Het vierde Kabinet-Spaak in België
De Axelse jaarmarkt
DE TOESTAND IN BERLIJN
DE TOESTAND IN INDONESIË
Rede van Dr. Beel te Bondowoso
DE POLITIEKE COMMISSIE
ZATERDAG 4 DECEMBER 1948.
Zondag verkiezingen in
Argentinië
De terugkeer van de
Ministeriële delegatie
De Regering koopt
klei-aardappelen
Elf Britse vissers
omgekomen bij IJsland
De strijd in Griekenland
Dc afscheiding In Eire
De Algemene Vergadering
der Verenigde Naties
Met Kerstmis extra
Kaas
De Zesdaagse te Washington
Gemeenteraadsverkiezingen
in West-Berlijn
Relletjes te Berlijn
Prijzen van het Slachtvee
Valse Dollarbiljetten
in beslag genomen
WEEKS VERWACHTÏN G
medegedeeld door het K. N.
M. I.'te De Bilt, geldig tot j
Zaterdagavond.
Tijdelijke opklaringen.
Zwaar bewolkt met tijdelijke
opklaringen en plaatselijk
enige regen. Matige, langs de
kust nu en danwrij krachtige
wind tussen Zuid en West.
Weinig verandering van tem
peratuur.
I rankenng
Onder Redactionele leiding
van P. L. D. J. van Oeveren
Redactie-adres
Noordstr. 55-57, Terneuzen
Tel. 2510 - Na 6 uur 2073.
Hoofdagentschap voor
West Zeeuwsch-Vlaanderen
Willemsweg 83, Schoondjjke
Telefoon 49.
Aboutx
Uitgave Stichting „De Vrije Zeeuw" Verschijnt dagelijks
4e Jaargang No- 980
Drukkerij N.V. Firma P. J. van de Sande Terneuzen
Advertentieprijs
per mm 10 ct.; minimum
per advertentie 1,50.
Inzending advertenties
tot des namiddags 4 uur
Rubriek kl. advertenties:
5 regels 60 ct.; Iedere
regel meer 12 cent. Ver
melding: Brieven onder
nr. Bureau van dit Blad
10 cent meer.
Abonnementsprijs ƒ8,25 per kwartaal.
ZON EN MAAN
1948
Zon
Maan
Dec-
Opk.
Ond.
Opk.
Ond-
4
8.29
16.31
12.22
19.35
5
8.31
16.30
12.48
20.50
6
8.32
16 30
13.07
22.04
7
8.33
16.29
13.22
23.17
8
8.34
16.29
13.33
j
9
8.36
16.29
13.44
0.40
10
8.37
16.29
13.54
1.38
11
8.38
16.29
14.04
2.48
12
8.39
16.29
14.16
4.01
13
8 40
16.29
14.31
5.17
14
8.41
16.29
14.51
6.37
Onze Zuidelijke buren die tege
lijk onze toekomstige Benelux-
paitners zullen zijn, hebben een
kabinetscrisis achter de rug, die
inmiddels opgelost is en zeer wei
nig nieuws heeft opgeleverd. De
samenwerking tussen de twee
grootste partijen, de Katholieken
en de Socialisten, duurt onver
minderd voort. De aanleiding van
bet aftreden van het derde Minis
terie Spaak was het gratiebeleid
van de Minister van Justitie
Struye ten opzichte van oorlogs
misdadigers. De meerderheid van
het Parlement meende, dat dit te
slap was. Toch zijn er in België
232 doodvonnissen voltrokken,
tegenover een aantal van slechts
22 in ons eigen land.
Het gehele Ministerie stelde
zich achter de heer Struye en
Spaak diende zijn ontslag in hij
de Prins-Regent, die hem onmid
dellijk belastte met de vorming
van een nieuwe regering. Na een
mislukte poging van Spaak,
trachtte de Katholieke Minister
van Financiën, Eyskens het beter
te doen, maar toch kwam Spaak
weer als formateur en als eerste
Minister te voorschijn. Natuurlijk,
zou men haast zeggen, bleef de
portefeuille van Buitenlandse Za
ken in zijn beproefde en bekwame
handen.
Hiermede staat dus weer Beï-
gië's grootste staatsman aan het
hoofd. Veel .veranderingen zijn er
overigens niet tot stand gebracht.
De heer Struye kwam niet terug
en er werden enkele ministeries
afgeschaft, waaronder dat voor de
voedselvoorziening
Dinsdag j.l. heeft de heer Spaak
in Kamer en Senaat zijn rege
ringsverklaring afgelegd, waarbij
hy er op wees, dat het program
ma van de nieuwe regering niet
afweek van dat van de oude.
Slechts op enkele punten moest er
wat aangevuld worden. Zo werd
over het buitenlandse beleid niet
gesproken evenmin kwamen land
bouwvraagstukken aan <je orde.
