EXTRA EDITIE
MASSA-ONTSLAGEN BIJ AKZO
ENKA-BREDA DICHT:
1700 MAN OP STRAAT
P.v.cLA. WIL KAMERDEBAT OVER SLUITNG ENKA-BR EDA
Langman: Prijzen
gaan niet meer
dan 6V2% omhoog
Aviolanda vraagt verlenging
werktijdverkorting 200 man
Marathon-
sitting
Zeeuwse
Staten
Zeventien
honderd
mensen
Hcinricli Lübke
overleden
Cairo breekt
met Jordanië
Zware slap: voor Hmla cn
BREDA, 6 april - Een van
de grootste massa-ontsla
gen is vandaag in Breda
I gevallen,
voor-,.
Grootste na Roosendaal
Veertigduizend man
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/DEN HAAG - Diepe verslagenheid,
maar ook gelatenheid.
Dat was de algemene reactie van liet personeel van de
Enka-Breda gistermiddag nadat zij rond één uur op de
hoogte waren gesteld van liet ontstellende nieuws dat
hun bedrijf gesloten zou worden.
Ontevreden
Zwaar
Vragen
Dupont heeft
wel
vertrouwen
in vezels
Vlaggetjesdag
op 20 mei
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Gironummer 1114111.
Abonnementsprijs m.i.v. l-l-'72: 16,25 per
kwartaal; per maand 5,50. Losse nummer»
20 cent.
Redactie- en administratie-adres:
ivieuwstraat 9, Terneuzen, tel. (011 50) 79 2b
t.n.v. N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem,
Reigerstraat 16, Breda.
VRIJE ZEEUW
VRIJDAG
7 APRIL 1972
26e Jaargang
Nr. 8820
Advertentieprijs: per mm 16 cent; minimum
per advertentie 2,40, .exclusief 4% B.T.W
Rubriek „Kleine Advertenties" (geen handels
advertenties) 5 regels 1,15. Iedere regel méér
23 cent. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of Adrea
bureau van dit blad, 50 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot v.m. 11 uur.
Voor het maandagnummer: Vrijdag tot v.m.
11 uur.
Uitgeefster N.V. Uitgevers Maatschappij De Stem
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
{Van <mx# wjisiaggtvtittï
In een1 oplage van 10.000 exemplaren heeft De Stem gistermiddag het nieuws van de sluiting
vtm Enka-Breda in Breda en omgeving bekend gemaakt. Om vier uur verscheende extra-editie op
straat. Bij de poort van de Enka-fabriek, bij het station, in de binnenstad en op andere plaatsen
in Breda en omgeving vonden de kranten gretig aftrek.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/ARNHEM. Enka-Breda gaat
dicht. In totaal 1723 mensen komen binnen een
jaar op straat te staan. Er zal getracht worden
een gedeelte van het personeel in andere ves
tigingen van het AKZO-moederconcern te
plaatsen. De directie van Enka Glanzstoff is
daar echter niet optimistisch over.
In nog meer Enka-bedrijven in Europa wor
den mensen ontslagen. In Emmercompascum
zullen 465 mensen moeten afvloeien, waarvan
een gedeelte overgeplaatst kan worden naar
het bedrijf in Emmen. In het Duitse Wuppertal
gaat de Glanzstoff-fabriek geheel dicht, waar
door 3000 werknemers op straat komen te
staan. Verder is dan nog aangekondigd de ge
leidelijke sluiting van de Feldmühle-fabriek in
Zwitserland en de Fabelta-fabriek in België
(samen 1000 werknemers).
Als reden voor deze ingrijpende maatregelen
noemt de Enka Glanzstoff-directie de over
capaciteit in de produktie van synthetische ga
rens in Europa.
