HOE HET BEGON Herdenking van de invasie in Normandië Makarios roept gardisten op TWINTIG JAAR GELEDEN: MAXIMUMPRIJZEN VOOR BROOD GELDEN VOOR HET GEHELE LAND EISENHOWER I EN MONTGOMERY ONTBREKEN HET WEER Ontzettende verliezen Harde strijd Verkeerde strategie Enkele cijfers De zak van Falaise HERDENKING VAN D-DAY Tegenzet Nazi-verleden van Westduits minister Zon- en Maanstanden Weerbericht Hoogwater Franlcerlng WJ abonnement: Terneuzen Dlrecfeiir-Hoofredacteur: I, van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Admlnistratie-adres: Smidswal Telefoon: 01150 2073 Gironummer: 38150 Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per maand 2,—; per week 50 ct. Losse nrs 10 ct. DE VRIJE ZEEUW ZATERDAG 6 JUNI 1964 20e Jaargang - No. 6226 Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek „Kleine Advertenties" (géén handels advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel méér 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermeldng: Brieven onder nummer, of „Adres Bureau vhn dit Blad" 20 cent verhoging. Inzending advertenties uiterlijk tot n.m. 2 uur. Voor het gecomb. maandag/dinsdag-nummer tot 10 uur v.m. 1944, D-Day De vijfde juni 1944, nu 20 jaar ge leden, een minuut over half twaalf n.m. stegen van verschillende Engelse vliegvelden zwaarbeladen bommen werpers op met bestemming de Fran se kust, waar de tien voornaamste Duitse kustbatterijen enkele uren la ter zouden worden bestookt als nooit te voren. Deze bombardementen leid den de in het door de nazi's bezette gebied de lang verwachte bevrijding in van Frankrijk, België en Neder land, die vijf jaar lang onder bet mee dogenloze, angstaanjagende bewind van de „Führer" hadden moeten le ven. Maar vóór de definitieve capitula tie van de Duitsers zouden nog dui zenden mannen, vrouwen en kinde ren ten offer vallen voor de vrijheid. Bij het aanbreken van de dag stegen nog meer vliegtuigen, nu Amerikaanse, op om de taak van de R. A. F. over te ne men. Inmiddels waren verschillende zwaar bewaakte en nog zwaarder bemande con- vooien met Britse, Canadese, Amerikaan se, gevluchte Nederlandse, Franse en Bel gische militairen uit de Engelse havens vertrokken om het verloren land te her overen. Honderden parachutisten werden afgeworpen boven het Franse land ach ter de kustverdedigingswerken van de nazi's. Zij trachtten in de menselijkerwijs gesproken onneembare Atlantiekwal een bres te slaan voor de troepen die zouden volgen. Direct nadat de Britse bommenwerpers hun taak hadden verricht, kwam de ar tillerie van de vloot in actie. Het geschut van 5 slagschepen, 2 monitors, 19 krui sers, 77 torpedobootjagers en 2 kanon neerboten bestookte de kustbatterijen meedogenloos. Onder hun dekkingsvuur trachtten de eerste landingstroepen vaste voet aan land te krijgen. Hoevelen zijn in dit uur van de strijd gesneuveld, hoeveel niet opgetekende hel dendaden zijn hier verricht? Hoevele naamloze heiden sleepten hun gewonde kameraden naar een veiliger plaats! Hoe- vele keiharde, ruige kerels huilden hier als een kind? Toen de landingstroepen ondanks ont zettende verliezen op vijf verschillende plaatsen, bekend onder de codenamen Sword, Juno, Gold, Omaha en Utah, met bovenmenselijke inspanning vaste voet aan land kregen, konden deze gebieden, welke nog van elkaar waren gescheiden, de volgende dagen geleidelijk worden uit gebreid, terwijl de bevoorrading uit En geland langzamerhand op gang kwam. Op 12 juni waren de verschillende troe pen zover gevorderd, dat een aaneenge sloten bruggehoofd tot stand kwam, dat zich uitstrekte van de Orne tot Monte- bourg. Het tijdstip en plaats van de landing waren voor de Duitsers een volkomen verrassing. Het duurde dan ook enige tijd, voor de Duitsers een doeltreffende ver dediging hadden georganiseerd. Dit kwam mede door het feit dat men de opperste grootheid van het „Herrenvolk" niet mid den in de nacht durfde te