ruzie met De kwestie-Maleisië 54.188,75 NU AL IN DE POT Spionage-satellieten Het weer I Fa, J. G. Mever De toestand in Zuid-Vietnam ZATERDAG 24 AUGUSTUS 1963 19e Jaargang No. 6006 Zet Chroesjtsjow ook economisch de voet dwars? Grote Verkoop Grote besnoeiing van Amerikaanse hulp aan buitenland Radio De Koek ZUIDVIETNAMESE AMBASSADEUR TE WASHINGTON ONTSLAGEN BRITSE BOUWVAKSTAKING BEëINDIGD DE INGESLOTEN AMERIKAANSE MIJNWERKERS PRINS BERNHARE OP SAFARI VOOR OEEXTRA PRIJS HOOGjïVra WEERBERICHT ZON- en MAANSTANDEN Volgende week binnenlands zelfbestuur voor Serawak Frankering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 01150—2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs 6,per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 et. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct: minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties, bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur, Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Dat Chroesjtsjow zich met groot vertoon van vriendschap in J'oego-Slavië laat ontvangen is op zichzelf al een belediging voor de Chinezen. Immers in de tijd dat het ruziënde Moskou en Peking elkaar nog niet bij de naam noemden, waren dé verwijten van Mao altijd gericht tegen de revisionist Tito en zijn kliek. Voor die revisionisten heeft Chroestjsjow nu niet alleen grote lof, maar hij nam de gelegenheid gelijk waar om in hun gezelschap een paar behartigenswaardige opmerkingen over de Chinezen te maken. Hij bespotte hun streven om het socialisme in een land te ver- wzenlijken; dat wilden ze dan wel doen met hun eigen bodemrijk dommen en arbeidskracht, maar met Russische kredieten. En hier ontvouwde Chroestjsjow de theorie dat de strijd in de wereld gaat tussen de industriële giganten: het communistische blok en de V. S., waarvoor men in dit geval wel het hele westen mag lezen. Wie het meest kan produceren wint, stelde hij. De kracht is ge legen in de massaproduktie. Daartoe zijn landen als Tsjecho-Slo- wakije en Bulgarije die werden bij name genoemd niet in staat, althans niet op vereiste schaal. De Sowjet-Unie wel, maar dan moeten de socialistische landen daaraan meewerken door geen concurrentje van Moskou te spelen. Gedwongen rolverdeling. Dat is de „socialistische taak verdeling", die Chroesjtsjow wel heeft kunnen uitvoeren in een trouwe satelliet als Oost-Duits- land, dat onder meer zijn auto- en vliegtuigindustrie op bevel van Moskou heeft gekortwiekt, zonder dat dit overigens voor zijn economie geweldig gunstige resultaten heeft gehad, integen deel. Andere landen in Oost-Euro pa met name Roemenië, dat zich zijn mogelijkheden voor uitbouw van zijn industrie zag ontnomen, en Tsjecho-Slowa- kije, dat zijn vanouds bloeiende l (Adv.) t/m 26 AUGUSTUS van a] onze Tweedehandstenten Verhuurtenten Campinggasbranders Luchtbedden Slaapzakken Caravans Buten enz. enz. Dit alles is te bezichtigen op een terrein aan het einde van de Kanaalkade (le Verkorting). Sterk gereduceerde prijzen Iedere dag geopend. AXEL Telefoon 01155795 industrie liever rustig verder zag bloeien zagen minder in die taakverdeling. En ze sabo teerden hem ook voor een groot deel. En wie ook weigerde was Mao. Hij wenste kennelijk niet in een positie te geraken dat zijn industrie alleen maar een rolle tje zou spelen in Moskous plan nen, met ae konsekwenties dat hij voor zijn welvaart ook af hankelijk zou zijn van besluiten die in Moskou worden genomen. Het leek hem wenselijker maar een in zichzelf sluitende econo mie op te bouwen, zodat hem niet met economische middelen een politiek afgedwongen kon worden die hem niet zinde. De spot van Chroesjtsjow gevoegd bij het Russische besluit dat nu openbaar is gemaakt dat de Sowjet-Unie Peking ook geen militaire bijstand meer zal leve ren heeft zeker zijn zin. China's eigen weg. HET is inderdaad absurd dat de Chinezen hun zwakke eco nomie afbeulen om ook een kernwapentje op te bouwen, ter wijl de