Zuid-Amerikapolitieke operette Nederlands-Indonesische resolu tie ingediend Kerken helpen Perzië Zware gevechten in Argentinië I Ernstige crisis in belangrijkste L-atijns-Amerikaanse staten Brazilië: sociale spanningen Radio de Koek i .1* HET WEER BANANEN WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN fraiikerlhff -blj abonnement; Terneuzen Dirécteur-HóofdreSatfeü? vaii Ha Sanda Reflaetie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 01150 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: f6,per kwartaal; per maand 2>—per week 48 ct. Losse ets 9 ct. DE VRIJE ZEEUW ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1962 18e Jaargang Nr 5709 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v"/h Firma P. J. van de San'de te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum pei advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels- advertenties)5 regels ƒ1.10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. De Zuidamerikaanse volkeren hebben een stevig gevestigde reputatie wat be treft hun politieke labiliteit. Op het ogenblik dreigt wederom de democratie in ver schillende Latijns-Amerikaanse landen gespietst te worden op de bajonetten van militaire machthebbers. Zowel in Brazilië als in Argentinië rommelt bet aan de politieke hemel, in Peru heeft bet diplomatieke leven het aanschijn van een operette, in Venezuela wint het „Castroïsme" gestadig veld, en Bolivia verheelt zijn rode aspiraties allerminst. Zuid-Amerika vormt derhalve een uiterst kwetsbaar punt in de vrije wereld. En er zullen in dit gigantische, rijke en tevens berooide continent spoedig zeer in grijpende, doeltreffende hervormingen moeten worden doorgevoerd, wil men dit werelddeel voor een ook voor de Westelijke wereld catastrofale ineenstorting behoeden. Beschikt Zuid-Amerika echter over de „sterke mannen", die dit kunnen èn aandurven? PERU: BAJONET SCHERPER DAN GEZOND VERSTAND We kunnen van Latijns-Amerika niet spreken als van een een- t.oiil. Het is een naast elkaar bestaan van staten en staatjes, een stolwolk van gewesten, waarin ieder land zijn eigen persoonlijkheid on karakter bewaart: democratie, oligarchie en tyrannie. De onder linge verhouding tussen de verschillende landen is goed noch ïlecht. maar ze worden zelf inwendig verscheurd door interne politieke konflikten. In sommige landen heerst vrijwel permanent een soort burgeroorlog (Peru, Argentinië), die op een afstand de indruk wekt van een nachtmerrie. Maar de Zuid-Amerikaan voelt zich merkwaardigerwijs in die nachtmerie op zijn gemak, het is zijn atmosfeer enmin of meer zijn vermaak. Politieke rust kent men in de meeste Latijns-Amerikaanse lan den niet. Men schijnt, er ook niet bijster naar te verlangen. Er be staat een soort psychologische drang om de boel in het honderd te laten lopen. De ene staats greep is nog niet eens geslaagd, of reeds intrigeert men naar de volgende toe. Zo is het bijvoorbeeld in Peru, waar de politieke verwarring de laatste maanden zó is toegeno men. dat zelfs de „insider" moeite heeft het vrijwel onontwarbare kluwen te ontknopen. Als men de politieke situatie in Peru „vertaalt" in Nederlandse toe standen. krijgt men het volgende beeld: prof. Oud wordt voorzit ter van de A. R„ de heer Weiter sluit zich aan bij de Pacifistisch- Socialistischc Partij, en de heer Tilanus wordt dc naaste secon dant van Paul de Groot Verwarring Bij de jongste verkiezingen in juni hadden de rechtse partijen in Peru rustig enkele commu nisten op hun lijst geplaatst en de oer-conservatieve generaal Odria, die de rechten