President Kennedy vraagt Congres machtiging voor tariefverlagingen Mededelingen van Indonesische gevangenen in Hollandia Griekse primaat afgetreden FFIE °°a>/ Het Australische standpunt over N.-Guinea Kapitein van de „Gladonia korte tijd van zijn schip De heer J. M. Peters lid van de Tweede Kamer overleden HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON- en MAANSTANDEN K ROVCO soepen EERSTE BLAD Nieu wjaarsreceptie koninklijk paar voor corps diplomatique ikolf uhkinj> a™1? eD ?°°r- S '"fc? 4tla^eeft Vft tkkin& Que sfft? e0 j?°°r Frankering bij abonnement: Terneuzen pjrecteur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie adres: Noordstraat 55—57 Administratieadres: Smidswal Telefoon 2073 Gironummer 38150 Abonnementsprijs: ƒ6- per kwartaal; per maand ƒ2,—I Pei week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRIJ VRIJDAG 26 JANUARI 1962 18e Jaargang Nr 5507 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 16 ct; minimum per advertentie 2,40. Rubriek Kleine Advertenties géén handels- advertenties) 5 regels 110. Iedereregel meer 22 et. Kleine advertenties bij vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. ren President Kennedy heeft giste- het Amerikaanse congres om machtiging verzocht voor verlaging van de invoertarieven om „te onderhandelen over een ingrijpende overeenkomst met de E. E. G., waardoor onze eco nomische kracht zal worden sa mengebundeld voor de uitbrei ding van de vrijheid". ,,De twee grote Atlantische markten zullen of tezamen groei en of ieder afzonderlijk" zo ver klaarde Kennedy in een speciale boodschap aan het congres. H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins der Nederlanden heb ben gistermiddag omstreeks 12 uur in de troonzaal van het Koninklijk paleis op de Dam in de hoofdstad de leden van het corps diplomatique met hun dames op de traditionele Nieuw jaarsreceptie ontvangen. Hier bij was ook de minister van Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns, aanwezig. Vorig jaar werd deze receptie in ver band met de restauratiewerk zaamheden aan het paleis niet in Amsterdam gehouden. Ter receptie verschenen 45 ambassadeurs, 10 gezanten, 2 zaakgelastigden en 10 tijdelijk zaakgelastigden. Voor het paleis stond als erewacht een com pagnie van het garderegiment jagers in ceremonieel tenue op gesteld met vaandel en vaandel- wacht en terzijde van de ingang da Koninklijke Militaire Kapel met tamboer- en pijperkorps in het ceremonieel tenue van het garde regiment grenadiers. Hij zei, dat hij om twee basis machtigingen voor de komende vijf jaar vroeg om de Ameri kaanse onderhandelaars in staat te stellen met de E. E. G. op praktische wijze handelsbespre kingen te voeren. Deze machti gingen zijn ten eerste een alge mene machtiging om de invoer tarieven bij wederkerige onder handelingen met 50 procent te verlagen en ten tweede een spe ciale machtiging om alle invoer tarieven te veriagen of af te schaffen van die groepen produk- ten, waarbij de Verenigde Staten en de E. E. G. tezamen 80 procent of meer van de wereldhandel voor hun rekening nemen. Deze produkten maakten in 1960 bijna 2 miljard dollar van de totale Amerikaanse industrië le uitvoer naar de huidige en toekomstige E. E. G.-landen uit en ongeveer 1,4 miljard dollar van de Amerikaanse invoer uit deze landen, aldus Kennedy. De tariefverlagingen onder zo wel de algemene als de speciale machtiging zullen in een periode van 5 jaar of meer geleidelijk tot stand worden gebracht. Kennedy beloofde, dat de Ver. Staten bij hun onderhandelingen met de E. E. G. het beginsel van meest begunstigde natie met traditionele handelspolitiek heb ben doen verouderen". Deze ont wikkelingen zijn: 1. De groei van de Europese ge meenschappelijke markt. 