Westduitse regeringsverklaring
Oeganda onafhankelijk
Het
weer
Het proces tegen Stasjinski
Britse ambtenaar
in het nauw gedreven
Mr. Schürmann
in de Algemene Vergadering
Nieuwe taalgrens in België
goedgekeurd
WOENSDAG 10 OKTOBER 1962
18e Jaargang Nr 5724
Gelukwens van
Nederlandse regering aan
Oeganda
VREES TEN AANZIEN
VAN OVEREENKOMST
ONGEGROND
KAISIEPO GAAT
VOORLOPIG NIET
NAAR NW.-GUINEA
TERUG
Radio de Koek
VERRIED GEHEIMEN
AAN DE RUSSEN
IN MOSKOU
MOEILIJKHEDEN
IN ELISABETHSTAD
DE TOESTAND IN
JEMEN
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en
MAANSTANDEN
Frankerin® bU abonnement! Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sand a
Redactie-adres: Noordstraat 555"»
Administratie-adres: Smidsvvai
Telefoon 01350 2073
Gironummer 38150
abonnementsprijs: J6,per kwartaal: per
-naand 12,—; per week 48 ct Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v'/h Firma P. J. van de San'dé te Terneuzen
Advertentieprijs per mrn 16 et; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur
Ter gelegenheid van de ope
ning van de nieuwe zitting van
-.Ie Westduitse bondsdag, heeft
jondskanselier Adenauer dins
dagmiddag een regeringsverkla
ring afgelegd, waarin hij zich
uitsprak voor een „buitenlandse
politiek van geduld en hardheid",
ricduld is nodig voor do hereni
ging van Duitsland, en hardheid
jij liet vasthouden aan de levens
rechten en in het verzet tegen
oedreigingen.
Met betrekking tot de Sowjet-
o'nic verklaarde dr. Adenauer,
dat de bondsregering bereid is
jvcrvelc dingen met "zich te laten
praten als de Duitsers in de
Soivjet-zóne hun loven kunnen
inrichten zoals zij dat willen.
Menselijke overwegingen spelen
n de kwestie der hereniging een
jrotere rol als nationale, aldus
•Jr. Adenauer.
De Westduitse bondskanselier
jprak zich uit voor een politiek
.an betrouwbaarheid tegenover
:1e westelijke bondgenoten en
wees elk verlangen van West
duitse politici naar een eigen
politiek van Bonn tegenover het
Dosten als zinloos van de hand.
Voor Moskou liet Adenauer de
waarschuwing horen geen afzon
derlijk vredesverdrag met de re
gering in Oost-Berlijn te sluiten,
terwijl hij tevens op de Sowjet-
regering een beroep deed de be
volking van dc Duitse Sowjet-
zóne het zelfbeschikkingsrecht
ie garanderen.
In het verdere verloop van zijn
verklaring kondigde Adenauer
uitgebreide maatregelen tot sta-
bilisatie van de Westduitse eco
nomie en van de Mark aan. De
periode van stormachtige ontwik
keling in West-Duitsland is voor
bij en overgegaan in een periode
van normale stijging.
Ten aanzien van de E. E. G. en
Engeland's toetreden daartoe, zei
Adenauer dat als daarbij in ster
kere mate met het Gemenebest
wordt rekening gehouden, zich bij
de onderhandelingen zeer moeilij
ke problemen zullen voordoen.
Overigens juichte de bondskanse.
lier 't toe, dat Engeland, Ierland,
Noorwegen en Denemarken zich
tot Europa hebben gekeerd. „Ik
wens alle onderhandelingen veel
succes."
Wat de ontwapening betreft,
waarschuwde dr. Adenauer tegen
een gedeeltelijke ontwapening in
Midden-Europa, die slechts op
een vergroting van het oorlogs
gevaar kan neerkomen.
Overigens is het Westen zo
sterk en eensgezind ais maar
denkbaar is, zo vervolgde de
bondskanselier, daarbij Sow.jet-
premier Chroesjtsjef waarschu
wend zich voor een onderschat
ting van de vrije wereld te hoe
den.
