1
Ruim kwart miljoen reizigers
gedupeerd door buschauffeursstaking
NAVO dreigt kernkans te missen
Verf met voldoening
HET WEER
HOOGWATER
wmm ir,PT
ZON- en MAANSTANDEN
VRIJDAG 15 NOVEMBER 1963
f 19e Taargang No. 6077
Frankering bij abonnement: Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,— per kwartaal; per
maand f 2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Temeuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties): 5 regels ƒ1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad. 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
OOK HEDEN WORDT NOG GESTAAKT
Naar schatting ruim een kwart miljoen reizigers zijn
gisterochtend gedupeerd doör een staking die onder de
chauffeurs van de streekvervoersondernemingen in ons
land is uitgebroken.
Het personeel van de streekvervoersondernemingen voelt zich
achtergesteld bij de chauffeurs van gemeentelijke vervoerbedrijven
in de grote steden, die ongeveer 40 gulden per week meer ver
dienen dan hun collega's in het streekvervoer. Men wil nu gelijk
schakeling bij tenminste gelijk werk. De streekvervoerchauffeurs
menen zelfs, dat aan hun vaardigheid en hun verantwoordelijkheid
hogere eisen worden gesteld. In dit verband voeren zij aan, dat
in de winterse maanden hun stedelijke collega's kunnen rijden
over met zand en pekel bestrooide wegen, terwijl zij overvolle
bussen moeten voeren langs spiegelgladde provinciale wegen.
De nachtvergadering die aan
de staking onder het busperso-
neel voorafging, was er een van
grote bewogenheid maar ook
van grote ordelijkheid. Men ver
weet met circulaires en uitspra
ken van de erkende vakhonden
in de hand, dat deze vakbonden
te weinig aandacht hebben be
steed aan het probleem van ach
terstelling. Men voelde zich ge
griefd, omdat de vakbonden wei
gerden in te gaan op het verzoek
van de streekvervoerchauffeurs
om een nachtelijke vergadering
te organiseren waarop de leden
hun grieven naar voren konden
brengen. Deze weigering van de
vakbonden was er de oorzaak
van dat de chauffeurs zelf zo n
nachtelijke vergadering organi
seerden. Men heeft daarin recht
chauffeurs zich achtergesteld
voelen. Maar een gemeente, zo
zei hij, is niet gebonden aan een
C.A O. en kan zij eigen salaris
schalen bepalen. Deze schalen
wijken inderdaad aanzienlijk af
van die welke voor de andere
busondernemingen gelden.
De Nederlandse Spoorwegen
heeft tengevolge van de staking
extra drukte gehad op de lijn
EnkhuizenAmsterdam en de
lijn Apeldoorn. Op de andere
lijnen was de drukte niet opval
lend.
LIFTEN
Wie liet wel druk hadden wa
ren de taxichauffeurs die gister
ochtend reeds vroeg de wat meer
kapitaalkrachtige reizigers, die
bij de verlaten bushaltes aan-
vrijdagnacht wordt gecontinueerd
zoals op de demonstratieve
vergadering in Utrecht wordt ge
suggereerd voor het geval de ac
tie geen onmiddellijk succes zou
hebben. Wij willen geen mensen
duperen, dijë op hun vrije zater
dag familiebezoeken en derge
lijke willen afleggen aldus de
heer Keyzer.
Ook gisteren reeds hielden de
chauffeurs hier en daar rekening
met de belangen van hun klan
ten. In Sliedreeht bijvoorbeeld,
waar de bussen van het vervoers
bedrijf pas later op de dag wer
den stilgezet, hebben tussen vijf
en zeven uur gisteravond weer
enkele diensten gereden. Dit om
de forensen en schoolkinderen,
die gistermorgen zijn vervoerd,
ook weer naar huis te brengen.
De heer Keyzer noemde dit niet
meer dan de plicht van de be
trokken chauffeurs: „Anders had-
den die mensen gisterochtend
beter thuis kunnen blijven".