2. De toenemende druk op de Amerikaanse betalingsbalans positie. 3. De noodzaak om de Ameri kaanse economische groei na een periode van zeven jaar waarin de groei ten achter bleef en die door drie reces sies werd gekenmerkt te ver snellen. 4. De communistische hulp en het handelsoffensief, die „in dë afgelopen jaren meer merkbaar zijn geworden" en 5. De noodzaak van nieuwe markten in Japan en de ont wikkelingslanden, „een pro bleem, dat thans meer de na druk heeft dan ooit tevoren". Regeringsfunctionarissen ver wachten geen grote ontwrichting van de Amerikaanse industrie als gevolg van de voorstellen van Kennedy. Zij verklaarden, dat de Ver. Staten integendeel voor delen zullen hebben van de toe genomen mogelijkheden, die zul len ontstaan door de stappen die met de E. E. G. worden gedaan ter vrijmaking van de handel. In regeringskringen verklaar de men, dat het op het ogenblik niet mogelijk is de produkten te noemen, die voor afschaffing van alle rechten in een periode van vijf tot tien jaar in aanmerking zullen komen. De samenstelling van de lijst van produkten zal afhangen van het handelsjaar, dat als basis voor opstelling van de lijst zal worden genomen. Zij waren echter van mening, dat motorvoertuigen, vliegtui gen, machinewerktuigen en zwa re machinerieën en uitrustingen op de lijst zullen voorkomen. Donderdagochtend waren de in Hollandia aanwezige correspon denten in de gelegenheid twee Indonesische officieren en zeven Indonesische onder-officieren te ondervragen in een barak var de militaire politie van de mari ne aan de Oranjelaan. Zij kon den vrij vragen stellen, al dan niet met behulp van een verta ler. - Geen der gevangenen wenste duidelijk te stellen dat zij tevo ren waren ingelicht over het doel van de actie. Zo zei de 33- jarige Indonesische luitenant ter-zee Franciscus Soeprapto (die adjudant was van de ver miste commandeur Soedarso) die zich eveneens aan boord van de motortorpedoboot „Matjan Toe- toel" bevond, dat hij „alleen wist dat de boten in de richting De Australische minister van Buitenlandse Zaken, sir Gar field Barwick, heeft berichten in een blad in Melbourne over een mogelijke wijziging in de andere landen zullen handhaven Dr. ail Roijen verrast OVC1' berichten koerswijziging (Australische politiek t.a.v. Nieuw-Guinea en dat de machtiging tot onder handelen onder de nieuwe wet zodoende gebruikt zal worden om de handelsbetrekkingen met Latijns-Amerika, Canada, Japan en andere niet-Europese landen te verstevigen. De president beloofde plechtig, dat er „ruime voorzorgsmaatre gelen" tegen elke schade aan de Amerikaanse industrie door de verhoogde invoer gehandhaafd zullen blijven. Kennedy vraagt om een „ge heel nieuw apparaat" ter ver- De Nederlandse ambassadeur in Washington, dr. J. H. van Roijen, heeft woensdag gezegd de juistheid van de berichten over een koerswijziging van de 'Australische politiek ten aan zien van Nieuw-Guinea te be- twijlelen. Hij zei door de be richten verrast te zijn. I Di. Van Roijen legde deze Kapitein Aric Ellard van de ,/Madonia" is donderdagmorgen korte tijd op het strand van Rozenburg geweest. Bij laag tij namelijk liet hij zich van de kust vaarder zakken om een goed overzicht te krijgen van de situa tie, waarin het schip verkeert. Ce Brit kon dat zonder ennig risico doen. want de „Gladonia" ligt, dwars op de golven, met bak boordszijde