HET JAAR VAN DE FIJNE NEUZEN
Vooraanstaande Zeeuwen geven het startschot
VERWACHTINGEN
EN WENSEN
VOOR 1971
bsivo
-W&mmgsmmaÈM
Drs. Verburg
van
ETI
Deken
Blommerde
Schilder
Bulthuis
DOW-manager
C. A. J. Kuyl
Zevibel
Lockefeer
Rector
Sint-Eloy
J. de Regt
van VVV
ZLM'er Prins
Burgemeester
Pijl Hogeweg
stad
streek
(Van onze verslaggevers)
MIDDELBURG TERNEUZEN GOES
HULST - Nog enkele uren scheiden ons van
1971. Letterlijk op de valreep hebben wij een aan
tal vooraanstaande Zeeuwen gevraagd wat hun
verwachtingen voor 1971 en hun belangrijkste
wensen voor het nieuwe jaar zijn.
Strooi op tijd.
Gladweg stoepenzout.
Matige vorst
Tliérèse Steinmetz
treedt op
in Kloosterzande
Demer, Eindhoven
DONDERDAG 31 DECEMBER 1970
MIDDELBURG De jaartallen met
een 7 erin hebben volgens bijgelovige
lieden altijd iets roerigs over zich.
Als dat waar is, dan zullen de jaren
zeventig van deze eeuw nog heel wat
voor ons in petto hebben. Het begin
was in elk geval een daalder waard.
Voor Zeeland kan men het nu ver
streken jaar de aanduiding „het jaar
van de fijne neuzen" meegeven. Men
kan ook zeggen, dat Zeeland-zeventig
in een kwade reuk stond. Immers: wij
werden in dit natuurbeschermingsjaar
vrij plotseling „milieu-bewust". Het
zou dan ook helemaal in de stijl dezer
tijd zijn als wij inplaats van een jaar
overzicht, onze lezers ditmaal een be
zwaarschrift onder de gevoelige neus
zouden drukken. Daarin zouden wij
dan ferm kunnen fulmineren tegen
de stankverwekkers van oudejaars
avond: de oliebollen en de zevenklap
pers, die eindelijk wel eens onder de
hinderwet behoorden te worden ge
bracht. Weet u soms zeker dat Ben
gaals vuur geen fluorneerslag geeft
en of gillende keukenmeiden wel zo
bevorderlijk zijn voor de reinheid der
zeden
Maar alle gekheid op de meetpaal:
het was voor de Zeeuwse bestuurders
een zenuwvretend Jaar, maar de voor
uitgang is niet geremd. Wie erkent
dat niet, die ons lijstje overziet? Daar
gaan we
JANUARI: Bij Breskens vangt een
garnalenvisser het grootste zeedier
dat er bestaat: een potvis. Het acht
jarige dier (mannelijk geslacht) is
naar Leiden verkocht. Leiden in bal
last.
Op de grens tussen oud en nieuwjaar
1969/1970 besluiten de Walcherse zie
kenhuizen tot fusie. Ze kregen een
infuus toegediend, die het tien jaar
kan uithouden.
Zuid-Beveland is per 1 januari defi
nitief nieuw ingedeeld. Goes voert een
actie om burgemeester F. Huber her
benoemd te krijgen. „Geen puber,
maar Huber", luidt het motto. En het
helpt. Huber blijft.
De tweede dubbeldekker arriveert in
de provincie.
Wij krijgen een teken aan de muur
te zien. In Zeeland richten drie wak
kere mannen een „actiecomité be
scherming milieuhygiëne" op. Het
comité zal later uitgroeien tot de ver-
Alarm voor allen die een plank voor
het hoofd hebben: er zit paalworm in
het Veersemeer! Zeeuwsch-Vlaande-
ren toog intussen welgemoed ter stem
bus. De Zeeuwse Volksuniversiteit is
25 jaar jong.
MAART; Onder het kanaal door zuid-
Beveland komt een tunnel. De direc
teur-generaal van Rijkswaterstaat
heeft dat meegedeeld bij de over
dracht van de tweede dubbeldekker.