POLITIE ASSISTEERDE
Werkwillige chauffeurs van
„Vermaat Autobedrijf" dit be
drijf verzorgt het reizigersver-
voer op Voorne en Rozenburg
zijn beschermd door de politie
van Hellevoetsluis naar hun bus
sen gebracht. Motorpolitie met
zijspan rijdt voor de bussen uit
om de chauffeurs voor eventueel
geweld te vrijwaren. Chauffeurs
uit het Westland en uit Rotter
dam waren namelijk in de loop
van de dag naar Hellevoetsluis
gegaan om hun collega's te be
letten hun werk te doen.
GEEN STAKING IN
ZEELAND
De chauffeurs van de Z.V.T.M.
en van BreskensMaldegem, die
Egyptische militairen in
strijd van Algerië tegen
Marokko
Deze foto, welke is afgedrukt in
een krant in Cairo, laat volgens
Let bijschrift in die krant zien,
hoe leden van een bataljon van
de V. A. R. ergens in hei grens
gebied tussen Algerië en Marok
ko de Algerijnse vla" hesen.
Troepen van de Verenigde Ara
bische Republiek strijden aan
Algerijnse zijde in het grens
conflict in Noord-Afrika.
gedaan aan de vakbonden door
het voorlezen van de circulaire
die deze bonden hadden opge
steld en waarin ongeorganiseer
de acties en ongeorganiseerde
vergaderingen ten scherpste wer.
den afgekeurd.
Het antwoord van de honder
den chauffeurs uit alle delen van
het land was gisternacht: Wij
zullen onze eigen boontjes dop
pen, wij willen niets meer met
de vakbonden te maken hebben.
We gaan een eigen buschauf-
feursbond oprichten en we leg
gen de zqak 48 uur plat. Een
beslissing die door de 1500 aan
wezigen om precies half vier
gisterochtend genomen werd. De
chauffeurs die zelfs vanuit het
verre noorden en zuiden na hun
late dienst nog naar Utrecht wa
ren gekomen reden terug naar
hun standplaats om het stakings
parool aan hun 11.000 collega's
door te geven.
Drs. Pasman, chef van de af
deling vervoerscoördinatie van de
N. S„ zei in een onderhoud met
het ANP, dat men reeds gerui
me tijd op de hoogte was van de
ontevredenheid bij een groot deel
van het streekvervoerpersoneel
over de achterstelling bij het ge.
meentelijk vervoerspersoneel. De
autobusondernemingen van de
Nederlandse Spoorwegen hebben
samen met de particuliere auto-
busdienstondernemingen voor
het personeel een uniforme col
lectieve arbeidsovereenkomst.
Deze werd in 1962 aanzienlijk
verbeterd en in april 1963 werden
wederom verbeteringen aange
bracht. Het komende jaar zal
men weer rond de tafel gaan
zitten om te trachten aan de
verlangens van het personeel
tegemoet te komen.
De heer Pasman acht het be
grijpelijk, dat de streekvervoers.
kwamen, oppikten. Maar zij die
zich de luxe van een taxi niet
konden permitteren, probeerden
te liften. Dat bood in de vroege
morgenuren weinig soulaas,
maar nadat men het nieuws over
de staking voor de nieuwsdienst
had gehoord, toonden ook de
automobilisten begrip en namen
vele lifters op.
Bedrijven die tevergeefs op
hun werknemers zaten te wach
ten, dirigeerden charterbussen,
bestelauto's en zelfs vrachtwa
gens naar de bushaltes om het
personeel op te halen. Er was
een grote drukte op de talrijke
busstations waar geen bussen,
maar wel auto's af en aan reden.
Directiewagens werden gebruikt
om kantoorpersoneel te vervoe
ren en een enkele huisvrouw die
haar dienstbode niet kon missen,
had er een rit met eigen- of ge
huurde auto voor over om dit
personeel te halen.
