Wij hebben stiekem wel
eens een stukje gepikt
Duinen zijn net mini-bergen
Schilderijtjes
KRANTEDIRECTEUR MARCO DE SWART
DINSDAG 13 JUN11989
De Krullebak is niet meer de enige
jeugdkrant van Zeeland. Sinds een
half jaar verschijnt de ZWART WIT
krant. De jongste krantendirecteur
van Zeeland is Marco de Swart (11)
uit Middelburg.
Marco: „Eerst had ik de Kleuren-
krant bedacht. Maar ik ontdekte
datje niet in kleur kunt kopiëren".
„Daarna bedacht ik de Solokrant.
Omdat ik hem alleen zou maken.
Maar ook deze krant is nooit ver
schenen".
„Tenslotte bedacht ik de Zwart Wit
krant. Ik werk nu samen met mijn
onderdirecteur Bastiaan de Decke-
re (11), ook uit Middelburg".
Huiswerk
Bastiaan zal binnenkort ontslag ne
men. Want hij gaat naar het voortge
zet onderwijs. „Ik krijg dan teveel
huiswerk", zegt Bastiaan.
De ZWART WIT krant kost 3 kwar
tjes. Een advertentie kost 1,15.
Marco: „We gaan gewoon de winkels
langs en vragen of ze willen adverte
ren in ons krantje".
„Wist je trouwens dat we in deze
Krullebak ook zelf advertenties
hebben geplaatst. Drie keer dezelf
de. Dat valt lekker op. Kijk maar bij
de Krullebakjes".
„Ik heb ook een goede relatie met
onze bankdirecteur. Elke donder
dagmiddag breng ik hem een zakje
koekkruimels van de markt. Zake
lijke relaties moet je te vriend hou
den", vertelt de jonge directeur.
Hoe wordt de krant gemaakt?
Onderdirecteur De Deckere (11
dus): „We gaan gewoon ergens heen.
Daar schrijven we dan een verslag
van. Als we 6 kantjes hebben is hij
klaar".
„We hebben wel eens stiekem een
stukje gepikt uit de PZC".
„De vader van Marco kan hem goed
koop kopiëren. We maken 35 kran-
tjes. De winst per krant is 0,45".
Directeur De Swart (ook 11 dus):
„Zelf lees ik graag kranten. Soms
neem ik gewoon een proefabonne
ment voor 10,- bijvoorbeeld op het
AD".
Hoe moet dat nu in de toekomst?
Directeur De Swart (nog steeds 11):
„Gelukkig heb ik een goede opvol
ger. Mijn vriendin Natasja (maar dat
weet ze zelf nog niet) mag mijn nieu
we onderdirecteur worden. Omdat
ze mijn redactiekantoor zo goed
heeft opgeruimd".
„Lees de ZWART WIT krant, dat
geeft je gevoel meer kleur!" besluit
de directeur.
Puffend tegen de duinen op, zou je
haast vergeten even om je heen te
kijken. Naar wat?
Richard Struijk: „Onze duinen zijn
bijzonder". Behalve een echte lief
hebber is hij ook voorzitter van de
Stichting Duinbehoud.
„Het leuke van de duinen is, datje er
zo verschrikkelijk veel verschillen
de dingen kunt zien. Er zijn plantjes
die je pas 300 km verderop weer
kunt zien. Dat komt doordat er zo
veel overgangen zijn. Hoge duintjes,
lage valleitjes. En vooral: veel ver
schil in nat en droog.
Als het op een voetbalveld regent,
dan is het middenin even nat als bij
de goal. Dat is in de duinen niet zo.
Water zakt snel door zand heen. Ho
ge plaatsen zijn dus droger. En het
stuift er meer. Je vindt er korstmos
sen, zandblauwtjes.
Aan de noordkant en lager wordt
het steeds natter. Daar groeien zelfs
geen varens. En in de natuur geldt
altijd: hoe meer verschillen in voch
tigheid van de grond, hoe meer soor
ten planten en dieren er voorko
men".
Mini-bergen
Duinen zijn net mini-bergen. Zelfs in
de winter kan het op sommige plaat
sen echt heet zijn. En in de zomer
kan het er hier en daar soms zelfs bij
na vriezen. De duinen hebben hun
eigen mini-klimaat".
De plaats bepaalt wat er groeit. Op
het strnd groeit vrijwel niets. Naar
het duin toe overstroomt het wel
eens. Daar groeien grassen die daar
tegenkunnen (zandhaver en biestar-
wegras).
