AXE
O
3S3ll]
Officieel Ned. communiqué
DE INDONESISCHE KWESTIE
MARSHALL-HULP
IAER]
zo vrj
urenwee'
slbloerci
wbebsvekwachtï-
DONDERDAG 23 DECEMBER 1948
omtrent verloop acties
Moh. Roem en Setiaboedi'
geïnterneerd
Troepen te Solo ontvangen
reeds post
Moord op Sjarifoeddin
in de Veiligheidsraad
Leden C. G. D. te Batavia
Tsjecho-Slowaaks
vliegtuig neergestort
Mededeling
n. a. v. berichten over duur
militaire actie
Tojo c. s. terechtgesteld
Indonesië stopgezet
aan
Ontvoerde voorzitter
Dewan Islam Oost-Java
te Soerabaja terug
Sin Po meldt, dat 35.000
Communistische opstande
lingen zi|n vrijgelaten
ïiaaivraoaa sz ovasxia ua u Dvavwm
asor u;'l
1
Frankering by Abonnement: Temeuzen
medegedeeld door het K-N.M.
fe D? Bilt, geldig tot Donder
dagavond:
Hfeest lichte vorst.
imkele overdrijvende wolken-
Sen met plaatselijk nevel
«f mist, overigens droeg weer.
Matige wind uit O. richtingen.
0„ enkele plaatsen matige,
overigens meest lichte vorst.
DE VRIJE ZEEUW
4e Jaargang No- 996.
Verschijnt dagelijks Drukkerij N.V„ Firma P. J- van de Sande Temeuzen
Advertentieprijs:
per mm 10 ct.Miaieeuw
per advertentie 1,5®.
Inzending advertenties
tot des namiddag» 8 DUr-
Rubriek kl. advertenties
5 regels CO cent; iedere
re ge; meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs 8,25 per kwartaal-
Van officiële Nederlandse zijde
norit gemeld:
In Midden-Java verenigde de
Nederlandse colonne, die uit Se-
marang in Zuidelijke richting was
oueemkt zich met de troepen in
de omgeving van Djogja. Verder
werden Solo, Parekan, Setiang,
Wonosobo, Magelang en Tjepoe
bezet. Voordat de extremistische
benden Tjepoe moesten ontrui
men slaagden zij erin branden te
stichten in de stad en de olie
installaties. -
Op Oost-Java hebben de Neder-
lsnders Blitar, ten Zuidwesten
ran Malang bezet, evenals de be
langrijke irrigatie-inrichting van
de Kalikonto.
In het communiqué wordt voorts
de bezetting gemeld van de Re
publikeinse hoofdstad op Suma
tra, Boekittingi, en van Padang-
pandjang. Doorgaans was het
verzet der Republikeinen gering
en er zijn geen tegen-aanvallen
gemeld.
Sedert 19 December bedragen
de verliezen der Nederlanders 8
doden en 14 gewonden, van wie 1
door een ongeval.
Bezetting van Soeraliarta
bevestigd.
Woensdagochtend is door een
woordvoerder van het Nederland-
je leger de bezetting bevestigd
van Soerakarta, de tweede be
langrijke stad van de Indonesische
Republiek, gelegen op 60 km ten
Noord-Oosten van Djokjakarta.
Solo en Tjepoe door Neder
landse troepen bezet.
Ben Nederland® militair woord
voerder heeft de bezetting van
Solo en het oliecentrum Tjepoe
bekend gemaakt. Betrouwbare
bronnen deelden mede, dat de laat
ste dagen slechts kteinu inciden
ten in het federale gebied van
West-Java zijn voorgekomen.
Generaal Soedirman die ziek is,
staat onder Nederlandse medische
Wiandeling.
Boekittingg' in Nederlandse
handen.
Van bevoegde zijde deelt men
ons mede, dat officiële bevestiging
Is ontvangen van het bericht, dat
Boekittinggl, de Republikeinse
hoofdstad van Sumatra, in Neder
landse handen is.
Van officiële zijde wordt ge
meld: Moh. Roem, voorzitter der
Republikeinse delegatie, en Setia
boedi (Douwes Dekker) adviseur
van de Republikeinse regering,
zijn geïnterneerd. Het vliegveld
van Fort de Kook (Boetkittinggi)
is vrijwel onbeschadigd in Neder
landse handen gevallen en onmid
dellijk in gebruik genomen. In
Midden-Java hebben uit Solo op
rukkende Nederlandse troepen
Delango veroverd. In het gebied
ten Zuid-Oosten van Demak heeft
de bevolking op eigen initiatief
wapens, munitie en explosieven
ingeleverd.