OOK HEDEN STAKING.
Het ziet er naar uit, dat de
stakende buschauffeurs zaterdag
weer aan het werk zullen gaan.
Vandaag wordt de staking echter
voortgezet. Dit deelde de heer
D. Keyzer, lid van de actiecom
missie van de Westlandse Stoom
tramwegmaatschappij (die het ini
tiatief tot de staking heeft geno
men) gisteren aan het A.N. P.
mee.
We houden ons aan de afspraak
van 48 uur, aldus de heer Key
zer. Hij verwacht, dat er heden
nog meer busbedrijven platgelegd
zullen worden dan gisteren, om
dat het stakingsparool dan ook
is doorgedrongen tot in de ver
ste uithoeken van het land.
De commissies, die in de ver
schillende busondernemingen zijn
gevormd, zullen nog nader over
leg plegen, maar de heer Keyzer
gelooft dat dit overleg er niet toe
zal leiden dat de staking ook na
Na een nachtelijke vergaderiv
in Tivoli in Utrecht hebben hov
derden buschauffeurs van streek
vervoersondernemingen in de
vroege uren van donderdag be
sloten tot een staking van 48
uur. De chauffeurs van het
streekvervoer wensen een gelijke
beloning voor hun zware arbeid
als de chauffeurs van de ge
meentelijke vervoerbedrijven in
de grote steden van Nederland,
die vaak enige tientallen gul
dens meer verdienen per week.
Foto: Actie in de nachtver
gadering.
DRIE DUITSE
MIJNWERKERS
NAAR HUIS
Drie van de elf geredden uit
de schacht van de ertsmijn „Ma-
thilde" in Lengede, zijn giste
ren uit het ziekenhuis ontsla
gen. Het zijn Dieter Richey, Hel
mut Webranitz en Bernhard
Wolter.
In Lengede en Klein-Lafferde,
waar de mijnwerkers wonen,
werd hun geen grote openbare
ontvangst bereid onder grote pu
blieke belangstelling. Slechts fa
milieleden begroetten voor de
woningen de mannen, die elf
dagen geleden nog doodgewaand
werden.
Tot het laatste ogenblik had
de leiding van het ziekenhuis,
waar de mannen verpleegd zijn,
de namen van de mijnwerkers
die naar huis zouden gaan, ge
heim gehouden.
De vermoedelijke oorzaak
van de mijnramp in Japan
Het Japanse persbureau „Kyo-
do" meldde donderdag dat des
kundigen, die een onderzoek heb
ben ingesteld naar de ramp in
de steenkoolmijn van Mikawa, in
Zuid-Japan, tot de slotsom zijn
gekomen dat de ramp vermoede
lijk is veroorzaakt door het los
raken van lorries.
Bij deze ramp zijn, als gemeld,
451 van de ruim 1300 mijnwer
kers, die zich ten tijde van het
ongeluk ondergronds bevonden,
om het leven gekomen.
het streekvervoer in Zeeuws-
Vlaanderen verzorgen, zijn gis
termorgen gewoon aan hun dag
taak begonnen. Er hebben zich
geen onregelmatigheden voorge
daan.
Aan de staking werd ook niet
deelgenomen door het personeel
van streekvervoer „Walcheren" in
Middelburg en evenmin door de
chauffeurs van de Auto-Mij „Zee
land" in Goes, die het personen
vervoer op de Bevelanden ver
zorgt.
STAKERS SLAAGS MET
NIET-STAKERS EN DE
POLITIE.
