India en de geweldloosheid Geen departement voor recreatie Bod van driekwart miljoen gulden voor Scheepswerven van Brugge Belgische premier keurt Vlaamse betoging af WOENSDAG 17 OKTOBER 1962 18e Jaargang Nr 5730 EEN DER CONCILIE VADERS GESTORVEN HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN DE WATERSNOOD IN SPANJE Veiling had dramatisch verloop TWEE BELGISCHE STRAALJAGERS IN WEST-DUITSLAND NEERGESTORT MOSKOU WIL GESPREK DE IN JEMEN GEVANGENGENOMEN RUSSISCHE PILOTEN tïï fttotui l&ltlit1 (FsrtïetieeXI Ji reetetfr-TTooMredaeteür L van de Sand# Redaeöeadrea: Noordstraat 55—57 Administratie-adresSmidswaï Telefoon 01150 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand f2.per week 48 ct. Losse nrs 9 et. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 et; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels advertenties): 5 regels ƒ1,10. Tedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bii vooruitbetaling. Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Premier Nehroe van India is eindelijk tot het inzicht gekomen dat zijn papieren oorlog van protesten de Chinese troepen er niet van weerhoudt steeds meer posten te betrekken op Indisch gebied: hij heeft bevel gegeven dc wapens te gebruiken. Tot dusver waren de troepen bewegingen der Indiërs er steeds op gericht de Chinese posten te isoleren, zodat ze zich terug kon den trekken zonder gezichtsver lies. Per slot van rekening had Nehroe geen enkel verlangen naar een militair conflict met Peking, dat zo gemakkelijk kan uitgroeien tot een oorlog tussen de twee grootste naties van Azië met alle heilloze gevolgen van dien. Zeker is het steeds luider ge uite ongenoegen van de bevol king één der redenen waarom Nehroe dan toch maar de voor keur aan wapens geeft boven steeds nutteloos gebleken brie ven. Een andere is waarschijnlijk dat hij bij Mao Tse-Toeng en anderen een eind moet maken aan de legende dat de leer van Gandhi's geweldloosheid India nog zozeer bezielt dat het tijde lijk alle roof en vernedering aanvaardt. Nu is met argumen ten zeer goed aan te tonen, dat tic Mahatma zijn leer slechts voor een bepaald doel en onder bepaalde omstandigheden wen ste te zien toegepast cn in ge sprekken is meer dan een.- opge tekend dat hij zeer wel inzag dat een slaat temidden van andere In een ziekenhuis in Rome is linsdag overleden mgr. Joseph Burke, de 76-jarige bisschop van Buffalo (Ver. Staten). Hij is de eerste concilievader die na dc opening van het concilie is over leden. staten deze beginselen niet kon huldigen. VERACHTING ALS DANK Maar aan die legende is wel voedsel gegeven door de soms ergerende vredelievendheid die Nehroe in de politieke arena aan de dag legde. Vaak was dit juist ter ondersteuning van commu nistisch Chinazo bijvoorbeeld toen India het vredesverdrag met Japan slechts te sluiten achtte als ook Peking daarbij vertegenwoordigd was. India stond ook steeds op de bres voor Pekings lidmaatschap van de V. N. Hij heeft er kennelijk bij Mao Tse-Toeng alleen verach ting voor geoogst, alsof hier een vrijwillige slaaf het voor zijn meester opnam. Op in Peking verschenen kaar ten werd al vele jaren geleden voor het eerst opgemerkt dat Indisch gebied als Chinees was aangegeven. Dat was niet alleen geen vergissing, bij iedere nieu we druk groeide China ten koste van India. Het zijn weliswaar nagenoeg onbewoonde en onher bergzame berggebieden, maar stiategisch niet zonder belang en naar oppervlakte zeker niet te verwaarlozentussen tien en twintig maal Nederland. Het meest verbiui lende is de motivering van Peking voor zijn annexaties. Het zegt dc grens de McMahon-lijn niet te er kennen, omdat