Vermoedelijk heden ondertekening Nederlands-Indonesische overeenkomst Wederom parachutistenlandingen Nieuw-Guinea m De kwestie Soblen Incident aan Oostduitse grens HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN WOENSDAG 15 AUGUSTUS 1962 18e Jaargang Nr 5676 DE NEDERLANDS-INDONESISCHE BESPREKINGEN BUITENGEWONE MINISTERRAAD BRIEF VAN PAPOEA'S AAN DE KONINGIN Radio de Koek Organisaties in Nederland willen afbreken overleg inzake Nieuw-Guinea MARINIER GESNEUVELD VERBINDING IN MONT-BLANC TUNNEL TOT STAND GEBRACHT Streven naar 35-urige werkweek in de V. S. Zuidkoreaanse vissers verongelukt NEDERLAND PROTESTEERT BIJ DE V. N. TEGEN TROEPEN LANDINGEN RELLETJES Bil EENJARIGE BERLIJNSE MUUR LOOS ALARM IN KONINKLIJK PALEIS Frankerlng bij abonnement; Terneuzen Directeur-Hoofdredacteur L van de Sande Eedactie-adres: Noordstraat 5557 Administratie-adres: Smidswaï Telefoon 01150 2073, Gironummer 38150 Abonnementsprijs; ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJE ZEEUW Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v"/h Firma P. J. van de San'dé te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie ƒ2,40. Rubriek: Kleine Advertenties (géén handelsr advertenties)5 regels 1,10. Iedere regel meer 22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad. 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. Dinsdag hebben de Nederland se en de Indonesische onder handelaars de besprekingen over de kwestie Nieuw-Guinea hervat tegen de achtergrond van de nieuwe troepenlandingen van maandag. Volgens goed ingelich te waarnemers heeft het bericht over deze landingen wrevel ge wekt bij de Nederlandse gedele geerden, maar tot nu toe is niet bekend, of dr. Van Kcijen er bij minister Soebandrio tegen zou protesteren. Naar werd verno men werden gisteren nieuwe in structies uit Den Haag voor de Nederlandse delegatie verwacht. Van welingelichte zijde ver nam Reuter voorts, dat de nieu we landingen niet het einde zul len betekenen van de besprekin gen in aanwezigheid van Oe Thant, maar naar men aannam zullen daardoor de onderhande lingen er niet gemakkelijker op worden. Men ontkende van die zijde, dat bij de besprekingen van maandag een afspraak zou zijn gemaakt over een „staking van het vuren" op Nieuw-Guinea. Wel werd aangenomen, dat een dergelijk bestand deel zou uitma ken van de uiteindelijke overeen komst. Naar werd vernomen werden dinsdag dc onderhandelingen ge voerd in twee groepen, n.l. één, die werd bijgestaan door deskun digen van de V. N., voor de finan ciële vraagstukken die voort vloeien uit het thans bereikte akkoord en een andere die mili taire vraagstukken behandelde. Hoewel dr. Soebandrio maandag avond had verklaard, dat ée dis cussies over de militaire kant waren beëindigd, werd gisteren gezegd, dat er „losse eindjes" resteren, die nog aaneengeknoopt moeten worden. Volgens berichten uit gezag hebbende bronnen zijn Neder land en Indonesië gisteren over eengekomen alle militair vervoer naar Westelijk Nieuw-Guinea en het zenden van militaire voorra den stop te zetten onmiddellijk na de ondertekening van een formeel akkoord over de over dracht. Het militaire protocol van de overeenkomst, die gisteren vol tooid werd, voorziet ook in de staking van alle vijandelijkheden tussen Nederlandse troepen en Indonesische infiltranten na de plechtigheid van de onderteke ning. die, naar nog steeds ver wacht wordt heden zal geschie den. Het militaire protocol vereist dc zending van een bataljon van ongeveer 1000 man om op te tre den als veiligheidsstrijdmacht van de Ver. Naties, teneinde het bestaande Papoea-politiekorps te helpen bij de handhaving