Zeeuwsch-Vlaanderen heelt
meer zoet water nodig
Kernenergieprogramma voorziet bouw
reactoren met capaciteit van 1 milj. kw
Hatta tegen overneming
buitenlandse bedrijven
Dubbeldekkers rijden weer
Protesten tegen executies in
Hongarije duren voort
Spaarbekken in Axelse Gat
Programma van Ver. Staten en Euratom
Minister Algera
Kritiek op Indonesische regering
Splijtstoffen alleen voor
vreedzame doeleinden
moet bed houden
Interpellatie- Verkerk
uitgesteld
Shell hervatte werk
in Oost'Borneo
Vooraanstaande Britse
communist geschokt
Bouwvakkers zijn
ontevreden
Zielszorg alleen
taak voor de kerk
Ter bevordering van industriële ontwikkeling
Werk van Chr.
beroepskeuze
groeit snel
Kadar naar Bulgarije
Pinsdag 2i juni 1958
ZEEUWSCH DAGBLAD
PAGINA
De regering der Verenigde Staten en de commissie van Euratom
hebben gisteren de eerste officiële gegevens bekend gemaakt over het
eraeensehappelijk programma, dat zij voornemens zijn te verwezenl
ijken op het gebied der kernenergie. Dit programma, dat betrekking
heeft op het wetenschappelijk onderzoek en de oprichting van indus
triële installaties, voorziet in de vestiging van kernreactoren met een
capaciteit van 1 miljoen kw, welke uiterlijk in 1963 in de Eurotom-
landen in werking zouden moeten worden gesteld.
Het tweezijdig karakter van het ge
meenschappelijk programma vindt zijn
weerslag in het „memorandum of un
derstanding" tussen de Ver. Staten en
Euratom. Dit voorziet in een energie
programma met een geïnstalleerd ver
mogen van ongeveer 1.000.000 kilowatt
voor 1963, waarvan de totale kosten
ongeveer 150 miljoen dollar zouden
bedragen, alsmede in een tienjarig
programma van onderzoek en ontwik
keling, waarvan de kosten gedurende
de eerste vijf jaar 100 miljoen dollar
zouden bedragen.
Particulier
De projecten zullen kunnen worden
voorgesteld, uitgevoerd en geëxploi
teerd door particuliere lichamen of
overheidsinstellingen. De reactoren,
welke van beproefde typen zullen
moeten zijn, ten opzichte waarvan het
onderzoek en de ontwikkeling in de
Ver. Staten reeds een ver gevorderd
stadium hebben bereikt, zullen waar
schijnlijk gedurende de b eginperiode
reactoren zijn met verrijkt uranium
en kokend water of water onder druk.
Het is waarschijnlijk dat in de ver
schillende landen van Euratom 6 of 8
van deze reactoren met een vermogen
van 100 a 150 mw zullen worden ge
bouwd.
Het te investeren bedrag is 350 mil
joen dollar. De exploitanten en ove
rige Europese kapitaalbronnen zullen
ongeveer 215 miljoen dollar kunnen
verschaffen. De bijdrage van de Ver.
Staten zou een omvang kunnen berei
ken van 135 miljoen dollar, te ver
strekken aan Euratom in de vorm van
kredieten op lange termijn, waarbij
de laatste de aldus verkregen midde
len opnieuw zal uitlenen voor de
bouw der installaties.
Garantie
De hoeveelheid splijtstof wélke
noodzakelijk is voor de verwezenlij
king van het vastgestelde program
ma, bedraagt ongeveer 30.000 kg ura
nium in de vorm van licht verrijkt
uranium. De commissie voor atoom
energie van de Ver. Staten garan
deert ten volle de noodzakelijke voor
ziening voor een bedrijfsperiode van
Twee beelden van de activiteiten
in het Midden-Oosten van Dag
Hammarskjold, de algemeen secr.
van de Verenigde Naties.
De bovenste foto laat zien hoe hij
in het presidentiele paleis in Bei
roet de hand drukte van de presi
dent van de Libanon, Camille Cha-
moen (rechts) met wie hij bespre
kingen voerde over de huidige ern
stige toestand in dat land.
