Relletjes in Leopoldstad
Persconferentie Eisenhower
Katanga en de V.N.-troepen
Chroesjtsjef naar V. N.
in New-York
7 sjomke bereid tot onderhandelen
7 ankboot vergaan in Arabische Zee
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
ZON- en MAANSTANDEN
DONDERDAG 11 AUGUSTUS 1961
16e Jaargang Nr 5057
Verschilnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneuzen
loemoemba in gezicht verwond
Katangese rekruten
nemen een stormbaan
KONINGIN IN ITALIË
Amerikaanse
luchtvaartattaché in
Moskou uitgewezen
I C0Jf1 er. gelanceerd.
vmwL LS„de. bedoel'hg. dat zich
Mammarskjoeld vrijdag
in Katanga.
Zal de
Belgische regering
heden aftreden
CHROESJTSJEF
NAAR WASHINGTON?
yipiiVrrlnr *1*wu4*n6,Mlt: Tenuuzen
njrtcteur-HooMredaetear I. van de Sande
Redaetie-adresNoordstraat 5o57
Administratie-adres: Smidswai
Telefoon 2073 en 2510
NA 5 nnr uitsluitend 2073
Gironummer 38150
DE VRIJE ZEEUW
Advertentieprijs per mm 15 et; minimum- BH
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties 'Pgêén haadalfc
advertenties)5 regels 1,Iedere regel mm
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaÜBg,
Vermelding; Brieven onder nummer, of: Adnaa
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 nor.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 nor,
De gendarmerie heeft woens
dag grote delen van de inheem
se wijk van Leopoldstad afgezet,
nadat daar relletjes waren uit
gebroken. Volgens een politie
man heeft premier Loemoemba
een steen in het gezicht gekre
gen.
Een ander bericht wil, dat
Loemoemba gehurkt op de vloer
van zijn auto zat. toen betogers
hem met stenen bekogelden. De
auto zou zwaar zijn beschadigd.
De corespondent van de Bel
gische radio heeft bericht, dat
Loemoemba door demonstranten
„licht verwond" is.
Volgens een onbevestigd be
richt zouden zeven Kongolezen
zijn doodgeschoten.
Kongolese politie heeft woens
dag het huis van de voorzitter
van de Senaat, Joseph Ileo. om
singeld terwijl hij een perscon
ferentie hield. De politie zocht
de ..samenzweerders". Toen de
bevelvoerende officier merkte
dat het het huls van de senaats
voorzitter was, trok hij zich met
zijn mensen terug en kon de
persconferentie worden voort
gezet. Ileo is een politieke tegen
stander van Loemoemba. Hij is
voor een Kongolese federatie,
i Duizenden jonge negers be
spraken op enige afstand van de
relletjes de toestand. Een ver
slaggever van Reuter werd ge
dwongen de plaats van de on
lusten te verlaten. Het bericht
dat er V.N.-troepen ter assisten
tie van de politie zijn uitgezon
den, is niet bevestigd. Iemand
van het Kongolese Rode Kruis
vertelde aan de Reuter-verslag-
gever: ,.Er is een groot aantal
gewonden, misschien wel hon
derden." Volgens waarnemers is
deze schatting veel te hoog.
De wegen naar de haard van
de onrust liggen bezaaid inet ste
nen. In de Europese wijk is de
toestand normaal.
Volgens een ooggetuige begon
nen de moeilijkheden toen aan
hangers van Loemoemba's par
tij. de nationale beweging, een
aanval deden op het hoofdbu
reau van de Bakopartij van pre
sident Kasavoeboe. Deze partij
heeft zirh voor een federaal
j Kongo uitgesproken.
I Aan de bewaking van Loe
moemba's woning nemen ook
V.N.-militairen deel.
Loemoemba heeft woensdag
ochtend tijdens een persconfe
rentie een felle aanval op de
federalisten gedaan. Hij zei dat
iedereen, die de integriteit van
de natie in gevaar brengt, zal
worden gearresteerd.
Premier Tsjombe van de Kon
golese provincie Katanga heeft
opdracht gegeven de opbouw
van een eigen Katangees leger
te versnellen.
Foto: Katangese rekruten ne
men een stormbaan als onder
deel van hun opleiding.
