oeren vragen
000 soldaten,
eger wil er
000 leveren'
BL was zes iaar met
Van der Stee
zeer somber
over land
en tuinbouw
Gijzelaar„Ik werd aangewezen
om te worden doodgeschoten"
G.S. VERWERPEN TOL VOOR
VASTE OEVERVERBINDING
Twee mannen overvallen
Goese boetiekhouder
Twee Nederlandse
gevangenen
kunnen nog eens
zeven jaar krijgen
Treinexplosie
in India eist
vele rloden
MARINIERS BEVRIJDEN GIJZELAARS
ONGEDEERD IN SNELLE ACTIE
I Organisatie hulpactie in landbouw op gang
en tot zes
mar voor
j overvallers
Bredaas
geldtransport
Schooljongen
onder trein
Rovers lieten buit 700,-) achter
Ljcteur: Dr. W. A. J. M. Harkx
KjdredacteurL. Leendekker
I ,0-ip en administratie-adres
Bteuwstraat 9, Terneuzen, tel. (01150) -79 20
^'^peTkw^aal; 8,35 per maand.
Brosse nummers 45 cent.
iPteironummer 1114111
En. v. Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.,
leigerstraat 16, Breda.
VRIJE ZEEUW
VRIJDAG I NOVEMBER 1974
27e jaargang No. 7500
Uitgeefster Uitgeversmaatschappij De Stem B.V.
FINANCIëN EN
ECONOMIE
^Sombere perspectieven
voor metaal en elektro
techniek Pagina 9
BINNEN- EN
BUITENLAND
Nieuwe alcoholwet door
■eederde der Neder
landers toegejuicht
Pagina 13
SPORT
Ottenbros weer
•iteriumkoning
Pagina 17
RADIO EN TELEVISIE
Hits uit Oost-Nederland
Pagina 21
(Van onze
rechtbankverslaggever)
fREDA De Bredase
htbank heeft donderdag-
•j"gen vier van de vijf da-
•rs van de op 28 januari van
jaar gepleegde gewapende
rrval op een geldtransport
de Nederlandse Midden-
idsbank aan de Veemarkt-
Breda conform de eis
in fan de officier van justitie
^oordeeld. Dat betekent, dat
■e overvallers zijn gestraft
«'voorwaardelijke gevan-
^^psstraffen variërend van
jaar tot zes jaar.
I—J9e hoofddaders J. H- en J.
^•werden door de rechtbank
bevonden aan poging
«pe-srrtg door twee of
E1" lv n güe personen, de
ten gevolge hebbend. Te-
|*treK geeist en het vonnis
-^■jdno conform.
li andere drie verdachten
l«eun u00r de rechtbank
bevonden aan mede-
-ntiaheid aan een poging tot
pang door twee of meer
jemgde personen de dood
gevolge hebbend. N. T. en
nJ"eï1en con fonm de eis
ordeeld tot resp. vier en
f jaar met aftrek
I?^tnzi1en. van H' H- wpek
chtbank in haar vonnis af
SEfui"' ,dl« clrie jaar was.
«IsKS- nam daarbij, zo-
ge verdict 00,5 bi' de ovcri-
Wfch het Psychia-
'r n.»» ln aanrnerking
•chiktp:W0.0® ?°k de onderge-
■erv-il haA H' H. in de
het f,it d. gespeeld, alsmede
•o»delen in dl''1 g.elijk op
eien ln de eventuele buit.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH Als het weer een beetje wil meewerken,
in Zeeland zegt men zelfs „weer of geen weer" komt
begin volgende week een gigantische operatie op gang om
de landbouw in Zuidwest-Nederland zo snel mogelijk uit
de oogstproblemen te helpen. Het wachten was gisteravond
nog op een definitief „ja" van het ministerie van Defensie
voor 6.000 vrijwilligers en op voldoende aanbiedingen van
bemand landbouwmateriaal uit het noorden van het land.
Van de kant van het land
bouwbedrijfsleven is gevraagd
om hulp van zesduizend mili
tairen voor het hele zuid-wes
ten. Volgens de Legervoorlich-
'ingsdienst heeft het ministe-
ie van Landbouw deze aan
vraag tot duizend man geredu
ceerd. Zij zal nu echter eerst
door het ministerie van Sociale
Zaken bekeken worden tegen
de achtergrond van het ar
beidsmarktbeleid. Zoals reeds
gemeld vraagt minister Vrede-
llltg van Defensie zich af of
voor deze hulp nu juist mili
tairen ingeschakeld moeten
worden. Zouden ze toch komen,
dan zou dat op basis van vrij
willigheid moeten gebeuren.
