F.L.N. slaat onder Algerijnse Fidel Castro een linkse koers in Tito opende conferentie van Belgrado W eeroverzicht Reeds een kernontploffing in de Sowj et-Unie Veekiess, (joodwill Belgrado in de schaduw van Berlijn Radio de Koek, HOOGWATER WEERBERICHT ZON- en MAANSTANDEN en Chroesjtsjef heeft geen bezwaar tegen een hoofdkwartier van de V.N. in Berlijn ondertekening vredesverdrag na ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1961 17e Jaargang Nr 5385 I frank erin 3 bij abonnement: Temeuzen cteur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55-57 Administratie-adres: Smidswal Telefoon 2073 DE VRIJE Gironummer 38150 antcnriis' ƒ6,— per kwartaal; pel week 48 ct. Losse nrs 9 et Verschijnt dagelijks Uitgeefster N.V. v/h Firma P. J. van de Sande te Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 ct; minimum pej advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties (géén handel» advertenties)5 regels 1,Iedere regel meei 20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling, Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrea Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur, Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur, het President De Gaulle had [plan. nog voor het einde van dit ■jaar, de Algerijnse kwestie te liquideren. Dat Frankrijk daartoe Eanzienlijke offers zou moeten Krengen, wist hij. Hij was er zelfs van overtuigd, dat Algerië frankrijk praktisch al verloren Iwas. Maar, zo hoopte hij, door middel van onderhandelingen met de F.L.N.. de Algerijnse nationalistische beweging, zou het voor zijn land wellicht toch mogelijk zijn, in ruü voor het Kchenken van de onafhankelijk- - heid een zekere samenwerking met een nieuw Algerië op eco nomisch. financieel en cultureel terrein tot stand te brengen. I Zelfs deze. toch niet zeer hoog gespannen verwachting, schijnt thans de bodem te zijn ingesla gen. Zeker, de verklaring van de nieuwe Algerijnse regering in ballingschap, hoe onverzoenlijk van toon ook, sluit de mogelijk heid van een hervatting der on derhandeling van Evian en Lug- rin niet geheel uit. Maar hetgeen bekend is omtrent de opvattingen van de nieuwe leider van de F.L.N., de 41-jarige Ben Yous- sef Ben Khedda, die de gematig de Ferhat Abbas heeft verdron- 1 gen. maakt het niet waarschijn- lijk dat dit zal gebeuren. Ben Khedda is de vertegen woordiger van de jongere gene ratie van Algerijnse verzetsstrij ders. die voorstander zijn van een harde en onverzettelijke poli tiek tegenover Frankrijk. Zij heb ben nooit vrede gehad met de onderhandelingen, die de nu ten val gebrachte F. L. N.-leiders met de Fransen hielden. Zij zijn er Van overtuigd, dat Algerië liet niet nodig heeft, de onafhanke lijkheid als een present uit Fran se handen te ontvangen. Nog een paar maanden van strijd, zo me nen zij, zal de F. L. N. in staat stellen de vrijheid op Frankrijk te veroveren. GEVAAR GROTER DAN OOIT Het ernstigste aan deze nieu we ontwikkeling in Noord-Afrika ls echter wel. dat Ben Khedda niet slechts sterk anti-Frans 's, maar bovendien de reputatie be zit van extreem links te zijn. Hij heeft in de laatste jaren vele rei. zen naar de Oosteuropese landen (Adv.) BINNENVERINGBED het beste bed ooit gemaakt SCHUIHRUBBERBED met versterkte middensector en naar China gemaakt. Zijn grote bewondering voor het Chi nese communisme is bekend. Dat betekent, dat hij, wanneer de strijd in Algerië wordt voortge zet, zeker zal dingen naar Rus sische en Chinese steun. En hoe wel Chroesjtsjef over het alge meen niet bijzonder op Mao- communisten gesteld is, zou