Nederlandse Regering neemt Resolutie in overweging
OVERZICHT van de toestand in Indonesië
Verklaring van Dr. Van Royen in Veiligheidsraad
DINSDAG 28 DECEMBER 1948.
Frankering by Abonnement: Terneuzen
WEEKS VER WACHTEN G
medegedeeld door het K.N.M.I
te De Bilt, geldig tot Dinsdag
avond.
Aanhoudende vorst.
Droog weer met over het al
gemeen weinig bewolking en
matige tot zwakke wind hoofd
zakelijk tussen Z.-O. en Oost.
In de ochtend matige, op en
kele plaatsen strenge vorst.
Midden op de dag lichte vorst.
4e Jaargang No. 999-
Vei»ehijnt dageiyks Drukkert] N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.: minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 3 uur.
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 cent; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs ƒ3,25 per kwartaal-
In de gisterenmiddag om 15.45
heropende zitting van de Veilig
heidsraad heeft Dr. Van Royen
ce volgende verklaring afgelegd:
1. De Nederlandse Regering
heeft kennis genomen .an de
resolutie van de Veiligheidsraad
gedateerd 24 Dec. 1948 betref
fende het Indonesische vraagstuk
(document S/1150), waarin op de
partgen een beroep wordt ge
daan, onmiddellijk de vijandelijk
heden te staken en de politieke
gevangenen vrij te laten.
2. Hoewel de Nederlandse
Regering altijd van mening is
geweest en nog van mening is,
dat het geschil tussen Nederland
en de Republiek Indonesia huiten
de competentie valt van de Vei
ligheidsraad, heeft de Nederland-
te Regering onmiddellijk de reso
lutie van de Veiligheidsraad in
ernstige overweging genomen en
Jitj heeft zich met de Regering
vsn Indonesië in verbinding ge
steld, teneinde aanvullende in
lichtingen en advies te verkrij
gen, teneinde in staat te zijn,
haar positie te bepalen met be
trekking tot de resolutie.
In afwachting hiervan is de
Nederlandse Regering thans
reeds in staat, het volgende te
veriila.cn:
S. De ondernomen actie heeft
over het algemeen niet geleid tot
vijandelijkheden op grote schaal
actie in Java is thans vrijwel ten
De operationele fase van de
einde. Of en in hoeverre botsin
gen met ongeregelde gewapende
benden vermeden kunnen wor
den, kan niet met zekerheid wor
den voorspeld.
4. Het bleek gedurende de
actie, dat de bevolking iu de be
trokken gebieden in vele opzich
ten in noodtoestand verkeerde.
De Nederlandse autoriteiten heb
ben onmiddellijk stappen geno
men ter voorziening in de eerste
behoeften. Blijvende verbetering
kan echter slechts tot stand wor
den gebracht, wanneer het her
stel van orde en veiligheid zal
zijn verzekerd, wanneer een poli
tieke olossing tot stand zal zijn
gekomen en wanneer deze gebie
den weer hun aandeel zullen heb
ben in het normale productie
proces.
5. Het doel van de Nederland
se Regering blijft onveranderlijk
de vestiging in de kortst moge-
tieke oplossing tot stand zal zijn
terim-regering als het resultaat
van gemeenschappelijk overleg
met vertegenwoordigers van lale
gebieden van Indonesië, zonder
uitzondering.
De federale interim-egeing zal
een regering voor geheel Indone
sië (an all-Endonesian govern
ment). Vervolgens zullen zo
spoedig mogelijk verkiezingen
worden gehouden voor een ver
tegenwoordigend lichaam ten
einde te komen tot de definitieve
oprichting van de Verenigde Sta
ten van Indonesië aan welke
de staatssouvereiniteit zal wor
den overgedragen en tot de
ODrichtine van de Nederlands-
Indonesische unie.
De Regering van Nederland en
de Regering van Indonesië zullen
er zorg voor dragen, dat al dege
nen, die aan dit overleg deel-
remen, in staat zullen ziiin dit te
doen in volle vrijheid, ongeacht of
hun vrijheid van beweging al dan
niet op het huidig tjjdstip nog
beperkt mocht zijn.
Inmiddels zijn veertien voor
aanstaande Republikeinen te Ba
tavia, wier vrgh id van beweging
beperkt was geworden, reeds vrij
gelaten, onder wie de vertegen
woordiger van Drs. Hatta te Ba
tavia, Dr. Darma Setiawan.
