Kamer aanvaardt verenmotie
van socialisten en roomsen
10
Vijftig jaar CHU op grootse
wijze
Dienstplicht voor
de B.B.
Vrijstelling bepleit voor personen, fietsen brommers
Na aug. nog ongeveer 6500
Nederlanders in Indonesië
EERBERICHT
protestants-christelijk dagblad voor zeeland
AR EN VVD STONDEN ALLEEN
VIJF VRAGEN
VAN VERKERK
Frans* Algerijnse
onderhandelingen?
Nota van Gromyko
aan Amerika
Veren-'nterpelhtie
DONDERDAG 1958
JULI
Straks
Indrukwekkende dienst in Domkerk
Besluit van
regering
Mededeling van minister Klomgé
Hoofdkantoor: L. Vorststraat 90, Ooei
Telefoon 01100-2438; bij geen gehoor:
Hoofdredakteur 01100-2503; Chefred.
01100-3991; Advertenties 01100-2970;
giro 274289. Bijkantoren: Middelburg:
Korte Noordstraat 35, Tel. 01180-2009;
Vlissingen: Coosje Buskenstr. 27, Tel.
01184-3326; Ter neuzen: Schoollaan 29.
Exploitatie:
Oosterbaan Le Cointre N.V., Goes.
Abonnementsprijs 0,56 per week,
ƒ2,40 per maand, ƒ7,— per kwartaal.
Losse nummers 13 cent.
Advertentieprijs 24 cent per m.m.
Rubriek Kabouters 10 cent per woord.
Met een minimum van 1,
Zeeuwsch Dagblad
Hoofdredacteur: R. HAGOORT
14e JAARGANG No. 4054
Directeur: JACQ DE SMIT
„De Kamer, gehoord de verklaring van de minister
van verkeer en waterstaat, afgelegd in de ver
gadering van de Tweede Kamer der staten-gene-
raal van 9 juli 1958, dat de provincie Zeeland tot
verhoging van de veergelden op de veren over de
Wester-Schelde dient over te gaan, alvorens een
tweede nieuwe boot kan worden aangeschaft;
overwegende, dat het in dit verband het meest
juist zou zijn, als basis voor de tarieven op de ve
ren over de Wester-Schelde ten hoogste uit te gaan
van de besparing, welke de gebruikers van de
veren door het vervoer op de veren op hun ver
voerkosten verkrijgen; overwegende, dat echter
's lands financiën op het ogenblik dwingen tot be
perking van het tekort op de exploitatie van de
veren over de Wester-Schelde, zodat althans tij
delijk noodzakelijk is, voor een gedeelte van het
vervoer hogere tarieven te stellen; overwegende,
Deze motie, ingediend door de heer Van den Heuvel en mede getekend door
een viertal andere KVP-kamerleden werd gisteren als sluitstuk van de dis
cussie over de veertarieven voor de Wester-Schelde en tegen het nadrukkelijk
advies van de minister van verkeer en waterstaat, mr. J. Algera, in bij zitten
en opstaan aangenomen. Alleen de fracties van de AR en van de VVD bleven
zitten, zodat er wel een overduidelijke meerderheid was. Alle aanwezige leden
van de CH (alleen de heer Van der Peijl, de andere leden waren door het
jubileum van de CHU afwezig), de SGP (alleen de heer Van Dis, de heer
Kodde was wegens ziekte afwezig), de KVP, de PvdA en de beide communis
tische groeperingen waren gaan staan.
Daarvoor was met dezelfde stem
menverhouding aanvaard een even
eens ten sterkste ontraden motie Wes
terhout. (PvdA), waarin werd uitge
sproken, dat de mogelijkheid van vrij
vervoer van voetgangers, rijwielen en
rijwielen met hulpmotor gehandhaafd
dient te blijven.
Daarentegen was met 75 tegen 23
stemmen verworpen een motie-Ver
kerk (A.R.) mede ondertekend door
de heren Visser (WD), Van der Peijl
(CH) Van Dis (SGP) en Smallen-
broek (AR),
Alleen de vertegenwoordigers van
deze partijen stemden voor, met drie
vertegenwoordigers van de commu
nistische groep-Gortzak. Tegen, stem
den in sterke eendracht de KVP, de
PvdA en de communisten van de
groep-De Groot.