hij de gelegenheid om de aandacht van een der drie grote Westelijke mogendheden: Frankrijk, van Berlijn naar Noord-Afrika te richten, zeker niet voorbij laten gaan. Voor De Gauile moet de ver vanging van Ferhat Abbas door een soort Algerijnse Fidel Castro een harde klap zijn geweest. Hoe weinig hij voor zijn land in Alge rië nog vernachtte te kunnen redden, hij hoopte, dat het vol doende zou zijn, om de meerder heid der Fransen toch met het verlies van Algerië te verzoenen. Nu de Franse „nationale eer", na Vietnam en het Suezkanaal, voor de derde maal aangetast dreigt te worden, moet de invloed van de even machtige als onverant woordelijke rechts-extremistisehe groepen onder Soustelle en de generaals Salan en Challe nog aanzienlijk toenemen. Het ge vaar voor een nieuwe staatsgreep en zelfs een burgeroorlog in Frankrijk is weer groter dan ooit. f Jtfahet fabrieken Zevenbergen Op 1 september zijn in Belgra do de zogenaamde neutrale, niet aan een der grote blokken ge bonden naties bijeengekomen. De organisatoren van de conferentie (Tito, die zich eer. „actieve" neu trale noemt, voorop) hebben moeite genoeg gedaan, om tie ogen van de wereld naar deze bijeenkomst te trekken. Met niet al te veel succes echter. Belgrado ligt op dit ogenblik nu eenmaal in de schaduw van Berlijn. En wat de wereld betreft: die heeft over het algemeen weinig vertrouwen in liet neutralisme als een instrument, dat zou kun nen bijdragen tot een verzoening der grote internationale tegen stellingen. zoals die in Berlijn. De reden van dit gebrek aan vertrouwen is duidelijk. Een van de moeilijkste problemen van deze conferentie zelf is namelijk het vraagstuk, wat het neutralis me nu feitelijk Is. En hoe kan het anders? Deze zogenaamde neu. tralen vormen immers het meest uit elkaar lopende gezelschap landen, dat men zich voor kan stellen. WIE WEL EN WIE NIET? Zo vindt men in Belgrado, naast de vertegenwoordigers van vijf landen van het Britse ge menebest, die van Indonesië, Cuba. het nieuwe revolutionaire Algerijnse bewind en van Ethio pië. Daarentegen is een groot deel van Afrika niet vertegen woordigd; de Frans-gezinde lan den van West-Afrika bijvoor beeld hebben geen delegatie ge zonden. Maar wie er ook ontbre ken, de conferentie omsluit zo veel uiteenlopende belangen, dat het haar wel niet mogelijk zal zijn om tot andere dan uiterst vage uitspraken te geraken. Het is natuurlijk waar, dat deze landen in de Verenigde Na ties over een machtig blok stem men beschikken. In Belgrado wil men er nu onder meer over gaan praten, hoe men deze stemmen in de toekomst zal gebruiken. Maar liet is even waar. dat lan den, die moeten stemmen over kwesties, waarbij zij zelf direct of indirect zijn betrokken, niet neutraal kunnen blijven en moe ten gehoorzamen aan de eisen van de eigenbelangen. RECHTVAARDIGHEID GEVRAAGD Desondanks zou men zich toch wel een blok van neutrale staten kunnen voorstellen, dat tenmin ste een zekere stuwkracht zou kunnen ontwikkelen bij het ver krijgen van een rechtvaardig oordeel in de geschillen tussen liet Westen en de communisti sche landen. Maar dan zouden deze staten zich zelf moeten laten leiden door hoge principes van menselijkheid en rechtvaar digheid. Helaas echter huldigen vele van de zogenaamde neutrale sta. ten deze principes niet eens bin nen de eigen grenzen en wan neer zij het naar buiten wel zou den doen, stellen zij zich dus bloot aan de beschuldiging van huichelarij en zal niemand ge neigd zijn hun uitspraken als eerlijk te beschouwen. CRISIS DER NEUTRALEN In de praktijk is het