dit een restant is van het kolonialisme. Men zou kunnen zeggen dat India nu toch wel kolonie-af is, maar dat is ook maar schijn volgens Peking, dat Nehroe betitelt als een kolo nialistenknecht. DE LEGENDE MOET DE WERELD UIT Het vechten heeft nu niet veel om het lijf. Er zijn weinig troe pen bij betrokken en Nehroe vermijdt angstvallig er ook maar de schijn van een soort oorlog aan te geven. Het gaat zuiver om het over de grens werpen van wat vreemdelingen, die even- goed stropers hadder. kunnen zijn als soldaten. De staatssecretaris van On derwijs, Kunsten en Weten schappen, mr. Y. Scholten, acht de instelling van een speciaal departement voor de recreatie niet noodzakelijk, omdat ver schillende departementen zoals Verkeer en Waterstaat, Land bouw, Sociale Zaken, Volkshuis vesting en Bouwnijverheid maat- regelen moeten treffen die het vlak van de recreatie raken. De staatssecretaris zei dit tijdens zen maandagavond in Lochem jehouden persbijeenkomst. Het zou volgens hem fataal lijn wanneer bijvoorbeeld O., K. RUSTIG WEER Het weer in ons land wordt nog steeds beheerst door een boven de Britse eilanden gelegen hogedrukgebied. Het brengt ons rustig weer. De bewolking is veranderlijk vooral midden op de dag zullen opklaringen voor komen. Het blijft overwegend droog weer. In de middagtempe- raturen komt ook weinig ver andering. medegedeeld door het K.N.M.I., geldig tot hedenavond. Weinig verandering. Op de meeste plaatsen droog «eer met verspreid voorkomen de opklaringen. Zwakke wind, overwegend noordwestelijk. Wei nig verandering in temperatuur. WOENSDAG 17 OKTOBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 4.12 4.47 5.27 5.37 n.m. 4.28 5.03 5.43 5.53 DONDERDAG 18 OKTOBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden 4.59 5.34 6.14 6.24 5.20 5.55 6.35 6.45 Okt. 17 7.07 17.44 18 7.08 17.41 1» - 7.10 17-39 20.38 21.27 22.23 Hoe de zaak zich verder ont wikkelt in de korte tijd dat het barre klimaat hier vechten toe laat, hangt van Peking af. Stuurt dat versterkingen, waarop India natuurlijk moet antwoorden met extra-troepen, dan kan uit het conflict gemakkelijk iets groeien wat wel degelijk moeilijk anders dan een oorlog te noemen is. Maar de kans is ook groot, dat Peking dat bij het bezette ge bied uiteindelijk weinig belang heeft zich terugtrekt en daar door zij het zonder zoveel woor den de McMahon-lijn als grens erkent. Stilzwijgend zou dan de zaak zijn bijgelegd. Nehroe zal hopen dat hij door de legende van India's weerloosheid te ver nietigen, Ma Tse-Toeng tot een dergelijke stap beweegt. (Nadruk verboden.) Ook dinsdag bleef in Oost- Spanje de regen bij stromen val len. Intussen probeerden red- dingsDloegen 30 mensen te berei ken die bij het dorp Chilches in het gebied van Castellon door het water zijn ingesloten. Uit Castellon zijn reeds 500 mensen geëvacueerd. De spoorlijnen in dat gebied zijn op verscheidene plaatsen onder water komen te staan. In Valencia bezweek maandagavond laat het dak van een klooster waardoor enkele nonnen verwondingen opliepen. In Cordoba komen grote over stromingen voor in de wijken Fray Albino en San Rafaël. Brandweerlieden en vrijwilligers zijn daar uit alle macht bezi" met het afvoeren van het over tollige water. en W. de natuurbescherming en de recreatie van elkaar zou scheiden. Deze gebieden heeft men vroeger wel gescheiden, maar nu ziet men juist de nood zaak mensen toe te laten tot be paalde gebieden. Het subsidie beleid moet niet alleen van de overheid komen, de vorm van het beleid dient voor een belang rijk deel te worden gevormd door de publieke opinie. De recreatie is één van de pro blemen die prioriteit hebben. In