ZIERIkZEESÜIE C0Ü1ANT,
voor liet mendis- A«èrx semeiit Zierikzee.
1874. No. 7. Zaterdag- 24 Januari. 77ste jaargang.
NIEUWS- en ADVERTENTIE-BLAD
Feuilleton.
VERBRUJKS-VEREENIG1NGEN.
Deze Courant verschijnt DINSDAG en VRIJDAG avond,
uitgezonderd op FEESTDAGEN.
Prijs per drie maanden 1.Franco per post l.~
Afzonderlijke nommers 5 cent, met. Bijblad 10 cent.
PRIJS DER ADVERTENT1EN:
Per gewonen regel 10 cent. Huwelijks-, Geboorte-
en Doodberichten van 16 regels GO cent.
Dienstaanbiedingen van 15 regels, mits contant betaald, 25 et.
Alle stukken, de redactie betreffende, gelieve men uiterlijk een dag* voor de uitgave in te zenden aan den uitgever ïl. UliFAJIW.
De groote en algemeene grondregel dat ver-
eeniging yan krachten sterk maaktdat veel
kleine krachten vereenigd zaken kunnen tot
stand brengen en bezwaren overwinnen, waartoe
de afzonderlijke krachten in de verste verte
niet in staat zijn, heeft vooral in de jongste
tijden ongemeen uitgebreide toepassing verkre
gen. In vroegere tijden, een paar eeuwen
geleden, trof men wel groote handelsvereeni-
gingen aan, bestaande uit de gemeenschappelijke
aanwending van op ziek zelf reeds niet onbe-
teekouende kapitalen, die meer naar vereeniging
streefden uit vrees voor de onderlinge concur
rentie dan wegens onvermogen om op zich zelf
te staan; doch de vereenigingen van zeer
kleine afzonderlijke krachten behooren tot den
nieuweren tijd.
Inzonderheid heeft de groote beweging in de
arbeiders wereld veel bijgedragen tot de uitbrei
ding van het machtige middel der vereeniging
van krachten.
Deze beweging, ontstaan uit den algemeenen
en steeds toenemenden nood der arbeidendè
en geringe burgerklasse en uitgelokt door een
algemeene herleving van 't eergevoel, strijdende
tegen het inkankerend pauperisme, mag wel
onder haar schoonste uitwerkselen tellen die
vereenigingen van werklieden en geringe bur
gers die ten doel hebben door zelfhulp lots
verbetering te bewerken.
Wij bedoelen hieronder inzonderheid de ver-
bruiks-, consumtie- of winkel-vereenigingen.
Vóór weinige jaren wist bijna niemand van
de arbeidende klasse dat zulke instellingen
mogelijk waren thans bestaan er reeds onder -
seheidenen die met het beste gevolg werken.
Bij de vefbruiks-vereeniging komt in aan
merking bet doel dat men zieb er mede voorstelt
en de wijze van inrichting en werking, waar
door men dat doel wil bereiken.
Het doel der verbruiks-vereeniging kan zijn
den leden levensmiddelen, kruidenierswaren,
brandstoffen en dergelijke artikelen van dage-
lijkscbe en onvermijdelijke consumtie te ver
schaffen tegen den laagst mogelijken prijs of
wel tegen den gewone winkelprijs, maar dan
van de beste hoedanigheid.
In het eerste gevat zal werkzaamheid der
vereeniging zich slechts bepalen tot bet doen
der voordeeligste iukoopen, bij voorkeur uit do
eerste hand, ten einde daarna de ingekochte
artikelen onder de leden of deelnemers en in
verhouding van elks inleg' te verdeelen tegen
een prijs die alleen verhoogd behoeft te worden
met de noodzakelijke onkosten van vervoer,
opslag, inmaat, verlies eu bederf der artikelen.
Deze vorm van verbruiks-vereeniging' is aan te
bevelen als iets tijdelijks.; wanneer b.v. een
zeker aantal personen zich in 't najaar geza
menlijk op de goedkoopste wijze van winter
provisie willen voorzien. Zij zal niet wel van
blijvenden aard kunnen zijn en ook niet zooveel
voordeelen opleveren als de tweede, bij welke
tot grondslag ligt een duurzame vereeniging
en een verkoop tegen winkelprijs, of althans
weinig beneden den gemiddelden winkelprijs.