Officieel werd gisteren gemeld,
dat de eerste troepen, d e langs de
weg van Semarang naar Djogja
trokken, gisterenavond om 8 uur
Bataviatijd Djogja zijn binnenge
trokken.
De in Solo aangekomen troepen
ontvangen reeds brieven en pak
ketten, terwijl de distributie van
kranten zoveel mogelijk hervat is.
Met Kerstmis zullen extra-ver-
strekk'ngen geschieden. De prijs
van de levensmiddelen is zeer
hoog.
Het Bataviasch Nieuwsblad
verneemt, dat Sjarifoeddm ver
moord is. Het geelt geen verder
bijzonderheden. Het blad zegt
slechts: „Naar wij vernemen
beeft Amir Sjarifoeddin de dood
gevonden door de hand van zijn
eigen landgenoten".
De leden van de commissie en
de leden van hun staf zijn in twee
vliegtuigen gisterenmiddag om
streeks vijf uur uit Djogja ver
trokken. In het eerste toestel za
ten het Belgische en Australische
lid van de commissie. Dit was het
persoonlijk vliegtuig van generaal
6;'-or, dat bestuurd werd door
kapitein Merkelbach. De heer
Herreman.3 verklaarde aan Aneta
dat gisterenavond de eerste ver
gadering van de leden der com
missie zou worden gehouden. Hij
lede, dat de laatste dagen „moei-
ljjik waren geweest, doch het be
trof geen bijzondere moeilijkhe
den". Op het vliegveld waren ter
begroeting aanwezig de heer
Cochran, de heer Narayanan,
secretaris-generaal der commissie,
en enkele leden van de Nederland
se delegatie. De heer Critchley
wilde geen mededeVngen deen. De
heer Herremans verklaarde nog,
dat Nederlandse troepen Dinsdag
ochtend om zeven uur Kalioerang
bereikten.
Hij zeide: Wij waren geheel van
de buitenwereld afgesloten en heb
ben geen enkel contact met Bata
via gehad. Hü deelde mede, dat
Critchley en hijzelf een telegram
naar Cochran zonden om hem te
machtigen namens de comimiss e
maatregelen te nemen, die hij no
dig oordeelde, „doch blijkbaar
heeft dit telegram Cochran n et of
niet tijdig bereiikt", aldus Herre
mans.
In de bijeenkomst van de Veilig
heidsraad van gisterenmorgen ter
behandeling van de Indonesiscne
kwestie, heeft Dr. Van Royen oe
Nederlandse Ambassadeur *e Ot
tawa, bet standpunt van zpn re
gering uiteengezet. Hij refereer
de aan de jongste verklaring van
de Nederlandse Mimster-l ïeoi-
dent, welke de steun ontving van
het gehele Parlement, met ui-zon
dering alleen van de communis
ten waarin er opnieuw de nadruk
op werd gelegd, aldus Dr. v an
Royen, dat het doel van de Neder
landse politiek in Indonesië is en
bliift: Bevordering van de vrij
heid van Indonesië ten emu o te
komen tot oprichting van een sou-
vereine federatie van Indonesië
welke op voet van vrijwilligheid
en gelijkheid verbonden is met net
Koninkrijk der Nederlanden m
een Nederl.-Indonesische Unie.
De Nederlandse Regering is in
haar pogingen belemmerd, aldus
betoogde Mr. Van Royen, door
"•ebrek aan medewerking van de
ziide van zekere extremistische
°roepen in de Republiek.
Inmiddels heeft de Nederlandse
Regering, in samenwerking met
de vertegenwoordigers van de
verschillende delen van Indonesië,
energieke stappen gedaan naar de
vorming van een Indonesische
derale interim-regering
Dr Van Royen verklaarde, dat
het enige doel van. de ondernomen
actie in Indonesië is: Het zuiveren,
van zekere gebieden in Midden-
java en op Sumatra van onver
antwoordelijke en extreme ele-
"^De^Nederiandse Regering is be
reid de Veiligheidsraad regelma
tig op de hoogte te houden van
dp voortgang welke wordt ge
maakt naar de vorming van sou-
fcrefne en onafhankelijke Verenig
de Staten van Indonesië.