ons land is het recreatiebeleid gedurende de laatste jaren ster ker geworden, maar het zal nog krachtiger moeten worden ge maakt, aldus mr. Scholten. Mr. O. A. Schüttenheim, voor zitter van de Incoret, de inter departementale commissie voor openluchtrecreatie en toerisme, zei te menen dat het vraagstuk van de recreatie alleen is op te lossen via de menselijke kant. Zoals vorige generaties zich heb- ben beijverd voor een mens waardig bestaan in de arbeid, zo zullen wij ons bezig moeten houden met het probleem van een menswaardig bestaan in de vrije tijd. In die vrije tijd moet men de mogelijkheid hebben zichzelf te zijn en te werken aan eigen persoonlijkheid en gezin. Het scheppen van recreatie mogelijkheden acht hij de zaak die niet alleen de regio, de pro vincie of de gemeente aangaat, maar een zaak van het gehele land. Wij leven in een benauwde veste, een veste waarin op korte termijn initiatieven moeten wor den genomen om ons volk de vrijheid van een gelukkig en menswaardig bestaan te geven, aldus mr. Schüttenheim. In West-Duitsland zijn dins dag twee Belgische piloten om het leven gekomen toen hun F-84 straaljagers bij Bad-Mün- der in Nedersaksen neerstortten. De toestellen vlogen direct in brand waardoor een bosbrand ontstond, die echter spoedig kon worden geblust. Wegens ont ploffende munitie konden de brandweer- en reddingsploegen de wrakken moeilijk benaderen. Hel valt nog niet met zeker- 11.52 hei.d te zeggen of de toestellen 12.58 v°°r het neerstorten met elkaar 13.54 in botsing waren gekomen. MEVR. KE. EUY KEI MET KLEINE JOHN TUSSEN DE STRUIKEN I DOOR President Kennedy heeft de Al gerijnse premier Ben Bella met militaire eer op het Witte Huis in Washington ontvangen. Mevr. Kennedy, die niet deel heeft ge nomen aan het officiële gedeelte van de ontvangst, heeft met de kleine John de plechtigheid tus- Karljn flo KaaL sen de struiken gevolgd. Hetgeen een dankbaar object voor de i Newfltiraat 102 - TelefosA HM fotografen was. I lerneuze* De kans is groot, dat de Seheepswerven van Brugge, die altijd nog een geïnvesteerde waarde vertegenwoordigen van rond 100 miljoen Belgsche francs voor een appel en een ei in Amerikaanse handen zullen over gaan. Het teleurstellende bod van niet meer dan tien miljoen francs nog geen driekwart lil.joen gulden was gister- uiddag namelijk het hoogste dat notaris, mr. Antoine van Hoe- stenberghe, bij de met spanning tegemoet geziene openbare ver koop in het „Huis der Notaris sen" in Brugge kon verkrijgen voor de 117 crediteuren, die een gezamenlijke vordering hebben ingediend van 700 miljoen francs. Dat betekent, dat bij een even tuele toewijzing op dat bedrag 116 schuldeisers niets zullen krijgen en zelfs de enige prefe rente crediteur, de Nationale Maatschappij voor Crediet aan de Nijverheid, voor nog geen 20 procent schadeloos zal wor den gesteld. Het bod kwam na veel aan drang, van de zijde van de Ame rikaanse firma Glidden uit Cle veland, een industrie in chemi sche produkten, verf en voe dingswaren, die op de 4 Ai ha aan het Boudewijnkanaal een fabriek wil vestigen. Het terrein van de werf zal daarvoor worden uitge breid met een strook van 2 ha, waarop de scheepsbouwers een optie hadden. Het project vergt overigens nog een investering van vele tientallen miljoen francs. Het ziet er dus naar uit, dat Brugge zijn enige scheepswerf van allure kwijt raakt. Maar de finitief is dat nog niet, omdat notaris Van Hoestenberghe er gistermiddag tenslotte toe over ging de veiling voor twee we ken te verdagen, gezien het te lage bod. Dat gebeurde in over leg met de kantonrechter te Brugge. Mogelijk komen er op 30 oktober meer liefhebbers