Paniek
tijdens
Oran
feestvreugde
Laatste kans in Turkije
m
in
De acties
Nieuw-Guinea
Om Tjombe's geld
Het bezoek van de Prinsessen
aan Suriname
HOOGWATER
WEERBERICHT
ZON- en MAANSTANDEN
en
VRIJDAG 6 JULI 1962
18e Jaargang Nr 5642
SOLEIA
badpakken
f 11,50
Eigen Haard
PROTEST VAN
SOBLENS ADVOCAAT
VERWORPEN
Wanneer is „zodra
WAAR DE RUST
NO'G HEERST
Stemmen werven
Dreiging met pensioen
Churchill gaat vooruit
MAATREGELEN TEGEN
IN NIEUW-GUINEA
Tenten- en
Caravan Show
G. MEIIER Zn
POLITIEKE
ONSCHENDBAARHEID
VAN BIDAULT'
DOOR NATIONALE
VERGADERING
VERVALLEN
VERKLAARD
De economische toestand
in Tsjecho-Slowakije
OE THANT IN LONDEN
Weerover zicht
Frankering bij abonnement; Terneuzen
Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande
Redactie-adres: Noordstraat 5357
Administratie-adres; Smidswaï
Telefoon 01150 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs; ƒ6,— per kwartaal; per
maand 2,—; per week 48 ct. Losse nrs 9 ct.
DE VRIJE ZEEUW
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen
Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per
advertentie ƒ2,40.
Rubriek: Kleine Advertenties (géén handels
advertenties) 5 regels 1,10. Iedere regel meer
22 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres
Bureau van dit Blad. 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Iedereen die wapens had
schoot in het wilde weg
In Oran is donderdag, kort na
liet middaguur, paniek uitgebro
ken onder de feestvierende me
nigte doordat er schoten klon
ken.
Men wist niet wat er pre
cies aan de hand was. Aanvanke
lijk dacht men, dat de O. A. S.
van zijn aanwezigheid blijk
ging geven. De Arabieren be
gonnen een dreigende houding
aan te nemen tegenover de
Fransen. Franse soldaten scho
ten in de lucht en de Arabische
hulppolitie trachtte Fransen en
Arabieren te scheiden. De hulp
politie arresteerde een aantal
Fransen. Zij werden bijeenge
dreven en moesten de handen
boven het hoofd houden. Uit de
Arabische menigte klonk de
uitroep„Weg metde pieds
noirs (Fransen).
De verwarring nam steeds toe.
Tenslotte schoot iedereen: de
soldaten van de A. L. N. met hun
automatische wapens, de bur
gers van de F. L. N. en van de
hulppolitie met hun pistolen en
de Franse soldaten met mitrail
leurs. Men vuurde maar in het
wilde weg.
Men weet nog niet wie het
eerst geschoten heeft. Het kun
nen wel Arabieren zijn geweest
die in de lucht schoten om uiting
te geven aan hun vreugde over
de verkregen onafhankelijkheid.
Er is met ingang van 15 uur
een uitgaansverbod in Oran af
gekondigd.
Volgens nationalisten zouden
er „verscheidene tientallen do
den" zijn gevallen.
Van de zijde van de F. L. N.
wordt in Algiers vernomen, dat
het aantal doden in Oran 20 a
30 is.
Van welingelichte zijde te
Rocher Noir verluidde, dat der
tien Europeanen om het leven
zijn gekomen en 25 gewond. Het
aantal slachtoffers onder de
Mohammedanen is niet bekend,
doordat de Mohammedanen de
gewoonte hebben direct hun
doden en gewonden mee te
nemen. De verliezen aan hun
kant zouden echter zeker zo
hoog zijn als aan Europese zijde.
Unieke pasvorm
Leuke dessins
vanaf
SPORTHANDEL
s»
Noordstraat 76
Telefoon 2532
Sinds de militairen onder lei
ding van Djemal Gursel de
macht grepen, is het nog steeds
tobben met de democratie in
Turkije. De oude Ismet Inönü
heeft nu zijn tweede kabinet
gevormd, een coalitie die meer
bijeengehouden wordt door het
sabelgekletter der militairen
dan door de wil samen te wer
ken bij het oplossen van de pro
blemen, die dit behoeftigste der
NAVO-leden bij de vleet bezit.
