Kolonel WÏLSOYs tocht
naar Khartoem.
Burgerlijke Stand te Zierikzee.
ADVERTENTIEN.
Wilson heeft Wolseley de bijzonderheden van den
verkenningstocht naar Khartoem medegedeeld. Daaruit
blijkt o. a, dat op de reis naar Goebat het stoomschip
werd aangevallen door de Arabieren die echter werden
teruggeslagen.
JPor-tug-al.
Naar het schijnt stuit majoor Serpa Pinto, de
Portugeesche reiziger, op veel grootere moeilijkheden
dan hij verwachtte bij den door hem ondernomen
nieuwen tocht van Mozambique naar de binnenlanden
van Afrika. Ilij was genoodzaakt eene verandering te
brengen in de richting, welke hij wilde volgen, en
bevond zich blijkens de jongste berichten nog bij de
kust. Eene aanzienlijke militaire macht vergezelt
hem, en men gelooft, dat zijne expeditie niet slechts
een wetenschappelijk, maar ook een politiek doel
heeft. Tot dusverre hebben de Portugeezen geen
werkelijk gezag uitgeoefend over de inheemschestammen,
verder dan enkele mijlen van hunne nederzettingen
verwijderd.
Den 24 Januari 's morgens ten 8 ure, zegt de
correspondent der Standard, vertrokken van Metemmeh
twee stoombooten: de «Bordein" met Sir C. Wilson,
majoor Gascoigne, een detachement van het Sussex-
regiment en eenige zwarte soldaten de »Tal-Haweiya"
met kapitein Trafford, een detachement van het Sussex-
regiment, luitenant-kolonel Stuart Wortley en Abdoel
Harned bey.
Te 11 ure stopten de booten bij het dorp Gandatu
en de sheik van den Shagi}'ek-stam liet weten, dat
hij zich vóór de Engelsehen zou verklaren, indien hun
macht was gevestigd. Gedurende den nacht bleven de
booten voor Bewena liggen. Den volgenden morgen
passeerden zij te Wad el Habesh eenige batterijen
van den vijand, maar zonder kanonnen. Van den
linkeroever werden eenige geweerschoten gelost. Hier
stootte de »Bordein" op een rots; tegen diie ure
's namiddags was zij weder vlot, maar weldra raakte
zij opnieuw vast. Inboorlingen zeiden, dat Gordon in
de laatste veertien dagen hard had gevochten.
Om het vuur des vijands, dat zeer hevig was, te
ontgaan, zetten de booten de reis des nachts voort.
Op weg naar Khartoem riepen de inboorlingen aan
de oevers, dat de stad was gevallenhierop werd
natuurlijk geen acht geslagen; misschien ook, omdat
men meende, dat dan de vijand niet zou hebben
getracht de stoombooten tegen te houden, maar veeleer
haar te Khartoem, wanneer zij zich veilig waanden,
te overrompelen. Toen vernam Sir C. Wilson ook, dat
Gordon met 250 getrouwen de kerk nog verdedigde,
die tot magazijn was ingericht, ofschoon de corres
pondent van de Standard zegt, dat men dit eerst op
den terugtocht, den 30sten, hoorde.
Den 28sten 's morgens naderden de booten onder
een hevig vuur Khartoem. Uit Halfiya, van het eiland
Toeti, uit Omdurman en uit de stad zelve hadden zij
een zwaar geschutvuur door te staan. Ongeveer 5000
man bezetten de oevers der rivier en schoten achter
borstweringen. Gelukkig schoot de vijand zeer slecht.
Tegen den middag kwam men bij Toeti (op het
eiland van dien naam tegenover Khartoem gelegen).
Daar waren de booten blootgesteld aan het vuur van
een menigte vijanden, die men op 7000 man schatte,
met 8 Krupp-kanonnen en 8 andere stukken. Dit
schieten werd vier uren voortgezet. De geweerkogels
deden niet veel kwaad, omdat de booten met sterke
ijzeren platen waren beslagen, maar de kanonnen
werden goed bediend en aanhoudend sprongen granaten
aan boord, waardoor velen werden gewond.
