Spanje
FEESTJE MET
TRAGISCHE
AFLOOP
Toestel stortte neer
tijdens vliegshow
Reus van zes meter
lang op Borneo
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Goes
Telefoon 01100-2438; bü geen gehoor;
Hoofdredakteur 01100-2503; Chefred.
01100-3991; giro 274289. Bijkantoren:
Middelburg: Korte Noordstraat 35, Tel.
01180-2009; Vlissingen: Coosje Busken-
straat 27, Tel. 01184-3326; Terneuzen:
Schoollaan 29.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V.. Goes.
Abonnementsprijs 0,56 per week,
f 2,40 per maand, f 7,per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord.
Met een minimum van 1,
Zeeuwsch Dagblad
Directeur: JACQ DE SMIT
14e JAARGANG No. 4100
Hoofdredacteur: R. HAGOORT
Dinsdag 2 september 1958
Op- en ondergang van Zon en Maan:
Woensdag: Zon op 5.53 u., onder 19.24
u. Maan op 21.18 u., onder 11.22 u..
Hoogwater woensdag 3 september:
Vlissingen: 4.44 u. 2.10 m., 16.58 u. 2.16
m. Terneuzen: 5.12 u. 2.26 m., 17.25 u.
2.32 m. Wemeldinge: 6.30 u. 1.76 m.,
18.42 u. 1.64 m. Zierikzee: 6.05 u.' 1.52
m., 18.14 u. 1.41 m.
GUDMUNDUR GUDMUNDSSON, de IJslandse minister van buiten
landse zaken, heeft maandagavond bekendgemaakt, dat IJsland de
Britse ambassade een krachtige nota heeft overhandigd waarin gepro
testeerd wordt tegen 'de schending van IJslands rechten en onschend
baarheid' door de Britse marine. Gudmundsson zei in een radiorede
ook, dat zijn regering tevens de secretaris-generaal van de Verenigde
Naties op de hoogte heeft gesteld van het Britse gebruik van geweld,
dat was geschied door de ambassadeur van IJsland in Parijs.
'De regering van IJsland protesteert kregen hebben in een van de drie „ha-
zo scherp mogelijk tegen het optreden
van de officier van de Britse marine,
dat zij een inbreuk acht op de rechten
en de onschendbaarheid van IJsland',
zo heet het in de nota aan de Britse
ambassade.
VOLGENS DE IJSLANDSE ra
dio hebben twee Britse fregatten
maandag, met het geschut klaar
tot vuren, tussen twee IJslandse
kanonneerboten en een Britse trei
ter in gevaren om het opbrengen
van de treiler te verhinderen. De
kanonneerboten trokken zich later
terug. Dit was de eerste poging om
een Britse treiler op te brengen
waarvan melding is gemaakt sinds
ongeveer 60 Britse treilers in de
nacht van zondag op maandag de
nieuwe door IJsland ingestelde
visserijgrens van 12 mijl uit de
kust overschreden.
De IJslandse kanonneerboten die in
de uitgebreide viswateren patrouilleren
hebben opdracht onder geen beding
het vuur te openen. Wel worden de na
men genoteerd van de treilers, die de
verboden wateren binnenvaren. Men
neemt in Reykjavik aan, dat de namen
genoteerd worden voor het geval de
overtreders IJslandse havens moeten
aandoen of voor het geval het geschil
bij het Internationale Gerechtshof
aanhangig wordt gemaakt.
De Britse Admiraliteit heeft meege
deeld, dat de Britste treilërs bevel ge
vens" binnen de I2-mijlsgrenzen te
blijven en geen geweld te gebruiken
tegen IJslandse patrouilleschepen die
een poging zouden kunnen doen de
treilers aan te houden.
De IJslandse communistische minis
ter van visserij, Josefsson, heeft in een
vraaggesprek gezegd,' dat de herfst
stormen IJsland er door zullen helpen.
„De Engelsen zullen ontdekken, dat zij
niet elke keer als zij gaan vissen oor
logsschepen kunnen zenden".
Generaal De Gaulle zal op donder
dag 4 september op de Place de la
Republique in Parijs het Franse volk
de ontwerpgrondwet aanbieden die op
28 september aan een referendum zal
worden onderworpen. (4 september is
de stichtingsdatum van de derde repu
bliek). Na de uitreiking van dè onder
scheidingen van het legioen van eer
zal de premier omstreeks half zeven
zijn rede uitspi-eken. De communisten
en enkele linkse groeperingen zijn
van plan tegenbetogingen te organi
seren.