Een Tsjecho-Slowaaks vliegtuig,
dat op een vluchht van Rome naar
Athene vermist werd, is thans na
bij Pilos, in het Zuid-Westen van
dé Peloponnesus gevonden. Het
toestel vervoerde l9 passagiers en
een negen koppen tellende beman
ning. Dinsdag werd gemeld, da-
bet toestel tengevolge van slecht
weer in nood verkeeide.
Palar de Indonesische ver
tegenwoordiger, begon zijn ver-
ktaring met de Nederlandse actie
de laatste stap te noemen in een
zorgvuldig uitgewerkt schema
van de Nederlandse regering.
Plet negeren van de V. N., culmi
nerend in de tweede oorlog in
Indonesië, was van het begin af
aan de bedoeling van de Neder-
landers geweest, aldus zeide hy.
Het doel van de Nederlandse po
litiek verklaarde Palar, was ge
weest te pogen de
donesia economische en pol tiek
*e wurgen en de zaak te beemd
gen met een tweede militaire
Palar zeide, dat het uitstel van
viif maanden in de onderhande
lingen door de Nederlanders was
veroorzaakt.
Ten aanzien van de beweringen
over schendingen van het be
stand sprak Palar eerst over de
beperkingen op het gebied van
handel en verkeer, welke naar
zijn mening een blokkade bete
kenden.
Verder, aldus zeide Palar, had
Nederland de Commissie van
goede diensten gepasseerd door
te onderhandelen met de gebie
den buiten de Republiek, die vorig
iaar onder contröle kwamen. De
kroon op de serie bestandsschen-
dingen, aldus zeide Palar, was de
aankondiging van de vorming van
een interim-regering zonder de
Republiek.
Palar verklaarde, dat de Neder
landse politiek „gewoonweg
dwaas en blind" was en dat de
Nederlanders dit wel zouden be
merken „doch ten koste hiervan,
dat niet slechts zij. zelf doch de
gehele wereld dit zou leren be
treuren".
Palar noemde deze vergadering
het critieke ogenblik, voor de toe
komst van Indonesië en Neder
land. „Nederland i»-bezig zijn toe
komst in Indonesië te verspelen,
evenals zijn economisch en poli
tiek welzijn en zijn internationale
prestige".
Deze militaire actie is boven
dien noodlottig voor het behoud
van de stabiliteit en de vrede ir.
Azië De houding van de Repu
bliek', aldus Palar, zal niet veran
deren door het verlies van nog
meer grondgebied.
De grondslag van de strijd is
een totale guerilla, welke zal wor
den voortgezet totdat de Repu
bliek haar einddoel zal hebben
bereikt. „De politiek der ver
schroeide aarde, die zal worden
doorgezet met alle bittere gevol
gen van dien, is van deze guerilla
een ander aspect. Deze wijze van
oorlogvoering, kan en zal jaren
lang worden ..voortgezet", zeide de
heer Palar. De strijd zal even
eens worden gevoerd op het Ne
derlandse grondgebied, waar zei
de Palar, „als het resultaat van
de militaire actie, de Nederlandse
conceptie van de federat e van
marionettenstaten thans tot ver-
dwrjnens toe ineenschrompelt. De
oorlog zal jaren duren, indien er
niet onmiddellijk een eind aan ge
maakt wordt, zeide hij.
Palar besloot, met de Veilig
heidsraad te verzoeken, onmiddel
lijke en effectieve stappen te on
dernemen en om te garanderen,
dat zijn beslissingen volledig tot
uitvoering worden gebracht. Een
bevel tot het staken van het vu
ren zou niet afdoende zijn, aange
zien, als de Nederlandse troepen
niet zouden terugkeren naar hun
uitgangsopstellingen van vóór 18
December, het niet mogelijk zou
zijn, tot een politieke overeen
stemming te geraken. Daarom
dient de commissie voor goede
diensten de beslissende macht te
verkrijgen bij het uitvoeren van
deze terugtrekking der troepen.
„Wij zim nog steeds van mening,
■dat, mits daartoe door de Veilig
heidsraad aan de C.V.G.D. een
degelijke opdracht wordt gegeven,
een oplossing van het probleem
alsnog mogelijk zal zijn", aldus be
ëindigde de heer Palar zijn rede.
De Amerikaanse afgevaardigde
Prof. Jessup heeft in zijn rede een
resolutie aangekondigd, mede on
dertekend door Columbia en Sy
rië. De tekst van de resolutie is
nog niet voorgelezen.
