„TEGELS LICHTEN": Kroniek van de sluipende revolutie MET JURKEN ZITTEN Pompidou: Rol van Europa is te vaag RECLAME OVER VOEDING LOKT PROTESTEN UIT MODE VAN BETTY BARCLAY WINKELS BLIJVEN Studenten nemen houding artsen onder de loep BREUK IN DE KRITISCHE VAKBEWEGING NIET GELIJMD Verzekering voor vrouwen Crackers met opstaande randen vrouw mode vrouw mode Veiligheid AFWACHTEND Dinsdag 19 december 1972 gens Textielvisie met een aanzienlijke voorraad onver kochte japonnen. Ze staan voor de keus, de jurken te gen spotprijzen van de hand te doen, hetgeen inmiddels al op grote schaal gebeurt (hier en daar zelfs met een kor ting van 50 procent) of ze te laten hangen tot volgend na jaar. In beide gevallen zullen de winkeliers uiterst voorzichtig zijn met het plaatsen van orders voor 1973. Textielvisie voorziet vergaande conse quenties voor de confectie- industrie. Sommige insiders verwachten ..rampen" eindredactie rieja van aart Modezaken, die hun inko pen hebben gebaseerd op de prognose, dat de belangstel ling van de Nederlandse vrouw voor de japon weer zou toenemen, dreigen met grote voorraden jurken te blijven zitten. Textielvisie, het blad van de Stichting Mitex (organisa ties van detailhandelaren in textiel) meldt dat de vrou wen vooral broeken met bij passende bloesjes en truitjes kopen. De voorspelde grote vraag naar japonnen is uitge bleven en de broeken zijn nog steeds favoriet. Vele detaillisten zitten vol- (Van onze Parijse correspondent) PAKIJS President Geor ges Pompidou is van mening dat de rol van Europa in de wereld te vaag is en dat de betrekkingen tussen Europa en de Verenigde Staten verhel derd dienen te worden. Hij zou wensen dat de Ameri kanen aan Europa duidelijk hun politieke bedoelingen „op planetair plan" kenbaar maken omdat de rol van Europa in de internationale betrekkingen volgens de president op het spel staat. Pompidou verklaar de een en ander in een gesprek met de bekende Amerikaanse journalist James Reston die hij zijn visie uiteenzette op de grote veranderingen die zich in de wereld voltrekken maar waarbij Europa afzijdig wordt gehouden. bij dit alles over het hoofd ge zien wordt en dat ook de Eu ropese topconferentie van ok tober het oude werelddeel niet het formaat verleend heeft dat men gewettigt was daarvan te verwachten. Het Franse staats hoofd vraagt zich nu af of Washington en Moskou niet van zins zijn een vrede tussen hun beider landen te organise ren die in hun beider belang en voordeel zou zijn, maar die Europa op een tweederangs plaats zou laten. Om aan deze situatie een ein de te maken acht de Franse president een Europees-Ameri kaanse topconferentie noodza kelijk. Sedert een jaar hebben zich in de wereld opzienbare wijzigingen en ontwikkelingen voorgedaan zoals de verbete ring in de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Rood- China, de pogingen van Japan om na een normalisering van zijn relaties met Peking een essentiële rol in Zuid-Oost-A- zië te spelen, de contacten tus sen Washington en Moskou, de op handen zijnde vrede in Vietnam met alle uitvloeiselen daarvan en zelfs Cuba zoekt een dialoog met het Witte Huis aan te gaan. Pompidou meent dat Europa Volgens hem vrezen de landen van West-Europa dat Washing ton en Moskou in de verleiding komen in Europa een gedemi litariseerde zone te stichten die voor de beide atoomsuper- mogendheden redelijk zal lij ken maar die het vraagstuk van de Europese veiligheid zal opwerpen. Derhalve acht hij een topconferentie tussen de Verenigde Staten en Europa op monetair, commercieel en poli tiek plan noodzakelijk. Een top waar de Europese gemeen schap als gelijke met Amerika zal praten en op dezelfde wij ze als de wereldmogendheden haar stem zou kunnen laten horen inzake de oplossing van de essentiële problemen. Zoals bekend zal president Pompidou in januari een ont moeting in Rusland met Leo nid Brezjnef hebben (op ver zoek van deze laatste) en kort daarop met president