En dan zijn daar de Statenverkiezin
gen, die tevens het geboortemoment
zijn van nieuwe partijen: D'66 en PPR
APRIL: Een Goese muziekleraar, de
heer W. de Kort, haalt de voorpagina's
eniging Milieuhygiëne Zeeland te ma
ken. De club zorgt ervoor, dat Hoechst
zijn uitbreidingsplan voor een tweede
fosforoven opnieuw ter visie moet
leggen.
JUNI: Wat eerst een onderaards ge
rommel was wordt een complete aard
beving. De Zeeuwse fruitteelt blijkt
op de rand van de afgrond te balan
ceren.
In het nog niet, of allang heringedeel
de Zeeland worden raadsverkiezingen
gehouden. De opkomst was slecht. In
Vlissingen b.v.: nog geen 59 procent,
dat het rode potlood greep.
In de buurt van Arnemuiden opent
de commissaris der Koningin het
een nieuw stuk van de autosnelweg
nr. 58 door Zuid-Beveland.
„De Schelde" te Vlissingen sleept een
stevige order in de wacht: twee fre
gatten voor de koninklijke marine.
AUGUSTUS: De wonderbare vis
vangst in de Oosterschelde brengt de
naam van een vergeten Romeinse go
din. Nehalennia, op ieders lippen.
De Franse olieraffinaderij „Total" be
sloot zich in het Sloegebied te vesti
gen. De neuzen zijn gevoelig gewor
den en prompt barsten de Kamervra
gen weer los, onder meer over de
plannen van „Total" voor een pijp
leiding naar Europoort.
afbraakorgaan". De regering gaat
Zeeland een handje helpen bij het
weren van industrieën: de investe
ringspremieregeling wordt opgeschort.
OKTOBER: De maand van „Progil".
De vraagstellers staan alweer klaar,
papier en pen in de hand. Komt „Pro-
gil", nadat de Amsterdammers het
bedrijf niet wilden hebben, nu vlak
over de Nederlandse grens, bij Kallo,
te staan? De Nederlanders, autoritei
ten en anderen maken zoveel bezwa
ren dat zelfs de Belgen ongerust be
ginnen te worden.
Op een hoorzitting in Terneuzen ver
dedigen bewoners van de Schelde-
kade hun recht op uitzicht door mid
del van inspraak. De Schelde-dijk
eniging milieuhygiëne Zeeland met
meer dan 1000 leden, waaronder ene
mevrouw StikkelorumDe voort
varende bouw van Péchiney in het
Sloegebied is de directe aanleiding tot
de milieu-bezorgdheid. Overal, zowel
in gemeenteraden als in Staten en in
de Kamer worden er vragen over ge
steld. Want ook dat wordt opeens
mode: vragen stellen aan de bewinds
man. U vraagt, hij draait gewoon door.
FEBRUARI: Voor het eerst sinds ja
ren beleeft Hulst geen Mattheüs-pas-
sion meer. De uitkoopsommen voor
koor en orkest blijken te hoog.
der dagbladen omdat hij zich niet wil
laten doorlichten en deswege niet met
de muziek mee mag.
Met schrik en verbijstering vernemen
de Zeeuwen, dat „Asbestos" (een ge
vaarlijk bedrijf), dat in het Sloe is
geweerd, naar Gent wil uitwijken.
Door snelle Zeeuwse actie wordt dat
voorkomen. Tegelijkertijd wordt be
kend, dat de Mosselbanken voor Ter-
neuzen zullen worden ingepolderd ten
geen gezond consumptie-artikel meer
te zijn.
MEI: Hoeclist-Vlissingcn krijgt als
één der eerste bedrijven met de Ver
splinternieuwe vliegveld Midden-Zee
land.