Woensdagavond schudden de
Prinsessen Irene en Margriet
een uur lang de handen van de
450 genodigden voor de gala
receptie, die plaats vond in de
grote ontvangstzaal van het gou
vernementshuis. Het paleis was
fraai verlicht door duizenden
oranje-kleurige lampjes. Onder
de vele bloemstukken, die het
paleis haast tot een bloementen
toonstelling maakten, was ook
een mandje rozen van mevrouw
G. Pont, een weduwe, die 50 jaar
als vroedvrouw in het district
heeft gewerkt en daarvoor met
de zilveren medaille van Oranje-
Nassau werd onderscheiden. De
Bij een aanval op Indonesische
parachutisten in het gebied van
Kaimana is weer een aantal pa
rachutisten gesneuveld. Dit
heeft het gouvernementsbureau
in Hollandia meegedeeld.
Uit een gevangenenverhoor is
gebleken dat een twintigtal In
donesiërs vrijwel zonder wapens
door het oerwoud trekt.
In het gebied van Merauke
hebben patrouilles met mecle-
nesische parachutisten in een
werking van de bevolking Indo
hinderlaag gelokt. Bij het vuur
gevecht dat ontstond vielen aan
Indonesische zijde enkele doden.
O.a. werd een terugstootloze
vuurmond buitgemaakt.
De acties nabij Teminabuan
zijn thans wel afgelopen. Tij-
KANSELIER
MARGARET
Gisteren werd prinses Margaret
van Engeland geïnstalleerd als
kanselier van de nieuwe univer
siteit van Keele in het Engelse
graafschap Staffordshire. Op
woensdag verleende zij in haar
nieuwe waardigheid reeds de
diploma's aan de eerste gegra
dueerden van de universiteit. Op
de foto zien we de prinses met
de tekenen' van haar waardig
heid, di baret en de rijk ver
sierde toga.
Het Israëlische hooggerechts
hof heeft woensdag de bezwa
ren, die door de advocaat van
dr. Robert Soblen tegen de uit
wijzing van zijn cliënt waren
ingebracht, verworpen.
Het wilde ook geen toestem
ming geven voor een eventuele
terugkeer van Soblen naar Is
raël.
De in de Verenigde Staten tot
levenslange gevangenisstraf ver
oordeelde langjarige spion voor
dc Sowjet-Unie Soblen, die
tegen een borgstelling van hon
derdduizend dollar op vrije voe
ten was gesteld, in afwachting
van de definitieve uitspraak in
het tegen hem aanhangig ge
maakte proces, week naar Is
raël uit, toen dit vonnis kwam.
Hij werd uit Israël gewezen,
waarna hij in het vliegtuig,
waarmede hij de terugreis naar
de Verenigde Staten had aan
vaard, een zelfmoordpoging on
dernam. Dit leidde ertoe dat hij
in een Londens ziekenhuis werd
opgenomen.
Het hooggerechtshof heeft
zijn besluit onder meer ge
grondvest op de overweging dat
Soblen Israël zonder inreis
visum en op valse papieren
de pas van zijn broer was
binnengekomen.
Kongo heeft de tweede ver
jaardag van zijn onafhankelijk
heid zonder veel ophef gevierd
en dat was maar beter ook, want
in die twee jaar is het nog niet
gelukt het grootste Kongolese
probleem op te lossende af
scheiding van Katanga. De be
sprekingen tussen Adoela en
Tsjombe zijn andermaal vastge
lopen en de premier van de cen
trale regering heeft de Ver. Na
ties het probleem weer in de
schoot geworpen.
Dc grote moeilijkheid is na
tuurlijk niet dat de heer Tsjom
be er andere gedachten op na
houdt clan men in Leopoldstad
voor gewenst houdt. De moei
lijkheid is dat het geld heeft om
die gedachten uit te voeren.
Iedereen is ervan overtuigd,
dat het met Katanga's zelfstan
digheid zo gedaan is als de
Union Minière du Haut-Katanga
ophoudt do royalties voor het
gedolven koper te betalen. Dat is
een bedrag van ongeveer 150
miljoen per jaar, als het niet
meer is, wat ruimschoots zeven
tig procent van Katanga's bud
get dekt. Daarom ook is Tsjom
be in staat een goed leger van
een twaalfduizend man op de
been te houden en te voorzien
van de nodige soldij die muiten
voorkomt, wat de regering van
Leopoldstad zeer moeilijk valt
en een regeringsapparaat te la
ten draaien op een veel efficiën
tere wijze dan waartoe men in
de hoofdstad kans ziet.
Zodra de vette chèques_ door
Leopoldstad worden geïncas
seerd kar. Tsjombe verder in een
villa aan de Rivièra gaan wonen
en is zijn politieke droom uit.
Dat is zeker. Maar even zeker
is dat men gemakkelijker kan
zeggen dat de U. M. H. K. voort-
aam Adoela's regering moet be
talen dan dit laten uitvoeren.