Terrorisme in west-Java
Het ruim 100 kilometer ten
zuiden van Djakarta gelegen
Sukabumi werd de laatste dagen over
stroomd door honderden vluchtelingen
uit het plaatsje Gegerbitung, dat door
een bende terroristen werd aangeval
len. De uit ongev. 150 man bestaande
bende stak een aantal huizen in brand,
plunderde weer andere woningen en
richtte alles bij elkaar een schade aan
van meer dan twee miljoen rupiah.
De Chinese communisten hebben
maandag tot de ochtendschemering
honderd granaten afgevuurd op
Quemoy, Klein Quemoy en Tatan. Het
is de tiende achtereenvolgede dag,
waarop wordt geschoten.
De Amerikaanse minister voor het
leger, Brucker, waarschuwde maandag
op een persconferentie in Taipeh op
Formosa de communisten tegen on
derschatting van de waarschuwingen,
die president Eisenhower onlangs
heeft geuit.
Schepen en vliegtuigen van België,
Engeland, Frankrijk, Nederland, Por
tugal en West-Duitsland zullen tussen
18 en 26 september deelnemen aan 'n
grote oefening van de N.A.V.O. Dit
heeft het Britse ministerie van defen
sie dinsdag meegedeeld.
De oefening zal worden gehouden
in het Kanaal en het westen en oos
ten van de Atlantische Oceaan. Het
is onder meer de bedoeling ervaring
op te doen in de oorlogvoering met
duikboten en mijnen en in het varen
in convooien.
De Indonesische regeringsstrijd
krachten zijn groot offensief tegen de
opstandelingenbenden in west-Suma
tra begonnen, aldus een bericht van
het Indonesische persbureau Antara.
Infanteriestrijdkrachten, gesteund
door artillerie, eenheden pantserwa
gens en vliegtuigen, waren de opera
tie begonnen van de voormalige op
standelingensterkte Bukittingi en na
bijgelegen steden uit.
DE BILT ZEGT:
n
Droog en zonnig weer met een ma
tige tot krachtige oostelijke wind. Iets
lagere temperaturen.
Gistermiddag omstreeks kwart voor
drie heeft zich in het Engelse kamp
bfj de Berghaven te Hoek van Hol
land een ontploffing voorgedaan, die
aan twee Nederlandse arbeiders het
leven heeft gekost, terwijl een andere
arbeider ernstig gewond naar een
Rotterdams ziekenhuis moest worden
overgebracht. De slachtoffers zijn af
komstig uit het Westland.
De ontploffing is ontstaan doordat
men bij het afbreken van een nissen-
hut, een tot bewoning omgebouwde
bunker, met een trilboor op een mijn
terechtkwam.
Later werd vastgesteld, dat tenge
volge van de ontploffing te Hoek van
Holland zes barakken zijn vernield
en tien zwaar beschadigd. De politie
helt thans sterk over naar de mening,
dat de explosie is veroorzaakt door
een trekbom, maar zekerheid hierom
trent bestaat er niet. De mijnoprui-
mingsdienst zal vandaag een onder
zoek instellen en dan hoopt men de
oorzaak definitief te kunnen vaststel
len.
Het aantal gevallen van paratyfus
in Dordrecht neemt niet toe. De pa
tiënten verkeren over het algemeen
niet in levensgevaar en het laat zich
dan ook aanzien, dat het aantal ge
vallen spoedig weer op het in de zo
mermaanden vrij normale niveau zal
liggen.
Van 1 tot 7 september zal de Noor-
dersluis in IJmuiden voor alle
scheepvaart gesloten zijn in ver
band met te verrichten reparatie
werkzaamheden, die inmiddels in
hoog tempo zijn begonnen. De foto
toont het op zijn plaats brengen
van een 110 ton zwaar zinkstuk
dat zal moeten dienen als steun
voor de zware sluisdeuren.
Aan boord van het m.s. „Oranje"
in Amsterdam teruggekeerd na
vier succesvolle Middellandse-Zee-
reizen, heeft de gezagvoerder van
het Amsterdamse vlaggeschip, ka
pitein H. Zeilmaker, maandagoch-
tens wegens het bereiken van de
pensioengerechtigde leeftijd af
scheid genomen na een zeemans
loopbaan van bijna 42 jaar.