MOTIE-VERKERK
De motie-Verkerk, die door de mi
nister „bepaaldelijk ontraden" werd,
De heer Verkerk stelde met be
trekking tot zijn interpellatie over
de verenkwestie de volgende vragen:
1. is de minister niet van oordeel dat
de voorgenomen beslissing ten aan
zien van de veerrechten op de Wes
terschelde moeilijk in overeen
stemming is te brengen met de tot
dusverre in 't algemeen gevoerde
liberalisatiepolitiek met betrekking
tot de niet fiscale lasten op verkeer
en vervoer, waarbij geen vergoeding
meer wordt gevorderd, wanneer
een veerverbinding wordt vervan
gen door een vaste oeververbinding
via brng of tuimel?
ONEVENREDIGE SCHADE
8» is de minister niet van mening,
dat doordat ten aanzien van de ver
binding van Zeeuws-Vlaanderen
met overig Nederland van een ge
heel andere gedachtengang wordt
uitgegaan, dat n.I. voorlopig nood
zakelijke verbeteringen, welke de
wachttijd tot een verwezenlijking
van een vaste oeverbinding moeten
vullen voor een belangrijk ge
deelte moet worden vergoed
Zeeuws-Vlaanderen in zijn econo
mische ontwikkeling onevenredig
wordt geschaad of belemmerd?
8. is de minister niet van oordeel,
dat een evenwichtige ontwikkeling
van ons vaderland, met name voor
de gebieden als Zeeuws-Vlaande
ren, de verwezenlijking van goede
en financiëel dragelijke verbinding
veronderstelt en vereist?
VOOROORLOGS
4. betekent de voorgenomen beslis
sing ten aanzien van Zeeuws-Vlaan
deren niet een terugvallen op de
situatie van 1939 met als gevolg,
dat een belangrijk Nederlands ge
biedsdeel zich zijns ondanks weer
meer op België dan op Nederland
zal gaan oriënteren?
5. moet de vervoerspolitieke plaats
bepaling van Zeeuws-Vlaanderen
derhalve niet losgemaakt worden
van de uitslag van geldelijke waar
deringen zonder meer en de oplos
sing gezocht worden in het toepas
sen van algemene regels voor een
evenwichtige ontwikkeling van
Nederland als geheel op Zeeuws-
Vlaanderen in praktijk brengen van
de liberaiisatiegedaclite ten aan
zien van de lasten, drukkend op
verkeer en vervoer, welke elders
in Nederland reeds zulke vrucht
bare resultaten heeft opgeleverd.
was na een wijziging (die we tussen
haakjes aangeven) als volgt geformu
leerd:
„De kamer, gehoord de besprekin
gen over de veerrechten op de Wes
ter-Schelde; spreekt als haar oordeel
uit, dat, wanneer wegverbindingen
van belang voor het doorgaande ver
keer door natuurlijke barrières wor
den onderbroken, er, zolang de verwe
zenlijking van het stelsel van vrije
dat de integratie van Zeeuwsch-Vlaanderen met
het overige deel van Nederland in geen geval ge
doogt, dat de verhoging van tarieven zal werken
ten opzichte van voetgangers en de algemeen ge
bruikelijke vervoermiddelen nl. rijwielen en rij
wielen met hulpmotor; spreekt al haar oordeel uit
a. dat het huidige vrije vervoer van voetgangers,
rijwielen en rijwielen met hulpmotor dient te
worden gehandhaafd;
b. dat overigens de voorgenomen verhoging van
de tarieven uitdrukkelijk als een maximum en
voorts slechts als een tijdelijke maatregel be
hoort te worden beschouwd;
nodigt de minister uit, de voorgenomen tarief-
bepaling in bovenstaande zin te willen herzien en
het daarheen te leiden, dat de tijdelijke maatregel
van de overblijvende verhoging voor zo kort mo
gelijke duur zal gelden".
geen blaam treft. Die is zelfs verder
gegaan dan begrotingstechnisch op
zijn weg lag.
Wat hem echter het meest tot zijn
spreken bewoog, was, dat wij er niet
in geslaagd zijn, het verenvraagstuk
in ons land tot een oplossing te bren
gen.
Zfjn hoofdpunt was dan ook, dat er
een tegenstelling is tussen de vrije
bruggen en tunnels en de onvrije ve
ren en als gevolg daarvan een ernsti
ge moeilijkheid voor de bewoners van
Zeeuws-Vlaanderen. Spr. wilde gaan
in de richting van liberalisatie, vrij
stelling van de weggebruiker van de
kosten van de weg, voorzover die niet
fiscaal geheven worden. Hij wilde
voorts streven naar een bewust beleid
in samenspel met de ontwikkeling van
de streek, die veren behoeft.