van wet en orde in het gebied in de overgangsperiode waarin de Ver. Naties controle uitoefenen over Westelijk Nieuw-Guinea Men verwacht dat deze periode zal duren van ongeveer 1 okto ber tot mei 1962, wanneer de souvereiniteit over het gebied door Nederland aan Indonesië zal worden overgedragen. De troepen van de Verenigde Naties zouden worden geleverd door een of meer Aziatische landen zo werd vernomen. Sommige bronnen zeiden dat wellicht aan India gevraagd zal worden het grootste deel van deze troepen, en misschien wel alle, te leveren Volgens welingelichte kringen zouden Nederland en Indonesië de kosten van deze beveiligings strijdmacht, die naar verwacht wordt ongeveer 300.000 dollar per maand zullen bedragen, samen dragen en wel op een 50/50 basis. Een liaison groep van militai re functionarissen, aan te wijzen door de Ver. Naties, Nederland en Indonesië, zou geïnstalleerd worden in Westelijk Nieuw-Gui nea. Deze groep zou moeten samenwerken met een analoge groep die in het hoofdkwartier van de Ver. Naties zal samen- Thaipn met kureau van Er werd ook een overeenkomst nereikt over de repatriëring van de door de Nederlanders gevan gen genomen Indonesiërs. Hun aantal werd niet bekend ge maakt. Gistermorgen keerden dr. Van ttoiien en Jnr_ Schürmann terug ~?r cle conversatiezaal voor de geiedegeerden nadat de bespre- rtimv.j^ otnper drie kwartier ge- nriva ia2den- Z'j gingen een Sinl' Jtoneel binnen en men v uf z'i met Buitenlandse n 'n Den Haag geconfereerd hadden, alhoewel dit niet offici eel bevestigd werd. Na hun ver trek werden de besprekingen tussen Nederlandse en Indonesi sche financiële experts voortge zet. Uit goede bron werd vernomen dat de Nederlanders gisteren geen protest hebben ingediend tegen de nieuwe Indonesische landingen in Westelijk Nieuw- Guinea. Dé heer Ganis Harsono, woord voerder van het Indonesische mi nisterie van Buitenlandse Zaken, die tot het gevolg van dr. Soe bandrio behoort, verklaarde dat de financiële besprekingen, die in tegenwoordigheid van func tionarissen van de Ver. Naties werden gevoerd, gistermiddag zijn geëindigd. Hij zeide voorts dat alle technische aspecten van de voorgestelde overeenkomst inzake de souvereiniteitsover- dracht tot een einde waren ge bracht. Harsono zeide nog dat beide partijen bezig waren termen van het voorgestelde vergelijk na te gaan. Hij kon niet zeggen of, zo als de Ver. Naties en Indonesië hopen, de voorgestelde overeen komst vanmiddag ondertekend zou worden door dr. Van ïtoijen en dr. Soebandrio. Maar dit bleef wel het doel. Op de vraag of de nieuwe lan dingen van Indonesische Para's een geschilpunt waren geworden zeide Harsono dat de kwestie niet aan de orde was gekomen. Een woordvoerder van de Ver enigde Naties bevestigde, dat de technische besprekingen geëin digd waren. Volgens een Nederlandse zegs man zouden echter nog enkele, bijzonderheden Ton de-Technische regelingen moeten worden uitge werkt. De besprekingen, aldus deze zegsman, hebben tot dusver uitsluitend betrekking gehad op de overdracht van het bestuur. Kwesties als compensaties aan Nederlandse zaken en personen, zijn niet ter sprake gekomen. Aan Oe Tiiant is liet overgela ten te bepalen wanneer de tijd rijp is voor de opening van for mele onderhandelingen tussen Nederland en Indonesië. Men verwacht, dat de officiële zitting waarop de overeenkomst ondertekend zal worden, zeer kort zal zijn. Volgens de huidige plannen zal dit in liet openbaar eschieden. Gehoopt wordt dat de overeen komst hedenavond omstreeks 8 uur (Ned. tijd) ondertekend zal worden door dr Soebandrio en dr Van Roijen. Vernomen werd dat de radio-om