wekken en de Duitse bevelhebber Rommel juist die nacht niet was te bereiken, omdat hij er tussen uit was geglipt om zijn jarige vrouw te bezoeken! Hierdoor waren de geallieerden enigs zins in het voordeel, maar naarmate het verrassingselement verdween, stuitte men op meer weerstand van de Duitse troepen, die zich hardnekkig verdedigden en tegen aanvallen deden teneinde het verloren gebied te heroveren. Nu pas ontbrandde een hevige strijd die zou ontaarden in een hel voor troepen en burgers. Duizenden soldaten en bur gers sneuvelden op de velden van het prachtige Normandische landschap, waar de meeste dorpen zwaar beschadigd of plat geschoten hun tol voor de vrijheid betaalden. Maar de geallieerde legers hielden stand en met behulp van het ondergrondse verzet en de dagelijks aan gevoerde versterkingen wist men steeds meer terrein op het gehate regiem van de Führer te winnen. De Duitsers bezaten toen nog 2 sterke legers, te weten het 15de ten noorden van de Seine en het 7de om het bruggehoofd van de geallieerde troepen. Bovendien hadden zij in het zuiden van Frankrijk no-; ve'e strijdkrachten, die na het toststandkomen van het bruggehoofd om Caen en Cherbourgh werden samen getrokken met verschillende pantserdivi sies. Van het leger dat ten noorden van de Seine lag, konden de Duitsers slechts mondjesmaat troepen afstaan, daar nabij Calais een raketbasis van V-I's was ge stationeerd, en men dit noordelijke front niet durfde verzwakken, daar men bang was dat een tweede invasie zeker hier zou landen en de enige hoop op behoud dan ook zou zijn vervlogen, als deze basis in handen van de vijand zou vallen. Hitler had bij het begin van de invasie het opperbevel in handen genomen over de troepen die moesten zien te voorkomen, dat de geallieerden een doorbraak 'zouden fc ceren. Hij had het bevel gegeven kost wat kost de vijand tegen te houden. Van terugtrekken op de Seine wilde hij niet weten. Dit zou hem noodlottig worden. Nu werden alle beschikbare manschappen en materieel die maar enigszins geinist konden worden, gedirigeerd naar het strijdtoneel in Normandië. Hierdoor ver zwakte niet alleen de Noordfranse linie, maar bovendien bood het de geallieerden de gelegenheid, toen eenmaal dé: aanleg van voorraden en het zenden van troe pen en materiaal op gang was gekomen, de vijand danig te verzwakken. Er liep zelfs een onderzeese olieleiding van Enge land naar Frankrijk. Veertien dagen na de eigenlijke landing waaraan 3.000 vliegtuigen waren voor afgegaan, en waaraan in totaal 1.000 sche pen, zowel oorlogsbodems als landings- 'schepen hadden deelgenomen, waren er bij de 8 divisies die toen aan land gingen, nog eens 15 divisies bijgekomen, terwijl de Duitsers over 25 divisies beschikten. Bij Arromanches kwam een gehele drij vende haven uit Engeland over en hier alleen al gingen 30.000 soldaten aan land, terwijl voor elke man 1 ton materiaal uit Engeland werd overgebracht. In de laat ste weken van juli even vóór de grote doorbraak van de geallieerde troepen wa ren bijna 1 miljoen Amerikaanse en Brit se soldaten aan land of op weg. In de loop van de strijd om de vrij heid die bij Normandië een aanvang had genomen, vochten 90 divisies voor de be vrijding van het door de Duitsers bezette gebied in west-Europa, te weten 61 Amerikaanse, 13 Britse, 5 Canadese, 10 Franse en 1 Poolse. En als wij dan be denken dat 1 divisie uit 17.000 soldaten bestond, dan moet er wel een koude ril ling over onze rug lopen dat zoveel man nen, meestal jonge kerels, ons tenslotte de vrijheid hebben teruggegeven. De Amerikanen waren reeds opgerukt tot Argentan, en de Canadezen tot Fa laise. Hierdoor bleef er voor een Duitse terugtocht slechts 'n opening van 18 ki lometer. De nazi's streden als wanhopi- gen want deze opening was hun laatste kans om aan het geallieerde geweld te ontkomen. Er ontbrandde een bloedige strijd, „The battle of the pocket" ge