Westduitse regeringsverklaring Oeganda onafhankelijk Het weer Het proces tegen Stasjinski Britse ambtenaar in het nauw gedreven Mr. Schürmann in de Algemene Vergadering Nieuwe taalgrens in België goedgekeurd WOENSDAG 10 OKTOBER 1962 18e Jaargang Nr 5724 Gelukwens van Nederlandse regering aan Oeganda VREES TEN AANZIEN VAN OVEREENKOMST ONGEGROND KAISIEPO GAAT VOORLOPIG NIET NAAR NW.-GUINEA TERUG Radio de Koek VERRIED GEHEIMEN AAN DE RUSSEN IN MOSKOU MOEILIJKHEDEN IN ELISABETHSTAD DE TOESTAND IN JEMEN WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN Frankerin® bU abonnement! Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sand a Redactie-adres: Noordstraat 555"» Administratie-adres: Smidsvvai Telefoon 01350 2073 Gironummer 38150 abonnementsprijs: J6,per kwartaal: per -naand 12,—; per week 48 ct Losse nrs 9 ct. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v'/h Firma P. J. van de San'dé te Terneuzen Advertentieprijs per mrn 16 et; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur Ter gelegenheid van de ope ning van de nieuwe zitting van -.Ie Westduitse bondsdag, heeft jondskanselier Adenauer dins dagmiddag een regeringsverkla ring afgelegd, waarin hij zich uitsprak voor een „buitenlandse politiek van geduld en hardheid", ricduld is nodig voor do hereni ging van Duitsland, en hardheid jij liet vasthouden aan de levens rechten en in het verzet tegen oedreigingen. Met betrekking tot de Sowjet- o'nic verklaarde dr. Adenauer, dat de bondsregering bereid is jvcrvelc dingen met "zich te laten praten als de Duitsers in de Soivjet-zóne hun loven kunnen inrichten zoals zij dat willen. Menselijke overwegingen spelen n de kwestie der hereniging een jrotere rol als nationale, aldus •Jr. Adenauer. De Westduitse bondskanselier jprak zich uit voor een politiek .an betrouwbaarheid tegenover :1e westelijke bondgenoten en wees elk verlangen van West duitse politici naar een eigen politiek van Bonn tegenover het Dosten als zinloos van de hand. Voor Moskou liet Adenauer de waarschuwing horen geen afzon derlijk vredesverdrag met de re gering in Oost-Berlijn te sluiten, terwijl hij tevens op de Sowjet- regering een beroep deed de be volking van dc Duitse Sowjet- zóne het zelfbeschikkingsrecht ie garanderen. In het verdere verloop van zijn verklaring kondigde Adenauer uitgebreide maatregelen tot sta- bilisatie van de Westduitse eco nomie en van de Mark aan. De periode van stormachtige ontwik keling in West-Duitsland is voor bij en overgegaan in een periode van normale stijging. Ten aanzien van de E. E. G. en Engeland's toetreden daartoe, zei Adenauer dat als daarbij in ster kere mate met het Gemenebest wordt rekening gehouden, zich bij de onderhandelingen zeer moeilij ke problemen zullen voordoen. Overigens juichte de bondskanse. lier 't toe, dat Engeland, Ierland, Noorwegen en Denemarken zich tot Europa hebben gekeerd. „Ik wens alle onderhandelingen veel succes." Wat de ontwapening betreft, waarschuwde dr. Adenauer tegen een gedeeltelijke ontwapening in Midden-Europa, die slechts op een vergroting van het oorlogs gevaar kan neerkomen. Overigens is het Westen zo sterk en eensgezind ais maar denkbaar is, zo vervolgde de bondskanselier, daarbij Sow.jet- premier Chroesjtsjef waarschu wend zich voor een onderschat ting van de vrije wereld te hoe den. Ook verklaarde dr. Adenauer, dat de grotere samenwerking tussen West-Duitsland en Frank rijk tegen niemand is gericht, doch slechts de vrije wereld dient. In zijn rede zei Adenauer ook te willen vasthouden aan de Hallstein-politiek, volgens welke de diplomatieke betrekkingen met landen, die Oost-Duitsland erkennen, moeten worden ver broken. De dertigjarige voormalige Sowjetrussische agent Bogdan Stasjinski. die eigener beweging verklaard heelt twee Oekraiense leiders in ballingschap, Rebet en Bandera, vermoord te hebben, heeft voor de rechter in Karls ruhe gezegd in september 1957 in Oost-Berlijn van een man uit Moskou de opdracht daartoe ont vangen