Toch stoomden zij verder, totdat zij, dicht voor
Khartoem, de geheele stad konden overzien. Gordon's
vlag was nergens te bespeuren, maar de vlag van de
Mahdi woei van het gouvernementspaleis en duizenden
zijner aanhangers vulden de straten. Er was geen
twijfel aan, dat zij meester waren van de stad. Luite
nant Stewart Wortley, de eenige officier, die bij het
afzenden van het bericht uit Goebat daar was terug
gekeerd, zag hen met tallooze vlaggen en alle teekenen
van vreugde overal rondloopen.
Het paleis, dat door Gordon werd bewoond, was
geplunderd.
Sir Charles Wilson besloot om te keeren.
Luitenant Stewart Wortley gelooft, dat er geen
hoop is, dat Gordon nog ergens in de stad kan stand
houden en hij zegt, dat alle officieren overtuigd waren,
dat de Mahdi meester was van de geheele stad.
De Nijl viel een voet per dag, waardoor de vaart
zeer moeielijk en gevaarlijk was. Van de oevers werd
aanhoudend geschoten, doch slechts een man sneuvelde
en vijf werden gewond.
Op den terugweg, zegt de correspondent der Daily
Newsliepen wij groot gevaar in handen van den
vijand te vallen. Den 29sten, 's morgens vroeg, nam
men den schijn aan, onderhandelingen te willen aan-
knoopen. De Mahdi zond een boodschap, dat Gordon
mohamedaan was geworden en dat alle Engelsche
officieren verstandig zouden doen, indien zij zijn voor
beeld volgden. Ilij was er niet op gesteld met de
Engelschen te vechten, maar zoo zij niet het ware
geloof aannamen, zou geen hunner uit Soedan terug-
keeren. Volgens de Daily Chronicle had de Mahdi
er bijgevoegd, dat Gordon vrijwillig de stad had over
gegeven. Luitenant Stuart Wortley meldt: »Een bode
van den Mahdi kwam den 29sten bij Sir C. Wilson
aan boord en zeide, dat Gordon de uniform van den
Mahdi droeg. Deze verlangde, dat wij ons zouden over
gevenhij zou niet meer schrijven, maar indien wij
niet mohamedanen werden, zou hij ons van de aarde
verdelgen."
Een antwoord schijnt niet te zijn gegeven. Toen het
duister was geworden, passeerden de booten de vijan
delijke batterijen, kwamen over de watervallen en
waren nog slechts 60 Eng. mijlen van Goebat, toen
de »Tal llaweiya" aan den grond raakte en lek werd.
Kort te voren, zegt de correspondent van de Standard,
waren van een eiland twaalf mijlen ten zuiden van
Gebal Royan inboorlingen aan boord gekomen, die
vertelden, dat Khartoem in den nacht van den 26sten
was gevallen, door het verraad van Faraz pacha.
Gordon en alle Koptische soldaten waren omgekomen.
De geheele bemanning der verongelukte boot werd
aan boord der »Bordein" gered. Den 30sten ankerde
zij voorbij Shabenka, na den waterval daar gelukkig
te hebben gepasseerd.
Hier werd een boodschap ontvangen van de Shageyih-
Arabieren, meldende, dat zij nu de partij van den Mahdi
kozen. Van Gordon wisten zij te vertellen, dat hij
met den consul Nicola, vijftig Grieken en eenige sol
daten zich in de katholieke kerk had verschanst.
Den 31 Januari leed ook de tweede stoomboot
schipbreuk, op een afstand van 40 Eng. mijlen van
Goebat. Alle kanonnen, voorraad en ammunitie dei-
beide vaartuigen waren verloren. Sir Charles Wilson
en de zijnen redden zich op het nabijgelegen eiland,
waar zij zich verschansten.