van de ar beidersstand op geen enkele wijze respecteert, hield redevoeringen in de wijken der armen en werd er luide toegejuicht. Een gematigde partij als die der christen-democraten werd door de rijke grootgrondbezitters in de steek gelaten en verzocht ook vergeefs om Amerikaanse steun. Zodoende kregen de ex tremistische groeperingen het voor het zeggen, maardat nam het leger weer niet. Een militaire junta nam de macht in handen, stuurde president Pra- do het land uit en weet thans op kunstmatige wijze de orde te handhaven. Van deze militaire dictatuur, ook al onderdrukt ze het communisme, valt niets goeds te verwachten voor de toekomst van dit belangrijke land. De zeer noodzakelijke sociale hervormingen, die de grote te genstelling tussen rijk en arm zouden kunnen opheffen, komen niet tot stand. Het militair be leid is behoudend, niet progres sief. Washington steunt de mili taire junta met fondsen, die ten doel hebben de economie van Peru te bevorderen. Of de rege ring Kennedy deze steun van harte geeft, valt echter te betwij felen. Bolivia: heel rood Ook de situatie in het arme Bolivia is allesbehalve rooskleu rig. Altijd is er verwarring in dit land, dat zijn Spaanse erfenis nimmer verloochende, maar aan welks cultuurpatroon ook zeer oude inheemse culturen kleur geven. De roodgetinte vakbewe ging heeft hier een dikke vinger in de regeringspap en is vatbaar voor iedere agitatie tegen het ..buitenlands grootkapitaal". Te kenend voor de merkwaardige toestand in dit land is, dat Boli via twee legers heeft. De natio nalisten en de syndicalen hebben elk hun eigen militie. De arbei dersmilitie der syndicalen is geen officiële communistische groepe ring, doch haar aspiraties zijn roder gekleurd dan van menig communistische organisatie in Europa. Het grootste deel van de Boli viaanse bevolking lijdt honger en gebrek. Wel verleent de Ameri kaanse regering economische hulp, doch dit geld wordt vaak verkeerd besteed. Dat weet Washington. Nochtans durft de regering Kennedy deze hulp niet in te trekken, omdat het dan wel zeker is dat Bolivia bij het oos telijk blok zal aankloppen. Rio de Janeiro is op het ogen blik middelpunt van politieke in triges. In oktober gaan de Bra zilianen naar de stembus om een nieuwe parlement te kiezen, en het huidige parlement spant zich dan ook helemaal niet meer in, ofschoon Brazilië een zeer ern stige politieke en economische crisis doormaakt. President Goulart, die vorig jaar de grillige doch begaafde Quadros opvolgde, is geen sterke figuur. De onverstoorbare Qua dros kon men vergelijken met Neptunus in de beschrijving van Vergilius, die zich me kalm ge laat boven de golven verheft en hun woede tot bedaren brengt. Zo niet president Goulart. van origine een linkse radicaal, die echter zo beducht is voor de macht van het leger, dat hij een rechtse koers volgt. Maar ook weer niet al te rechts, aangezien hij anders de linkse partijen zich in het harnas zal jagen. Zo tracht Goulart voortdurend alle klippen in de bochtige kreken van het politieke water te omzei len. Hij ontloopt zijn vele tegen standers, hetgeen wil zeggen, dat hij ook wijkt voor de vele pro blemen die zijn land heeft. De sociale spanningen in Bra zilië nemen steeds angstwekken der afmetingen aan. De lonen zijn danig gestegen, de prijsstij gingen overtreffen deze loons verhogingen echter verre. In de noordelijke provincies lijdt de be volking honger. Vooral in deze contreien neemt het „Castricis- me" hand over hand toe. Ex- president Quadros heelt zich juist in dit gebied opzettelijk can- didaat