Indonesische kwestie in de Veiligheidsraad
Kerstgroet van Koningin Juliana
Nederlandse standpunt
Resolutie van dc Veiligheidsraad ter kennisgebracht
van Nederl. en Republikeinse Delegaties te Batavia
MAANDAG 27 DECEMBER 1948.
Dr VAN ROYEN
over üe Resolutie
Antwoord van Indische
Regering aan C.V.G.D.
aangaande de Resolutie van
de Veiligheidsraad
NIEUWJAARS
ADVERTENTIES
a 75 cent
WEEKS VERWACHTING
medegedeeld door het K.N.M.I.
te De Bilt, geldig tot Maan
dagavond.
Weinig verandering.
Droog weer met weinig be
wolking, maar plaatselijk vor
ming van nevel of mist Meest
matige wind hoofdz. tussen O
en Z.-Oost. In de vroege och
tend matige, op enkele plaat
sen strenge vorst. Midden op
de dag meest lichte vorst.
Frankering by Abonnement: Temeuzen
DE VRIJE ZEEUW
4e Jaargang No> 998.
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimam
per advertentie 1,54».
Inzending advertenties
tot des namiddags 3 our.
Rubriek kl. advertentie»:
5 regels 60 cent; iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V„ Firma P. J. van de Sande Temeuzen Abonnementsprijs 3,25 per kwartaal-
Koningin Juliana heeft Zater
dagmiddag om één uur voor de
Nederlandse radio de volgende
Kerstgroet uitgesproken:
„Het is mij een behoefte een
groet te brengen aan allen, die
vandaag op Kerstmis in zorg
ziin om iemand, die zij lief heb
ben en om samen aan hen te
denken, die in dat verre goede
land aan het strijden zijn. Het
kan niet anders, of onze gedach
ten gaan ook uit naar degenen,
die zij daarbij tegenover zich
vinden. Onze zuiverste wensen
gaan naar hen allen uit. Het is
het tragische, dat onze mensen
maatschappij zó is, dat geweld
zo vaak weer een krachtdadig
optreden daartegen nodig maakt.
We weten het uit de jongtëte
geschiedenis, die van het verzet
in ons vaderland tegen onze
overweldigers.
Onze jongens hebben hier de
opdracht onze beloften in te
helpen lossen, die we aan alle
Inwoners van Indonesië deden
bij monde van Mijn Moeder op
7 December 1943 en op 3 Febru-
Zondagochtend heeft de Com
missie voor goede diensten zowel
de Nederlandse als de Republi
keinse delegate, resp. door mid
del van de heren Flink Schuur
man en Soedjono, officieel in ken
nis gesteld van de tekst der reso
lutie van de Veilighe'dsraad.
De inhoud der brievan, waarbij
dit geschiedde, werd Zaterdag
middag vrijgegeven. In de brief
aan de heer Elink Schuurman
wordt o.a. gezegd:
„Opdat de Republikeinse Rege
ring kan voldoen aan de resolu
tie, wordt verzocht, dat aan de
President der Republiek en aan
de leden zijner Regering alle faci
liteiten worden verstrekt om van
uit Djokjakarta, of vanuit een an
dere olaats die zij zouden wensen,
richtlenen te kunnen doen uit
gaan om de vijandelijkheden te
staken.
„Om de Commissie van goede
diensten in staat te stellen, de in
structies uit te voeren, die in de
resolutie worden gegeven, ver
zoekt zij onmiddellijk bericht van
u betreffende de stappen, welke
door uw Regering worden geno
men om de resolutie uit te voe
ren."
„Verzocht wordt, dat uw Rege
ring ook de Commissie onmiddel
lijk volledig en voortdurend op de
hoogte houdt van de verdere
•tappen, door Uw Regering in
overeenstemming met de resolu
tie genomen en dat zij afschriften
ontvangt van de desbetreffende
orders, aan de betrekkelijke auto
riteiten gegeven".
