*"1?obnackten in
Radio-Televisie .Verlichting
I Radio de Koek
c
D
Incident in Havana
Het mislukken van de
Nederlands-Amerikaanse
luchtvaartbesprekingen
ZON- en MAANSTANDEN
ZATERDAG 6 FEBRUARI I960
16e Jaargang Nr 4902
Verschijnt dagelijks Uitgeefster N. V. v/h Firma P. J. van de Sande, Terneazen
Echte zege?
Beroering rond Israël
Kerala
Atoombom in de Sahara
Politieke motieven
r~
Klemmend betoog
DE KONINGIN EN
DE PRINS NAAR BELGIE
Rijk van Rijk ten einde
AMERIKAANS
AANVALSWAPEN
IN DE RUIMTE
Dr. Moore volbrengt haar
„wandeling"
Communiqué van Warschau-landen
De verklaring van de
Warschau-landen
1/OIHlwill
VLIEGRAMP IN
BOLIVIA
HET WEER
WEERBERICHT
HOOGWATER
fraaJBerfag bij abonnement; Terneuzen.
Directeur-Hoofdredacteur I. van dé Sande
Redactie-adres; Noordstraat 55—57
Administratie-adres: Smidswal
Telefoon 2073 en 2510
N4 5 uur uitsluitend 2073
Gironummer 38150
Abonnementsprijs: ƒ6,per kwartaal; per
maand 2,per week 48 ct Losse nrs 9 ct
DE VRIJE
Advertentieprijs per nun 15 ct; minimum per
advertentie ƒ2,25.
Rubriek Kleine Advertenties (géén handels-
advertenties) 5 regels 1,Iedere regel meer
20 ct. Kleine advertenties bij vooruitbetaling.
Vermelding: Brieven onder nummer, of: Adrea
Bureau van dit Blad, 20 cent meer.
Inzending advertenties tot 's namiddags 2 uur.
Voor het maandagnummer: zaterdags 10 uur.
Nadat dc Franse regering cn vooral De Gaulle
dc Europese muiters van de stad Algiers tot onderwer
ping heeft gebracht, kon hij zijn overwinning consoli
deren door volmachten te vragen cn te verkrijgen voor
de regering van Debré die nu wel enigszins zal worden
gewijzigd. Te veel elementen sympathiseerden immers
met de rebellen, en De Gaulle heeft dat duidelijk als een
rem gevoeld.
Om te voorkomen dat de pre
mier de volmachten zal aan
wenden voor doeleinden die
niet overeenstemmen met die
van de president, zal deze alle
besluiten mede ondertekenen.
Men heeft dus te doen met een
tamelijk dictatoriaal presiden
tieel regime, hoewel de Kamers
van het parlement niet worden
ontbonden. Komt het er echter
op aan. dan hebben zij weinig
te zeggen.
Tegen wie vraagt De Gaulle
die volmachten voor zijn rege
ring? Tegen de Algerijnse ul
tra's en hun bondgenoten in
Frankrijk. Maar hij kan in het
moederland overtuigd zijn van
de steun der overgrote meerder
heid, waar het zijn beleid van
..zelfbepaling na een staken
van het vuren" aangaat. En
worden de bevoegdheden niet
misbruikt, dan kunnen zij dus
dienen om de wil van die meer
derheid uit te voeren, tegen
eventuele samenzweerders in.
Natuurlijk wordt er gespecu
leerd over de mate, waarin De
Gaulle de vrije hand heeft. Tal
van conservatieven leggen er
de nadruk op. dat hij in zijn
rede heeft beloofd, dat alles zal
worden gedaan om met militai
re middelen een beslissing in
Algerije te forceren in de strijd
tegen de nationalistische mos
lims. En dat hij wederom heeft
geweigerd, met de z.g. voorlo
pige regering der moslims te
onderhandelen.