gesteld om in het hol van de leeuw de strijd aan te binden tegen zijn concurrenten in de volksgunst, de aanvoerders van dc „Castroïsten'die in navolging van Fidel Castro een communis^ tische dictatuur voorstaan. Het Braziliaanse leger „con troleert" alle politieke gebeurte nissen. Het gevaar van een mili taire dictatuur ligt in Brazilië op de loer. Zo vormt het grootste land van het Zuid-Amerikaanse continent een kwetsbaar punt in de vrije wereld. Argentinië: stokende Peronisten en communisten In Argentinië is de toestand nog ongunstiger dan in Brazilië. Hier oefenen dc militairen vrij wel onbeperkte macht uit, ook al hebben zij hun bewind bedekt met een constitutioneel vernisje door de advocaat dr. José Guido als president van het land te laten acteren. Deze president danst echter volkomen naar de pijpen van do officieren, die hem anders e venei s de tcjrmalige president Frondisi ten val zouden brengen. Argentinië is een der machtigste staten van Latijns- Amerika. Onrust in dit land raakt dus stellig het gehele con tinent. Tot nog toe is het niet gelukt de invloed van de Peronisten te breken. Integendeel, de in Span je verblijvende heer Peron be schikt over een ingewikkeld net van agenten, dat de onrust in brede lagen der Argentijnse be volking handig uitbuit. Ditzelfde doen de communisten, die aan knopen bij de ontevredenheid welke bij de Argentijnse arbei ders heerst. Immers, het mili taire bewind bekommert zich weinig om de sociale en econo- B1NNENYERINGBED (iet beste bed ooit gemaakt Ijoodwill SCHUIMRUBBERBED met versterkte middensector 1ffilket fabrieken Zevenbergen Hwrdstraat 102 Telefoon 31ti Xerneuzea mische kant van het regeren. Allerlei zeer noodzakelijke her vormingen worden niet gereali seerd. De prijzen schieten ook in Ar gentinië in snel tempo omhoog en uiteraard worden de arbei ders hierdoor het meest getrof fen. Ook in Argentinië kan daar om de militaire regering op den duur de rust en vooruitgang in het land zeker niet garanderen. Zullen dan de Peronisten of de communisten met de buit gaan strijken? Venezuela: politieke rellen Venezuela vormt eveneens een bron van voortdurende onrust. Dit land, gelegen tussen de Ver. Staten en het Zuidamerikaanse continent, op korte afstand van Cuba, moet zich verweren tegen een toenemende communistische en Cubaanse activiteit. Politieke rellen zijn in de hoofdstad Cara cas aan de orde van de dag. Reeds menigmaal dreigde pre sident Bétancourt het slachtoffer van een aanslag te worden. In de afgelopen zomer is de onrust in het land merkbaar toegeno men. De regering zag zich zelfs genoodzaakt de communistische en para-communistische partijen op non-actief te stellen. Deze partijen zullen echter in het ge heim hun destructieve werk on getwijfeld voortzetten. Onder de bevolking blijft het gevoel van onzekerheid voortleven. De ontevredenheid groeit er bij de dag, want in dit rijke land lijdt een groot u«el van de bevol king armoede en gebrek. Het laat zich aanzien, dat Venezuela opnieuw ogenblikken van dra matische spanningen en ernsti ge crises zal doormaken, (Nadruk verboden.) Indonesië en Nederland hebben gisteren de gezamenlijke ont- uerp-resolutie bij de Algemene Vergadering der Verenigde Na ties Ingediend om de Ver. Naties te machtigen overeenkomst inzake Nieuw-Guinen uit te voe ren. De ontwcrp-resolutie luidt: „Overeenkomst tussen de repu bliek Indonesië en het Koninkrijk der Nederlanden betreffende Westelijk Nieuw-Guinea (West- Irian Indonesië en Nederland: Ont werp-resolutie, de Algemene Vergadering, overwegende dat de regeringen van