V erdedigers
vragen
verzachting
vonnissen
DR. SIMONIS: IK WIL ALLEEN
MAAR ROOMS-KATHOLIEK ZIJN
WARSCHAU
PACT WIL
VEILIGHEID
EUROPA
VERGROTEN
P.v.cLA.stem van kiezer
bepalend voor
samenstelling regering
JesrelHü
i
PROCES MOSKOU VERDAAGD
commentaar
Omstreden
benoeming
Nieuwe musical
Annie
M. G. Schmidt
Poolse voorspelling:
Missionarissen uit
Sabah (Maleisië)
Bidden
Vervreemding
TECHNISCH GAAT HET VOORUIT - MENTAAL BLIJFT HET BEHELPEN
Politie gaat niet
in op eis van
„meneer X"
A
Alle
doodvonnissen
in Arkansas
ongedaan
gemaakt
DONDERDAG 31 DECEMBER 1970
binnenland
buitenland
t
—IHllllllli «HUMT
(Van onze redactie buitenland)
MOSKOU Het opperste gerechtshof in Moskou lieeft gis
teren de behandeling van het hoger beroep van de elf in Lenin
grad veroordeelden (twee kregen de doodstraf) opgeschort
tot vanochtend tien uur plaatselijke tijd.
De zitting van het hof mocht niet worden bijgewoond door familieleden
van de gestraften, van wie negen Russische joden zijn. De buiten wachtende
familieleden en andere belangstellenden werden na de schorsing van de
gang van zaken op de hoogte gebracht door de bekende natuurkundige dr.
Andrei Sacharov. Deze onthulde dat de verdedigers van de verdachten het
hof hadden gevraagd de straffen te herzien en daarbij artikel 43 van het
Russische wetboek van strafrecht toe te passen. Dit artikel biedt de moget-
lijkheid van strafverzachting als sprake is van „uitzonderlijke omstandig
heden".
TAE benoeming van mgr. Simonis
tot bisschop van Rotterdam is
in Nederland met grote voldoening
maar ook met grote reserve begroet.
Voor sommigen is Hij de man die de
bisschoppen van de „dwalingen
huns weegs" moet terugbrengen;
anderen zien in hem een „dwars
ligger", een zware rem op het ver
nieuwingsproces zoals dat in katho
liek en protestant Nederland gaande
is.
Door deze pro- en contra-reacties
begint deze bisschop als een figuur
van tegenspraak en tegenstellingenJ
Dat is ook voor hemzelf een
handicap. Her is ook nadelig voor
het klimaat binnen de Nederlandse
kerkprovincie waar progressieven
en conservatieven wat nader tot
elkaar schenen te komen.
Zeer belangrijk is de vraag hoe
deze benoeming zal uitwerken bin
nen het college van Nederlandse
bisschoppen. De collegialiteitsge-
dachte is daar sterk ontwikkeld en
heeft er mede toe geleid, dat de
katholieke kerk in Nederland een
ander gezicht heeft gekregen. Zou
nu ook in Limburg als opvolger van
mgr. Moors een bisschop als mgr.
Simonis worden benoemd dan wordt
de situatie wel erg moeilijk.
Het ambt kan echter een mens
veranderen. Waarom zou het bij
voorbaat uitgesloten zijn dat iemand
over de buitenkant der dingen een
andere mening krijgt, als hij van
binnenuit het hele ontwikkelings
proces kan gaan meemaken 7
De geschiedenis kent tal van be
noemingen, die aanvankelijk om
streden waren maar later door voor-
en tegenstanders als juist erkend
zijn.
Wij wensen de nieuwe bisschop van
Rotterdam en de Nederlandse kerk
provincie toe, dat dit ook ten aanzien
van deze benoeming het geval zal
zijn.
(Van een onzer verslaggevers)
BERKEL Begin november van
het komende jaar zal in Carré in
Amsterdam een nieuwe Nederland
se musical van de hand van Annie
M.G. Schmidt en Harry Bannink in
première gaan.
Annie M.G. Schmidt die reeds
successen als Familie Doorsnee, Pen
sion Hommeles en Ja, zuster, nee
zuster op haar naam heeft staan
wil niet zeggen waarover de musical
gaat. „Dat kan bij mij voor novem
ber nog wel honderd keer verande
ren". Wel wil zij zeggen hoe de
nieuwe musical gaat heten, namelijk
„En nu naar bed".