Wanneer is „zodra"? De Union
Minière wijst er niet zonder
reden op dat al haar installaties
op Katangaans gebied liggen.
Ophouden met betalen kan
Tsjombe gemakkelijk beant
woorden met vernielen van de
mijnen. En dan heeft hij wel
geen geld, maar Adoela ook niet.
Daar is dus niemand mee ge
baat. Spaak heeft zijn best ge
daan deze knoop te ontwarren,
maar hij is er niet in geslaagd.
Oe Thant heeft vanuit Londen
naar Leopoldstad geseind dat de
Ver. Naties piekeren over een
oplossing voor het probleem der
Kongolese hereniging. Hij repte
niet van militair ingrijpen en zal
dus moeten proberen het vraag
stuk op te lossen door Tsjombe's
financiering aan te lasten. Daar
voor is hij in Londen aan geen
goed adres, want behalve de Bel
gische enorme holdingsmaat-
sehappij Société Générale is ook
de gigantische Tanganyika Con
cessions. een Britse maatschap
pij, een grote aandeelhoudster in
de Union Minière. Maar of hij
deze gigant van de geldwereld zo
ver krijgt dat hij om een ideaal
van de Ver. Naties te verwezen
lijken het risico loopt dat zijn
gouden eieren leggende kip ge
slacht wordt door Tsjombe, dat
staat nog te bezien.
(Nadruk verboden.)
dens een kort vuurgevecht wer
den daar hoogstwaarschijnlijk de
laatst overgebleven parachutis
ten gedood.
Tenslotte vielen ook in het
actiegebied nabii Fak-Fak aan
Indonesische zijde enige doden,
een parachutist werd daar ge
vangen genomen.
Er zijn nog enkele gegevens
bekendgemaakt over de twee
Fapoea's die op 19 juni sneuvel
den. Toen Nederlandse militairen
aan de Karararivier een overval
deden op een parachutistenbi
vak in het district Argoenibaai
op het Onin-schiereiland zat de
25-jarige Mesak Warfete, die
doofstom is, in het bivak. Voor
dat de Indonesiërs vluchtten
hebben zij liem vermoedelijk
neergeschoten. De andere omge
komen Papoea was de Iman
Islamitische godsdienstleraar)
van de kampong Tjowalama
(eveneens op het Onin-schier-
eilland), de 35-jarige Hasan
Silifefa. Samen met twee ande
re Papoea's uit genoemde kam
pong deed hij alsof hij twee pa
rachutisten wilde helpen. De
parachutisten werden door hem
in een hinderlaag van Neder
landse militairen geleid. Op een
afgesproken ogenblik snelden
de autochtone helpers weg
maar Hasan bleef staan en werd
tijdens een kort vuurgevecht
mogelijk ook door de eigen
troepen, dodelijk getroffen.
Prinsessen hadden een kort ge
sprek met haar.
Dank zij het prachtige weer
konden de hoge gasten een wan
deling door de fraai verlichte
tuin maken. De militaire kapel
gaf hier nog een concert onder
een geweldige boom.
De Prinsessen voerden nog ge
sprekken met mr. H. de Vries,
de vroegere gecommiteerde voor
Surinaamse zaken in Nederland
en de dragers der militaire Wil
lemsorde. kapitein H. D. Rijhiner
en majoor L. Lapre.
Met het spelen van de volks
liederen werd de avond besloten.
De Nederlandse Prinsessen
Irene en Margriet hebben dins
dag tijdens een kort verblijf in
Brits-Guyana een ontmoeting
gehad met premier Jagan. Deze
zei later het een eer en een
groot genoegen te hebben ge
vonden. Hij noemde de iwee
Prinsessen „charmante en vrien
delijke jongedames".
De Prinsessen werden op Tri
nidad verwelkomd door de gou
verneur sir Solomon Hochoy en
diens echtgenote. Zij onderhiel
den zich enige tijd met de voor
zitter van de Surinaamse ver
eniging. Charles Wright, die de
hoop uitsprak dat de Prinsessen
zeer binnenkort Brits Guyana
zouden bezoeken.
Een straattoneeltje in de Por
tugese havenstad Portimao aan
de mond van de rivier de Arade.
Het stadje telt 16.500 inwoners
en is bekend om de vele viscon-
servenfabrieben. Het verkeer
stelt er kennelijk nog niet die
brutale eisen die wjj kennen:
slenteren op de middenweg is er
nog heel' gewoon.