U. S. S. R. op dat punt voorzien is van voldoende mate riaal om het hele communis tische blok te verdedigen. Maar Mao's standpunt is daarom nog wel te begrijpen: hij wil de mo gelijkheid om ooit eens een eigen weg te gaan niet verknoeien door zich onverbrekelijk te bin den aan het economische en daardoor machtssysteem van Moskou. Dit Chinese verzet, dat ver der uitmondde in een zogehe ten ideologisch conflict, heeft voor Chroesjtsjow de zure kant dat met name de Roemenen een Het Amerikaanse Hit's van Afgevaardigden heeft vrijdag de regering-Kennedy een zware nederlaag toegebracht door het voor hulp aan het buitenland gevraagde bedrag van 4,1 mil jard dollar met 1 025 miljoen dollar te besnoeien. Het amende ment inzake deze vermindering werd niet 222 tegen 188 stemmen aanvaard, waarbij vele democra ten uit de zuidelijke staten de zjjde van de republikeinen ko zen. Slechts een gering aantal republikeinen stemde tegen de besnoeiing. Van het bedrag dat voor het fonds voor leningen ten behoeve van ontwikkelingsprojecten was gevraagd, werd 600 min dollar geschrapt. Het voor het program „Alliance for progress" in La tijns Amerika nodig geachte be drag, werd met 150 min dollar besnoeid. De ten behoeve van militaire bijstand aan het buiten land gevraagde som werd met 225 min dollar verminderd. Ten slotte besnoeide het Huis het be drag voor het fonds, waarover de president in onvoorziene noodgevallen kan beschikken, met 50 mln dollar. De regering hoopt dat de Se naat althans een deel van de be snoeiingen ongedaan zal maken. Later nam het Huis van Af gevaardigden met 224 tegen 186 stemmen het geamendeerde wetsvoorstel aan. Hoewel de to tale besnoeiing 1.025 miljoen dollar bedraagt, was niet dit hele bedrag door de regering gevraagd. In feite komt de actie van het Huis er od neer dat van de gevraagde 4,1 miljard dolldr 585 miljoen is geschrapt. Vóór de besnoeiing stemden 156 republikeinen en 66 demo craten, terwijl 172 democraten en zestien republikeinen zich er tegen verzetten. Dinsdag nog had president Kennedy op zijn persconferentie verklaard: „Hoe moe wij mis schien ook zijn van het program voor hulp aan het buitenland, onze tegenstanders zijn niet ver moeid. Ik geloof niet dat dit land vermoeid is." President Kennedy noemde vrijdagavond het optreden van de republikeinen in het Huis van Afgevaardigden „kortzichtig, on verantwoordelijk en door partij belangen ingegeven". De uitslag van de stemming was volgens hem een „afwijzing" van de poli tiek ten aanzien van het buiten land, welke sinds het einde van de tweede wereldoorlog door zo wel democraten als republikeinen is onderschreven. In een verklaring voor pers en televisie kenschetste de presi dent de stemmingsuitslag als „ongelukkig, onverantwoord en onverstandig". Als de besnoeiing niet ongedaan wordt gemaakt, betekent dit dat er geen leningen meer kunnen worden verstrekt voor ontwikkelingsprojecten in Perzië, Griekenland, Thailand en „andere landen aan de rand van de door het communisme beheer ste gebieden", aldus Kennedy. Bovendien zou het Amerikaan se schild tegen eventuele com munistische agressie in het Wes telijke halfrond worden ver zwakt. Handhaving van de be snoeiing zou er op neerkomen, dat de Sowjet-Unie bijna even veel aan Cuba geeft als de Ver. Staten aan de rest van de La tijns-Amerikaanse landen. „Dit is niet bepaald de manier om het communisme on dit halfrond te verslaan". soort chantage op hem hebben kunnen plegen. Ze hebben af en toe door laten schemeren dat ze de zijde van de Chinezen wel eens konden kiezen in die ideo logische strijd, wat Moskous toch al wat geschonden aanzien zeker niet ten goede zou zijn gekomen bij de communistische partijen elders. Dat is min of meer afge kocht door de Comecon-plan- nen, die voor Roemenië slechts de rol van olie- en graanleve- rancier behelsden, op de helling te zetten. Met het gevolg dat Chroesjtsjow hier en trou wens ook elders geremd wordt in zijn streven naar eco