gedrukt tegen een steü zandbankje, dat bij eb droog valt. Aan de andere kant van het schip staat bij laag tij meestal nog ca. 1,20 meter water. ®e inspectie uiteraard al leen aan bakboord bracht als conclusie dat de roerkoning bij vanging van de bestaande wet j verklaring af na een onderhoud inzake handelsovereenkomsten met de Amerikaanse onder op basis van het wederkerigheids minister van Buitenlandse Za- beginsel en merkt op, dat vijf j ken, George Ball. „fundamenteel nieuwe en mee- I Dr. Van Roijen zei dat de slepende ontwikkelingen onze kwestie Nieuw-Guinea niet ter sprake is gekomen. Hij had met Ball gesproken over problemen van de gemeenschappelijke markt. Op een vraag antwoord de de ambassadeur dat Neder land geen enkel bezwaar heeft tegen het toetreden van Enge land tot de Europese gemeen schappelijke markt. „Wij zijn integendeel verheugd. Wij zijn er altijd voor geweest". Dr. Van Roijen zei te hopen dat de pogingen om Indonesië en Nederland samen te brengen om de mogelijkheden van een vreedzame regeling van de kwes tie Nieuw-Guinea te bespreken, succes zullen hebben. De Britse kustvaarder „Glado nia'' zit nog steeds hopeloos vast in ftet zand van de Maasvlakte in de Noordzee bij Hoek van Hol land. Foto: De „Gladonia" in haar be narde positie. Links bij de ach tersteven de reddingsboot „Pre sident Jan Leis". Een helikopter haalt een nian van boord. de stranding is afgebroken. Als het schip vlot komt, zal het dus niet kunnen meesturen. Hoe het met de schroef gesteld is weet kapitein Ellard niet, omdat die ook bij eb nog in het water steekt. Bij Leen Smit en Van der Tak worden op het ogenblik verschil lende maatregelen getroffen om straks, als het weer beter is, het eventuele bergingswerk te ver gemakkelijken. De eerste taak wordt dan het lossen van de lading, opdat het schip hoger op het water komt. Maar dat kan pas gebeuren als de kustvaarder stevig verankerd ligt, want an ders wordt zij bij vloed nog meer naar de kust gedrukt. Twee ber gingsvaartuigen van Van der Tak, de „Bruinvis" en de ..Zee leeuw" zijn op het ogenblik bui- engaats om te verkennen hoe zij het beste het ca. 2 ton zware an ker kunnen uitzetten. Later zal dan mogelijk door een motorvlet de draad worden overgebracht waaraan de „Gladonia" als al les meeloopt zich ca. een kilo- meter in de richting van de zee kan optrekken. Daar zouden dan Australische houding jegens Westelijk Nieuw-Guinea „specu laties genoemd. Hij verklaarde dat het regeringsstandpunt on gewijzigd was sedert premier Menzies op 12 januari duidelijk had gemaakt dat de regering een „regeling door vreedzame middelen en niet onder dwang of dreiging met oorlog" wenst. Garfield zei dat de verklaring van Menzies werd afgelegd na dat het kabinet de zaak had be sproken. Kranten in Melbourne schre ven dat zij hun berichten uit onofficiële bron hadden. Sir Garfield verklaarde„De verklaring van de premier maakt ook duidelijk dat Austra lië vooral wenst dat de Papoea's van Westelijk Nieuw-Guinea te zijner tijd het recht wordt ge geven hun eigen toekomst te kiezen. De regering heeft geen ander besluit genomen. In overeenstemming met deze ongewijzigde politiek zijn ener zijds stappen genomen om de partijen ertoe te bewegen aan de conferentietafel te gaan zit ten en aan de andere kant heeft da regering er haar afkeuring over uitgesproken om toevlucht waaruit de voorgezette militaire sche volk heeft er recht op eer lijk en onmiddellijk op de hoog te te worden gesteld of Barwick op enigerlei wijze verantwoor delijk is voor de kranteuberich- ten over een wijziging in de po litiek. De zaak is zó belangrijk, zo wel voor Australië zelf als voor het buitenland, dat Barwick, of Menzies zelf, moet verklaren of de verklaring van Menzies van 12 januari nog van kracht is". De Times over Nw.