6. Teneinde de commissie van
goede diensten in staat te stellen
haar instructies uit te voeren
aangaande het uitbrengen van
«en rapport over de toestand
sinds 12 December 1948. heeft de
N derland?e Regering instructies
uitgevaardigd, dat de milPaire
deskundigen, die ter beschikking
staan van de genoemde commis
sie met hun staf gelegenheid
wordt gegeven de loop der ge
beurtenissen te bestuderen.
Na deze rede h°eft de gedele
geerde van de Oekraïne. Tara-
scbenko, aan de Veiligheidsraad
een resolutie voorgesteld, die
hierop neerkomt, dat de Veilig
heidsraad het noodzakelijk acht,
eert onmiddellijke terugtrekking
der troepen te eisen naar de
plaatsen, welke vóór de aanval
op de Republiek werden ingeno
men. Voorts, dat de Veiligheids
raad zal verklaren, dat voor een
ieder, die belang heeft bij de
handhaving van de internationale
vrede en veiligheid, deze actie als
een daad van agressie zal worden
beschouwd. Spreker hoopte, dat
de Veiligheidsraad deze resolutie
zal aanvaarden.
De vertegenwoordiger van de
Sovjet-Unie, Malik, besprak ver
volgens de tekst van de Neder
landse verklaring. Hij zeide:
Deze verklaring betekent een
rechtstreekse afwijzing van het
stoozetten der act e. Er is geen
andere interpretatie mogelijk, dan
dat de Nederlandse Regering haar
actie niet wenst te beëindigen,
Daarom moet volgens Malik de
Veiligheidsraad nota nemen van
het feit, dat de vier dagen tussen
24 December verstreken zijn zon-
der dat de Nederlandse Regering
maatregelen heeft genomen om
de militaire actie stop te zetten.
De verklaring, dat de resolutie
van de Veiligheidsraad bij de
Nederlandse Regering nog in stu
die is, noemde Malik „een
excuus". Het feit, zeide hij, dat
de Nederlandse Regering zich van
het besluit van de Raad niets
aantrekt, is wel bewezen. Hij
eiste het onmiddellijk stoozetten
der vijandelijkheden, en stelde aan
de Raad voor, het volgende be
sluit te nemen:
„De Veiligheidsraad neemt
er kennis van, dat de Neder
landse Regering tot nu toe
geen eind heeft gemaakt aan
de militaire ac* E tegen de
Indonesische Republiek en be
veelt, de strjjd te staken bin
nen 24 uur na ontvangst van
deze resolutie.
Malik zeide: Wie in ernst een
einde wil maken aan de agressie,
niet alleen met woorden, maar
met daden, moet steun verlenen
aan deze resolutie.
De volgende spreker was El
Chouri van Syrië.
Deze betoogde in aansluiting aan
zijn woorden van de vorige week
dat de door de Ve'ligheidsraaxl
aangenomen resolutie krachteloos
was, zolang daaraan niet verbon
den werd een bevel om de troe
pen terug te trekken. Uit de ver
klaring van de Nederlandse ver
tegenwoordiger is duidelijk, dat
geen order tot het staken van het
vuren zal worden afgekondigd.
De Veiligheidsraad heeft dus wat
dit betreft geen succes gehad. Het
enige punt, waarop de resolutie
enig affect heeft gehad ;s bet be
vel tot vrijlating der politieke ge
vangenen.' Dit was echter al het
minste, wat men verwachten kon.
Zolang echter het bevel om de
troepen terug te trekken uitblijft,
heeft de Veiligheidsraad niet ge
daan, wat hij behoorde te doen.
Hierna kreeg de Republikeinse
vertegenwoordiger, de heer Palar,
het woord.
Hrj vroeg aan de Voorzitter de
gedelegeerden 15 minuten trid te
geven om de zo juist uitgedeelde
laatste twee rapporten van de
Commissie voor goede diensten te
bestuderen.
De Voorzitter schorste hierna
de vergadering te 20 voor 5 voor
15 minuten.
Na de schorsing van de verga
dering; kwam de vertegenwoor
diger van India aan 't woord, die
cpmerkte, dat er geen twijfel
san is, dat de Nederlandse ver
klaring een afwijzing betekent
van het besluit van de Raad. De
eerste eis door de reslutie gesteld
is niet opgevolgd Aan de tweede
els, de vrijlating der gevangenen,
wordt in nog veel mindere mate
voldaan.
De heer Dessai beweert ver
volgens, dat na de bezetting van
Diokia de gevangen genomen
politici In outocht door de straten
van de stad zijn geleid. Deze be
handeling noemde hij een inbreuk
op de waardigheid van Indonesië,
"ie zeer lance tH* 'al vergen om
te worden uitgewist.