roep van de Verenigde Naties voorlopige plannen heeft gemaakt om de ondertekeningsplechtigheid Live" per televisie naar Europa uit te zenden en daarbij gebruik te maken van de Telstar-verbin dingen. De Telstar zou hiervoor heden avond omstreeks 8 uur Ned. tijd in de gunstigste positie zijn. Gistermiddag is de raad van ministers in buitengewone zit ting bijeengeweest. Ook aan de ministers, die door vakantie of anderzins niet in Den Haag ver toeven was verzocht aanwezig te zijn. Minister Cals, die nog op Cu racao vertoeft, en minister De Pous, die in Noorwegen bespre kingen voert, waren niet aan wezig. Van goed ingelichte zijde werd vernomen, dat het onderwerp van bespreking de voorlopige overeenstemming was, die te Washington is bereikt over de overdracht van het bestuur over Nieuw-Guinea. Aan het einde van de buiten gewone zitting van de minister raad is meegedeeld, dat „nadere mededelingen in dit stadium niet kunnen worden gedaan". De Vereniging van Papoea's in Nederland „Kobe Oser" heeft „in grote zorgen en geestelijke nood" een brief gezonden aan de Ko ningin over de ontwikkeling in de kwestie-Nieuw-Guinea. Zij schrijft o.m.: „Wij zijn onderda nen van Uwe Majesteit en dan ken daaraan de vooruitgang wel ke Nieuw-Guinea als deel van het Koninkrijk sedert de tweede wereldoorlog heeft mogen bele ven. Wij zijn Uwe Majesteit en het Nederlandse volk in de hoogste mate dankbaar voor de verdedi ging van de onafhankelijkheid en het grondgebied van Westelijk Nieuw-Guinea tegenover Indone sische agressie." „Met diepe bezorgdheid hebben wii kennis genomen van dc voor lopige uitslag van de onderhan delingen, welke dr. J. H. van Roijen met Indonesische verte genwoordigers heeft gevoerd. Uit de bekend geworden feiten blijkt dat bij deze onderhandelin gen wordt tegemoet gekomen aan de eis van Indonesië om de heerschappij over Westelijk Nieuw-Guinea toegewezen te krijgen." „Een vervreemding van een deel van het Koninkrijk en van Nederlandse onderdanen aan een andere mogendheid, zoals Indo nesië of welke andere mogend heid ook, zou een totale misken ning betekenen van de grond wet en van ons recht op de hoge bescherming van Uwe Majesteit, welke ons, als Nederlandse on derdanen, evenzeer als de Ne derlanders, in de grondwet is ge waarborgd." „Ernstig ontzet be klagen wij ons bjj Uwe Majesteit over de onderhandelingen van deze diplomaat, met eerbiedig verzoek dat het Uwe Majesteit zal behagen de fatale uitwerking daarvan alsnog te willen stuiten. Wij begrijpen dat de regering van Uwe Majesteit als gevolg van gebrek aan steun van bond genoten en van het falen van de Verenigde Naties zal kunnen komen te verkeren in een over machtspositie." „Als die over machtspositie zou zijn ingetre den, dan vragen wij Uwe Majes teit eerbiedig toch nooit te wiiien goedvinden dat een uitweg wordt gekozen, die in wezen betekent dat wij door Nederlanders wor den vervreemd en uitgeleverd aan de heerschappij van een vreemde mogendheid, in welke gladde formules men die uitleve ring- ook zou believen te kleden." „Die vervreemding en uitleve ring zouden „door ons volk in Nieuw Guinea naar zijn diepste overtuiging worden afgewezen ais een ramp, die met slavernij op één lijn moet worden gesteld." Het schrijven was ondertekend door Z. Sawor, voorzitter, en D. Hanasbei, vice-voorzitter. Noords tract 102 - Telefoon 2IU Terneazen De heren Ritzema Bos na mens het comité Zelfbeschikking Nieuw-Guinea, Hekkert namens de organisatie van Brabantse K.V.P.