Zo heeft hij dus toch om
de ultra's te verslaan conces
sies gedaan aan het leger, dat
van zelfbepaling weinig wil we
ten. Doch wellicht is het te
vroeg, cm te zeggen in welke
mate De Gaulle kan doen wat
hij wil. Hij moet eerst op de
belangrijkste posten zijn eigen
vertrouwde mensen hebben,
voordat hij een stap verder kan
doen om een staken van het
vuren te verkrijgen met de be
lofte, dat daarna zelfbeschik
king zal volgen.
Intussen heeft men thans
weer wat meer aandacht voor
kwesties buiten Frankrijk. Daar
is dan een wederom opgeleefde
reeks van gevechten langs de
grenzen van Israël, die aanto
nen, dat in het naburige oosten
de rust niet veilig is gesteld. De
Syriërs hebben Israëliërs wil
len verdrijven uit een gedemili
tariseerde zóne in het noorden,
waar Israël werken doet uitvoe
ren om het Jordaanwater te
benutten voor bevloeiingen.
Na die aanval hebben de Is
raëliërs een Arabisch dorpje
beschoten. Daarop heeft Nas
ser Egypte is immers met
Syrië verbonden in een repu
bliek Egyptische troepen ge
concentreerd in de Sinai, bij de
zuidelijke grenzen van Israël.
Er zijn allerlei Israëlische
grieven. Zo laat de Verenigde
Arabische Republiek nog steeds
geen schepen met lading van of
naar Israël, door het Suezka-
naal varen. De Ver. Naties heb
ben na 1956 veel gedaan om
nieuwe botsingen te voorko
men, o.a. door politietroepen
der V.N. te legeren langs de
Golf van Akaba. Toch komt er
weer een taak voor secretaris
Hammarskjoeld, om te voorko
men, dat een echte oorlog' uit
breekt. En het wordt er niet ge
makkelijker op. omdat niet al
leen de Israëliërs, maar ook de
Arabieren zich geleidelijk ver
sterken.
In de Indische deelstaat Ke
rala, waar vóór de afgelopen
zomer de communisten regeer
den over 14 miljoen zielen, en
waar onlusten uitbraken door
het partijdige regime, hebben
nu de communisten een grote
nederlaag geleden. De kennis
making met een communistisch
kabinet viel niet mee. Boven
dien hadden deze rode leiders
te veel sympathie voor China,
dat de grenzen van India
schond. Ook hier bracht het
nationalisme een nederlaag toe
aan het communisme.
In de politieke commissie van
de assemblee der Ver. Naties is
een debat ontketend door Ma
rokko over voorgenomen Fran
se proevent met een atoombom.
Deze bom zou al klaar zijn.
doch het proefterrein zou nog
niet in orde zijn gemaakt en
zeker is het. dat de explosie
niet voor de deur staat.
De Afrikaanse volken maken
zich nu ongerust over de ver
giftiging van de lucht. De
Fransen hebben degelijke voor
zorgsmaatregelen genomen, de
ruimte rond het proefterrein is
groter dan bij experimenten in
Amerika en de Sow jet-Unie.
Maar dat overtuigt de meeste
Afrikanen niet. Deze beweren
dat hun werelddeel „goed is
voor het vuile werk". De repu
blieken van de Frans-Afrikaan
se gemeenschap echter hebben
Sich laten overtuigen, dat de
gevaren sterk zijn overdreven.
Èn de resolutie die Marokko
heeft voorgesteld, is ook gema
tigd. Zij behelst dat de Fransen
worden uitgenodigd de proef
niet te laten doorgaan. En wel.
omdat in Genève een conferen
tie wordt gehouden om de
proeven (die de V.S.. Engeland
en de Sowjet-Unie al een jaar
lang hebben gestopt) voorgoed
te staken. Als Frankrijk nu
deze pauze zou onderbreken
geeft het gelegenheid aan an
dere landen, om ook atoom
bommen te maken. En daarbij
denken velen aan rood China,
dat toch al vrij agressief op
treedt en dat Aziatische naties
ernstig verontrust.