Ook verklaarde dr. Adenauer,
dat de grotere samenwerking
tussen West-Duitsland en Frank
rijk tegen niemand is gericht,
doch slechts de vrije wereld
dient.
In zijn rede zei Adenauer ook
te willen vasthouden aan de
Hallstein-politiek, volgens welke
de diplomatieke betrekkingen
met landen, die Oost-Duitsland
erkennen, moeten worden ver
broken.
De dertigjarige voormalige
Sowjetrussische agent Bogdan
Stasjinski. die eigener beweging
verklaard heelt twee Oekraiense
leiders in ballingschap, Rebet en
Bandera, vermoord te hebben,
heeft voor de rechter in Karls
ruhe gezegd in september 1957
in Oost-Berlijn van een man uit
Moskou de opdracht daartoe ont
vangen te hebben. De man toon
de hem daarbij een blauwzuur
pistool. Tevoren was bij reeds de
gewoonten van Leo Rebet in
München nagegaan. Hij gebruik
te daarbij een persoonsbewijs van
een Westduitser uit Essen, die
overigens geheel buiten de zaak
stond.
Het blauwzuurpistool was een
ongeveer een decimeter lange
buis waarin van voren een am
pul met blauwzuur gedaan kon
worden. Door het overhalen van
een haan werd de ampul kapot
gedrukt en de vloeistof er uit ge
perst die dan tegelijk verdampt.
lil de nacht van maandag 8 op
dinsdag 9 oktober te midder-
taebt is Oeganda onafhankelijk
geworden met een plechtig vlag-
genceremonieel en veel vuur
werk. Het is hiermee de 33e on
afhankelijke Afrikaanse natie.
De hertog van Kent overhan
digde als vertegenwoordiger van
zijn nicht koningin Elizabeth
aan premier Milton Obote de
onafhankelijkheidsverklaring,
waarmee aan 68 jaar Engelse
protectie van dit Oost-Afrikaan
se gebied een einde kwam. Daar
na werd onder het spelen van
het Engelse volkslied de Engelse
vlag neergehaald, waarna men
de zwart-rood-gele vlag van
Oeganda plotseling mei een
lichtstraal tegen het duister liet
afsteken.
Premier Obole was tot zijn
iwaalfdc jaar schaapherder.
Toen werd hij door een speer
gewond, zodat hij de familiekud
de niet meer kon hoeden, en
werd naar school gestuurd. Na
zijn opleiding tot onderwijzer
werkte hij in Kenia, waar hij de
„Kenia Afrikaanse Unie" hielp
oprichten. In 1955 keerde hij
naar Oeganda terug. Bij dc eerste
algemene verkiezingen in 1961
werd zijn partij verslagen maar
in april van dit jaar behaalde
deze partij, do Oeganda Volks
partij, een gemakkelijke over
winning en werd Obote premier.
Een "tweede strijder voor de
onafhankelijkheid van Oeganda
is de heerser over Boeganda, het
grootste van de vier koninkrij
ken waaruit Oeganda bestaat, de
Kabaka Moetesa 2, zijne hoog
heid Edward William Frederick
David Wagoelembe Lawangoela
Moetebi. In november 1953 werd
de Kabaka door gouverneur sir
Andrew Cohen, naai- Groot-Brit-
tanniö verbannen omdat hij niet
loyaal met de Britse regering
samenwerkte. Op 17 oktober 1955
werd hij in zijn waardigheid on
der luide toejuichingen hersteld.
Het pas onafhankelijk gewor
den Oeganda zal Zuid-Afrika en
de regering van de Centraal Af
rikaanse Federatie niet erkennen.
Dit is dinsdag op een perscon
ferentie in Kampala meegedeeld
hoor de premier van Oeganda,
Milton Obote.
De minister-president, prof. dr.
J. E. de Quay, heeft dc premier
van Oeganda, de heer A. M. Obo
le. namens de Nederlandse re
gering gelukgewenst met het feit
dat Oeganda onafhankelijk is ge
worden. Minister-president Dc
Quay bood de premier de beste
wensen aan voor de toekomst
van diens land.
