Koningin Juliana mag niet in politieke
discussie worden betrokken
Nederlanders zaten tussen de tanks
toen Hongaarse opstand uitbrak
Tien landgenoten vertellen hun
relaas voor radio-Wenen
Pagina S
Gelezen in
I M
ANDERE BLADEN
Verkeer
Ziek gezond
Dr. VV. P. Berghuis over rumoer rond Koninklijk Huis
Ongeregeldheden in Singapore
Geen bezinning op Nieuw-Guinea
zoals Soekarno dat wenst
Uitzoeken
Onafhankelijkheid
Londen-Rome in
ruim anderhalf
uur
Nieuwe kamerleden
Ooggetuigen kregen schrik van hun leven
Leiding verlichting van
torenuurwerk afgekeurd
Maandag 29 oktober 1956
ZEEUWSCH DAGBLAD
In het weekblad „Burgerrecht" trof
fen wij onderstaand stukje aan:
„Veilig Verkeersacties van de „bond"
en" van de politie. In Den Haag is een
extra ploeg verbalisanten op pad gegaan
om al de lieden op de bon te slingeren,
die met hun wagen verkeerd geparkeerd
staan. Dit zijn de gemakkelijkste pro-
cesjes-verbaal, die er zijn, en de minst
sportieve ook. Maar daar heb je het weer.
Zelfs hier wordt de dolle verkeersstier
niet bij de horens gevat en gaat het paard
slechts achter of opzij van de wagen.
Want stilstaande, geparkeerde, auto's zijn
de minst gevaarlijke op de weg. En waar
er eenvoudig niet voldoende parkeer
ruimte is en er gemeenteraden zijn, die
liever ergens ver buiten Europa naar
gymnastieklokalen en zo gaan kijken, die
je hier ook op een foto kunt zien, dan
daadwerkelijk het parkeerprobleem aan
vatten daar raakt menig automobilist
in een soort overmachtspositie: Geen
agent in de buurt, gauw even de auto
parkeren achter het blauwe bordje met
rode rand en dito diagonaal".
UTRECHT, 27 oktober. De voorzitter van de Anti-Revolutioaire
Partij, dr. W. P. Berghuis, heeft vanmorgen bij de opening van het
partijconvent aandacht gewijd aan het rumoer rond het koninklijk
huis. Hetgeen, en de wijze waarop, is geschreven over beweerde per
soonlijke moeilijkheden in ons koninklijk huis, heeft ons, aldus dr.
Berghuis, diep in de nationale ziel geraakt. Op dit soort publikaties
was het Nederlandse volk allerminst bedacht. Men mag misschien
van buitenlandse bladen niet veronderstellen, dat zij nauwkeurig
aanvoelen de tederheid van de relaties tussen het Oranjehuis en het
Nederlandse volk, maar, zo zei hij, fijngevoeligheid kan men in veel
van dit geschrijf met de beste wil van de wereld niet ontdekken. Het
is, aldus dr. Berghuis, misschien ook teveel gevraagd van sommige
bladen.
Wij hebben in onze onrustige wereld
behoefte aan rust, schrijft mr. Jan
Derks in „De Volkskrant".
„Het is de tijd nu om verkouden te zijn
en licht koortsig. Het is de tijd nu om
ziek te zijn om gezond te blijven. Want
verkoudheid en de lichte koorts, die er
mee gepaard gaat, sluiten ons af van de
drukte om ons heen. Wij menen, dat wij
die dan niet kunnen hebben. Maar het
is dan juist, dat wij die drukte wèl kun
nen hebben. Omdat wij er immuun voor
zijn. Zij kan ons niet infecteren. Wij zijn
zo lekker lodderig; wij gelóven die druk
te wel.
De verkoudheid en de lichte koorts
doen ons geen kwaad. De kachel van ons
lichaam kan best even 'n beetje gloeiend
staan. Daar is ze op gemaakt. En onze
neus zou bepaald niet functioneel ont
worpen zijn, moest hij niet berekend zijn
op een verkoudheid zo nu en dan.
Waar ons lichaam en onze geest be
slist niet pp berekend zijn, dat is op
een maar voortdurend verwerken van
een drukte, waar vroeger een heel jaar
nog niet aan toekwam, doch die ons nu
dagelijks bestormt.