Het was nog duister, toen (den 6 Febr.) het geheele
Engelsche kamp te Goebat in opschudding werd ge
bracht door het verschijnen van een kleine roeiboot
op den Nijl. Daarin waren luitenant Stewart Wortley
en twee mannen; volgens een ander bericht drie
Engelsche soldaten en inboorlingen uit Khartoem.
Geen mond of pen, zegt de correspondent der Daily
Chronicle, kan een denkbeeld geven van de uitwerking
der noodlottige tijding in het kamp. Iedereen was
zeker geweest, dat men binnen een paar weken zege
vierend Khartoem zou binnen trekken en Gordon be
groeten.
Niemand sloeg geloof aan de verzekering van den
Mahdi, dat Gordon mohamedaan- was geworden.
Inboorlingen hebben verteld, dat de commandant
van Gordon's stoomschepen had deelgenomen aan het
verraad en de troepen van den Mahdi over den Nijl
heeft gebracht en dat Gordon dapper strijdende was
gevallen.
Lord Charls Beresford vertrok den 6 Februari
's namiddags te 2 ure in een stoomboot van Goebat,
om Sir C. Wilson en zijn volk te gaan halen. Hij
nam twintig der beste scherpschutters mede.
Gemengd Buitenlandseh Nieuws.
In de 20 arrondissementen van Parijs staan, volgens
een dezer dagen opgemaakten staat, 18500 woningen
leeg.
De wet op het dynamiet wordt in Duitschland in
al hare gestrengheid toegepast. Een aannemer te
Iserlohn, die in 1883 een spoorweg gelegd had, had
nog eene kleine hoeveelheid dynamiet overgehouden.
Dezer dagen ontstal men hem deze hoeveelheid van
die gevaarlijke stof. Hij diende bij de politie een aan
klacht in, maar ook tegen hem werd een vervolging
ingesteld omdat bij geen permissie bad gevraagd om
dynamiet te bewaren. De rechtbank veroordeelde hem
tot drie maanden gevangenisstraf.
Volgens den correspondent van de Koln. Ztg. is
Zondagmorgen om 1 uur in de Rue de Paris te Saint-
Dénis bij Parijs een vergadering gehouden, die door
ongeveer 150 a 200 dynamiet-mannen werd bijgewoond.
Nadat heftige redevoeringen gehouden zijn, heeft de
vergadering besloten: '1°. den kreet: »Weg met de
burgerij! te vervangen door: «Leve het dynamiet!";
2°. vaste groepen te vormen om door alle mogelijke
middelen propaganda te maken, daar de eenheid der
revolutionnairen na de «vermoording" van Reinsdorlf
en Kuchler noodzakelijker is dan ooit; en 3°. de meeting
op de Place de l'Opéra te bezoeken, die Dingsdag
gehouden zou worden maar zooals men weet door de
politie belet is.
In de vergadering van den Duitschen Landhuishoud
kundigen Raad is o. a. behandeld de fsecaliën-quaestie.
De door eene commissie ad hoe voorgestelde en dooi
de heeren von Langsdorff en prof. A. Müller toe
gelichte resolutie, van den volgenden inhoud, werd
met groote meerderheid van stemmen aangenomen:
«Aan de rijksregeering wordt het verzoek gericht,
om zoowel in het oeconomisch, als in het sanitair
belang, door het rijksbureau voor openbare gezondheid,
onder medewerking van landbouw-, scheikundigen en
andere deskundigen, grondige onderzoekingen tc doen
bewerkstelligen betreflende de grenzen, binnen welke
de verontreiniging van wateren door huiselijke en
industriëele afvalstoffen, toegelaten kan worden, ten
einde zoodoende voor de beoordeeling van deze zoo
moeilijke vraag meer dan tot nu toe overeenstemmende
wetenschappelijke grondslagen te bekomen."
