/H ltlkZI ISCIII COURANT.
voor liet arrondis-
sement Zierikzee.
1874. No. 100. Zaterdag 19 December. 77ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
De Beetwortelsuiker en de Landbouw.
Openbare Raadsvergadering
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VEIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN,
Prijs per drie maanden 1,Franco per post 1,-
Afzonderlijke nommers 5 cent, met Bijblad 10 cent.
PEUS DEE ADVEETENTXEN:
Per gewonen regel 10 cent. H u w e 1 ij k s -Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels 60 cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 ct.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag voor de uitgave in te zenden aan den uitgever 11. IA KEN" MAN.
(Slot).
Gaan we nu nog eens na de voordeelen die
de teelt van beetwortelen den landbouwer kan
opleveren.
Wij zeggen kan opleverenwant uit het reeds
medegedeelde blijkt genoegzaam dat, gelijk bij
iedere cultuur, ook bier overleg moet plaats
hebben, zonder 't welk de uitkomst al licht tot
teleurstelling leiden kan.
Gewis behoort de verbouw van suikerbieten
tot de intensieve cultuur. Het gewas eischt een
zwaren, rijken grond bet is dus op onze gronden
thuis en kan met voordeel in den wisselbouw
worden opgenomen. Maar daaruit volgt nog
niet dat de landbouwer voor eiken bieteuoogst
ook enorme hoeveelheden mest aan den akker-
moet geven, omdat zooals gezegd wordt, debiet
den grond zoo sterk aanspreekt. Neen, men
geve den grond wat voor den beetwortel noodig
is n. 1. potasck en beware de bemesting liever
voor 't geen de volgende oogst noodig beeft.
Hierdoor worden de uitgaven verminderd en
dit: een gewas dat veel geld opbrengt en voor
zich weinig uitgaven voor mest vordert is reeds
een in 't oogvallende aanbeveling der bieten-
cultuur.
In 't algemeen mag men aannemen dat in
vetten poldergrond beetwortels kunnen verbouwd
worden zonder extra-bemesting tot dat de grond
zelf om bemesting vraagtd. i. tot het provenu
van den oogst vermindert. Hierbij wordt na
tuurlijk verondersteld een goede grond die goed
diep bewerkt is, goed zaaizaad en verder een
goede behandeling. De onverstandige behan
deling put eerder schijnbaar den grond uit,
dan 't gewas zelf dit doet.
Akkers die herhaaldelijk voor bieten gebruikt
zijn verkrijgen een bijzondere geschiktheid voor
gewassen die veel stikstof vereischen, zooals
erwten en boonen. Uit de proeven van Bous-
singault is gebleken dat een kleine beetwortel-
oogst van 26000 kilo's in de bladeren op den
akker achterliet 52,5 kilo stikstof en 250,9
kilo mineralen, terwijl deze hoeveelheden slechts
bedroegen: bij klaver 27,9 en 194,9 kilo; bij
tarwe 4,2 en 72,6 kilo; bij aardappelen 15,8
en 122,8 kilo en bij haver 2,6 en 33,1 kilo.
Hieruit volgt dat de beetwortel voor een vol
gend gewas een grooter bemesting oplevert dan
eenig ander gewas doet, 't geen bovendien bij
ons nog wordt vermeerderd door dat ook de
koppen op den akker terugblijven.
De bietenteelt bevordert verder den zinde-
lijken, zuiveren landbouw.
De meeste gewassen, inzonderheid de granen,
brengen een menigte onkruid en ongedierte op
den akker, of liever, zij geven de zaden van
onkruid en de larven der insecten meer gele
genheid om tot wasdom en nieuwe zaadver
spreiding te komen. Wat geschiedt er bij de
bietenteelt In Mei en Juni vereischen zij
een nauwkeurig schoonmaken en loshakken van
den grond 't geen dan ook tusschen de planten
zuiver geschieden kan. In Juli en Augustus
zijn de planten reeds zoover ontwikkeld en in
't blad dat zij niet veel toezicht meer noodig
hebben, doch dan bedekken zij 't land ook
zoozeer met een dichten donkeren sluier van
schaduw dat de meeste onki-uiden 't daarin
niet kunnen houden en wegsterven. De bieten-
bouw zuivert zoodoende het land ook voor een
volgend gewas.
Van alle gewassen levert mogelijk de suiker
biet de zekerste uitkomsten op. Het gewas
mislukt zelden, terwijl andere vruchten aan
allerlei wisselvalligheden en gevaren van mis
lukking blootstaan. Na 1 Juli kan men na
genoeg gerust zijn op de uitkomst.
De meeste arbeid aan den beetwortelbouw
verbonden valt in tijdperken, die den landbouwer
't best gelegen komen. Het hakken, wieden
en dunnen valt in Mei en Juni als er weinig
ander werk is; de oogst valt in October en
November, dus na den graanoogst en na dien
van aardappelen en meekrap. In verband met
de werkloonen en in het belang der arbeiders
is dit voordeel niet gering te schatten.
Waar de suikerbiet sin4s eenige jaren is ver
bouwd is de landbouw over 't algemeen voor
uitgegaan. De landbouwer is door de suikerbieten
gewoon gemaakt aan diep ploegen, goed wieden
en in 't algemeen aan zindelijkheid en zorgvul
digheid.