Dit laatste is misschien van
Nederlands standpunt bekeken
wat jammer, omdat ontze eigen re
gering een geheel nieuw land
bouwbeleid hoopt te gaar, voeren,
getuige de Memorie van Ant
woord van Minister Mansholt op
het Voorlopig Verslag der Tweede
Kamer op de begroting van Land
bouw. Bjj het doorvoeren van de
Economische Unie met België en
Luxemburg, zal ook op dit punt
een eensgezind standpunt dienen
te worden ingenomen, zoals op
zovele andere gebieden.
Verreweg de belangrijkste aan
vulling van Spaaks verklaring
behandelde de werkloosheid. Want
boe vreemd het ook schijnt, er is
iets mis met de Belgische econo
mie. De Nederlanders, die België
bezoeken, en vooral zy, die een
vluchtig bezoek brengen, verkeren
dikwijls in de veronderstelling, dat
er in dit land een vrijwel ideale
Zondag zullen in Argentinië
verkiezingen worden gehouden
voor de verdeling van 158 zetels
in de assemblee. De meeste dezer
zetels zyn reeds verzekerd voor
aanhangers van Peron, aldus Reu
ter, daar de versplinterde oppo
sitiepartijen vele zetels onomstre
den laten. Naar verwacht wordt
sullen de verkiezingen tot resul
taat hebben, dat de 95 jaar oude
Argentijnse grondwet het volgen
de jaar herzien zal worden Gis
terenavond zou president Peron
zijn laatste verkieÜngsrede hou
den.
Ten gevolge van interne ge
schillen zullen de radicalen, de
leiders der oppositie, in drie pro
vincies geen candidates stellen.
De communistische partij is goed
georganiseerd doch klein. Zij zul
len niet in veel provincies ver
tegenwoordigd zijn.
De socialisten, nationale demo
craten en progressieve democra
ten zullen de verkiezing algeheel
boycotten, „omdat hun in pers en
Tadio de mond gesnoerd is."
Volgens de reeds door de pre
sident en anderen gedane voor
stellen betreffende de hervormin
gen, zal de grondwet geheel her
schreven worden teneinde de pre
sident In staat te stellen herkozen
te worden, hetgeen volgens de
huidige grondwet niet mogelijk Is.
toestand heerst. De winkels en
magazijnen liggen immers vol met
alle mogelijke heerlijkheden.
Textiel, zuidvruchten en luxe
artikelen zijn in elke hoeveelheid
te koop. Hij, die echter iets ver
der kijkt, schrikt onmiddellijk van
de hoge prijzen. En hier zit men
in het vraagstuk, dat de Belgische
economie evenals die van vele an
dere landen tegenwoordig be
heerst: het prijzen en lonenvraag-
stuk.
België zit te hoog met zijn prij
zen en hier vindt men tevens de
oorzaak van de heersende werk
loosheid. Terwijl in de omringen
de landen nog geen sprake is van
di'; g£ote euvel, terwijl men daar
op verschillend gebied eerder nog
een tekort aan arbeidskrachten
kan constateren, lopen er in het
land onze Zuiderburen reeds dui
zenden zonder werk.
Als officieel getal wordt opge
geven 105.000, doch dit aantal
moet nog worden uitgebreid met
vele tienduizenden, die slechts
half werk hebben. Het land is
betrekkelijk goed door de oorlog
heengekomen en heeft veel min
der schade geleden dan zyn huren.
Door verschillende factoren, zo
als de uraniummijnen in de Congo
er. de diensten, die de haven van
Antwerpen heeft geleverd aan de
Geallieerde legers, beschikte men
over dollars, waarmede naast vele
inkopen in de Verenigde Staten
van Amerika tevens .de productie
van de eigen industrie kon wor
den opgevoerd. De oorzaken dus,
die landen als Frankrijk, Enge
land en Nederland beletten een
snelle wederopbouw tot stand te
brengen, waren in België niet of
nauwelijks aanwezig.
De Belgische industrie is steeds
aangewezen op export, en tal van
arme landen zouden gaarne de
Belgische producten kopen, doch
a!s eerste moeilijkheid waren er
de deviezentekorten juist van de
adspirant-kopers.
Als tweede obstakel gelden de
te hoge prijzen der Belgische pro
ducten. Ook de bevolking zelve
kan de grote productie niet op
nemen, daar de lonen eigenlijk
niet met de hoge prijzen mee zijn
gegaan. Hierdoor is er een over
productie ontstaan en deze heeft
weer- geleid tot werkloosheid.