In zijn rede kwam Prof. Jessup
tot de slotsom: „Mijn regering is
van mening, dat niet voldoende
getracht is, langs de weg der on
derhandelingen tot een oplossing
in Indoneisië te komen. Mijn rege
ring kan voorts na bestuder ng
van alle betreffende documenten,
geen rechtvaardiging vinden voor
deze oozegging van de bestands
overeenkomst.
Voorts constateerde Prof. Jes
sup. dat naar zijn mening, de Ne
derlanders duidelijk in strijd met
artikel 10 van de bestandsover
eenkomst gehandeld hebben.
Prof. Jessup stelde voor, dat de
commissie van goede diensten on
middellijk opdracht zou gegeven
worden te raoporteren, welke van
de partijen vérantwoordeliik moet
worden geacht voor het mislukken
der onderhandelingen via de com
missie van goede diensten.
Doch de tijd dringt en de raad
moet onmiddellijk tot vrede 'n In
donesië trachten te komen. Daar
om is het nodig, onmiddellijk be
vel tot staken' van het vuren te
geven en tot herstel van de situa
tie, zoals deze was hij het tekenen
van de wapenstilstand.
Naar aanleiding van de be
richten in sommige dagbladen,
dat de duur van de militaire actie
vier tot zes maanden zou zijn,
wordt van bevoegde zijde ver
klaard, dat de mededelingen dien
aangaande van de militaire
woordvoerder in deze dagbladen
niet juist zijn weergegeven.
Het zuivere militaire optreden
zal, naar verwacht wordt, slechts
kort behoeven te zijn, doch daar
na volgt een phase, waarin uit
eengeslagen benden, die niet be
reid zijn de nieuwe staatkundige
ordening te aanvaarden, zullen
moeten worden bèstreden. Dit is
'n administratief-politionele taak,
aan welke de eigenlijke militaire
troepen zo nodig bijstand kunnen
verlenen. De duur van deze phase
wordt geschat op enige maanden
Tojo en de zes anderen met hem
ter dood veroordeelde Japanse
oorlogsmisdadigers zijn gisteren
opgehangen.
Door de Amerikaanse afge
vaardigde Jessup werd na het
uitspreken van zijn rede de vol
gende resolutie aan de Veilig
heidsraad voorgelegd:
De Veiligheidsraad:
met bezorgdheid de hervatting
der vijandelijkheden in Indonesië
gadeslaand;
nota genomen hebbende van de
rapporten van de Commissie van
goede diensten;
beschouwt zulk een hervatting
der vijandelijkheden te zijn in
strijd met de resolutie, welke door
de Veiligheidsraad tijdens zijn
171ste vergadering op 1 Augus
tus 1947 werd aangenomen;
doet een beroep op partijen
(call upon parties);
a. de vijandelijkheden onmid
dellijk te staken en
b. onmiddellijk hun strijd
krachten terug te trekken op de
respectievelijke kanten van de
gedemilitariseerde zóne» vastge
steld onder de bestandsovereen
komst van 17 Januari 1948;
geeft de Commissie voor goede
diensten opdrauht de Veiligheids
raad telegrafisch een volledig en
dringend rapport te zenden over
de gebeurtenissen, welke sedert
12 December 1948 in Indonesië
hebben plaats gevonden, ter vast
stelling van de verantwoordelijk
heid voor het uitbreken vaa de
v ijandelijkheden.
Heden zullen respectievelijk de
vertegenwoordigers van de Sow-
jet-Unie, China" Australië, India,
Engeland en Syrië aan het woord
komen.
Verwacht mag worden, dat
daarna ook nog de gedelegeerden
van Frankrijk, Canada, België en
wellicht ook nog Columbia en
Argentinië zullen spreken.
De Sowjet-vertegenwoordiger
Malik, die het eerst, het woord
zal voeren, zal naar aangenomen
wordt eveneens een resolutie aan
de Raad voorleggen.
Het is-nog niet met zekerheid
te zeggen, hoe lang de Veilig
heidsraad nog bijeen zal moeten
komen voor de Indonesische
l.westie. De talrijke sprekers zul
len veel tijd vragen. Zelfs als er
r.a de ochtend- en middagverga
dering nog een avondzitting ge
houden zou worden, zal het toch
nog Vrjjdag worden aleer de
Raad in een slotzitting bijeen
komt,, zo wordt algemeen aange
nomen. Inmiddels valt daarover
nog niets met zekerheid te zeg
gen.
De E.OA. heeft Woensdag alle
Marshail-hulp aan Indonesië stop
gezet, hangende een regeling in
zake de vijandelijkheden tussen
Nederland en de Indonesische Re
publiek.