naamd. De geallieerden trachtten de ring te sluiten, de Duitsers trachtten nog zo veel mogelijk materiaal en manschappen te redden. Op 19 augustus werd de laatste ont vluchtingskans van de Duitsers defini tief afgebroken, toen de Canadezen en Amerikanen contact maakten, waardoor de „zak" van Falaise, het gebied ten noor den van Avranches, Vire, Condé, Argen tan, Falaise en Caen, werd afgesloten. Hiermede was de strijd in Normandië ge streden, waarna de ingesloten Duitsers zich overgaven. Hiermede werd tevens het startschot gegeven tot een. volledige bevrijding, een bevrijding die duur be taald moest worden, een bevrijding, die duizenden bevrijders niet zouden beleven. Normandië herdenkt van dag dat de invasie daar 20 jaar geleden plaats vond. Ter gelegenheid van dit feit deze originele foto van een Amerikaanse oorlogs fotograaf. De foto toont de geallieerde troepen in het eerste brughoofd aan het Normandische strand. De maximumprijzen voor brood die door de minister van economische zaken waren vastgesteld, gelden nu voor het gehele land. Op 9 januari was een regeling van kracht geworden, waardoor de maximumprijzen voor de drie belangrijkste broodsoorten, n.l. waterwit-, volkswit- en volksbruinbrood voor het gehele land op een meer uniform niveau werden vastgesteld. Voor de grote steden bedraagt de maximum prijs 0,55 voor waterwitbrood, 0,53 voor volkswitbrood en 0 5? voor volksbruinbrood per 800 gram. Voer de provinciesteden zijn deze prijzen resp. ƒ0,56, 0,54 en 0,53 en voor de overige gemeenten Tesp. ƒ0,57, 0,55 en ƒ0 54 per 800 gram. In een beperkt aantal, in hoofdzaak kleine gemeenten, mochten deze maximumprijzen echter nog niet worden be rekend, aangezien dit voor deze plaatsen een te sterke ver hoging ineens zou hebben betekend. De broodprijzen moch ten toen met niet meer dan 3 cent omhoog gaan. De minister heeft zich er thans mee kunnen verenigen, dat voortaan in deze gemeenten de maximumprijzen in re kening worden gebracht, die elders reeds van toepassing waren, zo deelde het ministerie van economische zaken vrij dag mee. Noordstraat 102 Terneuzen Telefoon 3128 Men wilde zo spoedig mogelijk Caen bereiken om van daar het gehele bezette westen te bevrijden, maar het verzet bleek hier zo hevig, dat men dit plan niet kon verwezenlijken, zodat het zwaartepunt van de operaties werd verlegdnaar St. Ló, waar de Amerikaanse landings- en luchtlandingstroepen erin slaagden door te breken tot Avranches. Van hieruit be gon het 3de Amerikaanse leger op 1 augustus zijn vermaarde opmars naar de Loire ter verovering van Bretagne. Op 7 augustus brak een grootscheepse Duitse tegenaanval los over een front van ruim 10 kilometer, die aanvankelijk op een Duits succes begon te lijken, maar het inzetten van de 2e tactische lucht macht van de geallieerden deed ook deze aanval tenietgaan. Inmiddels hadden de Canadezen kans gezien door het verzwakte Duitse front van Caen te breken. Nog waren de Duit sers niet verslagen, doch dit zou slechts een kwestie van enkele dagen blijken te zijn. Edwald Bücher, de Westduitse minister van justitie, die door de vrije democraten kandidaat voor het presidentschap is ge Vandaag zullen op de stranden van Nor- mandië talrijke herdenkingsplechtigheden 1 gehouden worden, waaraan vooraanstaande 1 vertegenwoordigers van de geallieerden uit jj de tweede wereldoorlog deelnemen. De grote „sterren" van de invasie zoals 1 generaal Eisenhower en maarschalk Mont- 1 gomery zijn er echter niet bij. De president van de V. S. wordt vertegen- woordigd door generaal Omar Bradley, die het eerste Amerikaanse leger aanvoerde op „D-day". Verder zullen een twintigtal Ame- I rikaanse generaals of admiraals bij de plech- [IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllBIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIl! tigheden aanwezig zijn, onder wie generaal Maxwell Taylor, de huidige