De nieuwe regering van Spaak
f.al aan dit vraagstuk de grootste
aandacht gaan bêsteden. De Mi
nister van Economische Coördi
natie, de Socialist De Groote,
krijgt als zijn voornaamste taak
een oplossing te zoeken. Reeds
zijn enkele plannen hekend ge
maakt, zoals de strijd tegen de
hoge prijzen, pogingen: om de bui
tenlandse handel nog meer te be
vorderen en hierbij gebruik te
maken van de mogelijkheden, die
het Marshall-plan biedt en het
voeren van een, krachtige bouw-
pclitiek, waarbij ook de uitvoering
van grote openbare werken zal
worden bevorderd.
De nieuwe regering heeft een
zittingsduur van ten hoogste en
kele maanden, daar in de komen
de zomer algemene verkiezingen
gehouden zullen worden. Tot zo
lang zullen ook wel de grote
strijdpunten tussen de Katholie
ken en de Socialisten blijven rus
ten.
Hierbij denkt men in de eerste
plaats aan de zo netelige Konings
kwestie De tweede strijdvraag is
de schoolkwestie en heeft de sub
sidiëring van het bijzondere on
derwijs tot onderwerp.
Hier lijkt een oplossing vooral
ens Nederlanders veel eenvoudi
ger dar. in de puzzle van de terug
keer van Koning Leopold.
Voor de schoolkwestie heeft de
huidige regering een commissie in
het leven geroepen, die alle kan
ten van de zaak zal bezien en bin
nen zes maanden verslag zal moe
ten uitbrengen.
Vooreerst zullen onze Zuider
buren dus weer varen onder het
kompas van Spaak, de vader van
de Benelux-gedachte, een gedach
te die zeer zeker onder zijn be
leid met kracht nader zal worden
uitgewerkt.
Naar men ons van wei-inge
lichte zijde in Den Haag te ver
staan heeft, mag uit het Donder
dag te Batavia uitgegeven com
muniqué over het vertrek der
Ministers naar Nederland niet
worden geconcludeerd, dat dit zou
berusten op een dezer dagen door
de Nederlandse Regering genomen
besluit.
Voor het vertrek van de delega
tie uit Nederland heeft de Neder
landse regering als richtlijn ge
geven, dat de delegatie zou terug
keren op een door haar zelf ge
schikt geacht tijdstip, om In nader
overleg met Den Haag te treden.
De mogelijkheid is voorts aan
wezig, dat enige der deskundigen
te Batavia achterblijven om zo
nodig de informele besprekingen
voort te zetten.
Ook bestaat, naar wij vernemen,
de kans, dat enige leden van de
delegatie uit het parlement voor
lopig nog als waarnemers te Ba
tavia blijven. Een beslissing hier
over is echter nog niet genomen.
Overeenkomstig de aankondi
ging van Minister Mansholt hij
de beihandeling van de landbouw
begroting in de Tweede Kamer
heeft het Ministerie van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorzie
ning thans aan het Aan- en Ver
koopbureau voor Akkerbouwpro
ducten opdracht geigeven een be
langrijk kwantum kiei-consump-
tie-aardappeien van bepaalde sor
tering en uitsluitend van de ras
sen Eigenheimer, Bintje en Beve
lander binnenikort rechtstreeks
van telers aan te kopen in hoe
veelheden van minstens 10 ton
per teler en per ras.
Bij aflevering vóór 1 Maart
1949 geldt een prijs van 6,10 per
100 kg bij levering franco ge
bruikelijke laadplaats aan spoor
wagon of schip, terwijl voor bij
contract te bepalen levering na
die datum een hogere prys zal
gelden.
Elf Britse vissers zijn van uit
putting en koude omgekomen,
toen zij in een hevige sneeuw
storm op hulp wachtten, nadat
hun trawler, afkomstig uit Grims
by, aan de grond was gelopen in
het Patreksfjord. Eén hunner
s:oeg over boord. De anderen
stierven aan boord van het schip.
Zes leden van de bemanning
overleefden het ongeluk. Zij ver
keerden echter, toen hulp arri
veerde, in een toestand van grote
uitputting. De overlevenden wor
den thans aan de wal verzorgd.
Patreksfjord ligt ongeveer
120 mijl ten N.W. van Reykjavik,
hij de uiterste Westpunt van het
ei.and.
Donderdagochtend hebben 800
partisanen een aanval gedaan op
het dorpje Lefki, op 3 km van de
stad Serres, zo melden Atheense
perscorrespondenten in Macedo
nië. Het garnizoen van Serres
en eenheden uit de buurt hebben
onmiddellijk een tegenaanval ge
daan, waarhij zij door het rege-
ringsluchtwapen werden gesteund.
Zij hebben hun tegenstanders om
singeld en zware verliezen toege
bracht: 200 doden en meer dan
100 gevangenen. De regerings
strijdkrachten hebben drie doden
en vier gewonden.