-Guinea De Londense „Times" is van mening dat Indonesië waar schijnlijk niet gereed is voor een invasie in Nederlands Nieuw-Guinea, zo blijkt uit een artikel in de editie van donder dag. Na opgemerkt te hebben dat de enige, operatie die een kleine kans op succes oplevert zou be staan uit het vestigen van een klein bruggehoofd ergens aan de kust, zegt het blad dat het duidelijk is dat de Nederlanders geen voortdurende weerstand kunnen bieden en dat de Indo nesiërs mogelijk een enclave zouden kunnen vestigen van de bergingsvaartuigen of de sleepboten het werk moeten over nemen. Maar dat zijn alle ge dachten voor de toekomst. Voor lopig denkt men nog slechts aan drie dingen: betere weersomstan digheden, het lossen van een ge deelte van de lading en het draaien van het schip met de kop in zee. Voor de bemanning zijn er op het ogenblik beslist geen risico's. Zij blijft dus aan boord, terzij de zee een catastrofale slag zou toebrengen. De vier mannen, die woensdag door de reddingsboot naar Hoek van Holland zijn ge bracht, logeren voorlopig in hotel „America". Zij zullen naar het schip terugkeren als het werk echt kan beginnen. te nemen tot oorlog of met oor log te dreigen. De uiteindelijke beslissing in de zaak is echter een die de par tijen zelf moeten nemen...." De verklaring van sir Gar field werd afgelegd kort nadat de Labourpartij (oppositie) ge vraagd had of het land zijn po litiek inzake Nieuw-Guinea ge wijzigd had. De plaatsvervangend Labour- leider, Gough Whitlam, zei dat het verhaal over de wijziging in de politiek afkomstig was van de ir. Melbourne verschijnende „Herald" van 23 januari. „Op diezelfde dag was sir Garfield in Melbourne", aldus Whitlam. Hij vervolgde„Het Australi- en politieke operaties zouden kunnen worden gevoerd. „Een van de problemen waarvan de Nederlanders klaarblijkelijk ge bruik zouden willen maken is het vraagstuk van de bevoorra ding. De Nederlandse regering is er zich van bewust dat zij geen langdurige oorlog in zuid- oost-Azië kan voeren en is be reid tot onderhandelen. Wan neer president Soekarno is be ïnvloed door het voorbeeld van de Indiërs in Goa, zal hij er goed aan doen eraan te denker- dat het succes van genoemde actie van de snelheid van de ge vechtshandelingen afhing, iets wat hij in Nieuw-Guinea niet kan nastreven." van West-Irian gingen doelt dat I zij verder geer. opdracht hadden 1 gekregen". Soeprakto zei dat toen de drie motortorpedoboten ongeveer 60 mijl vanaf de Aroe-eilanden wa- ren op een koers van 45 graden, commandeur Soedarso zich naar de brug begaf en aan de com mandant van het flottilje, kapi tein Wiratno (die later, naar Soeprakto meedeelde, door een directe treffer sneuvelde) op dracht gaf twee der drie boten te laten omkeren „omdat hij ge vaar voorzag". Op dë vraag welk gevaar dit kon zijn, ant woordde Soeprapto dat op het radarscherm van de „Matjan Toetoel" „een destroyer" was waargenomen terwijl een „Ne derlandse bommenwerper in het maanlicht van de nacht zichtbaar was". Soeprapto meende dat de „Matjan Toetoel" onmiddellijk vuurde op het vliegtuig dat daarna voortdurend lichtfakkels uitwierp. Binnen 15 minuten volgde naar schatting van Soe prapto kanonvuur van de Ne derlandse oorlogsbodem en be gon het flottielje te zigzaggen. Toen de boot getroffen was, kon hij zich alleen herinneren