De onderste foto toont Hammer-
skjold in Amman, kort na zijn aan
komst uit Beiroet in gesprek met
koning Hoessein van Jordanië
(rechts) en de Jordaanse premier
Sam Tr Rïfai (links).
20 jaar, tegen Amerikaanse binnen
landse prijzen, welke gelden op het
moment waarop de splijtstof wordt
overgedragen.
Onderzoeingen
Behalve het programma voor de in
stallatie van industriële reactoren be
paalt het „memorandum of under
standing" dat onderzoekingen zullen
plaats vinden in de Ver. Staten en in
Europa in het kader van een gemeen
schappelijk programma van onder
zoek en ontwikkeling, dat gericht zal
zijn op de typen der te bouwen reac
toren.
Het doel hiervan is het prestatiever
mogen van de reactoren te vergroten,
de kosten van de
te verlagen en
met betrekking tot de behandeling van
plutonium, tot een oplossing te bren
gen.
Dit programma,dat is vastgesteld
voor een periode van 10 jaar, zal gedu
rende de eerste 5 jaar worden gefinan
cierd door middel van bijdragen van
Euratom en de Ver. Staten, waarbij
elk 50 miljoen dollar verschaft. De
middelen welke voor de tweede perio
de van 5 jaar zijn voorzien, zullen on
geveer dezelfde omvang bereiken. De
commissie voor atoomenergie van de
Ver. Staten en de commissie van Eura
tom zullen de gegevens uitwisselen
welke het gemeenschappelijk program
ma zullen opleveren, alsmede de re
sultaten van door buiten dit program
ma verrichte onderzoekingen, waarbij
de octrooien ter beschikking zullen
worden gesteld van beide partijen.
Vreedzaam
Euratom garandeert dat de in het
kader van het gemeenschappelijke pro
gramma gebruikte splijtstoffen uitslui
tend zullen worden bestemd voor
vreedzame doeleinden en niet zullen
worden overgedragen aan onbevoeg
den. Het stelsel van inspectie en con
trole van Euratom, dat van de Ameri
kaanse technische ervaring profiteert,
is onder uitsluitende verantwoordelijk
heid van Euratom geplaatst.
Naar wij vernemen, moet de minis
ter van verkeer en waterstaat, mr. J.
Algera, tengevolge van een lichte on
gesteldheid het bed houden. Als ge
volg daarvan zal de dinsdagavond in
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
te houden interpellatie over de veer-
rechten over de Westerschelde moeten
worden uitgesteld tot een nader te be
palen datum.
Oud-vice-president Hatta heeft wederom zijn stem verheven tegen,
het „overnemen" van buitenlandse ondernemingen. Hij deelde een
vergadering van natonale ondernemers te Djogjakarta mede, dat het
„overnemen van buitenlandse ondernemingen Indonesië schade had
berokkend". Bijna alle Nederlandse ondernemingen in Indonesië,
waaronder 540 cultuurondernemingen, werden gedurende de anti-Ne
derlandse campagne een half jaar geleden onder regeringscontrole ge
plaatst.
Hatta zei, dat hij de voorkeur gaf
aan de vestiging van eigen nationale
ondernemingen boven het overnemen
van die van anderen „omdat wij niet
de bekwaamheid van de betrokken bui
tenlandse ondernemingen hebben".
Shell Indonesië heeft maandag het
heropenen van de raffinaderij te Ba-
lik-Papan in Oost-Borneo bekend ge
maakt.
De maatschappij werd vorige week
door de Indonesische regering gevraagd
de werkzaamheden in dat gebied te
hervatten na de verovering van het
laatste vliegveld van de opstandelin
gen in Noord-Celebes.
De woordvoerder van de Shell zei
maandag, dat gehoopt werd, dat een
tankvloot die thans onderweg was van
Australië naar Singapore in de komen
de dagen naar het olieveld Bunju kon
worden gedirigeerd om de eerste la
ding ruwe olie voor de raffinaderij te
Balik-Papan in te nemen.
HEVIGE BRAND
Radio-Djakarta meldt, dat er in de
haven van Belawan (Noord-Sumatra)
een hevige brand heeft gewoed, die
volgens .een officiële schatting voor
vijftig miljoen roepiah schade heeft
aangericht. De brand is vrijdagavond
uitgebroken en heeft geduurd tot za
terdagochtend 11 uur.