Omstreeks half zeven gister
avond is het tot een treffen ge
komen tussen stakende bus
chauffeurs van de N. T. M. uit
Heerenveen en een niet-stakende
chauffeur van de N. O. F.-bus-
diensten uit Dokkum. In de
N. T. M. bevindt zich een vrij
harde stakerskern, die de N. O. F.-
chauffeurs bewerkt eveneens het
werk neer te leggen. Toen men
zei hieraan geen behoefte te heb
ben, werden andere maatregelen
beraamd. Omstreeks half zeven
gisteravond reden yier bussen
De multilaterale kernmacht van de N.A.V.O. (kortweg omstandigheden moet men er-
kennen dat Kennedy s vreemde
de M.L.F.) moet een schrikbeeld voor de Russen worden
om hen af te houden van eventuele aanslagen op de
Westelijke vrije wereld. Maar voorlopig is de idee zelfs
van een nog niet bestaande M.L.F. een spook dat de
Europeanen niet goed in de ogen durven zien. De par
lementariërs van de N.A.V.O. hebben vorige week in
Parijs duidelijk van hun weerzin laten blijken en vele
landen zien er tegen op om de Amerikaanse idee zelfs
maar in studie te nemen.
van N. O. F. Leeuwarden binnen.
Een groep stakende chauffeurs
van de N. T. M. dwongen één der
N. O. F.-chauffeurs tot stoppen en
trokken hem achter het stuur
weg. Het kwam tot handgemeen,
dat werd opgemerkt door enkele
politiemannen. Die trokken op
hun beurt de stakers uit de bus.
Maar op dat moment kregen de
N. T. M.-ers steun van een aan
tal van hun collega's, die de poli
tie te lijf gingen. Het ging er
hard toe en de politie moest het
onderspit delven. De stakers
trachtten daarop de bus te ver
nielen. De chauffeurs van de drie
andere N. O. F.-bussen verlieten,
bang voor represailles, snel de
Friese hoofdstad.
Aangezien de stakende N. T. M.-
chauffeurs gedreigd hadden ook
op de provinciale lijnen N. O. F.-
chauffeurs tot stoppen te dwin
gen, heeft de directie van de
N. O. F. te Dokkum besloten de
busdiensten in overleg met de
rijksverkeersinspctie te staken.
REISPERIKELEN
ROND DE STAKING
Op het Utrechtse Jagerskerkhof
stond donderdagochtend om half
vijf een oud vrouwtje. Zij wacht
te op de bus die haar naar Zeist
moest brengen, waar zij iedere
ochtend, nu al zes jaar lang, een
legerkamp schoonhoudt. Het
vrouwtje maakte zich zorgen
over de verlate bus, want als ze
na vijven in Zeist aan zou komen
werd dit op haar loon ingehou
den. Een automobilist zag haar
staan in de gure ochtendkou en
vertelde haar van de staking. Ze
schudde meewarig het hoofd en
dorst de man niet te vragen of
hij haar weg wilde brengen. Toch
gebeurde dit en tijdens de rit
vertelde het grijze vrouwtje haar
problemen: iedere ochtend om
vier uur op, dat is niet mis, ook
al ben je nog maar drieënzestig,
en dan hard werken, dweilen,
boenen, de hele dag door. Maar
ik ben blij met de 9o gulden die
ik verdien, zo zei ze.
De automobilist zette haar in
Zeist af en reed terug naar
Utrecht. Onderweg stonden twee
mannen te wachten op een bus
die niet kwam, twee arbeiders
die enkele kilometers buiten
Haarlem werken aan een nieuwe
weg en iedere ochtend om vijf
uur opstaan om de bus naar
Utrecht te halen e* de aanslui
tende trein naar Haarlem niet te
missen. Vóór het Haarlemse sta
tion staat dan weer een bus die
hen naar hun werk vervoert.
„Vier uur reizen, acht uur wer
ken voor 140 gulden per week.