Enka-Breda is de grootste industriële vesti
ging van de stad en op Philips-Roosendaal
(1800 werknemers) na de grootste in West-
Brabant. In het bedrijf werken 1482 mannen
en 241 vrouwen. Ongeveer 1200 van hen wonen
in Breda of Prinsenbeek, circa 220 werknemers
komen van buiten de Baronie, terwijl er ook
nog 220 Belgen (voornamelijk uit Turnhout
en omgeving) en 60 Spanjaarden werken. Van
het personeel is de helft ouder dan 40 jaar
(22,9 procent tussen de 40 en 50 jaar, 12,7 pro
cent is tussen de 50 en 55 jaar, 14,4 procent is
ouder dan 55 jaar). De sluiting van het bedrijf
zal een jaar in beslag nemen, zodat het per
soneel geleidelijk zal afvloeien.
Het nieuws van de ontslagen werd gisteren
medegedeeld aan de vakbonden en aan de on
dernemingsraden van het concern. Op een
persconferentie zei de heer S. Bakkenist, vice-
voorzitter van de Raad van Bestuur van
AKZO, dat de maatregelen noodzakelijk zijn
om de werkgelegenheid van de overblijvende
40.000 personeelsleden zeker te stellen. De
heer Bakkenist ontkende ten stelligste dat dit
een eerste stap op weg naar meer afvloeiings
maatregelen zou zijn. „Wc hebben op dit mo
ment geen verdere reorganisatieplannen. Wel
kunnen deze maatregelen gevolgen hebben
voor de bezetting van de twee hoofdkantoren
van Enka Glanzstoff N.V. in Arnhem (1100
werknemers) en Wuppertal (1300 mensen).
Harde klap voor W.-Brabant
commentaar
TVTat een verschrikkelijke
rV s|ag moet dat gisteren
voor de 1.700 werknemers
van ENKA-Breda zijn geweest
toen ze te horen kregen, dat
hun fabriek zou gaan sluiten.
Hun fabriek Het allerbitterste
van deze massale ontslag-af
faire is wel, dat mensen, die
jarenlang hun werkkracht en
trouw aan een bedrijf gege
ven hebben, van de ene dag
op de andere te horen kun
nen krijgen, dat ze kunnen
gaan. en dat zij op een be
sluit, dat zo diep ingrijpt in
hun leven en dat van hun ge
zin, geen enkele invloed
hebben kunnen uitoefenen-
Zal het mogelijk zijn de
ruim 1.700 ENKA-mensen aan
passend ander werk te hel
pen Wij zijn hier niet erg
gerust op. Zeker bij de huidige
conjunctuur veie bedrijven
kennen een personeelsstop
breng je niet zo maar ruim
1.700 mensen behoorlijk el
ders onder dak. Ten aanzien
van de jongere werknemers
lijkt een zeker optimisme ge
rechtvaardigd maar de ou
deren. Bij zoveel ontslag
kwesties is al gebleken dat zij
het zijn, die uiteindelijk het
gelag betalen-
Dit werkgelegenheidspro
bleem is des te groter omdat
Breda geen industriestad is en
er in West-Brabant reeds veel
werkloosheid bestaat. Wat
Breda zelf betreft wreekt zich
nu het bewust gevoerde be
leid van wij-willen-hier-liever-
geen-industrieën uit het ver
leden. Als gevolg van dit be
leid zit men thans met een
levensgroot werkgelegenheids
probleem.
Inmiddels is van vele zijden
fel op dit massale ontslag ge
reageerd- Maar wat is het ef
fect van al die protesten
Vanuit Den Haag wordt nog
steeds geen doelgerichte an-
ti-werkloosheidspolitiek ge
voerd. Toch zal er hulp van
buitenaf moeten komen want
West-Brabant is niet bij machte
dit probleem alleen op te los
sen. Ook niet in het wijdere
verband van Zeeland en Mid
den-Brabant, waarmee dan
tevens de zeer penibele
structuele situatie van geheel
Zuidwest-Nederland getekend
is, een situatie, die al jaren
bestaat en waaraan al jaren
veel te weinig wordt gedaan.
Het minste wat nu ver
wacht mag worden is dat nu
ook Breda betrokken wordt bij
de decentralisatie van rijks
diensten uit de Randstad. Een
snelle beslissing op dit punt
Het personeel kon overigens nog maar gedeeltelijk
op de hoogte -worden gebracht. De avondploeg die
gisteravond om tien uur opkwam, heeft het moeten
horen via radio of televisie. Het op het bedrijf aan
wezige personeel vernam het nieuws via het publica
tiebord of van de chef of voorman.