BEWEGENDE WEG
De veerdienst is, zo kan men zeg
gen, een vervoersprestatie, een be
wegende weg en dat moet betaald
worden. Maar spr. wil de rivier lie
ver zien als een barrière in de ver
binding. De veerkosten kan men zien
als een vergoeding voor de gemaakte
kosten, waarbij het tarief kan wor
den gecompenseerd door de bespa
ring op het vervoermiddel.
Spr. constateerde, dat uit hetgeen de
regering voor het wegverkeer doet,
blijkt, dat er in principe geen verzet
is tegen vrije verbindingen. In dit ver
band noemde spr. als bewijs de ophef
fing van de wegentollen. Ook op de
bruggen wordt geen tolgeld geheven.
Maar daardoor krengt men np juist de
tegenstelling tussen vrije verbindingen
en belaste onderbrekingen.
(Vervolg op pagina 7).
Doch thans zien vjj nog
niet, dat Hem alle dingen on-
onderworpen zijn".
Hebreeën 2 vs 8c.
Deze van tijd tot tijd op kook
hitte gebrachte wereld laat ons
veel zien: militaire parades, foto's
van atoomontploffingen en geïllus
treerde reportages van de samen
komsten der politici.
Wij zien het machtsvertoon van
deze wereld en soms is het alsof
het schaterlachen van de satan In
de hel weergalmt over de aardbol.
En wat zien v.ij van Jezus?
Wij willen Hem ln Zijn konink
lijke majesteit als Heerser zien.
Wacht nog even, zegt de Bijbel,
zegt God.
Thans zien u Jezus' heerlijk
heid nog niet.
Maar eens zult u het toeh wel
zien.
Het is genade, dit te mogen ge
loven.
„Uw koninkrijk kome".
Noog steeds geweervuur
in Beiroet
Opstandelingen hebben in de afge
lopen nacht de woning van de oudste
zoon van president Sjamoen in Bei
roet beschoten. In het vuurgevecht dat
daaruit ontstond werden vier of vijf
van de aanvallers gedood, terwijl drie
militairen van de regeringstroepen
die de woning beschermden, werden
gewond. Sjamoen jr. bleef ongedeerd.
Twee beelden van het bezoek van
de Russische premier en partij-
secrtaris Nikita Chroesjtsjef aan
oost-Berlijn, waar hij met een zes
man sterke delegatie het vijfde
congres van de Oostduitse commu
nistische partij bijwoont. Op de
bovenste foto de aankomst van
Chroesjtsjef. (wuivend links). Hij
zit naast zijn Oostduitse ambtge
noot Walter Ulbricht. Op de ach
terbank zien we de Oostduitse pre
mier Grotewohl. De onderste foto
laat zien hoe Chroesjtsjef, staande
op een eretribune voor het Oost-
berlijnse station een parade van
Oostduitse troepen gadesloeg.
Volgens het onafhankelijke Egyp
tische blad „AI Achbar" zijn er thans
te Geneve geheime besprekingen aan
de gang tussen de regering-De Gaulle
en vertegenwoordigers van het Alge
rijnse bevrijdingsfront. Het doel zou
zijn tot een voor beide partijen aan
vaardbaar compromis te komen en zo
de Algerijnse kwestie op te lossen.
MINISTER ALGERA
veren niet wel mogelijk blijkt, slechts
plaats is voor heffing van tarieven,
(die gebaseerd zijn op de besparing,
die de gebruikers van de veren door 't
gebruik daarvan verkrijgen, zulks met
het oog op) de belangen van het be
trokken gebiedsdeel en de betekenis
van dat gebiedsdeel voor een even
wichtige ontwikkeling van geheel Ne
derland".
Aan deze beslissingen, die om
ruim 6 uur vielen, was een brede
discussie voorafgegaan. Deze begon
om ongeveer half 2 en werd om 5
uur een half uur onderbroken, om
de minister gelegenheid te geven,
zijn beantwoording te overwegen.
BREED BETOOG
De heer Verkerk heeft in een breed
betoog gepoogd, zijn interpellatie een
breder basis te geven dan alleen de
veertarieven over de Wester-Schelde.