ook zo, dat de club van Tito en Soekar- no, als wij het neutrale blok zo eens mogen noemen, heel weinig doet ter vestiging van de vrede. Meestal gaat dit heterogene ge zelschap de moeilijkheden uit de weg en vaart het voorzichtig tus. sen de lastige klippen van de in ternationale politiek door. Nehroe van India leverde daar van juist dezer dagen nog een schoon voorbeeld. Nadat hij eerst had verklaard, dat de Westelijke grote drie eigenlijk geen rechten in West-Berlijn bezaten, zei hij kort daarop, geschrokken van de vele protesten, in het Indiase parlement precies het tegen overgestelde. Overigens is van deze zelfde Nehroe bekend, dat hij met grote tegenzin aan de conferentie van Belgrado deelneemt. Het zou daarom ook best eens kunnen gebeuren, dat deze bijeenkomst haar eigen crisis zal beleven, na. melijk die van de neutralen. (Nadruk verboden.) AMERIKAANSE CONSTELLATION MET 78 INZITTENDEN BIJ CHICAGO NEERGESTORT Een Constellation van de Ame. rikaanse luchtva artmaatschappijj Trans World Airlines is vrijdag ochtend vroeg in de omgeving van Chicago neergestort en uit gebrand. Volgens dc. politie zijn alle inzittenden 73 passagiers en een bemaiming van 5 leden om het leven gekomen. Het viermotorige toestel was op weg van Boston naar San Francisco. Het had tussenlandin gen gemaakt in New York, Pitts burgh en Chicago. Kort nadat het toestel om acht uur Neder landse tijd van het vliegveld van Chicago was opgestegen, stortte hot 20 km verder in een veld bij de voorstad Hinsdale neer. Toen reddingsploegen bij de plaats van het ongeluk aankwamen, brandde het wrak fel. Pas toen het vuur was geblust, kon men beginnen naar overlevenden te zoeken. Het reddingswerk werd zeer bemoeilijkt door een groot aantal nieuwsgierigen. Volgens personeel van de ver keerstoren van het vliegveld Mid. way bij Chicago is het vliegtuig in "de lucht ontploft. Volgens een ooggetuige kwam het toestel op 45 meter van een huis terecht. Het Amerikaanse federale bu reau van onderzoek (F. B. I.) heeft het verzoek gekregen, de mogelijkheid te onderzoeken, dat de Constellation door een bom ontploffing is verongelukt. Russische ruimtevaarder Titov in Oost-Berlijn De Russische ruimtevaarder German Titov is' vrijdagmiddag omstreeks half vier op 't vlieg veld Schönefeld in Oost-Berlijn aangekomen, waar hij werd ont vangen door de Oostduitse rege ringsleider Walter Ulbricht en andere communistische autoritei ten. Titov is vergezeld van zijn vrouw Tamara Vassilievna. Het is zijn eerste buitenlandse reis sinds zijn ruimtevaart. Ongeveer tienduizend Oostber- lijners waren getuige van zijn aankomst. Na het begroetingswoord van Ulbricht zei Titov: „Ik dank de regering- en het volk van de eer ste arbeiders- en boerenstaat Duitsland voor hun ontvangst. De U.R.S.S. weet dat uw land groeit en iedere dag sterker wordt. De U.R.S.S. en de broe- derstaten van het socialistische kamp zijn solidair met U in de strijd die U voert tegen de reac tie en de militairisten. Wij steu nen uw streven naar een- dit jaar te sluiten vredesverdrag". CONFERENTIE NEUTRALISTISCHE LANDEN De Zuidslavische president Tito ontving op liet vliegveld van Belgrado premier Nehroe van India voor de conferentie van neutralistische landen. (Adv.) ffoordstraat 102 - Telefoon 2131/ Terneuzen Q In Munchen is een 40-jarige vrouw gearresteerd op verden king van spionage. Zij bleek bij haar aanhouding belangrijke ge gevens over het kernonderzoek bij zich te hebben. In Brussel zou voorts een man zijn aange houden, die in de Belgische hoofdstad voor de Euratom werkte en die