Het kader van het bedrijf
werd gistermorgen om tien
uur op de hoogte gebracht.
Kaderleden die op vakantie
waren, zijn per telegram op
geroepen; zieke kaderleden
zijn per taxi van huis ge
liaald. De Belgische werk
nemers hebben een brief
thuisgekregen, waarin hen
ontslag binnen een jaar
werd aangezegd.
De Belgische Enka-dlrectie
heeft de 1000 werknemers van
de Fabelata-fabriek in Zwijn
aarde bij Gent zeer vaag in
gelicht over de sluiting van
dit bedrijf. In een lang com
muniqué worden alleen maar
vage aanduidingen gegeven.
Er wordt gesproken over het
"afbouwen" van bepaalde pro-
duktieëenheden, zodat er cij
fers worden genoemd van ont
slagen.
De Akzo-directie heeft
woensdag minister Boersma
van Sociale Zaken, minister
Langman van Economische
Zaken, de burgemeesters van
de betrokken gemeenten
(waaTonder burgemeester
Merkx van Breda) en de
Commissarissen der Koningin
in Brabant (en Drente) op de
hoogte gesteld van de ontsla
gen.
Burgemeester Merkx was
over dit laatste zeer ontevre
den: „Er is nu kostbare tijd
verloren gegaan, waarin maat
regelen getroffen hadden kun
nen worden". Het gemeentebe
stuur van Breda en de regio
Breda hebben telegrammen
gestuurd naar de ministers
van Sociale Zaken en Econo
mische Zaken, waarin snelle
maatregelen worden gevraagd
om de plotselinge grote werk
loosheid in Breda en omgeving
op te vangen.
Het nieuws over de ontsla-
kan een aanduiding zijn van
de ernst waarmee deze zaak
op hoog niveau wordt aange
pakt. Voorts zal bevorderd
moeten worden, dat de
nieuwe DAF-fabriek in West-
Brabant wordt gebouwd.
En bij al deze en andere
maatregelen zal bedacht moe
ten worden dat het hier op de
allereerste plaats gaat om hulp
aan mensen, aan weerloze,
diep gekwetste mensen.
gen bij Enka heeft begrijpelij
kerwijs enorme opschudding
teweeg gebracht in politieke
en vakbondskringen.
Dinsdag zal de Tweede Ka
mer beslissen of de fractie van
de Partij van de Arbeid vol
gende week een interpellatie
mag houden over het sluiten
van Enka te Breda, of dat er
een debat komt naar aanlei
ding van een nota van de re
gering. Met name 'de KVP-
fractie wil dit laatste. De heer
Peijnenburg gelooft, dat de
moeilijkheden binnen het Ak-
zo-concern beter kunnen wor
den besproken in de kamer,
aan de hand van een rege
ringsnota, dan via een inter
pellatie.
De PvdA-fractie ziet de
sluiting als een bewijs voor
een eerder door de fractie ver
dedigde stelling, dat de over
heidsmaatregelen van de rege
ring ter bestrijding van de
werkloosheid beslist onvol
doende zijn.Het verzoek tot de
interpellatie zal worden ge
daan door de heer Wieldraay-
Volgens de PvdA-fractie
moet allereerst gesproken
worden over de consequenties
van de sluiting voor de werk
gelegenheid in West-Brabant,
die toch al niet best is. De
fractie eist van het kabinet
dat er duidelijke toezeggingen
gedaan zullen worden ten aan
zien van vervangende werkge
legenheid. Een tweede punt,
waar de fractie zwaar aan tilt,
is het al dan niet op tijd
inlichten van het personeel.
Het is aldus een woordvoer
der van de fractie, natuurlijk
altijd een twistpunt, wat men
onder tijdig inlichten ver
staat", maar twee minuten
voor sluiting lijkt ons toch wel
te bar."
De heer Peijenburg van de
KVP-fractie is het daar niet
mee eens. Allereerst stelt dit
kamerlid, dat het besluit van
de Akzo-directie blijkbaar een
'dwingende noodzaak' is. Het
is ook niet zo dat het bedrijf
in Breda van de ene op de
andere dag zijn poorten sluit.