Er wordt nog een reden aan
gevoerd, om de Fransen te be
wegen van hun proefneming af
te "zienzij hebben sympathie
nodig' als straks het debat be
gint over Algerije. En dus. zo
redeneren kritische vrienden
van Frankrijk, is het beter de
proeven in de Sahara maax uit
te stellen.
Nu heeft Frankrijk eigenlijk
geen militaire oogmerken met
de bom. Voor het westen is de
Franse bijdrage niet nodig. Al
leen zal 't land van De Gaulle
wel nooit oorlog voeren, en in
Afrika kan het bij gevechten
daar zo'n vreselijk wapen niet
gebruiken. Maar de Fransen
willen tot de atoomclub" be
horen. om te kunnen meepra
ten over de grote internationa
le politiek. Naast de Grote Drie
(de V.S.. Engeland en Rusland)
willen zij de vierde zijn. Boven
dien verklaren zij. dat voor in
dustriële en vredelievende toe
passing van kernenergie het
eerst nodig is een atoombom te
hebben en te constateren dat
die werkt. In beide gevallen
kan men wellicht tot een ver
gelijk komen.
Het moet mogelijk zijn. kern
centrales te bouwen, met de
vele beschikbare gegevens en
met wat Amerikanen en Brit
ten al verkopen, zonder kost
bare bommen te vervaardigen.
De V.S. en Engeland kunnen de
Fransen wel tegemoet komen
met uitwisseling van .gegevens.
En zeker is het doenlijk, hun
meer stem te geven inzake be
slissingen van internationaal
belang.
Wel rijst hierbij een vraag,
namelijk welke andere landen
dan ook tot „top" willen beho
ren. De Chinezen eisen die
paats op. Maar ook.... de
Westduitsers. Men zegt dat
Adenauer een brief heeft ge
schreven aan De Gaulle, waar
in de Duitse kanselier zich be
klaagt dat De Gaulle voor
Frankrijk een ereplaats opeist
zonder voldoende te ijveren
voor Duitse belangen.
dr. A. C.
(Nadruk verboden.)
Advertentie',
f NOORDSTRAAT 102 - TEL. 3128 - TERNEUZEN
Vrijdagmiddag hebben zich
in de Cubaanse hoofdstad inci
denten voorgedaan op het ogen
blik, dat vice-premier Mikojan
van de Sow jet Unie een krans
met de Russische kleuren neer
legde voor het beeld van de Cu
baanse patriot Jose Marti.
Een groep anti-communisten
was tezelfdertijd met een ande
re krans gekomen en had de
bedoeling de Russische krans
te vervangen en de Russische
vlag mee te voeren.
De politie schoot in de lucht
om groepjes betogers te verja
gen. Er zou een twintigtal ar
restaties zijn verricht-
Premier Fidel Castro van
Mikojan bevonden zich op een
verhoging waarop zij het woord
zouden voeren ter gelegenheid
van de opening van een Rus
sische tentoonstelling. Om Mi
kojan te beschermen liet Cas
tro hem het gebouw van schone
kunsten binnengaan, waar de
tentoonstelling wordt gehouden.
De Cubaanse eerste minister
keerde vervolgens naar het po
dium terug en maande het pu
bliek tot kalmte aan.
De anti-communistische Cu
baanse betogers hebben ver
klaard. dat toen op 28 januari
New Yorkse Cubanen een krans
hadden gelegd voor het stand
beeld van Marti, zij door de po
litie beschermd waren. De be
togers droegen borden met de
woorden,.Leve Fidel. Weg met
Mikojan en het communisme".
Op de conferentie van de West-
F.uropese Uniewelke donderdag
in Londen is gehouden, hield
de Nederlandse minister van
Buitenlandse Zaken. mr. J. M.
S. H. Luns kennelijk een klem
mend betoog tegen zijn Engelse
ambtsgenoot Selwyn Lloyd. Op
de conferentie, welke een dag
duurde, hebben ministers uit
zeven leden-landen problemen
betreffende de Europese een
wording besproken.
