De mars start van een stille revolutie
V
Pauselijke boodschap voor
Vietnamese volk
Weer gouddiefstal uit
K. L. M.-vrachtvliegtuig
Verslechtering van betrekkingen
tussen Vietnam en de V.S.
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
HET WEER
WEERBERICHT
Radio De Koek
Frankering bij abonnement: Temeuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5557
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 01150—2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs ƒ6,per kwartaal; per
maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
ZATERDAG 31 AUGUSTUS 1963
19e Jaargang No. 6012
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties)5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Een ding is zeker: na de grote mars der honderdduizenden in Washington is iets veranderd in
de Verenigde Staten. Die manifestatie voor de vrijheid heeft een verandering gebracht in de ver
houding tussen de blanken en de gekleurden, een verandering die beide groepen duidelijk maakt
dat een stille revolutie is begonnen. Waar voortaan nog in de Verenigde Staten de zwarte minder
heid uiting geeft aan haar eis gelijke behandeling te krijgen, door in restaurants waar ze niet ge
wenst zijn te gaan zitten of door toegang te eisen tot scholen waar ze geweerd wordt, daar mar
cheren voortaan die honderdduizend mee. De mars heeft eigenlijk voor het eerst de nadruk erop
gelegd dat het niet wat gekleurde mensen hier of daar zijn, die verbetering van hun lot wensen,
maar dat het hier gaat om een nationale beweging van twintig miljoen zwarte Amerikanen. De
mars is daar het symbool van.
Het ordelijk verloop van de mars is er het symbool van dat zij niet meer of minder verlangen
dan wat hun recht is. De naam van de weg die zij gingen Constitution Avenue, Laan van de
grondwet symboliseert dat nog eens, evenals het punt van samenkomst het gedenkteken voor
president Lincoln, die de burgerstrijd niet uit de weg ging om een einde te maken aan de sla
vernij. Formeel is die slavernij verdwenen, maar de gelijkberechtigdheid bleef uit.
WAAR
GAAT HET OM?
Er is een reeks grieven. De
voornaamste ervan op dit mo
ment zijn, dat de werkloosheids
statistieken uitwijzen dat rela
tief de negers het eerst hun
baan kwijtraken, zo goed als ze
het laatst aan bod komen als er
gens werk te vergeven is. Dat
de zorg die aan hun onderwijs
wordt gegeven aanzienlijk ge
ringer is dan dat voor de blanke
kinderen. Dat de gekleurde
Amerikaan op vele plaatsen
nog belemmeringen vindt op
zijn weg naar de stembus. Dat
huisvesting voor hem moeilijker
te verkrijgen is dan voor de
blanke. En dat niet alleen in het
donkere zuiden, maar evenzeer
in het noorden en met name in
de hoofdstad Washington.
Op dié grieven is de blanke
Amerikaan nu met zijn neus ge
drukt. Hem is ook de sussende
illusie ontnomen dat de wantoe
standen waarvan hij hoort, al
leen elders bestaan: hij weet nu
dat het bij wijze van spreken bij
hem om de hoek gebeurt, in het
groot of in het klein. En de mars
heeft de zwarten geleerd dat zij
in hun strijd voor hun onmiddel
lijk eigen belang verbonden zijn
met miljoenen door 't hele land.
Sinds woensdag 28 augustus
heeft de blanke niet meer het
excuus niet te weten wat er
aan zijn democratie schort en
fn Welke mate. Die datum
prent de zwarte in dat hij niet
alleen staat, maar een aan
zienlijke macht van het getal
hem vertegenwoordigt.
MET DE NEUS EROP
Het is een typisch Amerikaans
en weldoend democratisch ver-
(Adv.)
Fabrieken Zevenbergen
ZATERDAG 31
AUGUSTUS
v.m. n.m.
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
11.16
11.51
0.31
0.41
11.25
12.40
12.50
ZONDAG 1 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
11.43
0.18
0.58
1.08
n.m.
12.11
12.46
1.26
1.36
MAANDAG 2 SEPTEMBER
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
0.38
1.13
1.53
2.03
n.m.
12.58
1.33
2.13
2.23
ZON
MAAN
op
ondei
op
onder
Aug.
31
5.48
19.32
18.06
1.24
Sept.