te hebben. De man toon de hem daarbij een blauwzuur pistool. Tevoren was bij reeds de gewoonten van Leo Rebet in München nagegaan. Hij gebruik te daarbij een persoonsbewijs van een Westduitser uit Essen, die overigens geheel buiten de zaak stond. Het blauwzuurpistool was een ongeveer een decimeter lange buis waarin van voren een am pul met blauwzuur gedaan kon worden. Door het overhalen van een haan werd de ampul kapot gedrukt en de vloeistof er uit ge perst die dan tegelijk verdampt. lil de nacht van maandag 8 op dinsdag 9 oktober te midder- taebt is Oeganda onafhankelijk geworden met een plechtig vlag- genceremonieel en veel vuur werk. Het is hiermee de 33e on afhankelijke Afrikaanse natie. De hertog van Kent overhan digde als vertegenwoordiger van zijn nicht koningin Elizabeth aan premier Milton Obote de onafhankelijkheidsverklaring, waarmee aan 68 jaar Engelse protectie van dit Oost-Afrikaan se gebied een einde kwam. Daar na werd onder het spelen van het Engelse volkslied de Engelse vlag neergehaald, waarna men de zwart-rood-gele vlag van Oeganda plotseling mei een lichtstraal tegen het duister liet afsteken. Premier Obole was tot zijn iwaalfdc jaar schaapherder. Toen werd hij door een speer gewond, zodat hij de familiekud de niet meer kon hoeden, en werd naar school gestuurd. Na zijn opleiding tot onderwijzer werkte hij in Kenia, waar hij de „Kenia Afrikaanse Unie" hielp oprichten. In 1955 keerde hij naar Oeganda terug. Bij dc eerste algemene verkiezingen in 1961 werd zijn partij verslagen maar in april van dit jaar behaalde deze partij, do Oeganda Volks partij, een gemakkelijke over winning en werd Obote premier. Een "tweede strijder voor de onafhankelijkheid van Oeganda is de heerser over Boeganda, het grootste van de vier koninkrij ken waaruit Oeganda bestaat, de Kabaka Moetesa 2, zijne hoog heid Edward William Frederick David Wagoelembe Lawangoela Moetebi. In november 1953 werd de Kabaka door gouverneur sir Andrew Cohen, naai- Groot-Brit- tanniö verbannen omdat hij niet loyaal met de Britse regering samenwerkte. Op 17 oktober 1955 werd hij in zijn waardigheid on der luide toejuichingen hersteld. Het pas onafhankelijk gewor den Oeganda zal Zuid-Afrika en de regering van de Centraal Af rikaanse Federatie niet erkennen. Dit is dinsdag op een perscon ferentie in Kampala meegedeeld hoor de premier van Oeganda, Milton Obote. De minister-president, prof. dr. J. E. de Quay, heeft dc premier van Oeganda, de heer A. M. Obo le. namens de Nederlandse re gering gelukgewenst met het feit dat Oeganda onafhankelijk is ge worden. Minister-president Dc Quay bood de premier de beste wensen aan voor de toekomst van diens land. De consul-generaal te Nairobi, de heer W. P. L. G. dc Boer, heeft als buitengewoon en ge volmachtigd ambassadeur in bij zondere zending de onafhankc- lykspiechtighcden bijgewoond. Het in hot gelaat getroffen slachtoffer krijgt dan benauwd heden en sterft binnen twee a drie minuten aan wat een hart aanval lijkt. Do ampul laat geen sporen na. De moordenaar zelf moet tevoren een tablet innemen waardoor de bloedvaten worden verwijd en bescherming tegen de giftige damp verkregen wordt. Stasjinski had eerder verklaard zijn Oostduitse vrouw pas in april 1960, na hun huwelijk, van zijn ware identiteit op de hoogte gebracht te hebben. Hij had zich bij haar aangediend in 1955 als Josef Lehmann, tolk bij een Oostberlijnse handelsonderne ming. Dit was de valse naam die de Russische geheime dienst hem gegeven had. Hij zei op negen tienjarige leeftijd door de Russen te zijn geronseld na betrapt ie zijn bij een treinreis zonder kaar tje. Hem werd toen de keus ge steld tussen gevangenis en wer ken voor de geheime dienst en hij koos het laatste. In 1955 werd hij als agent naar West-Duitsland gezonden. Hij moest de bewegin gen van Amerikaanse troepen nagaan. Nw.