T d! SU D Vandaag SCHRIJVER VERWACHTTE ELK OGENBLIK STAPPEN TEGEN HEM Solzjenitsyn in W est-Duitsland Vloeddrempel in Oosterschelde vergeet t maar Goes' bedrijf verbuist naar Sas van Gent Vastenbrief tegen fatalisme 25 ]59 95 |69 159 ]99 225 9 J29 75 239 5 199 ]59 ]79 299 195 359 7 109 450 VERKEER BLIJFT VOOR 96% ONDER 100 KM Lonen 11% hoger Westduit se stakingen ten einde ONDERDAK BIJ BÖLL; GEZIN MAG NAKOMEN Britse mijn werkers gaan praten MR. J. KLAASESZ STERFIE BORSTKANKER IN NEDERLAND HET HOOGST 9 69 - 49 249 99 Ï.78 845 395 1° 79 rouw verbrand STEM-VERSLAGGEVER SPRAK MET SOLZJENITSYN VLAK VOOR ZIJN ARRESTATIE EN UITWIJZING Sovjets zetten kritische schrijver land uit en beroven hem van staatsburgerschap PERSONEELSGEBREK Ziek Wrevel Tegenstrijdig Ie Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx Hoofdredacteur: Leijendekker Redactie- en administratie-adres: i Rieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (0115M-Tb'20 Abonnementsprijs 23,15 per kwartaal; 7,83 per maand. Losse nummers 40 cent. Gironummer 1114111 t.n.v. Uitgeversmaatschappij De Stem B.V, Reigerstraat 16, Breda VRIJE ZEEUW DONDERDAG 14 FEBRUARI 1974 27e jaargang Nr. 8287 Uitgeefster Uitgeversmaatschappij De Stem B.V. IVIES- PRUS- WAT SLAG BETAALT S PRIJS UNU rg. v. Loonstraat 72. rmesweg 25. GOES: eweg 43. SAS VAN huwelijk©11 geen zo- assen tatie door 122, Bre- 1600- 2EN- bij- van f le- 5in n d KENNISMAKING GEZOCHT maar dan wel op een "e,j^ en serieuze manier. Dai vla CENTRUM EUROPA Nederland's grootste buro persoonlijke bemiddeling c. kend door Raad van zicht). S°N VOOR GRATIS BOÉKJ^ Zend mij vrijblijvend de &j,aJtf we brochure, in een n envelop, zonder ai'-zenae 100 procent discretie- NAAM ADRES. PLAATS... nk CENTRUM EUROPA^ VLnkenbos 3. Ulvenhout Breda) Hoofdkantoor x 1073, Beverwijk ie' 02510-25720. DEN HAAG (ANP) Op de autosnelwegen houdt het perso- nenwagenverkeer zich tot nu toe goed aan de snelheidslimiet van 100 km per uur. Dit hebben metingen aangetoond volgens het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Vorige week woensdag werd op autosnelwegen een maximum van 100 km per uur ingesteld en een minimum van 70 km per uur voor personenwagens. In de dagen daarop werd langs snel wegen de snelheid van het verkeer geregistreerd. Uit de gegevens bleek, dat gemiddeld 96 pet. van de personen wagens onder de 100 km per uur bleef, 99 pet. reed niet harder dan 110 km per uur. Niemand reed harder dan 120 km per uur. Van de vrachtwagens bleek 84 pet, onder de 80 km (de wette lijke snelheidsgrens voor vrachtwagens) en reed 98 pet. niet sneller dan 90 km. (Van onze correspondent) BONN De staking van het Westduitse overheidspersoneel, die vier dagen duurde en het openbaar vervoer in de steden nagenoeg lam legde, behoort weer tot het verleden. Gister- middag gingen de vakbonden van werknemers en openbare diensten, PTT, Spoorwegen politie, akkoord met het aanbod van werkgeverszijde de lonen met 11 procent te verhogen. Vooral kanselier Brandt heeft zich tot het laatst verzet 'egen meer dan 10% verho ging. Hieraan was de garantie verbonden, dat de minimale verhoging 170 mark per maand zou bedragen. Volgens ®en van de vakbondsleiders betekent dit, dat de verhoging voor een groot aantal arbei ders in feite aanzienlijk hoger 's dan 11 procent. Onmiddellijk na het ak koord kondigden de vakbon den aan, dat zij de voor van daag aangekondigde stakings- wilcs zouc'en afgelasten en nun ieden overal het werk weer zouden hervatten. HILVERSUM (ANP) In üe nacht van dinsdag op woensdag is de ongeveer 40- Jarige mevrouw W- Samshuy- zen in haar kamer in Hilver sum om het leven gekomen, waarschijnlijk is doordait ze een brandende sigaret in slaap viel, brand uitgebroken aar kamer brandde geheel DROOG Aanvankelijk wolken velden. Daarna perioden met zon. Op de meeste plaatsen droog. Zwakke tot matige wind, ruimend van zuidoost naar