-jongeren, Van Kampen namens het veteranenlegioen Nederland, Buiten namens de stichting „Door de Eeuwen Trouw", het lid van de Eerste Kamer de heer Reijers en het lid van de Tweede Kamer Van Rijckevorsel, hebben dinsdag aan de ministerraad het volgen de telegram gezonden: „Wij doen een dringend be roep op de regering om, gezien de voortgaande agressie op Nieuw-Guinea, de besprekingen (met Indonesië) die wezenlijk een capitulatie zijn, af te breken. De Nederlandse houding koerst regelrecht naar verraad van de Papoea's en een grove onder mijning van de internationale rechtsorde". De regering maakt bekend, dat tot haar leedwezen bij een vuurgevecht nabij Weij op Mi- sool op Nederlands Nieuw-Gui nea gesneuveld is de dienst plichtig marinier der tweede klasse P. M. G. C. Mannie, oud 20 jaar. ongehuwd en afkomstig uit Tilburg. Tevens werd bij een vuurge vecht ter plaatse gewond de eer ste luitenant der mariniers J. A. Woortman, 25 jaar oud, gehuwd en woonachtig te Manokwari. Nadere berichten over de aard van de verwondingen ontbreken nog. Dinsdagmorgen om 31.45 uur Ned. tijd is met een dynamiet- ontpioffing het laatste stuk rots in de tunnel onder de Mont Blanc verwijderd, waardoor de verbie ding tussen de Franse en Ita liaanse ploegen tot stand is ge bracht. Volgens het Franse persbureau A.F.P. was het juiste tijdstip 11.31 uur (Ned. tijd). De voorzit ter van de tunnelbouwmaat schappij, Edmond Giscard Des- taing. bracht dc 1789ste en laat ste lading tot ontploffing, waar door de laatste drie meters rots werden verwijderd. Het feit zal in het hart van de 1750 meter hoge Mont Blanc, de hoogste Europese berg, met champagne gevierd worden. Door de ontploffing werd 200 kubieke meter steen verbrijzeld, waarbij een dichte stofwolk ont stond die pas drie kwartier later was opgetrokken. In deze tussentijd troffen de Italiaanse en Franse arbeiders de nodige veiligheidsmaatrege len, en ruimden het puin weg. De bestuursraad van het Ame rikaanse Vakverbond AFL-CIO gaat streven naar een 35-urige werkweek zonder verlaging van de lonen. Naar de voorzitter van het verbond, George Meany, op een persconferentie mededeelde, is dit de enige manier om de werkloosheid te bestrijden. Dinsdag heeft in de omgeving van Kassei, in West-Duitsland, een uitwisseling van schoten tus sen leden van Oost- en West- 'duitse grenseenheden plaatsge vonden, waardoor een Oostduit se militair werd gewond. Het incident werd veroorzaakt doordat een Oostduitse grens wacht begon te schieten op drie Westduitse militairen, die van hun grenspost af keken naar de aanleg van versperringen op Oostduits gebied. Een woordvoerder van het Westduitse districtshoofdkwar tier ter plaatse heeft later ver klaard dat de Westduitse mili tairen in zelfverdediging moes ten terugschieten. Een Oostduitse grenswacht riep de drie langzaam op hun eigen gebied lopende Westduitse militairen toe: „Halt of ik schiet". Daarop begonnen de Oostduit sers met pistolen te schieten. De drie Westduitse militairen wierpen zich plat op de grond. Zij wisten een roggeveld je te be reiken en schoten van hieruit te rug, waarbij de Oostduitser werd gewond. De gewonde werd later weggehaald. Nadat de Westduitsers zich op de grond hadden geworpen za gen zij hoe drie Oostduitse offi cieren hun onderhebbenden ge lastten op hen te schieten. Later schoten verscheidene Oostduitse 72 Zuidkoreaanse vissers zijn bij het passeren van cle wervel storm „Opal" vorige week om het leven gekomen, zo is dinsdag te Seoel bekendgemaakt. Tot deze conclusie is men gekomen nadat men reddingspogingen had opgegeven. Over de jongste Indonesische parachutistenlandingen meldt de speciale A.N.P.