Deze maand de miljoenste
personenauto op de weg
te!
meer comfort
met Esso Gas
1
f
I
il 1970 RIJDEN ER
TWEE MILJOEN
OP ONZE WEGEN
RECHTSZAKEN
Vragen over de
prijsstijgingen
„Bogaers-
woningen"
uitgewerkt
Houddt
DIENSTPLICHT
IN CYPRUS
Plannen voor
Zaterdag 23 mei 1964
DE VRIJE ZEEUW
Pagina 3
'4
y
EEN SPOOK...
Tien jaar
opgesloten in stal
smetteloos zuiver
Met Esso bent u beter uit!
T
v
V
f
T
T
v
i
f
V
Deze maand komt de miljoenste per
sonenauto in Nederland op de weg. Dat
betekent, dat ons land met een inwonertal
van ruim twaalf miljoen een „autodicht
heid" van één peronenauto per 12 in
woners heeft of één per 3 a 4 gezinnen.
Maar dat betekent ook, dat 70 van
de Nederlandse gezinnen niet over een
auto beschikt en dat ons land met „één
op twaalf" nog danig achterligt op de ons
omringende landen", zo wordt opgemerkt
in een artikel in het jongste R. A. I.-or-
gaan.
Duitsland, Zwitserland en België heb
ben een personenauto-dichtheid van 1 op
8; Engeland van 1 op 7%Frankrijk van
1 op 6%. Uit de toestand in de V. S. blijkt
dat de automarkt bij een dichtheid van
1 op 2,5 nog niet verzadigd is. In Amerika
werden in het eerste kwartaal van dit
jaar alweer recordverkopen geboekt. De
conclusie ligt voor de hand: iedereen blijkt
een auto te willen hebben en wij gaan
dus ook naar een dergelijke situatie. De
vraag is alleen hoe snel.
BINNEN 10 JAAR: DRIE MILJOEN
De halfmiljoenste auto kwam in april
1960 op de weg. Ons autopark is dus in
de tijd van vier jaar en één maand ver
dubbeld. Tien jaar geleden was men juist
de 200.000 gepasseerd, dus een vervijfvou
diging in tien jaar tijd.
Uit de ontwikkeling in het verleden
mag worden afgeleid dat in 1969 de twee-
miljoenste op de weg komt en vóór we
tien jaar verder zijn, rijden er drie mil
joen personenauto's op de Nederlandse
wegen. Als daar dan tenminste nog van
rijden sprake is.
Het feit dat ieder gezin zich door mid
del van een auto kan voortbewegen, is
een zaak van algemeen belang, zo wordt
in het artikel gesteld. Als het Nederland
se volk na de nu vrijwel geheel gecom
pleteerde sociale wetgeving nog één so
ciale voorziening wenst, moet het wel de
auto zijn, aldus het R. A. I.-artikel. Dit is
ook de laatste sociale wens. In de V. S.
immers blijkt na de voltooiing der alge
mene voorzieningen en het vrijwel vol
ledige autobezit der gezinnen een stadium
aangebroken, waarin men zich behalve
grootse vakantieplannen ook een groter
gezin gaat veroorloven.
MASSA-CONSUMPTIE
Zover zijn wij nog niet: Wij liggen ge
woon een stadium in de geschiedenis ach
ter. De Amerikaanse economische histo
ricus prof. W. W. Rostov zou van één
faseverschil sprekenNederland begint
aan de massa-consumptie terwijl de V. S.
die fase juist aan het verlaten zijn om
volgens zijn wel wat materialistische ge-
dachtengang naar de fase van de baby
boom over te gaan.
NOODTOESTAND
Als de minister van verkeer de toe
stand, zoals die op onze wegen thans
reeds is, alleen nog maar wil handhaven,
moet het Nederlandse wegennet in 1970
al het dubbele aantal auto's verwerken
en in 1975 het drievoudige van thans.
De minister heeft onlangs gezegd dat
er weinig middelen voor zijn. We vragen
ons af, of dat voldoende reden is om het
tot een noodtoestand te laten komen, al
vorens werkelijk wordt ingegrepen. Met
het oog hierop worden op het ogenblik
door het bedrijfsleven reeds stappen on
dernomen om een daadwerkelijke, groot
scheepse aanpak van het verkeerspro
bleem te stimuleren. Ook de R. A. I. is bij
deze aktiviteiten betrokken, zo besluit het
artikel.