Tijdens het bombardement zijn
twee jachtvliegtuigen, die op el
kaar waren gevlogen te pletter
gestort waarhij de twee piloten
en een navigator om het leven
kwamen. Een derde vliegtuig,
getroffen door het luchtafweer
geschut der partisanen, Is er in
geslaagd in de buurt van Serres
te landen.
Gisterenochtend zijn Dr. Beel,
de Kamerleden Van der Goes van
Naters, Romme, Tilanus, Meye-
rink en Korthals, henevens de
heren Hoessein Djajadiningrat,
Enthoven, Koets en Kaliamsjah,
de plaatsvervangende Wali Nega
ra van Oost-Sumatra, per vlieg
tuig van Batavia naar Soerabaja
vertrokken, vanwaar zij zich per
auto naar Bondowoso hebben be
geven (een afstand van 200 km).
Dr. Beel heeft hier de Wali Ne
gara van Oost-Java, Achmad Koe-
soemo Negoro in een vergadering
van het voorlopige parlement van
Oost-Java geïnstalleerd met een
redevoering, waarin de hoge ver
tegenwoordiger van de Kroon o.a.
het volgende zeide:
Dr. Beel achtte het voor de
voorlopige federale regering uiter
mate verheugend, te kunnen con
stateren, dat ook in Oost-Java uit
de bevolking de drang naar voren
is gekomen, om op constructieve
wijze actief mede te werken aan
de houw van de Verenigde Staten
van Indonesië. „Zeer duidelijk is
daarbij gebleken, dat ook hier
geen sprake is van een van hoven
opgelegde daad, doch van een be
weging, welke als een natuurlijke
bron ls ontsproten en zich van
onder op, met niet te stuiten
kracht, heeft ontwikkeld".
Dr. Beel bracht vervolgens de
politieke ontwikkeling in Oost-
Java gedurende de laatste maan
den in herinnering en zeide, dat
de v°rming der Negara Oost-Java
niet alleen van ontzaglik belang
is voor Oost-Java en het gehele
Indonesische volk, „maar ook
voor de gehele wereld, welke zo
ontredderd uit de tweede wereld
oorlog te voorschyo is gekomen,
dat een ieder zich moet verheugen
Het wetsontwerp op de „repu
bliek van Ierland" waarbij de
aatste formele hand van Eire
et de Britse kroon wordt door-
-.sneden, is Donderdagavond een-
emmig door de Dail (het parie
ent) aanvaard.
fce voormalige Minister van Fi-
•nciën, Frank Aiken drong aan
bevel tot onmiddellijke inleve-
ing van alle wapenen in geheim
■>ezit.
De politieke commissie der V. N.
heeft gisteren haar pogingen op
gegeven speciale instructies op te
stellen voor de toekomst van
Palestina.
Op voorstel van de Amerikaan
se afgevaardigde besloot de com
missie een verzoeningscommissie
naar Palestina te zenden zonder
een welomlijnd plan voor een Ara-
bisch-Jooclse 'overeenkomst, doch
met een ruim mandaat om tot
overeenstemming te komen. Het
plan werd met 42 tegen 2 stem
men en 12 onthoudingen aange
nomen. Alle tot nu toe gedane
voorstellen zijn hiermee vervallen,
aldus Reuter.
Vooraf had John Hood (Austra
lië) voorgesteld een suihcomm's-
sie te vormen, die de tekst zou
opstellen van instructies aan de
verzoeningscommissie. De Sow-
jet-Unie en de Ver. Staten ver
zetten zich hiertegen. Rusk
(V. S.) stelde voor de verzoe
ningscommissie minder instruc
ties te geven en daartoe in de
Britse resolutie de volgende zin
snede in te voegen, die naar hij
hoopte, voor allen aanvaardbaar
zou zijn: „De verzoeningscommis-'
sie krijgt de opdracht de betrok
ken regeringen en autoriteiten
bij te staan, opdat een uiteinde
lijke regeling van alle hangende
kwesties tussen beide partyen
wordt verkregen.
Ondanks heftige Britse tegen
weer verwierp de comm'ssie met
26 tegen 18 stemmen en 12 ont
houdingen het van Graaf Berna-
dotte stammende voorstel, de
Arabische gedeelten van Pale
stina in Transjordanië op te
nemen.
De algemene vergadering der
V. N. hesprak gisteren een voor
stel om het bestaan van de „kleine
Assemblee" welke nieuwe be
voegdheden zou bezitten, met een
jaar te verlengen.
De Sowjet-Unie veroordeelde de
instelling van de „kleine Assem
blee" als een „manoeuvre van de
nieuwe candidaten voor wereld
overheersing", welke ten doel had
het principe van eenstemmigheid
ouder de grote mogendheden te
doen verdwijnen.