1-
5.50
19.30
18.45
2.27
2
5.51
19.28
19.18
3.39
3
5.53
19.25
19.45
4.57
schijnsel dat niet geprobeerd is
de democratie te camoufleren.
Niet alleen de natie, maar via
de Telstar de hele wereld is er
met de neus op gedrukt. Maar
de organisatoren zullen op
grond hiervan niet verwachten
dat, de resultaten nu spoedig en
afdoend zullen volgen. Het feit
dat van de uitgenodigde parle
mentariërs maar betrekkelijk
weinigen zijn komen opdagen,
kan hiervoor al een aanwijzing
zijn.
Bovendien is de concrete aan
leiding waarschijnlijk tot spijt
van regering en betogers
wat dubieus. De mars had zeker
de bijbedoeling pressie uit te
oefenen op de leden van het
congres om de wetsvoorstellen
van Kennedy te aanvaarden. Op
zichzelf waardeert geen zichzelf
respecterend parlement een der
gelijke pressie. Daar komt bij
dat de wetsvoorstellen zelf niet
geheel en al zuiver op de graat
zijn. Trouwens niet kónden zijn,
gezien de merkwaardige struc
tuur van de Verenigde Staten,
waarin de federale regering be
perkte rechten heeft en de rest
van de autonome staten is voor
behouden. Slechts wanneer de
handel tussen de diverse staten
onderling ermee gemoeid is, kan
de federale overheid ingrijpen.
De regering stelt nu dat in het
horeca-bedrijf o.m. het voedsel
uit verschillende staten afkom
stig is en ontleent daaraan een
recht en rassenscheiding der
halve te verbiedep, in café's,
restaurants, hotels en pensions.
JURIDISCHE
VOETANGELS
Vele overigens bepaald
geen rassenscheiding voorstaan
de leden van Huis en Senaat
menen dat de regering hier een
zuiver voor de economische
wetgeving gedachte bepaling
gaat gebruiken om de rassen
scheiding iets principieels,
maar beslist niet iets econo
misch te lijf te gaan. En ze
voelen er niet voor een wet te
gebruiken voor een doel waar
voor hij niet is gemaakt. Een en
ander bezwaar is, dat zij erken
nen dat de neger mag verlan
gen dat hem zijn grondwettelijk
recht op gelijke behandeling niet
mag worden onthouden, maar
dat dit niet mag gebeuren op 'n
manier die anderen hun grond
wettelijk recht zou ontnemen.
En dat zou gebeuren als een
pensionhoudster gesymboli
seerd in de naam van mevrouw
Murphy verplicht zou zijn
negers kamers te verhuren: het
is tenslotte haar rr ht zelf te
bepalen wie ze in huis wil ne
men en wie niet. Zelfs als het
congres Kennedy's voorstellen,
die overigens nog verder gaan,
zou aanvaarden, dan blijft uit
eindelijk het laatste woord aan
het hooggerechtshof en daar
voor zullen overwegingen als
hier geschetst zwaar wegen.
Maar (lit ;s ook niet het voor
naamste. De eis voor de rechten
van de negers heeft nu duidelijk
door het land geklonken. Het
probleem is nu voor de liele na
tie op tafel geworpen, zo dat het
niet meer weggewuifd kan wor
den. En het land heeft nu de
onontkoombare taak gekregen
de puzzel op te lossen.
(Nadruk verboden.)
De Paus heeft zich vrijdag in
een boodschap tot het Vietname
se volk gericht.
De Paus zei, dat hij het zijn
plicht achtte om zijn diepe be
zorgdheid uit te spreken over de
armtelijke gebeurtenissen die
het volk van Vietnam hebben
getroffen. „Iedere dag wordt
onze vertwijfeling diepér," aldus
Paulus de zesde. Hij heeft ech
ter nog hoop en vertrouwt erop
dat het Vietnamese volk, ,,dat tal
van malen zijn vaderlandsliefde
overduidelijk heeft bewezen, zich
vastberaden zal tonen om zijn
hoge geestelijke en morele waar
den stand te doen houden en het
gemeenschappelijk welzijn te be
vorderen."
Tenslotte spreekt de Paus de
hoop uit dat allen zullen samen
werken voor het herstel van de
wederzijdse broederlijke eenheid.
