Kongolese dictatuur De Gaulle in Algerië PROFITEER ER VOLOP VA!I TOT 31 DECEMBER 1960! Vraag vandaag Uw leverancier om een spaarkaart Betogingen in Algiers en Oran Zilveren geschenk der Lage Landen voor Belgisch koningspaar HET WEER WEERBERICHT HOOGWATER ZON' en MAANSTANDEN ("rankering bij abonnement: Terneuien Directeur-Hoofdredacteur I. van de Sande Redactie-adres: Noordstraat 55—57 Administratie-adres: Sinidswal Telefoon 2073 Gironummer 88150 Abonnementsprijs: ƒ6,— per kwartaal; per maand ƒ2,per week 48 ct. Losse nrs 9 ct. DE VRUE ZEEUW ZATERDAG 10 DECEMBER 1960 17e Jaargang Nr 5159 Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen Advertentieprijs per mm 15 et? möttmhin (M advertentie ƒ2,25. Rubriek Kleine Advertenties Tgêén haadele- advertenties): 5 regels ƒ1,—. Iedere regel m— 20 ct. Kleine advertenties bjj vooruitbetaling. Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adres Bureau van dit Blad, 20 cent meer. Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur. Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur. EUROPESE MALAISE In Kongo heeft zich weer eens iets schok kends voorgedaan: de premier Loemoemba, die al door president Kasavoeboe en door de opperbevelhebber kolonel Moboetoe was afge zet, maar niet door het parlement dat sinds lange tijd niet bijeen kon komen, deze premier dan is gevangen genomen door Moboetoe en daarbij flink mishandeld. Hij was buiten staat zijn ambt uit te oefe nen, omdat Kasavoeboe en Moboetoe hem dat verhinderden. Maar een troepenafdeling uit Ghana beschermde hem door zijn woning te bewaken, waarin hij vrijwel gevangen zat. Rond die troepen der Verenigde Naties waren weer Kongolese soldaten opgesteld van Moboe toe. De Verenigde Naties wilden in het conflict geen partij kiezen en werkten samen met de Kongolese autoriteiten (voorzover er van samenwerking kon worden gesproken die ter plaatse gezag hadden fals zij dat hadden Maar de assemblee der Verenigde Naties moest een keuze doen uit twee delegaties: die van president Kasavoeboe of die van premier Loe moemba. Zij koos die van de president, het staatshoofd, wiens gezag tenminste niet be twist werd. Maar zij sprak zich natuurlijk niet uit over de vraag, wie er premier is. De president heeft zelf geen nieuwe regering benoemd, omdat hij dan het parlement zeggen schap zou moeten geven: hij heeft een com missie van commissarissen benoemd ter ver vanging van Loemoemba's kabinet. Men heeft dus te doen met een interne kwestie: de pre sident en de opperbevelhebber (of zij samen) hebben de premier afgezet en hem in handen gekregen. Hij schijnt er slecht aan toe te zijn. Nu is Loemoemba wei onvoorzichtig geweest. Hij ontsnapte, naar net weten om aanwezig te zijn bij de begrafenis van een van zijn kinderen. Hij wilde naar Stanleystad gaan, vanwaar hij afkom stig is, en waar 'hij de meeste aanhangers heeft. Onderweg werd hij ai aangehouden door soldaten van Moboetoe, maar troepen der Verenigde Naties namen hem weer onder beschei-ming. Dat duurde niet lang, want weldra kreeg de opperbevelhebber hem opnieuw in handen en liet hem naar de hoofdstad Leopoldstad overbrengen. Als hij in een proces wordt veroordeeld, kan de president een andere premier benoemen. Nu zijn de aanhangers van Loemoemba ook geen vriendelij ke knapen. In Stanleystad hebben politie en militairen tientallen Europeanen mishandeld en deze nationalisten worden in het al gemeen als vrienden van Loe moemba beschouwd. De nieuwe ontwikkeling kan er nu wel toe leiden, dat de president een tor- meel wettig nieuw kabinet kan vormen, en dat dus in Leopold stad de toestand zich officieel normaliseert. Maar elders kun nen dan nieuwe opstanden uit barsten. De kwestie wordt nog vertroe beld. doordat de Sowjetlanden en verscheidene Afro-Aziatiscne landen Loemoemba erkennen en beweren, dat de Belgen achter Kasavoeboe staan, om langs een omweg hun oude invloed te her stellen. Dit is zeker het geval in Katanga, de zuidelijke mijnpro- vineie die zich heeft afgeschei den, waar de Belgen de voor naamste adviseurs zijn van de gewestelijke premier Tsjombe. Ten aanzien