Nederlandse kredietgaranties
voor Indonesië
President Johnson zag foto's
van de maan
100 MILJOEN VOOR
KAPITAALGOEDEREN
HET WEER
NOORB-VIETNAMEZEN VALLEN
AMERIKAANS OORLOGSSCHEP AAN
Moordpartijen in Noord-Nigeria
ROBERT KENNEDY LEIDER DER
VERKIEZINGSCAMPAGNE?
MIJNONGELUK
EISI
TWEE DODEN
Weerbericht
Zon- en
Maanstanden
Ruim 300 doden
LOF VAN „PRAWDA" VOOR
AMERIKAANS MAANSUCCES
Maar de Russen waren er „eerder"
Hoogwater
Frankering by abonnement: Terneuzen
DJroetenr-Hoofredacteur: I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon: 01150 2073
Gironummer: 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maan'" 2,per week 50 ct. Losse nrs 10 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Maandag 3 Dinsdag 4 augustus 1964
20e Jaargang - No. 6267
Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie 2,40.
Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér
22 ct Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of „Adres
Bureau van dit Blad" 20 cent verhoging.
Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur.
Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer
tot 10 uur v.m.
De Nederlandse regering heeft
zich bereid verklaard voor het
jaar 1965 kredietgaranties ten
behoeve van Indonesië tot een
bedrag van 100 miljoen gulden
te verlenen voor de levering van
kapitaalgoederen en diensten
aan Indonesië.
Dit heeft minister Luns zon
dagmiddag op het vliegveld van
Djakarta meegedeeld na zijn
bezoek aan Indonesië, dat door
beide delegaties wordt gezien als
een groot succes en als een be
langrijke stap op de weg tot ver
betering van de betrekkingen
tussen de twee landen.
ZONNEVLEKKEN
Aan deze verklaring was za
terdagavond de ontvangst van
een antwoord van de Neder
landse regering op de vertraag
de codetelegrammen van de Ne
derlandse delegatie in Indonesië
voorafgegaan. De werkgroep
voor financiële en economische
kwesties is zondagochtend dan
ook nog geruime tijd bijeenge
weest om overleg te plegen. Mi
nister Luns heeft op het vlieg
veld nog gezegd dat bijzonder
heden zullen worden uitgewerkt
door de groep vertegenwoordi
gers van de twee landen die vol
gens het communiqué van zater
dag in september bijeen zullen
komen voor de bespreking van
technische aspecten van finan-
cieel-economische aangelegenhe
den.
In antwoord op vragen van
journalisten zei de Indonesische
ambtgenoot van mr. Luns, dr.
Soebandrio, heel blij te zijn dat
op de valreep de kredietgaran
ties nog uit de bus zijn gekomen.
De zonnevlekken die de verbin
dingen hebben gestoord, verhin
derden niet dat men tot dit con
crete resultaat kwam.
Op de vraag of Indonesië
op deze kredietgaranties had
aangedrongen, antwoordde de
minister ontkennend. Als mo
gelijke projecten waarvoor de
kredietgaranties kunnen wor
den gebruikt noemde minister
Soebandrio tin, het vliegveld
Kemajoran en de scheeps
bouw.
IETS HOGERE
TEMPERATUREN
Gedurende het weekeinde
drong koudere polaire lucht ver
het continent binnen, zodat aan
de periode met grote warmte in
midden- en zuidoost-Europa een
einde kwam.
Maandagmorgen had de koele
re lucht de Zwarte Zee, Grieken
land en midden-Italië reeds be
reikt. De begrenzing van de koe
lere lucht met vochtige en wat
warmere oceaanlucht naderde
als warmtefront van een sto
ringsfront bij IJsland echter ons
land we'er, hetgeen met veel be
wolking en plaatselijk wat regen
of motregen gepaard ging. In
middels is midden op de oceaan
een uit de subtropen afkomstige
depressie belangrijk in diepte
toegenomen. Deze zal zich waar
schijnlijk tamelijk snel in de
richting van IJsland verplaatsen
en er de aanleiding van zijn dat
de aanvoer van de vochtiger
oceaanlucht via de Britse eilan
den naar ons land nog wat wordt
versterkt.