Daar is in totaal een jaar mee
gemoeid. De discussie moet
eerst nog op gang komen. Het
kamerlid zou zich kunnen
voorstellen, dat er van de kant
van de ondernemingsraad al
ternatieve voorstellen aan de
directie zullen worden ge
daan.
Volgens de heer Peijnen
burg moet de regering wel
iets aan de situatie doen. Hij
zou graag zien, dat de rege
ring Breda tot een soort her-
structueringsgebied verklaart,
zoals enkele jaren geleden met
Tilburg gebeurde. Op die ma
nier is het mogelijk extra in-
dustriën naar Breda te trek
ken. In ieder geval is het be
ter dat het bedrijf in Breda
helemaal wordt gesloten en
niet dat in Emmen. Het ka
merlid gelooft namelijk, dat
de opvang in West-Brabant
heel wat beter kan verlopen
dan in het noorden van het
land.
Samen met zijn fractiegeno
ten Assman, Hermsen en Fie^
vez heeft de heer Peijnenburg
in schriftelijke vragen aan de
regering aangedrongen op
maatregelen om aan de situa
tie in de regio het hoofd te
bieden. Ook vragen de KVP-
ers de ministers van Sociale
Zaken en van Economische
Zaken of zij mogelijkheden
zien om de herplaatsing van
de betrokken werknemers te
begeleiden en mogelijk te ma
ken.
De centrale ondernemings
raad van het Akzo-coneern
heeft gistermiddag een verkla
ring uitgegeven waarin hij de
voorstellen van de raad van
bestuur "in deze vorm" niet
aanvaardbaar noemt. De raad,
die meent dat onvoldoende ge
gevens l zijn verstrekt, vraagt
zich met name af of de belan
gen van de faytor arbeid en
die van de factor kapitaal wel
juist tegen elkaar zijn afgewo
gen. De centrale onderne
mingsraad gaat zich nader be
raden op de situatie en zal
daartoe ook overleg plegen
met de vakbonden en de des
kundigen van binnen en bui
ten de onderneming.
Enkele leden van de onder
nemingsraad hebben op een
persconferentie meegedeeld,
dat zij de herstructurerings-
voorstellen nog niet als defini
tieve plannen beschouwen.
Evenals de vakbonden gaat de
raad zich bezinnen op mogelij
ke alternatieven. Met het oog
daarop zal een speciale werk
groep worden gevormd.
BONN (DPA) De voor
malige Duitse bondspresident
Heinrich Lübke is donderdag
overleden. Hij was 77 jaar.
Op voorstel van de bondsre
gering heeft president Heine-
mann besloten dat ex-president
Lübke een staatsbegrafenis zal
krijgen.
(Vervolg op pagina 9.)
Arbeiders van Enka-Breda
worden door journalisten onder
schot genomen.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Du Pont de
Nemours, de enige andere ver
vaardiger van synthetische ga
rens in Nederland, heeft geen
plannen tot inkrimping van de
produktie of tot ontslag van
personeel. Het Amerikaanse
bedrijf, dat ondermeer in Ne
derland een fabriek heeft in
Dordrecht, waar nogal wat
Westbrabanders werken, heeft
onlangs nog meegedeeld dat
de afzet van kunstvezels uit
haar bedrijven in Europa vo
rig jaar is toegenomen. Het
bedrijf in Dordrecht word! op
het ogenblik zelfs uitgebreid
met een fabriek voor de fabri
cage van Orion Dacrylvezels.
RIJSWIJK (ANP) De
schepen varen dit jaar op dins
dag na Pinksteren, dat is op
23 mei a.s., uit voor de vangst
van de Hollandse nieuwe op de
Noordzee. Dit werd'donderdag
middag besloten in de vergade
ring van het produktsciiap voor
vis en visprodukten. Vlagge
tjesdag zal worden gevierd op
zaterdag 20 raai.