„Het zal voorts nodig zijn, dat
militaire waarnemers der Com
missie z'ch begeven naar de plaat-
«en, waar gevechten gaande zijn
geweest, met inbegrip van Djok
jakarta. Aan de militaire uitvoe
rende raad zijn instructies gezon
den om voorbereidingen te tref
fen voor het zenden van milita re
waarnemers te velde. De Com
missie vertrouwc er op, dat in
structies zullen worden gezonden
aan het Nederlandse militaire op
perbevel om volled ge medewer
king te verlenen aan de_ militaire
uitvoerende raad der C.V.G.D. en
aan haar waarnemers.
De Commissie verzoekt, dat het
aan ter beschikking van de Com
missie van goede diensten staande
Od een vraag van Reuter om
commentaar op de resolutie van
de Veiligheidsraad zeide Dr. Van
Royen: Ik ben er nog van over
tuigd, dat een voortijdig staken
van het vuren slechts meer bloed
vergieten zal veroorzaken en de
guerilla in staat zal stellen een
lange verbitterde strijd in de rim
boe te voeren.
Ik kan niet meedelen of mijn
regering deze resolutie woord
voor woord zal aanvaarden. Ik zal
haar zorgvuldig moeten beschou
wen. Ik kan ze°-"en, dat ik van
mening hen, dat de resolutie
aan de Commissie van goede
diensten te veel macht toekent.
ari van dit jaar. Zij willen de
vrijheid brengen in de vierledige
vorm van de vrijheid van het
geloof en van het woord, de
vrijheid van vrees en van ge
brek. Zij zijn allen in Gods hand
en geen haar zal hen gekrenkt
worden zonder Zijn weten.
Ik wens U en hen toch een
werkelijk Ke'rstfeest. Het is niet
in de vertrouwde zin, dat dit ge
vierd kan worden, maar mis
schien in diepere zin.
De Kerstnacht is schoner dan
de dagen en Uw nacht van zorg
maakt de tegenstelling tot het
komende licht van Kerstmis des
te scheller. Kerstmis is zoveel
ruimer, lichter, groter, dan dat,
v/aaraan het dagelijks leven met
zijn beslommeringen ons zo vaak
maar even laat tippen. Maar
niets dringt zo diep en ver door
in onze levens met hun moeilijk
heden. En zo mogen we dan de
eeuwenoude woorden in onze
oren laten klinken „Ere zij God
in de hoogste Hemelen, vrede
op aarde, in de mensen een wel
behagen. Dank U."
vliegtuigen, evenals eertijds, zai
worden toegestaan-, vrijelijk op en
over Java en Sumatra te vliegen.
De militaire uitvoerende raad der
commissie zal met de militaire
autoriteiten uwer Regering over
leg plegen en de noodzakelijke
bijzonderheden regelen."
De brief aan de Secretaris van
de Republikeinse delegat'e is
grotendeels gelijkluidend, behou
dens de passage betreffende de
faciliteiten voor President Soe-
kamo en de leden der Republi
keinse Regering.
Naar Aneta verneemt, is aan
de Commissie van goede diensten
in antwoord op haar brief van
Zondag medegedeeld, dat de daar
in vervatte verzoeken ter kennis
zijn gebracht van de Nederlandse
Regering, op welker instructies
thans wordt gewacht.
Zondagmiddag heeft een woord
voerder van het Departement van
Buitenlandse Zaken op een pers
conferentie medegedeeld, dat de
Nederlandse Regering vrijwel on
middellijk na de aanvaarding van
de resolutie door de Veiligheids
raad in beraad is gegaan over de
vraag, welke houding zij bierte
genover moest aannemen.
Gedurende de Eerste Kerstdag
hebben de Ministers Drees, Sas
sen, Stikker, Götzen en Schok
king hierover vergaderd en zijn
vrijwel gedurende de gehele dag
in contact geweest met de advi
seurs Blom en De Beus, die de
zlittiing van fin Veiligheidsraad
hebben bijgewoond. Voorts is er
voortdurend contact met de auto
riteiten te Batavia.
Over het definitieve standpunt
van de Regering kon nog niets
v/orden medegedeeld.
Zondagavond werd officieel me
degedeeld, dat de Nederlandse
Regering ten aanzien van de be
slissing van de VeilLgheidsmaad
van j.l. Vrijdag, nog in beraad
is, mede in verband met het. over
leg met Batavia.
Verklaringen, waaruit de indruk
zou kunnen worden verkreaen als
zou de Regering reeds enigerlei
standpunt hebben benaald, zijn
ten enenmale ongegrond.