Na het passeren van het warm
tefront nemen de regenkansen
tijdelijk weer af en kunnen mor
gen ook plaatselijk opklaringen
voorkomen bij wat hogere tem
peraturen, echter met overwe
gend westelijke winden.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig van maandagavond tot
dinsdagavond
MINDER BEWOLKING
Wolkenvelden maar ook op
klaringen en op de meeste
plaatsen droog weer. Zwakke tot
matige, later aan de kust vrij
krachtige westelijke wind. Iets
warmer, vooral in de zuiden en
oost envan het land.
ZON
op onder
aug.
3 5.05 20.26
4 5.06 20.24
MAAN
op onder
0.25
1.02
4.42
5.59
geweest met dé economie van
Indonesië, volgde met grote be
langstelling hetgeen zich in In
donesië heeft afgespeeld. In het
bijzonder bestaat het vertrou
wen, dat getracht zal worden
aan de betuigingen van vriend
schap en samenwerking ook
economisch een basis te verle
nen", aldus de heer Delprat.
EEN ANDERE STEM
Naar aanleiding van het be
zoek van minister Luns aan In
donesië schreef de „Straits Ti
mes" vandaag, dat een algehele
toenadering tussen Indonesië en
Nederland vermoedelijk wel een
kwestie van lange duur zal zijn.
Drie houten torpedoboten van Noord-Vietnam hebben zondag in
ce golf van Tonkin 30 mijl uit de kust van Noord-Vietnam
de Amerikaanse torpedobootjager Maddox beschoten. Deze schoot
terug. Ook vliegtuigen van het Amerikaanse vliegdekschip Ticon-
deroga kwamen met raketten en kanonvuur in actie. Twee van de
torpedoboten verdwenen in de richting van Noord-Vietnam. De
derde lag bewegingloos in het water toen de Maddox het gebied
verliet.
De Amerikaan heeft geen schade opgelopen.
DANKBRIEF
EN TELEGRAM
Minister en mevrouw Luns en
een paar leden van hun gezel
schap vertrokken naar Karatsji
om daar de nacht, door te bren
gen en om dan vandaar door te
reizen naar Nieuw Delhi voor
een officieel bezoek aan India.
De andere delegatieleden bega
ven zich vrijwel allen dadelijk
naar Nederland.
De Nederlandse minister was
zijn verklaring op het vliegveld
begonnen met een betuiging van
dank aan het adres van de In
donesische regering en vooral
aan dat van president Soekarno.
In dit verband noemde de mi
nister ook de namen van minis
ter en mevrouw Soebandrio.
Minister Luns heeft president
Soekarno een dankbrief en mi
nister Soebandrio een telegram
gezonden. In dit telegram zegt
de minister dat hij op het ogen
blik van het verlaten van Indo
nesië nog eens uiting wil geven
aan zijn oprechte dank voor de
gastvrijheid, zijn echtgenote, zijn
delegatie en hemzelf tijdens hun
verblijf in Indonesië betoond.
„De grote hartelijkheid waarmee
u en mevrouw Soebandrio ons
in uw mooie en indrukwekken
de land hebben ontvangen, heeft
ons bezoek tot een onvergetelij
ke gebeurtenis gemaakt. Ik ben
ervan overtuigd dat de open en
openhartige besprekingen van
onze wederzijdse belangen die in
zo'n vriendschappelijke sfeer zijn
gehouden, een belangrijke bij
drage vormen tot de verdere
normalisering van de betrekkin
gen tussen onze. twee landen."
BEZOEK EEN SUCCES
In het telegram wordt gezegd,
dat de hartelijke ontvangst door
de president een hoogtepunt
vormde en wordt uiting gegeven
aan gevoelens van dankbaar
heid jegens allen die hebben bij
gedragen tot het succes van dit
bezoek van minister Luns.
Behalve minister en mevrouw
Soebandrio waren nog talrijke
autoriteiten op het vliegveld
aanwezig om afscheid te nemen.
Zaterdag is in Djakarta nog
een receptie gegeven voor de
Nederlandse gemeenschap. Daar
na boden minister en mevrouw
Luns de Indonesische autoritei
ten een diner aan. De heer en
mevrouw Soebandrio gaven zon
dag een lunch in de nieuwe
jachtclub van de Indonesische
marine te Tandjung Priok, ge
volgd door een boottocht door
de haven.