Geen gek loon misschien, maar
je moet het hebben, want alles
wordt zo verschrikkelijk duur. De
bakker heeft mijn vrouw al ver
teld dat het brood binnen ander
half jaar 72 cent gaat kosten. Dan
maar vier uur reizen en acht uur
werken per dag. Maar het wordt
natuurlijk vervelend, zo ver
trouwde een der mannen de
automobilist toe, als de bus
chauffeurs staken. Dan moet ik
op de fiets naar Utrecht rijden
gn nog een uur eerder op,'*
Minister Luns was voor Nederland duidelijk in de Kamer: hij
meent dat die M.L.F. niet nodig is en vindt het alleen moeilijk om
deelneming in de studiecommissie te weigeren omdat anderen
hij doelt op de Verenigde Staten en Duitsland er anders over
denken.
Een argument tegen is, dat de
M.L.F. veel geld kost. Een ander
dat die vloot van koopvaarders
vol polarisraketten militair niet
nodig is. Beide argumenten zijn
tot op zekere hoogte juist. Al
thans nu. Op dit ogenblik is de
Noordamerikaanse kernmacht
groot genoeg om de Russen af
te schrikken, vooral door de on
derzeeërs niet raketten. Maar
op een gegeven moment zullen
de Russen ook zoveel kernwa
pens vanuit zee kunnen laten
opstijgen dat ze iedere aanval op
de Sowjet-Unie met vernietiging
van de aanvaller kunnen vergel
den. En dan? Dan wordt van
beslissende betekenis dat de
NA.V.O. met gewone tanks,
vliegtuigen en divisies niet tegen
het rode leger is opgewassen.
ALS DE KANSEN KEREN
Als de Russen nu zouden aan.
vallen, dwingen ze het Westen
over te gaan tot een kernoorlog
en dat kunnen de Amerikanen
vooralsnog doen, omdat ze mo
gen aannemen dat de Russische
mogelijkheden tot gelijke vergel
ding nog te klein zijn. Maar dat
verandert.
De Fransen hebben hieraan de
conclusie verbonden dat op een
gegeven moment de zekerheid,
dat een raketaanval op de U.S.
S.R. wordt afgestraft met ver
nietiging van de Verenigde Sta
ten, Washington de lust zal be
nemen een kernoorlog te begin
nen om Europa te redden. En
Parijs begon zelf een kernmacht
op te bouwen, een die echter net
als de Engelse gedoemd is wei
nig betekenend te blijven. Im
mers: de Russen kunnen met een
fractie van hun arsenaal deze
twee nabije landen van de kaart
vegen, maar zowel Britten als
Fransen kunnen hooguit een
paar Russische steden teisteren
en dan nog alleen als ze zelf en
onverhoeds beginnen.
Beide zijn bovendien vooreerst
afhankelijk van vliegtuigen voor
het transport, waarvoor Parijs en
Londen enorme bedragen uitge
ven. De Britten willen miljarden
steken in het T.S.R.-vliegtuig,
overigens wetend dat over niet
al te lange tijd ieder vliegtuig de
prooi van een raket wordt voor
het boven Russisch gebied is ge
komen. Dat gevaar bedreigt zelfs
de raketten nu al, wanneer men
Chroesjtsjov moet geloven. De
Amerikanen kunnen daar nog
iets tegen beginnen door zo'n
grote hoeveelheid raketten Rus-
landwaarts te zenden dat er altijd
iets doorkomt, voor de Fransen
en Britten gaat iets dergelijks
boven hun macht,
WEGGEGOOID GELD
Zo liggen de feiten: zoals het
nu gaat krijgt Europa twee
kernmachtjes die geen van beide
iets te betekenen hebben. Zelfs
al zouden de Britten en Fransen
samengaan en met hulp der an
deren een Europees geïntegreerd
kernwapen opbouwen waar
overigens geen kijk op is dan
nog blijft dit te zwak en te kwets,
baar om betekenis te hebben.
Maar het betekent wel dat er zo
veel geld ingestoken wordt dat
de conventionele bewapening er
onder lijden moet.