-Guinea in de V. N. In dc algemene vergadering der Verenigde Naties heelt de heer Soekardjo Wirjopranoto, de leider der Indonesische dele gatie, o.a. verklaard, dat do vrees, die in sommige kringen bestaat ten aanzien van de over eenkomst tussen Nederland en Indonesië over Nieuw-Guinea, ongegrond is. Hij gaf uiting aan dc „teleur stelling" van de Indonesische regering over het feit, dat de algemene vergadering zich niet met algemene stemmen achter de overeenkomst heeft gesteld, ghj doelde daarbij op do gedele geerden der Frans-Afrikaanse landen, die hadden gewild, dat aan de Papoea's het recht van zelfbeschikking zou zijn verleend alvorens de U.N.T.E.A. het be stuur overnam. Naar wij vernemen heeft de oud-vice-voorzitter van de Nieuw- Guinearaad, Marcus Kaisicpo, besloten voorlopig niet naar Nieuw-Guinea terug te keren, maar in Nederland te blijven. Hij heeft de Nederlandse regering hiervan in kennis gesteld. Hij was onlangs in Nederland aan gekomen na in New York de be handeling van het akkoord inza ke Nieuw-Guinea in de V. N. te hebben bijgewoond. Noords traat 102 - Telefoon 31» Terneuzen De 3S-jarige voormalige amb tenaar van het Britse ministerie van Marine. Vassall, die werk zaam is geweest in Moskou, heeft bekend dat hij geheime ge gevens aan de Russen heeft ver strekt. Vassall. die enige tijd ge leden is gearresteerd, heeft mee gedeeld, dat Russische tunctiona. rissen chantage op hem hadden gepleegd, waarbij zij zich hadden bediend van foto's van compro mitterende situaties. Deze verklaring, die Vassall tegenover de politie heett afge legd. werd dinsdag voor het hot in Londen voorgelezen. Vassall heeft gezegd, dat hij in Moskou door een Pooi, genaamd Mokoski, was benaderd. Deze nodigde hem verscheidene malen uit voor De Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de Ver enigde Naties, mr. C. W. A. Schürmann, heeft dinsdag in zijn rede in de algemene vergadering van de volkerenorganisatie ge zegd dat zijn delegatie het plan van de Verenigde Naties tien jaar lang bijzondere aandacht te besteden aan de ontwikkeling van minder ontwikkelde landen beschouwt als allicht het belang rijkste punt van de huidige agen da. Nederland zal. indien liet par lement het goedkeurt, van 1963 In do nacht van maandag 8 op dinsdag 9 oktober is Oeganda onafhankelijk geworden. Het land is de 33ste onafhankelijke Afrikaanse natie. Het werd een feest niet veel vlaggen en vuur werk, waarvoor men deze don kere hummels op de trappen van lief nieuwe parlementsge bouw in lc hoofdstad Kampala ziet „trainen". He feestelijkheden worden namens de Engelse ko ningin bijgewoond door de Her tog en de Hertogin van Kent. President Tsjombe van Katan ga heeft dinsdag verklaard, dat troepen van de V. N. het hoofd postkantoor in Elisabethstad hebben omsingeld en met een zwaarbewapende colonne op een Katangaanse stelling zijn afge trokken. Ook het belastingskan toor was omsingeld. In een protest aan do plaatse lijke vertegenwoordiger van de V. N. zei de president, dat do Verenigde Naties bezig zijn met „een grote operatie voor intimi datie en provocatie". Een woordvoerder van de V. N. zei later dat de troepen van de Volkerenorganisatie een operatie in Elisabethstad hadden uitge voerd, die zij zelf beschouwden als „een oefening om de moge lijkheid van onlusten uit te scha kelen". De Belgische Senaat heeft maandag riet 91 tegen 56 stem men en 14 onthoudingen de defi nitieve afbakening van de taal grens in België goedgekeurd. Hiermee wordt België definitief gescheiden in twee delen wat het gebruik betreft van de twee officiële landstalen, het Neder lands en liet Frans. Voor een aantal gemeenten op de „taalgrens" zullen zekere fa ciliteiten gelden, waardoor Frans sprekenden in Vlaamse gemeen ten hun kinderen in hun eigen taal onderwijs kunnen laten vol gen en andersom. Ook gelden deze faciliteiten voor zaken, die betrekking hebben op de ge meente-administratie. De afbakening van de taal grens werd reeds op 15 februari door de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers goed gekeurd met 136 tegen 18 stem men en 22 onthoudingen. De vertraging