NEDERLANDSE
REACTIES
De voorzitter van het verbond
van Nederlandse werkgevers, de
heer H. J. de Koster, acht het
voor het Nederlandse bedrijfs
leven van hijzonder belang, dat
de betrekkingen tussen Neder
land en Indonesië door uitwisse
ling van ambassadeurs geheel
op normaal plan komen.
Al vóór de reis van minister
Luns waren er voorlopige con
tacten gelegd door missies uit
het bedrijfsleven, waarbij ge
bleken was dat de sfeer van de
betrekkingen tussen Nederland
en Indonesië eigenlijk weinig
had geleden. De inhoud van het
communiqué over het bezoek
van minister Luns bevestigt dit
en er blijkt tevens uit, dat de
tegenstellingen uit de weg zijn
g. -uimd.
Het feit dat Indonesië het be
staan van vorderingen erkent,
neemt ook de beletselen weg
voor het hervatten van de han
delsbetrekkingen, aldus de voor
zitter van het verbond van werk
gevers, dié daaraan toevoegde
dat daarbij niet moet worden
gedacht aan enorme transacties
op korte termijn. Maar door de
kennis die er in Nederland nog
is van omstandigheden en wen
sen in Indonesië, zal het Neder-van buitenlandse zaken werd
heeft nooit iets bestaan wat lijkt
op de vriendschappelijke en ge
lijkwaardige betrekkingen die
het doel waren van de jongste
besprekingen. Zelfs het einde
van het koloniale tijdperk werd
gekenmerkt door aanhoudende
argwaan aan Indonesische zijde.
Deze macht is nog steeds
levend, aldus de „Straits Times"
verder. Het anti-Nederlandse ge
voelen in Indonesië maakt de
gehele zaak zo hachelijk, dat al
les meer dan een slakkegangetje
tot een ramp zou kunnen leiden.
Een slakkegangetje zou echter
snel genoeg kunnen blijken te
zijn, omdat de Nederlands spre
kende Indonesische leiders, met
wie Nederland gemakkelijker
kan praten, nog wel een tijd bij
de hand zullen zijn.
Intussen kan Nederland moed
putten uit de verzekering van
minister Soebandrio, dat hij en
mr. Luns een gemeenschappelij
ke grond hebben gevonden voor
onderwerpen, betrekking heb
bend op het heden, de toekomst
en het verleden, aldus de
Tussen Indonesië en Nederland „Straits Times".
DRIE TORPEDO'S
De „Maddox" (2200 ton) is in
maart 1944 te water gelaten en
in juni van dat jaar gereedge
komen. Schepen van deze klas
se hebben een bemanning van
14 officieren en 260 manschap
pen.
Volgens de Amerikaanse be
kendmaking werden de torpedo
boten door vier vliegtuigen van
het Amerikaanse vliegdekschip
Ticonderoga" aangevallen, be
schadigd en verjaagd.
De Amerikaanse lezing van
het incident is, dat de „Maddox"
werd aangevallen toen het schip
in internationale wateren pa
trouilleerde, d.w.z. ongeveer 80
mijl ten zuid-oosten van Hanoi
en 30 mijl uit de kust.
De aanvallende schepen vuur
den drie torpedo's af en schoten
met geschut van 37 mm.
RAADSLIEDEN
OP WITTE HUIS
dat Amerikaanse vliegtuigen uit
Laos een Noord Vietnamees dorp
hebben bestookt en een grens
post met raketten hebben aange
vallen.
De Amerikaanse minister van
marine, Paul Nitze, heeft op een
persconferentie in Tokio gezegd,
dat geen nie"uwe instructies zijn
uitgegaan naar Amerikaanse
schepen bij Vietnam. De bestaan
de instructies luiden, dat zij aan
vallers niet mogen achtervolgen,
maar zich wel mogen verdedigen
als zij worden aangevallen.
De Chinese pers heeft nog
geen melding gemaakt van het
incident in de golf van Tonkin.