en kan dan een voorlopige toewij zing worden gedaan. De wet stelt dan nog een termijn van vijftien dagen, waarin nieuwe ge gadigden zich kunnen melden. Daarna is eventueel nog een tweede, beslissende veiling no dig. Brugge heeft het als een te leurstelling gevoeld, dat de Ne derlandse werf Wilton-Fijenoord niet aan de veiling heeft deelge nomen. Men had er stellig op gerekend. Maar in verband met de hoge aanloopkosten en de slechte conjuctuur in de scheeps bouw had de werf in Brugge weinig aantrekkelijks meer voor het Schiedamse bedrijf, welke nieuwbouwcapaciteit op het ogenblik de vraag ruim over treft. De definitieve beslissing viel overigens pas maandagmor gen. Dinsdag werd burgemeester P. van Damme ervan in kennis i gesteld. Overigens: één lid van 't directie-secretariaat van Wil- in-Fijenoord woonde gistermid- rg als toehoorder de verkoping i- De veiling had een drama tisch verloop, vooral voor de ruim 100 oud-werknemers, „De mars op Brussel is in strijd met de belangen van de Vla mingen zelf en met de belangen van België als geheel". Dit heeft de Belgische minister-president, Th. Lefèvre, verklaard in een on derhoud met het Brusselse Franstalige blad „Le Soir". De Belgische premier zei, dat de vrijwel volledige afwezigheid van de parlementaire vertegen woordigers en de politieke lei ders van Vlaanderen bij de beto ging van zondag aantoonde, dat zij met de regering van mening waren, dat de „mars" onder de huidige omstandigheden niet op portuun was. „De betoging moest echter worden toegelaten omdat in een democratie de bur gers het recht hebben vrij hun mening te uiten". Dat een „indrukwekkende mas sa Vlamingen" het nodig heeft geoordeeld aan de betoging deel te nemen, verklaarde Lefèvrc „door het gemis aan begrip, dat de woordvoerders van de gema tigde Vlaamse kringen al te vaak ontmoeten aan Franstalige zijde". Op een vraag, wat de Belgi sche regering thans gaat doen, zei de Belgische regeringsleider „dat de druk en de buitensporig-) heden van de extremisten van alle stromingen mij koud laten". „Wat mij wel verontrust is dat de dynamische elementen van de Vlaamse en Waalse samenleving, in het belang daarvan, niet meer zijn begaan met het nationale be lang en met de vooruitgang van het land in het algemeen". Premier Lefèvre kondigde aan, dat een politieke werkgroep uit de Belgische ministerraad nog deze week bijeen zal worden ge roepen om de Vlaams-Waalse vraagstukken „tot op de bodem te onderzoeken." De Belgische minister van Bin nenlandse Zaken, Gilson, ver klaarde, dat een oplossing van de Waals-Vlaamse verhoudingen veel moed, wederzijds begrip en tegemoetkomendheid vereist. „Maar sommige demonstraties moedigen alleen de extremisten aan." Da minister sprak voorts over „Nederlandse" vlaggen die in de optocht zijn meegedragen en het feit, dat tegenbetogers het Fran se volkslied hebben gezongen. „Ik vind het zeer verontrustend, dat enerzijds buitenlandse natio nale vlaggen worden gebruikt en anderzijds men het volkslied van een buitenlandse mogendheid aanheft. Voor een nationale op lossing van de vraagstukken hebben wij echte Belgen nodig en geen extremisten." Van de zijde van het Vlaamse actiecomité, dat de „mars op Brussel" organiseerde, deelde men desgevraagd mede, dat de door minister Gilson bedoelde vlaggen niet de Nederlandse driekleur waren. Het waren oranje-wit-blauwe prinsenvlaggen van studentenverenigingen, die al sinds 1835 worden gevoerd. die de zaai tot in alle hoeken vulden. Velen van hen had den tranen in de ogen, toen de notarisklerk gedurende meer dan oen half uur met monotone stem een overzicht gaf van de goederen en de voorwaarden, die volgens de wet aan de verkoping zijn verbonden. Zij kenden de catastrofe. Voor de anderen in de zaal curato ren, juristen, T.V.