Annie M.G. Schmidt heeft samen
met Harry Bannink eerder de suc
cesmusical „Heerlijk duurt het
langst" op de planken gebracht. De
produktie van de nieuwe musical is
in handen van John de Crane. Voor
de hoofdrollen im „En nu naar bed"
zijn gevraagd Mary Dresselhuis,
Conny Stuart, Jenny Aream en
Frans Halsema.
OP DE rivier de Humber in Enge
land is het 500 ton metende Neder
landse schip „Dutch master" na een
aanvaring gekapseisd. Alle beman
ningsleden zijn gered.
EEN OF meer onbekenden hebben
gisterochtend in Alkmaar de etalage
leeggehaald van een juwelierszaak.
De waarde van de buit is omgevieter f
25.000.-
Als uitzonderlijke omstandigheid
zou in dit geval dan moeten worden
aangemerkt, dat de negen Russische
joden tot het kapen van een vliegtuig
hadden besloten om naar Israël te
gaan, nadat hun emigratieverzoeken
waren afgewezen.
Tijdens de zitting van het hof deed
zich buiten het gebouw een incident
voor. Een vrouw, die met de buiten
wachtende westerse journalisten
stond te praten, werd door twee
agenten in burger weggevoerd. Later
werd ze weer in vrijheid gesteld,
waarna ze zich opnieuw bij de men
sen buiten het gerechtsgebouw voeg
de. Daaronder bevonden zich vrien
den van de veroordeelden. Zij ver
klaarden zich zelf ook „kandidaat" te
achten voor mogelijke aanklachten.
„Als tegen hen de doodstraf wordt
uitgesproken, zal die morgen ook te
gen ons worden uitgesproken", zei
een man.
De vrouw verklaarde na haar te
rugkeer, dat ze goed was behandeld
en dat de agenten hadden beloofd
haar emigratieverzoek in behandeling
te nemen. Ze had, zo vertelde ze, het
vermaan meegekregen niet meer met
buitenlandse journalisten te praten.
In Amerika hebben de j-ood'se lei
ders hun regering gevraagd stappen
in Moskou te ondernemen ten gunste
van de beide ter dood veroordeelden.
Ook de Amerikaanse senaat heeft een
dergelijk verzoek tot president Nixon
gewend. Het Amerikaanse Congres
lid Bertram Podell wil met twintig
andere congresleden naar Moskou
reizen om te protesteren tegen de
jodenvervolging in de Sovjet-Unie.
Ook in Canada zijn protesten geuit
tegen de vonnissen in Leningrad.
In ons land heeft het Palestin-a-co-
mité zich nu ook bij de protesteren
den gevoegd. Het gaf een communi
qué uit.
WARSCHAU (Reuter) De Sov
jet-Unie en haar bondgenoten in de
verdragsorganisatie van Warschau
zullen het komende jaar gezamen
lijk pogingen doen om de veiligheid
in Europa te vergroten en een datum
vast te stellen voor een grote) con
ferentie over deze kwestie, dit heeft
het officiële persbureau PAP giste
ren voorspeld. De Sovjet-Unie en
haar bondgenoten, aldus PAP, zul
len er in 1971 naar streven dat aan
de voornaamste voorwaarden voor de
totstandkoming van de veiligheid in
Europa wordt voldaan.
Deze voorwaarden zijn:
De vestiging van betrekkingen op
gelijke voet tussen Oost- en West-
Duiitslamd en de toelating van deze
twee staten tot de volkerenorganisa
tie.
Een overeenkomst tussen de Sov
jet-Unie, de V.S., Frankrijk en Enge
land over West-Berlijn, dat door
PAP een „onafhankelijke politieke
eenheid" wordt genoemd.
De erkenning door West-Duits-
land dat het akkoord van München
van 1938, waarbij Tsjechoslowakije
Sudetenland aan het Duitsland van
Hitier afstond, van het begin af on
geldig, is geweest.
ROOSENDAAL (KNP) Zesen
twintig paters en zusters zijn uit de
Maleisische deelstaat Sabah gezet of
werd de verlenging van een visum
geweigerd, zodat zij niet konden te
rugkeren. Onder hen bevinden zich
15 missionarissen van Mill Hill, van
wie negen Nederlanders. Dit schrijft
bisschop Jacobus Buis, apostolisch-
vicaris van Jesselton in Noord-Bor-
neo aan vrienden en kennissen in
Nederland.
(Van een onver verslaggevers)
ROTTERDAM/DEN HAAG De
nieuwbenoemde bisschop van Rot
terdam, dr. A. J. Simonis, was tot
gistermiddag voor katholiek Neder
land een kapelaan in Den Haag, die
van zichzelf zei: „Ik hoor bij geen
enkele partij; ik wil alleen maar
rooms-katholiek zijn, met de nadruk
op beide". Wat dit inhoudt, is op
meerdere zittingen van het pasto
raal concilie overduidelijk gebleken.