Prijs daarom de verkoudheid en de
lichte koorts. Zij zijn als zusters op een
ziekenzaal, die zacht omgaan.
En dit troffen wij aan in de Nieuwe
Prov. Groninger Courant:
Bepaalde beroepen hebben altijd een
grote aantrekkingskracht uitgeoefend op
vele mensen. Beroepen, zoals vliegenier,
auto- of motorracer. In Haren denkt men
er blijkbaar heel anders over. De meest
gekoesterde beroepswens is daar name
lijk concierge of bode te worden. Dat
bleek, toen het gemeentehuis sollicitan
ten had opgeroepen voor de betrekking
van concierge-bode ten gemeentehuize.
Niet minder dan 460 sollicitanten hebben
zich nu reeds aangemeld.
Wij besluiten deze rubriek vandaag
met een citaat uit een communistisch
blad in Oost-Berlijn, „Neues Deutsch-
land".
„Het idee van een onafhankelijke
communistische staat is onzin! Een der
gelijke staat zal nooit onafhankelijk van
de in het grote socialistische vriend
schapsverbond onder leiding van de
Sovjet-Unie verenigde communisten
kunnen zijn. Natuurlijk moet ieder volk
zijn eigen weg naar de instelling en op
bouw-van het socialisme vinden. Maar
de grootheid van onze eeuw ligt juist in
het feit, dat ieder volk langs deze weg
voortgaat in de nauwste vriendschap en
samenwerking met die landen waar het
socialisme reeds gevestigd is. Sinds de
Russische arbeiders en boeren, geleid
door Lenins partij, ons deze weg 39 jaar
geleden hebben getoond, behoeft geen
enkel volk die weg naar het socialisme
alleen te gaan".
's-GRAVENHAGE, 27 okt. Een
tweepersoons Hawker „Hunter" les-
vliegtuig dat vorige week in één uur
en vier en dertig minuten van Londen
naar Rome is gevlogen, heeft zes mi
nuten langer over de terugreis gedaan.
De gemiddelde snelheid van het toe
stel was 905 km. per uur. Het werd
gevlogen door Bill Bedford en Pred
Murphy, invliegers van de Hawker-
vliegtuigenfabriek.
Zoals bekend is krijgt de Nederland
se koninklijke luchtmacht twintig
vliegtuigen van dit type.
Amsterdamse studenten
voor nieuw universiteits
complex
AMSTERDAM, 26 okt. De Am
sterdamse studenten achten, zoals zij
het uitdrukken, de tijd nog allerminst
verstreken om ten krachtigste hun
stem te verheffen tegen de plannen tot
een grote en definitieve uitbreiding
van het gemeentelijk uinversiteitscom-
plex aan de oudemanhuispoort ter
huisvesting van de A-faculteiten, waar
toe de gemeenteraad vorig jaar in
principe besloot. Binnenkort zullen de
'eerste hiertoe door de dienst der pu
blieke werken uitgewerkte plannen
aan de raad worden voorgelegd.
Een 25-jarige monteur en een 40-
jarige colporteur uit Den Haag braken
donderdagnacht in bij een winkel in
sportartikelen. Gisteren werden de
beide mannen reeds gearresteerd, toen
zij op straat probeerden het gestolene
aan de man te brengen.
Wel is duidelijk geworden hoe
kwetsbaar en weerloos koninklijke
personen staan tegenover dit soort van
sensationele berichtgeving.
Een derde, en nog wel een op schan
daaltjes beluste buitenstaander, heeft
ons moeten vertellen, aldus spreker,
dat in ons nationale gezin ergens iets
niet goed zou zitten. Dat is iets wat
het Nederlandse volk niet helemaal
kan verwerken.
Nog is de zo zeer gewenste rust om
Soestdjjk niet teruggekeerd. Volgens
dr. Berghuis onbegrijpelijke en het
koningschap onwaardige stuiverroman-
methoden van mensen, wier namen
gelukkig bekend geworden zijn, heb
ben opnieuw opschudding verwekt.