De consul-generaal te Nairobi,
de heer W. P. L. G. dc Boer,
heeft als buitengewoon en ge
volmachtigd ambassadeur in bij
zondere zending de onafhankc-
lykspiechtighcden bijgewoond.
Het in hot gelaat getroffen
slachtoffer krijgt dan benauwd
heden en sterft binnen twee a
drie minuten aan wat een hart
aanval lijkt. Do ampul laat geen
sporen na. De moordenaar zelf
moet tevoren een tablet innemen
waardoor de bloedvaten worden
verwijd en bescherming tegen
de giftige damp verkregen wordt.
Stasjinski had eerder verklaard
zijn Oostduitse vrouw pas in
april 1960, na hun huwelijk, van
zijn ware identiteit op de hoogte
gebracht te hebben. Hij had zich
bij haar aangediend in 1955 als
Josef Lehmann, tolk bij een
Oostberlijnse handelsonderne
ming. Dit was de valse naam die
de Russische geheime dienst hem
gegeven had. Hij zei op negen
tienjarige leeftijd door de Russen
te zijn geronseld na betrapt ie
zijn bij een treinreis zonder kaar
tje. Hem werd toen de keus ge
steld tussen gevangenis en wer
ken voor de geheime dienst en
hij koos het laatste. In 1955 werd
hij als agent naar West-Duitsland
gezonden. Hij moest de bewegin
gen van Amerikaanse troepen
nagaan.
Nw.-Guinea in de V. N.
In dc algemene vergadering
der Verenigde Naties heelt de
heer Soekardjo Wirjopranoto,
de leider der Indonesische dele
gatie, o.a. verklaard, dat do
vrees, die in sommige kringen
bestaat ten aanzien van de over
eenkomst tussen Nederland en
Indonesië over Nieuw-Guinea,
ongegrond is.
Hij gaf uiting aan dc „teleur
stelling" van de Indonesische
regering over het feit, dat de
algemene vergadering zich niet
met algemene stemmen achter
de overeenkomst heeft gesteld,
ghj doelde daarbij op do gedele
geerden der Frans-Afrikaanse
landen, die hadden gewild, dat
aan de Papoea's het recht van
zelfbeschikking zou zijn verleend
alvorens de U.N.T.E.A. het be
stuur overnam.
Naar wij vernemen heeft de
oud-vice-voorzitter van de Nieuw-
Guinearaad, Marcus Kaisicpo,
besloten voorlopig niet naar
Nieuw-Guinea terug te keren,
maar in Nederland te blijven. Hij
heeft de Nederlandse regering
hiervan in kennis gesteld. Hij
was onlangs in Nederland aan
gekomen na in New York de be
handeling van het akkoord inza
ke Nieuw-Guinea in de V. N. te
hebben bijgewoond.
Noords traat 102 - Telefoon 31»
Terneuzen
De 3S-jarige voormalige amb
tenaar van het Britse ministerie
van Marine. Vassall, die werk
zaam is geweest in Moskou,
heeft bekend dat hij geheime ge
gevens aan de Russen heeft ver
strekt. Vassall. die enige tijd ge
leden is gearresteerd, heeft mee
gedeeld, dat Russische tunctiona.
rissen chantage op hem hadden
gepleegd, waarbij zij zich hadden
bediend van foto's van compro
mitterende situaties.
Deze verklaring, die Vassall
tegenover de politie heett afge
legd. werd dinsdag voor het hot
in Londen voorgelezen. Vassall
heeft gezegd, dat hij in Moskou
door een Pooi, genaamd Mokoski,
was benaderd. Deze nodigde hem
verscheidene malen uit voor
De Nederlandse permanente
vertegenwoordiger bij de Ver
enigde Naties, mr. C. W. A.
Schürmann, heeft dinsdag in zijn
rede in de algemene vergadering
van de volkerenorganisatie ge
zegd dat zijn delegatie het plan
van de Verenigde Naties tien
jaar lang bijzondere aandacht te
besteden aan de ontwikkeling
van minder ontwikkelde landen
beschouwt als allicht het belang
rijkste punt van de huidige agen
da.