dat hij plotseling in het water lag na dat hij zich aan het dék had be vonden. Commandeur Soedarso bevond zich in de cabine toen dit gebeurde. Soeprapto zei dat hij staf officier van de Indonesische marine was en samen met com mandeur Soedarso en andere officieren uit Djakarta per vlieg tuig naar dë Kei-eilanden was gevlogen. Een andere marine-officier, luitënant-ter-zee van de techni sche dienst Mahfoed, bevond zich, naar hij meedeelde, bene- dendeks toen de „Matja Toetoel" getroffen werd. Hij zei dat de „olietank een directe treffer had gekregen en in brand vloog". Ook hij had niet gehoord van een opdracht om Nieuw-Guinea j aan tê vallen. Aan boord van de drie boten waren volgens hem 1120 soldaten van het Indonesi- I sche leger. Hij kon niet zeggen j wie het eerst had geschoten aan gezien hij zich benedendeks be vond. De 39-jarige adjudant Slamet Djoemadi die sinds 1950 bij de Indonesische marine dient en de oudste van de zeven gevangen genomen onder-officieren (twee van het leger en vijf van de ma rine) is, zei m antwoord op vra gen dat de „Matjan Toetoel" reeds ongeveer vier uur gevaren had sinds het schip van de Aroe- eilanden vertrokken was samen met twee andere boten. Een vierde m.t.b. was achtergebleven wegens brandstofgebrek. Naar zijn schatting had de snelheid 23 knopen bedragen. „We voeren in linie achter elkaar recht op de kust van Nieuw-Guinea af toen het schieten begon". Hij beves tigde dat daarna alle boten zig zag gingen varen. Op de vraag of hij wist dat het vuurgevecht Nederlandse oorlogsschepen be trof, zei Djoemadi: „Ik geloof van wel". Gisteravond is in het R. K. zie kenhuis in Sittard overleden het lid van de Tweede Kamer, de heer J. M. Peters De heer Peters werd in de nacht van woensdag or donder dag gewond bij een auto-ongeluk. Aartsbisschop Jakovos, pri maat van Griekenland, is don- Terwijl de synode vergaderde, betuigden een 350 geestelijken derdag afgetreden als hoofd in de kathedraal van Athene INSIDE! kwaliteitt van de Griekse Orthodoxe kerk. De 67-jarige aartsbisschop werd op 13 januari gekozen door een conclaaf, waaraan werd deelgenomen door 57 van de 66 metropolieten (aartsbis schoppen, hoofden van kerkpro vincies). Sindsdien hebben leden van de geestelijkheid en voor aanstaande leken kritiek op zijn particuliere leven geuit. Een bisschop heeft de verwijten on derzocht en de regering heeft aangekondigd, dat zij het parle ment machtiging zou vragen Jakovos af te zetten als hij niet uit eigen beweging heenging. De aartsbisschop besloot zijn lot in handen van de kerk te leggen. De synode, het uit 13 leden bestaande kerkbestuur, heeft donderdag besloten, dat de aartsbisschop diende af te treden. De primaat had de sy node zelf bijeen geroepen. DODELIJK ONGEVAL De 54-jarige keurmeester van hol gemeentelijk slachthuis te dat Roermond, de heer J. Sanders, is woensdagavond met zijn motorrijwiel in botsing gekomen met een geparkeerde vrachtauto. De heer Sanders was op slag dood. Hij was gehuwd en had twee kinderen. hun solidariteit met aartsbis schop Jakovos. In zijn ontslagbrief aan de synode zei de aartsbisschop, dat hij niet uit vrije wil, maar onder druk van de regering is afge treden. „Ik treed af om inmen ging van de staat in kerkelijke zaken te voorkomen. Ik offer mij op om de eenheid van de kerk te beschermen". AANHOUDEND ZACHT Een gebied van hoge lucht druk boven Spanje is in beteke nis toegenomen en heeft zich naar het noorden uitgebreid. Een uitloper hiervan strekt zich uit' van de Noordzee naar Scan dinavië. Als gevolg van deze ontwikkeling