GEVANGENISSTRAF
VOOR DERTIG
INBRAKEN
Wegens het plegen van dertig
inbraken in twee maanden tijd
(in december 1963 en januari
1964) is de 26-jarige Tilburger
G. T. door de Bredase rechtbank
veroordeeld tot twee jaar en drie
maanden gevangenisstraf met af
trek. De man was als bouwvak
ker werkzaam geweest in Duits
land en door de vorst werkloos
féworden. Hij kreeg geen vorst-
erlet. Uit' nood ging hij stelen.
Telkens wanneer hij sterke
drank had gedronken, trok hij
er op uit. Daarbij had hij een re
volver met vier kogels bij zich.
Hij gebruikte dit wapen om ruit
jes in te staan. Hij verklaarde
te bang te zijn geweest om er
mee te schieten.
„Dood door schuld", zo
luidt de aanklacht tegen
de 36-jarige Italiaan En-
nio Cocco, die verleden jaar
december als spook ver
kleed de woning van zijn
schoonmoeder in Turijn
binnendrong. De bejaarde
vrouw viel bij het zien van
de in een laken gehulde
gestalte flauw en overleed
later tengevolge van de
schok. Cocco had tevens
van de gelegenheid gebruik
gemaakt het spaargeld van
zijn schoonmoeder in zijn
zak te steken. Hij werd
donderdag gearresteerd,
nadat hij zich een half jaar
schuil had weten te hou
den.
(Adv.)
now MANY LOOKS
CAN YOU MAKE WITH
De originele
Amerikaanse teenagerkleding
In Guarducciu, 'n dorp
je in de omgeving van Cag-
liari op Sardinië, heeft de
politie een ca. 50-jarige
vrouw uit een stal bevrijd,
waarin zij langer dan tien
jaar opgesloten was ge
weest. De ongelukkige ver
keerde in een verregaan
de staat van vervuiling.
Haar familie had tot op
sluiting besloten omdat zij
geestelijk onevenwichtig
zou zijn.
In de aan de stal gren
zende woning woonde één
van haar ouders die haar
door een trog in de muur
te eten gaf.
De vrouw, moeder van
zeven kinderen, verklaar
de in het ziekenhuis dat
■j 's nachts enkele minu-
i.en op de binnenplaats van
de boerderij werd gelucht.
Toch nam de rechtbank hem
dit bewapend op roof uitgaan
bijzonder kwalijk. Uit een villa
had verdachte juwelen en gou
den voorwerpen ter waarde van
zesduizend gulden gestolen. Hij
had ook een jachtgeweer mee
genomen. Deze inbraken pleegde
hij samen met de 27-jarige Til
burger A. van de S., die zes in
braken in totaal had gepleegd.
Het kostbare jachtgeweer was
door verdachte weggegooid in
het Wilhelmiankanaal.
De officier van justitie meen
de, dat in deze ernstige zaken
zware straffen moesten vallen.
Hij eiste tegen T. vier jaar ge
vangenisstraf met aftrek en te
gen van de S. die al eerder was
veroordeeld, twee jaar met af
trek en terbeschikkingstelling
van de regering.
De heer drs. D." Roemers, die
voor de Partij van de Arbeid zit
ting heeft in de Tweede Kamer,
is voornemens de minister van
economische zaken volgende
week donderdag tijdens het we
kelijkse vragenuurtje vragen te
stellen over de recente prijsstij
gingen. Hij wil weten wat de re
gering hiertegen gaat doen. De
heer Roemers vreest dat de laat
ste loonsverhogingen bij verder
gaande prijsstijgingen minder
zullen bedragen dan economisch
verantwoord is.
Het ministerie van volkshuis
vesting: heeft een mapje sa
mengesteld, waarin veertig
ontwerpen van 14.000-wonin-
gen zijn opgenomen. Het map
je bevat plattegronden, door
sneden en geveltekeningen, ge.
gevens over type en grootte,
de namen van de ontwerpers
en een uiteenzetting van de
14.000-regeiing.