van Kasavoeboeis de zaak duister. Nu eens zegt men dat de Amerikanen hem steunen en dan weer de Fran sen. Vast staat dat allerlei bui tenlandse invloeden, communisti sche en andere, in het spel zijn. De chaos blijft dus bestendigd. Adenauer ziek Wat de Europese samenwer king aangaat der zes landen op hel vasteland, die is er niet beter op geworden. In het begin van deze week zou de Duitse kanse lier Adenauer de Franse presi dent De Gaulle bezoeken, maar door ziekte was hij verhinderd. Een plaatsvervanger kon blijk baar het woord niet doen, wat een ongezonde toestand is: de verhouding tussen volken moet toch niet afhangen van bepaalde personen. Doch anderzijds was er geen haast bij het overleg en dus kon men vrede hebben met het uitstel. Nu zonden echters de premiers en de ministers van Buitenland se Zaken der zes ook bij elkaar komen, en die bijeenkomst gaat niet door door Adenauers ziekte. Hier evenwel staat wel van allerlei op het spel, namelijk de vraag of de uitvoering van het verdrag omtrent de Euromarkt, de schepping van een douane unie. de Europese Economische Gemeenschap, zou worden ver sneld. Dat was ïn beginsel afge sproken, maar er zijn allerlei kinken in de kabels gekomen. De veranderingen van in- en uit- voertarieven om geleidelijk een gemeenschappelijk douanetarief vast te stellen, stuit op allerlei moeilijkheden, die ieders natio nale economie betreffen. En het heeft er wel de schijn van, dat men Adenauers ziekte heeft aan gegrepen. om bet netelige pro bleem uit de weg te gaan. Dat echter is geen oplossing. Het staat er met de Europese samenwerking niet best voor. In de Kolen- en Staalgemeenschap wordt al geruime tijd geen enkel besluit van betekenis meer ge nomen: de nationale belangen lopen te zeer uiteen. Maar men kan dan beter afzien van gefor ceerde pogingen tot fusie, en zich bepalen het bereikbare, in plaats van te doen alsof men Wil wat men eigenlijk niet wil. Westeuropese Unie Er zijn ook parlementsleden bijeen geweest uit de zes landen plus Engeland, die samen de Weateuropese Unie vormen. Deze is militair van aard, maar na tuurlijk gaat het daarin om de hele verhouding van de zes tot Engeland. De Britten zitten in een andere douanegroep van zeven, de vrijhandels-associatie E. F. T. A. En de zes maken niet veel aanstalten, met de zeven onder Engelands leiding tot een akkoord te komen. Het kan ech ter niemand ontgaan, hoe ge vaarlijk om politieke redenen een economische splitsing is in West-Europa. Nu komt er nog iets bij. De zes zijn er voorstanders van, dat alle N. A. V. O.-landen samen een aparte atoommacht vormen, en niet meer afhankelijk zijn van Amerika of Engeland, voor de verschaffing van kernwapens. Als echter alle N. A. V. O.-leden kernwapens hebben, en het nationalisme blijft zo overwegen, dan bestaat de kans dat eik land apart over het gebruik van kern wapens beslist. Dat wil Frank rijk voor zich, en iedereen kan wel eens gelijk aan Frankrijk willen zijn. Amerikanen, Britten en Fransen hebben overigens nooit getoond, dat zij hun troe pen onder een gemeenschappelijk opperbevel willen plaatsen, in dien dit betekent, dat zij op bevel daarvan atoombommen moeten gebruiken, dat wil zeggen: op bevel van de andere twaalf leden, die rijkelijk de doorslag geven. In het parlement der W. E. U. hebben de Britten geweigerd, voor zo'n gemeenschappelijke atoommacht te pleiten. Die par lementsleden geven alleen hun eigen mening weer, maar toch... erg best gaat het niet. En men moet dankbaar zijn, dat het Wes ten tenminste onder de bescher ming ligt van de afschrikwek kende Amerikaanse kernwapens tegenover die van de Sowjet- Unie. Dr. A. C. (Nadruk verboden.) (Adv.) Utrechtse politie gaat optreden tegen demonstrerende stakers De Utrechtse politie heeft don derdag handen vol werk gehad aan een stoet van meer dan 1000 protesterende metaalarbeiders, die tijdens het spitsuur langs de Utrechtse metaalbedrijven trok ken om hun joilega's te bewegen het werk neer te leggen. Men heeft kans gezien de zaak in goede banen te leiden en zelfs trad de politie soms bemiddelend op tussen de directies