In een communiqué van de militaire
overheid wordt gezegd dat er een aan-
De in Haarlem en omgeving verblijf
houdende Hongaren hebben zondag
avond in him centrum te Haarlem een
bijeenkomst gehouden ter herdenking
van de executies van Imre Nagy, t'%
oud-minister-president van Hongarije,
en van de verzetsheld Pal Mal:ter. Be
sloten werd een telegram te zenden
aan minister Luns, waarin wordt aan
gedrongen de afschuw van het vrije
westen voor deze terreurdaad waar
mogelijk te tonen en waarin tevens fel
tegen de executies wordt geprotes
teerd.
Trevor Evans, de industriële corres
pondent van de Daily Express, bericht
dat hij is opgebeld door Arthur Hor
ner, de communistische voorzitter van
de Britse mijnwerkersvakbond, die
verklaarde dat hij ten zeerste geschokt
was door de terechtstelling van Imre
Nagy en de zijnen in Boedapest.
Zondag werd uit een voorbijrijden
de auto een Molotof-coektail gewor
pen naar de hoofdingang van de Sow-
jetrussische ambassade te Buenos
1 Aires. Er werd slechts weinig schade
'aangericht. De politie greep in toen in
de buurt van de woning van de Sow-
jetrussische ambassadeur gepoogd
werd een demonstratie tegen de exe
cuties te houden.
Te Ottawa hebben uitgeweken Hon
garen flessen rode inkt naar het ge
bouw van de Sowjetrussische ambas-
uit protest tegen de
groep Hongaren, onder
leiding van een pater-Franciscaan,
trok onder het zingen van het Hon-
volkslied voorbij de ambassade,
een der meegevoerde borden stond:
waarvoor Nagy en Maleter
stierven, zal blijven leven".
Premier Nehroe van India heeft het
bericht van de executies in Hongarije
en de mogelijke gevolgen van dit feit
„zeer zorgwekkend" genoemd.
Zaterdagochtend bood het plein
voor het Victoria station in Lon
den voor het eerst na zeven weken
weer de oude vertrouwde aanblik:
de busstaking was afgelopen en 't
plein stond weer vol met de be
kende rode dubbeldeks bussen, ge
reed om te vertrekken. Passagiers
zijn er op dit plaatje nog niet veel
te zien, maar de opname werd dan
ook gemaakt om acht uur in de
morgen.
Op de verscheidene bouwprojecten
in Utrecht zijn de bouwvakarbeiders
gisterochtend wel verschenen, maar
circa drie kwart naar schatting
15.000 man is niet aan het werk ge
gaan uit protest tegen de ontvangen
verlaagde Ionen als gevolg van de
nieuwe C.A.O. voor de bouwvakken.
De situatie op de werken is vrij
rustig.
Ook in 's-Gravenhage rijden grote
groepen bouwvakarbeiders op fietsen
door de stad teneinde collega's op
bouwwerken tot staken aan te sporen.
Zij hadden zich gistermorgen om
streeks half acht in het Zuiderpark
verzameld.
Raad voor Geref. Soc. Arbeid
De geestelijke volksgezondheid is
een veelbesproken en veelbestudeerd
onderwerp in onze moderne samenle
ving. Ook de studieconferentie die de
Raad voor Gereformeerde Sociale Ar
beid vrijdag en zaterdag in Lanteren
hield, was eraan gewijd. Volgens de
voorzitter, prof. dr. R. Schippers, is
„geestelijke volksgezondheid" al geen
hanteerbaar begrip meer: spr. voelde
meer voor de term sociale of psychi
sche hygiëne.
Scheiding
Prof. Schippers vatte aan het slot
van de conferentie de conclusies van
de secties samen. Men was het er over
eens, dat de zielszorg apart gehouden
dient te worden van de geestelijke
volksgezondheid. De kerk heeft een
speciale opdracht t.a.v. de zielszorg en
geestelijke volksgezondheid ligt meer
in de sfeer van de humaniteit. Prof.
Schippers verklaarde echter, dat het
wel zinvol is wanneer een concrete
kerk activiteiten op het gebied der
geestelijke volksgezondheid stimuleert.