Hare Majesteit de Koningin en
Zijne Koninklijke Hoogheid de
Prins der Nederlanden zullen
zich, op uitnodiging van Zijne
Majesteit de Koning der Belgen,
van 30 mei tot 2 juni 1960 naar
België begeven voor het brengen
van een staatsbezoek, aldus heeft
het ministerie van Buitenlandse
Zaken vrijdag bekendgemaakt.
f Aflv.l
Bulldozers, draglines en pneu
matische boren hebben een
einde gemaakt aan het bestaan
van Rijk, de buurt in de Haar
lemmermeer bij Aalsmeer, die
verdwijnen moet voor de uit
breiding van Schiphol.
Nog staan er enkele huizen
overeind, doch ook hun dagen
zijn geteld.
Gistermiddag is het hoofd van
de Nederlandse luchtvaartdele
gatie, de heer E. G. Stijkel, op
Schiphol teruggekeerd, na een
langdurig verblijf in Washington,
waar sedert 7 januari onderhan
delingen zijn gevoerd met de
Amerikaanse delegatie over het
verkrijgen van commerciële lan
dingsrechten in Los Angeles ten
behoeve van de K. L. M.
In het restaurant „De Wijde
Wereld" werd een persconferen
tie gehouden, waar de heer Stij
kel de volgende verklaring af
legde;
„Op 3 februari heeft de leider
van de Amerikaanse luchtvaart
delegatie in Washington ver
klaard, dat de regering van de
Verenigde Staten op dit tijdstip
niet kan voldoen aan een amen
dering van de bepalingen van het
in 1957 tussen Amerika en Ne
derland gesloten luchtvaartver
drag, n.l. om aan Nederland com
merciële landingsrechten in Los
Angeles toe te kennen. Met be
heerste verontwaardiging heb ik
deze afwijzing vap het Neder
lands verzoek aangehoord. De
regering van de Verenigde Sta
ten heeft een aantal andere lan
den wel het recht gegeven een
luchtvaartverbinding met de
Westkust van Amerika te exploi
teren. mits het vervoerspotentieel
aan beide zijden voldoende zou
zijn. Nederland heeft aangetoond,
dat dit vervoerspotentieel lussen
Nederland en Los Angeles wel
degelijk bestaat en nu de Ame
rikaanse regering de K. L. M. dus
niet in staat stelt dit potentieel
te exploiteren kan de conclusie
slechts luiden dat men aan Ame
rikaanse zijde discriminatie toe
past. Nederland neemt deze af
wijzing ook om een andere reden
bijzonder ernstig op. immers
sinds onheuglijke tijden is het
Nederlandse volk afhankelijk van
vervoersdiensten en de interna
tionale handel. Ik heb de leider
van de Amerikaanse delegatie ge
antwoord. dat ik niet bereid was
het Amerikaanse standpunt te
aanvaarden, noch de daartoe
aangevoerde argumenten te ac
cepteren".
Voortgaande zeide staatssecre
taris Stijkel:
„De situatie is thans volkomen
open. Nederland heeft het recht
t.g.t. terug te komen op deze
kwestie. Indien wij eensgezind
het standpunt van de Neder
landse regering steunen, twijfel
ik ei' niet aan, of de regering van
de Verenigde Staten zal in de
toekomst de gevraagde landings
rechten alsnog toekennen".
Op verscheidene vragen van
persvertegenwoordigers gaf de
heer Stijkel de volgende antwoor
den:
„Er zijn vage toespelingen in
Washington gemaakt op het feit
dat het geen gemakkelijk ogen
blik van onderhandelen was en
dat de atmosfeer later misschien
beter zou zijn. Ik heb echter geen
concrete aanwijzingen dat dit in
derdaad het geval zou kunnen
zijn".
„De Amerikaanse regering
heeft haar afwijzend besluit ge
baseerd op strikt luchtvaart-
politieke en voorts op algemeen
politieke overwegingen De ver
houding tussen beide soorten van
argumenten was niet duidelijk".