Wel was zijn eerste uitgangspunt
voor het aanvragen der interpellatie
geweest, iets te zeggen over het ge
beuren rondom de verhoging van de
veertarieven. Hij distancieerde zich
echter, evenals later de vertegenwoor
digers van alle andere fracties, behal
ve die van de communisten, van de
onwaardige strijdmiddelen, die ge
bruikt werden, maar anderzijds toch
ook van hen, die de moeilijkheden
van Zeeuws-Vlaanderen niet kennen. -mppap-
Hlj sprak ook uit, dat de ministerse zaken, mr. Struyeken m
Binnen de eeuwenoude muren van de Domkerk is gistermiddag de
viering van het 50-jarig bestaan van de Christelijk Historische Unie
begonnen met een indrukwekkende wijdings- en dankdienst. Voor
ganger in deze dienst was dr. P. A. Elderenbosch, Ned. Herv. predikant
te Amersfoort, 's Middags heeft tijdens een bijeenkomst, die in de
Utrechtse stadsschouwburg werd gehouden, de voorzitter van het
comité 50 jaar CHU, de bejaarde senator, mr. dr. G. Kolff, aan de
gouden Unie het jubileumgeschenk aangeboden: een fonds, waarvan
de gelden door leden en sympathiserenden met de Unie zijn bijeen
gebracht. Een plechtig moment in de middagvergadering was voort,
toen de heer H. W. Tilanus het voorzitterschap overdroeg aan zijn op
volger, mr. H. K. J. Beernink.
In de wijdingsdienst bepaalde dr. El
derenbosch zijn gehoor bij de woor
den uit Hebreeën 11 vers 10: „Want hij,
Abraham, verwachtte de stad, waarvan
DE REGERING heeft besloten
een dienstplicht in te voeren bij de
bescherming burgerbevolking. Dit
heeft de minister van binnenland-
„Wanneer de evacuatie als geëin
digd kan worden beschouwd het
laat zich aanzien dat dit met het ver
trek van* het s.s. Waterman medio au
gustus a.s. het geval zal zijn zullen
naar schatting uiteindelijk nog onge
veer 6500 Nederlanders in Indonesië
achterblijven.
Aangenomen kan worden, dat deze
groep zal bestaan uit personeel van
particuliere ondernemingen en kleine
zakenlieden, alsmede uit 'n aantal ge
pensioneerden en gesteunden". Dit
deelt de minister van maatschappelijk
werk, mej. dr. M. A. M. Klompé,
schriftelijk aan de commissie uit de
Tweede Kamer voor de repatriëring
uit Indonesië mede.
De minister herinnert er aan, dat op
1 december 1957 er naar schatting nog
ruim 45.000 Nederlanders in Indonesië
waren. Van 1 december 1957 tot 1
juni 1958 waren van hen reeds rond
33.000 vertrokken.
deeld tijdens een bijeenkomst van
journalisten.
De regering heeft steeds de vrij
willigheid in deze burgerdienst de
volle kans wilen geven. Teleurgesteld
is men niet, want er zijn thans om
streeks 160.000 mannen en vrouwen
als vrijwiligers ingeschreven. Voor de
brandweer, reddingsdienst, de genees
kundige dienst en de verbindingsdienst
zijn niet genoeg mensen beschikbaar.
Het is de bedoeling deze vrijwilli
gers te recruteren uit de dienst
plichtigen, die geen mobilisatiebe
stemming hebben. Dit om de oplei
ding niet te lang te doen duren en
de kosten zo laag mogelijk te hou
den.
In beginsel rust de noodwachtplicht
op alle inwoners van het rijk, die de
leeftijd van 18 en nog niet van 65 jaar
hebben bereikt. Als noodwachtplich-
tigen zullen worden ingeschreven en
ingelijfd de in de betrokken gemeen
ten wonende militaire dienstplichti
gen van 26 jaar en ouder, die door
deze inlijving de status van buitenge
woon dienstplichtigen zullen verkrij
gen en dus geen militaire oorlogsbe
stemming. Zij zullen noodwachtplich-
tige blijven tot hun 40ste jaar, tenzij
zij in Indonesië gediend hebben, in
welk geval zij tot hun 35ste nood-
wachtplichtig zullen blijven.
Waarschijnlijk zal in het najaar 1958
een begin worden gemaakt met de in
schrijving van de noodwachtplichti-
gen. De taak van de opgeroepenen zal
zijn het volgen van opleidingscursus
sen en het bijwonen van oefeningen.
de ontwerper en bouwmeester God is".
In de jubileumbijeenkomst, die o.m.
werd bijgewoond door minister Staf
en Helders, voerde als eerste het
woord mi', dr. G. Kolff. Hij schetste
uitvoerig de wordingsgeschiedenis van
de CHU, waarover wij in ons blad van
zaterdag en dinsdag reeds uitgebreid
schreven.