(Van een onzer
verslaggevers)
MIDDELBURG De Sta
tenvergadering van vrijdag 21
april a.s. belooft een mara
thonzitting te worden. Het col-
legt van G.S. heeft namelijk
voorgesteld om in deze verga
dering zowel de ontwikke-
lingsschets 1971, als het rap
port over concentratie van de
Zeeuwse visserij plus de lucht
havennota te behandelen.
Het college houdt er reke
ning mee, dat de vergadering
niet op één dag met deze in
gewikkelde problematiek,
waarover een hele stapel pa
pier ter voorbereiding is ge
produceerd, klaar kan komen.
Daarom wordt voortzetting
van de Statenvergadering op
zaterdag 22 april voorgesteld.
Een ongewone vergadering
voor de Zeeuwse Staten en bij
na een unicum in de geschiede
nis.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Minister
Langman (Economische Za
ken) verwacht niet dat de
prijzen dit jaar boven de
geraamde bl'2% zullen stij
gen.
De stijging van de kosten
van levensonderhoud in janua
ri en februari jl. (1,7 komt
volgens de bewindsman over
een met het beeld, dat hiero
ver bij een jaarraming van 614
mag wordfen verwacht. De
prijsontwikkeling vormt voor
liet Centraal Planbureau
(CPB), dat deze ramingen op
stelt, geen aanleiding de jaar
raming te herzien. Dit ant
woordt minister Langman op
schriftelijke vragen van het so
cialistische Tweede Kamerlid
mevrouw Brautigam.
Het consumenten Contactor
gaan (CCO) wijst desgevraagd
er op, dat de praktijk van de
laatste jaren heeft bewezen,
dat het CPB altijd zijn ramin
gen over de te verwachten
jaarlijkse prijsstijgingen heeft
moeten herzien. „In eerste
aanleg zijn ze altijd te laag
gebleken", aldus een woord
voerder. Het CCO heeft nog te
weinig aanwijzingen om
nu reeds de verwachting uit te
spreken, dat de prijzen meer
dan 6 Va omhoog gaan.
(Van onze redactie buitenland)
CAIRO Egypte heeft de
diplomatieke betrekkingen met
Jordanië verbroken. Het be
sluit werd na een kabinetsver
gadering door de Egyptische
viee-premier bekendgemaakt.
Hij zei dat de maatregel nood
zakelijk was geworden in ver
band met de strijd tegen Is
raël.
Onlangs verwierp Egypte
een plan van koning Hoessein
voor een federaal koninkrijk op
beide oevers van de Jordaan.
Het kon ook bij de andere
Arabische landen, de Pales
tijnse verzetsorganisaties en
Israël geen genade vinden.
(Van een onzer verslaggevers)
WOENSDRECHT Avio
landa in Woensdrecht gaat bij
het gewestelijk arbeidsbureau
in Breda verlenging aanvragen
van de werktijdverkorting,
waarvoor de vergunning op 21
april afloopt. Er is nu werk
tijdverkorting voor 140 werk
nemers, die in plaats van vijf
dagen drie dagen werken.
De verlenging heeft betrek
king op 200 werknemers die
in plaats van vijf nog slechts
twee dagen zullen gaan wer-
Deze uitbreiding van liet
aantal werknemers en verdere
beperking van het aantal werk
dagen is een gevolg van het
feit, dat de orderportefeuille in
de komende zes weken nog le-
ler zal zijn dan in de afgelopen
zes weken. De directie van
Aviolanda verwacht wel een
opleving van de tweede perio
de van werktijdverkorting, al
is dat slechts een prognose die
nog niet op harde feiten geba
seerd is. De onderhandelingen
met defensie over nieuwe op
drachten lopen nog steeds, ter
wijl er geen toezeggingen zijn
gedaan.
Als die orders van defensie
niet komen zuilen in de loop
van dit jaar nog zwaardere
maatregelen genomen moeten
worden dan de huidige werk
tijdverkorting.
Civiele orders (KLM) zou
den volgens een woordvoerder
van het bedrijf wel enig soe
laas kunnen bieden, maar hij
liet wel duidelijk merken, dat
de defensieorders bovenaan de
verlanglijst van het bedrijf
staan.