Jacob Malik (Sovjet-Unie) ver
klaarde, dat het voortbestaan van
de „kleine Assemblee" onwettig
was. Het bestaan van de „kleine
Assemblee" ls een Inbreuk op het
handvest; zrj is ingesteld om de
nlaats in te nemen van de Veilig
heidsraad, aldus Malik.
Tsjecho-Slowakrje, de Oekraine
en Wit-Rusland steunden Malik's
aanval op de „kleine Assem
blee".
Vervolgens sprak de Ameri
kaanse afgevaardigde John Fos
ter Dulles. Hij verklaarde, dat
hij „moe werd de Sovjetbewerin
gen, dat de V S. wereldoverheer
sing nastreven, aan te horen".
„Ik heb de Sovjet-argumenten
zo vaak gehoord, dat zij een oude
geschiedenis voor mij zijn gewor
den" aldus Dulles.
over elk volk dat beseft, door de
opbouw ener gezonde samen
leving te kunnen bijdragen tot het
algemene herstel en tot de wereld
vrede, waarnaar millioenen reik
halzend uitzien".
Dr. Beel vervolgde, dat de lei
ders en het volk van Oost-Java
„zich hebben durven realiseren
dat de hulp, welke Nederland in
dit grote ontwikkelingsproces van
het Indonesische volk kan en wil
verlenen, van uitnemend belang
cn van groot nut is. Zij hebben
ingezien dat het mogelijk is om,
zonder ook maar enigszins tekort
tc doen aan de gerechtvaardigde
nationale verlangens, een brug te
slaan tussen verleden en toe
komst. Juist door deze brug kan
zo onnoemelijk veel meer worden
bereikt, zoveel worden bewaard
voor vernietiging, verwaarlozing en
achteruitgang en kan het volk
van Indonesië in de wereldge
meenschap der volkeren een waar
devolle plaats innemen.
Tegelijkertijd hebben de leiders
der Negara Djawa Timoer begre
pen en aangevoeld, hoe oprecht de
bedoelingen van het Nederlandse
volk zijn om alles te doen wat in
zijn vermogen ligt, om de vor
ming van de Verenigde Staten
van Indonesië zo spoedig mogelijk
te doen plaats vinden".
Na verklaard te hebben, dat
het de uitdrukkelijke bedoeling
van de Nederlandse Regering
is. dat de regelingen voor het
bewind van Indonesië In over
gangstijd vóór 1 Januari a-s. in
werking zullen treden, vervolg
de Dr. Beel:
Helaas zal dan nog niet kunnen
worden gesproken van een vol
tooid bolwerk... doch het zal een
gevoel van bevrediging kunnen
zijn, wanneer de overkapping
boven de gevormde deelstaten en
daerahs -dan gereed is om de
zware en moeilijke taak te be
ginnen. Dit zal dan aan het volk
van Indonesië en zijn regeerders
wel duidelijk worden: dat er niet
veel tijd zal zijn om het bouw
werk in zalige rust te beschou
wen, doch dat van iedereen, van
de knapste architect af tot aan
de kleinste arbeiderJtoe, het uiter
ste zal worden gevergd om het
werk te voltooien en tevens, om
het te behoeden voor vernietiging
door stormen en bandjirs".
Tot zover de rede van Dr. Beel.
In een telegram van Reuter
wordt nog gezegd:
Waarnemers te Batavia zeiden,
dat de verklaring van Dr. Beel,
na het (Donderdag genomen be
sluit van de Nederlandse rege
ring, dat de Nederlandse kabi
netsdelegatie Zondag naar Neder
land zal terugkeren, zonder her
vatting van de Informele bespre
kingen met de republiek, van zeer
grote betekenis is. Deze waar
nemers zijn van mening, dat de
Nederlandse regering nu wellicht
zal voortgaan met haar reeds
vroeger opgestelde plan om vóór
1 Januari a.s. de interim-regering
in te stellen.
In verhand met de goede melk-
gift van' het vee en de daaruit
oortvloeiende ruimere kaaspro
ductie in de afgelopen periode zal
het mogelijk zijn aan alle leeftijds-
groenen 100 gram kaas extra ter
beschikking te stellen, waarvoor
in de bonnenlijst van 16 Decem
ber een extra bon wordt opgeno
men.
Desgewenst kan men op deze
bon 125 gram korstloze kaas be
trekken.
Daar de organisator van de
Zesdaagse te Washington in ge
breke is gebleven aangaande de
beloofde uitbetaling hebben 12
Europese renners de haan ver
laten. Een der renners, de Lu
xemburger Kilian, die als woord
voerder van de stakende groep
optrad, deelde mede, dat zij al
len zo spoedig mogelijk naar hu:s
zouden terugkeren. Het zijn, be
halve Kilian, de Italianen: Geor-
getti,' Rigóni en Bergomi, de
Fransen: le Nizerhy, Goujon, M;g-
nat en Guiller, de Deen Kozlauch,
de Belg Saen en de Nederlanders
Van Beek en Voor en.