Ook radio-Peking en het pers
bureau Nieuw China bewaren het
stilzwijgen.
De Russische Prawda daaren
tegen heeft vanmorgen het inci
dent in de Amerikaanse lezing
ervan zonder commentaar gege
ven-
President Johnson ontving zon
dag een aantal raadslieden op
het Witte Huis. Men neemt aan
dat dit verband houdt met het-p
gebeurde in de golf van Tonkin.
Enkele van deze raadsmannen
waren onder-minister van bui
tenlandse zaken Ball; onder-mi
nister van defensie Vance en de
voorzitter van het comité" van
stafchefs, generaal Wheelen.
Uit het feit dat de president
niet de hoofden van zijn minis
teries bij zich ontbood, maakten
diplomatieke waarnemers op dat
het Witte Huis het gebeurde niet
als een buitengewoon ernstig
voorval beschouwt.
De zevende vloot patrouilleer
de al enige tijd in de golf van
Tonkin en zou dit blijven doen,
zo verklaarden zij.
De zevende vloot omvat ruim
125 schepen, waaronder een der
tigtal torpedoboten.
VIETNAMESE
BESCHULDIGING
Noord-Vietnam heeft de Ver
enigde Staten ervan beschuldigd
zaterdag met gevechtsvliegtuigen
aanvallen te hebben gedaan on
het dorp Noong De, dat twaalf
km van de Laotiaanse grens ver
wijderd ligt. Er was één gewon
de gevallen en schade toege
bracht. In een verklaring van
het Noordvietnamese ministerie
President Johnson heeft, zater
dag de geslaagde poging om
foto's van de maan te maken
,een overwinning voor de vreed
zame burgerlijke internationale
samenwerking" genoemd. Hij zei
dit toen geleerden van het ruim
tevaartlaboratorium van Pasade
na hem enige opnamen van de
maan kwamen tonen. Deze ge
leerden gaven als hun mening te
kennen, dat de 260 miljoen dol
lar die voor het Ranger-program
zijn besteed, voldoende hebben
opgeleverd om de uitgave te
rechtvaardigen.
De plaatsvervangende admini
strateur voor de ruimteweten-
sehappen, dr. Homer Newell, zei
dat de foto's hadden aangetoond,
dat de maan niet met een dikke
laag stof is bedekt, zoals men wel
eens had gedacht. Een dergelijke
laag zou een landing wellicht on
mogelijk maken. Nu was geble
ken dat er geschikte landings
plaatsen zijn.
KRATERS
Do uit Nederland afkomstige
dr. Gerard Kuiper,'die hoogleraar
is aan de universiteit van Arizo
na, vertelde op een persconferen
tie in New York, dat de foto's
van de Ranger-7 duizend maal
zo duidelijk zijn als enige andere
opname van het maanoppervlak,
iJu kon men voorwerpen waar
nemen ter grootte van één meter
in doorsnee. De foto's vertoonden
vele kleine kraters in gebieden
die men steeds als viak had be
schouwd. De beste landingsplaat
sen schenen te liggen tussen de
grote kraters en de groepen klei
ne kraters in, aldus prof. Kuiper.
ZEEËN" NIET VLAK
De voornaamste conclusies die
men tot dusver kon trekken wa
ren. dat de zg. „zeeën" niet vlak
zijn, doch bezaaid met kleine
kraters waarvan de kleinste een
middellijn van een meter hebben
en een voet diep zijn. Voorts
blijkt het maanoppervlak niet
bedekt te zijn met een dikke laag
stof. Anderzijds is er ook geen
kale rotsbodem.
Er Is een stoflaag die in dikte
waarschijnlijk van enkele centi
meters tot dertig centimeter va
rieert. In hoeverre dit oppervlak
een gewicht kan dragen, is niet
bekend. Hoewel er aanwijzingen
zijn voor vulkanische activiteit
op de maan, schijnen enige kra
ters veroorzaakt te zijn door me
teorieten.
landse bedrijfsleven Indonesië
speciale diensten kunnen ver
lenen,
ECONOMISCHE BASIS
De voorzitter van de kamer
van koophandel voor Amster
dam, mr. D. A. Delprat, heeft
met veel genoegen kennis geno
men van de uitnemende sfeer,
waarin zowel de besprekingen
tussen de president van Indone
sië en minister Luns als tussen
de beide ministers van buiten
landse zaken werden gehouden.