„Er bestaan geen aanwijzingen
om alleen Pan American aan te
wijzen als de Amerikaanse lucht
vaartmaatschappij welke zich
verzet zou hebben tegen het Ne
derlandse verzoek om commer
ciële landingsrechten op Los
Angeles".
„Prins Bernhard heeft, toen hij
zijn verklaring na zijn terugkeer
uit Mexico op Schiphol aflegde,
niet namens de Nederlandse re
gering gesproken, maar hij heeft
precies tot uitdrukking gebracht
hoe de publieke opinie in Neder
land over dit probleem denkt".
„De Amerikaanse luchtvaart-
politiek is gebaseerd op het be
ginsel, dat de wederzijdse voor
delen van de daarbij betrokken
luchtvaartmaatschappijen in een
billijke en zo mogelijke gelijk
waardige verhouding tot elkaar
dienen te staan. De Amerikanen
interpreteren dit beginsel zo
danig. dat dit neerkomt op het
streven naar gelijkheid van de
door de luchtvaartmaatschap
pijen te behalen commerciële re
sultaten".
De plaatsvervangende staf
chef van de Amerikaanse lucht
macht voor technische ontwik
keling. It-generaa.l Rosue Wilson,
heeft in en verslag tot de com
missies van het Huis van Afge
vaardigden voor natuurweten
schappen en ruimtevaart ter
loops melding gemaakt van even
tuele plannen voor een offen
sief-wapen dat diep in de kos
mische ruimte kan worden ver
borgen. Hij sprak over Ameri
kaanse ruimteplannen.
Hij zei dat er studie wordt ge
maakt van de mogelijkheid van
een stelsel van aanvalswapens,
die op een afstand van 160.000
km of meer om de aarde wente
len.
Dr. Barbara Moore. de En
gelse marathonwandelaarster,
is donderdagavond in Lands
End, de zuidwestelijke punt van
Engeland aangekomen en heeft
daarmee een voettocht van
1.600 km, die begon te John
O'Groats, de noordoostelijke
uithoek van Schotland, vol
bracht.
De 56-jarige in Rusland ge
boren dietiste vertrok 13 janu
ari. Zij heeft tijdens de „wan
deling" hoofdzakelijk geleefd
op rauwe groenten, fruit, no
ten, vruchtensap, honing en
melk.
Op de laatste 16 km van
haar tocht werd dr. Moore ge
volgd door een menigte van
naar schatting 10.000 man. „Ik
heb naar ik hoop bewezen, dat
wij vrouwen alles kunnen wat
mannen kunnen", aldus dr.
Moore tegenover verslaggevers.
Mevrouw Moore deelde mee,
dat zij de tocht had gemaakt
om te bewijzen, waartoe iemand
die volgens het door haar aan
bevolen diëet volgt, in staat is.
Zij kondigde aan dat als vol
gende punt haar program een
wandeling door de V.S. van
kust tot kust staat een af
stand van 4.800 km.
In het communiqué dat na
de conferentie in Moskou van
de leden van het verdrag van
Warschau is uitgegeven, wordt
gezegd dat de kwesties van al
gemene en algehele ontwape
ning' en het sluiten van een
vredesverdrag' met Duitsland
zijn besproken. De conferentie
heeft een uiteenzetting van
premier Chroesjtsjef aange
hoord over de inkrimping van
de Russische strijdkrachten en
over de houding die de Sowjet-
Unie zal aannemen op de ko
mende topconferentie.
Tijdens een algemene discus
sie hebben de vertegenwoordi
gers van de Warschau-landen
hun toekomstige optreden ter
bevordering van de internatio
nale ontspanning gecoördineerd.
Ook hebben zij besloten vóór
de topconferentie overleg te
plegen.
De conferentie in Moskou
werd gehouden in een sfeer van
wederzijds begrip en hechte
vriendschap.
Uit de gedachtenwisseling
bleek dat men algemeen dezelf
de opvattingen heeft over de
internationale toestand en over
de verschillende behandelde
onderwerpen.