Op het kantoor van de ge
westelijke raad van het Land
bouwschap voor Zeeland te
Goes is gisteren de gehele dag
getelefoneerd om de vrijwilli
gers, die zich hebben aangebo
den, op te roepen. Men start
maandag in de gladiolen en
uien. Het aanbod helpers is
tot op dit moment 180 vakmen
sen en 250 ongeschoolde vrij
willigers. Het aangeboden ma
chinepark bestaat tot op dit
moment uit 50 trakteren, 25
wagens, 8 vrachtwagencombi
naties, 25 rooimachines en en
kele andere machines zoals
transportbanden.
Het Zeeuwse Landbouwschap
heeft voor de huisvesting van
de vrijwilligers, waaronder stu-
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De land- en
tuinbouw gaat volgend jaar een
sombere toekomst tegemoet als
gevolg van de veranderingen
in de internationale economie,
die na de oliecrisis nog zijn uit
gewerkt, en de dynamische ont
wikkelingen. Deze pessimisti
sche visie gaf minister Van der
Stee (landbouw) gisteravond
tijdens het debat over zijn be
groting.
Hij vindt het geen zin hebben
om de ogen te sluiten voor de
ontwikkelingen. Wel gelooft hij
nog in de mogelijkheden van
boeren en tuinders om het
hoofd te bieden aan vele pro
blemen, omdat zijns inziens
land- en tuinbouw zich dyna
misch heeft opgesteld.
De bewindsman ziet ook niet
veel mogelijkheden om de boe
ren een beter inkomen te ver
schaffen via betere prijzen. Hij
wees erop, dat het inkomen van
de boer altijd voortkomt uit de
prijzen en dat er nog te weinig
aanvullende instrumenten zijn
om de prijsontwikkeling te be
ïnvloeden. Gezien de marktpo
sitie ziet hij ook weinig moge-
liikheden om de prijzen van
agrarische produkten te laten
Indexeren aan de hand van de
Inkomensontwikkelingen zoals
door KVP. ARP en CHIT was
voorgesteld. Wel is mr. Van der
Sfee voorstander van het rea
liseren van een prijspolitiek,
waardoor de landbouwers rede
lijk kunnen verdienen.
(zie ook pagina 13)
denten vain sociale academies
en de hogere landbouwschool
te Dronten, de medewerking
gevraagd van de provinciale
V.V.V. in Zeeland. Nagegaan
wordt door directeur De Regt
van de Zeeuwse V.V.V., welke
mogelijkheden er zijn en onder
welke voorwaarden men de
vrijwilligers kan onderbrengen.
Gedacht wordt in eerste instan
tie aan vakantieoorden en der
gelijke. Niettemin doet de heer
W. Goeman, secretaris van het
Zeeuws» T -ardbouwschap, ook
een dringend oeroep op parti
culieren, om aan vrijwilligers
gastvrijheid te verlenen. Aan
biedingen kunnen gedaan wor
den bij het Zeeuwse Land
bouwschap te Goes, tel. 01100-
5803.
Gehoopt wordt dat de mili
tairen, waarom gevraagd is,
zelf voor onderdak kunnen
zorgen. Coördinator Goeman
gaat ervan uit, dat de 'and-
bouwers zelf onderdak verle
nen aan de geschoolde vrijwil
ligers, die met machines en al
naar het zuidwesten zullen
komen.
Waar de vrijwilligers maan
dag precies ingezet zullen wor
den, kon de heer Goeman gis
teren nog niet zeggen. Het
Landbouwschap heeft inmid
dels 470 schriftelijke huipaan-
vragen binnengekregen van
boeren uit het zuidwesten.
De heer Goeman doet ten
slotte een dringend beroep op
alle betrokkenen, landbouwers
en degenen die zich als vrij
williger willen aanmelden in
de resterende dagen, de zaken
te laten lopen via de geweste
lijke raad van het Landbouw
schap in Goes. Dit om te voor
komen, dat onnodige kosten
worden gemaakt en dat de ene
landbouwer teveel hulp krijgt
terwijl een ander dan te wei
nig krijgt.