Bij Grenoble is .een sport-
vliegtuig met 2 oersonen aan
boord neergestort. Een der inzit
tenden sprong uit het toestel
coch dit was reeds te laag om de
parachute gelegenheid te bieden
zich te opener.. Beide inzittenden
kwamen om het leven.
Te kwart vóór elf heropende
Vrijdag President Van Langen- j
hoven de vergadering van de Vei- I
ligheidsraad. I
Na de opening verzocht de Rus
sische vertegenwoordiger toestem
ming om zijn Donderdag aange
kondigde resolutie in te dienen,
welke hierna aan de Veiligheids
raad werd voorgelegd.
De officiële resolutie luidt als
vclgt
„De Veiligheidsraad
veroordeelt de houding der Ne
derlandse Regering, welke op
nieuw door het ondernemen van
een militaire actie tegen de Re
publiek de Renville-overeenkomst
geschonden heeft. De Veiligheids
raad eist:
1. Onmiddellijke stopzetting der
vijandelijkheden.
2. Onmiddellijk als een eerste
stap voor een regeling van het
conflict, het terugtrekken van de
Nederlandse troepen naar de
plaatsen, welke zij vóór de actie
innamen.
3. De onmiddellijke invrijheid
stelling van de President der In
donesische Republiek en van de
andere Republikeinse leiders.
4. Besluit, om een commissie
van de Veiligheidsraad in te stel
len, waarin alle leden van de
Raad vertegenwoordigd zijn.
5. Geeft opdracht aan de com
missie om de uitvoering van de
bepalingen inzake het staken der
vijandelijkheden en het terugtrek
ken der troepen te controleren
en haar medewerking te verle
nen tot regeling van het gehele
conflict."
De eerste spreker Vrijdagmor
gen was de Engelse vertegen
woordiger Mr. Denning. Deze be
gon met een terugblik te werpen
op de overdracht van Indonesië
aan de Britse troepen in 1945.
Hij zeide, dat de Britse troepen,
die Indonesië bezetten, herhaal
delijk werden aangevallen door
Indonesiërs en dat het terrorisme
reeds toen niet effectief werd ge
controleerd door de Indonesische
autoriteiten. Van Britse agressie
waarover de Sowjet-iRegerfrg
sprak, is, volgens hem, nooit
sprake geweest. De Sowjet-Rege-
ring is hierover onvoldoende in
gelicht. Hij wees er verder op,
dat de Republiek Indonesië is op
gezet met behulp van Japan.
Over de kwestie der competen
tie van de Veiligheidsraad spre
kende, had de heer Denning niets
toe te voegen aan hetgeen Enge
land daarover reeds in 1947 ge
zegd heeft. De Engelse mening
is, dat deze zaak kan leiden tot
internationale verwikkelingen en
derhalve door de Veiligheidsraad
kan worden behandeld. Hij zeide
voorts, dat uit de tragische histo
rie van 3 jaren blijkt, dat er in
Indonesië een terroristische actie
heeft plaats gehad. Alle Indone
siërs wensen onafhankelijk. Waar
de partijen het hierover eens zijn
kan overeenstemming ook worden
bereikt en het is onmogelijk te
geloven dat een overeenstemming
tussen Nederland en de Repu
bliek tot de onmogelijkheden be
hoort.
De Britse woordvoerder pro
testeerde voorts tegen uitlatin
gen, die in de loon van de debat
ten van Vrijdag door verschillen
de woordvoerders zijn gebruikt,
met betrekking tot Nederland,
weike uitdrukkingen volgens hem
voor het nummer dat Zater
dag 1 Januari des morgens
zal verschijnen kunnen we
der geplaatst worden
Voor Nieuwjaarswensen of
gedichten groter dan 10
regels, zal 75 cent meer wor
den gerekend voor elke
daarop volgende 10 regels
of gedeelte daarvan.
Inzending kan eesehieden
tot uiterlijk Woensdag 29
December.
niet konden worden beschouwd
als te zyn in overeenstemming
met de nationale waardigheid
van Nederland.
Engeland zal de Amerikaanse
resolutie steunen, zonder daar
mede iets prijs te geven van het
Britse standpunt inzake de juri
dische zijde der behandeling.
