Verklaring van ;Nederl. Regering in de Veiligheidsraad
Van het strijdtoneel in China
n i
e
DONDERDAG 30 DECEMBER 1948.
De olieleiding in Irak
all]
kj
«i
n
inn
ar
iet<
os-
rel
dit
rsej
it
:stj
8
Frankering bjj Abonnement: Ternenzen
WEERSVER'WACHTSH G
Meegedeeld door het K N.M.I
te De Bilt, geldig tot Donder
dagavond.
Toenemende wind-
Aanvank. overwegend droog
weer met wisselende bewolking
Later geleidelijk toen. bewol
king en plaatselijk enige regen
Matige tot krachtige en langs
de kust tijdel. harde wind tus
sen Z.-W. en W. Ongeveer de
zelfde temperatuur als gisteren
4e Jaargang No- 1001-
Advertentieprijs
per mm 10 ct.minimum
per advertentie l.ö®.
Inzending advertenties
tot des namiddags 3 uur.
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 cent; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer
Ve»wchynt dagelijks Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal-
STAKEN DER VIJANDELIJK HEDEN OP JAVA UITERLIJK
OP 31 DECEMBER TE 24 UUR
OP SUMATRA ZULLEN DEZE PAS ENIGE DAGEN LATER
KUNNEN WORDEN BEËINDIGD.
Te 16 uur 55 ving de Veiligheids
raad aan met de behandeling van
de Indonesische kwestie.
Dr. Van Royen legde hierna
onmiddellijk de volgende verkla
ring af:
In aansluiting op de voorlopige
mededelingen, die ik in de zitting
van de Veiligheidsraad van Maan
dag 27 December heb afgelegd,
verklaar ik thans gemachtigd te
zijn de volgende verklaring af te
leggen uit naam van de Neder
landse Regering:
De Veiligheidsraad heeft sinds
22 Deecmbir in zijn verschillende
zittingen een drietal resoluties
aangenomen, waarbij de Neder
landse regering betrokken was.
Daarbij is van de partijen ge
vraagd
a. het onverwijld staken van
de vijandelijkheden;
b. het vrijlaten van de presi
dent en andere politieke gevan
genen, die sinds 19 December in
hun bewegingsvrijheid zijn be
perkt;
c. aan de CjG-D. en de consu
laire commissie, om verslag uit
te brengen over de ontwikkeling
van de toestand in Indonesië
*inds 12 December.
Naar aanleiding hiervan kun
nen de volgende feitelijke mede
delingen worden gedaan:
1. Het staken der vijandelifk-
keden op Java zal ingaan uiter
lijk op 31 December te 24 uur.
Met het oog op de bijizondere
noodtoestand op Sumatra zal dit
daar eerst enige dagen later kun
nen Ingaan. Uiteraard blijft op
treden nodig tegen ordeverstoor
ders, die, hetzij individueel, hetzij
e<Ölectief, de openbare veiligheid
in gevaar brengen dan wel de
voorziening der zo noodlijdende
bevolking met voedsel en andere
primaire goederen verstoren of
verhinderen.
2. Aangezien de beperking van
de bewegingsvrijheid van een aan
tal vooraanstaande persoonlijk
heden het onvermijdelijk gevolg
was van de getroffen militaire
maatregelen, welke binnenkort
zullen worden beëindigd, zal de
Nederlandse regering hierna deze
beperking opheffen ervan uit
gaande, dat zij zich zullen ont
houden van handelingen, welke
de openbare veiligheid in gevaar
brengen.
3. Ter bevordering van de
samenwerking voor de construc
tieve oobouw van geheel Indone
sië heeft de Nederlandse regering
besloten, dat de Minister-Presi
dent Dre°s zich dezer dagen naar
Indonesië zal begeven.
4. Teneinde mede te werken
tot de uitvoering van het door
de Veiligheidsraad gedane ver
zoek om volledig te worden inge
licht omtrent de toestand sinds
12 December, beeft de Nederland
se regering reeds verklaard, dat
nij alle mogelijke faciliteiten zal
verlenen aan de militaire waar
nemers en hun staf. Ook aan de
leden der consulaire commissie
zullen de nodige faciliteiten wor
den verleend.
In verband met punt 3 deelde
Dr. Van Roven nog mede, dat hij
gemachtigd is hieraan toe te voe
gen, dat de regeing hoopt, dat
spoedig na d° aankomst van de
Minister-President in Indonesië
ket mogelük zal zrjn. maatrege
len te nemen, vobo de schepping
»an een federale regering voor
geheel Indonesië, die alle delen
van Indonesië vertegenwoordigt.