west. Maximum temperaturen omstreeks 8 graden. STAD EN STREEK Cadzandse molen raakt ook zijn wieken kwijt. Pagina 3 Carnavalsonderscheiding voor mr. Van Aartsen. Pagina 5 BINNEN- EN BUITENLAND Minister gaat zendtijd opnieuw verdelen. Pagina 13 SPORT Joegoslavië in eindronde wereldkampioenschap voetbal. Pagina 17 RADIO EN TELEVISIE Country-artlest Gram "arsons krijgt pas na zijn dood verdiende roem. Pagina 21 ONZE verslaggever Jan Schils was een van de laat ste westerse journalisten, die de Russische schrijver Alexander Solzjenitsyn in terviewde. Dat gebeurde enkele dagen voordat hij in Rusland gearresteerd werd en naar West-Duits- land werd uitgewezen. Onze verslaggever begaf zich per taxi ongeveer zes tig kilometer buiten Mos kou. Omdat hjj alleen een visum voor verblijf in Moskou had en onderweg twee controles plaatsvon den, was een behulpzame taxichauffeur bereid en kele kilometers passagier te spelen. Onze verslagge ver kwam zo als Russisch taxichauffeur zonder kleerscheuren door de con troles, die achteraf boven dien erg soepel bleken. MOSKOU „Als u op uw terugreis naar Nederland uw belevenissen hier en in Moskou nog eens overdenkt, zijn de autoriteiten misschien al tot daden tegen mij overge gaan". Met die woorden nam de schrijver Alexander Solzjenit syn enkele dagen geleden af scheid van mij, nadat ik hem ergens 60 kilometer buiten Moskou had ontmoet voor een gesprek over zijn jongste boek „Goelag Archipel" en over de huidige situatie in zijn land. Ergens in het gesprek zei Solzjenitsyn ook nog: „Ze zul len wellicht mijn contact met u en uw collega's aangrijpen om me te verhoren". Sedert eergisteren weet iedereen dat het profetische woorden waren. Alexander Solzjenitzyn werd door de autoriteiten in het Kremlin nog meer gevreesd dan zijn collega-rebel prof. dr. Andrei Sacharov. De Russi sche autorittóten wisten heel goed dat de chrijver die er elf jaren werkkamp heeft op zitten, het ern .tig meende als hij zei: „Ik ben bereid te ster ven voor de waarheid". Solzjenitsyn wachtte die avond dat ik hem een bezoek bracht, bij het hok rond zijn buitenhuis. Toen ik met een taxi uit Moskou over de be sneeuwde straten kwam aan rijden. kwam hij al naar vo ren. Hij was zichtbaar ver heugd toen hij mij toefluister de: „Ik ben blij dat u een goede reis hebt gehad. Gezond en wel aankomen is in dit land op zich al vaak een grote prestatie. U zult wel denken: had die goeie man mij niet gewoon in zijn flat aan de Ulit- sa Gorkowo kunnen ontvangen in plaats van tientallen kilo meters verder, maar u moet weten dat ook dat zijn reden heeft. Officieel mag ik niet eens in Moskou komen, laat staan wonen. Mogelijk zullen zij (de leden van de Russische geheime dienst) mijn aanwe zigheid in Moskou toch eens aangrijpen om me op te pak ken". (Vervolg op pagina 14)' f Hier Alexander Solzjenitsyn (links), zoals hij gisteravond doodmoe aankwam bij het huis van zijn Westduitse vriend en col lega Heinrich Böll, die naast hem staat. Tegen de meer dan 100 journalisten die hem opwachtten, zei de Rus: „Ik moet mij nu eerst bezinnen op mijn situatie. Ik maak me bezorgd over mijn gezin cn ik wil mijn vrouw bellen". Böll zei nog: „Dit (de uit wijzing) is het bitterste lot, dat iemand kan ondergaan" (Van onze redactie buitenland) FRANKFURT/MOSKOU - Alexander Solzjenitsyn is gisteren volslagen onverwacht de Sovjet-Unie uitgezet, naar West-Duitsland gedeporteerd cn bij speciaal decreet onmiddellijk van zijn Russisch staatsburgerschap beroofd. De auteur was schuldig bevonden aan „systematische ac ties die een Russisch burger niet passen". Hij heeft voor lopig onderdak jjevohden in het huis van zijn Westduitse vriend en collegaschrijver Heinrich Böll in het Eifeldorpje Langenbroicb. Volgens een woordvoerder van de regering in Bonn heeft Solzjenitsyn de status van „een bezoeker van de Bondsrepu bliek". De uitzetting van de schrijver vormt de