De Nederlandse vertegenwoor
diger, Dr. Van Royen, den ver-
te°-pnwoordi"er van Tnd'a onmid
dellijk beantwoordend, ze'de, wat
diens beschuldiging be*reft. nPt
te weten, waar dit nieuws van
daan komt en nog minder of het
iuist .is.
Hij vestige er de aandacht op.
dat de Nederlandse Regering heeft
verklaard, dat de Republikeinse
leiders met alle mogelijke hoffe-
lilkheid en respect zijn bejegend.
Hij legde de Raad een Nederland
se courant over met een foto van
President Soekarno, zittend in een
open auto naast een lid van de
Nederlandse strijdkrachten. Het
ziet er, zeide hij, niet uit, of de
heer Soekarno onder pressie staat
of slecht behandeld wordt.
In antwoord op het betoog van
de Syrische afgevaardigde, zeide
de beer Van Royen, dat hij wel
degelijk 'n groot aantal voorbeel
den van wanorde, door de Repu
blikeinen gesticht, heeft aange
haald. De heer Van Royen wees
nogmaals op het toenemend aan
tal bestandsschendingen. Hij zei
de, dat ook het rapport van de
militaire waarnemers, volgens
hetwelk de infiltraties en rust
verstoringen op Republikeins ge
bied waren voorbereid, hiervoor
bet bewijs vormen.
In antwoord op het betoog van
de vertegenwoordiger der Sowjet-
Unie, zeide hij: Ik kan slechts
ceggen, dat een grondige studie
van mijn verklaring moet aan
tonen, dat de heer Malik er een
volslagen verkeerde interpretatie
van heeft gegeven. Zoals ieder
Weet, betekende die verklaring
geen directe afwijzing van de re
solutie. De heer Van Royen zeide,
dat de Nederlandse Regering ver
klaard heeft, dat# zij bestudeert,
wat de beste wijze is om de eisen
van de resolutie op te volgen en
in hoeverre en wanneer Neder
land aan deze eisen zal kunnen
voldoen.
Vervolgens kwam aan het
woord de vertegenwoordiger van
Australië. Deze zeide: De dag na
de aanneming der resolutie van 1
Aug. 1947 deelde de Nederlandse
gedelegeerde mede, dat zijn rege
ring bereid was de „order staakt
het vuren" op te volgen. De Ne
derlandse Regering kon thans op
deze wijze in. de nacht van 24 op
25 December gezegd hebben: Wij
aanvaarden de order. Spreker
stelt vast, dat aan het bevel van
de Veiligheidsraad niet is gehoor
zaamd. Hij noemt de aangenomen
resolutie van Vrijdag een zwakke
resolutie, welke zijn Regering
heeft verbaasd. Sprekend over
de vrijlating van de gearresteer
de poltieke personen merkte hg
op, dat het vooral gaat om de
Eerste Minister en andere auto
riteiten. Daarover blijven wij
thans nog in het onzekere, aldus
Hodgson.
Deze zeide verder, dat iedere
dag, die verstrijkt, de toestand
van de Republiek verslechtert.
Daarom protesteerde hij ertegen,
dat tijdens de schors1 ng der ver
gadering de suggestie was geuit,
om de behandeling van deze zaak
tot een latere datum te verschui
ven. Wij zouden minstens een be
vel tot terugtrekking der troepen
tot de bestandslijn moeten eisen
aldus Hodgson. Voorts protes
teerde hii ertegen, dat j.l. Vrijdag
enige vertegenwoordigers zich
van stemming hebben onthouden,
zonder daarvoor een reden aan te
geven. Hij zeide, dat Australië
van mening, dat de leden van
de Raad niet alleen namens zich
zelf handelen, doch namens alle
landen der V. N.
De Britse vertegenwoordiger
deelt mede, dat hij zich van stem-
nr'ng over de thans ingediende
resoluties zal onthouden, daar hij
het nqdig acht dat er meer infor
maties zullen worden verstrekt.
De vertegenwoordiger van Co
lumbia kwam vervolgens aan het
woord en zegt dat het duidelijk
moest zijn, dat hij het voorstel
van de Ukraine zal moeten steu
nen.