nomische perfectionering en machtsvorming. Zijn bezoek aan Joego-Slavië is zeker ook be doeld om te stumuleren dat dit land zich ook meer gaat voegen in het Comecon-systeem, al dan niet met lidmaatschap. Het curieuze is hierbij vooral dat een opvolger van Stalin niet door gezag, maar door het bak ken van zoete broodjes moet proberen zijn plannen uitge voerd te krijgen. (Nadruk verboden.) NoortUtraat 162 - Telefoon 8190 Terneuzen Groot-Brittannië en de Philip- pijnen steunen het compromis voorstel dat door de secretaris generaal van de Ver. Naties, Oe Thant, naar voren is gebracht om de impasse over het aantal waarnemers, dat bij de VN-pei- iingen in Brits Borneo aanwezig zal zijn, te doorbreken. De Philippijnse minister van Buitenlandse Zaken, Salvador De Zuidvietnamese minister van Buitenlandse Zaken, Voe Van Maoe, heeft uit protest tegen de actfe van de Booms- Katholieke regering tegen de Boeddhisten zijn ontslag inge diend en zijn haar afgeschoren, zoals de Boeddhistische monni ken doen. Vele buitenlandse waarnemers beschouwen deze daad als een eerste openlijk teken van het uiteenvallen van de heersende groep. Er zijn betrouwbare berichten ontvangen over misnoegen onder de hoge burgerlijke regerings ambtenaren ten aanzien van de regeringspolitiek. Enige diplo matieke waarnemers menen dat president Ngo Dinh Diem in een paleis-staatsgreep bijna al zijn macht verloren heeft aan zijn broer, Ngo Dinh Nhoe. Er zijn tevens sterke aanwij zingen van onbehagen onder de strijdkrachten en enige diploma tieke waarnemers menen dat een staatsgreep in de nabije toekomst niet uitgesloten ls Enige generaals zouden onte vreden zijn over de manier waarop in deze crisis is opge treden, het instellen van de staat van beleg, de overvallen op de pagodes en de arrestatie van honderden Boeddhistische monniken. In de hoofdstad be vinden zich voornamelijk solda ten die trouw zijn aan Ngo Dinh Nhoe, de andere eenheden wor den buiten Saigon gehouden. President Diem bevindt zich nog in zijn paleis maar zou tot machteloosheid gedoemd zijn. Het valt echter nog niet vast te stellen in hoeverre de president erin berust dat zijn 52-jarige broer de macht in handen heeft genomen. Deze is anti-Arherikaans. Hij is politiek raadsman van de pre sident, hoogste leider van de republikeinse jeugdbeweging en bestuurt tevens de Can Lao- partij. Het hoofd van de mili taire commissie van deze partij. Het hoofd van de militaire com missie van deze partij, kolonel Le Quang Toeng, zou de specia le eenheden in Saigon leiden. Vrijdag werden meer dan 300 studenten, die een zitstaking hielden voor de ingang van het polytechnische instituut in Sai gon, door soldaten ingesloten. Verscheidene leden van de staf van de universiteit zouden zijn afgetreden. In Hue zijn volgens betrouw bare berichten 17 van de 47 af getreden leden van de universi teitsstaf gearresteerd. Bij het bezetten van de pago des zijn Boeddhabeelden ver nield en waardevolle voorwer pen door soldaten gestolen. Be trouwbare kringen zeggen dat minstens 30 mensen bij de over vallen op de pagodes zijn ge dood, mogelijk zelfs 100. De re geling zegt dat er geen doden zijn gevallen. Een officiële woordvoerder van het ministerie van Buiten landse Zaken in Washington zei vrijdag dat de militairen de toe stand in Zuid-Vietnam blijkbaar volledig in handen hebben In een korte verklaring werdge zegd dat „er geen verandering is gekomen in onze politiek van bijstand aan Vietnam bij het voortzetten van de oorlog tegen de communistische Viet Cong". President Ngo Dinh Diem heeft besloten de Zuidvietnamese am- basadeur te Washington, Than assadeur te V.r Tiington, Than Van Tsjoeong, van zijn functie Hiervan werd mededeling ge daan in een bekendmaking, die vrijdag, na een bijeenkomst van de ministerraad, te Saigon werd uitgegeven. Hierin wordt gezegd: „De ministerraad was eenstem mig van mening dat Than Van Tsjoeong een ernstig gebrek aan eerbied tegenover zijn staats