ZIERIKZEESCHE COURANT.
voor het arrondis- seinen! Zierikzee.
1882. No. 39.
Zaterdag 20 Mei.
85ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Hoe lang nog? Aan wie de schuld?
Binnenland.
Deze Courant verschijnt DINSDAG- en VRIJDAG-AVOND
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden f 1,Franco per post 1
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad '10 cent.
PRIJS DER ADVERT ENTIEN:
Per gewone regel 10 cent. Huwelijks-, G eb oorte
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 1-5 regels, mits contant betaald, 25 ct.
V TÜA1#- J
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan tien uitgever II. LAKESMAK,
Het is een eenvoudige, een echt onnoozele
geschiedenis. In Mui van liet jaar 18S2 was
te Sliedreclit, in de provincie Zuid-Holland,
van het Christelijke Nederland, een land
waar de ware geloovigen meer en meer de
baas worden en das de boosheid en domheid
meer en meer moesten wijken, een jongeling
haast schreven we een oud wijf van 22
jaar, die „geraakt was door de booze hand",
't welk, overgezet zijnde, beteekent dat hij be-
tooverd was, of gelijk onlangs een jonge dochter
te Bruinisse „behekst". Wat er nu eigenlijk
scheelt aan een 22jarig jongeling, die betooverd
is, dat is moeielijk te zeggen: 't is alles en
niets, al naar men wil. Bij hem was 'talles:
men kon 't aan hem zien als hij ging of stond,
of zat of lag, als hij at of dronk, of sprak of
zweeg, kortom hij was vau top tot teen, tot
in merg en heen botooverd.
Sedert de middeleeuwen had men in Sliedreclit
niet zulk een geval vau betooverd wezen waar
genomen. Geen wonder dat de hulp vau een
dokter niet werd ingeroepenmaar wel die
van een specialiteit in dit speciale geval, een
duivelbanner of geestenbezweerder, als zoodanig
gediplomeerd door de publieke opinie van Slie
dreclit en omsteken, onder ons gezegd een
autoriteit van meer waarde voor velen, dan
de bullengevende Uuniversiteitsbesturen van
Leiden, Utrecht of Groningen
Een geestenbezweerder weet natuurlijk raad
om een door de booze hand geraakten jongeling
weder op te knappen. De specialiteit, die te
Sliedreclit optrad, gaf den geraakten jongeling
een linnen zakje met „goed" er in cu bandjes
er aan en dit moest hij „op 't hart" dragen,
dan zou de booze weldra van hem vlieden.
Zoo geschiedde. Het scheelde althans niet
veel of 't geschiedde zoo. Of de „geraakte"
niet zoo heel erg geraakt was, dat hij totaal
idioot was geworden, dan wel zoo heel, heel
erg dat hij zelfs in de geheimen van de kunst
des duivelbanners wilde doordringen, wie
zal dit raadsel oplossen Maar genoeg, hij
kwam in aanvechtingen en verzoekingen, en
wilde eindelijk met een broodmes 't zakje even
openlornen om den inhoud te lecren kennen,
't Was hem vast te doen om te zien of de
duivelbanner wel de rechte kruiden uit 's Dui
vels kruidtuin er in gestopt had. Maar nu
kwam de goede, zorgzame, moederlijke moeder
daar tegen op: dat zou zijn den lleere verzoeken,
of Joostje trotseeren cu dat is beide gevaarlijk.
Zoo ontstond er een gekibbel tusschen'tgeraakto
oude wijf neen den geraakten 22jarigen jonge
ling en de moeder, die wat liet verstand betreft
ook wel ietwat „geraakt" moet wezen. Daardoor
toonde nu de vader zich op zijn beurt weder
geraakt, doelt in een anderen zin, want het
Standje liep weldra zoo hoog, dat de geraakte
jongeling zijn vader met het broodmes te lijf
wilde out hem te vermoorden. Nu verscheen
ook de politie ten tooneele en rukte den zieken
jongeling in. We weteu niet wat men nu met
hem doen zal. 't Meest practische, tevens ook
als geneesmiddel hoogst waarschijnlijk volkomen
radicale, zou welzijn, hem een flinke rammeling
te hiten geven met een bundeltje dunne teentjes,
gelijk er in de waterrijke omstreken van Slie
dreclit groeien. Doch daar zal 't vermoedelijk
wel niet toe komen.
Wij vragen: hoe lang nog? en aan wio de
schuld dat in Mei 1882 zulke onzinnigheden
nog kunnen plaats hebben? Aan wie de schuld
dat die dwaasheden, dat aartsdomme, dierlijke
bijgeloof eer schijnt toe te nemen dan te ver
minderen, ondanks al het gepraat en geschrijf
over verlichting, verbeterd ouderwijs, gods
dienstigheid en geloof?
't Antwoord ligt, dunkt ons, voor de hand.
't Drijven der orthodoxie, om, door op 's tnenschen
zwakke zijde te speculeeren, veld te winnen
en gezag te verkrijgen, leidt er toe dat bijgeloof
van allerlei soort wordt gevoed. De overdreven
voorzichtigheid van de voorstanders van ver
lichting en volksonderwijs, om toch niemands
godsdienstige gevoelens te krenken, leidt er
toe, dat op de volksschool allerlei bijgeloof
wordt ontzien, met zekeren schuwen eerbied
bejegend, als was 't wezenlijk eerbiedwaardig.
Zoo wordt een geslacht van twee-cn-twintig-
jarigen gekweekt, dat in den grond zoo dom
is als de schapen, al kent 't misschien ook al
de eigenschappen der evenredigheden en al de
dorpen en gehuchten uit den Alblasserwaard.
Inderdaad, dit is een bedeukelijk verschijnsel.