Slechts 5 koppels zijn nog in de
baan Na 64 uur lagen de Neder
landers Van 'Gent—Remkes met
246 punten op de eerste plaats.
BUITEN GEBRUIK GESTELDE
POSTZEGELS.
De Directeur-Generaal der P.T.
en T. brengt in herinnering, dat
de navolgende postzegels met in
gang van 1 Januari 1949 huiten
gebruik worden gesteld en voor
de frankering waardeloos worden:
a. De zomerpostzegels, uitgegeven
in 1947frankeerwaarden 2, ,4
7%, 10 en 20 cent; b de welda
digheidspostzegels (kinderzegels),
uitgegeven in 1947; frankeerwaar
den 2, 4, 7%, 10 en 20 cent.
Volgens een nog niet uit andere
bron bevestigd bericht van het
onder Amerikaanse licentie ver
schijnend blad „Tagesspiegel"
hebben Luitenant-Generaal Toe-
kenantsjenko, de Sovjet-Russische
stafchef, en Semeonof, de Sovjet-
Russische politieke adviseur, op
een bijeenkomst in het hoofd
kwartier fe Karlshorst de leiders
van de socialistische eenheidspar
tij meegedeeld, dat. de Sovjet-
Russische bezettingstroepen Ber
lijn misschien voor het eind van
dit jaar reeds ontruimd zullen
hebben. De politieke leiders kre
gen de opdracht stappen te doen
om alle sleutelposities in de stad
te veroveren, voordat de Sovjet
troepen vertrekken.
Volgens dit blad zal de eerste
maatregel van de nieuwgevormde
Oostelijke magistraat zijn, een
„democratische zuiveringswet"
aan te nemen, waarbij de Weste
lijke partijen worden verboden,
het verbod van de onder Weste
lijke licentie veschijnende bladen
in de Sovjet-sector wordt ver
scherpt en uitgebreide confiscatie
van bezittingen wordt bevolen.
Het stadsbestuur van West-
Berlijn heeft hij monde van zijn
voorzitter Dr. Otto Sulïr opnieuw
verzekerd, dat het vastbesloten
is „stand te houden".
De gemeenteraad van West-
Berlijn heeft met algemene stem
men besloten de plaatsvervangen
de burgemeester Heinrich Acker
uit zyn functie te ontzetten.
Zes leden van het Britse Par
lement zijn gisteren in verband
met de verkiezingen voor de Ber-
lijnse gemeenteraad, welke Zon
dag a.s. in de Westelijke secto
ren zullen worden gehouden, per
vliegtuig naar Berlijn vertrokken.
De leider van de groep welke
uit vier leden van de socialisti
sche en twee van de conservatieve
partij bestaat H. W. Wallace,
verklaarde dat de zes Britse par
lementsleden er op wilden toezien
dat de verkiezingen op even eer
lijke wijze zouden worden gehou
den als in Engeland en dat er
geen sprake zou zijn van intimi
datie.
Voor de leden van de gehele
politie-macht in de Westelijke
sectoren van Berlyn zal Zondag
a.S. de „nood-toestand nr. 1" van
kracht zijn. Dit werd gisteren
door het hoofdkwartier van de
West-Duitse politie beikend ge
maakt. Naar schatting zullen
10.000 politiemannen en 80 met
radio uitgeruste politie-auto's
dienst doen, teneinde elke poging
om een ordelijk verloop van de
gemeenteraadsverkiezingen te be
letten, te verijdelen.
Leden van de S.E.D. hebben
gepoogd een verkiezingsvergade
ring in de Britse sector van de
sociaal-democratische partij te
verstoren. De politie trad o.p en
verrichtte verscheidene arresta
ties. Op een vergadering in de
Amerikaanse sector geraakten
leden van de liberaal-democrati
sche partij in gevecht met tegen
standers.
Hans Jendretzki, voorzitter van
de S.E.D. te Berlijn, heeft op een
massavergadering verklaard, dat
er geen verkiezingen in de staxi
konden worden gehouden, zolang
de drie Westelijke geallieerden
niet uit de stad verdwenen waren.
In het Voedselvoorzieningsblad
van 4 December 1948 zijn overna
meprijzen voor slachtvee, t.w. run
deren, graskalveren en nuchtere
kalveren opgenomen, welke geo
rende de periode van 19 Decem
ber 1948 tot en met 7 Mei 1949
zullen gelden. Deze prijzen zijn
voor de runderen van klasse AA.
A, B en C hoger dan die, welke
in de overeengekomen perioden
u-n dit jaar golden, oor de CC
en I klasse lager.