Deze vereenigingswijze heeft het voordeel dat
zij meer aanhoudend werken kan, dat zij den
arbeider in staat stelt om met een zeer klein
begin toch tot kapitaalvorming op een vasten
grondslag te geraken.
Tot het oprichten eener zoodanige consumtie-
vereeuiging is natuurlijk kapitaal noodig. Dit
moet gevormd worden door aandeelen. Het
is hierbij noodig dat de leden zelf het kapitaal
aanleggende hoegrootheid en 't aantal der
aandeelen is aanvankelijk van ondergeschikt
bolang. Is eenmaal de grond gelegd dan volgt
de uitbreiding doorgaaus zeer snel. Maar het
kapitaal moet niet worden gezocht bij de phi-
lantropen en ook niet door opneming of leening.
Op die wijze zon allicht de kiem der ontaarding
van den beginne af worden opgenomen en het
doel zeer spoedig worden gemist.
De aandeelen moeten zijn op naam van de
werkelijke leden cn slechts tot een beperkt
aantal vereenigbaar in dezelfde hand, daar
anders de gehecle zaak vroeg' of laat in handen
van óén enkel ondernemer zou kunnen vallen
en 't. doel worden gemist. Het lidmaatschap
kan verbonden worden aan het bezit van één
aandeelmeerdere aandeelen, tot liet maximum,
kunnen direct genomen of van lieverlede ver
worven worden door contributie of inschrijving
tier aandeelen in do winst.
Voorde. uitvoering barer operation heeft
zulk een Vereeniging een winkel noodig. De
winkel wordt gehouden door een aangesteld
persoon met een vast of een veranderlijk in
komen het laatste is het verkiezelijkste.
De winkel en de geheele onderneming der
vereeniging staat onder liet bestuur van twee
lichameneen uitvoerend en een controleerend,
beiden uit en door de vergadering der leden
of aandeelhouders gekozen.
De wijze van verkoop is een zaak van veel
belang. De verkoop moet in den regel tegen
contante betaling geschiedenslechts in bijzon
dere gevallen, ziekte enz. kan van dezen regel
afgeweken worden en mag het crediet in geen
geval het bedrag van het persoonlijk aandeel
te hoven gaan. Slechts door alle koop op
crediet te vermijden kan de werkman ziju wel
vaart wezenlijk vergrooten en tot kapitaalvorming
komen.
Het is zeer nuttig menigvuldig, minstens
vier maal 'sjaars, balans en invontaris op te
maken.
De verdeeling en bestemming der winsten
is mede een punt van groot gewicht.
Van de winst moet een zeker deel blijven
staan tot vorming van een reserve-kapitaal.
Terwijl de aandeelen persoonlijk eigendom zijn
en blijven, moet dit reserve-kapitaal gemeen-
Een reisje naar Emancipatoria,
Fantasie door W E R T H E R.
LXI.
»Ik heb uw zoontje daar gezien en ofschoon CorriJla
mij geen woord van deze zaak heeft gezegd, heb ik toch
haar geheim geraden. En zij heeft haar kind wel teeder
lief ook."
»Hebt gij Paulin gezien? Zeg mij iets van hem, hoe
ziet hij er uit, hoe groot is hij nu?"
De arme man kon nauwelijks ziju aandoeningen be
dwingen. Ik vertelde hem wat er toen was voorgevallen
en hij luisterde met ingehouden adem.
«Wat zou ik niet willen geven om hem ook eens te
zien," riep hij hartstochtelijk uit«doch dat is onmogelijk."
«Misschien niet,1' meende ik. «"Wellicht kon 't mij ge
lukken hem eens in de gelegenheid te stellen met mij de
kolonie te bezoeken als ik daar maar een persoonlijk verlof
voor kon bekomen."