contact met de vrouw onderhield. "f President Tito van Zuid-Slavië heeft vrijdagmorgen in een rede ter opening van de „topconferen. tie" van 24 niet-gebonden landen in Belgrado gezegd, dat de inter nationale toestand veel slechter is dan een jaar geleden, „daar de koude oorlog dergelijke af metingen heeft aangenomen, dat hij elk ogenblik tot de grootste ramp kan leiden". Om deze reden acht het Zuid slavische staatshoofd het nood zakelijk, dat de vertegenwoordi gers van de noch bij het Oostelij ke noch bij het Westelijke blok aangesloten landen op het hoog ste plan de gevaarlijke interna tionale situatie bespreken en ge meenschappelijk stappen doen, hoofdzakelijk door middel van de Ver. Naties. Om een uitweg te vinden uit de huidige situatie en het uitbreken van een nieuw mi litair conflict te voorkomen. „Het feit, dat dit gevaar zijn hoogte punt heeft bereikt, blijkt duide lijk uit de voorbereidingen die thans getroffen worden. Openlij ke voorbereidingen op een oorlog worden getroffen, er wordt ge- ZONNIG Een krachtig hogedrukgebied strekt zich uit van het midden van de Atlantische Oceaan over de Britse eilanden en het conti nent tot zuid-Rusland. In dit ho gedrukgebied komen verschillen de kernen voor. Een ervan ligt boven de Noordzee, zodat in ons ZATERDAG 2 SEPTEMBER Breskens Terneuzen Hansweert Walzoorden v.m. 7.03 7.38 8.18 8.28 n.m. 7.25 8.00 8.40 8.50 ZONDAG 3 SEPTEMBER Breskens Terneuzen Hansweert Walzoorden MAANDAG 4 Breskens Terneuzen Hansweert Walzooc&n v.m. 8.05 8.40 9.20 9.30 n.m. 8.41 9.16 9.56 10.06 SEPTEMBER v.m. n.m. 9.27 10.07 10.02 10.42 10.42 11.22 10.52 11.32 De Sowjet-Ume heeft een kernexplosie tot stand ge bracht, zo heeft het Witte Huis vrijdagavond bekend land de wind zwak tot matig is tussen noord en oost. De aange voerde lucht is tamelijk vochtig, waardoor in de nacht en ochtend plaatselijk mist zal voorkomen, maar later op de dag wordt vrij wel overal zonnig en warm weer verwacht. In Duitsland steeg het kwik vrijdag tot rond 30 graden, terwijl in Frankrijk op vele plaat sen temperaturen van meer dan 33 graden voorkwamen. medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot hedenavond. Warm Warm en overwegend zonnig weer met een zwakke tot matige wind tussen noord en oost. In de ochtend plaatselijk mist. ZON MAAN op onder op onder Sept 2 5.52 19.26 23.38 14.37 3 5.54 19.24 15.34 4 5.55 19.22 0.22 16.23 5 5.57 19.20 1.12 17.06 6 5.59 19.19 2.07 17.43 gemaakt. Het Witte Huis heeft vrijdag om 16.00 uur plaatselijke tijd (21.00 uur Nederlandse tijd i be kendgemaakt dat de Sowjet-Unie in de loop van vrijdag in Cen- traal-Azië een kernproef heeft genomen. Het kernwapen is in de atmo sfeer tot ontploffing gebracht, al dus de bekendmaking. Het wa pen zou van „gemiddelde kracht" geweest zijn. Het is in het Cen- traal-Aziatische gebied van Semi palatinsk tot ontploffing ge bracht. De toegevoegde perssecretaris van president Kennedy. Andrew Hatcher, las de volgende verkla ring voor: „De Sowjet-Unie heeft vandaag een kernproef in het gebied van Semipalatinsk in Centraal-Azië genomen". Semipalatinsk ligt ongeveer 725 km ten zuidoosten van Gmsk, in Kazakstan (centraal Rusland). Hatcher zei aan verslaggevers dat het wapen groter was dan de atoombom op Hiroshima, maar dat het niet van het megaton- klasse was. (Een megaton is ge lijk aan een miljoen ton t.n.t.). Het Witte Huis maakte bekend dat de ontploffing van een Sow- jetrussische bom in de vroege middaguren van vrijdag was waargenomen door waarne mingssystemen op lange afstand. De woordvoerder van het Wit te