Nixon, vermoedelijk tijdens diens Eu ropese reis die deze zal onder nemen spoedig na de aanvaar ding van zijn tweede ambtspe riode. UTRECHT (ANP) „De op leiding tot arts is te weinig gericht op het feit, dat een groot deel van de patiënten uit lage sociale milieus komt, waardoor men als arts reke ning dient te houden met an dere gewoontes." Dit staat in een rapport van tien Utrechtse co-assistenten (medische studenten in de kli - nische fase van hun studie) over hun ervaringen tijdens de eerste zes weken van hun op leiding in het ziekenhuis. De studenten noemen de houding van de artsen tegeno ver gastarbeiders het meest il lustratief voor hun totale ge drag, dat volgens het rapport is gebaseerd op het gebruik van een bepaalde taal, autori teit, het „witte jas syndroom" en het „druk zijn syn droom". Minstens de helft van de buitenlandse werknemers, die in het ziekenhuis zijn opgeno men, lijdt aan een maagzweer, aldus het rapport. Er wordt dan een kuur voorgeschreven of een operatie uitgevoerd, maar men vraagt zich niet af waarom zovelen van deze groep mensen een maagzweer hebben. „Men blijft stug door gaan de ene gastarbeider na de andere te repareren, waar bij het ontstaan van hun kwa len wordt omzeild", staat in het rapport. De co-assistenten zeggen dat er veel vooroordelen bij de artsen heersen tegenover de buitenlandse werknemers en dat de artsen niet trachten communicatieproblemen als gevolg van taalbarrières op te heffen. „Er wordt niet geluis terd naar pogingen van hen hun klachten onder woorden te brengen en er wordt geen rekening gehouden met de ta boes van deze patiënten", al dus de tien co-assistenten, die hun opleiding krijgen in het Academisch ziekenhuis van Utrecht. Tijdens hun opleiding in het ziekenhuis zijn de tien studen ten ook nog op andere punten gestoten, die zij bekritiseren. Zij vinden de begeleiding van een stervende patiënt en zijn (of haar) familie niet optimaal en zij stoorden zich ook aan de manier waarop patiënten van etiketten als „infantiel", „hysterisch" enzovoort worden voorzien. „Deze kwalificaties werden vaak gegeven na „op standig of rancuneus" gedrag van patiënten, aldus het rap port, dat hierover verder ver meldt dat als een patiënt uit gebreid informeert naar wat hij moet ondergaan en waar voor dat nodig is, hij al gauw als „psychiatrisch" wordt beti teld. Ook het verpleegkundig personeel wordt slechts zelden geinformeerd over het verloop van de ziekte van patiënten, zo wordt gesteld. De tien co-assistenten heb ben hun rapport gemaakt na deelname aan een sociologisch project met als doel bezinning op het functioneren als arts. Dit project is overigens, blij kens een mededeling in het blad van de Utrechtse univer siteit, stilgelegd. (Van onze redactie binnenland) UTRECHT De breuk in de werkgroep maatschappij kritische vakbeweging is in het weekeinde niet gelijmd tijdens een in Driebergen ge houden bijeenkomst. De zes bestuurders en functionarissen van de industriebond NVV hebben een dringend beroep op de opzegging van hun lid maatschap in te trekken afge wezen. Ze blijven de doelstel lingen van de werkgroep vol ledig onderschrijven, maar zijn het niet eens met de stra tegie. „We kunnen in onze ei gen bond doeltreffender werk zaam zijn", zo verklaarde de heer Dik Visser, districtsbe stuurder van de industriebond NW in Amsterdam namens de groep van zes. De moeilijkheden in de werkgroep maatschappijkriti sche vakbeweging ontstonden 1 november jl door een ver klaring van de centrale coördi natiegroep over het centraal akkoord. Daarin werden de vakbondsleden opgewekt van hun bonden te eisen het ak koord niet in de huidige vorm te ondertekenen. Dat was voor NKV-bestuurder en centraal metaal-onderhandelaar Her man Bode aanleiding zich uit de centrale coördinatiegroep terug te trekken. Hij blijft lid van de werkgroep. De zes bestuurders en func tionarissen van de industrie bond NW zegden ook hun lidmaatschap van de werk groep