„Ik verwacht, dat die goede per
soonlijke sfeer ook de zakelijke
kant van de besprekingen ten
goede zal komen.
Het Nederlandse bedrijfsleven
en in het bijzonder het bedrijfs
leven van Amsterdam, dat steeds
economisch nauw verweven is
Laos gewaarschuwd dat het de
volle verantwoordelijkheid draagt
voor het feit dat de Verenigde
Staten bij hun aanvallen op
Noord-Vietnam gebruik maken
van Latotiaans grondgebied.
1 Noord-Vietnam zal wettige
maatregelen tot zelfverdediging
moeten nemen als de Ameri
kaanse regering en haar „lakeien
in Laos" voortgaan Laotiaans
gebied te gebruiken voor aanval
len op Noord-Vietnam, zo werd
in de verklaring gezegd.
Het Noordvietnamese minis
terie van buitenlandse zaken
heeft bekend gemaakt, dat de
V. S. en Zuid-Vietnam oorlogs
schepen hebben uitgezonden om
eilanden in Noordvietnamese wa
teren te beschieten.
Een andere beschuldiging is,
i
In het gebied van Tiv in noord-
Nigeria is sinds de verkiezingen
van 1960, waarbij liet in de rege
ring vertegenwoordigde „noorde
lijke volkscongres" de meerder
heid wist te verkrijgen, bij tus
senpozen hevig gevochten.
Het „United Middle Belt Con
gress" (U. M. B. C.) heeft name
lijk in Tiv een sterke aanhang
en telkens weer vinden er heftige
botsingen plaats tussen aanhan
gers van het noordelijke volks
congres en de U. M. B. C.
Er hebben zich in de afgelopen
drie jaar talrijke schermutselin
gen voorgedaan, waarbij honder
den personen zijn aangevaren,
terwijl talrijke hutten werden
verbrand. Vooral in het begin van
dit jaar laaide de strijd heftig op.
De partijen leverden vrijwel
geregeld slag, waarbij tientallen
personen het leven verloren.
Heironder bevonden zich ook zes
politiemannen, die naar dit roe
rige gebied waren gezonden. Zij
werden door pijlen gedood.
Er zijn nu in Tiv elf personen
wegens moord in staat v.vn be
schuldiging gesteld. Vast staat
dat de gevechten aan zeker tach
tig personen het leven hebben
gekost.
Van officiële zijde is in het
Noordnigeriaanse Gloko ver
klaard dat zich in het oerwoud
mogelijk nog honderden nog niet
gevonden lijken bevinden.
Isaac Kpoem, de plaatsvervan
gende leider van de in de opposi
tie zijnde U. M. B. C., heeft ver
klaard dat bij de gevechten die
sinds begin juli j.l. onafgebroken
hebben gewoed, ruim driehon
derd personen om het leven zijn
gekomen.
Tenslotte zijn de uit het cen
trum van de kraters lopende lij
nen, die men vroeger aanzag
voor condensdampen of vulka
nisch glas, ontstaan door het in
slaan van meteoren, kennelijk
flinke rotsen die bij het ontstaan
van de kraters zijn weggeslin
gerd.
„RANGER-7" CP WEG
NAAR DE MAAN
Zo zag een Amerikaanse teke
naar de Ranger-7op het mo
ment, dat de eerste foto's naar
de aarde werden geseind.
De stippellijn geeft de richting
van het ruimtevaartuig aan.
De „Prawda", het officiële dag
blad der Russische communisti
sche partij, heeft zaterdag veel
aandacht geschonken aan het
succes, dat de Verenigde Staten
hebben geboekt niet hun lance
ring van de „Ranger-7".
Het blad maakt in een twee-
kolomsbericht op de voorpagina,
dat onder een voor de Verenigde
Staten vleiende kop werd gepu
bliceerd, uitgebreid melding van
het Amerikaanse succes.
De Sowjet-geleerden hebben
met voldoening kunnen vaststel
len dat de lancering van de
Ranger-7" een nieuw Ameri
kaans succes is geworden bij de
uitvoering van het programma
tot verkenning van de maan.