Namens de Verenigde Staten
zeide Dr. Jessup vervolgens, dat
de verklaring, die door de Neder
landse Regering in verband met
de resolutie van j.l. Vrijdag is af
gelegd, onvoldoende is. Er zijn in
deze verklaring leemten, die een
aanvulling vereisen. De heer Jes
sup hoopte, dat deze aanvullende
verklaringen nog tijdens deze ver
gadering of in de vergadering van
Dinsdag zullen kunnen worden
gegeven en dat de Nederlandse
Regéring op bepaalde punten ver
zekeringen zal kunnen geven,
waarop nog geen overtuigend
antwoord is ontvangen. Tot zo
lang, zeide Jessup, dat bij zien
van stemming over de ingediende
resoluties zal onthouden, indien
hierover nog heden zal worden
gestemd.
De gedelegeerde van Argentinië
de heer Munoch, zeide dat de Vei-
gematigdheid dient te handelen,
ligheldsraad thans met een zekere
Het overwegen van de order tot
staken van het vuren, noemde hij
het eerste doel, dat de Veilig
heidsraad moet zien te bereiken.
Republikeinse autoriteiten
in hotels buiten Java on
dergebracht.
Officieel wordt aan het A.N.P.
medegedeeld, dat de Regering
van Indonesië, in afwachting van
nader overleg met de Regering
in Den Haag. met het oog op de
plicht om zo spoedig mogelijk
rust en veiligheid in geheel Indo
nesië te herstellen, besloten heeft
om een aantal der Republikeinse
autoriteiten tijdelijk - enige berg-
botels buiten Java als woonplaats
aan te wijzen.
Ontstemming onder Chinezen
over houding Chin, afgevaar
digde.
Volgens Het Dagblad van gis
teren bestaat onder de Chinezen
te Batavia en elders grote ont
stemming over de houding van de
Chinese afgevaardigde in de Vei
ligheidsraad. Indien de Neder
landse troepen hadden moeten
terugtrekken tot achter de oude
demarcatielijnen, „zou hiervan
met grote waarschijnlijkheid het
gevolg zijn geweest een,massale
afslachting van Chinezen in het
Republikeinse gebied", aldus het
Dagblad, dat vervolgt:
„Onder de Chinese bevolkings
groep wordt thans overwogen,
welke maatregelen dienen te wor
den genomen om de regering te
Nanking er toe te brengen haar
houding ta.v. het Indonesische
vrnaestuk radicaal te wijzigen in
verhand met het grote gevaar,
waaraan talrijke Chinezen zouden
worden blootgesteld, A'anneer
inderdaad zou gebeuren, waarvoor
de Chinese afgevaardigde pleitte
ter ondersteuning van het Ame
rikaanse standpunt".
Verloop der acties-
Van officiële zijde wordt ge
meld: In West-Java bezetten
Nederlandse troepen Laboehan en
Menes (10 km ten Oosten van
Laboehan). In Midden-Java zijn
de zuiveringsacties rond Solo en
Magelang voortgezet. Bezet wer
den Plosso (ten'Westen van Mod
jokerto) in Oost-Java en Fort
■van der Capellen (ten Zuidoosten
van Fort de Koek). Tijdens een
vlucht boven Midden-Java zijn
twee jagers tengevolge van een
ongeval neergestort.
Berichten over toestand in
onder Nederl. conrtole ge
brachte gebieden.
Uit mr.litaire bronnen zijn ver
schillende berichten betreffende
de toestand in ae nieuwe onder
Nederlandse controle gebrachte
gebieden binnengekomen. Zo
wordt over Bantam gemled dat de
ziekenhuizen in Serang en Rang
kasbitoeng doorwerken. De toe
stand van de patiënten en zieken
huizen zelf wordt goed genoemd,
hoewel gebrek bestaat aan be
paalde geneesmiddelen.
Uit Midden-Java wordt ge
meld, dat bg de bezetting van
Serangan 15 Nederlanders, 25
Duitsers, 2 Oostenrijkers, 1 Tsjech
cn 3 statenlozen werden aange
troffen. In Djogja zijn, zoals ge
meld, verschillende Duitsers ge
arresteerd, onder wie Hanz Lo-
sche van de voormalige Duitse
marine die een Indonesische
vlammenwerper ontwierp en
Koerper, die vroeger in de Neder
landse tijd politiecommissaris van
Soekaboemi was en als N.S.R-er
werd gearresteerd.
Hij werkte later voor de Japan
nezen en voor de Republiek.
Uit Woosobo wordt vernomen
dat aldaar en in de omgeving
veel malaria voorkomt. Er heerst
gebrek aan voedsel cn textiel. In
de stad zijn voor de komst van
dc Nederlandse troepen een hon
derdtal Chinezen vermoord.
De vertegenwoordiger van Chi
na, de heer Tsiang, gaf als zijn
persoonlijke mening' te kennen,
dat hij over de Nederlanffte ver
klaring teleurgesteld was. Hg zou
gaarne nadere aanvullingen op
deze verklaring zien.