Hij noemde het niet juist om voorzover
de onderscheidene publikaties grond
vinden in bepaalde feitelijke omstan
digheden in het koninklijk gezin en
aan het hof, daarover nu te specule
ren en te discussieren.
TAAK VOOR EIGEN OVERHEID.
Wel moet erop kunnen worden ver
trouwd, dat als er iets is, dat niet
meer als strikt privé kan worden be
schouwd en dat de betrekking tussen
koning en volk, tussen de constitu
tionele koningin en het koninkrijk
der Nederlanden raakt, ons dit door
onze eigen hoge overheid zal worden
verteld.
Het Nederlandse volk begeert niets
anders dan de hechte band tussen volk
en Oranjehuis, en dit betreft volgens
hem, dit huis als geheel in al zijn le
den, ongerept blijft, en dat iedere per
soon en elke onpersoonlijke invloed,
die daarop ten nadele zou willen in
werken, dit volk uit liefde voor het
koningshuis en uit nationaal bewust
zijn, tegenover zich vindt.
Het is de historie onder Gods be
stel gesloten en in de moderne tijd be
vestigde verbond tussen Oranje en Ne
derland verplicht, beide partners er
toe ervoor te zorgen, dat de vorstin
niet in een politieke discussie wordt
betrokken.
„God beware koningin en Nederland
er voor, dat dit door de invloed of
manipulaties van wie dan ook zou
kunnen gaan gebeuren", zo besloot dr.
Berghuis zijn bespreking over het
rumoer rond het koningshuis.
DE VERKIEZINGEN.
In zijn openingsrede herinnerde de
voorzitter verder aan de beschouwin
gen en kritische opmerkingen, die bin
nen de partij gewijd zijn aan de ver
kiezingsuitslag.
Hij was van mening, dat hoewel er
voor interne discussie een redelijke
plaats moet worden ingeruimd, niet
vergeten mag worden, dat een poli
tieke partij niet in de eerste plaats een
debatingclub is.
Het accent dient dan thans ook
allereerst te liggen op de positieve
vervulling van de taak der anti-re
volutionairen als christelijke politie
ke partij, die naar zijn mening, wat
dit aangaat, niet staat of valt en ook
niet bepaald wordt door verkiezings
nederlaag of stemmenwinst.
Uitvoerig besprak dr. Berghuis de
gang van zaken met betrekking tot de
kabinetsformatie en de rol, die een
partij hierbij dient te spelen.
De A.RP. ziet haar Kamerleden in
organisatorische zin ook niet als voor
uitgeschoven posten van hun partij in
de Staten-Generaal. Zij zitten daar
als volksvertegenwoordigers, bij de
verkiezingen weliswaar naar voren ge
schoven door hun partij, maar deze
functie vervullende voor hun eigen
verantwoordelijkheid. Wel noemde dr.
Berghuis onderling contact en onder
ling vertrouwen noodzakelijk.
INDONESIË.
Sprekende over de gebeurtenissen in
en de betrekkingen met Indonesië zei
dr. Berghuis, dat de berechting van
Nederlanders ontsteltenis en diepe ver
ontwaardiging hebben teweeg gebracht.
Niet uit antipathie tegen Indonesië en
ook niet uit leedvermaak over een ge
constateerde onmacht is het, aldus
spreker, dat wij scherpe kritiek heb
ben op de Indonesische rechtspraak.
Ook als anti-revolutionairen er
kennen wij de wettigheid van ,de
Indonesische souvereiniteit, hoezeer
wij ook de tijd ervoor niet rijp ge
acht hebben.
NIEUW-GUINEA.
Sprekende over Nieuw-Guinea zei
dr. Berghuis, dat er is opgeroepen tot
bezinning. Op zichzelf is daartegen
niets in te brengen, aldus spreker,
maar wij wensen geen bezinning op 't
probleem Nieuw-Guinea zoals presi
dent Soekarno dit belieft te stellen
Bezinning is nodig ten aanzien van
onze verantwoordelijkheid ten opzich
te van Nieuw-Guinea en zijn bevol
king.