De prediking van het Evangelie,
het apostolaat, behoort ook tot de
taak van de Gereformeerde bureaus
voor maatschappelijk werk. Niet al
le bezoekers waren het eens met de
uitspraak, dat een dominee uitslui
tend als deskundige en mensenken
ner deel kan nemen aan teamwork
ten bate van de geestelijke volksge
zondheid, en niet in zijn ambt ais
zodanig.
De kerkeraad is niet verantwoorde
lijk voor het werk van een plaatselijk
bureau. Prof. Schippers formuleerde
de conclusie aldus, dat de kerk uitslui
tend medeverantwoordelijkheid op
zich kan nemen en dat deze ook aan
vaard moet worden.
De industriële ontwikkeling van Zeeuwsch-Vlaanderen zal in hoge
mate worden bevorderd, indien 'n ruimere hoeveelheid zoetwater dan
tot nu toe ter beschikking komt. Gerekend moet worden op een toe
komstige behoefte van 6 a 8 miljoen kubieke meter per jaar. Dit is
een van de conclusies, die neergelegd zijn in een rapport, samengesteld
door een commissie, die de taak had de gehele Zeeuwsch-Vlaamse
waterhuishouding in breder verband te bezien. In 1952 werd deze
commissie opgericht.
Deze commissie kwam al spoedig
tot de conclusie, dat het noodzake
lijk is de beschikbare hoeveelheid
zoet water tot 5 a 6 miljoen kubieke
meter per jaar op te voeren en zij
achtte de mogelijkheid aanwezig
hiervoor het in de regenperiode naar
de Schelde afstromende regenwater
van de hogere Belgische gronden
aan te wenden. Dit water is dan in
grote reservoirs zgn. spaarbek
kens te verzamelen om het naar
behoefte te benutten.
SPAARBEKKEN
Öit plan beoogt de verruiming van
de zoetwaterwinning in Zeeuwsch-
Vlaanderen door het bouwen van een
spaarbekken met bijbehorende wer
ken in de Braakmanpolder, met name
in het Axelse Gat, waarmee vijf milj.
kubieke meter water per jaar kan
worden gewonnen. Met de departe
menten van sociale en van economi
sche zaken is contact opgenomen om
de gewenste medewerking te verkrij
gen.
Deze werken vorderen een totale
investering van 15.000.000.
De eerste jaren zou kunnen worden
volstaan met een capaciteit van 3 mil
joen kubieke meter per jaar, welke in
later jaren geleidelijk tot 5 miljoen
kubieke meter wordt opgevoerd.
Berekeningen hebben echter aange
toond, dat deze wijze van uitvoeren
een hogere kostprijs van het water
met zich brengt dan bij een uitvoering
waarbij nagenoeg alle werken direct
op de capaciteit van 5 miljoen kubieke
meter worden gebracht, waarom dan
ook aan het laatste de voorkeur moet
worden gegeven.
EEN NIEUWE N.V.
Aangezien met de uitvoering van
het spaarbekken de bevordering van
de industriële ontwikkeling van Z.
Vlaanderen wordt beoogd, maar dit
niet in de eerste plaats een taak is
voor het bestaande waterleidingbe
drijf verdient het aanbeveling de bouw
en exploitatie op te dragen aan een af
zonderlijke rechtspersoonlijkheid be
zittend lichaam in de vorm van een
nieuwe N.V. De talrijke en veelzijdige
belangen, die met de zoetwatervoor
ziening gemoeid zijn zullen op de
meest doelmatige wijze worden behar
tigd, indien er een juiste samenwer
king ontstaat tussen de nieuwe
N.V. en de N.V. Waterleiding Mij
„Zeeuwsch-Vlaanderen", aldus de
commissie, in haar rapport.
tal haveninstallaties verloren is gegaan,
maar een pakhuis van het leger en een
van de marine zijn gespaard. De oor
zaak van de brand is niet bekend.
De militaire bevelhebber van Noord-
Sumatra, overste Gintings, stelt per
soonlijk een onderzoek in.