Deze foto laat zien hoe de kapitein
op de „Oranje" voor het laatst
symbolisch de telëgraaf op stop
zette, terwijl zijn opvolger, kapi
tein J. H. Schulting (in burger)
toekeek. Kapitein Zeilmaker werd
bij bevordering benoemd tot offi
cier in de Orde van Oranje Nassau.
Hervormd Sint Annaland heeft gisteravond een belangrijk moment
beleefd: het nieuwe verenigingslokaal achter de Ned. Hervormde kerk
is officieel in gebruik genomen en daarmee is de Hervormde gemeente
verrijkt met een belangrijk centrum voor het culturele en verenigings
leven. Een modern en doelmatig gebouw, met een capaciteit van 250
personen, dat zeker in belangrijke mate zal bijdragen tot de meerdere
bloei vtn het plaatselijke verenigingswerk, in het bijzonder dat van de
„spes patriae" van Sint Annaland.
Ds. P. Westland, die de bijeenkomst
had geopend, sprak n.a.v. Psalm 103 en
gaf daarin uiting aan de dankbaarheid
tot God en de blijdschap over de gro
tere mogelijkheden die er thans zijn
geschapen. Dat deze ingezet zullen mo
gen worden tot uitbreiding van Gods
Koninkrijk.
De heer J. Boon, president-kerk
voogd, verrichtte de officiële opening
en bracht vooral dank aan degenen die
met financiën en geschenken hebben
meegewerkt aan de inrichting van het
nieuwe gebouw. Behalve meubilair en
stoffering, geschonken door particulie
ren, droegen de gezamenlijke kerkelij
ke verenigingen een bedrag van f650
bij, terwijl de Dameskrans een elektri
sche kookplaat en keukenmateriaal, de
Meisjesvereniging een servies (150 st.),
de Knapenclub een voorzittershamer
en de Bijbelkringlepeltjes en schenk-
potten hadden gegeven.
WINST
Burgemeester J. v. d. Bos, die met
beide wethouders aanwezig was, me
moreerde de moeilijkheden die er
waren gerezen aleer tot de bouw kon
worden overgegaan. Hy zei zich be
wust te zijn, dat er een gevoel van te
leurstelling moet zijn geweest, toen
het gemeentebestuur als voorwaarde
stelde, dat het kerkbestuur alleen kon
bonwen, wanneer gezorgd werd voor
een nieuw lokaal van de school. Uit
het vermeende verlies van toen is
thans echter winst geboren, aldus de
burgemeester, die voorts wees op de
grote behoefte waarin dit centrum van
verenigingsactiviteit voorziet.
Ds. P. Westland noemde het gebouw
zeker geen overtollige luxe, maar een
noodzakelijk iets en een zaak die dient
tot Gods eer. Juist de Kerk heeft recht
op de jeugd en daarom moet zij ook
mogelijkheden bieden. De predikant
dankte voor de medewerking van de
burgemeester.
Voorts werd nog het woord gevoerd
door architect H. Kooy, mede namens
aannemer A. Meurs Franke uit Sint
Maartensdijk. Ds. Westland sloot de
avond.
Tijdens deze openingsavond werd
muzikale medewerking verleend door
de beide kinderkoren, o.l.v. mejuffr.
J. A. Krijger, het mannenkoor „Zang
en Vriendschap" en de Chr. Gemeng
de zangvereniging V.Z.O.S., o.l.v. de
heer J. Ridderhof.
Het nieuwe gebouw bestaat uit twee
kleinere lokalen, die door middel van
harmonicadeuren als één grote zaal
gebruikt kunnen worden en 250 per
sonen plaats bieden, garderobe, toilet
ten en keuken met inventaris. De ver
warming geschiedt met volautomati
sche oliestook.
DE KONINKLIJKE Luchtmacht
heeft twaalf toestellen van het ty
pe Fokker Friendship besteld. De
eerste exemplaren zullen in het
begin van 1960 worden afgeleverd.
De bestelde vliegtuigen strekken
ter vervanging van de Dakota's
van de luchtmachttransportdienst,
die nu op Ypenburg zijn gestation-
neerd. Deze machines moeten zo
langzamerhand wel worden ver
vangen, omdat zij al tien en soms
meer jaren in de lucht zijn.
Van de nieuwe serie Fokker Friend
ships zullen er enige als passagiers
vliegtuig worden ingericht, de meeste
van de toestellen zullen, zoals de plan
nen voorlopig zijn, op Ypenburg gesta-
tionneerd worden. Er zijn daar start
banen die lang genoeg zijn voor straal-
Ook maandagavond was het weer
onrustig in het West-Londense district
Notting Hill, waar zaterdag- en zon
dagavond groepen blanke en gekleur
de jongeren met elkaar en de politie
slaags waren geraakt.
