ÏSTËLLING ING ALZAAK Het overlijden van Prinses Wilhelmina Radiorede minister-president b vrouw id voor: ten )kken ïux-pièces mmantels TEL. 3370 DON 2581 ,N DE SANDE sctag 28 novpmber '62 cn nog veel meer. uur geopend. eens TV- kunt U nu, na het kopen van TV, uw geld (tot 1000,-) (winnen in de Philips ijkwedstrijd. Elke dag is ikkige winnaar onder de t U nu ook weten hoe die ijd precies werkt? Vraag om toezending van een 'muiier en probeer eens hos U met uw huisge- ijk-puzzle kunt oplossen, i precies hoe uw kansen U nü Philips TV gaat mden U een wed- (rmulicr en desge- cen demonstratie voor uw „kijk-proef" Fwnkering bij abonnement: Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie, adres; Noordstraat 5557 Administratie-adres; Smidswa! Telefoon 01150 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal: per maand ƒ2.per week 48 ct. Losse nrs 9 et. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks DONDERDAG 29 NOVEMBER 1962 19e Jaargang Nr 5774 Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van dc Sande te Terneu7pn Advertentfepriis per mm 16 cï: minimum per advertentie f2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels, advertenties)5 regels 1.10. Tedere regel meer 22 ct. Kleine Advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 cent meer. Inzending advertenties te 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Prinses Wilhelmina overleden Hedennacht te 00.59 uur is Hare Koninklijke Hoog heid Prinses Wilhelmina in vrede ontslapen, zo heeft gistermorgen het particulier secretariaat van Hare Majesteit de Koningin medegedeeld. Een 2e communiqué dat is uitgegeven door de behandelende geneesheren van Prinses Wilhelmina luidde: Hedennacht is Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Wilhelmina in haar slaap overleden. In de laatste weken waren bij haar verschijnselen opgetreden van een hart- aandoening, welke, vooral gezien de hoge leeftijd van Hare Koninklijke Hoogheid, als zeer ernstig moesten worden beschouwd. Ondanks de lichte verbetering nam de ziekte gisteren een ongunstige wending. De geleide lijke achteruitgang van de reeds slechte algemene toe stand werd daardoor versneld. Was getekend M. J. de Bruyn Kops—Akkerman, arts, en professor dr. D. Durrer. In verband met de zorgelijke toestand van H. K. H. Prinses vVilhelmina vertoefde H. M. de Koningin voor zover haar ver plichtingen dit toelieten op pa leis Het Loo, waar zij ook gis ternacht verbleef. Z. K. H. de Prins was met de Prinsessen Margriet en Marijke op paleis Soestdijk. Prinses Beatrix is telegrafisch op de hoogte gesteld van het overlijden van haar grootmoeder. Zij breekt haar reis af om naar Nederland terug te keren. Prinses Irene is gistermiddag uit Engeland in Nederland teruggekeerd. Zij bracht enkele dagen geleden nog een bezoek aan haar grootmoe der waarna zij naar Engeland terugkeerde. Zij verbleef daar bij haar tante Prinses Alice, de gravin van Athlone. Zaterdag 8 december zal het stoffelijk overschot van Prinses Wilhelmina worden bijgezet in de koninklijke grafkelder van de Nieuwe Kerk te Delft. Zoals ook het geval is geweest bij de begrafenis van Prins Hendrik zal de lijkstoet in het wit zijn. In Delft is men reeds begon nen met het treffen van maat regelen voor de begrafenis. Inmiddels hebben de eerste stalmeester en adjudant van H. M. de Koningin, de heer W. F. K. Bissehoff van Heems- kerkek, en de grootmeester van het huis van H. M. de Koningin, J. J. L. baron van Lynden, gis termiddag de officiële aangifte van het overlijden gedaan op het stadhuis van Apeldoorn, ten overstaan van burgemeester mr. A. L. des Tombe. Overal in ons land en daar buiten is uiting gegeven van ge voelens van rouw om het over lijden van H. K. H. Prinses Wil helmina. In de Tweede Kamer van de Staten-Generaal hebben de voorzitter dr. Kortenhorst en de minister-president prof. De Quay het woord gevoerd op een herdenkingsbijeenkomst. Alle ministers en staatssecretarissen van het Koninkrijks Kabinet wa ren in de vergaderzaal aanwezig. Voorzitter Kortenhorst noemde de Prinses een tedere landsmoe- der die treurde met de treuren den en blij was met de blijden. Haar naam zal tot in lengte van tijden voor ons volk een ge zegende herinnering blijven. Prof. De Quay zei dat Prinses Wilhelmina