«Dat zal niet gebeuren," zeide hij. «Ik ken de regle
menten. Alleen vergezeld van een der leden van de com
missie van toezicht is liet aan mannen geoorloofd daar te
komen; tenzij men het herkenningstecken kan vertooncn,
en dat heb ik niet; dat heeft Corrilla zeker zelf gehouden.
Ik heb 't onderscheidene malen beproefd, doch werd vrien
delijk maar zeer bepaald afgewezen."
De komst van den dokter gaf aan ons gesprek een
andere wending. Het verlangen van dezen om zoo spoedig
mogelijk het land te verlaten en naar ae Vereenigde Staten
te gaan, was een vruchtbaar onderwerp voor levendige
discussie. Paulin wilde wel, maar scheen geenszins alle
hoop te hebben opgegeven om ook Corrilla te bewegen
met hem mede te gaan en de dokter wilde niet alleen
vertrekken. De tegenspoed scheen die beide jonge mannen
tot broeders gemaakt te hebben.
Ik gaf hun onverholen te kennen dat ik hun de middelen
kon verschaffen om de reis te doendoch ik liet tevens
merken dat het mij voorkwam dat het beter was nog
eenigen tijd te wachten en de gebeurtenissen die misschien
op handen waren af te wachten.
«Hoe staat het met uw spionage," vroeg ik, «hebt gij
nog iets gemerkt van de geheime politie?"
Zij wisten niets bijzonders; alleen meende de dokter
opgemerkt te hebben dat er in de stad iets broeide. Hij
had vreemde en verontrustende geruchten gehoord. Som
migen meenden dat de oorlog met Amazonia weder zou
uitbreken; anderen spraken van niets meer of minder dan
van een aanstaande omwenteling., Zij waren evenwel van
plan zich buiten al die zaken te houden.
;iEn als het nu eens onvermijdelijk was er in betrokken
te worden,", meende ik. «Als. b.v. Corrilla eens in gevaar
kwam om .door de partij die haar als baar hoofd beschouwt
gecompromitteerd te worden, en als zij in de uiterste ure
mogelijk onze hulp noodig had, zoudt gij u dan ook terug
trekken?"
Paulin's oogen fonkelden. Ik had zijn antwoord niet
noodig.
«Als ik mij niet zeer vèrgis," vervolgde ik, «dan is er
werkelijk een revolutie op til. Ik geloof niet dat Corrilla
zelf een werkdadig aandeel in al de voorbereidselen heeft
maar dat. men op haar persoon rekent als de omwenteling
gelukken mocht is zeker, en zij is daar ook mede bekend.
Ik geloof dat haar eerzucht haar zal medesleepen tot dingen
met welke zij zich liever niet moest inlaten. Ik geloof
wel dat de bedoelingen goed zijn, maar al. werd zij b.v.
eens door een omwenteling op den presidents-zetel verhe
ven, zij zou er persoonlijk niet gelukkiger door worden.
Als 't gelukken kon haar van deze wijd uitziende en ge
vaarlijke onderneming af te brengen, dat zou een schoone
overwinning wezen; doch daaraan twijfel ik zeer, en wij
zullen wellicht niets anders kunnen doen dan haar ver
heffing aanzien zonder er ons over te kunnen verheugen
of in geval van nood haar bijstaan en haar hoofd redden.-
In dit laatste geval willen wij dan samen doen? Kan ik op
uw hulp cn toewijding rekenen?"
«Tot in den doodverzekerde Paulin.
Wij spraken nog eenigen tijd vertrouwelijk over deze
zaak, die ons alle drie met zooveel zorg vervulde; wij be
treurden het dat een vrouw, die zoo oneindig veel bezat
wat haar het leven aangenaam kon maken, die zooveel
onvermengd geluk zou kunnen smaken in den kring van
mensclien die haar liefhadden en die zij wederkeerig kon
liefhebben, zoo werd beheerscht door een eerzucht, die
toch aan haar sexe eigenlijk geheel vreemd moest wezen.
Aan den anderen kant evenwel kwam het ons alleszins
verklaarbaar voor dat een ontwikkelde vrouw met een
prikkelbaar gemoed in zulk een land en onder zulke zeden
ook tot zulke onnatuurlijke uitersten kon vervallen.