„Tot de meest willekeurige en
ongegronde vereenvoudigingen
over de onrust in Vietnam, be
hoort de stelling, dat in dat land
een strijd woedt tussen Katholie
ken en Boeddhisten."
„De positie van de Katholieke
kerk staat er buiten. Daarover
behoeft men niet te twijfelen in
het licht van de verklaringen
van de hiërarchie, die tot recht
vaardigheid en liefde alsmede de
VEEL BEWOLKING
Een oceaandepressie die is ont
staan uit een tropische cycloon
is bij Noord-West-Ierland aange
komen en bewoog zich vrijdag in
zuidoostelijke richting. Een front
dat met deze depressie samen
hangt strekt zich uit van Schot
land via Oost-Engeland naar
West-Frankrijk. Het gaat verge
zeld van een regengebied dat in
de avond van vrijdag het westen
van ons land bereikte en zich
langzaam naar het oosten be
weegt.
Gedurende de komende 24 uur
houdt het front zich op in de om
geving van ons land, zodat er
veel bewolking zal zijn waaruit
plaatselijk regen valt. De wind
neemt tot matig toe uit richtin
gen tussen zuid en zuidoost. De
middagtemperaturen zullen over
het algemeen lager zijn.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
Veel bewolking'
Zwaar bewolkt met tijdelijk
regen; Matige langs de kust latei-
vrij krachtige wind tussen zuid
en zuidoost. Iets lagere middag-
temperaturen.
eerbied voor andere godsdiensti
ge gemeenschappen als eis stel
len." Dit is de essentiële inhoud
van een commentaar, dat de Va
ticaanse radio gisteren geeft op
de boodschap, welke Paus Pau
lus VI aan het volk van Vietnam
gericht heeft.
De commentator stelt duide
lijk, dat duizenden kilometers
liggen tussen Vietnam en de
Ver Staten en Europa. Dat be
tekent niet alleen onoverbrug
bare materiële afstanden, maar
ook verschillen in denkwijzen
van politieke, godsdienstige,
ethnische, geschiedkundige en
sociale aard. Dan is er de druk
van de keiharde strijd, jaren
lang, tegen guerilla's, er is psy
chologische verbittering en niet
in de laatste plaats de commu
nistische propaganda.
„Het is hier geen strijd van
Katholicisme tegen Boeddhisme,
dat bevestigen nota bene, al
dus de Vaticaanse radio alge
mene verenigingen van Boed
dhisten en Boeddhistische instel
lingen." „Zij hebben geen klacht
geuit tegen de kerk, maar in te
gendeel geprezen." „Het is zo,"
vervolgt de radio, „bovendien een
simplificering. domweg statistie
ken aan te halen om te bewijzen,
dat een Katholieke minderheid
een Boeddhistische meerderheid
onderdrukt." „Het is willekeur
om een regering Katholiek te
noemen, die overwegend uit niet-
Katholieken bestaat." „Als de
Katholieken een zeker overwicht
hebben, komt dat voornamelijk
door hun betere scholen."
„Nu komt daar nog bij de
strijd tegen de communisten, die
om zijn verbetenheid een zware
last wordt en die niet door allen
even verbeten gewenst wordt."
„De botsing van deze twee
strategieën, die weer samenhan
gen met allerlei politieke, so
ciale en religieuze stromingen,
verklaart tenminste de geladen
heid der situatie, de protesten, de
onverdraagzaamheid en de on
derdrukking." „De wereldopinie
wordt erdoor overvallen en in
verwarring gebracht."
Het Vaticaanse commentaar
besluit: „Het is de wens, die
Paus Paulus in zijn boodschap
van vandaag heeft uitgedrukt,
dat allen jn de oprechte strijd, en
bij wederzijdse eer-bied voor de
wettige vrijheden, samenwerken,
om de eendracht onder broeders
te herstellen."
(Adv.)'