van de be drijven en de vertegenwoordi gers van de stakers. De politie in Utrecht vindt het thans echter weiletjes en laat geen stakers meer op de bedrij ven toe. Vrijdagmorgen om half vijf reeds betrokken ruim 50 po litiemannen de wacht bij de Utrechtse metaalbedrijven. Ze hebben strenge consignes om op te treden tegen stakers, die de bedrijven binnen willen gaan om een actie te ontketenen. Op het hofodbureau werd nog een groep politiepersoneel in re serve gehouden om eventueel di rect assistentie te ve; lenen. President De Gaulle is na zijn aankomst op het vliegveld van Tlemeen per lief schroef vliegtuig naar Ain Temouchent gegaan, een stadje halverwege Tlemeen en Oran. Toen hij per auto in het centrum van Ain Temou chent aankwam, werd hij ont vangen met gefluit en de kreet „Algerië F ra ncaise". Er waren duizenden moslems en honder den Europeanen op de heen. Op spandoeken stond te lezen, dat men Frans wilde blijven. Een groep moslems die sympathie wilde betuigen, werd door an dere moslems weggeduwd. De president ging niet naar het podium, dat voor een toe spraak gereed stond, maar recht streeks naar het stadhuis, waar hij met bestuursautoriteiten sprak. In de hele provincie Oran was het slecht weer:regen, natte sneeuw en veel wind. Nadat hij ongeveer een uur lang met plaatselijke autoritei ten had gesproken, begaf De Gaulle zich. tegen de raad van de hem vergezellende officieren in, in de menigte op het plein voor het stadhuis. Hij schudde handen van moslems en Euro peanen, terwijl kreten als „Alge rië is Frans'' en „Lang leve Del Gaulle, lang leve een Algerijns Algerië" elkaar afwisselden. Ik ga toch maar lopen, al die schreeuwersmompelde De Gaulle toen hij het stadhuis ver liet om zich naar de wachtende menigte te begeven. Met één hand trok hij een Mohammedaan naar zich toe en met de andere een Europese afgevaardigde, zeggend: „Dit is het Algerië van morgen". De Gaulie zei in zijn toespraak tot de plaatselijke autoriteiten dat zijn regering een blijvende vrede aanbiedt aan hen, die tot nu toe geen vrede hebben willen sluiten. Dit aanbod zal loyaal zijn. Over enkele weken, zo ver volgde de generaal, zullen de Fransen in het moederland en gij allen hier in Algerië moeten antwoorden op een vraag die ik U zal stellen en die Uw Algerië betreft. Gij zult erop antwoorden en dit antwoord daar ben ik zeker van zal overeenkomstig mijn wens zijn, met andere woorden gij zult ,ja", antwoorden. De generaal gaf vervolgens de verzekering, dat Frankrijk vast besloten is om Algerië alle hulp te geven, die het nodig heeft. Tussen dit nieuwe Algerië en dit nieuwe Frankrijk moet een nieu we band geschapen, een nieuwe overeenkomst gesloten worden. Adv.)' ""■"GRATIS BLUE BAND! ZOON VAN KENNEDY GEDOOPT. In de kapel van het Georgetowi ziekenhuis in Washington is (1 eerste zoon van Ainerika's toe komstige president, John Fitzge rald Kennedy Jr. gedoopt. Foto: Na de plechtigheid kijkt Kennedy Sr. glimlachend naar zijn zoontje in de armen van zijn trotse vrouw Jarkie. BB 8ï Toeslag voedergranen lichte gronden, oogst 1960 De minister van Landbouw en Visserij heeft de toeslag voor de voedergranenteelt op de lichte gronden voor oogst 1960 vastgesteld op het maximumbe drag' van 150 gulden per hecta re. De toeslag, die aan de telers op lichte gronden van rogge, haver, gerst en gemengd gewas, in het vooruitzicht was gesteld, zal zo spoedig mogelijk worden uitgekeerd. Het Produktschap voor Granen, Zaden en Peul vruchten is met de uitvoering van de betaling belast. De beta lingsmandaten kunnen tegen het einde van december be gin januari tegemoet worden gezien. Bij koninklijk besluit is be paald, dat de wet, houdende par tiële herziening van de bewinds regeling Nieuw-Guinea in wer king zal treden op 10 december a.s. Een reeks pronkstukken van de Noord-Nederlandse zilver smeden vormt het geschenk, dat door 500 leden van de Belgische kolonie in Nederland en ruim 400 Nederlandse vrienden van België aan het koninklijk bruids paar te Brussel zal worden aan geboden. De Belgische ambassadeur ba ron F. X. van der Straten-Wail- let toonde