climax van een jarenlange campagne door de Russische autoriteiten tegen de heraut van de kritiek op de Stalinistische terreur en de onder drukking van persoonlijke vrijheden. Het decreet van het presidi um van de Opperste Sovjet kwam pas twee uur nadat Solzjenitsyn aan boord van een Russisch toestel op de luchtha ven van Frankfurt was geland en nauwelijks 25 uur, nadat hij door agenten van de gehei me politie was gearresteerd in het appartement van zijn vrouw in Moskou. Het was de eerste keer in deze voor Sol zjenitsyn en zijn gezin zo dra matische uren dat de autoritei ten bevestigden dat er actie was genomen tegen de Nobel prijswinnaar. In het decreet staat dat Solzjenitsyns familie (hij heeft 3 kinderen) als ze dat wil, het land kan verlaten om zich bij hem te voegen. Zijn vrouw Natalja vertelde westerse verslaggevers giste ren via de telefoon dat ze nog steeds niet officieel van de deportatie van haar man op de hoogte was gesteld- In een telefoongesprek met liet Westduitse persbureau DPA zei ze dat ze het bericht pas kon geloven als ze de stem van haar man zou horen. Maar als het waar is, is er sprake van een „gewelddaad tegen de wil, de ziel, het li chaam en het hart van Solzje nitsyn", zo meende ze- In een later gesprek met journalisten zei mevrouw Solzjenitsyn dat iemand die zijn naam niet noemde, maar zei te spreken namens de Russische autoriteiten, haar telefonisch had meegedeeld dat haar man naar, West-Duits land was gestuurd. Ook de Westduitse ambassade in Mos kou bleek niet op de hoogte te zijn van het vertrek van Sol zjenitsyn naar de bondsrepu bliek. Onze correspondent in Bonn meldt dat Solzjenitsyn met een vertraging van ruim vier uur gistermiddag op het vlieg veld van Frankfurt geland is. hebben hem het land uit te zetten Op het vliegveld van Mos kou verzette Solzjenitsyn zich vooral zo fel, omdat hij dinsdag avond nog verklaard had dat hij de Sovjet-Unie niet wilde verlaten, omdat hij in het land zelf voor de vrijheid van het Russische volk wilde vechten Ook had hij gezegd, dat hij liever de gevangenis in zou gaan of zou sterven dan in het buitenland zijn heil te zoe ken. In diplomatieke kringen acht men het niet uitgesloten, dat Breznjev een duidelijk di plomatiek gebaar tegenover de Bondsrepubliek heeft willen- maken, dat hij het met de ontsnappings ernstig meent. Dit was het voorlopige einde van een dramatisch incident, waarin Solzjenitsyn tegen zijn wil en na urenlang heftig ver zet op het vliegveld van Mos kou in een toestel van de Ae- roflot gedwongen werd. De onwillige houding van de schrijver houdt ook hiermee verband dat zijn vrouw geen toestemming kreeg hem te be geleiden (pas uren later,kwam deze toestemming in gènoemd decreet). In een officiële mededeling had de Sovjet-Russische rege ring, de regering in Bonn ervan verwittigd dat Solzjenitsyn het land uitgezet zou worden en rechtstreeks naar de Bondsre publiek zou vliegen. In ingewijde kringen be schouwt men dit als een even verrassend als direct antwoord op de recente verklaring van kanselier Willy Brandt, waarin hij had gezegd, Solzjenitsyn in de Bondsrepubliek zou mogen leven en werken. Dezelfde kringen vermoeden dat Brandt via geheime diplomatieke ka nalen zijn-invloed bij partij- chef Leonid Breznjev heeft aangewend om de schrijver vrij te laten. De arrestatie van Solzjenitsyn op dinsdagavond zou volgens deze kringen al leen maar hebben plaatsgevon den om een mogelijkheid te (Zie verder pagina II) UTRECHT De vastenbrief speelt in op de bewustwording van de negatieve kanten van menselijke vooruitgang, welke wel het materiële wiezijn verhoogt, maar soms ook de geestelijke nood versterkt. Aldus kardinaal Alfrink gisteren in Utrecht bij de presentatie van de nieuwe bisschoppelijke vastenbrief „Macht, onmacht, hoop". Op de vraag waarom de bisschoppen dit onderwerp kozen, zei de kardinaal dat in het persoonlijk leven en