Jubileumbedrag
Hulde en dank bracht hij de heer
Kolff aan de scheidende voorzitter,
de heer H. W. Tilanus. Aan het slot
van zijn toespraak bood mr. Kolff
namens het jubileumfonds een be
drag van f 22.000,aan, waarvan
50 pCt is bestemd voor de jhr mr.
A. F. de Savornin Lohman Stichting
en 50 pCt voor het dagelijks bestuur.
Mr. W. Schokking sprak over het
verband tussen verleden en marsroute
der CHU. Hij stelde de situatie van
1908 tegenover die van 1958. De Unie,
zo zei hij, is steeds welbewust geen
kerkelijke partij geweest. Ook al is dit
steeds zo geweest, haar beginselpro
gram veronderstelt wel een klankbo
dem van kerkelijke huize. En onder die
behuizingen is de Hervormde kerk de
belangrijkste, aldus mr. Schokking. In
tegenstelling tot bij de Geref. kerken
zijn de Hervormde gezinnen, volgens
hem, reeds lang te klein geworden,
hetgeen hij in allerlei opzicht in be
dreiging voor onze volkskracht noem
de. Mr. Schokking betreurde het, dat
de leiding der Hervormde kerk aan dit
verschijnsel onvoldoende aandacht
schenkt. Toch was hij van mening, dat
menige boodschap van de Hervormde
kerk het denken der CHU ten zeerste
bevrucht.
Grote rol
Namens de regering sprak minister
Staf. Hij merkte op, dat de CHU in de
afgelopen 50 jaar een belangrijke rol
heeft gespeeld, ondanks het feit, dat de
buitenwacht vaak gezegd heeft, dat in
de Unie geen eenheid was te bespeu
ren.
Namens de regering sprak de minis
ter zeer waarderende woorden voor
de wijze, waarop de heer Tilanus in
een reeks van jaren 's lands zaak be
hartigd heeft.
Afscheid
In zijn afscheidstoespraak verheug
de de heer Tilanus zich over het steeds
groeiende aantal mannen en vrouwen
dat het christelijk beginsel aanhangt.
Het laatste voorstel van de heer Tila
nus was het zenden van een telegram
aan H.M. de Koningin, .waarin de CHU
haar dankbaarheid uitspreekt voor het
In volle vrijheid gedurende 50 jaren
kunnen arbeiden op staatkundig ter
rein onder het huis van Oranje.
De heer Tilanus werd benoemd tot
adviserend lid van de CHU.
Gebreken
De nieuwe voorzitter van de CHU,
mr. H. K. J. Beernink heeft bij de aan
vaarding van zijn functie de vinger
gelegd op enige gebreken, die er, vol
gens hem, in de CHU zijn. De partij
kan veel sterker zijn, dan zij momen
teel is, met de ruim 800 kiesverenigin
gen en de ongeveer 45.000 leden.
Een tweede gebrek noemde mr.
Beernink het tekort aan geldmiddelen.
Volgens spr. bestaat er verder in de
kring van de CHU nog een gebrek aan
elan. De ware bezieling was bij de
laatste verkiezingen vaak afwezig.
Ook kon mr. Beernink tal van goe
de eigenschappen noemen: trouw,
binding, open staan naar alle kanten,
vrijheidsbegrip en gouvernementeel
karakter.
Wanneer de CHU een fusie zou aan
gaan met een andere partij zou dat,
volgens hem, betekenen dat de Unie
zou verdwijnen. Het eigene van de
CHU, haar eigen plaats in ons volks
leven, dit alles, zou het onverstandig
maken onder de huidige omstandig
heden de Unie te doen opgaan in een
groter verband.
De jubileumvergadering werd be
sloten met een rede door prof. dr. G.
C. van Niftrik. Hij sprak over de
beide bijvoegelijke naamwoorden
christelijk en historisch, die de vijftig
jaren Unie karakteriseren.
Over de conferentie te Genève
Da Russische minister van buiten
landse zaken, Andrei Gromyko, heeft
gisteren een nota gezonden aan de
V.S. over de conferentie te Genève.
Hierin wordt gezegd, dat de Ameri
kaanse regering er voor uit de weg
gaat een definitief antwoord te geven
op de vraag of men op de conferentie
te Genève de kwestie van de algemene
en ogenblikkelijke staking van de
kernwapenproeven kan behandelen.
Later afkoeling
Aanvankelijk warm en overwegend
zonnig. Later van het westen uit tij
delijk meer bewolking, ten noorden
van de grote rivieren gevolgd door
enige daling van de temperatuur. Op
de meeste plaatsen droog weer. Zwak
ke tot matige westelijke wind.