Hij ontpopte zich daar als ijverig
woordvoerder van de meer behouds
gezinde, of kortweg: conserva
tieve, katholieken, waarbij hij de
overgrote meerderheid van de con
cilieleden tegenover zich vond.
Dr. Simonis, die op verzoek van
het Nederlands episcopaat aan het
pastoraal concilie is gaan deelne
men, heeft daar gepleit voor een
aparte delegatie van behoudsge-
zinden op het concilie, opdat hun
inbreng meer tot zijn recht zou ko
men. Het is er niet van gekomen.
Wel is deze woordvoerder van de
meer behoudsgezinde katholieken
in 't Nederlandse episcopaat terecht
gekomen. Wie is deze man, die zo
snel zo'n belangrijke positie in de
Nederlandse kerkprovincie kon
gaan innemen?
Hij is 39, een actief en druk bezet
man, een vlot en graag spreker. Tot
gistermiddag kanunnik van het bis
dom Rotterdam, lid van de diocesa
ne pastorale en van de dekenale
raad, heeft een paar bijbelelubs in
zijn eigen parochie, leidt mede de
preekvoorbereiding van een aantal
Haagse priesters, geeft inleidingen
op de bijbel aan de middelbare cur
sus theologie in Amsterdam en
wordt sinds zijn optreden in het
pastoraal concilie overal in het land
voor lezingen gevraagd. In 1957
priester gewijd, was twee jaar ka
pelaan in Waddinxveen en Rotter
dam en kreeg toen opdracht bijbel
wetenschappen te gaan studeren.
Dat gebeurde in Rome. Aan het
pauselijk bijbelinstituut van de je
zuïeten aldaar. Hij provomeerde
dit interview heeft dr. Simonis zich
er volledig van gedistantieerd, maar
hoofdredacteur Meeirst van de Ga
zet van Antwerpen heeft niets van
het interview ingetrokken.
cum laude op een passage in het
Johannes-evangelie. De Romeinse
lof voor zijn dissertatie ging zelfs
zover dat dit stuk leerstof werd op
het instituut. In 1966 was dr. Si
monis weer terug en werd hij ka
pelaan in Den Haag. Een ingewij
de zei ons: „Sinds zijn studententijd
in Rome is hij geen cent veran
derd".
De nieuwe bisschop van Rotter
dam is niet de enige priester, bij
wie de studiejaren in Rome bijge
dragen hebben tot een vervreem
ding van de snelle ontwikkelingen
in de Nederlandse kerkprovincie in
de zestiger jaren. Niet alleen zijn
bijbelinterpretaties blijken duidelijk
Romeins, of zo men wil, Vaticaans
geïnspireerd. Ook zijn reacties op
meer actuele kerkelijke zaken ge
tuigen daarvan.
In april van dit jaar deed dr. Si
monis enkele opmerkelijke uitspra
ken in een interview met de Gazet
van Antwerpen, waarin hij vernie
tigende kritiek liet horen op het
Nederlands pastoraal concilie. Wij
citeren uit dit interview: „Naar
mijn mening heeft dit concilie zich
bezondigd aan triomfalisme en
grenzeloze hoogmoedswaanzin". En
verder: „Het pastoraal concilie is
de culturele revolutie van de Ne
derlandse kerkprovincie geweest.
De reinste amateuristische beelden-
stormerij." Na het verschijnen van
Dr. Simonis zei in een ander in
terview enkele weken geleden: „Er
zijn veel mensen die met him ge
loof moeite hebben, maar laten ze
niet vergeten dat er in Betlehem
een grote vreugde is aangezegd, en
dat de boodschap niet was: „Ziet,
ik verkondig u een groot probleem".
Dr. Simonis ontkent niet dat er pro
blemen zijn voor de katholiek van
vandaag, maar dat zijn typisch tra
ditionele problemen. Een voorbeeld:
tegenover het zoeken van de mo
derne christen naar een nieuwe
verantwoordelijkheid voor de we
reld en het zoeken naar een nieuwe
gemeenschap, wat uiteraard een
grote onrust of rusteloosheid met
zich meebrengt, stelt dr. Simonis:
„We hebben dat (het evangelie,
red.) in het verleden veel te indi
vidueel beleefd en zitten nu in een
enorme reactie, waarbij je als het
ware geen rust en zekerheid meer
mag vinden. Het gevolg is dat de
persoonlijke spiritualiteit in de kou
is komen te stoan; een geweldige
verarming voor de gemeenschap."