Niet overigens die problemen
schenen bij het drie weken lang
marchanderen over kabinets
zetels en een regeringsprogram
ma de hoofdrol te hebben ge-
speeid, maar iets van veel min
der belang: het loslaten van de
gevangen aanhangers van de
terechtgestelde oud-premier Ad-
nan Menderes. Een groot aan
tal van hen komt nu vrij, maar
niet alle. Dat zou het leger
waarschijnlijk niet hebben ge
slikt.'
Waarschijnlijk heeft de lei
ders van de militaire putsch in
dertijd voor ogen gestaan dat
het monsterproces op 't eilandje
Yassiada zulke wandaden der
regering-Menderes aan het licht
zou brengen dat het volk in
verontwaardiging eensgezind
achter de geziene leider Inönü
geschaard zonder twisten aan
zijn toekomst zou gaan werken.
Dat is een faliekante mislukking
geworden.
Het proces heeft ten hoogste
de tegenstellingen verscherpt en
de haat tussen de pro- en con-
tra-Menderesgroepen intenser
gemaakt. En in die politieke
vete verstikt de zo nodige krach
tige aanpak van wat voor de
Turken wezenlijk van belang is.
Zo sterk dat de vroegere coali
tie-partner van Inönü's republi
keinen de gerechtigheidspar-
tij zijn leiders de boer op
stuurde om tegen die regering
stemming te maken.
Dat de boer opsturen kan
men letterlijk nemen. De ten val
gebrachte regering van Mende
res maakte zich door inderdaad
economisch onverantwoorde
maatregelen bij de boeren be
mind met geen ander doei dan
het oogsten van stemmen. Zo
dra een gezonde economische
politiek, die hoog nodig is,
wordt ingevoerd, kunnen de
boeren erop rekenen dat zij vele
voorrechten moeten opgeven.
Juist omdat de stemmen van
de boeren in de politieke strijd
zo van doorslaggevend belang
zijn, heeft het eerste kabinet
van Inönü het niet aangedurfd
iets te ondernemen wat hun
boosheid kan opwekken.
De oude premier zal het nu
nog eens proberen met een
nieuw team en als dat ook niet
lukt zo dreigt hij dan gaat
hij weer verder genieten van
zijn pensioen.
Geen Turks politicus heeft op
het ogenblik zoveel gezag dat
hij de taak van Inönü kan over
nemen, dat weet men in Ankara
en in de Anatolische dorpen.
Het is een negatieve factor,
maar daardoor lukt het Inönü
misschien dit keer wel zijn
weerbarstige coalitiegenoten tot
daden te krijgen bij het invoe
ren van sociale en economische
hervormingen.
Want ze weten: na Inönü
aan wie de militairen toch al
niet zonder tegenzin de kans
hebben gegeven met een bur
gerlijk bestuur Turkije weer
krachtig te maken komt er
voor de partijen geen kans
meer. Dan zullen de militairen
het zelf doen. En die maken
zich niet veel zorgen over de
stemmen van de boeren of de
stedelingen. Inönü is nu begon
nen aan de laatste kans voor de
burgers om een militair gezag
van dictatoriale aard af te wen
den.
(Nadruk verboden.)
QICKKKKkSKKBMSMüCKOKdKdSCKf
PERMANENTE
(Adv.)j
Sir Winston Churchill, die in
een Londens ziekenhuis ver
pleegd wordt wegens een dij
beenfractuur, blijft goed vooruit
gaan. Hij mag nu en dan op
staan. Zijn pols is enigszins on
regelmatig, maar dat is volgens
de artsen geen reden tot be
zorgdheid.
De commandant van de strijd
krachten in Nieuw-Guinea heeft
maatregelen genomen tegen een
ambtenaar van het gouverne
ment in Nieuw-Guinea, die met
goedkeuring van de overheid
optreedt als plaatselijk corres
pondent van het Amerikaanse
persbureau U. P. I. in Hollandia.
Het betreft de Nederlander dr.
P. J. van Dooren van de dienst
Economische Zaken. Naar een
woordvoerder van het gouverne
ment mededeelde, bestaan de
maatregelen uil het onthouden
van communiqués over militaire
acties, een verbod tot het bijwo
nen van persconferenties van
militaire woordvoerders en het
deelnemen aan militaire excur
sies en in het algemeen uitslui
ting van alle vooriichtingsfacili-
teiten op militair gebied.
In het officiële communiqué
van woensdag in Hollandia
werd reeds het bericht van deze
correspondent over het gebied
van Wandammen tegengespro
ken. Hierin werd melding ge
maakt van niet officieel gemel
de landingen van Indonesische
parachutisten. De maatregelen
werden ingegeven door het feit,
dat ondanks een gemaakte af
spraak. de correspondent het be
richt niet bij de militaire auto
riteiten heeft geverifieerd, aldus
de woordvoerder van het gou
vernement, die hieraan toevoeg
de, dat het gouvernement van
Nieuw-Guinea zich bij de ge
nomen maatregelen heeft aange
sloten.