Nederland zal. indien liet par
lement het goedkeurt, van 1963
In do nacht van maandag 8 op
dinsdag 9 oktober is Oeganda
onafhankelijk geworden. Het
land is de 33ste onafhankelijke
Afrikaanse natie. Het werd een
feest niet veel vlaggen en vuur
werk, waarvoor men deze don
kere hummels op de trappen
van lief nieuwe parlementsge
bouw in lc hoofdstad Kampala
ziet „trainen". He feestelijkheden
worden namens de Engelse ko
ningin bijgewoond door de Her
tog en de Hertogin van Kent.
President Tsjombe van Katan
ga heeft dinsdag verklaard, dat
troepen van de V. N. het hoofd
postkantoor in Elisabethstad
hebben omsingeld en met een
zwaarbewapende colonne op een
Katangaanse stelling zijn afge
trokken. Ook het belastingskan
toor was omsingeld.
In een protest aan do plaatse
lijke vertegenwoordiger van de
V. N. zei de president, dat do
Verenigde Naties bezig zijn met
„een grote operatie voor intimi
datie en provocatie".
Een woordvoerder van de V. N.
zei later dat de troepen van de
Volkerenorganisatie een operatie
in Elisabethstad hadden uitge
voerd, die zij zelf beschouwden
als „een oefening om de moge
lijkheid van onlusten uit te scha
kelen".
De Belgische Senaat heeft
maandag riet 91 tegen 56 stem
men en 14 onthoudingen de defi
nitieve afbakening van de taal
grens in België goedgekeurd.
Hiermee wordt België definitief
gescheiden in twee delen wat
het gebruik betreft van de twee
officiële landstalen, het Neder
lands en liet Frans.
Voor een aantal gemeenten op
de „taalgrens" zullen zekere fa
ciliteiten gelden, waardoor Frans
sprekenden in Vlaamse gemeen
ten hun kinderen in hun eigen
taal onderwijs kunnen laten vol
gen en andersom. Ook gelden
deze faciliteiten voor zaken, die
betrekking hebben op de ge
meente-administratie.
De afbakening van de taal
grens werd reeds op 15 februari
door de Belgische Kamer van
Volksvertegenwoordigers goed
gekeurd met 136 tegen 18 stem
men en 22 onthoudingen. De
vertraging van de behandeling
in de Belgische senaat is veroor
zaakt door do Waals-Vlaamsc
tegenstellingen over dc indeling
van twee streken: de voerstreek
met zes dorpen en nog geen
5.000 inwoners en de plaatsen
Komen en Moeskroen met onge
veer 70.000 inwoners. Volgens
het wetsontwerp wordt de voer
streek, waar de voertaal over
wegend Vlaams is, aan de pro
vincie Luik onttrokken en bij
de provincie Limburg gevoegd.
Komen en Moeskroen worden
van de provincie West-Vlaan-
deren overgeheveld naar Hene
gouwen.
Het verzet kwam voor een
groot deel van Waalse Katho
lieke en socialistische senatoren,
die zich kantten tegen de over
heveling van de voerstreek. Nog
maandagochtend werd een bij
eenkomst gehouden van de twee
regeringspartijen, waarop een
voldoende meerderheid kon wor
denden verkregen voor het wets
ontwerp en een aantal Waalse
leden van de senaat hun opposi
tie opgaven.
De afbakening van de taal
grens is het eerste van de drie
taalwetten van de Belgische re
gering. Het tweede en derde han
delen over het gebruik van de
twee landstalen in Brussel, bij
do centrale administratie en bij
het onderwijs.
af zijn bijdrage aan het speciale
fonds verhogen van 2,6 miljoen
dollar tot ongeveer vier miljoen
dollar en de bijdragen voor het
uitgebreide program voor techni
sche hulp van 1,5 tot 1,8 miljoen
doiiar per jaar. Verder heelt het
besloten 1,5 miljoen dollar ter
beschikking te stellen voor het
wereldvoedselfonds van de V. N.
en de Voedsel- en Landbouwor
ganisatie voor de eerste periode
van drie jaar.