op, omdat ze de verkla ring vlees noch vis vonden en veel verder hadden willen gaan, met name ook in het conflict in het NW. „Actuele situaties neemt de werkgroep geen of onduidelijke stand punten in, waardoor de bood schap naar de basis niet over eenkomt", zo redeneren de zes van de industriebond NW. „Je verliest bovendien je ge loofwaardigheid als je volstaat met standpuntbepalingen over een conflict bij de Erdal en zwijgt over tegenstellingen tu- sen de confessionele vakbon den en het NW, zoals in het recente metaailconflict. Stan Poppe, ex-beleidsmede werker van de industriebond NW en nieuw tweede kamer lid, verklaarde dat de zes van de industriebond NW in de vergadering van de werkgroep ruim 100 aanwezigen) geen steun hebben gekregen voor hun standpunt. Hun uittreden werd algemeen betreurd. De heer Poppe meent dat de zes de positie van de werkgroep te pessimistisch schatten. Evenmin werd de mening ge deeld van de zes, dat de in vloed van gesalarieerde be stuurders in de top van de werkgroep dient te worden af geremd om conflictsituatie» met hun bonden te voorko men. Het deelnemen van deze besturen wordt juist een es sentiële zaak genoemd. Nog voordat het onherroepe lijk oudejaarsavond wordt moet er een ereschuld worden ingelost jegens het beste en boeiendste boek dat er in 1972 verscheen: Tegels lichten van de journalist H. J. A. Hof land. Het is een van die boeken die mensen de schellen van de ogen kunnen doen vallen, als ze maar gelezen werden. Nu de boekdrukkunst 't allang heeft afgelegd tegen het blau we schelvisoog va lt echter te vrezen dat het wereldbeeld van de meeste mensen gelijk is aan een soort Peyton Pla ce. Tegen die achtergrond is het begrijpelijk dat de schrijver een beetje mismoedig eindigt met een citaat van de Franse fascist Céline: het enige wat niet alleen de arbeider, de be diende, de onderste onderdaan, maar wat de hele burgerij van top tot basis echt wil is dit: tweeëntwintig meter darm in plaats van elf om het dubbele erin te kunnen stoppen, vier armen in plaats van twee orn het dubbele te kunnen pakken en een Mercedes met een zwarte knecht om zich naar de cupfinales te laten rijden. Dat werkt, vooral bij herle zing, toch wel als een wat wrange anti-climax na een reeks mes-scherpe ontledingen van de Nederlandse samenle ving sinds de bevrijding. In die ontwikkeling van ruim een kwart eeuw onder scheidt Hofland drie revolu ties. In de eerste plaats een overgang van Nederland als wereldmacht met een provin ciaal bestuur naar een klein Europees land met een inter nationaal georiënteerde boven laag; in de tweede plaats heeft zich in de zestiger jaren een culturele revolutie naar een geheel nieuw levenspatroon doorgezet en de derde revolu tie, in 1966 met provo begon nen, is nog aan de gang als we er niet in zijn blijven steken: dat weten we pas uit een vol gend boek van Hofland. In die derde revolutie voltrekt zich, of behoort zich te voltrekken, de dekolonisatie van de bur ger. De meeste tegels licht Hof land uit de eerste periode, dat hoogst merkwaardige Neder landse bestel Hofland schrijft 't met een hoofdletter dat mogelijk maakt dat de zelfde politieke figuren totaal andere dingen doen dan ze zeiden te willen zonder dat er een haan naar kraait. Met als toppunt een Luns, die kans ziet de voorspelbare Nieuw-Guinea-débacle met vlag en wimpel te overleven. Het waren de dagen dat een onderdanige pers keurig de communiqués van de Rijks voorlichtingsdienst publiceer de, met een grote boog om de sores van Soestdijk heen liep en schande sprak van de be richtgeving in buitenlandse kranten over de herrie, die een gebedsgenezeres aan het hof veroorzaakte om later te moeten ontdekken dat die bui tenlandse collega's blijkbaar beter werden ingelicht. En de krant die signaleerde dat een christelijke Haagse burge meester in de bezettingstijd uit angst voor 't eigen hachje een heel joods gezin aan de bezetter had uitgeleverd met inschakeling van de „goe de" Nederlandse politie.