JULI: Terwijl Zeeland volstroomt
met toeristen (ongeveer evenveel als
vorig jaar) krijgen wij een aantal
keukengeheimen te horen. Zij komen
uit de keuken in de nieuwe ambts
woning voor de heer Van Waes, de
intussen nieuwbenoemde burgemees
ter van Borsele. In een brief, verge
zeld van een wegwerp-bord, protes
teren twee raadsleden tegen de huns
inziens vorstelijke uitmonstering van
de burgemeesterskeuken.
De commissaris der Koningin opent
SEPTEMBER: Groot feest in Oost
burg, waar de scholengemeenschap
„Koningin Wilhelmina" 50 jaar be
staat.
Sluiskil snuift vol afkeer een stoffige
atmosfeer op, verspreid door de co-
kesfabriek.
Middelburg heeft zijn overdekte
zwembad. Vlissingen was nèt iets eer
der.
Dr. G. Smallegange maakt zijn besluit
bekend om af te treden als directeur
van het provinciaal opbouworgaan
„Stichting Zeeland". In de wandel
gangen van het opbouworgaan hoort
men zeggen: „Het lijkt hier wel een
wordt verhoogd en dat verlaagt de
attractie van de woningen, die daar
straks achter schuil gaan.
De discussiefilm „In de ban van het
gebeuren", die voedsel geeft aan de
bewonderaars van het land waar het
leven goed en duur is, beleeft zijn
behoeve van Dow-chemical.
En dan het laatste milieu-schepje: het
zeewater in de Scheldemonding blijkt
volgens de Belgische verbruikersunie
première.
Bin opnieuw gaan de neuzen argwa
nend omhoog. In Rijnmond is de ge-
varengrens voor de luchtverontreini
ging bereikt. Hoe ruikt Zeelasid
Wij hebben ons uiteraard beperkt tot wensen en verwachtingen die
de door ons ondervraagde personen ieder in eigen stiel met be
trekking tot Zeeland en het Zeeuwse leven (dat volgens velen nog
altijd goed en rond is) koesterden.
Mr. J. van Aartsen, commissaris
van de koningin in Zeeland: „Het is
moeilijk om in een paar zinnen een
verwachting voor 1971 uit te spre
ken. Ik beperk mij daarom tot onze
provincie".
„De laatste jaren heeft zich in Zee
land een onmiskenbare vooruitgang
voorgedaan op economisch, maat
schappelijk en sociaal-cultureel ge
bied. Ik denk daarbij ook aan de
(ADVERTENTIE)
Kon. Ned. Zoutindustrie, Hengelo (O);
Tel.05400-53241
Vooruitzichten
voor vrijdag en
zaterdag,
opgesteld door
het K.N.M.I.: I K I
Plaatselijk u,lX Ató4
sneeuwbuien mji SmSIRjm
aan de kust
meest lichte,
sneeuwbuien en
elders overwegend matige vorst.
Weersvooruitzichten in cijfers ge
middeld over Nederland.
Voor vrijdag: aantal uren zon: 1
tot 5; min.-temp.: 3 of meer graden
onder normaal; max.-temp.: 4 tot 9
graden onder normaal; kans op een
droge periode van minstens 12 uur:
70 procent; kans op een geheel droog
etmaal; 40 procent.
Voor zaterdag: aantal uren zon; 1
tot 5; min.-temp.: 3 of meer graden
onder normaal; max.-temp.: 4 tot 9
graden onder normaal; kans op een
droge periode van minstens 12 uur:
80 procent; kans op een geheel droog
etmaal: 50 procent.
sterk verbeterde verkeersverbindin
gen. Ik hoop en ik verwacht het ook,
dat ondanks de minder rooskleurige
nationale vooruitzichten op sociaal-
economisch gebied, deze vooruitgang
zich zal voortzetten. Daarvoor zullen
ook belangrijke beslissingen genomen
moeten worden door de daartoe ge-
eigende organen van staten en raden.
Mogen die in eensgezindheid en met
waardering en begrip voor eikaars
standpunten genomen worden".