TXci de verhoging van deze prii-
zen voor runderen van de beste
Kwaliteitsklasse beoogt het Be
drijfschap de aanvoer van dit vee
te stimuleren. Voor graskalveren
en nuchtere kalveren zullen in ge
noemd tijdvak dezelfde overname
prijzen als tot nu toe gelden.
De verhoogde overnameprijzen
hebben geen invloed op de consu
mentenprijs van rundvlees.
De markten, in Axel gehouden,
worden van oudsher onderscheiden
in twee soorten, n.l.:
le. De gewone Zaterdagse markt
en 2e. de andere markten.
Wanneer Karei V, op 23 Janu
ari 1532, de stadsrechten beves
tigt, vermeldt hij (oud Archief vau
Axel A 1), dat Ferdinand van
Portugal, Graaf van Vlaanderen,
en zyn gemalin Johanna van Kon-
stantinopel aan Axel hebben toe
gestaan de vrijheden en rechten
der stad, zoals Hulst en Gent be-,
zaten, welke rechten en privile
giën door Philips de Schone in
1389 bevestigd werden, en dat
deze in Juli 1399 aan de stedelijke
regering van Axel voor altijd toe
gestaan had, altijd te houden op
Zaterdag een markt van heesten
en andere koopwaren, zoals zij
voordien altijd ge ho ui en hadden.
Verder werd haa~ toegestaan
2 vrijmarkten per jaar te houden,
n.l. de eerste dagen van Augustus
en van October.
Zeker is het, dat de Zaterdag -
markten langzamerhand graan
markten zijn geworden, waarop
de bewoners van Axel en Axeler
ambacht hun granen kwamen ver
kopen. De Vrijmarkten zijn het be
gin geworden van de veemarkten,
hoewel zij oorspronkelijk markten
waren, waarop ook vreemdelingen
konden komen kopen en verkopen
en allerlei slag van lieden, als
kwakzalvers, potsenmakers, speel
lui, enz., wat zochten te ver
dienen.
Het recht om de markten in het
algemeen en de Vrijmarkten in
het bijzonder, uit te schrijven was
dus een recht van het Gemeente
bestuur van Axel, die dit privile
gie van de Graaf had ontvangen.
Gaan we nu de nieuwe geschie
denis na, dan zien we in de notulen
van de gemeenteraad van Axel,
van Dinsdag 1 October 1889, dat,
oj» voorstel van B en W., zonder
hoofdelijke stemming besloten
wordt op 29 October van dat jaar
een veemarkt te •houden en pre-
m'ën uit te loven, zoals in 1888 en
vorige jaren. Zo gescljiedde ook
in 1890.
Ook is er in het archief een lijst
aanwez-'g van de te houden vee
markten. Daarop staat vermeld:
Op de Maandag of Zaterdag voor
de 2e Donderdag der maand Janu
ari van ieder iaar te houden Paar
denmarkt (Raadsbesluit d.d. 4
December 1906).
Op de 2e Maandag in April te
houden Veemarkt (Raadsbesluit
14 Juli 1908).
Op de Donderdag of Zaterdag
voor de 2e Maandag van Mei te
houden Paardenmarkt (Raadsbe
sluit d.d. 5 Maart 1907).
Op de le Maandag in September
te houden Veemarkt (Raadsbe
sluit 14 Juli 1908).
Op de laatste Maandag in Novem
ber te houden Veemarkt (Raads
besluit 16 April 1908).
Ook wordt er een Jaarmarkt ge
noemd op de 2e Pinksterdag en ein
digende Donderdags des avonds
to 12 uur (Provinciaal blad No. llz
1889). (Met dit laatste zal wel
de kermis bedoeld zijn. Misschien
werd dan des Maandags wel de
Paardenmarkt gehouden.)
Werd de Veemarkt dus altijd ge
houden (oorlogsjaren en dergelij
ke misschien uitgezonderd), welke
uitgeschreven werden door het Ge
meentebestuur, die dan, ook pre-
miën toekende en de markt door
plakbrieven liet bekend maken, in
1932 kwam hierin verandering.
Dat de markt een kwijnend be
staan yoerde, was zó bekend dat
Mr. P. Dieleman in een rede er
over sprak, dat de markt toch
riet mocht verdwijnen.
In de Raadsvergadering van 22
Mei 1932 wordt door de Raad het
besluit genomen de yeemarkt niet
meer te houden.
We lezen in een adres aan Ged.
Staten
De Raad dergemeente Axel.
gezien het voorstel van B. en W'
De Centrale Recherche te Den
Haag houdt zich reeds, geruime
tijd bezig met het oprollen van
een bende, die zich schuldig maakt
aan het verhandelen van valse
Amerikaanse dollarbiljetten.