Het personalisme in het christen
dom, dat is wat dr. Simonis wil be
houden. Dat betekent: de mensen
moeten meer bidden. „Is het niet
gek dat we ons verzoenen met het
Eeit dat de kerken door de week leeg
staan, zodat de idee kan opkomen
dat kerkenbouw zonde is van het
geld en dat er andere gemeen-
schaps-mede-bestemmingen aan
moeten worden gegeven? Maar die
situatie is een gevolg van de uit
holling van ons geloof", zei dr. Si
monis in het interview van enkele
weken geleden. „Waarom proberen
we niet er weer edhte bidhuizen van
te maken?" J. L.
DEN HAAG (ANP) De Partij van
de Arbeid is van oordeel, dat de stem
van de kiezer bepalend dient te zijn
voor de samenstelling van de rege
ring. Het gisteren gepubliceerde ont-
werp-kernverkiezingsprogram van
de PvdA dringt daarom aan op een
zodanige herziening van het kies
stelsel, dat partijen meer zullen sa
menwerken, dat er een direct ver
band tussen verkiezingsuitslag en re-
gerinsvorming wordt bevorderd en
dat op democratische wijze een kabi
netsformateur wordt aangewezen.
Het ontwerp van et kernverkie-
zingsprogram is door het partijbestuur
van de PvdA opgesteld om dienst te
kunnen doen in de besprekingen, die
de PvdA de komende weken hoopt
te voeren met D '66, PSP en de PPR.
Het ontwerp-kernprogramma ver
meldt achtereenvolgens de onder
werpen woningbouw, sociaal beleid,
onderwijs en vorming, sport, democra
tisering, gelijkstelling man en vrouw,
milieubeheer, zedelijkheidswetge-
ving, ontwikkelingssamenwerking, de
Navo, defensiebeleid, bodemschatten,
vestigingsbeleid en een financiële pa
ragraaf.
Enkele hoofdpunten uit het ontwerp
zijn de opvoering van het aantal ge
produceerde woningen in vier jaar
tot 140.600 per jaar; een wettelijke
regeling voor een welvaartsvast pen
sioen voor iedereen; de opneming in
het ziekenfondspakket van alle anti-
conceptionele middelen, waarbij dok
tersbegeleiding nodig is; de opvoe
ring in één regeringsperiode van de
ontwikkelingshulp tot 2 procent van
het nationaal inkomen; exploitatie
vain bodemschatten door de gemeen
schap; een verhoging van de bijdrage
uit de algemene middelen in de socia
le verzekering; een belasting op ver
mogenswinsten; een progressie in de
.vermogensbelasting en hogee succes-
(Copyright De Stem Het Parool)
HET NEDERLANDSE motorschip
„de Rijn" van de Rotterdamse rede
rij „Houtvaart" heeft in de Oostchi-
nese Zee acht opvarenden gered van
een vissersvaartuig dat kort tevoren
was vergaan.
DE AANDEELHOUDERS van de
Britse bandenfabriek Dunlop hebben
gisteren de fusie met het Italiaanse
rubberconcern Pirelli goedgekeurd.
HET STADJE Long-Reach in de
Australische staait Queensland is
door een plotseling opgestoken
storm voor meer dan de helft ver
woest.
DE RIJKSSPOSTSPAARBANK
heeft de rente op rekeningen met
een opzeggingstermijn van drie
maanden verhoogd van 4,5 tot vijf
procent.
IN DE eerste 10 maanden van 1970
was bet aamtai arbeidskrachten, dat
zich in Nederland vestigde 19.000
groter dan bet aantel dat ons land
verliet.
DELFT (ANP) De Delftse poli
tie is niet ingegaan op de eis van
„meneer X", om vóór 31 december
twintigduizend gulden „smartegeld
te storten op de bankrekening van
Arnoud Lansbergen, de echtgenoot
van het slachtoffer van de Delftse
wurgmoord.
Meneer X, de vermoedelijke dader
van de wurgmoord, had het „smarte
geld" van de politie geëist in een
anoniem telefoongesprek met de re
dactie van een Amsterdamse krant.
X herinnerde aan zijn eis op een
briefkaartje aan de redactie van een
Delftse krant. De onbekende dreigde
met een nieuwe moord vóór' 12 ja
nuari, wanneer het geld niet voor
het einde van het jaar overgemaakt
zou zijn.
De politie, die nooit in een vergis
sing van X heeft geloofd, wacht nu
met spanning af hoe X op de weige
ring om het geld te storten zal rea
geren.
l?