Tenslotte heeft Nederland be
sloten één miljoen dollar ter be
schikking van de secretaris
generaal te stellen van een inter
nationaal instituut dat vijf jaar
lang wetenschappelijk werk op
sociaal en economisch terrein zal
verrichten.
De heer Schürmann bepleitte
om de V. N. beter te doen wer
ken uitbreiding van het aantal
leden van de Veiligheidsraad en
de economische en sociale raad.
Wat de uitbreiding van de econo
mische en sociale raad betreft,
oefende de heer Schürmann kri
tiek op de Sowjet-Unie die deze
zaak heeft gekoppeld aan de toe
lating van communistisch China
tot de volkerenorganisatie.
Ook op andere punten had de
heer Schürmann kritiek op de
communistische landen, met
name wat de omvang van hun
bijdragen betreft aan het spe
ciale fonds van de Verenigde Na
ties en het program voor tech
nische hulp. De Sowjet-Unie
geeft liever afzonderlijk hulp aan
deze gebieden omdat het deze
hulpverlening beschouwt als een
middel tot infiltratie. Hij hekelde
ook het streven het troikastelsel
voor het secretariaat in te voe
ren.
De heer Schürmann sprak zich
uit voor grondige bestudering
van het voorstel voor een perma
nente zitting van de algemene
vergadering. Het algemeen debat
zou dan drie of vier weken kun
nen duren met deelneming van
regeringsleiders en ministers.
Bepaalde onderwerpen zouden
dan in een bepaalde maand kun
nen worden besproken, waar
door de deskundigen uit de ver
schillende landen slechts drie of
vier weken hun werk in eigen
land in de steek behoeven ie
laten in plaats van de volle drie
maanden, zoals thans.
diners en zo was Vassall op ze
kere avond door oen aantal
vrienden van Mokoski naar een
vertrek geloodst waar hij dron
ken werd gevoerd. Daarna had
den zich naar zijn zeggen enkele
compromitterende handelingen
voorgedaan.
Enige tijd later bracht de Pool
Vassall in contact met enkele
Russische functionarissen die
hem foto's toonden van de be
wuste avond. „Zij zeiden dat zij,
als ik hiervan melding zou maken
op de ambassade, er een interna
tionaal schandaal van zouden
maken en dat ik de Sowjet-Unie
niet zou mogen verlaten," aldus
Vassall. Hij HTbe'g toen van de'
Russen opdracht, om belangrijke
gegevens te verstrekken. Dit was
begonnen in 1955 en in juni
1956, toen hij op het punt stond
naar Engeland terug te keren,
hadden de Russen hem een con
tactman toegewezen, een zekere
Gregory, die hem op gezette
tijden in Londen zou" ontmoeten.
Vassall moest steeds belangrijker
documenten overgeven en maak
te zelfs foto-kopieën van gehei
me stukken.
Later, in 1961, was Gregory
vervangen door een zekere Nico-
iai. Vassall was door de Russen
voor zijn inlichtingen betaald. In
Engeland ontving hij van Gre
gory of Nikolai bedragen die uit
eenliepen van 500 tot 2000 gul
den. Dit gebeurde echter niet bij
iedere ontmoeting. In totaal had
hij gemiddeld per jaar zo'n 6000
gulden ontvangen. ..Ik heb nu
spijt over wat ik gedaan heb," zo
zei Vassall aan het eind van zijn
bekentenis.
DEENS KONINKLIJK
BEZOEK aan SOESTDIJK
Koningin Ingrid van Denemar
ken en haar beide dochters, de
prinsessen Margrethe (22) en
Benedikte (18). brengen dit
weekeinde een privé bezoek aan
het Nederlandse koninklijke ge
zin op paleis Soestdijk.