De beer Van Roven sprak de
hoon u't, dat de Raad aan deze
verklaring een meer onbevoor
oordeelde ontvangst zal geven
dan aan zhn eerste verklaring,
toen geen enkel lid vna de Raad
aandacht heeft geschonken aan de
positieve punten, welke die ver
klaring bevatte.
De heer Pilar die hierna, aan
het woord kwam,, drukte zrn bui
tengewone teleurstelling uit over
de wiize. waarop de Raad dP In
donesische kwest'V heeft behan
deld. Het is, zeide hij, duidelijk
dat de meerderheid van de Raad
niet alleen de invrijheidstelling
van de gevangenen wenst, doch
het terugtrekken van de Neder
landse troepen. Desondanks heeft
de Raad deze laatste wens niet
in werkelijkheid kunnen omzet
ten.
De heer Palar deelde voorts
mede, zo juist uit Singapore een
telegram te hebben ontvangen
waarin wordt medegedeeld, dat
tijdens de actie twee vooraan
staande republieken zouden zijn
vermoord. (Dit zouden zijn: Dr,
Antoso, secretaris-generaal van
het Republikeinse ministerie van
opvoeding, en Dr. Ruslan Abdul-
gani, secretaris-generaal van het
Republikeinse ministerie van in
formatie.) Dit had, volgens hem,
geleid tot vrees voor het lot veler
zijner landgenoten.
De Britse woordvoerder, de
heer Allan, zou het in dit stadium
onjuist achten, verdere resoluties
aan te nemen vóór de Raad op
reces gaat en voor het effect van
de gisteren aangenomen resolu
ties bekend is.
De heer Allan vervolgde zijn
redevoering met te zeggen, dat
de verklaring van de Nederlandse
regering, ondanks het bekende
standpunt der Nederlandse rege
ring inzake de competentie, in
enige mate tegemoet komt aan
de eisen van de Raad van 24 De
cember. Hij acht de verklaring
bijzonder bevredigend, met be
trekking tot het politieke pro
gram. Hoever de voldoen'ng zal
kunnen gaan, zal volgens de heer
Allan niet duidelijk zijn, vooral
eer de actie, zoals door Nederland
beloofd, is beëindigd en dus voor
dat de Raad in Lake Success op
nieuw bijeenkomt. In deze om
standigheid acht de Britse rege
ring het niet nuttig, mogelijk
zelfs onrechtvaardig, n.euwe reso
luties aan te nemen voor het
reces en vooraleer het effect der
vorige resoluties duidelijk is.
De heer Allan hoopt, dat de
Raad kan uiteengaan in het volle
vertrouwen op de uitvoering van
de door Nederland beloofde
maatregelen, in het bijzonder
wat betreft de volledige vrijheid
van de consulaire commissie en
van de Commissie voor goede
diensten, teneinde in het begin
van het nieuwe jaar te onderzoe
ken, in hoeverre de wensen van
de raad zijn uitgevoerd en in hoe
verre een verdere actie van de
Raad noodzakelijk zal zijn.
De vertegenwoordiger van In
dia noemt de verklaring van de
Nederlandse gedelegeerde duide
lijk. Daar de resolutie van de
Veiligheidsraad ook heel duidelijk
is, kan worden vastgesteld, dat de
Nederlandse -regering in gebreke
is, de vijandelijkheden te staken
op 24 December. Nu wordt ge
antwoord, dat men op het punt
staat de vijandelijkheden te be
ëindigen. Het is niet de wens van
de Veiligheidsraad dat de Neder
landse actie verder gaat, zolang
als Nederland zulks nodig oor
deelt.
Met betrekking tot de vrijlating
der gevangenen oefent de ver
tegenwoordiger van India critiek
Uit goed ingelichte bron wordt
vernomen, dat Generaal Tsjiang
Kai Sjek zou hebben aanvaard op
een nog nader te bepalen datum
af te treden, indien het belang
van het land zulks vergt. Hij zou
liertoe hebben besloten onder
druk van de Verenigde Staten.
Deze zouden inderdaad in dien zin
Lebben aangedrongen bij de Clii-
rese regering, terwtjl mevrouw
Tsjiang hetzelfde deed bij haar
echtgenoot. In kringen, die in
betrekking staan met de Gene
ralissimus, doet het gerucht de
ronde, dat hierover wellicht
Woensdagavond een belangrijke
verklaring te verwachten is.