Zoals beloofd, serveer ik u van
daan TERUGBLIK deel 2 over het
Jaar Onzes Heren 1970. Overigens
staan uw krant en uw t.v.-journaal
vandaag al bol van de terugblikken,
zodat ik geneigd ben uw communi
catiemedia vandaag te typeren als
één grote achteruitkijkspiegel.
Nog even iets politieks: de man
die ervoor gezorgd heeft dat het
buitenland ons land niet helemaal
over het hoofd heeft gezien in de
afgelopen lange, lange jaren, mr.
Joseph Luns, die dat dit jaar voor
het laatst heeft gedaan, en die uit
NAVO-krihgen de zoetgevooisde
woorden mocht vernemen: „Vriend,
ga hogerop", deze Joseph is in het
afgelopen jaar door een tuinhekje in
Wassenaar getuimeld en wel op een
voor Neerlands hoop kennelijk zeer
bange dag.
De kleinste man van het kabinet
heeft in het afgelopen jaar eveneens
een historische daad verricht, door
Bouke Roolvink op een kritieke
avond aan de hand de Tweede Ka
mer binnen te leiden, daarmee te
vens het beruchte artikel acht door
de Kamer slepende, welk artikel
overigens door Bouke weer is inge
trokken. Waarvoordat alles dan?,
vraag je je af.
Maar goed. Over naar het harde
leven van alledag. Spoorslag '70 zo
luidde de nieuwe dienstregeling van
de NS, waarop de treinen sneller en
vaker zouden moeten gaan rijden.
De eerste dag ging alles prachtig,
maar in de weken daarop volgden
welgeteld 4 treinontsporingen en
drie treinbotsingen, een brand in
een relaishuis te Arnhem en het
verlies van bijna 100 postzakken na
een botsing op een overweg.
Verolme trad af als „god-de-va
der".
At
Iedereen wilde ineens de 400 gul
den extra hebben, maar niemand
kreeg veel meer dan de helft.
Het Zuidmolukte ondanks alles
niet om Ambon vrij te krijgen.
Ai
En wat betekent gezag en handha
ving daarvan in een jaar waarin
zelfs de politie aan het demonstre
ren sloeg?
Tot 16 december van het afgelo
pen jaar gingen 81 bedrijven dicht,
of vroegen op z'n minst surséance
aan. Er kwamen ongeveer 2700 Ne
derlanders om het leven door niet-
natuurlijke oorzaken, waarvan 2018
bij verkeersongevallen en 41 door
moord. Op spoorwegovergangen al
leen al werden 66 doden geteld.
Er zijn door vakkundige tellers in
1970 (tot 16 dec.) 83 overvallen
gepleegd, waarvan er 15 mislukten.
Er werden 28 banken de dupe en 25
alleenwonende of -lopende personen.
Verder zijn er 76 inbraken gepleegd,
waarvan 36 bij juweliers. Totale
buit van overvallen en inbraken sa
men: bijna 10 miljoen gulden.
A:
Zijn er toch nog een paar man
gelukkiger op geworden dit jaar,
sprak de pessimist.
Maar niet wij, wij zijn optimist,
nietwaar? Al zien wij het allemaal
nog niet zo (bij de pakken neer-)
zitten. Er staan hoopvolle dingen te
gebeuren, vrienden en vriendinnen.
Een prettige jaarwisseling en een
beter begin.
MERIJN
LITTLE ROCK (Rtr-AFP) De
scheidende gouverneur Ame
rikaanse staat Arkr >rop
Rockefeller, heeft d -an
vijftien ter dood i in
zijn staat omgezet nge
gevangenisstraf. Het be.eif ne
gers en vier blanken.
Het is de eerste maal dat een
Amerikaanse gouverneur in één
klap alle nog te voltrekben dood
vonnissen in zijn staat ongedaan
maakt.
Winthrop Rockefeller, een broer
van de Newyorkse gouverneur Nel
son Rockefeller, is een fel voorstan
der v>an afschaffing van de dood
straf. Hij sprak de hoop uit dat
andere gouverneurs zijn voorbeeld
zouden volgen, en verklaarde boven
dien dat ook gedetin.eerd.en wier
doodstraf in levenslang was gewij
zigd, in aanmerking dienden te ko
men voor strafvermindering op
grond van goed gedrag. Volgende
maand draagt Winthrop Rockefeller
zijn ambt over aan de democraat
Dale Bumpers, die hem bij de jong
ste verkiezingen heeft verslagen.