is bij ons de wind afgenomen en geruimd naar noordwest tot noord. Boven de Britse eilanden be vindt zich een frontensysteem zich naar het oosten be weegt. Op de nadering hiervan draait de wind later weer naar westelijke richtingen maar neemt niet tot meer dan matig toe. Er blijft veel bewolking waaruit plaatselijk wat lichte regen of motregen kan vallen. Jan Mathijs Peters was op 11 oktober 1908 te Roosteren gebo ren. Hij bezocht de Kweekschool en behaalde de hoofdakte. Daarna studeerde hij philoso- phie aan de R. K. leergangen te Tilburg. Hij was onderwijzer aan een R. K. lagere school en Ieraar aan een cursus voor de hoofdakte. De heer Peters vervulde tijdelijk het burgemeesterschap van Roos teren. Hij werd in 1956 gekozen medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot vrijdag avond. Veel bewolking. Bewolkt met plaatselijk wat lichte regen of motregen. Zwak ke tot matige wind uit westelijke richtingen. Weinig verandering in temperatuur. VRIJDAG 26 JANUARI Breskens Terneuzen Hans weert Walsoorden v.m. 5.07 5.42 6.22 6.32 5.30 6.05 6.45 6.55 ZATERDAG 27 JANUARI Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 5.43 6.18 6.58 7.08 n.m. 6.07 6.42 7.22 7.32 ZON MAAN op onder op onder Jan. 26 8.30 17.16 23.22 10.56 27 8.29 17.18 11.17 28 8.28 17.19 0.27 11.39 tot lid van de Tweede Kamer, waar hij deel uitmaakte van de K. V. P.-fractie. De heer Peters was nationaal hoofdbestuurder van de stichting „Het Vierde Prinsenkind". Voorts was hij voorzitter van de afdeling Limburg van „Steun wettig ge zag". Hij had zitting in het hoofd bestuur van het Nederlands On derwijsplan en in het dagelijks, bestuur van de K. R. O. Ook was hij voorzitter van de werk gemeenschap Limburg. De thans overledene was Rid der 4e klasse in de Militaire Wil lemsorde. De auto waarin de heer Peters was gezeten botste in de nacht van woensdag op donderdag fron taal tegen een bestelwagen. De heer Peters werd bij die botsing zodanig gewond dat men in het ziekenhuis in Sittard chirurgisc-h ingrijpen noodzakelijk achtte. De heer Peters werd donder dagmorgen geopereerd. Zijn toe stand leek na de operatie rede lijk, maar gisteravond verslech terde die toestand echter en om ongeveer kwart over negen is hij overleden. Moordenaar van Magda de Bruyne gearresteerd De 16-jarige Serge de Beers, diie de politie van Kortrijk, in België, woensdag j.l. had mee gedeeld het lijkje van de ver moorde 9-jarige Magda de Bruy- na te hebben gevonden, Iieeftl donderdag bekend zelf het kind te hebben vermoord. Hij heeft nu bekend liet kind indertijd naar een veriaten ter rein aan de Bloemistenstraat in Kort;rijk te hebben meegelokt, waar hij 'zich aan haar wilde vergrijpen. Maagda verzette zich waarna hij haar de keel dicht kneep en slagen op het hoofd toebracht. Toen het kind dood was, heeft hij het lijkje in de kelder van het gebombardeerde huis, waar het woensdag j.l. is aangetroffen onder een hoop steengruis en stukken steen verborgen. 'De dader heeft gezegd dat al les zich heel vlug heeft afge speeld, omdat hij niet te laat op zijn werk wilde komen. Hij had het lijkje vluchtig met stukken puin bedekt en was daarna naar zijn werk gegaan. Het was geheel tegen de ver wachting in dat hij een bekente nis aflegde. Men beschouwde hem als een getuige en niemand dacht eraan dat hij de dader was. Een officier van Justitie heeft tot journalisten gezegd, dat de jongen zonder twijfel tot zijn misdaad is gekomen doordat hij veel pornografische lectuur las.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1962 | | pagina 1