Door het aftreden van Tsjiang
Kai Sjek zou het bewind in han
den komen van de Kwansi-kliek,
onder leiding vn de generaals Li
Tsoeng Jen, vice-president van de
republiek, en Pai Tsjoeng Si, op
perbevelhebber in Midden-China,
beiden sedert lang tegenstanders
van Tsjiang. De naam van Gene
raal Li komt anderzijds voor op
de lijst van oorlogsmisdadigers,
die sedert verleden week dage-
li:ks door de communistische zen
ders wordt omgeroepen. In ver
band hiermede wordt er op ge
weien, dat Li Tsjoeng Jen, die
tijdens de kiescampagne voor het
vice-presidentsclrap van de repu
bliek aandrong op vergaande po
litieke en administratieve hervor
mingen, veel sympathie bij de
Amerikanen geniet.
Tydens de jongste twee dagen
vonden langdurige besprekingen
plaats tussen Tsjiang Kai Sjek
en vooraanstaande leiders van de
Kwomintang.
Men zou er thans aar. -„enken
een oplossing te vinden, waardoor
het Tsjiang Kai Sjek mogelijk
wordt af te treden zonder dat
zulks het sein zou worden voor
een override vlucht van de natio
nalistische strijdkrachten.
In goedingelichte kringen over
weegt men de mogelijkheid, dat
Tsjiang Kai Sjek zou aftreden
als president van de republiek en
alle politieke functies zou laten
varen, doch dat hjj opperbevel
hebber van het leger zou blijven.
Dit laatste zou echter moeilijk
heden met zich kunnen brengen,
daar de grondwet bepaalt dat de
president van de republiek tevens
de opperbevelhebber van het
leger is.
Chinese regering bereid tot
onderhandelen,
Reuter meldt uit betrouwbare
bron te hebben vernomen, dat de
i-oorormo- tracht tot di
recte onderhandelingen met de
communisten te komen over een
vreedzame regeling van de bur
geroorlog.
Deze ontwikkeling volgt op be
richten, dat de Sovjet-Unie en de
Ver. Staten op Nankings verzoek
om bemiddeling een weigerend
antwoord zouden hebben gegeven.
Engeland en Frankrijk zouden
een gereserveerde houding in
nemen.
Officiële ontkenningen ten spijt
berichten betrouwbare bronnen,
dat de regering zowel In China
zelf als door functionnarissen te
Hongkong pogingen heeft onder
nomen om met de communisten
tot onderhandelingen te komen.
Generaal Jen had een lange
conferentie met Tsjiang. Naar
verluidt heeft hij voorgesteld
directe onderhandelingen met de
communisten te openen.
Generaal Jen's aankomst te
Nanking valt samen met het ver
blijf van Generaal Loeng Joen te
Hongkong. Generaal Loeng, die
tijdens de oorlog afgezet is als
gouverneur van de provincie
Joennan en, na bekend is, pro-
communistische sympathieën
heeft, heeft besprekingen gevoerd
met Maarschalk Litsji Sen en
andere dissidente elementen uit
de Kwomintang.
Welingelichte kringen te Nan-
King geloven, dat wanneer en in
dien onderhandelingen met de
riommunisten zijn begonnen,
Trjang Kai Sjek mogeirjk zal af
treden en plaats maken voor de
vice-president, Li tsoeng-Jen.
Volgens het onder controle van
de Chinese regering staande
nieuwsbureau heeft Maarschalk
Yen Hsi Sjan, de gouverneur van
de provincie Sjansi in Noord-
China, die uit het belegerde Tai
.Toean naar Nanking is gevlogen,
president Tsjang Kai Sjek ver
zocht om meer voedsel en wape
nen voor voortzetting van de
strijd.
Volgens eerdere onbevestigde
berichten was hij de president
mededelingen komen doen over
communistische voorstellen voor
vredesluiting in Noord-China.
Berichten uit Hankou van het
militaire nieuwsbureau van de
regering wijzen er op, dat. de
strijdkrachten van Tsjang Kai
Sjek een tegenaanval dóen in
Noord-Hoepei. De door de com
munisten geleide legers In dit ge
bied zouden terugtrekken.
Binnen enkele dagen zal te
Sjanghai de toestand van „totale
oorlog" worden uitgeroepen. Met
ingang van >?isteren staan post
en telegrammen naar rn van de
s+ad onder cen«"ur, aldus het gar
nizoenscommando.
ur't op de mededeling, dat dit na
de staking der vijandelijkheden
zal geschieden, hetgeen eveneens
niet volgens de wens van de Vei
ligheidsraad is.
De afgevaardigde van Syrië
vindt de verklaring van de Ne
derlandse regering niet voldoende.