in de samenleving het bewustzijn van macht en onmacht duidelijk aan de dag treedt. „Hoe moet het verder met de samenleving. De „Club van Rome" heeft veel mensen aan het denken gezet. De tijd van het cultuuroptimisme is voorbij". Dit kan leiden tot een vlucht uit verantwoordelijkheid. „De bisschoppen hebben op basis van het evangelie willen spreken tegen fatalisme en wanhoop", aldus de kardinaal. (Zie ook pag. 15) (Van onze redactie buiten land). LONDEN Er zit enig schot in de Britse inijnwer- kersstaking. Leiders van de 270.000 stakende mijnwerkers hebben zich bereid verklaard hun eis voor hogere Ionen voor de antie-inflatieraad van de regering Heath te bren gen. Volgende week zal men een begin maken met de hoorzit tingen. Dc raad is inmiddels gemachtigd het begrip „rela tief" te gebruiken ten aanzien van de mijnwerkersionen, het geen, naar waarnemers aanne men, zeker in het voordeel van de stakers zal uitpakken, ken. In de verkiezingsstrijd, die inmiddels in volle gang is, heeft de leider van de Labour- partij Harold Wilson verkaard „nieuwe" onderhandelingen te willen voeren over de voor waarden van het Britse EEG- lidmaatschap. Mochten deze nieuwe voorwaarden niet be vredigend genoeg zijn", aldus Wilson, „dan zal ik, ais ik premier word, het Britse EEG- lidmaatschap onderwerpen aan een referendum". (ADVERTENTIE) Mr. Klaasesz. (Van een onzer verslaggevers) GOES Gisteren hebben de 21 personeelsleden, hoofd zakelijk vrouwen, van het Goese filiaal „Fitwell regen kleding industrie N.V.", aan de A. Fokkerweg te horen ge kregen, dat het bedrijf gaat sluiten. De produktie van dit confectiebedrijf wordt overge bracht naar Sas van Gent. Oorzaak van de sluiting is het gebrek aan personeel. De personeelsleden werden gisteren van het nieuws op de hoogte gebracht door directeur J- C. de Zeeuw sr. Deze ver klaarde later tegenover de pers dat de sluiting hem zeer aan het hart ging- Volgens de heer De Zeeuw zullen de per soneelsleden van het Goese fi liaal vrij snel weer hun weg kunnen vinden. Het was on doenlijk gebleken de perso neelsleden vanuit Goes mee te nemen naar Sas van Gent. De grote oorzaak van het stopzetten van het Goese fili aal is volgens directeur een gebrek aan personeel. Men is er maar niet in geslaagd voldoen de werknemers aan te trek ken. Het Goese filiaal had plaats voor 40 tot 50 perso neelsleden. Men werkte in fei te nu met de halve capaciteit. Daardoor ook kon men de pro duktie niet opvoeren waardoor het geheel veel te duur werd. De enorm gestegen loonkosten van de laatste tijd was de druppel die de emmer hele maal deed overlopen. Het Fitwell filiaal,dat zich acht jaren geleden vestigde in Goes, was de laatste jaren al verliesgevend. Directeur De Zeeuw vertelde d-a-t hij het steeds toch verder wilde pro beren. Maar dat ging niet lan ger meer- omdat het Goese filiaal de rest van het bedrijf dreigde ziek te maken. Dat kon hij niet verantwoorden te genover de overige werkne mers. Directeur De Zeeuw heeft de personeelsleden toegezegd alle verplichtingen tot op het laatst te zullen volbrengen. Er zijn ook voldoende middelen aanwezig voor een behoorlijke overgangsregeling. De perso neelsleden krijgen ook volledd ge medewerking bij het zoe ken naar een andere werkkring. De datum van sluiting stond gisteren nog niet vast- Ge streefd wordt naar eind maart of begin april. Hierover zal echter met de vakbonden wor den overlegd, die gisteren eveneens van de gang van za ken op de hoogte zijn ge bracht. Volgende week dins dag is er een gesprek met de vakbonden. Over het tijdstip van infor meren der vakbonden bestond gisteren enige wrevel bij woordvoerder Schepers van de Industriebond N.V.V. te Goes. Volgens de heer Schepers had de directie zich ook veront schuldigd hiervoor. Naar di recteur De Zeeuw zei wist hij van de gebruikelijke procedu re in dit soort gevallen niets, omdat hij het nog nooit had