Nadat Koningin Juliana en de
jongste twee Prinsessen gister
morgen om negen uur waren
vertrokken van de vliegbasis
Soesterberg. zijn zij omstreeks
het middaguur aangekomen op
het vliegveld van Rome. Zij
reisden vandaar door naar Sici
lië. Prins Bernhard en de Prin
sessen zijn dinsdag al op weg
naar het vakantieoord van het
koninklijk gezin gegaan.
Op het vliegveld van Rome
werd de Koningin gistermorgen
begroet door de Nederlandse
ambassadeur en een vertegen
woordiger van de president van
Italië.
President Eisenhower heeft
woensdag op zijn persconferentie
in Washington de volgende kwes
ties aangeroerd:
Kongo De ver. Staten stem
men in met de jongste resolutie
van de Veiligheidsraad, die de
mogelijkheid opent deze moei
lijke kwestie op vreedzame wijze
op te lossen. Eisenhower prees
België voor de maatregelen die
zijn bedoeld om gehoor te geven
P „Tass" meldt dat de Ameri
kaanse luchtvaartattaché te
Moskou Kirton opdracht heeft
gekregen de Sow.jet-Unie te ver-
laten wegens „handelingen, die
Ut strijd zijn met zijn diploma
tieke status".
Volgens „Tass" zijn Kirton en
zpn plaatsvervanger MacDonald
enige tijd geleden te Koergan
«chter„ de Oeral, aangehouden',
„terwijl zij bezig waven militair^
doelen te fotograferen".
„Een film mei foto's van vlieg
tuigen en militaire industriële
doelen weid in beslag genomen
evenals verscheidene aanteken
boekjes met geheime gegevens
aldus Tass".
Volgens „Tass" is Kirton. toen
hij twee jaar geleden te Mosko
aankwam, meteen begonnen mer
een intensivering van het speur
werk naar vertrouwelijke gege.
vens, dat reeds door het aan"rio
Amerikaanse ambassade verbon
den bureau van rle luchtvaart-
attaché werd verricht.
„Kirton heeft gepoogd toegang
te verkrijgen tot plaatsen, waar
zich belangrijke militaire en in
dustriële instellingen bevinden.
Hij heeft vele reizen onderno
men. om geheime gegevens *e
vei krijgen en werd aangehouden,
toen hij bezig was instellingen
van de marine te fotograferen"
aldus „Tass".
t Het Sowjet-persagentschap
[besluit met de mededeling dat
h"' Russische ministerie van
Buitenlandse Zaken de plaats-
vervangende Amerikaanse lucht
vaartattaché Mac-Ponald een
waarschuwing heeft gegeven.
.•Discoverer" gelanceerd
Amerikaanse luchtmacht
neett woensdag van de luchtbasis-
itena!" in Californië de der-
covere *tell.let van het type „Dis-
baan nmT 3'S de2e in een
een hpn d,e aarde is gekomen, op
een bepaald signaal een ruimte
cabine losmaakt, die men met be-
vine v'an u'egtUigen in d" omge-
T p.l aii wiI "Pingen.'
dat de niVVerd bekenfl gemaakt
over de pl0VCrP'' T in een b*an
over de Polen is gekomen.
De Katangese premier Tsjom
be heeft de secretaris-generaal
der Ver. Naties Hammarskjoeld
woensdag medegedeeld dat zijn
regering gereed is onderhande
lingen aan te vangen over een
binnenkomen van V. N.-troepen
in Katanga.
Tsjombe verklaarde in ant
woord op een telegram van
Hammarskjoeld dat Katanea er
„te allen tijden naar zal stre
ven bij te dragen tot hel berei
ken van een vreedzame oplos
sing".
Hij zegt verder dat de Ka
tangese regering ..niet kan in
stemmen met uw verwijzing
naar de centrale regering, wier
premier (Loemoemba) heeft
verklaard dat hij elke voogdij
schap en overheersing door de
V.N. zal verworpen".
Hammarskjoeld verzocht de
Katangese regering in zijn tele
gram dringend of zij instemde
met dc verplichtingen, die de
Vciligheidsraadresolutie alle
betrokkenen oplegt en of zij in
dezelfde mate tot samenwer
king bereid was als de centrale
Kongolese regering en het Bel
gische bewind. Hammarskjoeld
wees ook op het bindende ka
rakter van de in de Veiligheids-
raadsresolutic vervatte beslui
ten.
Hammarskjoeld maakte in
zijn boodschap geen melding
van de voorwaarden, die Tsjom
be op zijn persconferentie van
dinsdagavond jl. steld" voor het
geven van toestemming aan
troepen der Verenigde Naties,
om Katanga binnen te komen!