deze specimina van Noord-Nederlandse edelsmeed kunst donderdagavond aan ver tegenwoordigers van de Neder landse en buitenlandse pers. De wens van het Belgische koninklijk bruidspaar ging uit naar de stijl van Lodewijk de Zestiende. Men slaagde er in twee bijzonder mooie zilveren kastan jevazen met eikelknopdeksels van Amsterdamse makelij uit 1791 te vinden. Daarbij passen wonderwel 2 zilveren kandelaars met parel- randen uit 1793 van de nijvere handen van de hoofdstedelijke edelsmid W. Paap. Het geschenk kan worden besehenen vanaf twee ieder vier kilogram wegen de zilveren kandelabers van 92 cm hoogte, die uit het einde van de negentiende eeuw dateren. Een eenvoudige technische voor ziening maakt het mogelijk hier van schemerlampen te maken. Als pièce de résistance werd een prachtige antieke zilveren kraan-t3'-koffiekan uit de acht tiende eeuw aan het geschenk toegevoegd. Het geschenk wordt verleven digd door twee antieke geraffi neerd geciseleerde zilveren vecht hanen op bijna ware grootte, ver moedelijk vervaardigd door een onbekende Schoonhovense zil versmid. Op 10 december zal dit ge schenk tijdens een receptie van de Belgische ambassadeur be- ichtig kunnen worden. Op 15 december houdt de Bel gische consul-generaal een ont vangst te Amsterdam, ter ge legenheid waarvan de kostbaar heden tentoongesteld zullen zijn. PRINS SOEVANNA NAAR CAMBODJA Prins Soevanna Phoema, de premier van Laos, is per vlieg tuig uit Vientiane naar Pnom Penh, de hoofdstad van Cam-' bodja, vertrokken. Hij is verge zeld van zijn medewerkers. OOSTELIJKE WIND. Ons land bevindt zich in de overgangszone van een hoge- drukgebied bij de Azoren en een ander boven Scandinavië. De in vloed van het laatstgenoemde overweegt nu en als gevolg daarvan is de wind Oost ge worden en wat in kracht toege- nowen. Boven Duitsland bevindt zich een front dat de afscheiding vormt van zachte lucht boven de Balkanlanden en een koude lucht in het noorden. Het ver oorzaakt regen- en sneeuwval en dit neerslaggebied breidt zich ook gedeeltelijk naar ons land uit. De temperaturen zullen op nieuw iets lager worden. Een dag tevoren houdt de con sul-generaal te Rotterdam een ontvangst met het geschenk ais middelpunt. Op een nader te bepalen tijd stip na het koninklijke huwelijk te Brussel zal het gezamenlijke geschenk van Belgen in Neder land en Nederlandse vrienden van België, te Brussel worden aangeboden, samen met een hul- deregister, dat reeds op 't ogen blik druk getekend wordt en op 15 december op alle Belgische consulaten ter tekening zal lig gen. De Belgische ambassadeur zei- de bijzonder verheugd te zijn, dat zo vele Nederlanders op zijn oproep tot in Nederland wonen de Belgen voor een bijzonder ge schenk gereageerd hadden. La ter groeide dit aantal nog meer door een oproep van het comilé Benelux. Besloten werd daarom een gezamenlijk geschenk uit de lage landen bij de zee aan te bie den. Ter gelegenheid van het hu welijk van Zijne Majesteit Koning Boudewijn mei Dona Fahiola de Mora y Aragon op 15 december 1860 zal op de kanselarij van het Consulaat van België, Leeuwen laan 10 te Terneuzen een hulde- register ter tekening worden ge opend van 14 tot 16 uur. (Advertentie} BINNENVERINGBED HAZEl-fABRIEKEN zevenbergen SCHUIMRUBBERBED medegedeeld door het K- N. M. I., geldig tot hedenavond. Oostelijke wind. Zwaar bew'olkt met plaatselijk enige regen of sneeuw. Zwakke tot matige, langs de Wadden- kust tijdelijk vrij krachtige wind tussen noordoost, en oost. Opnieuw iets lagere tempera turen. ZATERDAG 10 DECEMBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 5.55 6.30 7.10 7.20 n.m. 6.26 7.01 7.41 7.51 ZONDAG 11 DECEMBER Breskens Terneuzen Hansweert Walsoorden v.m. 6.47 7.22 8.02 8.12 n.m. 7.25 S.00 8.40 8.50 ZON MAAN Dec. 11 8.38 16.29 13.09 12 8.39 16.29 0.56 13.33 13 8.40 16.29 2.04 13.57 14 8.41 16.29 3.15 14.23 15 8.42 16.29 4.29 14.53 De mensen, die met De Gaul ie gesproken hadden, zeiden dat de generaal met zijn bezoek in genomen was en hun gezegd had. dat zij die daar buiten zo hard schreeuwden, zich voor niets opwonden. Wij hebben gen geschreeuw