Indonesië en Nederland hun geschil over Nieuw-Guinea (West Irian) hebben opgelost, met waardering kennis nemen de van de geslaagde pogingen van de wnd. secretaris-generaal om deze vreedzame regeling tot stand te brengen, kennis hebbende genomen van de overeeenkomst tussen de republiek Indonesië en het Ko ninkrijk der Nederlanden betref fende Westelijk Nieuw-Guinea (West-Irian), 1. neemt nota van.de overeen komst, 2. erkent de rol die de secre taris-generaal in de overeen komst is toegewezen, 3. machtigt de secretaris-gene raal de taken die hem in de over eenkomst zijn toevertrouwd, uit te voeren." Reeile van nir Schürmaiin Be permanente vertegenwoor diger van Nederland bij de Ver enigde Naties, inr. C. W. A. Stl.iirmann, heeft er vrijdag bij de algemene vergadering op aan gedrongen, de gemeenschappe lijke Nederlands-Indonesische re solutie over Nieuw-Guinea te aanvaarden- Hij zei zijn toespraak te zullen beëindigen „met vreugdebetoon noch met verwijten of ongepast pessimisme, kort gezegd: zonder hoera te roepen en zonder te kla gen". „Alles wat ik namens de regering en het volk van Neder land wens te zeggen, is dat wij hopen dat deze gemeenschappe- .i Tl*'- ...,s BENELUX- ARINEDAGEN IN AMSTERDAM BEGONNEN 'jdagoehtend zijn de Ben?' ve nial inedagen in Am.sterd.mi be gonnen toen een NederlanJs- Belgische eskader ligplaats koos in het IJ. Op deze overzichtsfoto zien wc Hr. Ms. kruiser „De Ruyter" aan de Shellsteiger, terwijl op de voorgrond een andere bodem koers zet naar een ligplaats aan de De Ruyterkade. WEINIG VERANDERING Een boven de Britse eilanden aanwezige hogedrukgebied be woog vrijdag heel langzaam naar het zuiden en begon aan beteke nis in te boeten. Het zal echter vandaag het weer in ons land nog beheersen. Om dit hoge drukgebied heen zal met over wegend matige noordwestelijke winden lucht naar ons land stro men, waarin vrij veel bewolking voorkomt, waaruit bij tijden een buitje zal vallen. In de temperaturen wordt weinig verandering verwacht. Uit rapporten van dr. Chris- lopher King, die op verzoek van de Wereldraad van Kerken een oezoek heeft gebracht aan het rampgebied in Perzië, is ge bleken, dat het noodzakelijk is de meer dan 100.000 daklozen zo spoedig mogelijk huisvesting te verschaffen. Over een week zal in het getroffen deel van Perzië de sneeuw gaan vallen en ge durende vijf maanden zal alles met een witte laag hedekt blij ven. Het zal in die tijd hitter koud zijn. De Wereldraad heeft besloten, in nauwe samenwerking met de Raad van Kerken in Perzië, maar ook in overleg met andere hulpverleningsinstanties, voor tenminste 500 gezinnen een huis te houwen. Zodra de plannen bekend wer den gemaakt een volledig dorp te herbouwen, compléét met school watervoorziening, bad en wasgelegenheid, huisraad, landbouwgereedschappen, vee en zaden, kwamen hierop van kerken in tien verschillende lan den, waaronder Nederland, reeds positieve reacties binnen. In en kele uren tijds had de Wereld raad van Kerken toezeggingen tot een bedrag van 350.000 dol lar. Inmiddels is deze som al ge stegen tot 416.000 dollar. Vanuit Nederland werd in afwachting van de inzamelingen die in alle negen kerken die in contact staan met de Stichting Oecumenische Hulp, werden of nog zullen worden gehouden voorlopig ongeveer 180.000 toe gezegd. De verwachting bestaat, dat het bedrag dat uiteindelijk beschikbaar komt, veel hoger zal zijn. Ook de talrijke reeds op giro 5261 van de Stichting Oecumeni sche Hulp binnengekomen par ticuliere giften, zullen voor dit Project van de Wereldraad van .C.ik.r -o: 1 n