Hij zei toen onder meer, dat
nij hier geen gezwaai- tegen
naci, zolang er geen militairen
un -.floor communisten over-
hfiennt 'anden" - waaronder
J 00k Guinea en Ghana bleek
te verstaan bij waren.
In een tweede telegram aan
Hammarskjoeld. dat eveneens
is geadresseerd aan de Belgi
sche premier Eyskens prote
steert de Katangese regering
Knf-," i U1,zend>ngen van de
Kongolese radio-omroep in
Leopoldstad, waarin wordt b"
weerd dat Belgische troepen in
Katanga moorden en piunde.
Zij spreekt er haar verwonde
ring over uit dat de V.N een
dergeujke propaganda toelaten
en zij verzoekt de volkeren
organisatie stappen te doen bii
de verantwoordelijke Kongo
lese autoriteiten, „opdat er zo
spoedig mogelijk een eind wordt
gemaakt aan deze stelselma
tige campagne van het ver
spreiden van leugens en het
opzetten van het ene ras tegen
het andere".
Graaf d'Aspremont Lynden
waarnemend hoofd van de Bel
gische diplomatieke vertegen
woordiging te Elisabethstad,
heeft woensdag in een radio
toespraak tot de verscheidene
duizenden Belgen in Katanga
verklaard dat er ,,in de huidige
toestand niets is, dat het ver
laten van uw posten zou recht
vaardigen".
Hij bracht hulde aan de Bel
gen, die in dienst der Katan
gese regering zijn gebleven en
hij deed een beroep op hun
koelbloedigheid en vastbeslo
tenheid, om te blijven.
Graaf d'Aspremont Lynden
verklaarde verder dat hij, als
gevolmachtigd vertegenwoordi
ger van de Belgische regering,
cle Belgen, die in overheids
dienst waren van de Katangese
regering, kon waarborgen dar
zij in het vervolg als vrijwillig
dienenden zullen worden be
schouwd. Van Belgische zijde
werd hierop later de commen
taar gegeven dat dit inhield,
dal de betrokkenen in het ver
volg 6.000 fr. per maand meer
zouden ontvangen.
Graaf d'Aspremont Lynden
zei ook dat de door Hammar
skjoeld en Tsjombe afgelegde
verklaringen inhouden dat eerst
moet worden onderhandeld,
voordat de Belgische troepen
Katanga verlaten.
„Deze onderhandelingen zul
len betrekking moeten hebben
op de kwaliteit, samenstelling
en omvang van de troepen der
Verenigde Naties, en de voor
hen geldend instructies, spe
ciaal voor zover deze betrek
king hebben op de bescherming
van burgers, bezittingen en
economische verworvenheden",
aldus d'Aspremont Lynden.
Hij voegde hieraan toe te
menen dat bij deze besprekin
gen ook een oplossing moet
worden gevonden voor 't vraag
stuk van de instelling van een
Katangees leger en de rol, die
dit zal spelen.
Het Belgische persbureau
„Belga" verneemt uit de omge
ving van president Tsjombe van
Katanga, dat secretaris-generaal
Dag Hammerskjoeld vrijdag in
Elisabethstad zal aankomen voor
besprekingen over het zenden
Premier Eyskens van België
heeft woensdag na een kabinets
vergadering van anderhalf uur
een bezoek aan koning Boude-
wijn gebracht.
Uit betrouwbare bron ver
luidt. dal de premier de koning
ervan in kennis heeft gesteld, dat
het land een nieuw regerings
program nodig heeft.
Naar vernomen wordt, willen
de liberale ministers de coalitie
verlaten en verwacht men van
daag het aftreden van dé rege.
ring.
Het bestuur van de C.V.P.
houdt hedenochtend een spoed
vergadering.
De socialisten hebben aange
drongen op onmiddellijke bijeen
roeping der beide Kamers.
VERKLARING VAN DE
SOCIALISTISCHE PARTIJ
Het bureau van de Belgische
socialistische partij heeft een
verklaring uitgegeven waarin
wordt vastgesteld, dat de dubbel
zinnige politiek van de regering
op een schromelijke mislukking
is uitgelopen. In de loop van de
jongste weken is de toestand
voortdurend verslechterd, zowel
op internationaal als op natio
naal vlak. Door de schuld van de.
regering kwam België in de Ver.
Naties alleen te staan en werd
België mede verantwoordelijk
gesteld voor een toestand die de
wereldvrede bedreigt.