-verslaggever dat j volgens een in Hollandia ver strekte officiële melding in de nacht van maandag op dinsdag tussen half twee en twee uur plaatselijke tijd „hoogstwaar schijnlijk enkele honderden In donesische parachutisten zijn neergelaten nabij Sorong, Kai- mana, Teniinaboean en Merau- ke". De actie werd uitgevoerd door zes Indonesische Herculesvlieg tuigen die volgens radarwaar nemingen waren opgestegen van Ceram en de Kei-eilanden. Aan gezien de Nederlandse strijd krachten om tien uur plaatse lijke tijd dinsdagochtend nog geen contact met de parachutis ten had gehad, moet worden aangenomen dat de landingen op enige afstand van genoemde plaatsen is geschied. Maandagavond laat werden Indonesische vliegtuigen waar genomen op de radarschermen van Nederlandse schepen die voor de kust van Nieuw-Guinea liggen. Onmiddellijk werden in alle grote plaatsen voorzorgs maatregelen genomen. Overal werd luchtalarm gegeven en werd de openbare verlichting uitgeschakeld. Van het vliegveld Mokmer op Biak stegen Neptu ne-vliegtuigen van de koninklij ke luchtmacht op. Kort na half twee dinsdagnacht verschenen twee Hercules-vliegtuigen boven Merauke, nadat zij in een wijde boog rond de zuidkust van Nieuw-Guinea gevlogen hadden. Iets later drongen andere vlieg tuigen door tot de omgeving van Sorong en. vervolgens ook tot Teminaboean en Kaimana. Boven Hollandia, waar ieder een zich tijdens het luchtalarm angstig afvroeg of de rondcirke lende vliegtuigen van de eigen strijdkrachten wa^on of niet, zijn geen Indonesische toestel len geweest. Dinsdagochtend vroeg bleek dat de ronkende ge luiden afkomstig waren van de Neptunes die de gehele nacht boven alle grote plaatsen van Nieuw-Guinea hadden gevlogen. Voorzover dinsdagochtend be kend was hebben zij geen con tact gehad met Indonesische vliegtuigen. Aangezien de Her cules-vliegtuigen onder norma le omstandigheden ongeveer 70 parachutisten kunnen vervoeren. kan volgens militaire zegslieden worden aangenomen dat in de nacht van maandag op dinsdag in totaal ruim 400 parachutisten zijn geland. Op de vliegvelden van Nieuw-Guinea kwamen gis terochtend vele passagiers tever geefs aan, daar een aantal Da- kota's van de „Kroonduif'-maat- schappij was gevorderd voor het vervoer van militairen naar de plaatsen waar parachutisten zijn geland. Volgens goed ingelichte bron heeft Nederland dinsdagavond bij de Ver. Naties geprotesteerd tegen de nieuwe landingen van Indonesische militairen van dins dagmorgen op Westelijk Nieuw Guinea. Naar verluidt heeft do Neder landse delegatie aan Oe Thant ge vraagd de officiële protestnota te doen circuleren als een document van de Veiligheidsraad. De tekst van het protest werd niet onmiddellijk bekend ge maakt. militairen met geweren op de drie Westduitsers. Na het incident werd op Oost duits gebied een witte alarmra ket afgeschoten, waarna het werk aan de versperringen werd stopgezet. Naar later werd vernomen is de Oostduitser, vermoedelijk een lui tenant, aan zijn verwondingen overleden. Maandag, op de dag (lat de Ber- lijnse muur een jaar lang dc stad in twee stukken verdeelde, is liet tot een treffen gekomen tussen politie en betogers aan beide zijden van deze muur. Foto: Westberiijnse politieman nen zoeken dekking bij de muur tijdens een dne! tussen water kanonnen van Oost en West. Op de achtergrond een gebouw in de Oost-zóne. In hetr Engelse hooggerechts hof is dinsdagmorgen het beroep tegen het officiële uitwijzings bevel van de in Amerika veroor deelde spion dr. Robert Soblen in behandeling genomen. Soblen was bij de opening van de ver horen niet aanwezig. Zijn raads man, Elwyn Jones, stelde dat het verblijf van Soblen in Enge land kort en van uitzonderlijke aard is geweest, maar dat de gevolgen van het