De resultaten van deze lance
ring zullen onze kennis van het
heelal vergroten, aldus de Praw
da.
Na deze sportieve vermelding
van het 'jongste Amerikaanse
succes viel het de Prawda niet
moeilijk erop te wijzen dat de
Sowjet-Unie op 14 september
1959 met het ruimtevaartuig
„Lunik 2" de maan wist te be
reiken.
DINSDAG 4 AUGUSTUS
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
10.30
11.05
11.45
11.55
n.m.
11.12
11.47
12.27
12.37
WOENSDAG 5 AUGUSTUS
v.m. n.m.
Breskens 11.25 11.42
Terneuzen 12.17
Hansweert 0.40 12.57
Walsoorden 0.50 1.07
Naar in welingelichte leringen Naar van gezaghebbende zijde
te Washington verluidt heeft in Washington wordt verklaard,
president Johnson zijn minister zou de president het ook niet
van justitie, Robert Kennedy, ge- j juist achten dat de minister van
vraagd de verkiezingscampagne i justitie zijn post verlaat, nu zich
te leiden. De minister zou het j ovcal in het land rassenmoei-
aanbod overwegen. i lykheden voordoen.
Kennedy wilde zich over de
over
kwestie niet uitlaten. Volgens de
New York Times zou hij graag
minister van buitenlandse zaken
worden. Tegenover vrienden zou
de minister dit hebben gezegd,
terwijl hij ook op het Witte Huis
zich in die zin zou hebben uitge
laten.
Naar verluidt zou Robert Ken
nedy het president Johnson niet
kwalijk nemen, dat deze hem
niet voor het vice-president zal
voordragen. De president zou dit
hebben besloten, omdat Kennedy
zeer impopulair is in de zuide
lijke staten. Er van uitgaande dat
senator Goidwater wellicht enige
democratische staten in het zui
den aan zijn kant za! krijgen, be
schouwt de president de houding
van enige „gematigde" zuidelijke
staten van het grootste belang.
Met Kennedy als democratisch
kandidaat voor het vice-presi-
dentschap zouden deze staten
ook wel eens voor de democraten
verloren kunnen gaan.
LORD BOORTHBY
SPANT PROCES AAN
TEGEN „SUNDAY
MIRRO"
De 64-jarige lord Boorthhy,
een voormalig conservatief par
lementslid, die veelvuldig aan
radio- en televisieprogramma's
meewerkt, heeft besloten het
blad „Sunday Mirror" een pro
ces aan te doen wegens laster.
In verscheidene artikelen had de
„Mirror" zonder namen te noe
men „een bij het grote publiek
zeer bekende lord" beschuldigd
van homosexuele betrekkingen
met een leider uit de Londense
onderwereld. In ,een lange open
brief die zaterdag -in de „Times"
verscheen, wijst lord Boothby de
beschuldigingen verontwaardigd
van de hand en noemt hij ze
„een warnet van afschuwelijke
leugenc". De Sunday Mirror"
nam zondag de brief letterlijk
over zonder commentaar.
Bij het mijnongeluk in Zolder
(Belgisch Limburg) zijn twee
mensen om het teven gekomen.
Pogingen om deze twee mijnwer
kers die nog werden vermist, te
redden bleven zonder succes:
men vond zaterdag bij het red
dingswerk wde stoffelijke over
schotten van de mannen, een
23-jarige mijnwerker uit Zolder
en een 43-jarige collega uit Has
selt. Men had sinds vrijdag naar
hen gezocht.
Vrijdagmorgen stortte in een
steenkolenmijn in Zolder een
mijngang op 800 meter diep over
een lengte van tien meter in.
Vier mijnwerkers werden inge-
s'oten. Een 29-jarige arbeider uit
Heusden wist zich op eigen
kracht te bevrijden en alarm te
slaan. De man nam zelf aan de
eerste reddingswerkzaamheden
deel. Een 25-jarge mijnwerker
uit Koersel kon in de loop van de
middag ernstig gejvond worden
bevrijd en in het ziekenhuis wor
den opgenomen. De man ver
keert niet in levensgevaar, r