KIP KAMPEERWAGENS
GOVERNOR en JAMET
TENTEN
iiit voorraad leverbaar.
SPORTHUIS
NOORDSTRAAT 25—27, AXEI
Ook speciale Verhuurafdeling.
De Franse Nationale Verga
dering' heeft donderdag de par
lementaire onschendbaarheid
van oud-premier Georges Bi-
dault vervallen verklaard. De
stemverhouding was 241 voor,
72 tegen.
Bij het debat, dat aan de stem
ming voorafging, kwam het tol
een tumult, van de rechterzijde,
dat de minister van Justitie
verhinderde het woord te nemen.
Na twintig minuten schorste
de voorzitter de vergadering.
Na de hervatting werd een
brief van Bidault voorgelezen,
waarin hij toegaf zich bij de
O. A. S. gevoegd te hebben „om
trouw te blijven aan zijn woord
inzake de integratie van Algerië",
De regering had het parle
ment om opheffing van de on
schendbaarheid van Bidault ge
vraagd om hem voor het gerecht
te kunnen brengen wegens het
leiderschap van de O. A. S., dat
hij na de arrestatie van ex-
generaal Salan zou hebben
overgenomen.
In een officieel verslag aan
het Tsjechoslowaakse parle
ment wordt gezegd dat de lands-i
economie „aanzienlijke moeilijk
heden" ondervindt als gevolg
van het feit, dat vorig jaar de
gestelde doelen in landbouw en
industrie niet zijn bereikt.
De arbeidsproduktiviteit was
verminderd en de produktie-
kosten waren te hoog. De
levensstandaard was vorig jaar
opnieuw gestegen.
De waarnemend secretaris-ge
neraal van de V. N., Oe Thant,
heeft donderdag in Londen met
premier MacMillan van gedach
ten gewisseld over internationale
kwesties. Heden zal hij bespre
kingen voeren met de Britse mi
nister van Euitenlandsc Zaken,
lord Home.
Gezaghebbende kringen nemen
aan, dat gedurende het officiële
bezoek van Oe Thant, dat woens
dagavond begon en tot zaterdag
zal duren, gesproken wordt over
de financiën van de volkeren
organisatie, bepaalde aspecten
van de kwestie-Kongo en de be
zetting van het secretariaat van
de V. N. Wellicht komt ook de
toekomstige positie van Oe Thant
zelf aan de erde. Zijn ambtster
mijn loopt volgende jaar af. De
opvolgingckwestie zal worden
besproken op de zitting van de
algemene vergadering welke mid-
den-september begint. Volgens
genoemde kringen hoopt de Brit
se regering, dat Oe Thant gene
gen zul zijn in functie te blijven.
Zaterdag reist de waarnemend
secretaris-generaal door naar
Cenève.
NOORDWESTELIJKE WIND
Het K. N. M. I. deelt mede
Ook donderdag handhaafde
zich boven de Noordzee een
noordelijke tot noordwestelijke
stroming die de aanvoer van
koude lucht deed voortduren. De
stroming is echter wel in kracht
afgenomen onder invloed van
een rug van hoge luchtdruk die
zich over Engeland en Frank
rijk uitbreidt. Daar de aangevoer
de lucht nog erg vochtig is blijft
VRIJDAG 6 JULI
v.m. n.m.
Breskehs 4.39 4.52
Terneuzen g.14 5.27
Hansweert 5.54 6.07
Walsoorden 5.25 5.38
er evenwei tamelijk veel bewol
king waaruit ook vrijdag plaat-
selijk een buitje kan vallen.
De temperaturen zullen daar
om wel iets hoger kunnen wor
den maar een belangrijke stij
ging is toch nog niet waarschijn
lijk.
medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot hedenavond.
'Iets minder koud
Hier en daar opklaringen en
slechts enkele verspreid voorko
mende buien. Zwakke tot matige
wind tussen noordwest en west.
Iets minder koud,
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
ZATERDAG
7 JULI
Juli
23.28
v.m.
n.m.
6
4.27
21.01
9.09
Breskens
5.14
5.32
7
4.28
21.00
10.14
23.50
Terneuzen
5.49
6.07
9
4.30
20.59
12.23
0.10
Hansweert
6.29
6.47
10
4.31
20.5S
13.28
0.29
Walsoorden
6.39
6.57
12
4.33
20.57
15.41
1.12