We geven aan „Volksonderwijs" in bedenking
om, nu 't toch anders niets meer te doen heeft,
eens een prijsvraag uit te schrijven, b.v. in
dezen vorm: „Men vraagt een lijst of catalogus
vau al de bijgeloovigheden, die nog onder hot
volk gangbaar zijn, mei opgave van 't geen
de onderwijzers kunnen doen urn die rechtstreeks
te bestrijden, zonder daarbij gevaar to lonpcn
zich do vingers te branden aau de kerkelijke
volksleiders."
ZIERIKZEE, '19 Mei 1 882.
liet lichten van het gezonken schip Mathilda" is
uitstekend geslaagd. Tusschen twee stevige tjalken
in, aan een zestal zware kettingen hangende, is de
aak met de volle lading kolen boven water en de
haven binnen gebracht. De heer van der Linde, de
aannemer, heeft eer van zijn weloverlegd en goed
uitgevoerd werk. Het schip schijnt weinig geleden
te hebben.
De heer A. Smit, burgemeester van Vlissingen,
heeft voor de tentoonstelling te Goes een zilveren
medaille beschikbaar gesteld. Reeds vroeger had Z. K. H.
de Prins van Oranje f 50 gezonden, bestemd voor
een gouden medaille.
Door den meer en meer toenemenden hloei der
maatschappij »de Schelde" te Vlissingen schijnt de
gemeente Vlissingen ook een betere toekomst tegemoet
te gaan. Reeds sinds lang konden een aantal weik-
lieclen aan de werf dier maatschappij te Vlissingen
geen woning vinden, doch gingen eiken morgen van
Middelburg naar Vlissingen en 's avonds weder naar
Middelburg terug. Van wege »de Schelde" zullen er
thans te Vlissingen een honderdtal arbeiderswoningen
worden gebouwd, waardoor drie nieuwe straten zullen
ontstaan.
Waar drommel mag toch de Sultan van Turkije
het grootkruis der Orde van den Nederlandschen Leeuw,
onze hoogste ridderorde, wel mede verdiend hebben?
Hij zal wel aan een paar pacha's op straffe van zijn
ongenade hebben opgedragen om voor hem zelf die
vraag op te lossen.
De burgemeester van 's Gravenhage, jhr. mr. F. G. A.
Gevers Deynoot, heeft in de gemeenteraadszitting van
Dinsdag j.l. medegedeeld, dat hij ontslag uit zijn
betrekking heeft verzocht wegens den staat zijner
gezondheid. Vierentwintig jaar lang is de heer Gevers
Deynoot burgemeester geweest en hij heeft zich in
zijn betrekking zoo verdienstelijk gemaakt, vooral voor
het onderwijs, dat volgens de vei klaring van een der
wethouders, die den heer Gevers Deynoot toesprak,
er geen opvolger voor hem zal te vinden wezen. Zoo
wordt zijn aftreden een ware ramp voor de Residentie,
tenzij er nog iemand mocht opdagen, die voor een
ministerstractement zich de waardigheid van burger
vader der gemeente 's Hage wil laten welgevallen.
Mogelijk lukt dit nog.
Aangaande de crisis verneemt men dat deze nog
niet geëindigd is en dat Z. M. ook ten tweeden male
't aannemen der demissie van de ministers heeft afge
wezen. Men spreekt nu van een reconstructie van
't kabinet met vervanging van een paar personen.
In het Z. Dctgbl. wordt medegedeeld, dat onder
scheidene gemeentebesturen in het eiland Tholen tot
den Min. van Binnenl. Zaken het verzoek gericht
hebben om de Rijks-Normaallessen van Tholen naar
Scherpenisse te verplaatsen, als zijnde dit dorp meer
in 't midden des eilands gelegen en dus gemakkelijker
te bereiken.
In het Rott. Nieuwsbl. wordt in een artikel Wil
lekeurige wetsverklai ing" in herinnering gebracht,
hoe indertijd het gemeentebestuur van Amsterdam,
in zake de openbaarheid der kohieren van den hoofdei,
omslag, de pertinente uitspraak der wet even pertinent
omgekeerd heeft en voor de uitdrukking »voor een
ieder" heeft gelezen «voor niemand". Deze zaak, hoe
klaar en eenvoudig ook, heeft een paar votums der
Kamer en een ministeriëele tusschenkomst noodig ge
had om in 't reine te komen. Thans wijst het blad
op een niet minder flagrante overtreding van een
pertinent voorschrift door den Commissaris des Konings
in Gelderland. Deze heeft n.l. bepaald dat de eind
examens der hoogere buigerscholen in Gelderland zullen
gehouden worden te Apeldoorn, waar slechts een
halfslachtige hoogere burgerschool met driejarigen cursus
is, terwijl toch het voorschrift (Art. 1 Kon. Besluit
10 Maart 1870) uitdrukkelijk bepaalt dat deze examens
moeten plaats hebben in een gemeente waar een school
met vijfjarigen cursus is. Het blad wijst er op, dat
natuurlijk de terzijdestelling van bepaalde voorschriften
altoos verkeerd is, doch dat in dit geval dooi' Apeldoorn
aan te wijzen wel de meest ongelegen gemeente van
de provincie gekozen is.
Onderscheidene bladen melden, als van goeder hand
vernomen, dat dezer dagen door de Universiteit van
Cambridge aan prof. Cobet het doctoraat in de rechten
honoris causa is opgedragen, doch dat de professor
heeft verklaard voor dat eerbewijs te moeten bedanken.
De examens voor apothekersbediende znllen dit jaar
worden afgenomen in de maanden Juni en Juli te
Utrecht en te Middelburg. Belanghebbenden moeten
zich vóór 1 Juni aanmelden bij dr. J. P. Dozy te
Middelburg of bij den heer H. L. Verspijck te Utrecht.