De ondervinding heeft geleerd dat waar veel
aan de bietenteelt gedaan ia sedert jaren, ook
de opbrengst der andere gewassen aanzienlijk
is toegenomen. Merkwaardig zijn in dit opzicht
de waarnemingen gedaan in Nederland, verge
leken met het depart, du Nord in Frankrijk
waar veel bieten geteeld worden en vooral met
't arrondissement Valenciennes waar de bietwor-
tel-cultuur 't sterkst gedreven wordt.
De gemiddelde opbrengst der oogsten over
18611870 in Nederland is geweest per
hectare: Tanve 21 H. L:; Rogge 17,2 H. L.
Gerst, 36,7 H. L.Haver 38,2 H. L.
In 't Fransche Dépt. du Nord: Tarwe 28,13
H. L.Rogge 29,07 H. L.Gerst 42,66 H. L.
en Haver 49,94 H. L.
In 't arr. Valenciennes: Tarwe 30 F. L.
Rogge 32 H. L.Gerst 50 H. L. en Haver 52
H.L.
Derhalve terwijl in Nederland de tarwe-op-
brengst 21 H. L. en de bietenverbouw geriDg
was, bedroeg de tarwe-opbrengst te Valenciennes
30 H. L. en dat in een streek waar meer dan
Vs van 't land met suikerbieten beteeld werd.
En toch spreekt men van uitputting
De beste d. i. de meest suiker bevattende
wortelen zijn ook voor den landbouwer zoowel
geldelijk als voor den akker stoffelijk 't voor-
deeligst. De wortelen die de meeste suiker
opleveren ontrooven den akker de minste potaseb.
Het is daarom niet in het belang van den
landbouwer alleen op 't ruwe gewicht van zijn
oogst te werken en b.v. alleen roode bieten te
teelen omdat die 't meeste gewicht opleveren.
De waarde der bieten voor den fabrikant, en
dus ook voor de markt, zit in 't suikergehalte,
en dit kan varieeren tusseben 8 en 14
Dit geldt minder voor onze Zeeuwsche streken waar
de boeren toch al zindelijk op hun land waren, maar vooral
voor sommige andere provinciën waar dit vroeger allesbe
halve 't geval was.
Wanneer b.v. een landbouwer 30000 kilo
wortelen aflevert van 10 perc. suikergehalte
en 0,7 perc. mineralen tegen den prijs van
f 10, dan ontvangt hij f 300. Teelde bij nu
een betere soort dan zou bij afleveren b.v. 25000
kilo van 12 perc. suikergehalte en 0,5 perc.
mineralen en daarvoor dezelfde geldsom ont
vangen ze zouden dan f 12 waard zijn
terwijl hij de kracht van zijn land beter in
stand hield; want hij zou dan slechts 125 kilo
mineralen aan den akker ontnemen in plaats
van 210.
Met uitbreiding van den bietenteelt kan een
groote uitbreiding van den veestapel gepaard
gaan.
Onze gemiddelde bietworteloogst bedraagt
360 millioen kilo's, deze leveren op ruim 75
millioen kilo pulp in voederwaarde gelijkstaande
met 23 millioen kilo hooi, en voldoende om
3150 melkkoeien een jaar lang te onderhouden
of 13000 ossen vet te mesten en daardoor 2
millioen kilo levend vleesch voort te brengen.
Verder levert de suikerfabriek een groote
hoeveelheid uitmuntende meststoffen als afval
opvooral moet hiervan de schuimaarde wegens
haar rijk kalkgehalte op grooten prijs geschat
worden. Bekend is het toch dat bijna al onze
bouwgronden groote behoefte hebben aan kalk.
Bijna even sterk als naar de heldere waterstroo-
men smachten onze akkers naar kalk. De beet
wortelteelt geeft er aanleiding toe ze daarvan
te verzadigen.
Hiermede besluiten we voor 't oogenblik de
aanbeveling van de bietwortel-cultuur, zooals
we die ontleend hebben aan de verdienstelijke
studie van den heer Reiger in meergenoemd
tijdschrift de Economist.
gehouden te ZIERIKZB E den 16 December 1874.
Afwezig zijn de heeren Mr. Moolenburgh, Jhr. Mr.
Schorer, Mr. Bolle, Koole, van der Vliet en Zuurdeeg.
Na lezing en goedkeuring der notulen van de vo
rige vergadering worden medegedeeld
a. een brief van Gedep. Staten, begeleidende
goedgekeurd Suppl. Kohier van den Iloofd. Omslag
van 1874.
b. idem, berichtende dat wordt berust in het Eaads-
besluit tot toekenning van subsidie aan bet Ev. Lutli.
Armbestuur alhier;
en c. eeu brief van den beer J. N. Broodman, dat
hij zijne benoeming tot llegent van het Burgerlijk
Armbestuur aanneemt. Allen voor kennisgeving
aangenomen.
Tot regent van liet Burgerweeshuis wordt herkozen
de heer Jhr. Mr. M. J. S. Boeije. Door regenten
van dat weeshuis was met den benoemde voorgedragen
de heer IT. G. Mulock ITouwer.
Op voorstel vau Burg. en Weth., ingevolge een
verzoekschrift van den heer W. Gast, om het cijns-
of erfpachtsrecht van een perceel grond aftekoopen,
wordt besloten hierop gunstig te beschikken.
Aan J. J. ITertstein wordt op zijn verzoek remissie
van Hoofd, omslag verleend ten bedrage van 5,57
wegens vertrek naar elders.
Wordt overgegaan tot benoeming van leden dei-
vaste commissien, en wel
voor de Strafverordeningen de heeren Mr. Fokker
en Mr. Moolenburgh