De gedelegeerde van Rusland,
de heer Malik, merkte op, dat de
Indonesische kwestie tot nu toe
onopgelost is gebleven, doordat de
Veiligheidsraad geen eerlijke en
effectieve stappen heeft onderno
men om agressie tegen te gaan.
Naar zijn mening heeft de meer
derheid van de Veiligheidsraad
Vrijdag onjuist gehandeld door de
Sowjef-resolutie te verwerpen. De
Regering var de V.S. is, naar de
mening van de heer Malik, beter
dan enige andere regering op de
hoogte van de voornemens en het
hoe en waarom van de Neder
landse Regering in Indonesië.
Hij merkt vervolgens op, dat ai
deze dingen konden gebeuren on
der de hoede der Verenigde Na
ties, de Veiligheidsraad en de C.
V.GD., welke laatste, volgens
Malik, eerder onder het State-De
partment dan onder de Veilig
heidsraad schijnt te staan. Het
doel van de Veiligheidsraad was,
om een „arbiter" te zijn. Thans
veroordeelt de Vrijdag aangeno
men resolutie niet eens de agres
sie van Nederland, aldus Malice,
op welke resolutie hij vervolgens
scherpe critiek uitoefende.
De Nederlandse Regering, zeide
Malik, heeft niets anders gedaan,
dan de resolutie op en neer gooi
en tussen Batavia en Den Haag
Verzoeken om verdere informa
ties kunnen, volgens Malik, de
Eaak alleen verder verschuiven
en als de Veiligheidsraad werke
lijk wil optreden, moet hij onmid
dellijk handelen.
De resolutie van de Ukraine
(terugtrekking van de Nederland
se troepen achter de bestands
lijn) werd verworpen met 5 stem
men voor en 6 onthoudingen.
Vóór de resolutie stemden: Rus
land, de Ukraine, China, Syrië
en Columbia.
De Russische resolutie (het sta
ken van de strijd 24 uur na de
aanneming der resolutie) werd
verworpen met 4 stemmen vóór
en 7 onthoudingen.
Vóór deze resolutie stemden:
Rusland, de Ukraine, China en
Syrië.
Na de stemming heeft de Ne
derlandse gedelegeerde, Dr. Van
Royen, nog een korte verklaring
afgelegd. Hij deelde mede, nog
niet te weten, of hg reeds Dins
dag In staat zou zijn om nadere
aanvullingen en mededelingen te
verschaffen. Hij deelde verder
mede, dat de door hem des mid
dags afgelegde verklaring een
voorlopige is. Zo zullen er eerst
besprekingen met de autoriteiten
ter plaatse noodzakelijk zijn.
Met betrekking tot de door de
Australische gedelegeerde gemaak
te opmerking ten aanzien van de
bewegingsvrijheid der militaire
waarnemers, deelde bij mede, dat
hg een en ander aan zijn Regering
izal rapporteren en daarvan zo
spoedig mogelijk mededeling zal
doen aan de Veiligheidsraad.
Hierna kwam de Republikeinse
afgevaardigde, de heer Palar, aan
het woord. Deze zeide. dat de
verklaring van de Nedorlandae
delegatie de waarschuwingen be
vestigt, die hij de vorige week
heeft geuit De Nederlandse Re
gering speelt slechts een spel om
tijdwinst, zoals zij gedurende de
afgelopen jaren steeds heeft ge
daan. Volgens de heer Palar wil
dc Nederlandse Regering de reso
lutie slechts toepassen, wanneer
Nederland in Indonesië zijn doel
einden zal hebben bereikt. Ook
het terugsturen van de militaire
waarnemers te velde was, volgens
hem, slechts een poging om een
werkelijke actie van de Veilig
heidsraad te voorkomen. De ge
hele verklaring was, volgens de
heer Palar, een afwijzing van de
resolutie van de Raad. Wat be
treft de vrijlating der gevange
nen, zaide hij, dat de vrijlating,
waarvan de heer Van Royen spra
waarvan dc heer Van Royen sprak
niet kan worden beschouwd als
een voldoen aan de resolutie van
de Raad. Hij deelde mede, dat de
voornaamste leiders der Repu
bliek naar een onbekende bestem
ming zijn vervoerd. Hij eindigde
met de hoop uit te spreken, dat
de Veiligheidsraad zal toezien op
een volledige uitvoering van zgn
hevel.
Te kwart vóór zeven werd de
zitting verdaagd tot hedenochtend
half elf.