Het noodzakelijk herstel van
de goede betrekkingen tussen
België en Kongo is totaal mis
lukt, aldus de verklaring.
Betreurend dat België door de
schuld van de regering voor het
oog van de wereld onverdiend in
diskrediet is gebracht, eist hel
bureau nogmaals loyale uitvoe,
ring van de beslissingen van de
Veiligheidsraad en onvoorwaar
delijke samenwerking met de
V. N.-autoriteiten.
Wat de binnenlandse toestand
betreft, stelt het bureau vast dal
de regering niet in staat is ge
weest de economische, financiële
en sociale problemen op te los
sen die zowel voor de bevolking
als voor de plaats van België in
de gemeenschappelijke markt
van zeer groot belang zijn. De
socialisten kunnen niet aanvaar
den dat de kleine man met de
zware last van het regerings-
failliet wil opschepen. Het bu
reau is van oordeel dat de rege
ring Eyskens-Pilar het vertrou
wen van het land verloren heeft
en moet aftreden. Het eist on
middellijke bijeenroeping van het
parlement.
aan het verzoek van de Veilig
heidsraad.
Chi-oesjtsjef Wanneer de
Sowjetpremier mocht besluiten
de delegatie naar de algemene
vergadering van de Verenigde
Naties te leiden, zal Eisenhower
hem eventueel verzoeken naar
Washington te komen. Eisenho
wer is zelf niet van plan de zit
ting van de Assemblée bij te
wonen.
Laos Eisenhower merkte
slechts op, dat met uitzondering
van de hoofdstad Vientiane het
land trouw schijnt te blijven
aan de koninklijke regering.
Berlijn Eisenhower gelooft
niet dat de Sowjet-Unie inzake
West-Bel lijn of andere delen van
de wereld maatregelen zal nemen
die het onmiddellijke gevaar van
een conflict irriSich bergen.
Latijns-Anierika Het Con
gres moet nog deze zitting be
sluiten tot een programma voor
samenwerking met Latijns-Ame
rika om de levensstandaard van
de bevolking der Latijns-Ameri
kaanse landen te verhogen.
Economie Er zijn absoluut
geen aanwijzingen voor een op
handen zijnde depressie of reces
sie. De produktiecijfers. het per
soonlijk inkomen en de werkge
legenheid hebben een ongekende
hoogte bereikt.
Proeven met
De Ver. Staten
kernwapens
zullen geen on
dergrondse proeven met kern
wapens nemen zolang niet alle
mogelijkheden om met de Sow
jet-Unie tot overeenstemming
te komen zijn onderzocht, maar
zij behouden zich volledige vrij
heid van handelen voor wan
neer een akkoord uitblijft.
Binnenlandse politiek Er
bestaan geen fundamentele ge
schillen tussen hem en vice-pre
sident Nixon over de defensie
en andere belangrijke kwesties.
Cuba Ten aanzien van Cuba
zei Eisenhower dat „overheer
sing door het internationale
communisme" van een regering
op het Amerikaanse halfrond
..zeer beslist optreden" van de
Verenigde Staten zal uitlokken.
Maar wanneer een land in vrij
heid een andere regeringsvorm
kiest kunnen de Ver. Staten niet
tussenbeide komen. Overigens
voegde Eisenhower hier aan toe
niet te kunnen aannemen dat er
een land ter wereld is waar de
bevolking in vrijheid een rege
ring heeft gekozen die haar be
perkingen oplegt.
Eisenhower ontkende ten stel
ligste dat hij op advies van
Nixon of de gouverneur van de
staat New York Nelson Rocke
feller heeft besloten tot vergro
ting van de paraatheid van de
strijdkrachten. Slechts mijn
uitgebracht over de maatregelen
die in mijn boodschap aan het
Congres (van maandag j.l.) zijn
uiteengezet, aldus Eisenhower.
Premier Chroesjtsjef heeft
dinsdag verklaard het als een
„grote eer" te zullen beschou
wen, als hij de Sowjet-Unie mag
vertegenwoordigen in het ont
wapeningsdebat op de komende
zitting van de algemene vergade
ring der Verenigde Naties in
New York.
Volgens net persbureau Tass
dat dit bekendmaakte, verklaar
de de eerstc-minister dit tegen
over de redactieraad van het
partijblad Prawda, die hem vra
gen stelde, over het Sowjet-voor-
stel om de ontwapeningskwestie
aan de algemene vergadering
voor te leggen.