hoofd aan de dag heeft gelegd en dat hij zijn opdracht, om de Zuidvietnamese regeringspolitiek in het buitenland te verdedigen en te bevorderen, niet heeft ver vuld". In de bekendmaking wordt verder meegedeeld dat president Ngo Dinh Diem heeft besloten ook mevr. Than Van Tsjoeong van haar taak te ontheffen. Me vrouw Than was permanent waarneemster van Zuid-Vietnam bij de Verenigde Naties. De Britse vakbonden van bouwvakarbeiders hebben vrij dag besloten de stakingen te be ëindigen, die de afgelopen week het werk aan een aantal met zorg uitgekozen bouwprojecten in Engeland en Wales tot stil stand hebben gebracht. Na een bijeenkomst met de werkgevers deelde een vakbondsleider mee dat besloten was tot instelling van een gemengde commissie die de mogelijkheden inzake een regeling van de geschillen over betaling van arbeidsvoorwaarden moet nagaan. De vakbonden heb ben een loonsverhooging van 75 cent per uur en een 40-urige werkweek voor de meer dan een miljoen bouwvakarbeiders ge- eist. Tussen de 150.000 en 200.000 arbeiders zijn in staking ge weest waardoor ongeveer 500 bouwprojecten werden getroffen. De bouwvakkers die niet aan de staking deelnamen pasten een langzaam-aan-actie toe. Lopez, deelde vrijdag mee dat Groot-Brittannië het voorstel in grote trekken heeft opgesteld en dat Oe Thapt liet nader had uit gewerkt. De Philippijnen stellen momenteel pogingen in het werk om Indonesië en Malakka ertoe te bewegen, het voorstel te aanvaarden. Groot-Brittannië had aanvankelijk niet verder willen gaan dan vier waarne mers uit eik van de drie landen, maar volgens Oe Thants plan zal elk land vier „assistenten" aan zijn waarnemers mogen toe voegen. Indonesië heeft geëist, dat 30 waarnemers de VN-mis- sie zullen vergezellen, die moet nagaan of de bevolking van Sa rawak en Noord-Borneo voelt voor aansluiting bij de nieuwe federatie van Maleisië. De eerste-ministers van Sera- wak en Brits Noord-Borneo, resp. Stephen Ningkan en Do nald Stephens, voerden vrijdag in Koeala Loempoer besprekin gen met Toenkoe Abdoel Rah man van Malakka. Zij drongen er bij de toenkoe op aan, vast te blijven houden aan 31 augus tus als stichtingsdatum voor de federatie. Ningkan deelde na af loop van het overleg mee, dat de premier van Malakka had toegezegd, hun argumenten te zullen bestuderen, maar Step hens verklaarde: „Wij zijn niet onverdeeld tevreden". Volgens onbevestigde berich ten willen Serawak en Noord- Borneo „een voorlopige regering van Maleisië" uitroepen als de Toenkoe hun wensen niet in willigt. De eerste-ministers van beide landen wilden daar echter vrijdagavond geen commentaar op geven. Wel maakte de rege ring van Serawak in Koetsjing bekend, dat Serawak met ingang van 31* augustus de facto bin nenlands zelfbestuur zal krijgen, of de nieuwe federatie dan tot stand gekomen is of niet. De portefeuilles die onder de ver antwoordelijkheid van een toe komstige federale regering van Maleisië zullen vallen, zullen dan nog onder beheer blijven van de Britse regering. Reddingsploegen in Hazleton zijn er vrijdagmiddag in ge slaagd een nieuw gat te boren naar de plaats waar de Ameri kaanse mijnwerkers Fellin en Throne zijn opgesloten. Het zal echter nog ongeveer dertig uren duren voordat het gat groot ge noeg is om de beide mannen, die reeds tien dagen onder de grond zijn ingesloten, te laten ontsnap pen. Hout en ander materiaal is naar beneden gelaten om te zor gen dat de ingeslotenen niet on der het puin zullen worden be dolven dat ontstaat bij het ver breden van de schacht. Wanneer de schacht 43 cm breed is zal een poging worden gedaan om de 2 mannen met speciaal geconstru eerde stalen cabines naar boven te hijsen. Het is niet bekend of de derde ingesloten mijnwerker, Bova, die door een zeven meter dikke muur van puin van de twee anderen is gescheiden, nog in leven is. Dins dagavond hoorden Fellin en Throne hem voor het laatst klop pen. Sinds de instorting 10 dagen geleden heeft hij noch water