Na de bijeenkomst heeft de
politieke raadgevende commis
sie een verklaring van de mo
gendheden van 't verdrag van
Warschau aanvaard, waarvan
de tekst gelijktijdig is gepubli
ceerd.
Na mededeling te hebben ge
daan van de aanwezige delega
ties, vermeldt het communiqué
tenslotte dat de opperbevelheb
ber van de strijdkrachten van
het Verdrag van Warschau, de
Russische maarschalk Konjef,
de conferentie heeft bijge
woond.
Westelijke waarnemers te Mos
kou is het opgevallen, dat er in
dë verklaring van de landen van
't verdrag van Warschau niet. ge
sproken wordt over verdere ver
minderingen van de strijdkrach
ten der met de Sowjet-Unie ver
bonden Oosteuropese landen.
Ook mist men een mededeling
omtrent de omvang van de Rus
sische eenheden in Oost-Europa
na de vermindering van de Sovv-
jet-strijdkrachten met een der
de. In dit verband wordt ook op
gemerkt, dat in de verklaring
niet gesproken wordt over de
mogelijkheid, dat de Sowjet-Unie
haar bondgenoten mei raketten
zal uitr usten als de topconleren-
tie niet de gewenste resultaten
oplevert.
(Advertentie)
BIN NENVERINGBED
SCHUIM RUBBERBED
Dit nummer bestaat uit
10 pagina's.
Aeht-en-vjjftig mensen zijn
vrijdag om het leven gekomen
bij de ergste vliegramp in de Bo
liviaanse geschiedenis.
Zij reisden met een viermoto
rig toestel van de Boliviaanse
luchtvaartmaatschappij „Lloyd
Aere Boliviano" van Cochabamba
naar La Paz. Het toestel is. nadat
zich in een der motoren een ont
ploffing had voorgedaan, neer
gestort in een lagune op 260 kin
ten zuiden van de Boliviaanse
hoofdstad. La Paz.
Volgens een nader bericht
heetf een kind te ramp overleefd.
IETS KOUDER.
Vrijdag bleef dc luchtdruk bo
ven dc Britse eilanden en liet
aangrenzende zeegebied regel
matig stijgen, waardoor daar een
afzonderlijk hogedrukgebied tot
ontwikkeling kwam, dat via de
Noordzee verbinding gaat krijgen
•net een boven Rusland aanwe
zig hogedrukgebied. Tegelijker
tijd komen boven Zuid-Frankrijk
en Spanje kleine luchtdrukdalin
gen voor. Hieruit volgt, dat de
wind, die bij ons vrijdag zwak
was. geleidelijk naar oostelijke
richtingen gaat draaien, waarbij
koudere lucht uit Duitsland aan
gevoerd gaat worden. Zaterdag
blijft de wind echter nog zwak,
zodat de koudere lucht pas latei
op de dag het oosten van ons
land zal bereiken.
Aanvankelijk zal er mist voor
komen. De bewolking zal veran
derlijk zijn, maar er wordt op de
meeste plaatsen droog weer ver
wacht.
medegedeeld door het K. N. M. I.
te De Bilt, geldig van zaterdag
ochtend tot zaterdagavond.
IKTS KOUDER.
Aanvankelijk hier of daar
misl. Veranderlijke bewolking en
op de meeste plaatsen droog
weer. Aanvankelijk zwakke, latei-
matige oostelijke wind. Iets kou
der.
ZONDAG 7 FEBRUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m.
9.58
10.33
11.13
11.23
n.m.
10.41
11.16
11.56
12.06
MAANDAG S FEBRUARI
Breskens
Terneuzen
Hansweert
Walsoorden
v.m. n.m.
11.12 11.25
11.47
0.27 12.40
0.37 12.50
ZON
MAAN
Febr.
6
7
8
op
onder
op
onder
'8.14
17.35
12.34
3.11
8.13
17.37
13.13
4.07
8.11
17.39
13.58
4.59
8.09
17.41
14.49
5.46