De verantwoordelijkheid voor dit
gebied en voor de Papoea's ligt niet
bij Indonesië of de Ver. Naties, maar
bij Nederland. Wanneer wij ons be
zinnen op de juiste beleving van die
verantwoordelijkheid, dan zal dat er
op gericht moeten zijn, hoe wij het
beste zoeken, niet voor Nederland en
niet voor Indonesië en tenslotte ook
niet voor de onderlinge betrekkingen
tussen die beiden, maar voor het volk
van Nieuw-Guinea zelf.
Eerst wanneer onomstotelijk vast
zou staan, dat een andere staat of
een andere organisatie dit volk beter
naar een goede en vrije toekomst zon
kunnen leiden dan Nederland, zou er,
volgens dr. Berghuis, bezinning moe
ten zijn omtrent de vraag, of onze
verantwoordelijkheid ten dienste van
de Papoea's op iemand anders zou
moeten worden overgedragen.
Tijdens ongeregeldheden te Singa
pore, welke zich voordeden naar
aanleiding van het verbieden van
de bond van Chinese middelbare
scholieren, die onder communisti
sche invloed zou staan, moest de
politie in eerste instantie de af
tocht blazen voor de ongeveer 2000
studenten. Pas nadat de reserve-
politie was ingezet kon de orde
weer enigszins worden hersteld.
Op de foto ziet men twee van de
zes omgesmeten auto's waaron
der een politiewagen die door
de brandweer worden geblust.
DEN HAAG, 26 oktober Aange
zien dr. W. Drees zijn benoeming tot
lid van de Tweede Kamer niet heeft
aangenomen heeft de voorzitter van 't
centraal stembureau tot lid van d?
Tweede Kamer benoemd verklaard
mevrouw U. Tellegen-Veldstra (P.v.d.
A.) te Maarssen.
In de vakature Mansholt is benoemd
verklaard tot lid der Tweede Kamet
J. J. Kramer (P.v.d.A.) te Brunsum.
SCHIPHOL, 26 okt. Met het
KLM-toestel uit Weenen is van
avond op Schiphol de eerste Ne
derlander aangekomen, die in Boe
dapest de onlusten heeft meege
maakt.
Van maandag tot donderdag was
deze Amsterdamse zakenman in de
Hongaarse hoofdstad geweest.
Omdat geen enkele instantie hem
een veilige reis naar de grens kon
garanderen, is hij met een colonne
van zes auto's, bemand met Oos
tenrijkers en begeleid door de
Oostenrijkse gezant, meegegaan.
De gezant trachtte onderweg her
haaldelijk de verzekering te krij
gen, dat men de stoet ongehinderd
Een deputatie van de Koninklijke
Luchtmacht heeft vrijdagochtend
aan generaal Baretta êen geschenk
overgedragen ter gelegenheid van
•het feit, dat de chef van de lucht
machtstaf wegens het bereiken van
de pensioengerechtigde leeftijd de
dienst gaat verlaten. We zien hier
bij het geschenk een zonnewij
zer v.l.n.r. de twee dochters van
de scheidende generaal, generaal-
majoor-vlieger waarnemer H.
Schapel, generaal Baretta en de
echtgenote van generaal Baretta.
STOMEN EN VERVEN.
Indien men iets laat stomen of ver
ven, geschiedt dit in feite voor eigen
risico. Zodat men, bij mislukking,
geheel is aangewezen op de good
will van de betrokken firma. Wij
laten nog volkomen in het midden
of strik-t juridisch hekeken, een be
paalde firma tot schadevergoeding
te verplichten is. Maar procederen
kost véél. Zekerheid, dat men de
procedure zal winnen heeft men
pas, als deze gewonnen is. Wanneer
men nu verder nog bedenkt, dat al
leen kan worden geprocedeerd over
de tweedehands waarde van het
mislukte of zoekgeraakte werkstuk,
begrijpt u ons beter, wanneer wij
zeggen: daar is geen beginnen aan.
Envan die tweedehands waar
de moet dan de restwaarde ook nog
worden afgetrokkenVandaar
ons standpunt: verven of stomen is
voor eigen risico.
Hiermee is nog niets ten nadele ge
zegd van de betrokken firma's,
want het mislukken van verven of
stomen kan helemaal buiten hun
schuld zijn.
ARGWAAN.