— kon op alles rekenen behalve op waardering voor haar journa listieke en patriottische onkreukbaarheid. De culturele revolutie die zich manifesteert als een enor me import van buitenlandse lichte muziek of wat daarvoor wordt gehouden, gepaard gaande met een van taboes bevrijde seksuele moraal, ee n machtig internationaal jeugd- toerisme en ook de inwijding in alternatieve verslavingen valt samen met een begin van de dekolonisatie van de bur ger. In de in 1966 begonnen fase wordt het schijn-gezag, de schijn-autoriteit voorgoed ont - maskerd. De notabelen weten namelijk niets te beginnen met mensen die rond een beeldje dansen, een liedje zin gen en krenten uitdelen. De burger begint te merken dat het gezag kwetsbaar is. De tijd van dë buiten-parlemen taire acties breekt aan. Het tekent de scherpzinnigheid en de genuanceerde opstelling van de journalist Hofland dat hij niet alle buitenparlemen taire acties over één kam scheert. Tegen de gewelddadige, ni hilistische acties, zoals van de Westduitse Baader-Meinhof- groep, is hij fel gekant. Zeer terecht stelt hij dat de opposi tie, juist door de actiegroepen met onderscheidingsvermogen te selecteren, aan geloofwaar digheid heeft gewonnen door in het parlement op te komen vqor groepen burgers, wier stem anders niet gehoord zou zijn. Acht de schrijver de politie- Ke dekolonisatie van de bur ger een eind gevorderd, geheel anders staat 't met het be drijfsleven. Veel beslissender voor het bestaan van de bur ger dan de politiek, is het een gesloten systeem gebleven, met aan de top alle geheim houding, notabiliteit en achte loosheid voor de onderdaan, zegt Hofland. De consequentie van het systeem, dat voor elke werknemer gelijkelijk funest is of hij nu directeur of cor- veeër is, illustreert Hofland met de gebeurtenissen bij de Enka, dat wil zeggen met het in hoger sferen genomen be sluit tot liquidatie van het be drijf. Was zijn boek een paar maanden later verschenen dan nad Hofland gewag kunnen maken van een geslaagde aan zet tot dekolonisering van de werknemer, juist bij diezelfde Enka. Misschien had hij zijn essay dan ook minder sceptisch ge ëindigd, had hij minder getwij feld aan de wil van de mensen om wat meer van hun eigen samenleving te maken dan nu nog het geval is. In elk geval heeft hij ze daartoe op weg geholpen door het lichten van de tegels, die de Nederlandse kikkers in de Westeuropese moerasdelta het uitzicht op het morgenrood benemen. JOOP BARTMAN (H. J. A. Hofland: Tegels lich ten (of ware verhalen over de autoriteiten in het land van de voldongen feiten) Contact, Amsterdam f 14,50). t Betty Barclay ontwierp bovenstaande japonnen, die het uitstekend doen in deze feestmaand. De linkse japon, die gemaakt is van rode crêpe, heeft een geborduurd bovenstuk. De rechter japon, die gemaakt is van een bruin wollen crêpe heeft een ronde halsuitsnijding en pofmouwtjes. Beide japonnen zijn ook in andere kleuren verkrijgbaar. Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll KIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllll Zouden we nu echt zoveel energie krijgen als we dat stuk snoep eten? En zouden we nu echt zo gezond wor den als we halvarine op ons brood smeren? Volgens de reclame klopt dit allemaal en de consumenten geloven het blijkbaar. Als dit niet het geval zou zijn, zouden de fabrikanten immers wei stoppen met de dure recla mecampagnes. Bij de mensen, die wat kritischer kijken en luisteren naar reclames komt onge twijfeld een aantal vragen op. Wie garandeert er bij voorbeeld, dat alles wat wordt verteld klopt? En wordt er eigenlijk weieens geprotesteerd tegen onjuist heden? En is het wel nodig, dat we alle aangeprezen pro- r ROT EST dukten eten en drinken? voorlichtingsbureau en de Nederlandse Vereniging voor Huisvrouwen kwamen hun standpunt verdedigen. Het Voorlichtingsbureau voor de Voeding, een rijksin stelling, maakte van de uit reiking van de persprijs