voorzitter van 1 de Amerikaanse commissie van chefs van 1 staven; generaal Ridgway en generaal Yman 1 Lemnitzer, opperbevelhebber van de geal- 1 lieerde strijdkrachten in Europa. Koningin Elisabeth van Engeland wordt 1 vertegenwoordigd door de Engelse ambas- 1 sadeur in Parijs, sir Pierson Dixon. Ook de B Engelse regering zal vertegenwoordigd zijn, evenals die van Frankrijk, Nederland, Bel gië en Noorwegen Behalve vooraanstaande figuren zijn er ook minder bekende, wier roem sneller ver bleekte, zoals korporaal John Steele, die urenlang aan de koorden van zijn valscherm, dat vastzat aan een kerktoren, heeft gehan gen en Robert Murphy, de eerste die per valscherm neerkwam in Sainte Mère l'Egli- se. Zij zullen evenals dat twintig jaar ge leden het geval was, weer uit de lucht komen vallen. Op tal van begraafplaatsen worden de doden van de invasie in Normandië herdacht. (Adv.) Fabrieken Zevenbergen ZON op onder op Juni 6 4.22 8.55 2.46 7 4.22 8.56 3.06 8 4.21 8.57 3.29 9 4.21 8.58 3.58 10 4.21 8.59 4.37 MAAN ondei De Cyprische staatscourant van donderdag bevatte een oproep voor het onder de wapenen ko men van drie jaar-klassen dienst plichtigen, in totaal ongeveer 4000 man. De betrokkenen, van een leeftijd van 18 tot 20 jaar, zullen op een nog niet vastge stelde datum voor zes maanden moeten opkomen „in verband met het gevaar voor een invasie en aanslagen tegen de onafhan kelijkheid en territoriale on schendbaarheid van Cyprus". Het besluit werd donderdag middag in een onder leiding van president Makarios gehouden vergadering van de ministerraad genomen en is gebaseerd op een kortgeleden tot stand gekomen wet tot vorming van een „natio- 3.52 5.17 6.45 8.12 9.34 nale garde' Van de dienstplicht zijn uit gezonderd Turks-Cyprioten, voor zover zij geen schriftelijke op roep ontvangen. LABOUR WINT TUSSENTIJDSE VERKIEZING Bij een tussentijdse verkiezing in Faversham (Kent) heeft la bour zijn parlementszetel behou den met een stemmenmeerder- heid van 4941 op de conservatie ven. De labourafgevaardigde kreeg 24.749 stemmen, de con servatief 19.808 en een onafhan kelijke 352. steld, heeft gereageerd op de be schuldiging in de Westduitse pers, dat hij niet geschikt is voor president omdat hij lid van de nazi-partij is geweest. Een woordvoerder van de mi nister zei, dat Bucher, hoewel hij zich op 18-jarige leeftijd had aangesloten bij een nationaal- socialistische studentenvereni ging, nooit actief lid van de par tij of aanhanger van de nazi ideologie is geweest. De „Bild Zeitung" had ge schreven, dat „een president met het insigne van de nationaal- socialistische partij een onmoge lijkheid is." ZONNIGE PERIODEN Een frontale zone passeerde vrijdag ons land, waarna koele zeelucht met zuidwestelijke win den binnenstroomde. Overdag kwamen daarbij grote tempera tuursverschillen voor. Toen het aan de kust van Holland en Zee land niet warmer was dan 13 graden, wees de thermometer in Groningen 26 graden aan. Krachtige luchtdrukstijgingen achter de frontale zone hebben tot de opbouw van een hogedruk- gebied geleid, waarvan het cen trum boven West-Duitsland ligt. Tengevolge hiervan krimpt de wind naar zuidelijke richtingen. De nabijheid van het hogedruk- gebied garandeert droog weer met zonnige perioden, waarbij de temperaturen opnieuw tot boven 20 graden zullen oplopen. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Vrij warm Zonnige perioden en droog weer, overwegend matige wind uit zuidelijke richtingen. Vrij warm. ZATERDAG 6 JUNI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 10.43 11.18 11.58 0.08 n.m. 11.05 11.40 12.20 12.30 ZONDAG 7 JUNI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. n.m. 11.25 11.42 12.17 0.40 12.57 0.50 1.07 MAANDAG 8 JUNI v.m. n.m. Breskens 0.02 12.33 Terneuzen 0.37 1.08 Hansweert 1.17 1.48 Walsoorden 1.27 1.58

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1964 | | pagina 1