Zodra het niet meer overstroomt,
groeit helm. „Da's een plant die
goed op z'n donder moet hebben",
zegt mener Struijk. „Zandbombar-
dementen, storm, zeewind. De mooi
ste helm groeit op de moeilijkste
plekken.
Over de kop van het duin kwijnt
helm weg. De duindoorn rukt dan
op. Ook struiken als kardinaals
muts en meidoorn voelen zich daar
goed. Heerlijke plekken voor kleine
zangvogeltjes als nachtegaal, win
terkoninkje en heggemus.
Zijn onze duinen bedreigd?
„Jawel, maar meer door de vervui
ling dan door afslag van de zee. Je
moet er natuurlijk niet tegenop
klauteren, dan gaan ze stuk. Maar
Rijkswaterstaat zorgt wel dat de
duinen niet wegspoelen.
Nee, het echte gevaar zit in de ver
vuiling. Dat is een soort mest. En
door die mest vergrast het duin. Al
les groeit dicht met duinriet.
En er wordt teveel drinkwater uit
het duin gehaald. Daardoor zijn ook
veel planten verdwenen. Vroeger
groeiden hier zelfs orchideeën".
Marco de Swart met zijn onderdirecteur
schilderijen met veel bruin.
Het mooiste was de uitgang
omdat de zon naar binnen scheen.
Schilderijtje
Johanna Kruit is geboren in 1940
en woont in Biggekerke. Op 17
oktober 1987 stond voor het eerst
een kindergedicht ('Vrienden')
van haar in De Blauw Geruite
Kiel, en sindsdien is ze niet meer
weggeweest uit de kinderkrant
van Vrij Nederland.
Bij uitgeverij Holland vond men
haar poëzie zo bijzonder dat er
een boekje van gemaakt werd. De
bundel telt vierentwintig gedich
ten waarin Johanna Kruit terug
roept wat ze lang geleden meege
maakt en gezien heeft; hoe ze was
en wat ze toen voelde.
Het is voor 'vreemden' interes
sant daar over te lezen, omdat er
iets wonderlijks met de gedichten
boek
aan de hand is: er komt in je hoofd
vanzelf een lijstje omheen. Bijna
elk gedicht wordt een teer, wat
mistig geschilderd schilderijtje
waar je lang sprakeloos naar blijft
kijken. Watje ziet is zo levensecht
dat het van jezelf lijkt.
En dat is nog niet alles. Johanna
Kruit leertje op zo'n manier om je
heen kijken dat je nu al kunt ver
moeden wat je je jaren later zult
herinneren.
Moeders
Uit: Als een film in je hoofd.
Johanna Kruit
Als een film in je hoofd door Johanna
Kruit en met tekeningen van Wim Hof
man verschijnt in de reeks De Zonne
wijzer van Uitgeversmaatschappij
Holland, Haarlem. Prijs 9,90.
Jan Smeekens
Van alles wat je op een dag mee
maakt vergeet je het meeste. En
soms zo snel dat je 's middags al
niet meer weet hoe 's morgens de
dag begon. Je onthoudt alleen die
dingen die een diepe indruk op je
gemaakt hebben. Een goed cijfer
voor rekenen, en dat je voor het
eerst een vogelnestje kon.
Of je je die belangrijke gebeurte
nissen jaren later ook nog zult
herinneren? Wie zal het zeggen.
Misschien denk je dan juist terug
aan wat je eerst niet zo opgeval
len was. Zoals het verlegen knip
oogje van je meester toen hij je
schrift teruggaf. En datje zo hoog
boven de grond heel even heel ze
ker wist dat je veren had.
In de gedichtenbundel Als een
film in je hoofd van Johanna
Kruit vind je veel van dat soort
herinneringen aan opwindende
gebeurtenissen die pas echt on
vergetelijk worden op het mo
ment dat je je ervan bewust bent
dat je vooral onthouden hebt
waar je aanvankelijk geen oog
voor had. Het gedicht 'Museum-
bezoek' is daar een mooi voor
beeld van.
Museumbezoek
In het museum staan schatten
waar mensen van gaan fluisteren.
We gingen met de klas en de
meester legde uit. Er was eèn
kamer ingericht van vroeger met
poppen in klederdracht. Ook zagen
we de buit van een schip en
Soms vraag ik het weer
omdat het antwoord zo fijn is:
hou je nog van me?
Ook het knuffelen is fijn.
In bed stopt ze me in
alsof ik klein ben.
Natuurlijk houdt ze van me.
Moeders doen dat.
Ook als je steelt of spijbelt
vloekt of huilt.
Zelfs als je je niet wast.
Doe je sokken in de wasmand
zegt ze, en vraag niet naar
de bekende weg.