gebruikt. lijkc resolutie, ingediend door In donesië en ons, zal worden aan genomen, dat aldus onze over eenkomst van kracht zal worden en dat het tijdelijke uitvoerende gezag van de Verenigde Naties de kracht en de wijsheid zal vin den om zijn taak uit te voeren met tact en bekwaamheid ten slotte, dat de Verenigde Naties hel volk der Papoea's zodanig zal bijstaan op zijn weg naar ontwikkeling, dat het resultaat van zijn vrije keuze tot de eer en glorie van alle betrokkenen moge strekken". Eerder in zijn toespraak had de heer Schürmann gezegd, dat alleen nadat de overeenkomst van kracht is geworden „alle be palingen van de-.ce overeenkomst die betrekking hebben op het op treden van de secretaris-generaal effectief in werking kunnen tre den. Voor Nederland is de rol die door de secretaris-generaal zal worden gespeeld, van het grootste belang." De heer Schürmann achtte het voor degenen, die in de Ver. Na ties de debatten over het geschil hebben gevolgd, volkomen duide lijk, dat de kwestie Nieuw-Gui nea geen koloniaal probleem was. Hij bracht de verklaringen in herinnering, die hebben geleid tot de Nederlandse voorstellen aan de vorige algemene vergade ring, die geen twijfel hebben kunnen laten aan Nederlands on voorwaardelijke aanvaarding van de beginselen en inhoud over de de-kolonisatie; voorts aan het Neleriandse aanbod om Nieuw- Guinea onmiddellijk te verlaten en het bestuur over te dragen aan een internationaal lichaam, mits dat lichaam het recht der bevolking in acht zou nemen voor een vrije uitoefening van het recht van zelfbeschikking. De ontwikkelingstaak waaraan vele Nederlanders hun beste krachten hebben gewiid en waar aan Nederland dertig miljoen dollar per jaar bijdraagt, zal on der dg verantwoordelijkheid van anderen komen. „Toch blijven onze gevoelens van sympathie, met dit opkomende volk be staan". Het is om die reden dal hij op last van de Nederlands.' regering, de waarnemende secre taris-generaal van de Ver. Natie op 10 augustus schriftelijk heeft meegedeeld dat de Nederlandse regering besloten heeft jaarlijks 10 miljoen dollar beschikbaar te stellen, die de secretaris-generaal zal kunnen gebruiken als bijdra ge voor technische hulpprogram ma's ten gunste van de bevol king". Dit aanbod werd om te be ginnen gedaan voor een tijdvak van drie jaar en tevens vrérd verzocht de Indonesische rege ring van 't aanbod op de hoogte te stellen en mede te delen cf het aanvaardbaar was voor de secre taris-generaal en haai. Tot nu toe heb ik geen antwoord oj> deze brief gekregen, maai. mijn- lieer de president, het er in ver melde aanbod is nog steeds van kracht," aldus de heer Schür mann. RESOLUTIE AANGENOMEN De Algemene Vergadering becfj vrijdagavond de gezamenlijke Ne derlands-Indonesische resnluti aanvaard, waardoor de V. N. ge machtigd wordt, de overeen komst tussen Nederland en Indo nesië over Westelijk Nieuw-Gui nea ten uitvoer te leggen. Bij de stemming stemden v9 leden vóór. Er waren geen tegen stemmers en 14 landen onthiel den zich van stemming. Dit wa ren Kameroen, de Centraal-Afri- kaanse republiek, Tsjaahd, Daho- mejFrankrijk Gabon. Haïti, de Ivoorkust, Madagaskar. Maure- tanië, Nigerië, Rwanda, Togo en Boven-Volta. Vijf leden, onder, wie Portugal en Zuid-Afrika, waren bij de stemming niet aan wezig. De meeste staten, die zich van stemming hebben onthouden, zijn voormalig Frans-Afrikaanse landen, die verleden jaar vruch teloos hebben gepoogd, de Ver enigde Naties in Nieuw Guinea zodanig werkzaam te laten zi.in, dat voor de Papoea's zelfbeschik king zou zijn verzekerd. Be legerleiders