uitwijzingsbe vel ernstig voor hem zullen zijn omdat hij aan leukemie lijdt, waardoor hij in een Amerikaan se gevangenis spoedig zal ster ven. Elwyn Jones gaf een overzicht van de gebeurtenissen sinds de aankomst van Soblen in Enge land, waarna hij een korte ver klaring van dr, Soblen voorlas waarin deze beweert een politiek vluchteling te zijn. Dr. Soblen zegt een visum voor een verblijf in Tsjecho-Slokakije gekregen te hebben, dat volgens hem in het bezit van zijn advocaat moet zijn. Tot nu toe is dr. Soblen be handeld als een vreemdeling die het land niet mocht verlaten, aldus Jones. Het ministerie van Binnen landse Zaken beweert niet dat dr. Soblen de wetten van dit land op een of andere manier heeft overtreden, zo voegde hij er aan toe. De rechter heeft de verdere behandeling van de zaak ten slotte uitgesteld tot 22 augustus a.s. Dan zullen zowel de advo caat van Soblen als die van de Britse kroon aan het woord komen. Inmiddels vertoeft dr. Soblen nog steeds in de Brixtongevange- nis in Londen. Volgens een van zijn raadslieden lijdt hij ont zaglijke pijnen en is hij de laat ste drie weken zeventien pond afgevallen. Hij zal waarschijn lijk niet in staat zijn de zitting op 22 dezer bij te wonen, tenzij De politie van het bureau Warmoesstraat werd dinsdag middag omstreeks twee uur op geschrikt door de speciale alarm installatie die alleen uit het ko ninklijk paleis op de Dam kan worden bediend. In twee auto's snelden de politiemannen naar het paleis, om te constateren dat er niets aan de hand was. Tij dens de vele restauratie-werk zaamheden die op het ogenblik in het gebouw worden uitge voerd, moet sluiting in de alarm leiding zijn ontstaan. Niemand bleek op de alarm knop in het voorste gedeelte van het paleis te hebben gedrukt. voor hem een bed in de rechls- zaat wordt gezet. Het is niet waarschijnlijk dat de strijd van Sobien om buiten bereik van dc Amerikanasc Jus titie te blijven, in de eerste we ken zal worden beslist. Zijn raadslieden hebben reeds aange kondigd in hoger beroep te zul len gaan, als de uitspraak van het hof voor hun cliënt onguns tig mocht uitvallen. Zo nodig zouden zij de zaak vöor het Hogerhuis brengen. ONBESTENDIG. Het K.N.M.I. deelt mede: Een depressie, afkomstig uit de Golf van Biscaye trok dc af gelopen 24 uur vrij snel naar het noordoosten en veroorzaakte in Engeland. Noord-Frankrijk en onze omgeving belangrijke lucht drukdalingen. Het bijbehorende regengebiéd bereikte dinsdagna middag ons land, terwijl in Zuiö- Engeland en Noord-Frankrijk op verschillende plaatsen on weer voorkwam. Deze ontwikkeling vormt de inleiding tot een periode met on bestendig weer. Achter het koufront van dc vermelde depressie is de lucht enigszins onstabiel, zodat er plaatselijk enkele buien kunnen vallen. De wind ruimt naar zuid tot zuidwest en kan op de nade ring van een trogvormige rand- storing van de depressie moge lijk tijdelijk tot krachtig toe nemen. De temperaturen zullen over het algemeen iets hoger worden. medegedeeld door het K. N. M. I„ geldig tot hedenavond. Af en toe regen. Veranderlijke bewolking met af en toe regen, plaatselijk verge zeld van onweer. Matige, tijdelijk krachtige wind tussen zuid er. zuidwest. In het algemeen iets hogere temperaturen. WOENSDAG 15 AUGUSTUS v.m. n.m Breskens 1.03 1,2.' Terneuzen 1.38 1.58 Hansweert 2.18 2.38 Walsoorden 2.28 2.48 DONDERDAG 16 AUGUSTUS v.m. n.m Breskens 1.48 2.08 Terneuzen 2.23 2.43 Hansweert 303 3.23 Walsoorden 3.13 3.33 Ib 16 17 ZON op onder 5.22 20.06 5.24 20.04 5.26 20.02 MAAN op onder 20.07 4.32 20.41 5.53 21.09 7.16

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1