Drs. M. C. Verburg, directeur van
het ETI voor Zeeland en lid van de
Eerste Kamer, ziet zijn verwachtin
gen en wensen voor 1971 in eikaars
verlengde liggen. Zo verwacht en
wenst hij, dat minister Bakker nog
voordat het huidige kabinet heen
gaat, een definitieve beslissing over
de bouw van een vaste oeververbin
ding over de Westerschelde zal ne
men.
En verder: „Dat wij het in Neder
land eens zullen worden over de aan
pak van de milieuverontreiniging.
Zoals ook met de ontwikkelingshulp
is gebleken, wordt men het pas met
elkaar eens zodra het probleem als
het ware wordt gekanaliseerd. Zoals
wij nu een zeker percentage van ons
nationaal inkomen voor ontwikke
lingshulp bestemmen, waarmee wjj
bovendien gunstig bij veel andere
landen afsteken, zo zal er straks bij
bedrijfsinvesteringen een vast per
centage of promillage kunnen zijn
ter voorkoming van nadelige gevol
gen voor het milieu. In sommige ge
vallen zal de aanwezigheid van zo'n
vast percentage een bedrijf „te duur"
maken, waarmee dan automatisch
een zekere selectie wordt bereikt.
Mijn concrete wens: dat het ver
volg op de Zeeuwse ontwikkelings-
schets-1967, welk vervolg in het ko
mend voorjaar wordt gepubliceerd,
het referentieskader zal zijn waar
binnen de bestaande tegenstellingen
over de industrialisatie kunnen wor
den opgelost. Het is wel duidelijk,
dat wij niet zonder meer op dezelfde
voet kunnen doorgaan, maar zonder
meer stoppen is eveneens onmoge
lijk. Maar wij zullen het in elk ge
val met elkaar eens moeten zien te
worden. Dan krijgen velen in de pro
vincie weer plezier in hun werk".
De deken van Zeeland, dr. A. C. Mi
Blommerde, zegt in alle eerlijkheid:
„Ik acht mij niet capabel om ver
wachtingen voor 1971 uit te spreken,
dat kun je alleen doen met betrek
king tot dingen waarvan je zeker
bent dat ze gebeuren. Hoe weinig
voorspelbaar de toekomst is, heb ik
zelf ervaren. Als iemand mij op oude
jaarsavond 1969 had gezegd, dat ik
ooit nog eens deken van Zeeland zou
worden, dan zou ik hem vierkant
hebben uitgelachen. Wensen heb ik
vele, maar een daarvan is een echte
hartewens: ik hoop dat in 1971 in elk
geval in de naaste toekomst, de posi
tieve kanten van het gelovig zijin en
het kerk-zijn wat meer gezicht zullen
krijgen. In het verleden zijn de nega
tieve aspecten van het geloof van
vroeger sterk benadrukt. Dat was
goed en ook begrijpelijk. Maar nu
zou ik willen dat er zoiets als „zicht
bare" gelovigheid ontstond, waarin
geloof en kerk erkend kunnen wor
den als de kern van levensmoed,
vreugde, zekerheid en. noem maar
op".
De kunstschilder Piet Bulthuis uit
Middelburg zegt: „Zeeland heeft niet
zoveel beeldende kunstenaars. Daar
om is het noodzakelijk, dat zij, waar
dat maar mogelijk is, tot samenwer
king komen. Een van die mogelijk
heden is: het gezamenlijk exposeren
van werk. Ik betreur het persoonlijk
heel erg, dat een groep beeldende
kunstenaars zich van de Zeeuwse
kunstkring heeft losgemaakt en daar
door, hoewel zij door ons wel zijn
uitgenodigd, niet deelneemt aan de
kerstexpositie in het Middelburgse
stadhuis. Ik hoop dat in 1971 de goe7
de verhoudingen in het Zeeuwse
kunstenaarswereldje kunnen worden
hersteld".
„Ik verwacht in het algemeen een
jaar met moeilijke situaties in de
chemische industrie. Produktie- en
arbeidskosten zullen naar mijn me
ning stijgen, terwijl de prijzen van
de eindprodukten de tendens naar
omlaag vertonen. Ik verwacht in het
bijzonder moeilijkheden voor ver
ouderde en minder efficiënte bedrij
ven".