De Franse afgevaardigde Paro
trachtte de vraag van de compe
tentie van de Veiligheidsraad te
beiangrijk dan dat zjj zou kunnen
worden genegeerd. Al achtte hij
het Nederlandse optreden niet
goed te praten zal de Franse
regering over de Amerikaanse
resolutie haar stem blanco uit
brengen.
De vertegenwoordiger van Ca
nada, de heer Ritchey. zeide dat
Canada zijn steun zal geven aan
de voorsteden der V. S.
Hierna kwam de Nederlandse
vertegenwoordiger, de heer Van
Royen, aan het woord, die zeide
dat hij een uitvoerig betoog over
de economische restricties, die
Vrijdag hier als een blokkade
weiden aangeduid, achterwege
zou laten teneinde de raad in
staat te stellen zo snel mogelijk
met de behandeling voort te gaan.
De heer Van Royen "diende het
verzeek in, om hetgeen hij over
de blokkade anders had willen
zeggen, schriftelijk te doen over
leggen, hetgeen werd toegestaan.
De heer Van Royen vervolgde:
Een aantal sprekers heeft op
merkingen tot ons gericht, over
de laatste onderhandelingen met
de Republiek of juister over de
fase nadat de onderhandelingen
waren afgebroken. Er is gezegd,
dat de Nederlandse brief van 16
December moet worden be
schouwd als een ultimatum. De
indruk die sommige leden van de
Raad schijnen te hebben is, dat
Nederland middenin de onderhan
delingen met de Republiek plot
seling de zaken heeft geforceerd
door een aantal eenzijdige eisen
op de voornaamsté punten te
stellen en daarvan een onvoor
waardelijke aanvaarding te eisen.
Deze gedachte wordt gebaseerd
op een begrijpelijke, doch geheel
misleidende indruk van het ka
rakter van uitgewisselde brieven.
Verscheidene leden schijnen de
indruk te hebben, dat de uitge
wisselde brieven, die hen in de
verschillende documenten hebben
bereikt, op zichzelf het middel
punt der onderhandelingen heb
ben gevormd. Deze indruk is be-
driegelijk, omdat deze slechts een
gedeelte der onderhandelingen
vormen.
Er kan niet genoeg de nadruk
op worden gelegd, dat de voor
naamste fundamentele fase van
de discussies met de Republiek
op dat ogenblik voorbij was. De
voornaamste fase had mondeling
plaats in November en de eerste
dagen van December. Teneinde
dit duidelijk te maken herinnerde
de heer Van Royen de Raad er
aan wat in begin November de
Nederlandse Regering haar Mi
nister van Buitenlandse Zaken
naar Indonesië heeft gezon
den, teneinde te constateren, of
er een basis kon worden gevon
den voor 't heropenen der onder
handelingen onder auspiciën van
de C V.G.D. Uit zijn besprekin
gen en in 't bijzonder uit het me
morandum van de heer Ilatta
van 10 November betoogt de
Minister van Buitenlandse Zaken,
dat er zulk een mogelijkheid be
stond. Daarna is er een grote
delegatie naar Indonesië gezonden
om het beraad voort te zetten.
De heer Van Royen zeide, dat
de leden van de C. V. G. D.
deze directe onderhandelingen
hebben aangemoedigd. Z\j hebben
individueel zelfs betoogd, dat zij
deze directe onderhandelingen
tussen de partijen beschouwden
ais de enige mogelijkheid om tot
een overeenkomst te geraken.
Cn deze b sprekingen werd het
duidelijk, dat de Republiek de
v ••steden van de heer Hatta niet
wilde dekken. Op de basis van
deze intensieve onderhandelingen
hebben beide partjjen, niet Neder
land alleen, maar de Republiek
evenzeer, de conclusie getrokken,
dat de onderhandelingen hebben
gefaald. Feïde partijen hebben
aan de C.V.G.D. deze conclusie
doen toekomen.
De heer Van Royen behandelde
het Nederlandse antwoord op de
brief van Mohammed Hatta van
13 December. Deze brief zou heb
ben kunnen leiden tot een her
opening van de onderhandelingen
indien er van de zijde van de Re
publiek en wel van haar regering
de verzekering was gekomen, dat
zij zich stelde achter het gezichts
punt van de heer Hatta met be
trekking tot de essentiële punten
van het geschil.