Dat is daarom zo gevaarlijk
omdat het machtsevenwicht in
kernzaken de Russen ertoe kan
verleiden een gok te wagen, dat
er toch geen kernaanval komt
als ze hun krachtige divisies op
laten marcheren tegen de zwak
kere van de N.A.V.O. De beste
manier om de Sowjets van avon
turen te weerhouden, is nog
altijd hun de zekerheid te geven
dat het avontuur tot falen ge
doemd is. En die zekerheid geeft
men hen nooit door met opzet
zwakker te zijn.
De Brits-Franse plannen zijn
geldverspilling; de M.L.F. is dat
fwaarschijnlijk ook, maar dan een
die minder kost, dus minder af
breuk doet aan de (conventione
le) sterkte. En onder deze vreem.
plan dan nog het redelijkst is.
WAT WIL KENNEDY?
Hij offreert Europa een zeg
genschap in een kernmacht,
waarbij hij de mogelijkheid open
laat dat het veto van Washing
ton over het gebruik wordt Ver
vangen door een gezamenlijk be
sluit, wellicht met meerderheid
van stemmen. Dit alles bij elkaai
geeft de Europese N.A.V.O.-
leden een stem in het kapittel in
een effectievere kernmacht dan
ze zelf op kunnen bouwen.
Kennedy's voorstel komt niet
van harte, dat is wel zeker. Hij
zou liever een Amerikaans mono.,
polie in kernzaken gezien heb
ben. Maar als dat dan toch ge
broken moet worden, aldus zijn
redenering, dan liefst op een
manier waarbij de schade aan de
Westelijke kracht zo klein moge
lijk blijft.
Ongetwijfeld zou het nog veel
beter zijn als men elkaar als
bondgenoten vertrouwde en zich
hield aan de taakverdeling dat
de Europeanen voor het land
leger zorgen (wat ze nog maar
zeer ten dele hebben gedaan) en
de Amerikanen de zorg voor het
kernzwaard op zich nemen (een
taak die deze wel uitgevoerd
hebben), maar nu dit onmogelijk
schijnt zou de N.A.V.O. wellicht
toch wat meer aandacht voor de
mogelijkheden van de M.L.F.
aan de dag mogen leggen dan ze
nu doet. Het is verre van denk
beeldig dat de N.A.V.O. door
neen te zeggen een goede kans
mist.
(Nadruk verboden)
(Adv.)
Een produkt van de Sikkens Groep
TOENEMENDE BEWOLKING
Een langgerekt lagedrukge
bied strekt zich uit van Zuid-
Noorwegen naar het zeegebied
ten westen van Schotland. Samen
met een hogedrukgebied boven
Centraal-Europa houdt dit een
zuidwestelijke luchtstroming in
stand boven de Noordzee en de
Britse eilanden.
Ten noordwesten van Portugal
bevindt zich een depressie die
zich langzaam in de richting van
Het Kanaal beweegt. Op de na-
VRIJDAG 15
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
NOVEMBER
v.m. n.m.
1.13
1.48
2.28
2.38
1.24
1.59
2.39
2.49
ZATERDAG 16 NOVEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
dering hiervan krimpt bij ons de
wind naar zuid tot zuidoost en
neemt later mogelijk weer tot
krachtig toe. De depressie gaat
vergezeld van een regengebied
dat ons land tegen de avond kan
bereiken. In het temperatuurs-
verloop komt weinig verande
ring.
medegedeeld door het K.N.M.I.,
geldig tot hedenavond.
Toenemende wind
Toenemende bewolking en la
ter van het zuiden uit regen.
Matige tot krachtige langs de
kust harde zuidoostelijke wind.
Dezelfde of iets hogere middag-
temperaturen.
ZON
MAAN
v.m.
n.m.
Nov.
op
onder
op
onder
1.42
1.55
2.17
2.30
15
7.58
16.50
6.43
16.56
2.57
3.10
16
8.00
16.49
7.49
17.18
3.07
3.20
17
8.02
16.48
855
17.44