in Argentinië hebben vrijdag het verzoek van president Guido om af te treden, tenslotte niet willen opvolgen. Het zijn de opperbevelhebber, generaal Lorio, en de chef van de generale staf, generaal Lagayru. Generaal Lorio heeft zgn strijdkrachten opdracht gegeven dc operaties te hervatten. Op 25 km ten zuidwesten van Buenos Aires zijn hevige gevech ten aan de gang. Beide partijen laten versterkingen aanrukken. De generaals Saravia en On- gania hebben in een communi qué bevel gegeven het vuren te staken. Alle troepen moeten in hun kazernes worden terugge trokken. Volgens Reuter echter zou generaal Ongania in een com muniqué hebben bevolen dat de operaties moeten voortduren „totdat het laatste bolwerk van onze vijand js vernietigd". Volgens onbevestigde berich ten hebben marinevliegtuigen het radiostation Belgrano, dat in handen is van de opstandelin gen, gebombardeerd. Ook zou er in de kazernes van Buenos Aires worden gevochten. In buitenwijken van Buenos Aires zijn vrijdag gevechten uit gebroken tussen opstandelingen en regeringstroepen. Bij een ka zerne zou zwaar worden gevoch ten. Door de hele stad worden barricaden opgericht. Het is dui delijk dat president Guido de toestand niet meer in handen heeft. Volgens welingelichte kringen zullen officieren van marine en regering spoedig zijn aftreden eisen en een militaire junta voeren. Vooruitgeschoven tankpatrouil les van de opstandelingen en re- geringsartillerie zijn ongeveer 24 kilometer ten zuidwesten van Buenos Aires slaags geraakt. Er wordt zwaar gevochten. Toen de strijd zich naar de hoofdstad verplaatste werden alle vierwie lige voertuigen in beslag geno men. Kantoren werden gesloten en de werknemers naar huis ge stuurd. Volgens de opstandelingen worden zij door de luchtmacht gesteund en heeft do marine partij voor de regering gekozen. In de avonduren hebben 36 tanks van de opstandelingen zich tussen het artillerievuur van de regeringstroepen een weg naar de hoofdstad gevochten. Hierbij verloren zij drie tanks. Bij de gevechten zouden tien man zijn gedood. De voorhoede van de opstan dige tankstrijdkrachten uit Mag- dalena. 170 km ten zuiden van Buenos Aires, heeft Camp de Mayo bereikt. Door regeringsfunctionarissen, politieke leiders, kerkelijke waardigheidsbekleders en zaken lieden worden koortsachtige po gingen gedaan om een burger oorlog tc voorkomen. Het hoofdkwartier van de op standelingen in Campc de Mayo heeft aan de regeringsstrijd krachten een ultimatum gesteld. Wanneer de wapens niet worden neergelegd zullen luchtaanvallen op de regeringsstrijdkrachten worden gedaan. Aan de burgerbevolking werd aangeraden zich uit Florencia Varela, op 40 km ten zuiden van Buenos Aires, te verwijderen. medegedeeld door het K.H.M.I.. geldig tot hedenavond. Bewolkt Half- tot zwaarbewolkt met bij tijden een buitje. Over wegend matige noordwestelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. ZATERDAG 22 SEPTEMBER v.m. n.m. Breskens 8.17 9.03 Terneuzen 8.52 9.38 Hansweert 9.32 10.18 Walsoorden 9.42 10.28 ZONDAG 23 SEPTEMBER Breskens Terneuzen Hansweert v.m. 9.52 10.27 11.07 n.in. 10.33 11.08 11.48 MAANDAG 24 SEPTEMBER v.m. n.m. Walsoorden 11.17 11.58 Breskens 11.17 11.25 Terneuzen 11.52 Hansweert 0.32 12.40 Walsoorden 0.42 12.50 ZON MAAN OP onder op ondet Sept. 22 6.24 18.40 15.57 23 6.26 18.38 0.32 16.39 24 6.28 18.36 1.33 17.12 25 6.29 18.34 2.37 17.41 26 6.31 18.31 3.42 18.04 27 6.33 18.29 4.46 18.26 28 6.34 18.26 5.51 18.45 29 6.36 1S.24 6.56 19.04 30 6.38 18.22 8.00 19.21

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1