Voor deze veertig plannen van
14.000-woningen werd rijks-
goedkeuring verleend. De ver
zameling is niet volledig. Be
oogd is slechts een aantal uitw
gewerkte plannen te tonen;
die tezamen een indruk geven
van de resultaten, waartoe de
initiatieven op verschillende
plaatsen hebben geleid.
Aan de hand van het mapje kun.
nen belangstellenden nagaan
welk van de verscheidene wo
ningtypen in bepaalde indivi
duele omstandigheden 't meest
geschikt is. De ontwerpen zijn
afkomstig uit 33 gemeenten,
waarvan 23 gelegen in Noord-
Brabant, drie in Friesland, drie
in Z.-Holland, één in Utrecht,
één in Noord-Holland en twee
in Zeeland.
(Adv.)
Hoe onmisbaar gas In de keuken Is merkt u pas als u
het heeft U ktint het hebben, morgen al: Esso Gasl
Om vlugger, beter, prettiger te koken. Esso Gasl Voor
heet water uit de kraan in de keuken, in de douchecel.
Alle voordelen worden u gaarne toegelicht door elka
Esso Gas-depothoudsr. Bij hem staat uw eereta ties
Esso Gas al klaarl
www w vwwww v j
Het Cyprische kabinet is het
eens geworden over een wets
ontwerp tot invoering van de
dienstplicht. Het zal volgende
week aan de kamer ter bekrach
tiging worden voorgelegd.
President Makarios heeft toe
gegeven, dat het ontwerp in
strijd met de grondwet is, die
voorschrijft dat in zaken als deze
de Turkse gemeenschap op het
eiland wordt geraadpleegd.
Tegenover de pers verklaarde
hij: „Ik bewijs liever een dienst
aan mijn land in strijd met de
grondwet dan een ondienst door
mij eraan te houden".
Men zou met het wetsontwerp
geen uitbreiding van de veilig
heidsstrijdmacht, die 10.000 man
sterk is, beogen, maar een ge
leidelijke aflossing van de vrij
willigers die deze strijdmacht
Historie van het jongste verleden van Terneuzen
door JOH. DE VRIES.
VII.
Om 1856 waardig af te sluiten duikt in het blad van 5-11-1856
een bekende naam op van een der eerste fotografen, die zich
later blijvend te Neuzen heeft gevestigd, n.l. A. van Overbeke.
Uit een advertentie blijkt dat A. van Overbeke uit Breskens te
Neuzen enige dagen zitting zal houden voor het vervaardigen
van „photographische portretten op verzilverde plaat en papier".
Het jaar 1857 biedt generlei nieuws van betekenis, althans
voor onze oude veste Neuzen. Ook 1858 levert weinig op. Niette
min blijft het boeiend de oude berichten te lezen en al proheer
ik mij te beperken tot het plaatselijke nieuws en het nieuws
uit de streek, menigmaal kan ik het niet laten ook het overige
nieuws door te nemen. Men wordt daarbij getroffen en het doet
vreemd aan, te lezen dat voorbereidingen in gang zijn om een
kanaal door Zuid-Beveland te graven. Het lijkt nu allemaal zo
gewoon, maar het waren toen toch wel „gebeurtenissen" van de
eerste orde
Op 3 november 1858 wordt de stoombootdienst „Telegraaf" in
gesteld, die een dienst hoofdzakelijk vrachtgoederendienst
zal onderhouden van Rotterdam via Terneuzen naar Antwerpen
en die dus nog geen gebruik kan maken van de vaarroute door
het kanaal van Zuid-Beveland. Want het zal nog tot 1866 duren
voor dit kanaal zal worden geopend en wel op 17-10-1866.
In dit verband mag ik hier wel even neerschrijven, dat het
Noordzeekanaal in 1863 werd geopend en dat het doorsteken van
de dam bij Hoek van Holland, waarmede een toegang werd
verkregen van Rotterdam via de Nieuwe Waterweg, plaats vond
op 9 december 1868.