Hoewel de boeren, die hulp
Ontvangen, daarvoor zullen
moeten betalen wat ze normaal
aan dergelijke hulp ook kwijt
zouden zijn, blijven er een aan
tal niet-verhaalbare kosten
over, bijvoorbeeld reis- en ver
blijfkosten. Het ministerie van
Landbouw is bereid daarin
voor een deel bij te dragen.
Uver de deelname van de
provincie Zeeland in het ga
rantiefonds voor bijzondere ri
sico's, waarom de heer Goe
man van het Zeeuwse Land
bouwschap verzocht heeft,
heeft de CDA-fractie in de
Zeeuwse Staten G.S. inmid
dels gevraagd of inderdaad
een dergelijk verzoek tot deel
name binnen is gekomen bij
G.S. Het CDA vraagt verder
of G.S. weet, dat Gedeputeer
de Staten van Noord-Brabant
reeds geld beschikbaar heeft
gesteld voor dit fonds en of
het Zeeuwse provinciale be
stuur bereid is hetzelfde te
doen.
(Vervolg op pagina 3>
NIEUW DELHI (ANP)
Vierenveertig passagiers zijn
omgekomen en zestig zijn ge
wond toen in een wagon van
een sneltrein in de Indiase
staat Oettar Pradesj zih een
explosie voordeed waarna brand
uitbrak. Volgens functionaris
sen zou de explosie veroorzaakt
zijn door een doos vuurwerk
van een passagier.
(Van onze correspondent)
ASSEN Op het moment
dat de gijzeling begon, dach
ten we dat het eeri grap was,
maar dat werd later wel an
ders. Toen het gesprek tus
sen de Palestijn Nuri in de
kapel van de gevangenis en
Tamimah in het ziekenhuis
niet tot stand kon komen,
begonnen de gedetineerden
mensen aan te wijzen, die
doodgeschoten zouden wor
den. Als eerste werd mijn
collega aangewezen en als
tweede ikzelf".
Dit vertelde de heer F. Ef-
dee (27), een van de twee
bewakers die in de Scheve-
ningse gevangenis werden ge
gijzeld. Hij was gisteren al
weer thuis in Assen, nadat
gisterochtend vroeg om vier
uur een eind aan de gijzeling
was gemaakt.
„Nadat ik en mijn collega
A. Kloosterman (42) waren
aangewezen, moesten wij ons
met het gezicht naar het
venster opstellen. De vrou
wen en kinderen werden in
een aparte zaal opgesloten.
De twee Nederlandse gedeti
neerden zeiden dat we alleen
in de schouder of in de be
nen zouden worden gescho
ten", zo vertel* de heer Ef-
dee. Het aanbod van pater
De Bot om als eerste te wor
den doodgeschoten, was door
de gedetineerden afgesla
gen.
De heer Efdee vertelt nog
over een dramatisch hoogte
punt in de nacht van dinsdag
op woensdag, toen Nuri ging
slapen en zijn pistool aan
Denie gaf.
„Die wilde het proberen en
prompt ging er een schot af,
dat de andere Nederlandse
gedetineerde, Jantje Brou
wers, op een haar na miste-
Hij stond juist gebukt. De
kogel plette zich tegen een
betonnen paal".
Het einde van het gijze
lingsdrama werd door gijze
laar pater A. de Bot, aalmoe
zenier van de gevangenis, als
volgt beschreven:
„Rond vier uur ontstond
een hels kabaal, gegil en ge
gier. We wisten dat het nu
begon. Er werden ruiten in
geslagen, lichtkogels naar
binnen geschoten en met een
thermische-lans werd de toe
gangsdeur opengebrand. Een
horde van gtnelmde mannen,
zeker dertig, stormde naar
binnen. De gedetineerden
schrokken geweldig en vlo
gen, samen met enkele gijze
laars, een hoek van de zaal
in. Ze moesten op bevel uit
treden, hun wapens afgeven
en op de grond gaan liggen.
Daarna was alles voorbij".