van de behandeling in de Belgische senaat is veroor zaakt door do Waals-Vlaamsc tegenstellingen over dc indeling van twee streken: de voerstreek met zes dorpen en nog geen 5.000 inwoners en de plaatsen Komen en Moeskroen met onge veer 70.000 inwoners. Volgens het wetsontwerp wordt de voer streek, waar de voertaal over wegend Vlaams is, aan de pro vincie Luik onttrokken en bij de provincie Limburg gevoegd. Komen en Moeskroen worden van de provincie West-Vlaan- deren overgeheveld naar Hene gouwen. Het verzet kwam voor een groot deel van Waalse Katho lieke en socialistische senatoren, die zich kantten tegen de over heveling van de voerstreek. Nog maandagochtend werd een bij eenkomst gehouden van de twee regeringspartijen, waarop een voldoende meerderheid kon wor denden verkregen voor het wets ontwerp en een aantal Waalse leden van de senaat hun opposi tie opgaven. De afbakening van de taal grens is het eerste van de drie taalwetten van de Belgische re gering. Het tweede en derde han delen over het gebruik van de twee landstalen in Brussel, bij do centrale administratie en bij het onderwijs. af zijn bijdrage aan het speciale fonds verhogen van 2,6 miljoen dollar tot ongeveer vier miljoen dollar en de bijdragen voor het uitgebreide program voor techni sche hulp van 1,5 tot 1,8 miljoen doiiar per jaar. Verder heelt het besloten 1,5 miljoen dollar ter beschikking te stellen voor het wereldvoedselfonds van de V. N. en de Voedsel- en Landbouwor ganisatie voor de eerste periode van drie jaar. Tenslotte heeft Nederland be sloten één miljoen dollar ter be schikking van de secretaris generaal te stellen van een inter nationaal instituut dat vijf jaar lang wetenschappelijk werk op sociaal en economisch terrein zal verrichten. De heer Schürmann bepleitte om de V. N. beter te doen wer ken uitbreiding van het aantal leden van de Veiligheidsraad en de economische en sociale raad. Wat de uitbreiding van de econo mische en sociale raad betreft, oefende de heer Schürmann kri tiek op de Sowjet-Unie die deze zaak heeft gekoppeld aan de toe lating van communistisch China tot de volkerenorganisatie. Ook op andere punten had de heer Schürmann kritiek op de communistische landen, met name wat de omvang van hun bijdragen betreft aan het spe ciale fonds van de Verenigde Na ties en het program voor tech nische hulp. De Sowjet-Unie geeft liever afzonderlijk hulp aan deze gebieden omdat het deze hulpverlening beschouwt als een middel tot infiltratie. Hij hekelde ook het streven het troikastelsel voor het secretariaat in te voe ren. De heer Schürmann sprak zich uit voor grondige bestudering van het voorstel voor een perma nente zitting van de algemene vergadering. Het algemeen debat zou dan drie of vier weken kun nen duren met deelneming van regeringsleiders en ministers. Bepaalde onderwerpen zouden dan in een bepaalde maand kun nen worden besproken, waar door de deskundigen uit de ver schillende landen slechts drie of vier weken hun werk in eigen land in de steek behoeven ie laten in plaats van de volle drie maanden, zoals thans. diners en zo was Vassall op ze kere avond door oen aantal vrienden van Mokoski naar een vertrek geloodst waar hij dron ken werd gevoerd. Daarna had den zich naar zijn zeggen enkele compromitterende handelingen voorgedaan. Enige tijd later bracht de Pool Vassall in contact met enkele Russische functionarissen die hem foto's toonden van de be wuste avond. „Zij zeiden dat zij, als ik hiervan melding zou maken op de ambassade, er een interna tionaal schandaal van zouden maken en dat ik de Sowjet-Unie niet zou mogen verlaten," aldus Vassall. Hij HTbe'g toen van de' Russen opdracht, om belangrijke gegevens te verstrekken. Dit was begonnen in 1955 en in juni 1956, toen hij op het punt stond naar Engeland terug te keren, hadden de Russen hem een con tactman toegewezen, een zekere Gregory, die hem op gezette tijden in Londen zou" ontmoeten. Vassall moest steeds belangrijker documenten overgeven en maak