Er wordt in 1858 door een bepaalde bevolkingsgroep behoefte
gevoeld aan de stichting van een bijzondere school. Als plaats,
waar deze moet verrijzen, wordt de Lange Kerkstraat gekozen
en wel ter hoogte van de eerste bocht, komende uit de Noord
straat, even voorbij de plaats waar een bekend Neuzenaar, de
heer N. J. Harte, de vroegere secretaris van de Kamer van Koop
handel, heeft gewoond. Aan deze school met twee leslokalen,
die op 13-9-1859 werd geopend, werd tot hoofd benoemd de
heer J. M. Mulder.
Als jongens nog spraken wij altijd over de „Mulderse school",
al stond die toen al in de Jozlnastraat, waar de heer Koelmans
destijds hoofd was en die, hoewel niet uit eigen streek afkom
stig, een bekende figuur is geworden hier ter plaatse.
Er bestond nog in het begin van 1900 een grote rivaliteit tus
sen de jongens van de „Mulderse school" en die van de open
bare scholen. Menig vechtpartijtje is in die dagen en ook nog
wel in volgende jaren geleverd. Dat Terneuzen daarbij geen uit
zonderlijke positie innam, zullen de ouderen zich zeker herin
neren.
Toen evenals nu moest de overtollige activiteit bij de jeugd
op een of andere wijze worden uitgeleefd. Het doet me denken
aan de „nozems" van tegenwoordig, waarbij men zo licht ge
neigd is te menen, dat dit alleen maar zou te wijten zijn aan
het huidige tijdsgewricht.
Och, de „nozems" zijn er altijd geweest; ze hadden alleen an
dere benamingen en we mogen ons er van overtuigd houden,
dat ondanks een lofwaardig streven, hierin verbetering te bren
gen, dit verschijnsel nog lang zal voortduren.
Zo in de loop der jaren 18601899 werd ik meerdere malen
getroffen door klachten geuit tijdens gemeenteraadszittingen,
meermalen ook door ingezonden stukken waarbij inzenders zich
meenden te moeten bevrijden van hun ergernis over de bal
dadige jeugd. Ik kan, meen ik, niet beter doen dan enkele dezer
stukjes overnemen.
In het gemeenteraadsvw'slag van 23-11-1877 is te lezen dat door
de straatjeugd op sommigen van rijpere leeftijd vele schandalen
worden gefilgggj, 'ft ftvonds of nachts, Aangesj(i9«g?n wordt
Gezigt van de Stad Neuzen van de Westkant te zien.
op vestiging van een brigade marechaussee. Volgens de voor
zitter zal tot het laatste spoedig worden' overgegaan.
Nog ditzelfde jaar (in de courant van 25 december) kan men
lezen, dat wederom straatschandalen hebben plaats gegrepen in
de nacht van 24 op 25 december. Een schoollokaal en huizen
van gehuwde militairen moesten het ontgelden.
Terloops zij opgemerkt, dat dus op le Kerstdag de courant
verscheen, voorts dat we die gehuwde militairen op de Blokken
moeten zoeken, waar toen een rij kleine huisjes stond, die be
woond werden door gehuwde militairen.
En wat denkt U van het volgende stukje (nr. 1978 dd. 30 april
1884)
Ingezonden stuk. De baldadigheden, tegenwoordig door de lieve
straatjeugd gepleegd, grenzen aan het ongelooflijke. Vernielen
van eens anders eigendom, het naschreeuwen en niet met rust
laten van ouden van jaren, het aanheffen van onzedelijke liede
ren, de grootste onbeleefdheid aan den dag leggen, beldeurtje
spelen, glazen inwerpen, pas geverfde eigendommen met vuil
bekladden, ziedaar eenige artikelen die in hun program voor
komen en ook worden ten uitvoer gebracht. Waar is de tijd,
dat onze jeugd zich bezig hield met onschuldige spelen, die be
hoorden onder de door hen meest geliefkoosde zaken?
Nu toch is het met hen, voor een groot deel althans, zeer
treurig gesteld. Een zekere waarheid is het, dat vele ouders
daarvan de schuld dragen, zoo door opvoeding, als ook voor
namelijk door toegevendheid, want hoe menigmaal wordt niet
iemand, door een straatjongen beleedigd of zijn eigendom be
schadigd en deswege zich beklagende, bij zijne ouders, door deze
bij voortrekking van hunnen lieveling!?) op de brutaalste wijze
afgewezen.