-mannen, jour nalisten en gewone belangstel lenden werd die pas in haar volle omvang duidelijk toen no taris Van Hoestenberghe de ge gadigden uitnodigde voor het eerste bod. Het werd muisstil in de zaal, de lach verstrief en mi nutenlang hoorde men alleen het geschuifel van de stoelen. Want hoezeer de notaris ook aandrong: er kwam geen bod. „Wie begint er...qui commence was het enige wat er voort durend weerklonk. Eerst uitnodi gend, daarna vertwijfeld. Maar liet bleef stil: niemand scheen' interesse te hebben voor de uiterst moderne werf. De ban werd tenslotte verbro ken door een vraag en onmid dellijk daarop de prijs van het Amerikaanse concern: 10 mil joen francs, geen centime meer. Precies hetzelfde bedrag, dat de twee rijdende kranen op de werf hebben gekost Toen werd het weer stil. Het hoogste bod was bereikt. Notaris Van Hoestenberghe probeerde nog door een schorsing van tien minuten nieuwe animo te cre ëren, maar dat bleef zonder re sultaat. Achttien minuten na de voorlezing viel tenslotte de der de hamerklap: de veiling werd verdaagd. Brugge ro'iv" om zijn Scheeps werven van Vlaanderen, die met haar voorgangster de Scheeps werven van Brugge het object is geworden van één van de groot ste zo niet de allergrootste bankbreuken uit de Belgische geschiedenis. De beide, nauw verbonden bedrijven worden n.l. door 117 crediteuren aangespro ken voor een bedrag van meer dan 700 miljoen frank (circa 52'/2 miljoen gulden) waarvan de curatoren overigens de helft betwisten. De klap is hard aangekomen in Brugge, al praat men er daar liever niet over. „De scheeps bouw was geen levensbelang voor onze stad", zegt burgemees ter P. Vandamme, die overigens langdurig en hardnekkig heeft geprobeerd de werf voor de oude havenstad te behouden. Maar een feit is dat Brugge trots was op deze tak van industrie, die werk bood aan 800 arbeiders en herinneringen opriep aan het verleden. Lang plezier heeft men er overigens niet van gehad, want de catastrofe heeft zich in minder dan vier jaar voltrokken. De miljoenendans begon in 1956 op het hoogtepunt van de scheepsbouwconjunctuur, toen een voormalige boekhouder van een Antwerpse scheepswerf, Baeyns en zijn compagnon Ver meulen zich in Brugge vestigden. Het gezamenlijke oprichters- kapitaal 100.000 fr., 7500 gul den Uit dat initiatief groeide een ultra modern scheepsbouwbe drijf aan de oevers van het Boudewijnkanaal, dat Brugge met de zee verbindt. De werf met twee hellingen voor schepen tot 12.000 ton het maximum waaraan men door de sluizen bij Zeebrugge was gebonden twee rijdende kranen, uiterst moderne fabricagehallen en een kantoren complex, dat de jaloezie opwekte van menig industrieel uit de omtrek. Insiders schatten, dat de totale investering uiteindelijk 120 miljoen fr„ circa 9 miljoen gulden heeft bedragen. De oprichters hadden de wind mee. Er was in die jaren veel vraag naar scheepsruimte en reders waren bereid flinke voor schotten te betalen. Maar de scheepsbouwers gre pen te hoog en misten bovendien de ervaring. Het geld van de voorschotten verdween in de werf en twee jaar later al was de financiële positie van de Scheepswerven van Brugge, zo als het bedrijf toen nog heette, onhoudbaar. De vennoten hebben de storm niet afgewacht. Toen de zaken hen uit de hand dreigden te lopen, verkochten zij hun belan gen aan een zoon van de Pana mese advocaat Arias, die wereld faam had gekregen door de wijze waarop hij de erfenis van de Braziliaanse tinkoning Pa. tino had geliquideerd. Arias jr. introduceerde in Brug