Verschillende varensgezellen
kochten deze biljetten als echt en
onvervalst, en gingen daarmede
naar Amerika om sigaretten enz.
te kopen. Wanneer zij bedoelde
biljetten in Amerika wilden uit
geven, kwam men tot de ontdek
king dat deze vals waren en het
gebeurde wel dat zij door de po
litie aldaar werden aangehouden.
Aanvankelijk werd het politie
onderzoek zeer bemoeilijkt door
dat de gedupeerden geen aangif
te durfden te doen. aangezien zij
vreesden in moeilijkheden te ge
raken. Toen de politie desondanks
toch enige gegevens ontvingen,
kon zij in samenwerking met
ambtenaren van de criminele
voorlichtingsdienst (falsificaties)
van het Departement van Ju
stitie spoedig de hand leggen op,
de 44-jarige G. J. K„ een der
voornaamste personen in deze
affaire.
Bedoelde G. J. K. werd in een
café-restaurant in het Bezuiden-
houtkwartier op heterdaad be
trapt toen hij een partij valse dol
larbiljetten aan de man wilde
brengen.
Bij zijn aanhouding werden 50
valse biljetten van 20 dollar in
zijn bezit gevonden, die in beslag
werden genomen. K. werd onge
sloten in het huis van bewaring.
In de daarop volgende dagen wer
den nog aangehouden de 31-jarige
J C. V., die een goede bekende
van de politie is en al ongeveer
7 jaar in de gevangenis heeft door
gebracht, de 32-jarige F. H. E..
die ook meermalen met de politie
en de justitie in aanraking is ge
weest, de 19-jartge A. P. K., een
zwarthandelaar, en de 45-jarige
F. P. M. Voorts de 31-jarige I C.
D„ die reeds voor een ander delict
in het huis van bewaring was op
gesloten. Van voormelde personen
die allen te Den Haag wonen, be
vindt zich thans nog een vijftal
in het huis van bewaring. Enige
inzake het afschaffen van de l
Jaarmarkt, welke gehouden wordt duizenden vaisë 10, 20 en 50 dol-
op de laatste Maandag in Novem- iarbiljetten werden door de poli-
ber.
overwegende, dat jaarlijks de
aanvoer van paarden, koeien en
ander klein vee steeds geringer
wordt en de belangstelling van
het publiek tot het bywonen van
de jaarmarkt belangrijk ver-
ïlauwt,
overwegende, dat het nut van
deze jaarmarkt «het opweeg!
tegen de kosten 1 hieraan ver
bonden,
besluit:
met ingang van 1933 de jaar
markt (welke gehouden wordt op
de laatste Maandag in November,
ingesteld hij Raadsbesluit van 16
April 1908, goedgekeurd door
Ged. Staten van Zeeland, besluit
15 Mei 1908) geheel af te schaf
fen.
In 1933 werd door de Slagers-
bond, in samenwerking met
de drie landbouwersorganisaties
(Z.L.M., C.B.T.B. en de R. K
Boerenbond) weer een jaarmarkt
geïnstalleerd.
Ook in 1934 werd door deze
corporaties besloten (Ax. Crt. 28
Aug. 1934), de jaarmarkt te hou
den op 27 November.
Zo werd ook jaarmarkt gehou
den op 3 December 1935 en op 1
December 1936. Sedert las ik er
niet meer over. Zeker door oor
logsdreiging ging men er sedert
1938 niet meer toe over de jaar
markt te houden.
Waar andere gemeenten gaarne
tie in beslag genomen.
Het staat nog niet vast of deze
zaak verband houdt met de door
de Deense politie ontmaskerde
valse-muntersbende. Het onder
zoek wordt nog voortgezet.
een markt stellen, heeft het Ge
meentebestuur van Axel om de-
wille van enkele kosten van haar
recht, haar in 1399 gegeven, af
stand gedaan.
Het ware te wensen, dat weer
een flinke jaarmarkt kon Inge
steld worden en dan liefst als
voortzetting in de lijn van het
privilegie, aan de Gemeente
eewen geleden gegeven.
Thans is dan het woord aan
onze landbouwers, slagers en vee
handelaren Toont hiervoor uw
belangstelling en helpt mee deze
jaarmarkt, die op 9 December
1948 zal gehouden worden, te
doen slagen, door inzenden van
paarden en vee. Ook de nering
doenden vragen wij: Draagt ook
een steentje hij, want voor deze
zaak is geld nodig. Daarom helpt
allen mee, dan zal deze jaarmarkt
waarvoor onze voorgeslachten zo
veel gedaan hebben, zeker slagen
cn weer in ere hersteld worden.
Nogmaals, wij rekenen op uw al
ler medewerking.
Iz. DE FEUTER Wz.
Axel, Dec. 1948. Secr.