Koordatraat 102 Telefoon 9196
Semeszea
BEVREDIGEND
OVERLEG TUSSEN
VERENIGDE STATEN
EN PORTUGAL
Mijn overleg met. premier Sa-
lazar is openhartig en vriend
schappelijk geweest. Dit heeft
de Amerikaanse onder-minister
van Buitenlandse Zaken, George
Ball, vrijdag in Lissahon ver
klaard voor zijn vertrek naar
Parijs. Bal] hoopt het overleg
over een week te kunnen voort
zetten. Hij had met premier Sa-
lazar van Portugal en de Portu
gese minister van Buitenlandse
Zaken, Nogèuira, gesproken
over een reeks problemen die
zowel voor de V. S. als Portugal
van belang waren. Men neemt
aan dat de drie overleg hebben
gepleegd over de vernieuwing
van de paehtovereenkomst tus
sen de V. S. en Portugal die be-
rtekkine heeft op de Amerikaan
se luchtbasis op de Azoren. Ook
zou men van gedachten hebben
gewisseld over de houding van
de V. S. in de V. N. tegenover
Portugals koloniale politiek.
KIST MET BAREN GOUD VOOR EEN WAARDE
VAN 70.000 DOLLAR IN BANGKOK VERDWENEN
Opnieuw is uit een vrachtzending van de K. L. M. goud ver
dwenen, ditmaal in Bangkok, en volgens een plaatselijk dagblad
aldaar voor een waarde van 70.000 dollar.
De K. L. M.-persdienst in Den Haag bevestigde dit bericht gister
middag en sprak van een kist met goud, die was verdwenen.
In de kist, die een onderdeel vormde van een uit veel meer
kisten bestaande grote zending, bevonden zich gouden barpn. Voor
zover bekend raakte de kist zoek in de douane-ruimte op het vlieg
veld van Bangkok.
Alle kisten met goud waren afkomstig uit Zwitserland en hadden
Bangkok tot bestemming. De zending arriveerde daar donderdag
ochtend met het K. L. M.-lijnvliegtuig voor Tokio (vlucht KL 863),
dat daags tevoren van Schiphol was vertrokken. De vermissing
werd ontdekt nadat het vliegtuig zijn reis naar Tokio reeds had
voortgezet.
Zowel de K. L. M. zelf als de plaatselijke politie hebben de zaak
in onderzoek.
Vroegere gouddiefstallen
Reeds eerder is de laatste jaren goud verdwenen bij vervoer door
ne lucht, ook bij andere luchtvaartmaatschappijen. Uit een K. L. M.-
zending op het traject JohannesburgAmsterdam verdwenen in
juni 1961 twee kisten goud uit een zending van 98 kisten en in
februari j.l. werd in Kano een van 5 kisten vol met bankpapier
gestolen, die per K. L. M.-DC-8 naar Schiphol moesten worden ge
bracht. De zending was bestemd voor een bank in Genève. In de
verdwenen kist bevond zich Frans Equatoriaal bankpapier ter
waarde van circa 95.000,
TIEN NEGERS ZWAAR
GESTRAFT IN
ZUID-AFRIKA
Het hooggerechtshof in. Kaap
stad heeft vrijdag tien negers op
beschuldiging van het beramen
van moorden en vernielingen ver-
oordeeld tot gevangenisstraffen
variërend van zeven tot vijftien
jaar. Volgens de tenlastelegging
zouden zij van plan zijn geweest,
willekeurig alle mensen, onge
acht hun huidskleur, te doden
die weigerden te helpen bij het
vernielen van eigendommen in
een woonwijk van Kaapstad.
Drie beklaagden kregen 15 jaar,
één 10 jaar en zes man zeven jaar
gevangenisstraf. Twee andere
negers die schuldig werden be
vonden aan activiteit voor de
verboden ondergrondse bewe
ging Pogo, werden veroordeeld
tot vier jaar en een derde tot drie
jaar.
De rechter zei zich bewust te
zijn de problemen waar het land
mee kampt en dat de verdachten
teleurgesteld konden zijn over de
pogingen die zijn ondernomen
om ze op te lossen.
Hij vond de verdachten geen
werkelijke misdadigers. „In de
meeste landen zou u zijn doodge
schoten. Maar omdat ik begrijp
wat u wilde doen, ben ik niet van
plan u ter dood te veroordelen.
Ik moet u echter wel zwaar
straffen", zo zei hij.
DE STERKE VROUW"
IN ZUID-VIETNAM
Een zeer recente foto van de
„sterke vrouw" in Zuid-Vietnam,
mevr. Ngo Dinh Nhoe,
Studenten vrijgelaten
Spanning in Zuid-Vietnam
groter geworden
De spanning' in Zuid-Vietnam
is vrijdag groter geworden als
gevolg van de verslechtering
van de betrekkingen met de
Verenigde Staten.