Mocht er zowel door de ouders, alsook door hen wier plicht
het medebrengt daartegen te waken een beter toezicht gehouden
worden, dan was de wensch van steller dezes vervuld.
Terneuzen, April 1884.
Een ingezonden stuk uit 1886 spant wel de kroon
13-3-1886 Mijnheer de Redacteur,
Baldadigheden der lieve jeugd zijn weer aan de orde. Zonder
over het nut van een Zondagsschool te willen spreken, moet ik
het betreuren, dat 's Zondags de deur der bijzondere school tot
mikpunt der projectielen van opgeschoten lummels dient, 's Zon
dagsavonds worden volwassenen in de straten tegen het lijf
geloopen en uitgejouwd; bij de aankomst van de Provinciale
Stoomboot rukken hetzelfde soort „spes patriae" den reizigers
koffers enz. uit de handen; de gemeenste liederen worden voor
de ramen van de winkeliers (een geliefkoosde verzamelplaats)
uitgegild enz.
Zou het geen tijd worden een paar flinke politie-agenten aan
te stellen voor een plaats als Terneuzen, die evenals een platte
landsgemeente slechts één veldwachter heeft?"
Inderdaad, de aankomst van de provinciale boot op zondag
avond was tot ver na 1900, ik mag wel zeggen tot 1914, een
„evenement" bij uitstek! Door een dichte haag van nieuwsgie
rigen omringd en maar al te vaak onder het uiten van de scherp
ste kritiek op de drager van een buitenmodel hoed of jasje, viel
de gelukkige reiziger bij aankomst op zondagavond in Terneu
zen een speciale „verwelkoming" ten deel. Als het ware te ver
gelijken met het „spitsroeden" lopen! Je kon daar destijds moei
lijk aan ontkomen. Nu kan men twee kanten uit om Terneuzen
binnen te gaan, immers de Scheldekade bestond nog niet. Wel
iswaar trad de politie nogal eens op, maar meer dan een behoor
lijke doorgang verschaffen kon ze ook niet. „Belangstelling" is
immers niet strafbaar
In 1866 krijgen we te doen met wat we nu „bromnozems"
noemen. De fiets heeft haar intrede gedaan (daar horen we
straks wel wat meer en wat beters over). Maar „iemand die
bijna overreden werd" beklaagt "zich hierover in de courant van
5-11-1896
„Mijnheer de Redacteur!
Het heeft langen tijd de aandacht getrokken, dat het drukste
gedeelte onzer stad, in de Noordstraat, door wielrijders zoo on
besuisd wordt gereden. Op gewone dagen is dit niet zoo hinder
lijk, maar des Zondags op het uur dat kerken uitgaan is dit toch
wel wat kras in zoo'n nauwe straat. Verleden Zondag werden
de kerkgangers opgeschrikt door 't getoeter en getingel en
moesten ze maar zien een goed heenkomen te zoeken of zich
laten overrijden.
Me dunkt ze konden op drukke tijden best achter de kerk
of Smidswal rijden voor hun veiligheid en voor de rustige bur
gers. De straat is immers ook voor wandelaars! Is hieraan iets te
doen?
Iemand die bijna overreden werd."
Om dan te besluiten met de klachten over de zich misdragende
jeugd nog een vermelding van het eerste ongeluk, veroorzaakt
door een wielrijder en dat is opgenomen in de courant van
20-5-1897.
„Maandagavond (17 Mei 1897) zaten op het klinkerpad in de
Grenulaan eenige kinderen te spelen, toen daarover een wiel
rijder kwam aansnorren. Deze, in de nabijheid van het groepje
komend, week daarvoor uit, toen terzelfder tijd een der kin»
deren, een 7-jarig jongetje, zich eensklaps naar dezelfde rich
ting begaf, voor het rijwiel kwam en werd overreden, waardoor
het viel. Met een gebroken been werd het knaapje opgenomen."
(Wordt vervolgd.)