de wezenlijke bete kenis van het koningschap tot werkelijkheid heeft gemaakt. Zij is het bindend element ge weest in ons volksleven. Hedenmiddag komt de Tweede Kamer weer bijeen ora een adres van rouwbeklag vast te stellen. Daarvoor is een commissie in gesteld waarin zitting hebben de leiders van de acht fracties en de Kamervoorzitters. De verdere werkzaamheden van de Tweede Kamer zijn opgeschort tot na da begrafenis van Prinses Wilhel mina, De Raad van State is gister middag in een besloten vergade ring bijeen geweest voor een herdenking van Prinses Wilhel mina, De vice-president, de mi nister van Staat dr. Beel, hield een toespraak. In het nationale radioprogram ma werden ook woorden van ge denken gesproken door de aarts bisschop van Utrecht, mgr. AI- frink, en door de deken van het corps diplomatique in Den Haag, F. X. baron van der Straten Waillet. De Katholieke Volkspartij en het Nederlands Verbond van VaKverenigingen hebben H. M. de Koningin telegrammen van rouwbeklag gezonden. Koningin Elisabeth van Enge land heeft een boodschap ge stuurd waarin zij haar deelne ming betuigt met het overlijden van Prinses Wilhelmina. Zij ver meldt daarin de moed en de standvastigheid van de Prinses tijdens de tweede wereldoorlog. In Londen is meegedeeld dat de Britse vorstin bij de begrafenis van Prinses Wilhelmina verte genwoordigd zal zijn door de gravin van Athlone. Koning Gus- tav Adolf van Zweden en konin gin Louise hebben ook een condoleance telegram gestuurd. Ook zij zullen zich bij de begra fenis laten vertegenwoordigen. Het Deense hof heeft rouw aan genomen tot en met vier decem ber. H. K. H. Prinses Irene is gis termiddag uit Londen in ons land teruggekeerd. Dadelijk na de aankomst van het lijnvliegtuig ging de Prinses met een bofauto naar paleis Soestdijk. H. K. H. Prinses Beatrix keert zaterdag morgen vroeg in ons land terug. Zij reist van Hongkong via To kio naar Schiphol waar zij tegen acht uur zaterdagmorgen wordt terugverwacht. In Suriname en de Neder landse Antillen hangen de vlag gen op de overheidsgebouwen en veel particuliere kantoren half stok. Verscheidene winkeliers zijn van plan rouwetalages in te richten. Het nieuws van het overlijden van Prinses Wilhelmina werd op de Nederlandse Antillen gister morgen bekend gemaakt in een extra radio uitzending. Daarna werden de autoriteiten officieel op de hoogte gesteld. Premier Jonkheer en gouver neur Debrot hebben Koningin Juliana telegrafisch hun leed wezen betuigd. Het overlijden van Prinses Wilhelmina, zeggen zij, is ook voor de Nederlandse Antillen een groot verlies. De voorzitters van de Belgi sche Kamer van Volksvertegen woordigers en van de Senaat hebben gistermiddag een rede gehouden ter nagedachtenis van Prinses Wilhelmina. De voorzit ter van de Senaat, de heer Strui- er, herinnerde eraan dat zij sa- -men met koning Leopold aan de vooravond van de wereldoorlog heeft geprobeerd het dreigende conflict af te wenden. De Kamer voorzitter, de heer Van Abbe, herinnerde in zijn toespraak o.m. aan de ontvangst die de Belgen tijdens de eerste wereldoorlog is bereid. De Belgische radio heeft gistermiddag grote aandacht be steed aan het overlijden van Prinses Wilhelmina. De Neder landse afdeling van de B. R. T. zond een rede uit die minister president De Quay gistermorgen heeft uitgesproken. Ook op de Europese school in Brussel is Prinses Wilhelmina herdacht. Het onderwijs aan de Nederland se leerlingen werd aan de om standigheden aangepast. De minister van Defensie heeft een dagorder uitgegeven waarin hij het militaire en bur gerpersoneel in kennis brengt van het overlijden van Prinses Wilhelmina. De regering zal geen aanbevo lingen doen aan burgemeesters over het afgelasten van openbare IBUB&SSSi Prinses Wilhelmina is de laat ste tijd bijgestaan door mevrouw M. J. dc Bruyn KopsAkker man, een vrouwelijke arts en echtgenote van de Blaricumse arts C. J. G. de Bruyn Kops. Ook prof. dr. D. Durre, arts voor hart- en vaatziekten uit Amsterdam werd geconsulteerd. De rijksvoorlichtingsdienst Het op 22 november weten dat de gezondheidstoestand van Prin ses Wilhelmina de laatste tijd iets te wensen overliet. „Reden voor onmiddellijke ongerustheid is er echter niet", zo luidde het officiële commentaar van nog geen week geleden. Thans