AMERIKAANS
DIPLOMAAT UIT
RUSLAND GEZET
Commodore Raymond Smith (1.),
assistent van de Amerikaanse
marine-atttaché in Moskou, die
door de Russen uit liet land is
gezet op beschuldiging van spio
nage, loopt hier met zijn vrouw
er: een van zijn kinderen, Iiaine
en pers-attaehé de heer Ran
dall Jessee, van de Amerikaan
se ambassacje in Kopenhagen, op
het Deense vliegveld Kastrup na
zijn aankomst uit Moskou. Ray
mond Smith, die op weg was
naar Frankfort, werd kortge
leden in Leningrad gearresteerd
en beschuldigd van liet fotogra
feren van geheime militaire
bases. De Verenigde Staten' ont
kennen elke schuld.
Radio-Saada, een monarchisti
sche zender in Jemen, heeft
namens emir Seif el Hassan do
bevolking opgeroepen zich niet
door de opstandelingen te laten
intimideren. Volgens de zendei'
beginnen de revolutionairen in
de hoofdstad Sanaa ongerust te
worden en aan vluchten te den
ken. Zij zouden echter hun ge
rechte straf niet ontgaan. Ver
scheidene garnizoenen hebben
zich volgens radio-Saada aan de
zijde van de monarchisten ge
schaard.
Volgens een officiële bekend
making in de Jordaanse hoofd
stad heeft emir El Hassan een
boodschap gezonden aan koning
Hoessein van Jordanië, waarin
de emir verklaart dat hij in ge
heel Jemen de macht in handen
heeft, behalve in enkele steden
„waar de revolutionairen hun
terreur nog uitoefenen". Koning
Hoessein heeft de emir geant
woord dat hij verzekerd kan zijn
van de steun van Jordanië.
De Jordaanse premier, Wasfi
Teil, heeft maandagavond mee
gedeeld dat Jordanië emir EJ
Hassan als de wettige heerser
van Jemen erkent en de monar
chie hersteld wil zien.
Aanhoudend rustig
herfstweer
Een krachtig en omvangrijk
gebied van hoge luchtdruk waar
van de kern zich handhaaft boven
Polen, bracht ook ons land op
nieuw een zonnige en voor de
tijd van het jaar zeer warme dag,
waarbij de temperaturen oplie
pen tot waarden van 20 a 22
graden. Wij behoorden hiermede
tot de warmste plaatsen in Euro
pa. Alleen het gebied rond de
Middellandse Zee had tempera
turen die nog enkele graden
hoger lagen. Inmiddels stroomde
met een zwakke zuidoostelijke
wind sterk verontreinigde lucht
vanuit het Ruhr-gebied binnen,
waardoor, vooral in onze zuide
lijke provincies, het zicht aan
merkelijk terugliep. In de avond
begon zich op vele plaatsen in
het land laaghangende mist te
vormen, die langzaam in uitge
strektheid toenam. Het laat zich
aanzien dat de zon overdag vol
doende kracht zal ontwikkeler
om de mist overal weer te doen
verdwijnen, hetgeen in het zui
den wellicht iets langer kan
duren dan elders. Daarna wor
den er voor vandaag opnieuw
hoge middagtemperaturen ver
wacht.
medegedeeld door het K. N. M. I..
geldig tot hedenavond.
Rustig weer.
In de ochtend op de moeste
plaatsen nog mist of laaghan
gende bewolking, gevolgd door
droog en zonnig weer met weinig
wind en middagtemperaturen van
17 tot 21 graden.
WOENSDAG 10 OKTOBER
v.m. n.m.
Breskens 11.06 11.25
Terneuzen
11.41
12.00
Hansweert
0.21
12.40
Walsoorden
0.31
12-50
DONDERDAG-11
OKTOBER
Okt.
v.m.
n.m.
10 6.54
17.59 17.03
2.13
Breskens
11.40
12.01
11 6.56
17-57 17.32
3.36
Terneuzen
0.15
12.36
12 6.58
17.54 17.58
5.00
Hansweert
0.55
1.16
13 7.00-
17.52 18.24
6.26 Walsoorden
--.05
1.26