meegemaakt. Na ingewonnen informatie had hij eerst het personeel op de hoogte gesteld en pas daarna de vakbonden, voor N.V.Va-bestuurder Sche pers kwam het nieuws overi gens wel als een donderslag bij heldere hemel. Hij stelde ook dat het een verschrikke lijke situatie is in de onderha vige bedrijfstak- Het gewestelijk arbeidsbu reau te Goes was gisteren ook op de hoogte gebracht van de te verwachten sluiting. Ontslag aanvragen waren echter nog niet ontvangen. Directeur De Visser van het G.A.B. beves tigde dat het in Goes en om streken inderdaad moeilijk is vrouwelijk personeel te krij gen voor de confectieindus- trie. In het filiaal in Sas van Gent van Fitwell regenkleding industrie N.V. werken op dit moment ongeveer 35 perso neelsleden. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat door de PVoduktie-overplaa-tsing van het Goese filiaal naar Sas van Gent tezijnertijd daar uitbrei ding plaats zal vin-den. „Dat is echter een zaak, die moet groeien", verklaarde directeur De Zeeuw gisteren hierover. (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG „Kolder. Apert onjuist. Dat kan men rustig vergeten". Dat was gis teren de bondige reactie van mr. J. Klaasesz op een bericht in een landelijk ochtendblad, waarin stond dat de commissie Klaasesz minister YVesterterp van Verkeer en Waterstaat zal adviseren de afsluiting van de Oosterschelde niet te laten doorgaan. De commissie Klaasesz die door minister Westerterp is ingesteld om' te onderzoeken of afsluiting van de Ooster schelde al dan niet wenselijk is, zal op 1 maart rapport uit» brengen. Tot dan onthoudt ror. Klaasesz zich van elk com mentaar op de bevindingen van de commissie. Volgens de publikatie in het landelijk ochtendblad zou de commissie Klaasesz de minis ter adviseren een zogenaamde vloeddrempel in plaats van een afsluitdam in de Ooster schelde aan te leggen. Met zo'n vloeddrempel, die de Oos terschelde in open verbinding met de Noordzee zou laten, zouden eb en vloed binnen bepaalde, veilige grenzen ge houden kunnen worden. In politiek Den Haag heeft de publikatie tegenstrijdige reacties opgeleverd. Fractielei der J. Terlouw van D'66 had een blijde dag. Hij zei over aanwijzingen te beschikken dat het bericht juist was. Hij vond dat de commissie eeu uitermate verstandig en even wichtig ai-vies had voorbereid waarin veiligheid en milieu optimale aandacht hadden ge kregen. Hij nam bij voorbaat al aan dat regering en Kamer brede steun aan het plan zou den geven. Het Zeeuwse Kamerlid Roels (PvdA), dat links en rechts informaties had inge wonnen. was daarentegen zeer sceptisch over de betrouw baarheid van het bericht. Hij had de in-druk dat een ratjetoe van elementen die bij ver schillende door de commissie onderzochte alternatieven ho ren, bij elkaar was gebracht. Sceptisch was men eveneens in kringen van het provinciaal bestuur van Zeeland en rijks waterstaat. Woordvoerder J. Kole van de actiegroep Oosterschelde Open reageerde nuchter: „We zullen pas juichen als de Ka mer zou besluiten de Ooster schelde inderdaad open te la ten". (Vervolg op pagina 3) UTRECHT (ANP) Elk Nederlands meisje dat nu wordt geboren, heeft 6 tot 7 procent kans in de loop van haar leven borstkanker te krijgen. Mogelijk zal dit getal in de komende jaren nog iets hoger worden. Van alle landen met een goede, betrouwbare volksgezondheidsstatistiek heeft Nederland het trieste re cord van de hoogste sterfte van vrouwen aan de gevolgen van deze ziekte: 25 tot 30 per 190.000 vrouwen van alle leef tijden en 100 per 100.000 vrouwen hoven omstreeks 50 jaar (na de meno-pauze). Deze gegevens verstrekte dr. J. Poortman tijdens een toelichting op zijn proefschrift „gslachtshormonen en mama carcinoom (borstkanker)", waarop hij gisteren aan da rijksuniversiteit in Utrecht tot doctor in de chemie is gepro moveerd.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1974 | | pagina 1