is door de beide artsen verklaard dat in de laatste we ken bij de Prinses verschijnselen van een hartaandoening waren opgetreden, welke, vooral gezien de hoge leeftijd van de Prinses, als zéér ernstig moesten wor- den beschouwd. Bij de ver slechtering van de algemene toe bijeenkomsten en vermakelijkhe den. Een beslissing daarover wordt in elke gemeente overgela ten aan de burgemeester. In Amsterdam had de burge meester bepaald dat gisteravond geen openbare vermakelijkheden mochten plaatsvinden. Een -soortgelijke maatregel heeft de burgemeester van Den Haag ge troffen. In Rotterdam waren voor gisteren geen bijzondere maatregelen genomen ten aan zien van openbare vermakelijk heden. Wel zijn in Rotterdam maatregelen te verwachten voor de dag van de begrafenis. Het hoofdbestuur van de Nederland se Bioscoopbond heeft de leden gistermiddag telegrafisch gead viseerd in verband met het over lijden van Prinses Wilhelmina de bioscooptheaters woensdagavond te sluiten. Het bestuur van Ho- recaf heeft de leden gevraagd in het café- en restaurantbedrijf tot nader order af te zien van vermakelijkheden. Het vraagt ook de buitenverlichting zoals neon en lichtbakken te doven. stand van de Prinses zijn circu laire faktoren van invloed ge weest. Ook aan het feit dat Prin ses Irene uit Engeland, waar zij logeert, in Nederland terug is geweest om haar grootmoeder te bezoeken is geen ruchtbaarheid gegeven. Evenmin was bekend dat Koningin JuHana voor zover dit mogelijk was steeds in de na bijheid van haar moeder ver keerde. De algemene indruk in den lande was dan ook dat de gezondheidstoestand van Prin ses Wilhelmina weliswaar te wensen overliet, doch geen zon gen baarde. De particulier secretaris van Prinses Wilhelmina, de heer Th. Booy, heeft tegenover het ANP verklaard, geen enkele verant- woordeUjkheid te willen dragen voor mededelingen die de afge lopen dagen zijn gedaan, volgens welke de gezondheidstoestand van de Prinses minder ernstig zou zijn dan in werkelijkheid het geval was. Tot mijn grote ver bazing, aldus de heer Booy, las ik zelfs dat Prinses Wilhelmina nog rondliep en schilderde. Door de heer Booy is de laatste dagen wel meegedeeld, dat de gezond heidstoestand van Prinses Wil helmina achteruitging en gezien haar hoge leeftijd en het drukke leven dat zij achter de rug had, enige bezorgdheid wekte. Uit de voortzetting van de reis van Prinses Beatrix door Azië mocht echter worden afgeleid, dat geen ogenblikkelijk levensgevaar be stond. De indruk, dat de Prinses al maandenlang ernstig ziek zou zijn geweest, noemde de heer Booy eveneens onjuist. Prinses Wilhelmina heeft tot begin no vember nog iedere dag het werk verricht in het teken waarvan haar gehele leven, ook na haar abdicatie, heeft gestaan. Zij ont ving vele gasten op Het Loo. Zo werd zij eind september nog be zocht c'.oor een studentendelega tie uit Groningen, waarmee zij zich intensief heeft onderhou- De minister-president, dr. J. E. de Quay, heeft woens dagochtend voor de Nederlandse radio de volgende rede uitgesproken: Luisteraars, In dit uur van nationale rouw richt ik mij namens U allen tot onze Koningin en haar Gezin om te zeggen hoe innig wij medeleven met het verlies van Prinses Wilhelmina, die vele jaren onze Koningin was. Op een ogenblik als dit gevoelen wij hoe woorden tekort schieten. Wij hebben er eigenlijk behoefte aan stil te zijn, niet te spreken, doch enkele ogenblikken te leven in de herinnering aan een grote vrouw, die van ons is heengegaan. Het is naar mijn mening een zegen voor ons Konink rijk geweest, dat in de onrustige periode van de eerste helft van deze eeuw Koningin Wilhelmina als consti tutioneel vorstin heeft geregeerd. Ik ben ervan over tuigd, dat haar wijsheid en vooral haar juiste inzicht in taak en plicht van een constitutioneel vorstin hebben bewerkt, dat ons Vorstenhuis tot op deze. dag geliefd en geëerd is in het gehele Koninkrijk Haar ouders hebben tot de staatkundige vorming van Koningin Wilhelmina veel bijgedragen. Koningin Emma vond als regentes, geleid door een opmerkelijke intuPie, de juiste wegen in die periode van het parlementaire stelsel. Op zorgvuldige wijze heeft zij Koningin Wilhel mina op haar taak voorbereid. Maar Koningin Wilhel mina zou nooit een groot vorstin geworden