noch voedsel gekregen. Een beeld van Prins Bernhards safari in Beetsjoeanaland waar hij, voornamelijk met foto- en filmcamera, jacht maakt op wil de dieren. Terwijl de Prins toekijkt, la den twee Afrikaanse jager- meesters zijn Land-Rover. Adv Het Amerikaanse ministerie van Defensie is van plan om binnen drie maanden een zestal satellieten te lanceren die kern proeven in de ruimte moeten ontdekken. De satellieten, die met behulp van een Atlas- Agena-aandrijfraket de ruimte zullen worden ingeschoten, zul len op een hoogte van 80.000 km rond de aarde gaan cirkelen. Het project, dat „Vela Hotel" gedoopt is, maakt deel uit van een program ter verbetering van de methoden om kernproeven op t~ sporen. De twee andere pro jecten die l het program staan, zijn het project „Vela Sierra" voor het opsporen van kern proeven in de atmosfeer en het project „Vela Uniform" voor het toenemende bewolking Het K.N.M.I. deelt mede: Vrijdag bleef het in ons land op tal van plaatsen Cr— Er kwamen toen versp. Ule opkla ringen voor. Vandaag komt een nieuwe storing naderbij, die vri'dagavond in Ierland regen ZATERDAG 24 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 4.55 5.04 5.30 5.39 6.10 6.19 6.20 6.29 ZONDAG 25 AUGUSTUS v.m. n.m. Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 5.26 5.40 6.01 6.15 6.41 6.55 6.51 7.05 MAANDAG 26 AUGUSTUS Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. n.m. 6.04 6.23 6.39 6.58 7.19 6.38 7.29 7.48 bracht. De wind gaat waaien uit richtingen tussen zuidwest e vest en wordt later langs de kust krachtig. Aanvankelijk zul len nog enkele opklaringen voorkomen, later \.ordt het zwaar bewolkt met toenemende kans op regen. In de tempera turen komt niet veel verande ring. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Zuidwestelijke wind. Aanvankelijk enige opklarin gen, later zwaarbewolkt met toe nemende kans op regen. Matige tot krachtige zuidwestelijke wind. Weinig verandering in tempera tuur. 2üN MAAN op ondei op ondei Aug. 24 5.37 19.48 11.02 22.03 25 5.38 19.45 12.09 22.23 26 5.40 19.43 13.15 22.46 27 5.42 19.41 14.20 23.13 28 5.43 19.39 15.24 23.47 K't 90'8T 3S'6I 8FS IS OS'O 617,1 IE'6T 9FS 0£ I2'9I 9S'6I SI'S 62 ontdekken van ondergrondse kernproeven. Volgens deskundi gen is het nu nog vrijwel onmo gelijk om vast te stellen of er een kernproef in de ruimte is genomen, als de „bom" een mil joen kilometer ver de ruimte is ingebracht. De bekende padde stoelwolk zou dan niet ontstaan. Wel zou er door de ontploffing een zeer krachtige straling vrij komen. De instrumenten aan boord van de satellieten zullen zich concentreren op x-stralen, om dat ruim de helft van de ener gie die door een kernontplof fing vrijkomt, door deze stralen gevormd wordt. Deskundigen hebben voorts verklaard dat de instrumenten het verschil kun nen vastleggen tussen de nor male straling in de ruimte en die, afkomstig van een kern proef. De regering van de Britse ko lonie Serawak heeft vrijdag avond meegedeeld, dat Serawak met ingang van 31 augustus de facto binnenlands zelfbestuur zal krijgen, of de vorming van de federatie van Maleisië wordt uitgesteld of niet. Intussen is de eerste-minister van Serawak, Stephen Ningkan, in Koeala Loempoer aangeko men l n de premier van Malak ka, Abdoel Rachman, te verzoe ken vast te blijven houden aan 31 augustus als stichtingsdatum voor Maleisië. Uit welingelichte bron is vrij dag te Londen vernomen, dat de Britse minister voor gemene bestzaken en koloniën, Sandys, die de komende dagen in Ma lakka en Brits-Borneo overleg zal plegen, opnkuw maar dit maal voor het laatst een con cessie aan Indonesië zal doen wat betreft het aantal waar nemers dat Malakka, Indonesië en de Philippiinen naar Brits- Borneo mogen zenden. Nu Indo nesië heeft laten weten, dat het vier waarnemers nog te weinig vindt, zou Sandys een vermeer dering van dit aantal met twee willen voorstellen. l

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1963 | | pagina 1