(Van een onzer verslaggeefsters)
De voorzitter van de Christelijk»
Psychologische Centrale voor School
en Beroep, de heer A. J. Schreuder tt
Amsterdam, heeft zaterdag op de al
gemene vergadering in Utrecht critieh
uitgeoefend op het Chr. Pedagogisch
Studiecentrum. Het. C.P.S. heeft zich
volgens de heer Schreuder schuldig
gemaakt aan grensoverschrijding dooi
op lagere scholen in Gelderland en Zee
land klassicale onderzoekingen te doen
en slechts op grond van enkele test-
vragen te adviseren over de beroeps
keuze.
De heer Schreuder constateerde in
zijn openingswoord een verheugende
stijging van het aantal personen dal
adviezen vraagt bij de christelijke bu
reaus, een stijging die relatief grotei
is dan bij welke zusterorganisatie dan
ook.
Groeiende belangstelling
Uit het jaarverslag van de secretaris
bleek, dat de Centrale momenteel 19!
leden telt, stichtingen of verenigin
gen die een bureau voor school- er.
beroepskeuzevoorlichting exploiteren
zowel als sociale organisaties, organi
saties en instellingen op het gebied
van het christelijk onderwijs en indi
viduele leden.
In het afgelopen jaar viel in d»
kringen van het christelijk onder
wijs een groeiende beiangstellini
voor het werk te constateren, ter
wijl de christelijke vakorganisatie
meer steun boden dan ooit tevoren
door een garantiefonds ter beschik
king te stellen, waardoor een vast»
medewerker kon worden aangestelé
voor die bureaus, die dringend eer
deskundige nodig hadden.
Bij de centrale zijn nu veertien bu
reaus aangesloten: alleen in Brabant
en Limburg zijn nog geen christelijki
reaus aangesloten: alleen in Braban
adviezen uitgebracht, d.w.z 25 pOt
meer dan in 1956.
Tot nieuwe bestuursleden werdei
gekozen de heren H. C. van Donk, ul
Goes en N. Vlasblom uit Monster, ter
wijl drs. C. G. J. Keulemans uit Zwol
le als adviseur in het bestuur zittini
zal nemen.
Janos Kadar, de leider van de Hon
gaarse communistische partij, is maan
dag per vliegtuig naar Sofia vertrok
ken voor besprekingen met Bulgaars®
leiders. Dit overleg zal een week du
ren.
Kadar wordt vergezeld door Karoly
Kiss, lid van het vijf man tellende par
tijsecretariaat, de minister van land
bouw Imre Doegei en de plaatsvervan
gende minister van buitenlandse zaken
Janos Peter.
Vorig jaar juni heeft een Bulgaarse
delegatie een bezoek aan Boedapest
gebracht.
Gistermiddag is de 12-jarige Phik
Han Lo in zijn ouderlijke woning aan
het Schopenhauerhof te Amsterdam
om het leven gekomen bij het monte
ren van een fitting van een schemer
lamp. De vader trof de jongen dood
in zijn slaapkamer aan. Deze had het
lampje in beide handen.
Prof. mi-, R. P. Cleveringa (Leiden)
lid van het dagelijks bestuur en voor
zitter van de vaste commissie voor de
wetenschap van het Prins Bernhard-
fonds, is gisteren tot ere-lid van dit
fonds benoemd.
Bij graafwerk in Oleggio, nabij No-
vara in Italië, heeft men een kruik
met muntstukken uit de Romeinse tijd
gevonden, die afbeeldingen van Janus,
Mercurius en andere goden vertonen.
9 Jesse Pressley, de 62-jarige groot
vader van de rock'n roll zanger Elvis,
heeft met een grammofoonplatenfabri-
kant een contract gesloten voor het uit
voeren van liedjes, die hij nog kent
uit zijn jeugd.
9 Zondag is de bliksem geslagen in
een groot ijzeren kruis, dat door een
veertigtal mensen naar de top van de
Berg Arera bij Bergamo (Italië) werd
gedragen. Drie dragers van het kruis
werden gedood en vijf ernstig gewond.
Bij de ingang van de groentemarkt
van Beiroet is maandagochtend een
bom ontploft, waardoor twee personen
werden gedood en verscheidene ge
wond.
9 De eerste minister van Perzië, dr.
Manushar Eghbal, heeft bekend ge
maakt dat een nieuwe particuiliere
Perzisch-Canadese overeenkomst inza
ke de exploratie en produktie van olie
is gesloten, waarbij Perzië 75 pet. van
de winst zal ontvangen.