Bij de vele, vele inwoningsproblemen,
die wij zo in de loop van de tijd te
behandelen kregen, blijkt ons altijd
weer, dat de klager vaak eigenlijk nu
niet de verdrukte partij is. De brie
ven doen ons dan denken aan die
schone zin van Shakespeare: „Steeds
waart de argwaan rond in 't schul
dig hart". Ook lezeres, die ons ad
vies vraagt, veronderstelt allerlei
dingen, die haar hoofdbewoonster
zou doen of kunnen gaan doen. Nogal
vaag en zeker niet om onzerzijds op
te antwoorden. Als er zich concrete
dingen voordoen, willen wij graag
antwoord geven.
ADVIES ONMOGELIJK.
Het is nodig nog eens het volgende op
te merken betreffende de in te zen
den vragen. Wij kunnen alleen ant
woorden op concrete, duidelijk ge
stelde vragen. Maar wij kunnen er
het wil wel eens wijzen op over
spanning, zodat het nuttig is de huis
arts eens te raadplegen. In een der
gelijke periode kan zelfkritiek wel
nuttig zijn. Multatuli schreef eens: lk
wou mezelf gaarne eens ontmoeten
om te weten hoe ik me beviel. Maar
'k moet bijzonder goed gehumeurd
zijn op die dag, want ik houd niet van
niet aan beginnen zaken te behan
delen of hele dossiers door te werken
over zaken, die in behandeling zijn
bij een advocaat of notaris. Daar
blijven wü beslist buiten. Men dient
zich te houden aan zijn advocaat of
andere functionaris. Het is niet onze
taak om kritiek uit te oefenen of om
rechtertje te spelen. Wij zouden dat
ook niet kunnen.
MOEILIJKHEDEN MET ZICHZELF.
Wij kennen het verschijnsel, jonge le
zer, waarbij men moeilijkheden met
zichzelf heeft en eigenlijk met niets
meer tevreden Is. Daar lijdt het werk
onder. Een dergelijke periode krijgt
iedereenwel eens door te maken en
onaangenaamheden. Hoe het ook zij,
raadpleegt u uw arts maar eens en
vertrouw er verder maar op, dat het
wel over gaat. Maar verander beslist
niet van beroep, want dat helpt vrij
zeker niet.
IEDER HET PENSIOEN.
Wij kregen enkele brieven van lezers,
die een bepaald protest in houden.
Het is namelijk nietwaar, schrijven
ze, dat iedereen per 1 januari het
pensioen krijgt. Miljonairs en zo, die
wel, doch gepensionneerden van het
rijk of gepensioneerden van particu
liere pensioenfondsen, die niet.
Hoe men het ook wil wenden, leder
een krijgt het pensioen. Daarnaast is
er een zekere aanpassing bij reeds
bestaande pensioenen of pensioenre
gelingen. Hoe die aanpassing precies
zal worden, is momenteel nog in ne
velen gehuld, daar wachten wij dus
nog op. Maar dat verandert niets aan
het feit, dat men het krijgt. Terwijl
we toch ook wel mogen vaststellen,
dat iedereen er beter van zal worden.
MANUSCRIPT.
Een lezer heeft een manuscript ge
pleegd. Hij heeft iets geschreven en
wil nu graag een uitgever vinden,
die dat laat drukken en gaat verko
pen. Welke, vraagt lezer en vraagt
het op een wijze of alle uitgevers er
op zitten te wachten en nu aan hem
de keus is welke uitgever hij het zal
gunnen. Maar zo is het niet! Onze
lezer heeft wel eens van een boeme
rang gehoord? Hij zal wel merken,
dat zijn manuscript diezelfde eigen
schappen heeft. De enige manier is
om het steeds maar aan uitgevers toe
te zenden, per aangetekende en voor
zien van retourporti, totdat een uit
gever eindelijk zegt: ik zie er iets in.
Wij laten in het midden of het ma
nuscript de vereiste kwaliteiten
heeft. Lezer gelieve het ons niet toe
te zenden, want wij kunnen heus
geen boeken gaan beoordelen.
EIGENAAR BESLIST.
Hoe jammer het ook voor u is, lezer,
maar de eigenaar maakt uit, wie hij
in zijn woning als huurder wil heb
ben. De gemeente kan natuurlijk
vorderen, dat begrijpen wij, maar de
gemeente beoordeelt zelf, of ze daar
gronden voor ziet. U kunt een eige
naar niet tot ruil verplichten of tot
medewerking daaraan.