„In tegenstelling tot andere delen
van ons land, waar bedrijfssluitingen
en stagnaties zijn aangekondigd, zal
de industriële expansie in Zeeland
voortgang vinden. Zeeland heeft, ge
lukkig, moderne bedrijven, die liggen
boven het gemiddelde van de chemi
sche industrie in Nederland. Start
ups en expansie bij de bedrijven in
Zeeland zijn aangekondigd. Zo wor
den volgend jaar bij ons bedrijf nieu
we fabrieken gebouwd en zal de
bouw van de tweede naftakraker
Mr. J. VAN AARTSEN
voortgang vinden. Dit betekent dat
veel nieuwe mensen moeten worden
aangetrokken. Ik schat dat op vier-
a vijfhonderd".
„Dit heeft uiteraard een positief
effect op de lokale economie van
Zeeland, een economie die ook vol
gende jaren een gunstig effect zal
ondervinden van de duizenden con
structiebouwers, die werkzaam zijn
bij de installatie van nieuwe fabrie
ken en processen".
„Voor 1971 verwacht ik op de eer
ste plaats verdere moeilijkheden als
gevolg van de afsluiting van de Gre-
velingen en het einde van de mossel
cultuur in de Grevelingen". Dat zegt
de heer A. L. S. Lockefeer, voorzit
ter van de Vereniging Zeeuwse Vis-
serijbelangen (Zevibel).
„We staan nu al op de uitkijk voor
het aanleggen van nieuwe mosselper
celen in het Volkerak en het ooste
lijk deel van de Oosterschelde. We
zijn ook zeer benieuwd naar het
standpunt van minister Bakker bij
de behandeling in de kamer van de
Deltaschadewet in februari".
„Uw vraag overvalt me enigszins.
Ik zit midden in de verhuizing, want
per 1 januari start ik in mijn nieuwe
functie, die van rector van de Sint-
Eloy scholengemeenschap. Ik hoop
het werk van mijn voorganger dr.
Spierenburg te kunnen voortzetten.
De initiatieven die reeds zijn geno
men hoop ik met medewerking van
mijn beide conrectoren verder te
kunnen ontwikkelen. Ik denk hierbij
met name aan het contact met ouders
en lagere scholen en verdere demo
cratisering op onze school. Ik hoop
vooral de leerlingen van de brug
klassen intensief te kunnen begelei
den i.v.m. het keuzepakket. Als wens
voor geheel Zeeland, maar vooral
toch wel voor Zeeuwsch-Vlaanderen
zou ik willen uitspreken een zo nauw
mogelijke samenwerking tussen alle
onderwijsvormen en niet te vergeten
uitbreiding van de mogelijkheid om
hoger beroepsonderwijs in Zeeland te
kunnen volgen".
De toeristische resultaten gemeten
in aantal overnachtingen, zijn voor
1970 gunstig. Hoewel de definitieve
cijfers nog niet bekend zijn, ver
wachten wij voor geheel Zeeiand een
stijging van 5.650.000 overnachtingen
in 1969 naar ongeveer 6 miljoen in
1970, aldus WV-Zeelanddirecteur .1.
de Regt.
Voor het jaar 1971 zijn wij niet
optimistisch gestemd, omdat de be
langrijkste vakantieperiode in Neder
land en Duitsland vrijwel geheel sa
menvalt. Dit betekent een zeer druk
ke maand juli plus de twee eerste
weken van augustus. Het gevaar is
niet denkbeeldig dat de prijzen in de
sector zomerwoningen en andere va
kantie-accommodaties worden ver
hoogd.
Het dagtoerisme zal naar onze me
ning ook in 1971 een gunstig verloop
hebben, waarbij de werkzaamheden
bij de sluiting van het Brouwersha-
vense Gat ongetwijfeld een stimule
rend effect zullen hebben.