te zelfs foto-kopieën van gehei me stukken. Later, in 1961, was Gregory vervangen door een zekere Nico- iai. Vassall was door de Russen voor zijn inlichtingen betaald. In Engeland ontving hij van Gre gory of Nikolai bedragen die uit eenliepen van 500 tot 2000 gul den. Dit gebeurde echter niet bij iedere ontmoeting. In totaal had hij gemiddeld per jaar zo'n 6000 gulden ontvangen. ..Ik heb nu spijt over wat ik gedaan heb," zo zei Vassall aan het eind van zijn bekentenis. DEENS KONINKLIJK BEZOEK aan SOESTDIJK Koningin Ingrid van Denemar ken en haar beide dochters, de prinsessen Margrethe (22) en Benedikte (18). brengen dit weekeinde een privé bezoek aan het Nederlandse koninklijke ge zin op paleis Soestdijk. AMERIKAANS DIPLOMAAT UIT RUSLAND GEZET Commodore Raymond Smith (1.), assistent van de Amerikaanse marine-atttaché in Moskou, die door de Russen uit liet land is gezet op beschuldiging van spio nage, loopt hier met zijn vrouw er: een van zijn kinderen, Iiaine en pers-attaehé de heer Ran dall Jessee, van de Amerikaan se ambassacje in Kopenhagen, op het Deense vliegveld Kastrup na zijn aankomst uit Moskou. Ray mond Smith, die op weg was naar Frankfort, werd kortge leden in Leningrad gearresteerd en beschuldigd van liet fotogra feren van geheime militaire bases. De Verenigde Staten' ont kennen elke schuld. Radio-Saada, een monarchisti sche zender in Jemen, heeft namens emir Seif el Hassan do bevolking opgeroepen zich niet door de opstandelingen te laten intimideren. Volgens de zendei' beginnen de revolutionairen in de hoofdstad Sanaa ongerust te worden en aan vluchten te den ken. Zij zouden echter hun ge rechte straf niet ontgaan. Ver scheidene garnizoenen hebben zich volgens radio-Saada aan de zijde van de monarchisten ge schaard. Volgens een officiële bekend making in de Jordaanse hoofd stad heeft emir El Hassan een boodschap gezonden aan koning Hoessein van Jordanië, waarin de emir verklaart dat hij in ge heel Jemen de macht in handen heeft, behalve in enkele steden „waar de revolutionairen hun terreur nog uitoefenen". Koning Hoessein heeft de emir geant woord dat hij verzekerd kan zijn van de steun van Jordanië. De Jordaanse premier, Wasfi Teil, heeft maandagavond mee gedeeld dat Jordanië emir EJ Hassan als de wettige heerser van Jemen erkent en de monar chie hersteld wil zien. Aanhoudend rustig herfstweer Een krachtig en omvangrijk gebied van hoge luchtdruk waar van de kern zich handhaaft boven Polen, bracht ook ons land op nieuw een zonnige en voor de tijd van het jaar zeer warme dag, waarbij de temperaturen oplie pen tot waarden van 20 a 22 graden. Wij behoorden hiermede tot de warmste plaatsen in Euro pa. Alleen het gebied rond de Middellandse Zee had tempera turen die nog enkele graden hoger lagen. Inmiddels stroomde met een zwakke zuidoostelijke wind sterk verontreinigde lucht vanuit het Ruhr-gebied binnen, waardoor, vooral in onze zuide lijke provincies, het zicht aan merkelijk terugliep. In de avond begon zich op vele plaatsen in het land laaghangende mist te vormen, die langzaam in uitge strektheid toenam. Het laat zich aanzien dat de zon overdag vol doende kracht zal ontwikkeler om de mist overal weer te doen verdwijnen, hetgeen in het zui den wellicht iets langer kan duren dan elders. Daarna wor den er voor vandaag opnieuw hoge middagtemperaturen ver wacht. medegedeeld door het K. N. M. I.. geldig tot hedenavond. Rustig weer. In de ochtend op de moeste plaatsen nog mist of laaghan gende bewolking, gevolgd door droog en zonnig weer met weinig wind en middagtemperaturen van 17 tot 21 graden. WOENSDAG 10 OKTOBER v.m. n.m. Breskens 11.06 11.25 Terneuzen 11.41 12.00 Hansweert 0.21 12.40 Walsoorden 0.31 12-50 DONDERDAG-11 OKTOBER Okt. v.m. n.m. 10 6.54 17.59 17.03 2.13 Breskens 11.40 12.01 11 6.56 17-57 17.32 3.36 Terneuzen 0.15 12.36 12 6.58 17.54 17.58 5.00 Hansweert 0.55 1.16 13 7.00- 17.52 18.24 6.26 Walsoorden --.05 1.26

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1