RAADGEVER.
zou laten passeren maar niemand
kon die zekerheid geven.
Op eigen risico heeft men de tocht
toen volvoerd en ongehinderd kon het
gezelschap na een keer of zeven doe*
Hongaarse soldaten te zijn aangehou
den, bjj Hegueshalom het veilige nie
mandsland bereiken.
Radio-Wien en vele verslaggever*
wachtten daar vluchtelingen en rel»
zigers op om naar hun ervaringen t#
vragen. De Nederlander logeerd*
met ongeveer tien landgenoten in ee#i
hotel in de wijk Buda. Hij had me»
gemaakt, hoe voor het parlement»»
gebouw Russische tanks plotseling
op een grote demonstrerende menigt#
schoten terwijl hij, volgens zijn zeg»
gen, met eigen ogen had gezien dal
een bemanning van een Russlschf-
tank zich aan de opstandelingen ovegt
gaf.
Het nationaal museum was doof
brand geheel verwoest, zo vertelde d#
zakenman. Een aantal buitenlander#
had in het Astoriahotel in Boedapest
een heel angstige woensdagavond e£
-nacht doorgemaakt toen rebellen dl:
gebouw, waarin zich de Hongaarse vei
ligheidspolitie en Russen hadden ver
schanst, belegerde. Twaalf uur lang
hadden de gasten in een kelder het ge
vecht boven zich horen afspelen. Don
derdagochtend waren ze overgebracht
naar het Dunahotel. Volgens de Neder
lander waren er onder de burgerbevol
king, die zich na het bericht van het
aftreden van Geroe in haar enthousias
me zwaaiend met Hongaarse vlaggen
van waaruit de Russische emblemen
waren verwijderd, op straat had bega-
ven, zeer veel slachtoffers gevallen.
Erg verwa-c.
De situatie in Boedapest was overi
gens erg verward, aldus de zakenman.
Zij wijzigde zich met het uur en het
was moeilijk uit te maken op wie en
door wie geschoten werd. Het aantal
doden kon de Nederlanders niet schat
ten maar het moesten er volgens hem
tot donderdag zeer veel zijn. Op hun
reis naar de grens had het gezelschap
in het stadje Raab rebellen de rode
ster van het stadhuis zien rukken. Al
len waren dankbaar toen ze tenslotte
heelhuids Oostenrijk hadden bereikt.
Nieuw- en St. Joosland
De raad van Nieuw- en St. Joos
land kwam in spoedeisende vergade
ring bijeen onder voorzitterschap van
wethouder J. Kwekkeboom wegens
ziekte van de burgemeester. Bij de
ingekomen stukken bevond zich een
brief van de P.Z.E.M., waarin meege
deeld werd, dat de aangelegde leiding
voor verlichting van het torenuur
werk afgekeurd is. De raad besloot de
betreffende aannemer aan te manen
met de grootste spoed hierin verbete
ring te brengen en sprak unaniem zijn
afkeuring uit over de ergerlijke gang
van zaken bij dit werk.
Tot hoofd der openbare lagere school
in de vacature S. F. Alberts werd be
noemd de heer J. A. Kramer ta
Utrecht. Tot leden van de commissie
Woonruimtewet werden herbenoemd
de heren E. Verlare, P. J. Brons, J.
Knuijt Sr., C. A. Polderdijk en Joh.
Joosse. Besloten werd de opleidings-
kosten van onderwijzeressen voor het
kleuteronderwijs aan de Rijkskweek
school te Middelburg voor rekening
der gemeente te nemen. Een verzoek
van de gemeente-werkman om plaat
sing in een hogere loongroep werd af
gewezen met 5 tegen 2 stemmen. Aan
het Zeeuwse Studiefonds werd een
subsidie toegekend van 5 ct. per in
woner. Bij de rondvraag werden vra
gen gesteld over de aansluiting van
de nieuwe uitvalsweg op de bestaande
wegen, over het toegewezen bouwvo
lume aan Dominicus en over de plan
nen tot bouw van gemeente-woningen.