Benden opgeschoten blanke jongens
reden door een bepaalde buurt waar
veel kleurlingen' wonen en smeten
stenen en flessen door de ramen van
deze, die zich overigens niet onbetuigd
lieten en de aanvallers van de daken
af terugbekogelden. Bij het vallen van
de avond had zich een dichte menigte
nieuwsgierigen in de wijk verzameld,
waar ook politieversterkingen zich in
allerijl heen begaven.
NOTTINGHAM
Negentien van de twintig beklaag
den die maandag in verband met de
relletjes van zaterdag jl. voor de po
litierechter van Nottingham moesten
verschijnen, zijn schuldig bevonden.
Vijf kregen een gevangenisstraf van
drie maanden en de anderen kregen
boeten van ƒ300,—. Tijdens het voor
lezen van de vonnissen ontstond er
rumoer op de publieke tribune, zodat
verscheidene personen door de parket
wachters moesten worden verwijderd.
jagers, zodat ze zeker lang genoeg zijn
voor de veel kortere start van een Fok
ker Friendship.
De luchtmachtvoorlichtingsdienst, die
ons desgevraagd mededeling van het
plan tot aankoop der Fokker Friend
ship machines deed, deelt nader mee,
dat de bestelling nog niet definitief is.
Men is nog in de fase der onderhande
lingen.
De Nederlandse voetballer Faas
Wilkes gaat voorlopig voor twee jaar
naar Spanje, waar hij voor een club
uit Valencia zal uitkomen. Tijdens 'n
bespreking met het bestuur van zijn
vereniging V.V.V. uit Venlo heeft de
internationaal zich akkoord verklaard
met het bedrag van 40.000 gulden, dat
V.V.V. voor zijn „vrijheid" eiste.
Door zijn nieuwe kontrakt is het
vrijwel zeker, dat Wilkes niet meer
voor de nationale ploeg zal spelen.
De 38-jarige schippersknecht L. van
L. te Dordrecht, is gisteren aan boord
van het op de ankerplaats van Papen-
drecht liggende motorschip „Langue-
doc" aan het hoofd getroffen door een
ijzeren stang van de draaiende onker-
lier. De man was op slag dood.
Een sehutspatroonsfeest, dat maan
dagavond met gekout en een gedans
in een café bij Saarlouis werd ge
vierd, kreegt een abrupt en tragisch
einde toen de vloer van het lokaal het
plots begaf en ongeveer vijftig feest
vierders in het keldergewelf stortten.
Zeven mensen kwamen om het leven
en 20 anderen liepen verwondingen
op. Soldaten van het Franse garnizoen
trokken de slachtoffers uit de bouw
vallen.
Piloot veilig op de grond
Gistermiddag kwart over drie, nadat
een formatie van zeven Hawkers Sea-
hawks van de Engelse koninklijke ma
rine-gelijktijdig van het vliegveld van
Farnborough, waar de vliegtuigshow
van het jaar wordt gehouden, waren
gestart, raakte een der bestuurders van
deze formatie in moeilijkheden. Hij
moest zijn formatie verlaten en liet
zijn toestel klimmen, zodat hij er met
zijn schietstoel uit kon komen.
Even later zag men de piloot aan
zijn parachute naar beneden komen.
Zijn toestel stortte een paar honderd
meter verder brandend neer. Het pro
gramma is daarna gewoon verlopen.
Vissers op het Hoeloemeer in cen
traal Borneo hebben een man ge
zien die meer dan zes meter lang
is, aldus melden bladen te Dja
karta maandag.
De man was overdekt met haar
en had dode apen bij zich. De
vissers hadden de indruk, dat hij
nog op de apenvangst was.
Overigens namen de vissers het
zekere voor het onzekere: zij lie
ten hun boten in de steek en ko
zen het hazenpad.
Volgens de bladen is dit niet het
eerste bericht over reuzenfiguren,
in de binnenlanden van Borneo.
Het wordt mogelijk geacht, dat
daar een groot soort Orang Óetan
leeft.
Egyptische vakverenigingsleiders
hebben aangeboden voor de „bevrij
ding van Formosa" te vechten, zo
heeft de ambassade van communis
tisch China in Cairo maandagavond
bekendgemaakt.