Er is gevraagd om een onmiddel
lijke staking der vijandelijkheden,
maar op Java zal het einde pas
o*> 31 December plaats v'nden en
op Sumatra enige dager, later. De
vijandelijkheden moeten naar zijn
men'ng onmiddellijk worden ge
staakt en. niet on het ogenblik,
waarop de Nederlandse regering
het opportuum acht.
De afgevaardigde van de Sow-
jet-Unie, de heer Malik, merkte
op, dat de verklaring van „de
agressor" de Veilighe'dsraad en
de Ver. Naties met voeten treedt.
Hoe kan men anders, zo merkte
hij op, paragraaf 1 beoordeelen,
waarin wordt gesproken over het
staken der vijandelijkheden op Su
matra twee of drie dagen later
dan op lava? „De agressor deelt
mede, dat er twee of drie dagen
nodig, zijn om de genadeslag toe
te brengen", zegt Malik en noemt
dit een cynische verklaring.
De heer Malik stelt de vraag,
of de Anglo-Amer'kaanse meer
derheid van de Veiligheidsraad
tegen de agressor een actie wil
ondernemen of dat zij blijft wei
geren steun te verlenen aan In
donesië. Het antwoord bieron kan
slechts ja of neen zijn. Dit is voor
de Veiligheidsraad het alternatief.
Wij zeggen ja. aldus Malik en de
Veiligheidsraad dient effectieve
maatregelen te nemen.
De heer Van Royen uit zijn
teleurstelling over de reactie van
enige leden, die tot dusverre heb
ben gesproken.
Met betrekking tot de opmer
kingen t.a.v. President Soekamo
leest de heer Van Royen een tele
gram van zijn regering voor,
waaruit blijkt dat Soekomo en de
zijnen allerminst gedwongen zijn
geweest, om door de straten var
Djogja te paraderen.
De Amerikaanse vertegenwoor
diger Dr. Jessup zegt, dat de
Raad voor het feit blijft staan,
dat Nederlhnd niet in staat is ge
weest te verklaren, dat aan alle
eisen is voldaan. De aandacht van
de Amerikaanse delegatie gaat
in het bijzonder uit naar de heer
Soekamo c.s.
Uit de Nederlandse verklaring
blijkt een volledige realisatie van
de ernst der zaak. Dit blijkt voor
hem uit paragraaf 3, de mede
deling, dat Minister-President
Drees naar Indonesië zal vertrek
ken en uit de aanvullende verkla
ring, dat het in de bedoeling ligt,
besprekingen te voeren met ver
tegenwoordigers uit geheel Indo-
nësië om een oplossing te berei
ken. De heer Jessup betreurt het
dat deze actie niet was doorge
voerd volgens de richtlijnen ge
geven door de Commissie voor
goede diensten, voordat de hui
dige militaire actie een aanvang
nam.
De heer Jessup hoopt, dat, wan
neer de Raad weer in Januari zal
bijeenkomen, er in de Indonesi
sche kwestie intussen een ont
wikkeling zal hebben plaats ge
had, die de raad in staat zal stel
len om te komen tot een bevre
digende oplossing en het probleem
te behandelen vanaf een basis, die
dichter bij die oplossing zal staan,
dan. op het ogenblik, opdat het
mogeljjk zal ziin in staat te blij
ven, constructieve stappen te
doen. Naar deze uiteindelijke op
lossing wenst de regering der Ver.
Staten dat de zaak op de agenda
van de Raad zal blijven, wanneer
hij opnieuw te Lake Success bij
eenkomt.
De vertegenwoordiger van Chi
na, de heer Tsjiang gelooft net,
dat een verdere discussie te Pa
rijs over de Indonesische kwestie
haar nut zal hebben. Hij wil daar
om op het ogenblik geen com
mentaar geven op de Nederlandse
verklaring en behoudt zich zijn
standpunt voor tot de behande
ling, die in Lake Success zal
plaats hebben.
De vertegenwoordiger van
Australië, de heer Hodgson ver
klaart, dat er van Nederlandse
zijde weinig of geen positieve ver
klaringen zijn afgelegd, ter vol
doening aan de eisen der resolu
ties. De Australische delegatie
vreest, dat in Lake Succes de
Raad voor een fait accompli zal
worden gesteld, en erger dan dat
tegenover een complete liquidatie
van de Republkk.