Huis kon niet meedelen op welke hoogte de ontploffing heeft plaatsgevonden. Hatcher zei dat de ontploffing in Washington in de vroege mor genuren was waargenomen. Pre sident Kennedy werd eerst na ge ruime tijd, om kwart over drie plaatselijke tijd (20.15 Ned. tijd) op de hoogte gesteld „omdat het zolang duurde de waarneming bevestigd te krijgen". President Kennedy toonde zich niet verrast, aldus de woordvoer der. Ondanks de algemene opwin ding die in het Witte Huis is ver oorzaakt, heeft president Kenne dy gesloten het komende week einde in zijn buitenverblijf in Hyannis Port (Massachusetts) door te brengen, waar hij nieu we besprekingen met zijn specia listen over de kernvraagstukken zal voeren. mobiliseerd. de vervaardiging van de modernste wapens wordt opgevoerd. Men overweegt de proeven met waterstof- en kern wapens te hervatten enz." De zuidslavische leider zinspeelde in zijn rede tian 4000 woorden niet rechtstreeks op het Russi sche besluit, de proeven met kernwapens voort te zetten. Vervolgens sprak maarschalk Tito over „de openlijke militaire agressie tegen een onafhankelij ke staat (Tunesië), waarvan wij slechts kort geleden getuige zijn geweest". (President Bourguiba van Tunesië bevond zich onder de 300 afgevaardigden en func tionarissen, die aanwezig waren in de zaal van het Zuidslavische parlement toen Tito de kwestie- Bizerta aanroerde.) Andere hoofdpunten in Tito's rede waren: 1. De huidige conferentie be oogt niet de oprichting van eni gerlei blok. 2. Geleidelijke opheffing van de bestaande militaire blokken en de regeling van hangende in ternationale kwesties door de Verenigde Naties. 3. Het doel van de Belgradose conferentie is, de grote mogend heden te doen beseffen, dat het lot van de wereld niet alleen in hun handen kan liggen. 4. Het doel van de conferen tie is ook „de voorstanders van geweld" te laten zien, dat de meerderheid van de wereld met beslistheid het gebruik van ge weld afwijst als middel om de verschillende belangrijke vraag stukken die uit de laatste we reldoorlog zijn overgebleven op te lossen. 5. De landen van deze confe rentie „zijn het geweten van de mensheid". 6. Deze conferentie is niet be legd om het Westelijke of het communistische blok te steunen. „Ten aanzien van alle belang rijkste kwesties zullen wij ons standpunt bepalen niet alleen in het belang van de niet bij enig blok aangesloten landen maar ook in dat van de vrede en van de gehele mensheid". 7. Er is geen reden om te ver onderstellen, dat enig land zal worden aangevallen in de hier te houden redevoeringen. 8. Do conferentie zal 't vraag stuk van het kolonialisme in een duidelijke vorm stellen en staan Sowjet-premier Chroesjtsjef heeft tijdens een gesprek, dat hij donderdag in zijn vakantiever blijf aan de Zwarte Zee heeft ge had met de Britse parlements leden Konni Zilliacus en sir Les lie Plummer, beiden van de La bour-partij, verklaard dat de Sowjet-Unie er na de onderteke ning van een vredesverdrag met Duitsland geen bezwaar tegen zou hebben, dat het hoofdkwar tier der Ver. Naties, of een der hulporganen daarvan naar Ber lijn wordt overgebracht, om haar status van vrije stad in garan deren. Voorts verklaarde Chroestsjef dat de Russische eis inzake een uit drie leden bestaand secreta riaat van de Ver. Naties uitslui tend was bedoeld voor politieke kwesties, waarover de leden van de Ver. Naties het onderling niet eens waren. Het „Troika"- systeem zou niet behoeven te gelden voor het dagelijkse werk van de V. N.