nodig maar daden om een Algerië te maken waai de twee gemeenschappen samen werken voor de welvaart van hun land, zo zou De Gaulle ver klaard hebben. Vrijdagmiddag om kwart over twee plaatselijke tijd werd Al giers opgeschrikt door een tien tal ontploffingen. Bij de botsingen tussen beto gers en politie, waarbij de de monstranten met stenen en stuk ken ijzer naar de politiemannen gooiden, zouden zeven mensen gewond zijn. Het leger heeft met vijf tanks van 18 ton en zeven pantserwagens stellingen betrok ken op het Lyauteyplein bij de universiteit van Algiers. De lo pen van de kanonnen werden ge richt op de vier hoofdstraten die op het plein uitkomen. Om streeks het middaguur waren er veel soldaten en politiemannon in de stad. Zij hebben een deel van Algiers voor het verkeer ge sloten. Later in de middag kwam het in het centrum van Algiers tot een nieuw gevecht tussen beto gers en de politie. De politie wierp traangas- en oefengrann- ten naar de demonstranten. Nie mand werd gewond. Wel sneu velden er verscheidene winkel ruiten. Door de politic van Algiers is later ontkend dat de in actie zijnde manschappen oefengrana ten hebben gebruikt tegen de betogers. De luide knallen wor den veroorzaakt door traangas granaten met metalen hulzen, zo zei men. Later maakte de politie be kend, dat het tiental ontploffin gen, dat men gehoord had. ook door deze Iraangasgranaten veroorzaakt is. In de middaguren laaide de strijd in Algiers weer op. Vink bij de tanks begonnen circa 2000 betogers schuttingen af te breken rond gebouwen die hersteld w or den. Zij maakten van de brok stukken barricaden, waarop zij de Franse driekleur plantten. Betogers klommen op de top van een van deze hopen planken, schreeuwend „Algerië is Frans" en „Het leger is met ons". ■In de buuri tussen het Lyau teyplein en de Rue Michelel groeide de menigte intussen steeds aan. Tenslotte waren zo'n 10.0C0 mensen op de been. die de politie treiterden en mei stenen en andere voorwerpen gooiden. De politie verdedigde zicli met traangasgranaten en rukte later op de menigte in. Enige tijd golfde de strijd heen en weer. De Gaulle is later per helikop ter van Ain-Temouchent naar Tlemeen gevlogen waar hij om halt vijf aankwam. Het secretariaat van het „Front voor een Frans Algerië" heeft in Algiers een communiqué uit gegeven, waarin het tot staking oproept en de mensen vraag, oj straat te gaan. Het ogen hl ik is gekomen. Morgen 'zal het te laat zijn, aldus het communiqué. In Oran werd het steeds on rustiger. Op het plein in het centrum van de stad bevond zich een grote menigte. Voor het stadhuis verzamelden zich onge veer 1000 mensen. Uit de menig te werd met stenen naar de ra men van het stadhuis geworpen. In de universiteitswijk van Al giers ontploften om de minuut traangasgranaten. Het traangas drong aile gebouwen, in de buuri binnen. Het bureau van de alge meen gedelegeerde heeft bekend gemaakt dat er in Algiers 400 mensen gearresteerd zijn. Vijf politiemannen moesten naar het ziekenhuis gebracht worden. De Gaulle hield ook in Tlem een een rede, waarnaar on danks het noodweer duizenden mensen op straat luisterden. Na afloop van zijn toespraak kwam het in een zijstraat tot een gevecht tussen 200 Europeanen en Mohammedanen. De Euro peanen schreeuwen: „Algerië is Frans" en de Mohammedanen: „Algerië is Algerijns". Nadat de politie tussenbeide was gekomen keerde de rust weer. Het „Front voor een Frans Al gerië" beeft vrijdagavond te Al giers de volgende verklaring uit gegeven: „Wij verzoeken u. als protest tegen de aanwezigheid van generaal De Gaulle in Alge- ri. ook zaterdag gehoor te geven aan het voor alle Franse Alge rijnse departementen uitgevaar digde stakingsparool". In een commentaar op het sta kingsverloop op vrijdag wordt in de verklaring gezegd: „Hulde voor de wijze waarop deze eerste plechtige waarschuwing werd ge geven. Wij hebben bewondering voor de schitterende wijze, waar op u voor het volk en het leger uiting heeft gegeven aan uw vij andigheid ten opzichte van de politiek van het prijsgeven."

Krantenbank Zeeland

de Vrije Zeeuw | 1960 | | pagina 1