Gijzelaars vlak na hun bevrijding gistermorgen, in de bus waarmee ze het gevan
geniscomplex verlieten.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Jan Brouwer
(23) en Daan Denie (27) heb
ben anders dan de beide Pa-
lestijnen met hun actie een
groot risico genomen. Hun pri
maire doel was immers in
vrijheid te geraken terwijl de
Palestijnen politieke motieven
hadden. Voor Jan en Daan ziet
het er slechter uit. Zij zaten
reeds een straf van zeven jaar
uit wegens gijzeling in de af
faire Deil. Nu zullen zij op
nieuw terecht moeten staan
op art. 82 van het Wetboek
van Strafrecht hetgeen op het
„opzettelijk wederrechtelijk
van de vrijheid beroven" een
maximum straf van zeven jaar
en zes maanden zet. Daarbij
kan nog meetellen dat zij
meerdere slachtoffers hebben
gemaakt en bovendien in ver
eniging zijn opgetreden.
Uiteraard kan de rechter reke
ning houden met het feit dat
beiden reeds in de gevangenis
een straf hebben uit te zitten
en voorts dat de gunstige al-
loop van de Japanse gijzeling
op hun „eventueel oneven
wichtige" geesten invloed
heeft gehad. Niettemin maakt
deze nieuwe strafkans duide
lijk dat het initiatief van De
nie en Brouwer van meet af
aan hoog spel is geweest.
De mariniers, die gisteroch
tend vroeg de kerkzaal van de
strafgevangenis in Sehevenin-
gen zijn binnengedrongen en
de gijzelaars bevrijdden zon
der dat er bloed vloeide, had
den toestemming om zo nodig
de vier opstandelingen te do
den. Dit heeft minister Van
Agt gistermorgen verklaard,
op een persconferentie na af
loop van de gijzeling.
„De mariniers mochten do
den, het zou zijn: doden, om
levens te redden".
Om de vier gedetineerden te
intimideren zijn schoten ge
lost, gerichte schoten, maar op
het plafond, aldus minister
Van Agt-
De minister van justitie liet
merken dat hij van plan is
alles te doen om verdere
moeilijkheden met deze vier
mannen te voorkomen: „U
kunt er donder op zeggen dat
deze mannen niet de kans
krijgen op een reprise".
Minister Van Agt heeft ver
der uitdrukkelijk verklaard
dat het niet de bedoeling is te
onthullen, op welke wijze po
litie en mariniers de actie heb
ben uitgevoerd. Wij hopen dat
wij niet nog eens op deze
wijze moeten optreden, maar
u moet er begrip voor hebben
dat wij over de details van de
actie geen inlichtingen geven,
aldus Van Agt.
Er is reeds een onderzoek
begonnen naar de herkomst
van de wapens, die de gedeti
neerden in de strafgevangenis
in Scheveningen in bezit heb
ben gekregen. Dit is een situa
tie die werkelijk niet mag
voorkomen. We nemen er geen
genoegen mee, aldus minister
Van Agt.
(Zie ook pagina 15:
commentaar op pag. 13)
UTRECHT (ANP) De
vijftienjarige Baamse scholier
Bart de Bie is gistermiddag
om het leven gekomen op een
met automatische halve over
wegbomen beveiligde overweg
m de Zonstraat in Utrecht. De
jongen zigzagde met zijn fiets
tussen de bomen door en
kwam onder een goederen
trein.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De ge
dachte van de rijksoverheid
om voor het gebruik van een
eventuele vaste oeververbin
ding tot in lengte van dagen
tol te heffen, is absoluut ver
werpelijk. Dit zeggen Gedepu
teerde Staten van Zeeland in
een nota aan de Provinciale
Staten over de vaste oeverver
binding-
In de Statenvergadering van
22 november komt de kwestie
van de vaste oeververbinding
Westerschelde (v.o.w.) in de
staten uitvoerig aan de orde.
De minister van Verkeer en
Waterstaat heeft de provincie
namelijk over deze aangele
genheid haiax mening gevraagd
over een aantal punten. Een
van die punten is om voor
eens en altijd tol te gaan hef
fen voor de brug-tunnel ver
binding.
De motieven hiervoor van
de rijksoverheid lijken in eer
ste instantie redelijk, zo zeg
gen G.S. van Zeeland. Want
na eindiging van de tolheffing
zou de onhoudbare situatie
ontstaan dat een snelle verbin
ding gratis is, terwijl een
langzamere verbinding betaald
moet worden.