-administratie. De Sowjet-premier zei het bo venstaande toen tijdens het ge sprek het hervatten van de Rus sische kernproeven aan de orde kwam. Zilliacus wees Chroestjef erop. dat deze maatregel in de Westelijke landen een ongustige weerslag zou veroorzaken. In zijn antwoord hierop bepaalde Chroestsjef zich tot het geven van een overzicht van hetgeen reeds in de pers is verschenen. Naar A.F.P. vrijdagavond van welingelichte zijde vernam, zal de Sowjet-Unie over enkele da gen een verklaring uitgeven over regeling van het Berlijnse vraag stuk. Daarin zou de Sowjet-rege- ring tevens een uiteenzetting ge ven over haar standpunt ten aan zien van 't secretariaat der Ver. Naties en o.m. voorstellen de zetel der V. N. van New York te verplaatsen naar West-Berlijn. op de uiteindelijke en vroegtijdi ge uitroeiing van het kolonialis me. 9. Geschillen tussen sommi ge van de niet-gebonden landen dienen door tweezijdige onder handelingen geregeld te worden. 10. Het bereiken van eenstem migheid in alle kwesties door de afgevaardigden wordt niet perse verlangd. REDE SOEKARNO President Soekarno van Indo nesië zei in zijn redevoering, dat het gezonde verstand de waar neming eist van de „tijdelijke de facto-soevereiniteit van twee Duitslanden als een realiteit". Het gezonde verstand eiste ook, dat West-Berlijn niet het toneel van conflicten tussen de grote mogendheden of ideologische conflicten moet worden. De be volking van West-Berlijn moet in staat gesteld te worden haar eigen leven te leiden zonder in menging van buiten af, aldus Soekarno. President Soekarno meent voorts, dat een limiet van twee jaar gesteld moet worden voor „de volledige opheffing van alle vormen van koloniale onderwer ping van een land door een an der". De Indonesische president .eis te, dat het gezag van de Indone sische republiek onmiddellijk op West Irian (Nederlands Nieuw- Guinea) gevestigd wordt. „In de afgelopen paar jaar hebben wij ons versterkt om ons op elk ge-' bied met de Nederlanders te kun nen meten. En wij voelen ons sterk genoeg om alle nodige maatregelen te nemen teneinde onze geliefde rood-witte vlag op het grondgebied van Westilrian te kunnen ontplooien'.'.* REDE NASSER President Nasserfvan'de: Ver enigde Arabische Republiek heeft de afgevaardigden naar de con ferentie in Belgrado gezegd, dat het besluit van de Sowjet-Unie om de proeven met kernwapens te hervatten „mij evenzeer ge schokt heeft als de openbare me ning in de wereld." De leider van de V.A.R. zei ook, dat de acute crisis die door. het Duitse vraagstuk is ontstaan in feite de crisis van 't vreedzaam- naast-elkaar-bestaan was, de cri sis van de bewapeningswedloop na het falen van de pogingen om het eens te worden over ontwa pening. Strenge veiligheidsmaatregelen zijn van kracht in het centrum van Belgrado tijdens de conferen tie. Zelfs geaccrediteerde jour nalisten mogen zich niet binnen 100 meter van de conferentie- plaats ophouden. Ongeveer tach tig journalisten hebben speciale vergunningen gekregen om de conferentie om beurten bij te wonen. De vier officiële talen op de conferentie zijn Engels, Frans, Spaans en Arabisch. De president van de V.A.R. zei, dat wat ook de motieven van de Russische regering zijn geweest om de kernwapenproeven te her vatten, het voornaamste is, dat het besluit duidelijk verband houdt met de verslechtering van de gevaarlijke internationale po sitie. Volgens Nasser is er nu geen andere keus dan onderhandelin gen of oorlog. Het was de plicht van de conferentie, te pogen een sfeer voor onderhandelingen te scheppen.

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1961 | | pagina 1