Chroesjtsjef zei dat de rege
ring de samenstelling van de
Sowjet-delegatie naar New York
nog niet had besproken. De Rus
sische regering heeft voorge
steld. dat de afvaardigingen wor
den geleid door staats- of rege
ringshoofden.
Een Amerikaanse woordvoer
der heeft verklaard, dat presi
dent Eisenhower niet naar de
algemene vergadering zal gaan,
ook al zou Chroesjtsjef de Sow
jet-delegatie leiden. De zitting
begint op 20 september.
President Eisenhower heeft
woensdag op z-ijn persconferen
tie verklaard dat hij Chroesjtsjef
wellicht zal uitnodigen voor een
Yes mannen zijn om het leven
schamen bij 't vergaan van het
Liberiaans tankschip „World
Sky" in de Arabische Zee. Tien
opvarenden worden nog ver
mist. Negentien overlevenden
worden heden in Aden ver
wacht.
Volgens een woordvoerder
van de Niarch""7 "'-nep is de
tankboot bij een van de Koeria-
Moeia eilanden voor de kust
van Oman gezonken Het voor
stuk steekt nog gedeeltelijk bo
ven water uit.
De opvarenden zijn, met uit
zondering van de Britse radio
telegrafist, Grieken.
Dit is de 12.862 ton nietende
Liberiaanse tanker „World Sky"
die dinsdag in de Rode Zee bui
ten de Arabisehe kust is gezon
ken. De bemanning is voor een
deel opgepikt door een schip
dat op de noodseinen van de
tanker te hulp snelde, en voor
een ander deel in de redding
boten weggeroeid.
bezoek aan Washington wanneer
de Sowjpi-premier mocht beslui
ten een deel van de zitting van
de algemene vergadering der
Verenigde Naties bij te wonen.
Eisenhower zeide nadrukkelijk
de kwestie nog niet te hebben
bestudeerd.
De journalisten vestigden de
aandacht van Eisenhower op be
richten dat Chroesjtsjef heeft
laten doorschemeren eventueel
de Sowjet-delegatie naar het
ontwapeningsdebat in de alge
mene vergadering van de Ver.
Naties te zullen leiden. De zit
ting begint 20 september. Zij
vroegen de president of hij het
nuttig acht Chroesjtsjef uit te
nodigen naar Washington te ko
men voor besprekingen wanneer
de Sowjet-premier in New York
is.
Eisenhower antwoordde dat de
mogelijkheid zo klein scheen dat
hij hierover nog niet had nage
dacht. Niettemin, wanneer hij
tot de conclusie zou komen dat
een ontmoeting met Chroesjtsjef
nuttig zou zijn zou hij hem „na.
tuurlijk" uitnodigen voor een
bezoek aan Washington. Overi
gens zeide Eisenhower te menen
dat het voorste] van Chroesjt
sjef „kennelijk propaganda" is.
KOEL W E E R
Woensdag stond het weer in
ons land onder invloed van een
depressie die langzaam naar de
ingang van het kanaal trok. Een
bijbehorend front bracht op tai
van plaatsen in ons land lang
durige regenval.
Alleen in het Waddengebied
bleef het droog. De meeste regen
viel in de provincie Zuid-Holland,
waar op enige plaatsen meer
dan 20 millimeter afgetapt werd.
Onder invloed van de regenval
bleven de minimumtemperaturen
tussen 15 en 18 graden, alleen in
Zuid-Limburg kwam het kwik
een graadje hoger.
Voor vandaag wordt opnieuw
veel bewolking verwacht bij een
zwakke tot matige wind tussen
zuid en west.
Aanvankelijk zal het nog rege
nen. Het blijft dan ook koel weer.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig van donderdag
ochtend tot donderdagavond.
Koel weer.
Vrij vee] bewoking en vooral
aanvankelijk regen. Zwakke tot
matige wind. overwegend tussen
zuid en west. Koel weer.
DONDERDAG 11 AUGUSTUS
Terneuzen 5.10 5.30
Breskens 4.35 4.59
Hansweert 5.50 6.10
Walsoorden 6.00 6.20
ZON
MAAN
op
onder
op
onder
Aug
11
5.17
20.12
22.16
10.40
12
5.18
20.10
22.43
11.50
13
5.20
20.09
23.11
12.57
14
5.22
20.07
23.42
14.01
15
5.23
20.05
15-01