zijn, indien zij niet de kostelijke gaven van verstand en hart had bezeten, die zij steeds in dienst heeft gesteld van haar volk. Vooral in tijden van tegenspoed heeft zij haar grootheid getoond. In de tweede wereldoorlog bleef zij staan als een rots in de branding, een bezielend sym bool van onze vrijheid. Zij was de hoedster van een grote schat van hoge geestelijke waarden vrijheid, gerechtigheid, naasten liefde -en - eerbied voor de waarde en waardigheid van de mens. Deze waarden waren voor haar de inzet van de strijd en van het verzet. Zij kregen nog diepere betekenis door haar godsvertrouwen, dat haar ook droeg in de jaren van beproeving, toen het vaderland door de vijand was overspoeld en de strijd voor de vrijheid schier hopeloos scheen. Men heeft wel eens geZegd: Ons volk heeft Koningin Wilhelmina' nooit aarzelend of zwak of verslagen gezien. Ongetwijfeld was het geheim hiervan de wijze waarop zij Gods leiding aanvaardde in haar eigen leven en in het leven van haar volk. Op haar hoge pdst stond zij eenzaam, maar niet alleen. Teruggekeerd in het vaderland, na vijf jaar balling schap, heeft zij het wijs geacht enkele jaren later afstand van de troon te doen en de regeertaak op jongere schou ders te doen overgaan. Zij deed dit op haar eigen wijze, overtuigd van de juistheid van haar beslissing. Wij zijn dankbaar, dat de Prinses nog zovele jaren in ons midden is geweest, tot op hoge leeftijd krachtig en helder van geest, vol belangstelling voor ons volk en zijn problemen en belangen, ook die van de jeugd. Vele malen heeft zij de jongeren op Het Loo nog om zich heen verzameld. Haar belangstelling voor internationale problemen bleef onverzwakt. Toch hield zij zich in deze jaren steeds op de achtergrond. Nog eenmaal treedt zij thans op de voorgrond. Bij dit afscheid is zij weer wat zij voor velen van ons zo lang geweest is: Koningin Wilhelmina. Voor staatslieden en politici, die Koningin Wilhelmina in haar werk als staatshoofd van meer nabij hebben kunnen gadeslaan, zal haar staatsmanswijsheid, haar onverzettelijke wil, haar vastheid van karakter en haar scherpe verstand in herinnering blijven. In ons volk leeft Koningin en Prinses Wilhelmina als een moeder verder. Moederlijke zorg dreef haar naar de meest be dreigde plaatsen en deed haar het juiste woord spreken om te troosten in smart. Als er één beeld van Koningin Wilhelmina in ons geheugen gegrift staat, dan is het wel het beeld van de Moeder des Vaderlands. Onze „Moeder des Vaderlands" ruste in vrede. KONINKLIJKE GRAFKELDER IN DELFT Het stoffelijk overschot van H. K. H. Prinses Wilhelmina zal worden bijgezet in de koninklijke grafkelder in de Nieuwe kerk te Delft, waar sedert Willem de Zwijger de overschotten van bijna alle leden van het Konink lijke Huis rusten. Prins Willem I werd er op 4 augustus 1585 begraven. Op last van de Staten van Holland werd in 1614 een praalgraf op het koor voor Willem I opgericht. Hendrick de Keyser begon aan de uitvoering van de plannen voor het praalgraf, dat in 1622 door zijn zoon Pieter werd vol tooid. Restauratiewerkzaamhe den hadden plaats van 1923 tot den. In oktober heeft de Prinses ook nog geschilderd. Dinsdag is de gezondheidstoe stand van Prinses Wilhelmina, zoals uit het communiqué van de artsen blijkt zeer verslechterd. 1925. Als nationaal huldeblijk bij het 25-jarig regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina werd toen het koor vernieuwd. De koninklijke grafkelder werd tot nu toe voor het laatste gebruikt op 29 april 1958 voor de bijzetting van het stoffelijk overschot van Prins Willem V, dat per auto van Brunswijk naar Delft werd vervoerd, de graf kelder, familiebezit van de Oran jes, wordt beheerd door een Ko ninklijke Commissaris, de burge meester van Delft, die ook de sleutel van de grafkelder be waart. De leden van het Oranjehuis, wier stoffelijke overschotten niet in Delft werden bijgezet, zijn de oudste zoon van Willem de Zwij ger, Prins Philip WiHem (1554— 1619), Koning-Stadhouder Wil lem III (16501702) en diens gemalin Maria Stuart (1662 1695). De eerste werd te Diest in België in de Sint Sulpice- kerk begraven, de laatsten rus ten als Koning en Koningin van Engeland in de Westminstei Abbey in Londen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1