De heer Hodgson gaat vervol
gens in op de beschuldiging, dat
hij harde woorden jegens Neder
land zou hebben gebezigd. Mijn
land is jegens Nederland niet
onvriendelijk gestemd, zegt hij,
Nederlands-Indië is onze dichtste
nabuur en gedurende de oorlog
hebben wij de Nederlanders op
elke manier geholpen om hun
strijdkrachten te reorganiseren.
De Australische delegatie is
van mening, dat de Raad in deze
zaak heeft gefaald.
Volgens de Oekrainse verte>-
genwoordiger, die tenslotte aan
het woord kwam, blijkt uit de
Nederlandse verklaring duidelijk,
dat de Nederlandse regering heeft
besloten om de agressie door te
voeren tot het einde zoals dit ook
door Hitlers-Duitsland geschied
de. En nu stelt Nederland de
Veiligheidsraad voor een voldon
gen feit, aan de totstandkoming
waarvan de Raad heeft medege
werkt. Naar aanleiding van de
woorden van de Amerikaanse
vertegenwoordiger acht hij het
het belangrijkste, dat daaruit
blijkt, dat Nederland er geheel
zeker van is, dat de V. S. de
agressie van de Nederlandse
regering zal ondersteunen. Vol
gens de Oekrainse vertegenwoor
diger ligt de morele verant
woordelijkheid hiervor zwaar op
de schouders der V. S. Wat voor
nieuwe inlichtingen hebben we nu
nog te verwachten? Moeten wij
wachten op het bericht, dat de
•Republiek is geliquideerd?
De Sovjet-afgevaardigde, ae
heer Malik herinnert aan erjn
vraag of de Anglo-Amerikanen
bereid zijn een antwoord te geven
inzake het maiken van een einde
aan de vijandelijkheden en het
terugtrekken der troepen. Wij
Hoorden: „Neen", aldus Malik
De meerderheid van de Veilig
heidsraad heeft gefaald om effec
tieve maatregelen te nemen op
het stuk van het staken der vijan
delijkheden en het terugtrekken
der troepen. Dit wil spreker zien
vastgelegd.
President Van Langenhoven
deelt hierna mede, <jat hij de de
batten over dit punt niet verder
wenst voort te zetten; zij kunnen
de volgende week te Lake Success
worden hervat.
De heer Van Langenhoven
bracht vervolgens dank aan de
Franse regering voor de geduren
de zo lange tijd genoten gastvij-
heid en nam vervolgens afscheid
van zijn collega's in de Raad,
waarin hij twee jaar zitting heeft
gehd.
Nadat de Franse vertegen
woordiger de heer Parodi de pre
sident dank heeft gebacht voor de
leiding der vergadering sluit deze
laatste te 18.35 uur de vergade
ring van de Veiligheidsraad en
daarmede tevens de huidige zit
ting.
Behandeling van de Palestijn
se kwestie.
De Sowjet-afgevaardigde Malik
heeft gisteren bij de hervatting
van het debat over Palestina in
de Veilighe'dsraad opnieuw aan
gedrongen op het staken van het
vuren, Malik verklaarde, dat het
noodzakelijk was. dat de Veilig
heidsraad zijn aanbeveling tot het
beginnen van directe onderhan
delingen tussen de partijen ter
oplossing van alle strijdvragen,
die in de Negeb waren gerezen,
nogmaals bevestigde.
De bijeenkomst begon met een
huldebetuiging aan de nagedach
tenis van de vermoorde Egypti
sche premier Nokrasjy Pasja.
De Raad nam met 8 stemmen
voor, 0 tegen en 3 onthoudingen
de Britse resolutie aan, die Dins
dag werd ingediend en aandringt
op onmiddellijk staken van het
vuren.
De premier van Irak, Moeza-
him Amin Pachah, heeft Maan
dag verklaard, dat Irak weigert
de oliebulsleiding naar Haifa
weer open te stellen en dat de
toevoer van olie naar Haifa, dat
thans in handen van Israël is. zal
blijven, totdat het Palestijnse
probleem zal zrjn opgelost en aan
de „gerechtvaardigde eisen" der
Arbieren zal zjjn voldaan.
Hij voeede hier aan toe. dat
iraks officiële antwoord op het
verzoek om de buisleiding weer
open te stellen, dat Engeland,
Frankrijk en de V. S. tot 9 Dec.
hebben gesteld, In deze zin zal
luiden. Deskundigen van Irak be
studeren nog het verzoek van de
drie mogendheden, doch de kwes
tie van de heropening van de
huisleiding wordt van officiële-
züde als „vrij moeilijk" gekarak
teriseerd.
bv
den
en*
Oil
/sti
\ar\
ew
mr
8
m'.
are
il
ew