In een Belgisch blad, le National Beige, komt het
volgende bericht voor Te Lyon wordt zeer veel ge
sproken over de ontdekking, door een inwoner van
die stad gedaan, om suiker te bereiden volgens een
geheel nieuw procédé, waardoor eene totale omwen
teling in die industrie plaats hebben zal. De zaak
betreft niets minder dan de onttrooning van den
beetwortel, en de vervanging daarvan door den aard
appel. Tot dusverre had men uit den aardappel niet
anders dan druivensuiker (glucose) weten te bereiden.
Met behulp van den electrischen stroom zou het gelukt
zijn voor het vervolg de aardappelen niet meer op
druivensuiker, maar op saccherose of kristalliseerbare
suiker te verwerken, die identiek zou zijn met het
product, dat tot dusverre uit het suikerriet en den
beetwortel bereid wordt.
Verschillende groote industriëelen uit Frankrijk en
het buitenland, vooral uit Parijs en uit Engeland, zijn
naar Lyon overgekomen, ten einde met eigen oogen
te zienen zij moeten zich zeer ingenomen hebben
betoond met deze vinding.
De ontwerper van den 300 meters hoogen toren,
die op de Parijsclie Tentoonstelling van 1889 zal
prijken, heeft zijn plannen op een vergadering van
architecten voorgelegd. De toren zal op het plein voor
het paleis der Invaliden opgericht worden in graniet.
Een lantaarn van 17 vierkante voet oppervlakte boven
op den toren geplaatst, en voorzien van een lichttoestel,
dat 2.000.000 gasvlammen vertegenwoordigt, ware
volgens hem voldoende om gansch Parijs en het Bois
de Boulogne te verlichten. Het geheel zou 3,120,000
francs kosten.
Te Parijs heeft een Oostenrijksche zonderling wien
de lauweren door den Amerikaanschen dwaas dr. Tanner
behaald, geen rust scheen te gunnen het ondernomen,
niet om 40 dagen te vasten, maar om 40 dagen en
nachten niet te slapen. Op het oogenblik moet de man,
Gutz geheeten en zoo mager als een wandelend ge
raamte, het reeds geruimen tijd zonder slapen hebben
volgehouden.
ZEETIJDINGEN.
VERTROKKEN. ZIERIKZEE.
12 Febr. «Emerald", kapt. Barker, van Dordrecht
naar Londen.
Van 6-13 Febr. 18S5.
Geboren:
Een dochter van L. bij de Vaate en L. Boot.
zoon L. Verhulst en T. Hausser.
dochter R. Jongmans en J. Baak.
C. Hanse en L. Anson.
L. H. v. Oeveren en C. P. v. Westen.
J. Rodoe en M. A. Kenters.
Gehuwd:
M. Smits, 28 j., jra. en J. P. v. Gijzel, 28 j., jd.
J. C. v. d. Maas, 25 jjm. en A. v. Langeraad, 24 J., jd.
Overleden:
M. Priemus, bijna 3 j., d.
G. Reinhoud, bijna 2 j., z.
L. Karreman, 6y2 j., d.
J. S. Keiler, 65 j., vrouw van A. Tuijtel.
E. Wetting, 48 j., vrouw van A. in den Bosch.
E. Freeke, 6 j., z.
D. Schippers, 73 j., man van J. van der Veke.
J. Gloude, 20 m.z.
F. de Vos, 18 m., d.
BfjgSgï*" Hoogst gevoelig voor de vele blijken van
deelneming en van waardeering der over
ledene, ondervonden bij het overlijden mijner innig
geliefde echtgenoot, Jonkvrouwe EMMERICA STE-
PHANIA DE JONGEbetuig ik daarvoor met mijne
kinderen en behuwdkinderen den hartelij li-
Steil dank.
Jhr. Mr. M. J. SCHÜÜRBEQUE BOEIJE.
Ziekikzee, 11 Februari 1885.