Waar dit echter niet het geval
is geweest, zag men in de Repu
bliek blijkbaar geen beil in het
heropenen van de onderhandelin
gen.
De Nederlandse Regering, in 'n
eerlijk verlangen om hei dood
lopen der onderhandelingen te
vermeden, wenste de deur nog
open te laten. Daartoe had zQ in
haar brief de bereidheid uitge
drukt tot verdere onderhandelin
gen indien zrj van de gehele Re
publikeinse regering een bindende
verklaring verkreeg die aan
toonde, dat deze regering de pun
ten, waartoe-Hatta op 10 Novem
ber bereid was, te accepteren.
Deze brief, zei de heer Van Royen
bevatte geen enkele nieuwe voor
waarde. Hij herhaalde alleen in
andere bewoordingen het geschil-
punt, waarover tevoren overeen-
stemming met Mohammed Hatta
mogelijk had geschenen.
De heer Van Royen herhaalde
vooris, dat Nederland uit de aan
kondiging van president Soekar-
no, dat deze naar India zou ver
trekken, en uit de mededeling
van de Republiek aan de C.V.G.
D. van haar aanstaande militaire
manoeuvres, de indruk heeft moe
ten krijgen, dat de Republikeinse
regering de voorwaarden had
aanvaard. Slechts toen in de
morgen van 18 December geen
antwoord of aanwijzing van een
antwoord was ontvangen, en toen
de situatie op Java een alarme
rend aspect toonde, is de uitein
delijke beslissing voor de militai
re actie genomen.
De heer Van Royen wees er
met grote nadruk op, dat deze
beslissing door de Nederlandse
regering niet werd genomen vóór
de morgen van de 18e December
en dat dus' geen militaire actie
ooit zou hebben plaats gevon
den indien vóórdien enig bericht
ware ontvangen dat de mogelijk
heid voor succesvolle onderhande
lingen zou htbben heropend.
De heer Van Royen wees de
beschuldigingen af dat Neder
land gedurende vele maanden het
plan heeft gehad om tegen de
Republiek een politionele actie te
beginnen. Indien Nederland wer
kelijk gewenst had de Republiek
met militaire maatregelen te on
derdrukken, dan zou niemand
daaraan kunnen twijfelen, dat
zulks reeds sedert Augustus 1947
dagelijks had kunnen gebeuren.
De heer Palar was in bet onge
lijk toen hij zeide dat Nederland
slechts tijd heeft willen winnen
Indien Nederland werkelijk een
hervattiing der politionele actie
wenste, zou het voor Nederland
een enorm voordeel zijn geweest
haar reeds lange tyd geleden te
zijn begonnen.
De beer Van Royen behandelde
vervolgens de kwestie van de in
filtratie door Republikeinse troe
pen en stelde vast, dat er geen
oproeren en gewapende conflic
ten met de bevolking van enig
deel van de federale gebieden
bebben plaats gevonden. Wat er
geweest is waren slechts de infil
traties van gewapende leden van
de Republikeinse strijdkrachten
met instructies van de Republi
keinse bevelhebber. De heer Van
Royen zeide, wat dit betreft aan
de Raad een overweldigende hoe
veelheid bewijsmateriaal ter be
schikking te kunnen stellen. Ove
rigens merkte hij op, dat dit feit
is bevestigd door de militaire
waarnemers van de C. V. G. D.
die een rapport hebben ingediend
dat de geïnfiltreerde militairen
bewapend waren en reisden in
georganiseerde eenheden.
Vervolgens behandelde de heer
Van Royen de opzegging van het
bestand. De aankondiging van
het beëindigen van het bestand
pin Renublike'nse ri°legatie te
Batavia, was, zeide hij, de nor
male weg. Hij beklaagde er zich
in dit verband over, dat de Repu
bliek heeft geweigerd een lid der
Nederlandse delegatie te doen
stationeren in Djocja. De leden
van de Commissie van goede
diensten waren voor enkele dagen
gescheiden, maar de aankondi
ging aan het Amerikaanse lid
van de Commissie alleen had in
i geen enkel opzicht de verstrek-