G.S. van Zeeland stelt tegen
over dit argument dat in
dien het rijk zoiets onhoud
baar acht dan op korte
termijn alle veren in Neder
land kosteloos moeten worden
en op alle grote rljksbruggen
tol moet worden geheven om
daarmee de veergelden van de
bestaande veren te verlagen.
Maar volgens G.S. heeft de
rijksoverheid altijd op het
standpunt gestaan, dat een
bootverbinding niet met de
zelfde maatstaven mag worden
gemeten als een vaste verbin
ding-
G.S. vinden de gedachte van
het rijk om permanent tol te
heffen, dan ook onhoudbaar.
Zeeuwsch-Vlaanderen zou dan
nooilt tolvrij een verkeersver
binding krijgen, hoewel het
een vaste verbinding heeft.
(Van een onzer verslaggevers)
GOES Twee nog onbe
kende mannen hebben giste
ren rond kwart voor elf aan
de Kreukelmarkt te Goes boe
tiekhouder J. H. Pik in zijn
winkel overvallen. De heet
Pik, die tegen de grond werd
gesmeten en enkele klappen
kreeg, wist op een gegeven
moment zijn winkel uit te
vluchten. De twee overvallers
sloegen daardoor ook op de
vlucht en lieten een geldkist
met daarin een bedrag van
ongeveer f700 in de winkel
achter.
De twee overvallers waren
twee dagen tevoren, namelijk
dinsdag, ook al in de boetiek
geweest. Een van de twee, die
Frans en Nederlands sprak,
had toen gezegd dat ze iin op
dracht van de woningbouwver
eniging het pand kwamen con
troleren. De andere sprak al
leen tegen zijn metgezel in het
Frans. De twee, die hand-
senoenen en regenjassen aan
nadden, inspecteerden zowel
de beneden- als bovenverdie
ping van het winkelpand en
vroegen de heer Pik, of hij in
het pa-nd woonde. Toen hij dit
ontkende werd gevraagd hoe
laat de heer Pik 's avonds
naar huis gaat. Bij vertrek
kreeg de heer Pik te horen:
„U hoort nog van ons".
De boetiekhouder vertrouw
de de zaak niet en schakelde
samen met zijn schoonvader
de politie in. Uit het onder
zoek bleek dat het tweetal
niet door de woningbouwvere
niging was gestuurd.
Gisterochtend zag de heer
Pik het tweetal terug toen ze,
na langs een achterdeur te
zijn binnengekomen, ineens
voor hem stonden en hem toe
riepen: „We willen je geld".
„Ik heb geen geld hier ln
huis", was het antwoord van
de boetiekhouder, die daarop
door een van de overvallers
werd geslagen en op de grond
werd gesmeten. Even later
kreeg hij een tweede klap.
Het tweetal pakte in de
winkel de koffer, waarin on
der meer een geldkist met een
bedrag van ongeveer f 700 zat
en de heer Pik kreeg het be
vel om vijf minuten achter
zijn bureau te blijven zitten.
„Ik vloog echter ineens de
winkel uit en ging bij d ebu-
ren op het raam timmeren.
Die hebben de politie gewaar
schuwd. Ondertussen waren
de overvallers ook verdwenen.
Ik weet niet langs welke weg.
Ik vermoed dat ze weer langs
de achterdeur zijn vertrokken.
Dat is kennelijk met grr-e
haast gebeurd, want in het
kleedhokje, waar je op weg
naar de achterdeur door moet,
hadden ze het geldkistje en
waardepapieren, die ook in de
koffer zaten, laten liggen", al
dus de heer Pik, die voor
zover hij heeft kunnen na
gaan, niets kwijt Is.
Later in de ochtend werden
op het station in Goes twee
mannen gezien die met veel
haast in de trein naar Roosen
daal sprongen. De politie in
Roosendaal werd gewaar
schuwd en na aankomst van
de trein in Roosendaal werden
de bewuste mannen aangehou
den. Zij werden later op de
dag onder begeleiding van de
politie naar Goes overge
bracht.
Bij confrontatie met de heer
Pik werden zij echter niet
door deze herkend als de
overvallers waarna het tweetal
op vrije voeten) werd gesteld.
Gisteravond had de politie nog
geen spoor van de daders.
j£-JT
De heer J. Pik, slachtoffer van de overval.