voor de beste publicatie op het gebied van de voeding in 1972 gebruik, om het onder werp voeding en reclame te behandelen. Afgevaardigden uit de reclame- en fabrikan tenwereld. voedingsdeskun digen en mensen van het Tijdens de discussie bleek, dat verschillende reclames bij velen een aantal protes ten oproept. Zo noemde de vertegenwoordigster van de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen de bedrieglijk mooie plaatjes op de blikken. Voedingsdeskundige profes sor Den Hartog sprak onder andere over vermagerings- diëten. Volgens hem kunnen deze totaal zinloos zijn, om dat velen zich tijdens de pe riode van het dieet inhouden, maar weer volop toetasten als er een paar kilo's af zijn. Hij sprak verder over een mogelijk gevaarlijke overdo sis van vitamine d bij kinde ren. Een onjuiste interpreta tie van reclame behoorde volgens een van de forumle den ook tot de mogelijkhe den. Ze haalde hierbij het voorbeeld aan van mensen, die naast gewone margarine halvarine gebruiken, omdat ze denken, dat ze er gezon der van worden. Een andere bron van erge- nis vormt de overdrijving. Zelfs de vertegenwoordiger van een reclamebureau moest toegeven dat dit veel gebeurt. Maar wat wordt er nu ei genlijk tegen deze onjuisthe den en overdrijving gedaan? De consument zelf blijkt er zich niet erg druk om te maken. Professor Den Hartog vermeldde dat consumenten zelden bezwaren tegen recla mes uiten bij de codecom missie voor klachten. Het Voorlichtingsbureau voor de Voeding dient echter ook geen klachten in. Het bureau verdedigde zich tegen dit verwijt door erop te wijzen, dat het bureau conflictsitua ties wil vermijiden en daar om direct contact opneemt met de fabrikanten. Boven dien zijn volgens het bureau de reclames vaak zo ge maakt, dat er niets tegen te beginnen is. Klachten wor den zo nu en dan wel inge diend door consumentenorga- isaties. Het Voorlichtingsbureau werd verder een afwachten de houding verweten. Het burèau verweerde zich hier tegen door te wijzen op een gebrek aan financiën. Gerda Brautigam, oud kamerlid en forumleidster, wees het voor lichtingsbureau erop, dat het niet te bescheiden moest zijn voor wat betreft het stellen van eisen op dit gebied. Professor Den Hartog pleitte voor het aangeven van regels waaraan fabrikan ten zich zouden moeten hou den. Tegen protesterende mensen zei hij, dat bepaalde dingen nu eenmaal niet op vrijwillige basis kunnen worden bereikt. Gerda Brau tigam vroeg zich af, of je door een dergelijke reclame wetgeving het probleem niet laat liggen. Volgens haar is een mentaliteitsverandering van de mensen nodig om het probleem op te lossen. Ze zullen dan zelf de betrekke lijkheid van bepaalde recla mes inzien. Ook het Voor lichtingsbureau ziet hier een belangrijke taak en zegt er naar te streven, dat de kin deren ook op het gebied van de voeding een goede oplei ding krijgen. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllllllllllllUllllli De verzekeringsmaatschap pij Victoria Vesta heeft een nieuwe levensverzekering, die speciaal voor vrouwen is. Komt een vrouw, die zo'n Eva-polis heeft, te overlij den, dan krijgen de nabe staanden een bedrag voor be grafenis- en andere kosten. Verder komt er om de drie maanden een bedrag be schikbaar voor gezinshulp en dergelijke. De premie vervalt bij alge hele invaliditeit van man of vrouw en bij overlijde nvan de man. De polis kan twee maal met 50 procent worden verhoogd, waardoor een aan passing aan de stijgende kos ten kan plaatsvinden. I)e firma Haust heeft een nieuw soort cracker op de markt gebracht. Het handige van deze crac ker is. dat ze een opstaand randje hebben, waardoor het beleg er niet meer afglijdt en zich niet vermengd met het beleg van de crackers, die er tegenaan liggen. Ze zijn klein, rond en kun nen een vrij lange tijd van tevoren worden klaarge maakt. 9 Gerda Brautigam leidde de discussie.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1972 | | pagina 18