ge de broekzak-vestzak-methode in het zakendoen; de werf had voor hem namelijk een dubbele betekenis: omdat hij ook belan gen had in de rederijen, die de opdrachten plaatsten. Dezelfde laktiek past Lij nu in Zuid- Frankrijk toe, waarheen hij is uitgeweken. Maar wat belangrijker was: Arias jr. gaf de werf een nieuwe impuls doordat hij een nieuw consortium stichtte, de Scheeps werven van Vlaanderen, waar één van Patino's zonen, Ortia Patino, tientallen miljoenen fr. inbracht. De Scheepswerven van Brugge bleven eigenaar van het bedrijf, maar de werkzaamheden en de contracten werden over genomen door de Scheepswerven van Vlaanderen. De schatrijke Patino jr. stond met zijn naam en kapitaal borg. Dat heeft hem uiteindelijk een kleine 80 mil joen fr., circa 6 miljoen gulden, gekost, aangezien de Scheeps werven van Brugge de bouw opdrachten ver beneden de kost prijs hadden geaccepteerd. Pa tino jr. rouwt er overigens niet om, want hij heeft nog miljarden achter de hand. Het einde kwam in 1960, toen verschillende rederijen, vrijwel alle belangengroepen van de Griek Onassis, hun termijnbe talingen stop zetten, waardoor de Scheepswerf van Vlaanderen niet meer aan haar verplichtin gen kon voldoen. Om de strop niet groter te maken stemde Onassis er op aandrang van burgemeester Vandamme in toe dat een schip, de „Orpheus", nog zou worden afgebouwd, en dat van en ander het casco zou worden opgeleverd. Maar aan die concessie was de voorwaarde verbonden, dat Wilton-Fijenoord uit Schiedam het toezicht zou houden. Dat gebeurde. En zo ligt nu een gloednieuwe werf al meer dan een jaar ver laten aan de oevers van het Bou dewijnkanaal, vol beloften en goed onderhouden, want de cu ratoren hebben een groepje van zestien ploegbazen aangehouden, die nog dagelijks het toezicht houden. De 784 andere arbeiders zijn uitgezwermd naar bedrijven in de omtrek, naar de scheepswerf „De Schelde" in Vlissingen en zelfs naar Duitse havensteden, waar ook een gebrek aan ge schoolde arbeidskrachten is. Het Witte Huis heeft dinsdag bekendgemaakt dat president Kennedy donderdag 18 oktober op verzoek van de Sowjetrus- sische regering een onderhoud zal hebben met de Sowjetrussi- sehe minister van Buitenlandse Zaken, Andrei Gromiko. Gromiko woont de algemene vergadering der Verenigde Na ties in New York bij. Het laatste onderhoud dat president Kenne dy met hem had was op 6 okto ber van het vorig jaar, over de Berlijnse crisis. Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken maakte later bekend dat bij het onder houd tussen Kennedy en Gromi ko de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk, ook aanwezig zal zijn. Er zal een „werkdiner" in de avonduren voor de Sowjetrussische minister worden gegeven. Een woordvoerder van het ministerie zei dat op dit diner waarschijnlijk de kwesties Ber lijn, Laos en de ontwapening ter sprake zullen komen. De voor malige ambasadeur in Moskou. Llewellyn Thompson, de onder minister van Europese Zaken, William Tyler, en de functiona rissen Martin Hillenbrand en Robert Creel zullen mede aan zitten. Vier Russische vliegeniers, die als bestuurders van hefschroef- vliegtuigen in Jemen gewerkt hebben en die na de revolutie in dit land naar Aden waren ge vlucht, zullen met hulp van zo wel Britse als Sowjetrussische autoriteiten naar de Sow jet-Unie terugkeren. Volgens het Britse ministerie van Buitenlandse Za ken hadden de vliegers „moei lijkheden" gehad met stammen, die trouw waren gebleven aan prins Hassan, die zich de opvol ger van de afgezette imam noemt. Zij waren via de Zuid- arabische federatie naar Aden gevlucht.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1