Volgens welingelichte kringen
u de Zuidvietnamese regering
een massabijeenkomst voor van
daag hebben georganiseerd, die
de maatregelen van de regering
moet steunen.
Aangenomen wordt, dat de
nieuwe Amerikaanse ambassa
deur, Cabot Lodge, een politiek
voert waarvan het kernpunt is,
dat Nhoe, de broer van de pre
sident, zijn machtspositie moet
opgeven. Volgens welingelichte
kringen hebben de eerste be
sprekingen tussen Cabot Lodge,
Ngo Dinh en Ngo Dinh Diem
geen ernstige meningsverschil
len opgeleverd.
De twee broers zouden de in_
druk hebben dat de Amerikaan
se ambassadeur een redelijk
man is. Zij blijven echter wan
trouwend ten aanzien van de
bedoelingen van de Ver. Staten.
Het merendeel van de studen
ten die na de jongste razzia's in
Saigon in 'het nabij deze stad ge
legen militaire kamp Quang
Trung waren opgesloten, is in de
afgelopen twee dagen vrijgelaten,
zo is vrijdag officieel bekendge
maakt. 22 studenten en negen jon
ge arbeiders, „wier papieren niet
in orde zijn of wier ouders hen
niet zijn komen ophalen", bevin
den zich nog in hechtenis.
Volgens het Zuidvietnamese
persbureau hebben de militaire
autoriteiten in de provincie Binh
Thuan 32 van de 61 mensen vrij
gelaten, die onlangs werden aan
gehouden wegens overtreding van
de bepalingen in. het raam van
de staat van beleg.
RUSLAND WIL
GEMENEBEST-ZETEL
IN VEILIGHEIDSRAAD
VERVANGEN DOOR
OOST-EUROPA-ZETEL
De Sowjet-Unie heeft donder
dag gevraagd om opheffing van
de Gemenebest-zetel in de Vei
ligheidsraad en voorgesteld Oost-
Europa een zetel te geven.
Het voorstel werd gedaan door
de vice-voorzitter van de Russi
sche vertegenwoordiging, Platon
Morozov, voor een commissie die
een conferentie over herziening
van het handvest der Verenigde
Naties moet voorbereiden.
Morozov zei, dat het huidige
„gentlemen's agreement" waar
door de zetel wordt gegarandeerd
moet worden beëindigd.
De Latijns-Amerikaanse landen
zouden, volgens Morozov, maar
één inplaats van twee van de zes
zetels voor niet-permanente leden
moeten krijgen.
De permanente leden van de
Veiligheidsraad zijn Groot-Brit-
tannië, nationalistisch China,
Frankrijk, de Sowjet-Unie en de
Verenigde Staten.
SCHIETPARTIJ AAN DE
GRENS TUSSEN
JEMEN EN BEIHAN
In de nacht van donderdag op
vrijdag hebben troepen van het.
republikeinse leger van Jemen en
soldaten van de Zuidarabfsche
federatie gedurende ongeveer
twee uur schoten gewisseld langs
de grens tussen Jemen en Beihan.
Een woordvoerder van de Brit
se hoge commissaris zei, dat de
Jemenieten met behulp van zwa
re machinegeweren op federale
posten schoten, die sinds begin
augustus dagelijks door de solda
ten van Jemen onder vuur waren
genomen. Er vielen geen slacht
offers. Jemen heeft vrijdag een
klacht ingediend bij de Veilig
heidsraad wegens „Britse gewa
pende agressie".
Von Hassel:
Niet-aan vals verdrag tussen
de NAVO en Warschau-
landen heeft geen zin
De Westduitse minister van
Defensie, Von Hassel, heeft don
derdag in Flensburg gezegd, dat
een niet-aanvalsverdrag tussen
de NAVO en de landen van het
verdrag van Warschau „werk«8tjk
geen zin zou hebben".
Von Hassel zei dat de Sowjets
het verdrag op een voor haar ge
schikt moment zou breken.
Over het kernstopverdrag zei
Von Hassel, dat dit in militair
opzicht „niet veel had te beteke
nen".