Van bevoegde Nederlandse zijde
wordt er in verband met de stop
zetting van de E.C.A.-hulp aan In
donesië op gewezen, dat dit zal
betekenen, dat d'3 invoer van In
donesië van materaal, vereist voor
de economische wederopbouw van
dit gebied zal verminderen. Dit
beteksnt echter niet een vermin
dering van de mogelijkheden tot
verruiming van de export van In
donesië van d e producten, waar
aan de wereldmarkt en dus ook de
Veren gde Staten, dringend be
hoefte hebben.
De administrateur van het
nian-Marshall, Paul G. Hoffman,
heeft het hoofd van de E.C.A.-
m'ssie in Den Haag hiervan tele
grafisch op de hoogte gesteld. De
E.C.A. heeft d't jaar 61 miilioen
dollar aan Indonesië toegewezen,
doch na 30 November zijn geen
schenkingen gedaan.
Een E.C.A.-functionaris zei, dat
de stap was gedaan na overleg
met het State Department. De
reden voor de stopzetting van de
hulp was, dat een behoorlijke dis
tributie en een behoorlijk gebruik
van Marshall-hulp-goederen in In
donesië onder de huidige omstan
digheden niet kon worden ge
waarborgd, zo werd meegedeeld.
Het E.R.P.-program voor Ne
derland zelf is vermoedelijk nog
ongewijzigd.
Naar aanleiding van het door
een buitenlands persbureau ver
spreidde bericht, volgens hetwelk
de E.C.A. te Washington d« hulp
verlening aan Indonesië in het ka
der van de E.C.A. zou hebben op
geschort verneemt het A.N.P. van
beveogde zijde, dat hiervan aan de
Nederlandse Regering niets offi
cieel bekend is.
Hst A.N.P. wendde z'ch giste
renavond te half zeven opnieuw
tot het departement van Buiten
landse Zaken inzake de E.C.A.-
hulp aan Indonesië. Een woord
voerder van het Ministerie ver
klaarde, dat van de intrekking
der Marshall-hulp aan Indonesië
hij de Nederlandse autoriteiten
niets bekend is.
Te Soerabaja is uit D-ogja te
ruggekeerd de voorzitter van de
Dewan Islam in Oost-Java, Hadji
Noor Jasdn.
Jas'n, die een half jaar geleden
nabij de status-quo-lijn met enkele
anderen ontvoerd en overgebracht
werd naar Djogja, waar hij in de
gevangenis werd opgesloten, ver
klaarde bij zijn terugkeer te Soe
rabaja, dat hij Zondag in de ge
vangenis te Djogja tot de ontdek
king kwam, (lat de gehele gevan
genis leeg was.
Sjarifoeddin, die hij daags tevo
ren in een cel in zijn nabijheid
had gezien, was verdwenen. Jasin
en enkele anderen meldden zich
,bij de Republikeinse troepencom
mandant, die zeide, dat het de be
doeling was de gehele gevangenis
aan de politiek van de verschroei
de aarde prijs te geven.
Jasin werd later door de Neder
landse troepen aangetroffen en
per vliegtuig naar Soerabaja te
ruggebracht.
De speciale correspondent van
het Chinese blad Sin Po meldtr
Welingelichte Republikeinse krin
gen te Batavia hebben verklaard,
dat wel vaststaat, dat 35.000 ge
arresteerde communistische op
standelingen thans in vrijheid zijn
gesteld, tene'nde tegen de Neder
landers mee te strijden. Mogelijk
zijn ook de gearresteerde leiders
in vrijheid gesteld, aldus Sin Po.
Desbetreffende plannen waren
reeds geruime tijd geleden door
de Republikeinse regering be
krachtigd en wachtten slechts op
het geschikte ogenblik voor uit
voering.
er
:eerd In
:nd en vlc
aar op bere
en bij:
TERNEUZJ
as eens infl
ander daij
le inlichtind
eeste gevall
nen stellen|
en of bel
TELEF. 13
JSCHOENu
PERSPETÏI
adel Rossail
NO'S,
TERNEUZl
llllllllllllllllllllllllfl
prachtig|
i'reesia
eringen eil
e rijk
ijk ba.f
•uaznauaaj, mts
-eg ;jnz uba
mo uegep
aap
ap jam fl
I
0HB gUEciJ
uassfi
UI U00
JI UBA U3
UIJIJ apt
N3AVI
- NOSKt
Tapuia ;oj
fl .IE B/A 'Uijij uc1