Wij hopen dat de prijsverlaging
van maaltijden in de horecasector te
vens de drempelvrees, die voor res
taurantbezoek bestaat, wegneemt.
„Erg fris", aldus de laatste rapporten.
NOVEMBER: Elke maand heeft zijn
hoogtepunten. November gaat de ge
schiedenis in als de „maand van de
PZEM". De affaire-Stikkelorum, de
bouw van een directeursbungalow in
Domburg, het energiebeleid het
komt allemaal uitvoerig aan de orde.
En daar zijn uiteraard onze vragen
stellers ook weer. Zij krijgen geen
volmaakte antwoorden en dat lokt
weer nieuwe vragen uit.
Intussen stijgt er een klein beet3C
rook op uit enkele bedrijfsgebouwen
van Péchiney. Twee bedrijfsonderde
len zijn met de produktie begonnen.
DECEMBER: Tussen Sinterklaas en
kerstmis bereikt de PZEM-affaire
haar hoogtepunt in een zeer bewogen
debat in provinciale staten. Het slot
van het liedje is voorlopig, dat er zal
worden onderzocht of er op de PZEM
ten gunste van de bungalowbouw van
de directeur is verschreven. Handte
keningenacties, nota's, verklaringen,
vragen aan G.S., halve en hele ant
woorden, interpellaties en alles wat
erbij hoort vormen de entourage.
Middelburg komt in het bezit van
een tweede kanaalbrug: de grootste
klapbrug welke de Rijkswaterstaat
ooit in Nederland bouwde. Op dezelf
de dag dat minister Bakker de brug
opende, gaf hij vele kilometers auto
snelweg (van de Sioedam tot aan
Kapelle-Biezelinge) voor het verkeer
vrij.
En dat is al bij al nog een blij
besluit van een onrustig jaar.
hetgeen in 1970 reeds door het door
ons gelanceerde tourist-menu (all-in
7,50) is bewezen.
Over de landbouw en met name de
fruitcrisis zegt ir. J. Prins, directeur
van de Zeeuwse Landbouw Maat
schappij: „Ik hoop natuurlijk in de
allereerste plaats op een betere si
tuatie in de fruitteelt. Dit zal vooral
van Frankrijk afhankelijk zijn. Ik
hoop dan ook dat de verbetering van
de rooipremi" daar effect zal hebben,
want alleen daardoor kan de situatie
hier verbeteren.
,Er zijn aanwijzingen die voor de
fruittelers in het komende jaar wat
meer hoop geven. De grootste pro-
duKtiegoli van de aanplant van^ de
zestiger jaren is namelijk voorbij."
Burgemeester mr. C. Pijl Hogeweg
van Reimerswaal verwacht dat de
oesterschade in '71 praktisch geheel
zal worden uitgekeerd door het rijk.
„Hierbij zie ik de rijkswaterstaat, als
verantwoordelijke instantie voor de
afsluiting van de Oosterschelde, toch
wel een belangrijke plaats innemen."
„Voor wat betreft de mosselsane
ring verwacht ik in 71 belangrijke
stappen, zodat de kwekers weten
waar ze aan toe zijn. Ik hoop dat met
betrekking tot alle plannen rijks
waterstaat in 71 wat meer duidelijk
heid brengt, zodat de gemeente ook
eindelijk eens weet waar ze aan toe
(Van onze correspondent)
KLOOSTERZANDE Het vest
zaktheater Krokodilbar in Klooster
zande, heeft ook voor het nieuwe
seizoen 1971 weer een aantal topar
tiesten gecontracteerd.
Zo komt vrijdag 1 januari de be
kende zangeres Thérèse Steinmetz,
die deze avond een programma
brengt dat weinig afwijkt van haar
recente televisieoptreden.
(ADVERTENTIE)
telefoon 040-29438
Een van de stoere 'Castle'
panelenkasten van klassiek
eiken, volgens het
500-jarig systeem van de
gjldemeesters precies zo
gemaakt als in de
middeleeuwse
werkplaatsen; 155x55x147
cm; f 1.350,-
